32 jaar het vuur
met vuur bestreden
De Lach
verstomt
niet
11.1.LM BECUE:
NA VERDWIJNING UIT LEESPORTEFEUILLES:
De commandant betaalde
zelf het loon uit
kreeg mijn kans in 1907 toen
randweermannen in Den Haag
laats van vier, maar drie da-
achter elkaar dienst behoefden
_j dan een dag naar huis
len gaan. Bij de tien man die
annamen was ook ik. Ik heb er
spijt van gehad,
begon voor een salaris van
alf gulden. Iedere week werd
bedrag door de commandant
oonlijk uitbetaald.
u ben ik al achtentwintig jaar
pensioen, maar de brandweer
steeds mijn volle belang-
Misschien
wel, omdat mijn i
i alles vertelt, nu
die
DÜOR HAN WIELICK
automatische lad-
die tot negentien
kan gaan. Heel wat an-
in het begin van deze
c. Toen rukte je met zes man
I eUehaspelwagen uit, een wagen,
üroldwi door een paard. Bij het
rslealarm ging je op pad. Met
wagen aanwezige slangen
i het opzetstuk dat je op de
andkraan zette kon je blussen.
)'n haspelwagen bezat geen
op, dus bij open water kon je
i uitrichten.
DOMSPUIT
in moest de stoomspuit komen.
„Residentie" of de ,,'s-Graven-
die door twee paarden werd
okken. Werd de stoomspuit
epen, dan volgde de petroleum-
n op korte afstand. Die was no-
t vuur onder de ketel
te houden. Die stoomspuiten zo-
petroleum, je kon er wel door
man aanzetten, die de
en leegde in het vuur.
wagen gingen we ook
Leiden. Op 12 februari ^929.
dezelfde dag dat in Amsterdam
Flora-theater afbrandde, brak
brand uit in de Breeslraat in
in het stadhuis. Het vroc
kraakte. Ik geloof wel 24
De vorst was zo erg dat
de brandslangen aan moesten
telen, terwijl het water er
heen spoot. Zette je de kraan
drie seconden stil dan
was heit water meteen bevroren en
de slang gelijk één stuk staal. Da
gen na de brand hebben wij de
slangen nog moeten ontdooien.
Wij zagen eruit als bevroren
kerstmannetjes. De meesten van
ons droegen een snor die stond in
een oogwenk spierwit en stokstijf
onder je neus. In de .Vergulde
Turk" kregen we koffie en warme
soep. De kelners hadden in hun ene
hand de consumpties, in de andere
een dweil, want wanneer wij een
paar minuten binnen stonden, was
rondom ons een meertje.
De brand die op mij de meeste
indruk maakte, was die in het café
Jorma aan de Trekweg. Bij bijna
iedere brand krijg je vier-, vijf
soms wel tien meldingen binnen.
Maar bij die in dat café kwam er
pas na een poosje een man binnen
lopen die riep ,,waar blijven jullie
nou". Niemand had gewaarschuwd
dat er brand was.
4-let brandde fel daar aan de Trek
weg. De kastelein liep schreeuwend
op straat. „Mijn vrouw en kinde
ren zijn nog binnen", riep hij steeds.
Tot iemand riep „nee, die zijn bij
de buren".
BEDWELMD
Dat bleek helemaal niet waar te
zijn. De vrouw was nog binnen. Zij
stierf door verstikking. Zij wilde
met haar baby op haar armen naar
het dak vluchten. Maar bovenaan
de trap moet zij bedwelmd zijn ge
raakt. Met haar laatste krachtsin
spanning heeft zij toen nog haar
kind op het dak gegooid. Door het
lawaai dat de spuiten en de ma
chines maakten hoorden wij het
kind pas na een tijdje toen het een
moment helemaal stil was. Het lag
op het dak te kraaien, terwijl er
onder alles afbrandde.
DOODKALM
De hardnekkigste brand die ik
meemaakte was die in de papier-
warenfabriek van Van Straten en
Boom aan de Waldorpstraat. Het
was een groot complex met alle
maal aangebouwde en ingebouwde
fabriekjes. Toen wij er aankwamen
stond de portier doodkalm in de
deur „Loop maar even mee naar
achteren, dan zal ik u de brand
wijzen" zei hij alsof hij plaatsen in
een theater aanwees. Acht dagen
later stonden we nog te blussen,
omdat het halfverbrande papier
steeds maar weer aanwakkerde.
Toen wij bij die fabriek kwamen
zaten nog rustig achttien meisjes te
werken, terwijl onder hen de vlam
men loeiden. Die portier had ze
niet eens gewaarschuwd. Met een
ladder hebben we ze eruit moeten
halen.
MEEGENOMEN
Tot 1942, toen aan het Lange
Voorhout een hoeveelheid kunst
schatten van dikke Herman Goering
verbrandde hadden wij een politie-
brandweer. Je had toen iedere keer
andere mensen op je wagen. De
politiemannen moesten één uur van
de drie uur brandwacht doen. De
Meisjes staan te dringen om te
poseren voor ster van de week
kazerne was ook politieposthuis. Het
was om te bezuinigen. Maar 1400
man moest brandweerkleding heb
ben, laarzen, en een opleiding vol
gen, want brandweer zijn waait je
niet zo maar aan. De meeste agen
ten waren er helemaal niet dol op
voor brandweer te spelen. Al was
de gulden die zij voor een kleine
brand kregen en de twee rijksdaal
ders voor een grote brand, voor hen
natuurlijk meegenomen.
Die politiemannen waren, toch
niet als wij echte brandbestrijders.
Vrijwilligers zijn dat ook niet. Die
komen meer om de brand dan voor
het bluswerk. In de oorlogsdagen
hadden we zelfs vrouwelijke vrij
willigers. Bij iedere brand zei ik:
kijk maar wat rond. Ik kon ze toch
moeilijk met de straal naar binnen
sturen, nietwaar? Hoewel, ik moet
r-srlijk zeggen, vrouwen gedragen
zich meestal kordater bij een brand
ian mannen.
(Van een onzer verslaggevers)
t EERSTE JAREN
»st ik chef tegen mijn
er Frank zeggen. Die was
»n eerder bij de brand-
r gegaan en was brand-
ister, postcommandant. Ik
|e er ook altijd bij. Mis-
jen komt 't doordat brand
den in ons bloed zit. Mijn
er was bij de vrijwillige
:erdamse brandweer, mijn
i Henk is brandmeester
de alarmcentrale en de
er van zijn vrouw is
toevallig ook alweer
intien jaar bij de Haagse
idweer.
Het eerste Haagse brandweerkorps in vol ornaat compleet met snorren en baarden met de beide stoomspuiten .,'s-Gra-
venhage" en Residentie". In het midden de eerste commandant de beer G. Wijs.
■Tijdens de brand in Leiden op 12 februari 1929 vroor het ongeveer 24
brandweerlieden waren net bevroren kerstmannetjes.
Dat is mij Ir. mijn tweeëndertig
aar bij de brandweer wel duide
lijk geworden. Tweeëndertig jaar,
ik denk wel eens: Willem Becue,
waar is die tijd gebleven. Die ja
ren zijn gewoon omgevlogen. Jaren,
waarin wij met vuur het vuur heb
ben bestreden".
De ster van de week lag op de tafel, in achtvoud. op 24
bij 30 glanzend wit. Ze werd zeer kritisch bekeken door
drie mannen en een jonge vrouw. Over vier weken zal ze
op de binnenpagina's van De Lach prijken, minus enkele
millimeters ^an al te weelderige vormen, die ten offer zul
len vallen aan de retoucheur. De Lach is dan wel sinds
kort op de sex-toer, maar er zijn grénzen, en die worden
elke donderdagochtend in klein comité zeer scherp afgeba
kend. Nét bloot mag, vies bloot niet. De rode streep wordt
getrokken door At van den Ouden, hoofdredacteur van De
Lach.
Achter Van den Ouden staat de den doen tegen klakkeloos overne-
NV Weekblad De Lach en daar- men.
achter gaat de AKO schuil, die de Vier jaar geleden ging De Lach
oplaag van Nederlands eigen Bosch weg. Ongeveer ter zelf-
sex-blad in vier jaar zag stijgen der tijd vertrok de toenmalige re-
van 30.000 tot 68.000 wat, behalve dacteur. In de streek van Rijn en
aan betere druktechnieken, ook is Gouwe werkte een jonge journa-
te danken aan de veelvuldigheid, list voor een ochtendblad, die zijn
waarmee Nederlandse meisjes en dagelijks loopwerk met vreugde
jonge vrouwen mét haar schroom verwisselde voor een hoofdredac-
tevens het grootste deel van haar teurschap. Hij kreeg twee weken
kleding afleggen om ten faveure de tijd om zich in te werken,
van een zeer gevarieerde lezers- De Lach ging kleur gebruiken,
dan wel kijkerskring te getuigen dank zij drukkerij Holdert in Am-
van de mildheid van moeder na- sterdam. Daar bleef het blad niet
tuur. Soms verheft De Lach zich lang. De nieuwe drukker werd
zo ver boven de image van het Tij! in Zwollé, offset, méér kleur-
suffe moppenblaadje van vroeger, mogelijkheden, een eigen lay-out-
dat er verzet komt. afdeling.
De Nederlandse organisatie van Hoofdredacteur Van den Ouden
leesportefeuille-uitgevers bij voor- een pseudoniem overigens, zo-
beeld met 18000 exemplaren per als vrijwel iedereen, die iets voor
week een voorname klant van De
Lach vond een nummer met K
een rijk geïllustreerd artikel over d)k A
masochisme zo ver over de _:UL
schreef gaan, dat een conflict f;J EP 1£.
dreigde. Dat zou met name de
kappersclientèle zeer bedroefd zou
hebben. Die moeilijkheid is opge-
lost. Op 7 juli verscheen het Ne-
derlandse weekblad „Dandy". Dat
mag wèl in de leesportefeuilles.
Het is een „Lach" zónder bloot.
De lach kwam voor het eerst ,1',-
uit omstreeks 1925. Het was een
familieblad, met puzzels, mopjes, i
een kookhoekje, een kleuterrubriek l
en een enkel zeer net verhaaltje.
Pas toen de filmmaatschappijen
aan publiciteit gingen doen, kwa-
men de eerste foto's van de ster
ren-van-toen in het blad. MGM, 4
Paramount, de UFA, ze stonden
de prenten van Shirley Temple, De L.aen doet, zich een schuil-
Deanne Durbin, Mae West, Jean naam heeft aangemeten ging
Harlow en Clara Bow gaarne ter kopij en illustraties kopen. De lan-
publikatie af. En De Lach nam ge periode van ongelimiteerd over-
ze gaarne. nemen uit buitenlandse bladen
was voorbij. Er kwam, voor het
Meer mogelijkheden eerst, een Nederlandse fotograat
als vaste medewerker. Niettemin
Zo rond 1950, toen het blad nog hoi^en de oplagecijfers achteruit,
n Utrecht bij Bosch werd ge- van vijftigduizend naar even bo-
drukt, kwamen er wekelijks 50.000 ven de dertigduizend in januari
exemplaren van de persen. Er 1960
was één redacteur, die hulp had
van een gedienstige, wiens voor- Iyragse dingen
naamste taak was, en nog altijd D
is, het aflopen van de filmver- Dat dieptepunt kwam op een
huurkantoren om aan filmsterren- moment dat een nieuwe directie
foto's te komen, de verhalen aantrad. Er gebeurden krasse
mopjes en cartoons, zo wordt be- dingen. De tiener-rubriek ging er
veerd, kwamen uit bladen als Es- uit, De Lach was niet voor tie-
quire en Saturday Evening Post. ners bestemd maar, volgens een
die als gevolg van de toenmalige enquête, voor mensen tussen 18
copyright-regelingen weinig kon- en 35 jaar en voor ouderen. Na
januari van vorig jaar ging het
blad weer vooruit. Een jaar gele
den was de oplage weer 40.000.
Op een middag zat de hoofdre
dacteur op een terrasje op het
Damrak.
Hij aanschouwde veel passerend
schoon. Hij kreeg hetzelfde idee,
dat jaren daarvoor Playboy-mag
naat Hugh Hefner roem en rijk
dom bracht. „Ik vroeg me af,
waarom we toch altijd maar bui
tenlandse filmjuffen in De Lach
zetten, waarom we het niet eens
probeerden met Nederlandse
meisjes. Goed, ik heb een oproep
geplaatst en wat er toen gebeur
de
Er kwamen vijfentwintig aan
meldingen per week binnen van
meisjes en vrouwen, die schrifte
lijk verklaarden geen bezwaar te
hebben zo bloot als maar mogelijk
was en dat was heel wat blo
ter dan de Lach-lezers van vóór
die dagen voor mogelijk hadden
gehouden te poseren voor
Lach-fotograaf Dick Kok. Uit die
eerste vijfentwintig werd moeders
mooiste gekozen, de ster van de
week was geboren.
Vakwerk
Nu, een jaar later, kijken blijk
baar 4000 abonnees, 36.000 gele
genheidskopers en toch wel een
deel van 18.000 leesportefeuilleklan
ten elke week naar het lieve kind
uit, dat er weliswaar fraai ge
kleurd, maar niet altijd even ver
leidelijk op staat. Poseren is vak
werk en de sterren van de week
zijn slechts de Instamatic van
broer, verloofde of trotse echtge
noot gewend. Dat is ten slotte
heel wat anders dan in je blote
niksje op aanwijzing van een je
geheel onbekende fotograaf te
gaan staan, liggen, zitten of des
noods springen en er dan nog
mooi bij blijven óók. Want de ca
mera is meedogenloos.
Dit zegt hoofdredacteur At van
den Ouden van zijn sterren van de
week: „Er zit van alles tussen,
er is bij, wat iedereen verwacht,
maar óók, elke keer, komen er
aanmeldingen van meisjes, waar
op niets, maar dan ook niets is
aan te merken. Ik heb zo'n idee,
dat een deel ervan denkt via De
Lach verder te kunnen komen als
fotomodel. Maar er zijn er ook bij,
voor wie het poseren een vorm van
protest tegen het een of ander
is. Het gekke is dat ze allemaal
weten, van tevoren zeggen we dat,
hoe we ze op de foto willen heb
ben. Pas als ze in de studio zijn,
komt de schuchterheid weer. Dan
hebben ze er spijt van maar twee
handen te hebben".
Wordt De Lach een soort Neder
landse Playboy? Nee, beslist niet,
is het standpunt van Van den
Ouden. Meer een „Lui", dat ove
rigens kan worden beschouwd als
de Franse versie van datzelfde
Playboy. Van den Ouden wil
méér foto, méér glamour in zijn
blad. Hij streeft naar meer allu
re, wil met name van de afgrijse
lijk slechte verhalen af. „Maar
waar vind je in Nederland schrij
vers van naam, die voor De Lach
willen werken en die schrijven
wat De Lach moet hebben", vraagt
hij.
En dus wordt, één keer per
week, o,i donderdagmorgen. De
Lach, die vier weken daarna op
straat komt, gemaakt volgens de
nu succesrijk gebleken formule.
Eens stonden ze op de voorpa
gina, zoals Wam Heskes ze zag:
het meisje met de kniekousjes en
de rode ballon, de man met de
pandjesjas, die zich omhoog hijst
aan de trap, die toen het visite
kaartje van De Lach was, de char
lestonachtige mevrouw, die over
de L van Lach hing, de notaris
figuur met z'n brilletje en zijn
bolhoed boven de H. En het mop
je, zo van:
„Ik weet niet wat u tegen Flip
hebt, vader, 't Is zo'n zuinig jon
gen!
„Daarom draait-ie zeker altijd
's avonds het licht uit!".
Nu hebben we de ster van de
week, die overal straalt. Behalve in
de leesportefeuilles.
