MEM
eringe vangst verwacht
van TM oord zee-haring
peekGScloppenburg
Jezus: politieke rebel?
Niet spoedig
Rus naar de
opnieuw
ruimte?
'n gebakken broek?
ja graag!
Shell touring pakket19
Ierse Zee biedt
perspectieven
erh taring Gagarin
„REVOLUTIONAIR NATIONALIST'
Hij was een mens
van zijn tijd
KOOP EEN
VEILIGE
KOFFIEMOLEN
TOMADO
)ERDAG 18 MEI 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 13
IJmuidense bioloog: een zivakke jaarklasse
„jonge" en een gering restant „oude"
oor de haringvisserij in de Noordzee zijn de verwachtingen
hoog gespannen. „Het zou mij verwonderen als in het ko-
id seizoen veel haring wordt gevangen", zegt drs. J. J. Zijl-
bioloog van het Rijksinstituut voor Zeevisserij-onder
kin IJmuiden. Vorig jaar kwam een goede jaarklasse haring
ie vangst. Het was de haring, die in 1963 werd geboren. De
yachting, dat er in 1966 een sterke jaarklasse in de vangst
verschijnen, werd bevestigd door het feit, dat de haring,
gevangen werd, veelal jong en klein was. Het werd helaas
ar al te duidelijk, dat de haring in de Noordzee voor 70 tot
irocent uit die ene jaarklasse 1963 bestond. De werkelijkheid
ard: de haring krijgt tegenwoordig in de Noordzee geen kans
ouder dan drie jaar te worden.
aanwezigheid van veel „jonge"
ij heeft in het seizoen 19661967
tot enige vangstverbetering
schip ten opzichte van de twee
pande jaren. Toch viel deze
st tegen voor wat de grootte van
angst betrof. En afgezien van
dat er in de Noordzee min-
ip haring werd gevist. Er waren
rs minder grote treilers ingezet,
leetvisserij was nogmaals gere-
trd en de spanners lieten zich
lijk verleiden om ter haringvis-
te gaan. Want de tongvissery
het wel bijzonder goed.
sar zelfs indien men deze fac-
ln aanmerking neemt, dan nog
de vangst in naar totaliteit aan
age kant. Dit komt, voor zover
an worden nagegaan, omdat de
re haring die toch altijd een
ienlyk deel van de vangst moet
aken, wil men een aantrekkelijk
mogelijk maken maar
Ig voorkwam.
geruimd
verantwoordeiykheid voor dit
zijn van oudere haring ligt
Noorse visserij, die deze oude
ïassen" bijna grondig heeft
iilmd met haar ringnet-visserij.
iet komend reizoen moet er re-
mee worden gehoudenener-
dat er dus van de oudere ha-
niet zo heel veel meer is over-
anderzyds, dat, wat
mgere „drie-jarige" haring be-
een jaarklasse aanwezig is, die
sterk mag worden genoemd
biologen in IJmuiden hebben
indicaties voor dit laatste. Met
waren de omstandigheden,
de*- jaargang 1964 is opge-
hiet gunstig. Voorts liet de
ig, gedaan in samenwerking
Duitse biologen geen erunstig
beeld zien: er was weinig jonge ha
ring in het algemeen.
Kort en krachtig gezegd wordt de
haringvisserij in de Noordzee gedu
rende het seizoen 19671968 gecon
fronteerd met: niet veel jonge haring
en niet veel oude haring.
In Ierse Zee
Wanneer nu de Noordzee geen bij
zonder goede perspectieven biedt voor
de haringvisserij, dan lijkt het voor
de hand liggend, dat men het elders
gaat zoeken. Bijvoorbeeld ten zuid
oosten van Ierland, want daar liggen
de vooruitzichten zoals het zich
momenteel laat aanzien niet zo
ongunstig.
De Noordzee heeft een grcföt po
tentiële haringstand. Maar deze zee
wordt zwaar bevist. Het vangstgebied
zuidoostelijk van Ierland heeft een
kleinere potentiële stand, maar het
wordt slechts licht bevist. Van het
noordwestelijk van Ierland gelegen
vangstgebied weet men in Nederland
nog betrekkelijk weinig. Daar zou
zich wel eens een vrij grote poten
tiële haringstand kunnen bevinden.
In elk geval wordt ook dit gebied
niet zwaar bevist.
Er zal nog een ander motief zyn
om het niet in de Noordzee alleen
te *oeken. Indien de visserij uitslui
tend op de Noordzee wordt gericht,
dan zal dikwijls de aanvoer hoofdza
kelijk bestaan uit alleen kleine ha
ring of merendeels grote haring. De
marktvraag is meestal naar het pro-
dukt, dat niet of weinig wordt aan
gevoerd. Zo was vorig jaar grote ha
ring zeer gezocht. Het is dan heel
goed mogelijk, dat men in de andere
visgebieden (zuid-oostelijk of noord
westelijk van Ierland) het veel ge
vraagde produkt in bevredigende
hoeveelheden aantreft. Vorig jaar
werden goede prijzen gemaakt voor
Tongvisserij
Zowel in 1965 als vorig jaar zijn
goede tongvangsten gedaan in de
Ierse Zee. Met de huidige hoogte van
de tongvansten in de Noordzee lijkt
het echter wel uitgesloten voor de
Nederlandse schepen om daar een
lonende tongvisserij uit te oefenen.
Er wordt dichter bjj huis zoveel tong
gevangen, dat het niet aantrekkelijk
lijkt om zo ver weg te gaan.
Enkele jaren geleden lag dit wel
even anders. Het waren de Belgen,
die toen het initiatief hamen om het
eens in de Ierse Zee te proberen.
Zij boekten daar uitstekende resul
taten. Het verkennen door de Ne
derlandse biologen van de tonggron-
den in de Ierse Zee moet in het
kader van de experimentele vissery
dan ook worden gezien als het
„het creëren van een appeltje voor
de dorst in gevallen van slechte re
sultaten van de tongvissery in de
Noordzee".
De tong in de Ierse Zee verkeert
in gelukkiger omstandigheden dan
de tong in de Noordzee. In de Ierse
Zee komen by voorbeeld maar zelden
lagere temperaturen voor, zelfs in
tegenstelling met de Noordzee. Velen
zullen zich nog wel herinneren hoe
catastrofaal de gevolgen van de
strenge winter van 1962—1963 voor
de tongstand in de Noordzee zyn ge
weest.
Het broedsucces in de Ierse Zee is
dan ook constanter dan in de Noord
zee. Vandaar dat de tongvangst in
de Ierse Zee meerdere jaarklassen
kan beslaan. Dit is nog eens auide-
lUk aangetoond tydens experimen
tele visreizen in 1965 en in 1966.
Minder sclielvis
De verwachting over de tongvisse
rij in de Noordzee voor het komen
de seizoen is goed, ofschoon minder
goed dan vorig jaar. Voor 1968 is
een duidelijke daling van de tong
vangst in de klassieke vangstgebie-
Jo de Roo heeft woensdag een
wielerronde in de Belgische plaats
Belsele gewonnen. Hy was de snelste
in de sprint van de voltallige groep
van 60 renners. Zyn tyd over de 150
km was 3 uur 45 min. De Belg Theo
Verschuren werd op één lengte twee
de. Van de overige Nederlanders
eindigde Bait Zoet als vyfde, Cees
Snepvangers achtste. Rik Wouters
negende en Gerard Vianen veertien
de.
Eintracht Frankfort heeft woens
dag in Bratislava in de eerste wed
strijd van de finale van de in tertoto-
competitie met 32 gewonnen van
Inter Bratislava.
Russische kosmonaut, Joeri A. Gagarin, de eerste mens
in de ruimte gebracht is, scheen gisteren de mogelijkheid
nieuwe bemande ruimtevluchten met een Sojoez-capsule
de nabije toekomst weinig waarschijnlijk te achten,
agarin heeft in de Prawda een artikel gepubliceerd over de
le vlucht van de Sojoez-I, die op 24 april te pletter sloeg
lijn landing wat het leven kostte aan kosmonaut Wladimir
Komarow.
erst grondig
onderzoek
ruim'te vlucht van een nieuwe
J a-capsule" aldus Gagarin, ,zal
'eer kunnen worden ondernomen
aeer alle omstandigheden met
ekking tot het ongeluk met het
Ie vaartuig van dit type volledig
frzooht, de oorzaken van het on-
i weggenomen, en uitvoerige
iwe tests gedaan zijn. Dit kost
raard veel tyd"
Sarin ontkende oepaalde geruch-
die in Moskou de ronde doen dat
iarow levend zou zijn aangetrof-
gens in de centraal Aziatische
n nadat hy in Moskou reeds
(Staatsbegrafenis gehad had op
'Pril. Andere geruchten wilden
Komarow in Tsjecho-Slowaldje
opgedoken.
en eerdere
i öeilijkheden
ment melding gemaakt van onvol
doende functioneren van de systemen
in het ruimtevaartuig".
.Daarvan is ook niets gebleken uit
de op aarde ontvangen gegevens, die
normaal en goed ontvangen werden".
Gagarin onthulde dat de verbindin
gen met de Sojoez verbroken werden
toen het ruimteschip de atmosfeer
bereikte en de buitenantennes ver
brandden. Maar dit gebeurt altyd.
Vanaf dat moment kon het ruimte
schip via grond-radar-instailaties ge
volgd worden.
De terugkeer verliep normaal en
het remsysteem werkte goed. Nie
mand verwachtte dan ook moeiiyk-
heden bij de landing.
Daarop raakten echter de para
chute-kabels verward met het be
kende fatale resultaat.
den te verwachten. De aanvoer van
de schelvis zal dit jaar aanzienlyk
lager zyn dan vorig jaar.
Net als by de tong en de haring
heeft de schelvis maar eens in de
zoveel jaar een goed broedresultaat.
En daar moet de visserij dan op
dry ven.
Er wordt juist op schelvis byzon-
der zwaar gevist: wat er is, zal dus
vry snel weggevist zyn. De jaren
1964, 1965 en 1966 lieten hoge schel
visvangsten zien, met 1965 als top
jaar, toen de sterke jaarklasse 1961
ryp was om gevangen te worden.
Van die sterke jaarklasse, de nu
zes-jarige schelvis, is niet veel meer
overgebleven. En na 1961 zjjn alleen
zwakke jaarklassen schelvis geboren.
(ADVERTENTIE)
Nieuw procédé: broeken bakken
vormhoudend. Zodat de plooi
levenslang messcherp-vers blijft (nu
nooit meer strijken I). En er kunnen
geen kreukels in komen...De Koratron
broek (zo heet'ie) veert steeds weer in de als-
nieuwe-vorm terug. Oék na steeds weer wassen
Koratron broekengebakken
broeken. Daar zeggen praktische
mannen (en hun dito vrouwen) "ja
graag" tegen. Nu nieuw in Nederland
dus bij p&c. Deze unieke vakantie er
vrije-tijds broek in een 5
zomerse kleur kost slechts uu.
mode tot uw diëtist
In allerlei geschriften, ook in kranteartikelen, is de laatste
tijd weer herhaaldelijk betoogd, dat Jezus een revolutionaire
nationalist" is geweest. Een van degenen, die dit met grote na
druk stelt is J. Carmichael in zijn boek „The death of Jesus" dat
onlangs in het Nederlands is verschenen onder de titel: „De
dood van Jezus". Het boek wijkt sterk af van de gangbare voor
stelling van zaken over het leven en de dood van Jezus. Laten
we het eerst in hoofdlijnen weergeven om daarna enkele op
merkingen te maken.
Schrijver probeert zoals hij zelf
zegt „een radicale reconstructie
van de loop der gebeurtenissen" te
geven. Hy doet dit door uit de evan
geliën die gegevens naar voren te
halen, welke volgens hem de histo
rische gang van zaken nog laten
doorschemeren. De evangelisten heb
ben immers de geschiedenis van Je
zus sterk vertekend doordat ze uit
gingen van hun geloof in Jezus als
de Zoon van God en doordat ze het
politieke optreden van Jezus hebben
trachten te verdoezelen. Carmichael
gaat nu uit van een sterke nadruk
op het tragische einde van Jezus,
n.l. de kruisdood. De kruisiging was
een typisch Romeinse straf. Jezus is
dus door de Romeinen veroordeeld
en geëxecuteerd. Waarom hebben ze
dat
Schrijver geeft ter verklaring
daarvan de volgende „reconstructie":
„Jezus besloot na een aanvankelyke
periode van prediking in Galilea over
te gaan tot een gewelddadig optre
den in Jeruzalem. Aanleiding hiertoe
kan zyn geweest provocerend optre
den van de stadhouder Pilatus tegen
over het Joodse volk. Jezus bezet nu
met gewapende volgelingen de tem
pel. Volgens Carmichael schuilt ach
ter het verhaal van tempelreiniging
een oorspronkeiyk militaire actie van
Jezus. De discipelen van Jezus wa
ren eigenlyk zyn „luitenants". Jezus
tracht zo in Jeruzalem zelf te be
strijden de godsdienstige aristocratie
(die de bestaande toestand wil hand
haven) en de Romeinse overheer
sing. Jezus neemt het op voor het
verdrukte volk. „Jezus was dus een
„leidende nationalist", een van de ve
len, die tydens hun langdurige on
derwerping aan Rome telkens weer
onder de Joden naar voren zyn ge
komen" (pag. 171). De militaire po
ging van Jezus om de tempel te
bezetten loopt door het ingrypen van
het Romeinse garnizoen op een fias
co uit. Jezus vlucht en verbergt zich,
maar zyn schuilplaats wordt door
Judas verraden. De discipelen weten
nog te ontkomen, maar Jezus zelf
wordt door de Romeinen gevangen
genomen en terechtgesteld. Zo ein
digt deze hele onderneming in een
volledige mislukking en een „tragi
sche climax".
Verlangen naar
onsterfelijkheid
Uitvoerig gaat dan Carmichael In
op de als vanzelf opkomende vraag
hoe dan toch vanuit zo'n tragische
mislukking het christendom kon
ontstaan. Hfj stelt, dat het christen
dom pas los komt van het Jodendom
buiten Jeruzalem, in de hellenistische
wereld. Daar ondergaat het grote in
vloed van de toenmaals bloeiende
„Mysterie-godsdiensten" met hun
verlangen naar onsterfelijkheid. Cen
traal komt te staan de opvatting van
Jezus als de „Zoon van God" door
wiens vleeswording de verlossing van
de mensen mogelijk is; de mens moet
één worden met deze zoon van God
(o.a. in de eucharistie). Het enige
grote verschil met de andere myste
rie-godsdiensten was, dat dit myste
rie van de godszoon nu verbonden
werd met een historisch feit, n.l. de
kruisiging.
Zo komt byv. by de apostel Pau-
lus het thema van de gekruisigde
Christus centraal te staan, maar nu
niet meer als een fiasco, maar juist
als iets heel positiefs, hét punt van
het geloof.
Afwijkende mening
1. Tot zover de weergave van
dit boeiende en meeslepend ge
schreven boek. Het Is duideiyk dat
de schryver sterk afwykt van de
gebruikeiyke voorstelling van het
optreden en de dood van Jezus.
Toch had iets meer bescheidenheid
hem niet misstaan, omdat door
ADVERTENTIE
GRATF
Alstublieft, opnieuw,een^extra ^nTraTgkaaS ^;9ratis
voordelig vakantie-artikel
anderen vóór hem (met name R.
Eisler) de nadruk ook al was ge
legd op een politiek optreden van
Jezus. De visie is dus niet nieuw,
en heeft eigenlyk weinig steun on
der de gezaghebbende Nieuwtesta-
mentici. Dit neemt toch niet weg,
dat we hoè vreemd het alles
ook éérst lykt de reconstructie
van Carmichael niet als pure fan
tasie snel naast ons neer kunnen
leggen. Hy heeft geiyk als hy uit
gaat van een arrestatie en terecht
stelling door de Romeinen. De
evangelisten hebben later het ac
cent byna geheel gelegd op het
aandeel van de joodse leiders,
maar dit is zeker een vertekening;
deze vloeide voort uit de felle te
genstelling tussen de christeiyke
gemeente en het jodendom, en uit
de behoefte te laten zien dat het
Christendom niet staatsgevaariyk
was. Jezus moet byzonder fel men
sen en toestanden hebben gehekeld
(met name dan op godsdienstig ge
bied) hy doorbrak allerlei geves
tigde tradities, byv. door om te
gaan met mensen die er eigenlyk
niet by hoorden (tollenaren, zonda
ren). Mogeiyk heeft hy ook over
zyn eigen persoon radicale dingen
gezegd (dat hy „de Messias", „de
mensen-zoon" was). Er waren re
denen genoeg voor zyn tegen
standers (de priester-adel te Jeru
zalem en de Romeinen) om zyn
optreden en zyn prediking als een
kiem voor politieke onrust te be
schouwen.
2. De grote vraag die by het
boek van Carmichael echter ryst,
is of Jezus inderdaad tot een ge
welddadige politieke actie is overge
gaan. En hier is het boek m.i. op
een ongeoorloofde wyze eenzydig
en vertelt het meer dan uit de
evangeliën aanwysbaar is. Het feit
dat aanhangers van Jezus (onder
wie mogelyk Zeloten waren) en te
genstanders zyn optreden als mes-
siaans (politiek) beschouwden, wil
nog niet zeggen dat Jezus zelf dit
ook zo heeft bedoeld. Van een
werkelyke militaire actie is toch
eigenlyk geen spoor.
3. Bovendien is er veel in de pre
diking van Jezus dat het onwaar-
schyniyk maakt, dat Jezus op mi
litaire wyze zyn doeleinden zoü
hebben trachten te bereiken. Met
name zyn universele liefdepredi-
king (zie vooral de Bergrede) on
derscheidde Jezus juist van aller
lei andere radicale bewegingen
binnen het Joodse volk. zyn op
roep tot algemene naastenliefde is
in volledige tegenspraak met het
door Carmichael veronderstelde
militaire en revolutionaire optre
den.
4. De evangelisten schryven het
verhaal van Jezus' leven en predi
king vanuit hun geloof in hem;
hoe kan het ook anders! Een ir
riterende kant van het boek is
daarom ook de zekere minachting
waarmee schryver nogal eens over
de evangelisten en met name de
historische betrouwbaarheid van
hun berichtgeving spreekt („ba
naal", .misleidende verteltrant",
„lachspiegel der christeiyke tradi
tie" enz.). Zeker, de evangelisten
schryven geen biografieën; maar
hun beschryving moet men aller
eerst volkomen positief benaderen,
door aan te geven wat elke evan
gelist in zyn situatie voor eigen
bydrage heeft willen leveren.
Een kloof
5. Een kenmerk van het boek is
ook de grote kloof, die ontstaat
tussen de historische Jezus van
Nazareth en de Christus zoals die
in de christeiyke gemeente later
beleden en gepredikt werd. Ook
hier is Carmichael veel te onge
nuanceerd. Zeker, de gemeente ver
telde het verhaal van Jezus vanuit
haar geloof in hem, maar by de
voorstelling welke Carmichael
geeft, wordt het onverklaarbaar
waarom de gemeente eigenlyk er
nog prys op stelde zo uitvoerig over
het leven en de prediking van de
Heer te biyven berichten. Zyn lé
ven bleef ook in de „hellenistische"
sfeer van groot belang.
6. Op allerlei punten, met name
dan in de tekening van Jezus als
een politieke rebel is de schryver
byzonder eenzydig. Het is echter
niet zo merkwaardig dat dergelyke
visies op Jezus nogal opgeld doen.
Juist de laatste tyd is er weer een
hernieuwde nadruk op het leven
van Jezus van Nazareth in de
christelyke kerk te signaleren en
in dat verband moet ook de ster
ke politieke „geëngageerd-heid"
van Jezus sterk aanspreken. De
waarde van een dergelyk boek is
ook, dat het ons duidelyk wordt
dat Jezus een mens van zyn tyd
moet zyn geweest, die zeker op al
lerlei toestanden in zyn land en
volk zal hebben gereageerd. Maar
al te dikwyls is er de neiging dat
te vergeten, omdat Jezus ons dan
in bepaalde opzichten wat vreemd
wordt.
Reserve betrachten
7. Het boek van Carmichael moet
dus met grote reserve gelezen wor
den, omdat het eenzijdig en wild is.
Het grootste bezwaar is wel, dat
toch weer een poging gedaan is een
soort „roman" over Jezus te schrij
ven. De evangeliën laten echter door
hun predikend karakter niet meer
toe een volledige reconstructie van
de gang van zaken te maken. Is
men echter bedacht op de rijkelyk
grote fantasie van de schryver, dan
biedt het boek toch boeiende en tot
nadenken prikkelende litteratuur.
H. VAN DER KWAAK
1. Naar aanleiding van Joel Carmi
chael, De Dood van Jezus, Moussault,
Amsterdam 1967.
ADVERTENTIE
Tip voor
handiger huishouden
Let erbij de aanschaf van een elek
trische koffiemolen op dat u een
VEILIGE molen krijgt. Een VEILIGE
Moulinex Tornado koffiemolen, met
stevig nylon huis en dubbel geïso
leerde motor. Erzijn 3verschillende
modellen: twee met drukknopscha
kelaar en draaisluiting, de derde
maaltalleenzolanguhetdekselaan-
drukt. Prijzen: f 18,25, f21,- en f23,-.
Op alle modellen volledige Tornado
v.a.f 18,25
Wilt u méér tips? Vraag uw winkelier om de
uitzoekfolder "Hartewensen"- Of schrijf aan
Tornado, Tomadohuis, afdeling K.. Dordrecht.
