Bruno Maderna bracht een .moderne' Beethoven 55 RUBENS ONTDEKT Ongeoorloofd Temperatuur m, M M m m 9 mm mAm &4m Wa m a v p 9 9 (2% *9 m 9 9 m m m m 9 pi 9 mf' Telegrafisch Karakter van Dukkers kunst: somber SIKKENSPRIJS UITGEREIKT AAN ENGELSE KUNSTENAARS 11 H 11 sPT" vFw^- 1 141 I'i' 1 i i 1 1 14 M DAMMEN BRIDGE 1 1 lil H PAGINA 8 LEIDSCH DAGBLAD Eerste K. en concert drukken na. Misschien denkt men het meest aan het middendeel terug, om dat het trio daar by een vrijwel zwijgend orkest zo onbelemmerd de solistische conversatie voeren kan. Dit trio bestond uit de magistraal strijkende Herman Krebbers, uit de hem uitnemend party gevende cellist Jean Decroos en de allersympathiekst geïnspireerd, zich invoegende pianiste Danielle Dechenne. Zy bewezen alle drie wat zij waard zyn. En Maderna deed dat met hen, zonder pro bleem. V. K. en O. opende in een uitverkochte Stadszaal z'n reeksen van symfonische concerten met een Beethoven-programma van het Residentie Orkest. Of dirigent Maderna de geroepene is om de Egmont-ouverture en de Eroïca te interpreteren, zal me nigeen ontkennen. Aspecten in deze werken, die Beethoven na aan het hart hebben gelegen, blijken bij Maderna in bijza ken te verkeren. Maderna interpreteert feitelijk in het geheel niet, zet slechts de notenbeelden om in een klinkende toon-ar- chitectuur. Beethoven en de vrijheid: kan men deze binding ontgaan? Beethovens' vrije mens is de rechtvaardige, die de vryheid voor allen opeist. Uit dit be zeten idealisme zyn Egmont en Eroïca (en 5de en 9de!) voortgeko men. Wy hadden in deze eeuw een Nederlands criticus, Willem Pyper die bezwaar had tegen de hele figuur Beethoven, van wie hy vond dat hy muzikaal de hele vorige eeuw had bedorven, doordat hy zich in de rol van predikant had opgesteld! Py per zag het inderdaad: Beethoven preekte, klaroende zyn vryheidsroep, greep etisch in in de loop der dingen. Maderna boog de Egmont- ture dus dukt, maar daar dit aldus een ont worteld iets leek, was Maderna ner gens. Deze dirigent bemoeit er zich niet mee, hoe het geestelyk klimaat was in Beethovens' dagen en even min hoe het by ons stond In de 16de eeuwse Nederlanden van Willem van Oranje. Voor Maderna gelden door zichtigheid, struktuur, dynamiek, en motoriek. Er gaan sterke impulsen van hem uit, die het orkest in een roes van kapitale discipline dringen en byv. de strykers als eenheid tot prestaties brengen, die we lang niet altyd zo van hen horen. Het modernisme van Maderna liet zyn Egmont noch eigentydspro- rubato toe, noch i drama- Expositie in Academie: Het werk van de Amsterdamse schilder-graficus Ed. Duk kers (44), dat in het Akademiegebouw aan het Rapenburg on der patronage van het LAK wordt geëxposeerd, is moeilijk bij een school of een kunstrichting onder te brengen. Academische vorming heeft Dukkers blijkbaar niet genoten, wel nam hij les bij twee Spanjaarden Luis Bunuel en Pierro della Francesca. Hij werkte veel in de Pyreneeën. Dukkers, die ook Mexicaanse motieven tot onderwerp van zijn werken neemt, zegt echter nadrukkelijk nooit in Mexico te zijn geweest. een bevestiging De tentoonstelling is tot 15 okto- m zeker manie- j ber dagelijks (behalve zaterdags er Dukkers werk niet zondags) te bezichtigen van in Dirigent Bruno Maderna met I de solisten Herman Krebbers (vi- ooi), Danièle Dechenne (-piano) en Jean Decroos (cello). (Foto LD/Holvast) tiek. Slechts klankbeeld. In de Eroïca staat het aanzienlyk beter. Het werk is zo geniaal en onver woestbaar, dat het historisch ont manteld en van essentiële voedings stoffen beroofd nog altyd genoeg overhoudt om niet „nergens" meer te zyn. Echter als gemoderniseerde Bee tlioven Het Tripelconcert is ook uitgevoerd, speels en virtuoos geschreven, bril jant en vol van charme. En pro bleemloos. Het predikt niets, wint de harten, al laat het geen diepe in- In het Stedelyk Museum in Am- terdam is de Nederlandse Sikkens- prys 1967 uitgereikt aan dé Londense kunstenaars Peter Jones en Maurice Agis. De prijs, die bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag van f 9000, werd hun overhandigd door prof. ir. J. H. van den Broek, lid van de commissie tot toekenning van en nadere uiteenzet- de motiveringen van Dat laatste kunnen zijn 1 risme, dat aa vreemd is. De menselijke figuur vormt het hoofdmotief van zijn sohilderyen. veelal in grijzen en bruinokers gestreken, met weinig va riatie in de definiëring van zyn figu ren, die hy soms tot in het bizarre uitwerkt. Dukkers bezit door de lessen van zijn Spaanse leermees ters ook een goede dosis van de altyd min of meer pessimistische en tot ascese geneigde levenshouding van het uit zo vele bloedlijnen sa mengestelde Spaanse volk: moors, joods, romaans en indiaans. De figuren zyn soms afschrikwek kend, byna demonisch, of ze bewe gen zich in de schaduw van de praedestinatie. De uitdrukkingen van zyn sujetten zyn öf gelaten öf hun lach vervormt tot een gryns. Een Spaanse (Mexicaanse?) trek PrÜSi ^ie schynt ook de overdaad van de ver-1 jin^u'8'a °Ve sierende motieven: arabesken en e jur-v- schynbaar niet ter zake doende bij- De commissie heeft de prys toe komstigheden, maar dan zonder die J gekend voor „hun conceptie van overdadige kleur, die de Mexicaanse ruimtelyke structuren. gekarak- moderne schilderkunst zo boeiend1 teriseerd, door de onderlinge rela- maakt. Dukkers houdt het meer bij ties van vlakken, lynen en kleur, de kleur van de Spaanse dorre die ruimtelyke gerichtheid bepalen, inspirerend tot menselyke beweging daarin en voor de betekenis van de ze concepties voor het begrip van beweging en verandering in een drie mans-dimensionale werkeiykheid als een totalitiet van ruimte en tyd". In de nieuwe vleugel van het mu seum is een concretisering van het werk van Jones en Agis te zien. De ruimtelyke structuren, die door de kunstenaars „Spaceplace" worden genoemd, zyn niet zozeer een ten toonstelling, maar een z.g. „walk-in", een voorbeeld van een ruimte die in de eerste plaats gedacht is op plei nen, stadsparken, speelplaatsen en open terreinen in een stad. De ex positie is te bezoeken tot en met 15 oktober. Prof. ir. J. H. van den Broek reikte de Sikkensprijs uit aan Maurice Agis (l) en Peter Jones Een in Vernon (Brits Columbia) op 90 jaar overleden vrouw heeft de stad een schilderij nagelaten, dat weieens een werk van onschatbare waarde van de Vlaamse meester Ru bens zou kunnen zijn. Het 90 maal 65 cm grote werk was reeds meer dan 100 jaar in het bezit van de vam mrs. Mclaughin, die op 10 sep tember is gestorven. In haar nalatenschap bevinden zich verder een doek dat in de 18de eeuw geschilderd zou zyn door de Engel se meester Thomas Gainsborouth en een werk uit de 17de eeuw dat van de hand van de bereoemde Franse schilder Claude Lorraine zou zyn. Mrs. W. Monk, de dochter van rs. Mclaughin heeft gezegd, dat de drie schilderyen tussen 1800 en 1850 door haar grootvader in Groot Britannië gekocht moeten zyn van de Hertog van Devonshire. Voorts z'.c zy, dat tydens de eerste wereldoor- de Claude en de Gainsborough gerestaureerd waren door één van de grootste Vatikaanse deskundigen die overtuigd was van de echtheid de werken. Hy had het werk Rubens échter niet durven aan- 10 tot J raken, omdat hy zich daarvoor niet bevoegd achtte, aldus mrs. Monk. Kerkelijk Leven GEREF. KERKEN Bedankt voor Loppersum R. Ypma te Amersfoort. Beroepen te Leersum E du Marchie van Voorthuysen te Urk, voorheen te Leersum. NED. HERV. KERK Beroepen te Delfshaven (wykgem. Tussendyken) H. J. G. v. d. Velden te Renkum te Grypskerk c.a. (toe zegging) A. Veldstra. pred. voor b.w. te Utrecht te Duivendrecht (toez.) J. H. ten Broecke te Ootmarsum te Westbroek (Utr.) A. Breure te Hei- en Boeicop te Wanneperveen B. M. ter Haar te Usselo te Veen- dam (vac. P. H. Kapteyn) R. Hoen te Hol werd. Bedankt voor Hoek van Holland en voor Nyverdal A. Westra te Rhe- nen voor Zwartemeer I. D. H. Dyk te Vierhuizen-Zoutkamp. GEREF. KERKEN Benoemd tot hulpprediker te Pa- pendrecht S. Wouters, a.s. em. pred. te Dordrecht. CHRIST GEREF. KERKEN GEREF. GEMEENTEN Beroepen te Paterson (New. Jer- ey) (USA) C. Harinck te Utrecht. A. T.T.A.-cougres in Hamburg In Hamburg is deze week het 8ste congres gehouden van de Associa tion Internationale du theatre ama teur A.I.T.A. Een plan van werkzaamheden voor de komende twee jaar werd vastgesteld. Voor de steun daarbij ondervonden van het Prins Bern- I hardfonds en de Fondation Euro- peenne de la culture werd in de of ficiële openingszitting dank ge- De documentatie over het ama teurtoneel in alle landen van de we reld, de publikatie van een informa tiebulletin, de internationale uitwis seling van amateurtoneelgroepen en samenkomsten van experts, o.m. op het gebied van de scholing en de toneelbibliotheken staan als eerste punten op het programma. De sa menwerking met verschillende in ternationale festivals zal worden be vorderd. De Nederlandse delegatie naar het congres van de A.I.T.A. bestond uit vertegenwoordigers van de beide landeiyke organisaties op net ge bied van het amateurtoneel, de N.A.T.U. en het W.K.A. Onze landgenoot, mr. P. Cleverin- ga. werd als president van de A.I.T.A. herkozen. Tot secretaris-ge neraal van de organisatie werd be noemd Peter Schreiber, die belast is met de leiding van het perma nent secretariaat in Den Haag. Het volgende congres zal samen vallen met het Wereld-festival vooi het amateurtoneel te Monaco in sep tember 1969. Bridgevraag van deze week: Oost gever, niemand kwetsbaar, viertallenwedstrijd. De zuidspe ler heeft: pAHV94<?HB 10 963 O 5 9 Oost opent met vier klaver (zeer lange kleur, niet sterk) en wat moet zuid nu doen? Antwoord elders op deze pagina. ADVERTENTIE Toen na lange tijd het bestuur de World Bridge Federation Miami (USA) aan de vooravond van de wereldkampioenschappen by een kwam, stond een byzonder belangryk onderwerp op het programma: zaak ReeseSchapiro. Zoals men weet werden deze Engelse spelers tydens de wereldkampioenschappen 1965 te Buenos Aires van ongeoor loofde signalen beschuldigd. Zowel het bestuur der WBF als de voerder van het Engelse team v zozeer van de schuld van deze spe lers overtuigd, dat de aanvankelyk getroffen maatregelen ook geen wondering baarden: het paar werd van verdere deelname uitgesloten, de door hen gespeelde wedstryden werden verloren verklaard en zaak werd ter verdere afhandeling gezonden naar het bestuur va British Bridge League. Laatstgenoemde organisatie ging niet over één nacht ys. Het stelde een onpartydige commissie van derzoek in (de leden daarvan den zowel door de aanklagers als door de aangeklaagden geaccepteerd) en na meer dan een jaar van gebreid onderzoek en verhoren, kwam de Engelse rechter Sir John Foster met een uitspraak: „Reese en Scha piro waren niet schuldig aan vals spel". Iedereen was nu natuurlyk nie gierig hoe of het bestuur vai WBF verder zou reageren, vooral nadat er twee stemmen uit Amerika gehoord werden, die al op de Ame rikaanse mening vooruitliepen. Char les Solomon, de president var WBF, vertelde, dat het bestuur de zaak niet naar Engeland gegeven had voor een nieuw onderzoek, doch uitsluitend voor het vaststellen van de strafmaat. Dit was een pover argument, daar de WBF meer dan een jaar lang wist dat men in En geland met een nieuw onderzoek bezig was en dus alle tyd had gehad daartegen protest aan te tekenen. Het andere geluid kwam van B. Jay Becker, een Amerikaans bridgeprof, in 1965 de Engelsen in eerste Instantie van vals spel beschuldigd had en die, na het lezen van het belangwekkende boek dat Reese ;r schreef („Story of an Accu sation" Terence Reese, uitg. Heine- De 17-jarige Nederlandse kam pioen Ton Sijbrands heeft na het winnen van het internationale toer nooi in het Russische Batoem een tweede grote triomf gevierd. Hy won het Europese damkampioenschap dat van 1 tot 11 september in Livor- no werd gespeeld. Wel behaalden de Russen Andreiko en Tsjegolew net- zelfde puntentotaal n.l. 26, maar het Sonnenborn-Berger-systeem be sliste in het voordeel van de Neder lander. Zoals wy al eerder schreven is Sy brands onze grote troef in het toernooi om het wereldkampioen schap, dat volgend jaar in Rome zal worden gespeeld. In die tyd zal de temperatuur in Rome zeker rond de 25 graden liggen maar gezien dat in Livorno steeds om de 30 gra den schommelde en Sijbrands zich daarin goed aanpaste, lijkt ons hem geen bezwaar. In de rig jaar gehouden Challenge Mon dial in het Zuidfranse plaatsje Alès heeft de warmte hem wel degelyk parten gespeeld, maar daar lagen door bijzondere weersinvloeden de temperaturen ver boven de 30 gra den. Uit het toernooi te Livorno volgt hieronder een fraai stukje eindspel van sy brands tegen de Zwitser Ca- zemier. CAZEMIER llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll! llllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll; Deze stand was ontstaan na 19. 18—22; 20. 28x17, 11x22. De Belg kan nu niet 39—33 wegens 22—27 en 13- 18. Ook 3833 gaat niet wegens 22— 27 en 13—19. Tevens kykt hij tegen het 21—27. 32x21, 16x27 van zwart aan. Om dit tegen te gaan kiest hy de volgende spelgang. 21. 4842 21 27; 22. 32x21, 16x27; 23. 39—33, 10— 14; 3328 gaat niet door 1419. Ook 24—20 en 33—28 niet wegens 27—32 24. 43—39, dreigt 24—20 en 33—29. Verrassend laat zwart nu volgen: 25—30: 25. 34x25. 14—20; 26. 25x14. 9x29: 27. 33x24, 12—18, dreigt 27—32. 28. 38—33, op nu 27—32. 37x17, 26x48 volgt 17—12. Daarom 15—20; 29. 24x 15, 27—32; 30. 37x17, 26x48. Een fraai schyfoffer. FREEK GORDIJN. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUD mann: London), verklaarde: „Wat een geweldig schryver! Nu ik de helft van zyr boek gelezen heb, ben ik al overtuigd dat ik in Buenos Aires niet gezien heb, wèt ik gezien heb!" De uitspraak van de WBF over het rapport-Foster bewees weer eens te meer, dat Amerikanen alleen maar willen praten of luisteren, als zij tevoren weten gelijk te zullen kry- gen. De notulen over de WBF-ver- gadering, waarin het onderwerp werd behandeld, bewijzen dit weer eens temeer. Het Engelse rapport werd vrijwel geen woord waardig gekeurd en de argumenten kwamen byna alle neer op: „wy hadden des tijds gelijk en we hebben nog ge- ïyk". Hierby diene men te bedenken, dat het bestuur der WBF zwaar on der Noordamerikaanse invloed staat en dat ook het merendeel der andere (nlet-Europese) leden van het comité hoofdzakelyk scherts figuren biyken te zyn, die het er slechts om begonnen is de Noord amerikanen naar de ogen te kyktn. Het enige „positieve" wat men wist te bereiken was, dat de zaak verder „gesloten werd verklaard", zonder dat iemand dus straf opgelegd kreeg of vry gesproken werd. Wel werd bepaald, dat indien Reese of Scha piro ooit nog voor een wedstryd van de WBF zouden inschrijven, zy zich eerst weer voor het bestuur der WBF zouden moeten verantwoorden. Men heeft mij vaak gevraagd: Wat denk je hier nu van? Nu de zaak vrywel achter de rug is, 2wil ik zeggen dat ik in het begin niet ge weten heb wat ik ervan moest den ken. Doch nu de zaak meer dan een Jaar lang tot op de bodem voor de Engelse rechter werd uitgezocht en die tot het „onschuldig" oordeelde, sluit ik my daarby onvoorwaardelyk Want wanneer wij de waarde kundige, onpartydige recht spraak in twyfel gaan trekken, is er geen enkele morele maatstaf meer, waarop men zich zou kunnen rich- tan. H. W. FILARSKI. Antwoord op bridgevraag: In de praktijk (de wedstryd ZwedenNederland, onlangs door onze landgenoten gewon nen) bood zuid „vier ruiten", een conventioneel bod, dat naar noords „beste kleur" vraagt. Zo als wat te verwachten, werd het antwoord van noord: vijf ruiten, vant noord had: p 6 529A85OHB97fl0 5 2. Hierna moest zuid vyf harten bieden, die er net niet inzaten. Naar myn mening moet men in een dergelijk geval géén conventies spelen die het biedniveau nodeloos verhogen. Zuids normale bod is „vier har ten" omdat zuid een goed spel heeft en harten zijn lang ste kleur is. Het is natuurlyk „mogeiyk" dat vier schoppen beter is dan vier harten, maar hoe wil men dat met slechts één bod ter beschikking nog uitzoeken? Om uw nieuwsgie righeid te bevredigen, geef ik nog het oostspel: p 3 Q 4 O A 6 4 2 H V B 7 6 4 3. Een prima openingsbod van vier klaver bijzonder geschikt om het de tegenstanders lastig te maken. Zweden ging in vyf harten één down. Nederland kon vier harten bieden, omdat Zweden met één klaver opende. Dezelfde tendens, wat vorm en uitdrukking betreft, vinden we ook terug in de litho's, die ons echter (persoonlijk) liever zyn en ook meer aanspreken dan zijn schilderyen. Vooral de kleurendrukken, die zeer decoratief kunnen zyn, zoals een fraaie prent „Vogel" in kobaltblauw. Toch geeft Dukkers in de meeste van zyn prenten eveneens bhjk van een sombere kyk op de mensen en dingen. Schedels en dood, straf en pyn, sirenen en idolen zyn ook in deze prenten zyn motieven. Maar in tegenstelling met dat al les ligt dan eenzaam in een vitrine een prachtige wandlap, in lichte kleuren gecomponeerd, als geïnspi reerd dooi- een kostbaar priesterlyk SIJBRANDS Deze positie was ontstaan zwarts 37e zet 38. Wit ziet zich zyn poging het stuk op 28 te w nen voor enige moeilijkheden l plaatst. Op 3832 speelt zwart 49 32x23, 913. Dreigt 1319, waarna het stuk dan beslist niet meer te winnen is. Op 38—33 kan volgen 28—32, 37x28 en 11—16 en zwart op naar dam. In de party ging het verder met: 38. 4540, 4—9; 39. 38—33, 28—32; 40. 37x28, 11—16, en hier komt wit met een spelgang waarin hy zwart belet om gunstig en snel een dam te halen. 41. 40—34, 1621; op 913 was gevolgd 2822 met de dreiging 27—19, 13—18, 22x13 8x30, 34x25 verliest na 29—2420 snel. 42. 29—23, 21—26; 43. 24—19, 14—20; 44. 19—14, 9—13. Zwart mocht, hier niet „plakken" met 36— 41, 14x12, 4146 wegens 2318, 46x 40, 3329 en wit wint. En nu duurt voor zwart te lang. 45. 14x25, 26—31; 46. 25—20, 31—37; 47. 20—15, 37—42; 48. 47x38. 36—41; 49. 15—10. 17: 50. 28—22, 8—12; 51. 10—5, 4736, en heel elegant beslist wit de party met: 52. 3429, 36x18; 23—19. 18x14; 54. 5x26. TSJEGOLEW iü m hp .V S JB H m H M Enige jaren geleden speelden tegenwoordigers van Schaakclubs in Budapest en Praag een wedstryd waarby de zetten telegrafisch den overgeseind. In een der speelde partijen deed zich merkwaardige vergissing voor. De party verliep zo: Wit: Budapest. Zwart: Praag. 1. e2—e4, c7—c5: 2. Pgl—f3, h7— h6! Een volkomen onbekende zet in deze opening. Echter, de Tsjechiscne sp.elers hadden hier 2d7-6 ge speeld, doch deze zet was verkeerd overgekomen. Gedurende de rest van de party hadden de Tsjechen de stelling met d6v de Hongaren die met h6 voor zich op het bord. Er werd verder gespeeld: 3. Pblc3, Pb8- 4. d2-d4, c5xd4; 5. Pf3xd4, g7-g6 f2-f4, Lf8-g77. Lel-e3. Dd8-b6? Pc3-d5!, Db6-a5t; 9. b2-b4! (let op deze pion, hij heeft de maar schalkstaf in de ransel) Da5-d8; 10. b4-b5. Pc6xd4; 11. Le3xd4 e7-e5; 12. b5-b6!, e5xd413. Pd5-c7t, Ke8-f8. 14. Pc7xa8, d4-d3 (zwart speelt nog steeds met pion d7 op d6, voor de witten staat deze pion dus nog op d7, de h-pion op h6. 15. e4-e5 (een heel aardige tegencombinatie, die echter niet meer voldoende blykt te zijn)16. f4xe5, Dd8-h4t (men be denke dat zwart rekent op een mo gelijk Lc8-f5 of g4 en een ingrijpen het zwarte paard via h6 hier goede kansen dacht te hebben). 17 g2-g3. Dh4-e4i; 18. Kel-f2, De4xhl. De dappere pion nadert de achtste rij: 19. b6xa7! En nu werd vanuit Praag geseind 19Pg8-h6, waar op het misverstand aan de dag kwam. Het scheidsgerecht besliste dat de aet 2h7-h6 als juist moest worden erkend en daarom gaf Praag hier op. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll 4 SCHAKEN iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii 2 i 2 5 In diagarm II maakt zwart in twee zetten een einde aan de strijd. Eenmaal gezien is het erg eenvou- I 1 I 1 l. fJ&A, Oplossing: 1Dxg2t; 2. Dxg2, Tx e2 en zwart blyft na Dxc6 de kwaliteit en 2 pionnen vóór.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1967 | | pagina 8