,Vijf eeuwen Nieuwkoop':
zeer grote belangstelling
Carl Sandburg
overleden
GROOT AMERIKAANS DICHTER
,Echo van het volk
BELANGRIJK
AUTONIEUWS
kunst
MAANDAG 24 JULI 1967
LHDSCH DAGBLAD
Onder de vele exposities en manifestaties, welke het zo bij
zonder actieve bestuur van het Kunstgenootschap 't Regthuys
in Nieuwkoop in de twee jaren van zijn bestaan al heeft ge
organiseerd, is die welke zaterdagmiddag onder de titel „Vijf
eeuwen Nieuwkoop" werd geopend, wel een heel bijzondere te
noemen.
Was het een moeizaam speurwerk
alles bijeen te brengen, het inrichten
van de expositie was een taak die
eveneens veel tijd en werkkracht
vroeg, vooral voor de heren K. J.
Pluis en A. J. Kramer onder wiens
supervisie het geheel tot stand kwam.
Samen richtten zy met de veelheid
van materialen de tentoonstelling in,
maakten een bijzonder mooie vitri
ne, waarin de kostbare keramische
gebruiksvoorwerpen werden ge
plaatst en rubriceerden alles in een
fraai uitgevoerde catalogus die 'n ui
termate goed overzicht van de expo
sitie opleverde. Als we daar bij vast
stellen dat dit alles met opoffering
van een grote dosis vrije tijd tot
stand kwam, dan kan het niet an
ders dan dat met grote liefde voor
de kunst en belangstelling voor het
verleden van Nieuwkoop alles vorm
heeft gekregen.
Zaterdagmiddag heerste er bij de
opening bijzonder grote belangstel
ling, terwijl er zelfs al een groep
bezoekers voor het Oude Raadhuis
stond te wachten om de expositie te
bezichtigen. Behalve het college van
B. en W. waren ook bijna alle ge
meenteraadsleden bij deze officiële
opening aanwezig.
Dr. G. J. Bremer sprak er als
eerste zyn blijdschap over uit dat de
ze expositie mogelijk was geworden,
mede door de financiële steun van
het gemeentebestuur welks verte
genwoordiger in burgemeester A. H.
van Montfoort een hartelijk welkom
werd toegeroepen. Hij sprak voorts
de hoop uit dat het gemeentebestuur
zo mogelijk zou overgaan, vele van
dc oude gebruiksvoorwerpen die
thans zijn samengebracht door aan
koop voor het nageslacht te bewa
ren. omdat ze anders toch zullen wor
den weggegooid. Hij beval voorts de
Nieuwkoopse Toren aan als plaats
waar een soort permanente expositie
van al dit materiaal van historische
waarde zou kunnen worden ingericht.
Burgemeester A. H. van Montfoort
verrichtte hierna de officiële opening
waarbij hij zei dat er door deze ten-
Amerikaans koor in
„Huis ter Duin"
Op donderdag 3 augustus des
avonds te negen uur zal in het Huis
ter Duin optreden het koor uia Ame
rika „The Chamber Singers of the
Southwest Missouri State College".
De leden van dit koor zijn op een
enkele uitzondering na allen „voice
majors", d.w.z. gegradueerden in
zang. Het koor zal in augustus in
Arezzo (Italië) mededingen in de
„International Polyphonie. Choral
Competition" Guido D' Arezzo. Daar
voor en daarna maakt het een toer-
door Europa, waarbij Engeland,
toonstelling een misvatting is ont
staan, door te denken dat Nieuwkoop
thans eerst vijf eeuwen bestaat. Im
mers, er is reeds sprake van Nieuw
koop in de tijd van Graaf Floris V
die toen al 't recht op „de tienden"
van Nieuwkoop had verworven, waar
uit geooncludeerd moet worden dat
het toen al reeds een welvarende
gemeenschap moet geweest zijn.
De zinspeling van de voorzitter, dat
de burgemeester een verre nazaat
zou zijn van een der vroegere neren
Burgemeester A. H. van Mont
foort van Nieuwkoop met de
voorzitter van het Nieuwkoopse
Kunstgenootschap dr. G. J. Bre
mer (rechts) in gesprek met de
eigenaar van het kostbare schil
derstuk „Wintergezicht op Nieuw-
koorlijkheid geeft. Voorts noemde
hy de grote verdraagzaamheid
van de burgerij zoals deze uit het
verleden blijkt. Deze rijke historie
is het waard er een tenstoonstellmg
aan te wijden.
De burgemeester sprak vervolgens
zijn groot respect uit van het ge
meentebestuur jegens 't bestuur van
het Kunstgenootschap, dat niet leu
nend op de overheid, een grote
mate van bewonderenswaardige zelf
werkzaamheid heeft opgebracht.
Het pronkstuk van de expositie is
ongetwijfeld het fraaie 17de eeuse
schilderij „Winterlandschap met
kerktoren" van Anthonie Beerstraten
uit het bezit van de heer B. de Geus
van den Heuvel. Overigens hangen
er niet minder fraaie werken van
Roelofs, Weissenbruch en Gabriël, al
le kostelijke weergaven van het
Nieuwkoop van weleer.
In de vitrine zijn de aarden ge
bruiksvoorwerpen opgesteld die door
de Gebr. v. d. Bosch aan de grond
zijn ontgraven en die dateren uit de
late middeleeuwen. Ook is er het
waardevolle oude avondmaaisz'l-
ver van de vroegere Remonstrantse
Gemeente. Vervolgens sieren tal van
smeedijzeren gebruiksvoorwerpen de
wanden. Natuurlijk ontbreken daar
bij niet een heel oud aambeeld en
Ook van de literatuur is een col
lectie samengebracht aan handschrif
ten, ordonnatiën, kernen eet. alsme
de een aantal drukwerken en boeken
uit het verleden welke op Nieuwkoop
betrekking hebben.
Uit de verzameling van de heer
koop", de heer Bde Geus van W. J. Kwakkenbos zijn vele prenten
den Heuvel te Nieuwersluis. en prentbriefkaarten samengebracht
'Foto Leidsch Dagblad, j ™°r Nieuwtoop van blonder.
waarde zyn. Voorts is er een aantal
van Nieuwkoop Willem v. Montfoort. j heel oude kaarten van Nieuwkoop en
wees de burgemeester van de hand. j omgeving, alsmede de gereedschap-
omdat 't zoals hy zei „geen geste" was pen die men bij het kolfspel gebruik-
geweest en deze nogal eens in con- I te, een aantal attributen die by de
cllct met zijn ingezetenen verwikkeld turfwinning gebruikt werden, kortom
was. Voorts schetste hij uit de his- 'n veelheid interessant materiaal die
torie Nieuwkoops permanente strijd een bezoek aan deze expositie tot
tegen het water, welke door de ver- een ware beleving kunnen maken,
vening werd opgeroepen en werd te- Hiertoe zal men tot 3 september a.s
ruggedrongen, maar die thans to-h r-lke middag van twee tot vijf uur
weer aan deze plaats zijn grote be- 1 ruimschoots gelegenheid krijgen!
Stuk van Picasso
werd een „flop"....
Een blasé Riviera-publiek heeft
gisteravond de eerste voorstelling
van Pablo Picasso's surrealistisch
toneelstuk „Le désir attrape par
la queue" bijgewoond in een tent
theater.
Geeuwend verlieten de bezoe
kers de tent, terwijl een naakte
dame over het toneel wandelde.
Het stuk zou oorspronkelijk
reeds 14 juli zijn opgevoerd in St.
Tropez, maar de burgemeester
stak daar een stokje voor omdat
hij van oordeel was dat de inhoud
kwetsend voor de openbare zeden
zou zijn. Daarop werd de voor
stelling verplaatst naar het na
burige dorpje Gassin.
De ongeveer 200 bezoekers die
kwamen om geschoktte wor
den, waren van mening dat het
stuk wel bizar was, maar meer
komisch dan erotisch. Het stuk
heeft kop noch staart en mist el
ke lijn daartussen.
De bezoekers zijn leeggelopen
zonder afkeuring of bijval te la
ten blijken.
Hertog van Baena
lid Maatschappij
Ned. Letterkunde
TERRORIST IN
ZUID-TIROL
GEARRESTEERD
Dr. Norbert Burger, een 38-jarige
Oostenrijkse hoogleraar die de leider
van een neo-nazistische arganisatie
zou zijn, is zaterdag in Krems gear
resteerd. De betrokken organisatie
wenst aansluiting van de Italiaanse
provincie Alto Adige (Zuid-Tirol) bij
Oostenrijk.
Burger had tegenover het West-
duitse blad „Der Spiegel" verklaard
dat meer dan ooit bomaanslagen no
dig waren om Italië te bewegen tot
overdracht van het gebied aan Oos
tenrijk.
Zoals bekend is de meerderheid
van de bewoners van Alto Adige, dat
een zekere mate van autonomie ge
niet, Duits-talig. Er zijn in het ver
leden meermalen terroristische aan
slagen gepleegd, waarbij tien Italia
nen het leven lieten. Men gelooft dat
de aanslagen op Oostenrijks grond
gebied werden voorbereid.
Taviani, de Italiaanse minister van
Binnenlandse Zaken, verklaarde in
september J.I., dat dr. Burger de lei
der is van de belangrijkste der drie
terroristische organisaties die in Alto
Adige opereren. Burger werd in sep
tember jl. door een Italiaanse recht
bank bij verstek tot ruim 28 jaar
gevangenisstraf veroordeeld wegens
politiek terrorisme in Alto Adige.
De Hertog van Baena, de vroegere
Spaanse ambassadeur In ons land,
benoemd tot lid van de Maatschappij
der Nederlandse Letterkunde.
Een grote meederheid van de leden
volgens traditie over de kandida
tuur van nieuwe leden geraadpleegd
bleek vóór zyn benoeming, zodat
de naam van de nog steeds popu
laire oud-ambassadeur te vinden is
op het bescheiden lijstje van de in
deze maand door de Maatschappij
benoemde nieuwe leden.
Het door L. J. C. Boucher uitge
geven boek dat de Hertog van Bae
na over Nederland schreef, „The
Dutch Puzzle", blijkt in de boekhan
del steeds gevraagd. Van dit in de
cember 1986 verschenen boek is in
tussen dan ook al een 3e druk ver
schenen.
(Van onze correspondent)
Op 89-jarige leeftijd overleed zaterdag op zijn boerderij in
North Carolina Amerika's beroemde dichter en biograaf Carl
Sandburg, die meer dan iemand anders het Amerika uit de
20ste eeuw heeft bezongen. Vandaar dan ook dat president
Johnson meteen eer bewees aan de overledene en zei Carl
Sandburg was Amerika, hij was zanger der democratieecho
van het volk, ons geweten en chroniquer van waarheidschoon
heid en doelbewustheid
werk, was zijn gebruik van vulgaire t beroemde
termen, alledaagse uitdrukkingen en
regelrechte „slang". Voor hem was
dit evenwel de werkelijke taal van
zijn geliefd Amerika. Hy verwierp
met passie elke kritiek op dit punt.
Trouwens, dat deed hy ook op het
punt van rijm, waarvoor Sandburg j
geen enkele sympathie had. Dichten
op rijm vergeleek hij eens met het I
maken van een kruiswoordpuzzel, j
Dit had voor hem, de dichter vanuit j
de directe impuls, niets met levende
poëzie te maken.
fotograaf Edward Stei-
chen. Zy was zaterdag met Sand
burg op zyn uitgestrekte boerderij
toen hy stierf.
is Jongens bedreigden
spoorwegman met
speelgoedpistool
(Van onze correspondent)
Rangeerdienstleider Piet Storms
haalde zaterdagochtend vroeg twee
vermoedelijk Rotterdamse 16-ja-
rige jongens uit 'n lege goederenwa
gen. die om drie uur uit Rotterdam
in Susteren was aangekomen. Hij
wachtte met de twee verstekelingen
in het kantoor van het N.S.-station
in Susteren de komst van de gewaar
schuwde politie af.
De listen van het duo om voor de
komst van de politie te ontkomen
doorzag de rangeer dienstleider tijdig.
Even voor de politie arriveerde trok
een van de twee jengens echter een
pistool uit zijn broekzak en richtte
dat op de spoorwegman. Onder een
vloed van bedreigingen en verwen
singen dwong de brutale jongen een
vrije aftocht af. De spoorwegman
staarde even later stijf van schrik de
twee haastig tussen goederentreinen
verdwijnende jongens na. Met de po
litie heeft hij later nog enkele uren
tevergeefs naar het duo ge
zocht. In de wagon, waain de twee
de reis naar Limburg hadden ge
maakt, vond de politie twee stukken,
de handgreep en de slede, van een
plastic kinderpistool
ADVERTENTIE
Nog geen licht
in overval op
bejaarde man
(Van onze Zwolse correspondent!
In de zaak van de roofovervai op
de 77-jarige heer J. Lokken, een al
leenwonende landbouwer vlak by
Meppel. is nog geen arrestatie ver
richt. Wel is een inwoner van Mep
pel langdurig door de politie ondei-
vraagd voor het geven van inlichtin
gen. maar hy werd daarna vrijge
laten.
Hij kwam geregeld bij de heer
Lokken thuis en bewees hem allerlei
hulp bij karweitjes. Na de aanslag
noemde het slachtoffer in schemer
toestand steeds de naam van deze
Meppeller maar er kon geen oewijs
geleverd worden dat hij de aans.ag
had gepleegd. De heer Lokker liep bij
de aanslag een nekwervelfractuur
op, tevens werd hij aan het hoofd
getroffen. Daar het donker was toen
de overval werd gepleegd en de man
bovendien uit een verlichte schuur
naar buiten kwam heeft het slacht
offer geen dader(s) gezien. Bij de
eerste klap moet hij al bewusteloos
zijn geweest. Hij bleef op het erf lig
gen totdat 's ochtends vroeg zijn
buurman K. Werkhorst, die vijftig
meter verder woont, hem hoorde
kreunen en hem vond. De dader(s>
is (zijn) niet in het huis van de heer
Lokken geweest. Men heeft hem een
bedrag van 3500 gulden afhandig
gemaakt, dat de man bij zich droeg.
De oude man maakte nooit een ge
heim van het feit dat hij het g ld
altijd bij zich had. zodat velen die
hem kenden hiervan op de hoogte
waren. De politie van Meppel heeft
vele tips ontvangen die nu nagetrok
ken worden.
Van Tright verlaat
Brabants
Kamerkoor
(Van onze correspondent)
Evert van Tright, dirigent en artis
tiek leider van het in Den Bosch
gevestigde bekende amateurensemble
het Brabants Kamerkoor, gaat per
1 september heen, omdat het onre
gelmatige repetitiebezoek door de 30
zangers en de instelling van sommi
gen van hen onvoldoende zekerheid
geven zijn moderne artistieke ambi
ties te verwezenlijken.
Volgens de voorzitter van het koor,
ir. H. Geurtsen, stelden deze ambi
ties echter te hoge eisen aan een
amateurgezelschap. Het bestuur zoekt
nu tot 1 januari een waarnemer voor
de nieuwe dirigent, die het op die
datum aangetrokken hoopt te heb
ben.
De Franse balletdanser André
Prokowsky en de Russische bal
letdanseres Galina Sanstowa re
peteren hier het ballet Corsair
dat tijdens het Londense Festival
Ballet zal worden opgevoerd.
Diepe bewogenheid
Sandburg was werkelijk een vol
bloed Amerikaan, die zowel inspira
tie opdeed in de harde, stenen wer
kelijkheid van Amerika's grote ste
den, als op het platteland, zowel tus
sen bordewassers en vleesverpakkers
als tussen landarbeiders en de in
Sandburgs jeugd nog niet uitgestor
ven pioniers van het Westen. Hy
werd geboren uit Zweedse ouders, die
als analphabeten naar Amerika wa
ren geëmigreerd en tot hun dood toe
nimmer leerden schrijven. Maar
Sandburg voelde zich nooit Scandi-
navlër. al had hy met zijn kaars
rechte lengte, zijn springerig, later
spierwit haar en sterk gezicht het
typische Noordeuropese uiterlijk en
ook al viel hem de eer te beurt door
Zwedens Koning ontvangen te wer
den.
Hy was diep bewogen door Ame
rika's historie, zijn landschap en zyn
inwoners en had sterke overtuigin
gen waarin zijn land zich zou
moeten ontwikkelen. Sinds zyn
Nederland, Duitsland, Oostenrijk, jonge jaren, waarin hy journalist
i Frankrijk zul-
Dirigent Sir
Malcolm Sargent
ziek
De Britse dirigent Sir Malcolm
Sargent ligt met koorts in bed en
kan daarom zaterdagavond voor de
eerste keer in 21 jaar niet het ope
ningsconcert van de Promena
de-reeks dirigeren. De „Proms" heb
ben hun 73e seizoen in de Royal Al-
bert Hall bereikt. De nu 72-jarige di
rigent Sir Malcolm is sinds 1947 eer
ste dirigent geweest en heeft altyd
het openingsconcert geleid.
Hy werd zaterdagavond vervangen
door Colin Davis van het BBC sym
fonieorkest. Albert Hall was uitver
kocht met 6500 mensen. Vele miljoe
nen volgen het concert op de TV.
Sir Malcolm had verleden week een
aanval van ingewandontsteking, wel
ke is teruggekeerd en met koorts ge
paard gaat. Onlangs heeft hij een
inspannende tournee gemaakt door
Australië en met groot succes in
Chicago gedirigeerd.
Sandburg nameijlk
sial1st. sterk beïnvloed door
georiënteerde socialisten uit de
staat Wisconsin. De stad die evenwel
een grote invloed zou hebben op
Sandburg en die zelfs een beslissende
rol speelde in het begin van zyn li-
teraire carrière, was Chicago, waar
heen hy in 1912 trok en die hem in
spireerde tot verzen die zijn naam in
1914 opeens alom beroemd maakten.
Sandburg, die vele malen door
Amerika trok om begeleid door een
gitaar volksliedjes te zingen en poë
zie te zeggen, beschouwde zichzelf
als een tweede Walt Whitman in
zijn patriotisme en bewogenheid.
Omstreden in deze verzen, zoals j Directe invloed van Whitmans vrije
>k in Sandburgs latere poëtische poëzie is bovendien terug te vinden
in Sandburgs werk, al is dat hoe-
dan Whlt-
Verder was
Sandburg evenwel een buitenbeentje
in Amerika's literaire leven, dat tij
dens zijn leven cosmopolitischer was
ingesteld dat hij. Met Amerika's
poëtische genie Exra Pound had
Sandburg weliswaar de belangstel
ling gemeen voor het ideogram dat.
zoals een Chinees karakter, direct
beeldend werkt, maar daarmee hield
de overeenkomst wel op.
Nieuwe
Schouwburg
voor Rotterdam?
Het gemeentebestuur van Rotter
dam heeft een plan ontwikkeld voor
de bouw van een middelgrote
schouwburg, waaraan in de Maas
stad al geruime tyd behoefte bestaat,
In een nota aan de gemeenteraad
zet het college van B. en W. uiteen,
dat de aula van 't in aanbouw zynde
centrum „Technisch onderwijs" aan
de Schiekade in de Maasstad met
behulp van slechts een beparkt aan
tal aanvullende maatregelen ge
schikt te maken is als schouwburg.
De kosten van deze aanvullende
maatregelen worden geschat op een
miljoen gulden.
B. en W. van Rottrdam menen
dat het op deze wyze mogelijk is de
Maasstad een perfect geoutilleerde
middelgrote schouwburg te verschaf
fen geschikt voor voorstelling van
amateur - en beroepstoneel en voor
kleinkunstprodukties. Voor het ge
bruik als schouwburg zal de
verbouwde aula tenminste 250 avon
den per jaar beschikbaar kunnen
zyn.
onbetwist blijkt, als de
de dealer uitstekend is, als de onder
houdskosten van de wagen tot een
minimum worden beperkt en
als U het hoogste bod krijgt voor een
in te ruilen auto
Wat beslist U dan? Juist! De aan
koop van een nieuwe Ford (al v.a
f 5995,bij
Automobielbedrijf RIJNLAND N.V.
Lammenschans 6,
Leiden - Tel. 01710-30325/42451/23647
Biografie van
Lincoln
Als biograaf tenslotte maakte
Sandburg naam met zyn 1.175.000
woorden tellende biografie van Lin
coln, een gedetailleerd werk vol lief
de voor zijn hoofdfiguur, dat Sand
burg een uitnodiging door het Ame
rikaanse parlement opleverde om op
de 150ste geboortedag van Lincoln
een rede voor beide huizen van het
congres te houden.
Sandburg, de onuitblusbare zanger
en schrijver, trouwde na een aantal
wilde zwerversjaren in 1908 met Lil
lian Steichen, i
Aardgas: bomen
gaan dood
In verscheidene wijken van de stad,
o.a. langs het Rapenburg, de Lam-
menschansweg, de Van de Sande
Bakhuyzenlaan en de Van Hogen-
dorpstraat, zijn een aantal bomen
(circa 35) aangetast door een voor
Leiden totnutoe nog onbekende ziek
te: aardgasvergiftiging. Deze vergif
tiging is vermoedelijk ontstaan door
lekkage van de onder de grond aan
gebrachte koppelingen in de aardgas
leidingen. De koppelingen zijn, zoals
gebruikelijk, gedicht met hennep, dat
bij het vochtige stadsgas indertijd
goed voldeed, docht by het veel dro
gere aardgas uitdroogt. Toen dit
enige tyd geleden bekend werd, heb
ben de S.L.F. getracht het lekken
van de hennep-pakking te voorkomen
door het toevoegen van vocht aan het
gas. Een „injectie", welke evenwel
geen resultaat heeft opgeleverd. Het
gemeentebestuur, dat er rekening
mee houdt, dat deze vergiftigings-
verschynselen nog wel zullen toene
men, heeft thans met diverse instan
ties contact opgenomen om na te
gaan hoe aan deze sterfte een halt
de wereld- kan worden toegeroepen.
(ADVERTENTIE)
