Natuurbehoud:
ook de jeugd
wil meedoen
PARDON:
W er e!d kartoenale 7
De Wildlife Rangers
Streven
naar
eigen
reservaa
succesvolle satire
ZATERDAG 22 JULI 1967
~W~Jf oe en onder welke omstandigheden zal de jeugd van
vandaag, morgen leven? Uitsluitend tussen asfalt, be
ton, staal en stinkende uitlaatgassen, met hier en daar
'n door prikkeldraad omgeven compenserend vleugje groen als
'n doekje voor het bloeden? Zal zij nog wild kunnen zien in de
vrije wildbaan? Zullen er nog uitgestrekte vogelbroedplaat
sen zijn en zullen vele dieren niet inmiddels zijn verbannen
naar de dierentuin. We hebben het zelf in de hand. Daarom
zijn er de natuurbeschermingsorganisaties die knokken voor
het behoud van de natuur.
Morgen moet de jeugd die taak
overnemen, maar ze kunnen van
daag al beginnen. Sinds enke
le maanden bestaat er in ons land
een jongerenorganisatie, die ope
reert onder de naam Wildlife Ran
gers. Door het gehele land ver
spreid zijn jongeren opgetrommeld
om zelf de handen uit de mouwen
te steken en de natuur in nood
trachten te' helpen. Een Amster
damse ex-hoofdredacteur van een
jeugdblad is'er de oprichter van.
Hij René Margiono zit zo
berstensvol plannen, die hy alle
maal kwijt wil. dat het gesprek
van de hak op de tak gaat. Het ene
ideetje is ternauwernood volledig
ontvouwd of hij springt alweer
naar een ander plan. Maar het be
gon zo
Van huis uit al natuurliefhebber
las hy Cs avonds in bed) in welke
grote nood dieren en landschappen
verkeren. Hij wist ook met hoeveel
enthousiasme de Nederlandse
jeugd f80.000 bijeen had weten te
brengen voor een kinderdierente
huis in Kenia. Hij kreeg stapels
brieven van kinderen die allemaal
schreven dat ze door wilden gaan
met geld verzamelen om de dieren,
die op uitsterven staan te helpen.
„Zo is het eigenlijk begonnen. We
wilden een organisatie 'voor jonge
ren, die iets kunnen doen, die
daadwerkelijk kunnen helpen om
de natuur te behouden. Nu zijn we
een hulpkorps, een soort jeugdaf
deling van het World Wildlife Fund
(Nederlandse afdeling: Natuur
Noodfonds Nederland) geworden".
Duizend
Hoewel de organisatie nog maar
een blauwe maandag bestaat, is er
al een duizendtal leden geregi
streerd, die zichzelf mogen sieren
met de naam Wildlife Ranger: ju
nior-ranger onder de dertien jaar
(er zijn erbij die nog maar enkele
weken oud zijn.en senior-ran-
ger boven de dertien. In elke plaats
waar voldoende rangers zijn geno
teerd wordt een jongen of meisje
aangesteld als consul, die het con
tact moet onderhouden tussen de
belangstellende jongeren in zijn
plaats en het hoofdkwartier.
Er wordt nu ook een actie ge
voerd via de scholen. Sinds
enkele weken is er een ver
plaatsbare tentoonstelling inge
richt, die in 85 grote foto's iets
weergeeft van de nood onder de
dieren. Elke school kan deze expo
sitie aanvragen. Daarnaast heeft
chief-ranger Margiono 'n ranger
matinee voor scholen op touw ge
zet. Een dergelijke matinee bestaat
uit films, een quiz en een forum,
voorgezeten door de chief-ranger
zelf.
Verscheidene scholen in den lan
de zijn op initiatief van de splin
ternieuwe organisatie begonnen
met een spaarpotjesactie voor het
behoud van de chimpansee. Deze
actie vaart onder de vlag chimp '67
en heeft onder meer ook tot doel
geld bijeen te brengen voor het in
richten van reservaten in Afrika.
Materiaal
De televisie mag dan veel in onze
huiskamers brengen, toch moet de
jeugd voorgelicht worden. Het liefst
natuurlijk door onderwijzers en
biologie-leraren. „Het merkwaardi-
man Peter Scott. Hij en nog twee
topmensen van de organisatie zul
len binnenkort een boodschap zen
den aan de Nederlandse jeugd om
mee te helpen aan de instandhou
ding van de natuur.
Aan hst lidmaatschap van de
Wildlife Rangers zitten voor de
jeugd ook plezierige kanten zoals
een stevige reductie bij het bezoe
ken van dierentuinen. Margiono
heeft nog veel meer plannen. Zo
moet er in de toekomst een eigen
uniform komen, een eigen vlag, een
grammofoonplaatje met het eigen
lied. „Er moet overal iets avontuur
lijks in zitten. Dan trek je
de jeugd", aldus de plannenmaker.
Terwijl in West-Duitsland kran
ten en tijdschriften ten onder gaan
aan economische problemen on
langs waren dat nog het veertien
daagse Deutsche Panorama en het
aloude Simplizissimus gaat het 't
maandblad Pardon nog steeds voor
de wind. Elke maand vinden 120.000
exemplaren van dit satirische tijd
schrift hun weg naar kopers en
abonnees. Het succes van Pardon
is in zekere zin te' vergelijken met
dat van het Duitse Twen. Het wordt
in hoofdzaak gelezen door een dui
delijk omlijnde groep nieuwe koop-
krachtigen, in dit geval de jeugd
tussen de 20 en 30 jaar.
Men slaat bepaald schrijnende
tonen aan in tal van zaken, welke
de binnenlandse politiek betreffen,
er wordt bijna in elk nummer over
Vietnam geschreven en ook het
„jongste verleden" (zoals 40-45 dik
wijls eufemistisch wordt aangeduid»
en de daaruit voor Duitsland ont
stane situatie vormen in Pardon
een steeds weerkerend thema.
Bondspresident Lübke zag zich ver
der danig in het zonnetje gezet over
de wijze waarop hij zich in de En
gelse taal tegenover Koningin Eli
zabeth had uitgedrukt.
Pardon verscheen in 1962 voor
het eerst. Het is het geestf
en eigendom van Erich Baj
en Hans Nikkel geboren in
1928 en 1930. Ze behoren
generatie, die „op de grennff
rot
twee generaties" leeft, aldus u0(
meier. „We hebben de oorlogan
iar\
gemaakt, maar waren nau|(
oud genoeg om eronder te
Beide oprichter-eigenaars
journalist. In 1951 begonnen
cartoon-bureau en van de nii,v
kochte cartoons maakten
boekjes, die een commercieel
ces werden. In het tijdschrifl"
don komen, aldus Barmeier,
eerste plaats vragen aan d<' de
de
rlogse jeugd a ng>
ouders stelde. „In Duitsland1
allesoverheersende vraag
les had kunnen gebeuren. In11
seriand bijvoorbeeld vroeg» sch
kinderen hun vader waarom d
koeksklokken zo en niet ander|
v St;
den geconstrueerd. Dat is htpil-n
te verschil". Barmeier en »ndij
zijn er vooral trots op dat hui
nalistieke formule zo'n dooien
succes bleek. Bovendien t4t
zij economisch onafhankelijk
Ze drijven nog een uitgeverij
in „satirische" boekjes word|a^s1
maakt, die bijna allemaal e
koopsucces blijken te zijn.
alen
,|W
„De chimps moeten worden
gered". Dit is een van de kreten
van de Wildlife Rangers. De
jacht op mensapen is n.l. in
Afrika geopend. De baby's van
de chimpansees worden daar
gevangen om ze tegen veel geld
te verkopen. De ouders worden
meestal gedood.
ge is alleen, dat er grote behoefte
onder de leerkrachten bestaat aan
studiemateriaal over natuurbehoud.
We hebben dan ook besloten een
soort studiebron uit te gaan geven
voor het onderwijs". Margiono
lacht: „Nou ja, misschien is studie
bron wat te zwaar, laten we zeggen
aanwijzingen".
Het Engelse equivalent van de
WWF jeugdafdeling heeft al een
enorme vlucht gemaakt. Daar zijn
85.000 kinderen reeds lid van de
organisatie, terwijl 2500 scholen re
gelmatig aan acties deelnemen. Dat
mag geen verwondering wekken,
want het initiatief tot het stichten
van het World Wildlife Fund
(waarvan Prins Bernhard voorzit
ter is) is uitgegaan van de Engels-
Het. ligt in de bedoeling om
Boude wijn de Groot een
protestsong te laten ma
ken en zingen om stelling te ne
men tegen de wijze waarop overal
in de wereld de natuur wordt be
dreigd. In de maak is een hand
boek voor rangers. De taak van de
jongeren zal in de eerste plaats
zijn de ouderen die er dikwijls
weinig vanaf weten te instrueren
over het belang van natuurbehoud.
Eens per jaar zal er een landdag
gehouden worden, waar jongens en
meisjes uit heel Nederland welkom
zullen zijn. Er zal in de nabije toe
komst ook een actie „ooievaar" ge
houden worden. De bedoeling daar
van is dat de jeugd meldt waar ze
ooievaars heeft waargenomen. Op
deze wijze zijn ze ook zelf direct
bij het werk betrokken.
„Maar uiteindelijk", zo ontvouwt
Margiono zyn plan, „uiteindelijk
streven we naar een eigen reser-
vaatje in ons land. We zullen het
zelf moeten opbouwen, schoonhou
den en verzorgen. Door middel van
zomerkampen zullen we heel wat
kunnen doen".
De Belgische badplaats
Heist-Duinbergen is
zogezegd weer de stad
van de gezonde lach. Sinds
het nabijgelegen Knokke
roem en ruchtbaarheid ver
kreeg met zijn lichtvoetig en
luchtig songfestival en de
plaatselijke middenstand uit
de sfeer van frites en strand-
ballons groeide naar salades
en pasteitjes en skelter-maat
kostuums, heeft Heist-Duin-
bergen tot levensbehoud het
Humorfestival gecreëerd.
Zang, cabaret, voordracht en
een tentoonstelling van car
toons moeten Heist-Duinber
gen de image geven van het
vakantie-oord waar „gezonde
lach in een gezonde lucht"
genoten kan worden.
Onlange werd het meest essentiële
onderdeel van het Humorfestival,
de zgn, „Wereldkartoenale '67
geopend. In de Humorhalle voor
het stadhuis van Heist-Duinber
gen verdringen zich negentig car
toonisten uit zestien landen om te
laten zien dat de mop-art steeds
sterker wordt. Hubrecht Gobert,
public-relationsadviseur van
Heist-Duinbergen en de grote
man achter het Humoi'festival
zegt: „Hoe sneller de wereld naar
zijn einde tolt, des te vrolijker
zullen de grapjassen hun grillige
lijntjes tot vrolijke arabesken
omkrullen".
De Wereldkartoenale '67 is gegroeid
uit de „Eerste Salon van de Hu
mor" dat in 1962 te Heist het
werk liet zien van Vlaamse car
toonisten. In Heist-Duinbergen
had men toen al opgemerkt dat
vele krantelezers eerst de strip
verhalen in hun dag- of week
blad te lijf gingen. Bovendien
wilde men de vakantiegangers
heen helpen over de drempel en
over de daarbijbehorende vrees
die hen te veel buiten de tentoon
stellingshal (kosten enkele mil
joenen franken) hield. Dat de ten
toonstelling van Vlaamse cartoo
nisten zeer wel paste in wat de
vakantiegangers zich van zomers
vertier voorstellen, bleek uit het
aantal bezoekers in 1962: 15.000.
In 1964 werd de catoonale een
„Wereldkartoenale". De geteken
de huinor werd vanuit de hele
wereld geïmporteerd vor het
eerst beoordeeld, geprijsd, in
boekvorm uitgegeven en weer
geëxporteerd. De eerste prijs
kreeg de Brusselse zwartkijkende
tekenaar Picha. In 1965 ging de
Eindhovenaar Ton Smits met de
20.000 franken naar huis voor een
reeks getekende gags. Ton Smits,
die hoofdzakelijk voor Ameri
kaanse dag- en weekbladen
werkt, schiep ook het nieuwe
handelsmerk van Heist-Duinber
gen: de twee lachende man
netjes. Het vorig jaar was het de
Amerikaan Virgil Partch (Vip)
die met de eer ging strijken.
De mare dat deelname aan de car-
toonale in Heist-Duinbergen
vaak gepaard gaat met financiële
successen agenten van Ame
rikaanse, Franse, Engelse en
Duitse cartoons-bureaus zijn
vaste bezoekers van deze mop-art
beurs heeft de belangstelling-
van cartoonisten sterk gestimu
leerd. Dit jaar stuurden 130 car
toonisten uit zestien landen 650
tekeningen in. Een zeer strenge
jury nam ongeveer een derde van
de ingestuurde tekeningen aan
voor de tentoonstelling en kende
de Cartoonprijs op basis van één
cartoon over president Johnson
toe aan de 27-jarige Belg Gerard
Alsteens (Gal) illustrator en lay-
outman van het weekblad „De
Nieuwe". Gal, die regelmatig po
litieke cartoons publiceert in
„Podium", het Franse tijdschrift
Candide, het Oostduitse weekblad
„Sonntag" en de Brabant-Pers in
Nederland bracht in de zo
mer van 1966 zijn winnende
cartoon.
„Het was in de tyd dat de ras-
senrelletjes in de VS hun hoogte
punt bereikten en de oorlog in
Vietnam steeds heftiger werd.
Omdat ik mij heel kritisch opstel
tegenover de VS, denken de
meeste mensen dat ik anti-Ame
rikaans ben. Ik zou er dolgraag
willen werken".
Over de eisen waaraan de goede
cartoon dient te voldoen zegt
Gal: In een cartoon moet je op
spitsvondige wijze je mening
weergeven. Een goede cartoon
moet geen luid boerengelach los
slaan maar een fijne, spirituele
glimlach."
Van de Nederlandse inzenders wer
den tot de expositie toegelaten de
werken van Ton Smits, Ton Hoo-
Prijswinnaar GAL:
„In een cartoon moet je op spitsvondige wijze je mening
loeergeven. Een.goede cartoon moet geen luid boerengelach
losslaan, maar een fijne, spirituele glimlach
Over het niveau van de g ü,t w
seerde werken liet burgen n'ce
De Gheldere van Heist-Di reQle]
gen zich ontvallen: „Het gei
goed beeld hoe de ene kal Ierse
de maatschappij de draak fat
met de andere kant. Onzf'nle
zucht, spilzucht, genotzuc (ring
vraatzucht worden duideli fa-
expressie gebracht. Uits "rope
voer voor psychologen, socülged
en politocologen". En een idert
van welsprekendheid voor ^«1
meesters. lei
i he
gendoorn (van zijn vijf
werden vier geëxposeerd,
derscheiding die hij dee!
dertien van de negentig
tenWunderinck
Broeders en Verwey.
