kunst
kaleiöoscoqp
„Leiden in Holland Festival"
„Kijkspel"expositie
over toiieelgelieimeii
ïnige belangwekkende
1 kunstmanifestaties
pHenk van Ulsen naar
s het buitenland
De Haagsclie Comedie
in komend seizoen
VEEL STUKKEN OP STAPEL
MUZIEK EN DANS
Levendig en bewogen
n°a (Van onze kunstredactie)
la,
Ook de stad Leiden zal tijdens het kqmende Holland-Festival
Of. at van 15 juni tot 15 juli duurt, weer diverse kunstmanifesta-
e,'ies brengen. Tijdens een persconferentie van de Stichting
«.Cunstmanifestaties onder voorzitterschap van prof. dr. R. F.
sl" leerling, zijn daarover verschillende mededelingen gedaan.
„Hohe Messe"
n: Reeds sinds een groot aantal
in iren trekt de uitvoering van
'teïachs Hohe Messe" door het
\3'oonkunstkoor onder leiding
an Iskar Arïbo de belangstel-
ng van talloze muziekliejheb-
jjs ers-
3f. zy komen van hein-
en ver: dit jaar zelfs uit Enge-
a_ nd, uit welk land groepsaanmel-
j^jigen zijn binnengekomen. De uit-
>ering vindt evenals vorige jaren
;o, aats in de Pieterskerk op dinsdag
»o.f juni. Solistische medewerking
P^jordt verleend door een aantal voor
aanstaande musici: Nelly van der
s-pek (sopraan), Aafje Heynis (alt)
lt,e Engelse tenos David Johnston,
^_le onlangs in deze stad tijdens de
[essiah-uitvoering sterk de aan-
micht op zich vestigde en de veel
belovende Marco Bakker (bas), die
jn partij voor de eerste maal zal
r- ngen. De orkestrale begeleiding is
levertrouwd aan leden van het Con
certgebouworkest, van wie wij noe
men Herman Krebbers (viool), Wim
Groot (trompet), Han de Vries (ho
bo), Leo van der Lek (hobo), Brian
Pollard (fagot), Jan Visser (fluit),
Jan Bos (corno di caccia). Het or
gel wordt werderom bespeeld door
Albert de Klerk.
99
Musica Leidensis"
inleiding van de ma-
vindt op 17 juni een
zeer bijzonder concert plaats in de
Marekerk. Dan zullen onder de titel
„Musica Leidensis" composities uit
gevoerd worden van musici, die op
enigerlei wijze contact gehad heb
ben met de stad Leiden of de Leid-
se Universiteit. Uitvoerenden zijn
het Nederlands Madrigaalkoor en het
Instrumentaal Ensemble „Pieter Hel-
lendaal" uit Utrecht onder directie
van Herman Strategier en met so
listische medewerking van Esther
Hiliinga (sopraan), Marianne Die-
leman (alt) en Jan van deer Meer
(klavecimbel en orgel). Tot uitvoe
ring komen werken van Josquin des
Prez, Clemens non Papa, Pierre de
S Tenminste zeven maanden, maar wellicht nog langer, zal de
cteur Henk van Ulsen, die 250 keren Gogoljs „Dagboek
pan een gek" speelde, afwezig zijn in Nederland. Vrijdag ver
trekt hij voor een tournee naar Midden-Amerika, de Ned. An-
5,illen, Suriname, Venezuela en Trinidad. Met wellicht aanslui
pende reizen door de rest van Amerika, Japan, Australië, India
;-in Afrika. Een deel van de reis zal geschieden onder auspiciën
[Jfan Sticusa.
Op het programma van Henk van
'lsen staan o.a. „Het dagboek van
ïn gek" (dat in de niet Nederlands-
I ilige gebieden wordt gespeeld in het
Ingels), cabaretliedjes en enkele
ertaalde buitenlandse chansons en
f_et in Curacao instuderen en regis-
i„;ren van Shakespeare's „Midzomer-
n. achtsdroom" met een groep ama-
5Düurs.
e Dit gaat echter niet in het Neder-
inds of in het Engels, maar in het
i-'apiaments. Dit stuk waarvoor de
postuums gegeven zijn door de
[aagsche Comedie, zal in oktober
ir fen tonele gevoerd worden ter gele
enheid van de opening van de nieu-
t re schouwburg in Willemstad,
n In Curacao, waar men echter geen
J-aidzomernachten en geen wevers
t ent, zijn enkele kleine veranderin-
e en aangebracht: de titel wordt nu
r Illusies van de nacht" en „Spoel de
tever" gaat „Tray Plscado" heten
1 Piscado betekent visser en Tray be-
ekent werpnet.
- Henk van Ulsen is er overigens
liet rouwig om dat hij een tijdje uit
ins land zal zijn. De sfeer benauwt
tiem hier enigszins en een jaar eruit
rekken en nieuwe indrukken opdoen,
rtndt hij, zal hem bepaald geen
nvaad doen. Geheel zonder hem hoe
ren we het niet te stellen: de VPRO geeft in ongeve e 1 ude t<jd Pho-
lendt in oktober een cabaretpro- pogram een langspeelplaat met ca-
- framma van hem uit en bovendien baretliedjes van hem uit.
Momentopname uit een der
dansen van „The Alvin Ailey
Dance Theatre".
Manchicourt, Jan Pietersz. Swee-
linck, Cornelis Schuyt, Albicastro,
Philippus Pool en Pieter Hellendaal.
Binnenkort zullen ook over dit merk
waardige concert, dat speciaal ook
voor musicologen zeer interessant
belooft te worden, nadere medede
lingen verstrekt worden. Herman
Strategier is op zoek geweest naar
originele partituren en oude hand
schriften. De composities zullen nu
voor hot eerst na eeuwen tot klin
ken worden gebracht.
„Alvin Ailey
Dance Theatre"
Als deride manifestatie noe
men wij het eerste optre
den van het beroemde Amerikaan
se neger-danstheater „The Avlin
Ailey Dance Theatre" uit New York
en wel in de stadsgehoorzaal op 29
juni. Speciale verhogingen worden
in de zaal aangebracht, opdat een
ieder deze voorstelling uitstekend
zal kunnen zien.
Dit danstheater is opgericht door
de in 1931 in Rogers (Texas) gebo
ren Alvin Ailey, wiens eerste leer
meester was Lester Horton uit Los
Angeles. Zijn ideaal was een mo
derne dansgroep op te bouwen uit
een gemengd gezelschap, waarvan
het grootste deel uit negerdansers
bestaat. De dansers moeten, naar de
mening van Aley een klassieke ba
sisopleiding hebben. Hij acht voor
tweederde klassieke training nood
zakelijk voor richtlijn en discipline
en een derde moderne opleiding voor
vereenvoudiging en ontspanning en
voor verhoging van de intensiteit.
Het huidige gezelschap werd in 1965
samengesteld en bestaat uitsluitend
uit negers. Alvin Ailey's voorkeur
Van 2 t.em. 25 juni in het mu
seum „De Lakenhal" een unieke
expositie plaats, namelijk „Schatten
uit de Leidse bibliotheek", waar
over men in ons blad reeds heeft
kunnen lezen. Tot nu toe waren de
schatten uit de Universiteitsbiblio
theek gewoonlijk alleen toegankelijk
voor de gespecialiseerde onderzoe
ker. Nu zal voor het eerst iedereen
er kennis mee kunnen maken.
Door de tentoongestelde Oosterse
handschriften zal o.a. een impressie
gegeven worden van de veelzijdig
heid van het boek in de wereld, die
tot voor kort als het Oosten bekend
stond. Uit Westerse handschriften
is een keuze gemaakt die een beeld
geeft van de ontwikkeling van het
geschreven boek van 800-1500. Door
middel van lichtbeelden is het moge
lijk ook andere dan de toevallig
openliggende bladen met miniaturen
te tonen.
Van de kaartenafdeling is o.m. het
unieke exemplaar van de oudste ge
drukte kaart van Nederland aanwe
zig. Voorts noemen wij van de ge
drukte werken de geïllustreerde en
dikwijls handgekleurd botanische en
anatonische werken tussen 1600 en
1800. Wij hopen binnenkort op deze
belangwekkende expositie nader te
rug te komen.
Men ziet: Leiden zal ook dit jaar
in het „Holland Festival" waardig
vertegenwoordigd zijn.
Toneelprijs voor
„Hamlet"
De tweejaarlijkse toneelprijs van
de Philipsvereniging is dit jaar toe
gekend aan het Nieuw Rotterdams
Toneel voor de door Richard Flink
geregisseerde voorstelling van
Shakespeare's „Hamlet", waarin Eric
Schneider de hoofdrol speelde.
De toneelprijs werd Ingesteld in
1962 toen de Philipsvereniging, die
sinds 1912 in Eindhoven Jaarlijks voor
haar leden een reeks toneelvoorstel
lingen organiseert haar gouden ju
bileum vierde.
In 1963 werd de prijs voor de le maal
toegekend aan de 'Haagsche comedie
voor de opvoering van „Eindsprint"
van Peter Ustinow onder regie van
Bob de Lange, in 1965 won Ensem
ble met de voorstelling van „De op
volger" van Reinhardt Raffelt met
Ko van Dijk in de hoofdrol en onder
regie van Karl Guttmann de door
de Eindhovense beeldhouwer Hans
Goddefroy ontworpen bronzen wis
seltrofee. Het hoogste aantal pun
ten dat door de leden kan worden
toegekend was 8.00. Hamlet kreeg
7.64 punten. Tweede werd „Tohin-
Tchin" van Francois Billetdoux door
de toneelgroep Centrum onder regie
van Walter Kous met 7.33 punten,
derde werd „Het ei" van Felicien
Marceau door de Ned. Comedie on
der regie van Fons Rademakers met
7,30 punten.
De Haagsche Comedie opent het nieuwe toneelseizoen op 2
september met „Zo is het" (of „Zo lijkt het") van Luigi Piran
dello, die 100 jaar geleden werd geboren. Pirandello heeft zeer
grote invloed gehad op de ontwikkeling van het toneel in de
laatste 50 jaar.
Op 16 september volgt de première
van „Black Comedy" en „White Lies"
volgt „Van de brug af gezien" van
van Peter Shaffer. Half oktober
Arthur Miller, waarin Ko van Dijk
weer de rol van Eddie zal spelen. La
ter in de herfst komt „Yerma" van
Federico Garcia Lorca. Op Nieuw
jaarsdag gaat „Rosencrantz and
Guildenstern are dead" van Tom
Stoppard in première. Peter Zadek
regisseert na 1 januari Shakespeare's
„Hendrik V".
Voor het tweede deel van het sei
zoen moet nog een keus worden ge
maakt uit de volgende lijst: „John
Gabriël Borkman" van Hendrik Ib
sen, „Soldiers fortune" van Thomas
Otway, „Halfway up the tree" van
Peter Ustinow, „More stately man
sions" van Eugene O'neill, „Shadows
of the evening" en „Come into the
garden, Maud" van Noël Coward, en
„Belcher's luck" van David Mercer.
Het tableau de la troupe van de
Haagsche comedie ziet er als volgt
uit: Anne-Wil Blankers, Ingeborg
Elzevier, Georgette Hagedoorn, An-
ne-Marie Heyligers, Anny de Lange,
Annie Leenders, Marijke Merckens,
Anne Oostveen, Paula Petri, Trins
Snijders, Do van Stek, Nanni Ver
meer, Myra Ward, Ida Wasserman,
Roelof den Ambtman, Louis Borel,
Steye van Brandenberg, Wiebe
Brandsma, Kees Coolen, Hep van
Delft, Joris Diels, Ko van Dijk, Man
fred de Graaf, Jan Grefe, Gerard
de Groot, Leo de Hartogh, Reinier
Heidemann, Guus Hoes, Eric van In-
gen, Frans van der Lingen, Jacques
Luyer, Guido de Moor, Eduard Pal
mers, Carl van der Plas, Wim van
Rooij, Paul Steenbergen, Gijsbert
Tersteeg, Jan Veelo, Wiebe van der
Velde, Dolf de Vries, Jaap Wieringa.
PREMIE SPAARPLANT
Basis voor persoonlijk bezit
ONDERDAG 1 JUNI 1967 LEIDSCH DAGBLAD
Marijke de Man
in Waddinxveen
In de expositieruimte van boekhan
del Veldwijk houdt Marijke de Man
vanaf heden t/m 19 juni a.s. een
expositie van door haar vervaardig
de grafieken.
De voorzitter de heer H.M. van
den Dool opende in het bijzijn van
diverse kunstliefhebbers de tentoon
stelling en sprak er zijn blijdschap
over uit dat weer iemand genegen
was in Waddinxveen te exposeren.
Marijke de Man komt uit de Sticht-
se contreien. Zij is gespecialiseerd in
het vervaardigen van etsen en pen
tekeningen. Vooral portretten van
mensen liggen haar zeer goed. Haar
beste werken zijn: „Het kind en de
poes", „Oude vrouw", „Happy fa
mily" en het fantasiestuk van „Het
Hooglied van Salomo".
Expositie ten bate
van Vietnam
Een aantal kunstenaars (onder
wie Caro van Eyck, Joris Ivens, Pe
ter Schat, Lucebert, Jan Wolkers en
Bert Haanstra) heeft een comité ge
vormd dat een oproep heeft gericht
tot de Nederlandse kunstenaars om
werken ter beschikking te stellen die
door het comité zullen worden ver
kocht ten bate van het geteisterde
volk van Vietnam. Totnutoe hebben
ruim 90 kunstenaars aan deze op
roep gevolg gegeven. Werken die in
waarde variëren van tientallen tot
honderden guldens zijn ingezonden.
Van maandag 5 t/m vrijdag 1 OJuni
worden deze in Utrecht in de „Leeu
wenkuil" de ruimte onder de
Leeuwenberghkerk tentoongesteld.
De expositie omvat behalve olieverf
schilderijen en gouaches, ook gra
fiek en foto's.
Eduardo Malta
- 62 - overleden
Eduardo Malta, een van Portugals
belangrijkste kunstschilders, is gis
teren op 62-jarige leeftijd in Lissa
bon overleden.
Malta was directeur van het mu
seum voor moderne kunst in Lissa
bon.
Kunst- en antiekmarkt
in Delft
Op het Sint Agathaplein, het his
torische plein bij het Prinsenhof in
Delft, zal gedurende de zomermaan
den te beginnen op 3 juni, wekelijks
een kunst- en antiekmarkt worden
gehouden. De antiquairs die deelne
men komen uit Delft, Dordrecht,
Maasland, Rotterdam en Wassenaar.
De kunstenaars uit Delft, Maasland,
Den Haag, Rotterdam en Ridder-
derkerk. Op de zaterdagen tussen 22
juni en 12 juli zal er geen markt zijn,
aangezien dan in het Prinsenhof de
Oude-Kunst- en Antiekbeurs van de
Vereniging van Handelaren in ou- i
de kunst in Nederland wordt gehou
den.
ik los nog steeds evenveel af,
maar toch gaat het ms
c f 100,- minder kosten...
Wanneer u en uw vrouw nu deelnemen aan het Premie Spaarplan
en elk jaar 500,— aflossen op uw hypotheek, dan krijgt u vanaf
1972 ieder jaar honderd gulden van het Rijk! BelastingvrijI
C Dit geld kunt u dan weer gebruiken voor de aflossing. (Nou ja, of (1
moet uw collectie grammofoonplaten eens behoorlijk willen
aanvullenGeïnteresseerd? Vraag dan morgen eens nadera
inlichtingen. Alle Hypotheekbanken, Bouwfondsen, Banken,
Boerenleenbanken, Raiffeisenbanken, Levensverzekerings
maatschappijen en Spaarbanken zullen u graag helpen.
Het is een bont geheel. Dè entree
is het rustigst gehouden. De kaart
waarop het museum de toneelsprei
ding van dag tot dag bijhoudt, is ver
sierd met spoortreintjes om aan die
spreiding een dynamisch aanzien te
geven, (de meeste vlaggetjes staan
in het westen). In het achterhuis
belanden we achter de coulissen in
een levensgroot, zij het besnoeid, dé
cor. Een kijkgaatje „naar de zaal",
het lapje ervoor zal ontelbare malen
worden opgetild. Het décor zelf is
landelijk, een huis en bomen, natuur
gaat uit naar negerdansers, vooral
ook omdat zij op het ogenblik zo'n
zware strijd moeten voeren om in
shows een plaats te verkrijgen. Het
programma heet „De culturele er
fenis van de Amerikaanse neger"
en is gewijd aan uitbundigheid
(jazz), extase (spirituals) en beto
vering (blues). Er zullen dansen
uitgevoerd worden op muziek van
Duke Ellington, Dizzy Gillepsie en
de neger-folklore. Ailey heeft enor
me bewondering voor Duke Elling
ton, die hij beschouwt als het eerste
waarlijke genie, dat hij ooit heeft
gekend.
Deze voorstelling zal speciaal ook
de jeugd bijzonder boeien.
Bibliotheekschatten
„Bewogen beweging van het toneel", zo had men de tentoon
stelling „Kijkspel" kunnen dopen, die zoals reeds gemeld
gistermiddag in het Toneelmuseum aan de Amsterdamse He
rengracht is geopend en daar tot eind augustus te zien zal zijn.
Ook de tegengestelde titel dringt zich op, als men een rond
gang over de expositie maakt: „Het dode toneel". De tegenstel
ling kan men op de volgende manier oplossen: met dode kanten
van het toneel is een uiterst levende tentoonstelling gemaakt.
De levende acteur ontbreekt op het
appel, of men moest de elektronische
registratie van zijn stem als een aan
wezigheid beschouwen. Toneelg espeeld
wordt er niet, maar met het mate
riaal, waarmee op de avond van een
voorstelling de wereld van het toneel,
de illusie van een andere werkelijk
heid, wordt opgeroepen, spelen de
samenstellers een levendig, bewogen
spel. Dat zijn een groot aantal Ne
derlandse décor- en kostuumontwer
pers, die in groepsverband of col
lectief, met aan het resultaat merk
baar plezier deze expositie hebben
opgebouwd.
Er is veel te zien, maar ook veel
te doen in dit „kijkspel". De bezoe
ker kan zich laten schminken en fo
tograferen, zijn eigen toneelbelich
ting instellen op het reiss tel werk', en
grootste vreugde van al enige
fantastische geluids- en la waai machi
nes bedienen. Op zijn oordeel, zowel
over de tentoonstelling, als over het
toneel in ons land wordt prijs gesteld.
Op de bovenste verdieping van het
grachtenhuis kan hij zich op- en aan
merkingen op schrift stellen.
in bordkarton. Vreemd om aan te
raken. In het zaaltje ernaast film
beelden van een repetitie, talloze fo
to's van repetities bij alle Nederland-
In de volgende vertrekken requl-
sieten van nabij. Tekeningen van kos
tuums, foto's van het kostuumatelier
en eohte kostuums Décormaquettes,
de meest bizarre toneelschoenen,
met lange punten, met blokhakken
en blokzolen, laarzen, alle gekleurd
van goud tot purper. Dan het ver
schrikkelijk nep-toneeleten, een on
smakelijke tafel volgeladen als de
étalage van een feestartikelenwinkel.
Daartussen toneelengerds, verminkt
en gruwelijk, dood en toch niet he
lemaal, als wassen beelden.
Boven, met veel al dan niet geest
verruimende effecten, de afdelingen
„licht" en „geluid". Een draaito-
neeltje met handbediening kan door
bezoekers worden uitgelicht via het
al genoemde stelwerk, het geluid van
onweer, regen, hagel, wind, ruisende
bomen, pistoolschoten en zweepsla
gen, kan door het publiek worden op
gewekt, zonder dat er slachtoffers
vallen.
Al met al een tentoonstelling die,
evenals indertijd Sandbergs „bewo
gen beweging", het museale stof
grondig heeft afgeschud. Een spel
om naar te kijken en om mee te spe
len.
Te eien op de expositie „Kijk
spel": Poppen die acteurs voor
stellen tussen ingrediënten, o.a*
kunstfruit dat bij het toneel ge
bruikt wordt.
Een bont geheel
