LEIDSCH m DAGBLAD
WIE, O WIE IN AMSTERDAM?
Belangrijkste vraag na ontslag van Van Hall
hamoiweer
vandaag-
Journalist v. Hasselt
in Nederland terug
i
Afweerstelsel
tegen raketten
Apollo "een
jaar later
Verbazing
Dver
meiheid
ZONNIG
(9uc/
eu-wo
Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 10 MEI 1967 No. 31273
Hrecteur: E. A. E. \^an Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
[oofdredacteur: J. Brouwer ƒ12,55 per kwartaal, ƒ4,19 per maand (bü vooruitbetaling), losse nummers ƒ0,25 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Het besluit van de regering mr. G. van Hall voor te dragen
poor ontslag als burgemeester van Amsterdam heeft gisteren
hoewel het in de lyn der verwachtingen lag toch nog de
jdige opschudding verwekt. Met name de procedure, die het
labinet heeft gekozen om de burgemeester aan de dijk te zet-
>n, leidde tot kritische commentaren.
heer Van Hall bleek bereid zelf zijn functie beschikbaar te stel-
i heen te gaannadat de rapporten van de commissie-Enschede
uden zijn gepubliceerd.
Het kabinet heeft echter gemeend, dat een beslissing over het
'tslag niet langer mocht worden uitgesteld"zo heeft de R.V.D. mee-
deeld. Daarmede heeft het kabinet zich de woede van de Amster-
,mse wethouders op de hals gehaald. Zij voelen zich genomen, om-
het gesprek, dat zij gisterochtend met minister Beernink
Iadden niet de indruk werd gegeven, dat het ontslag van burge-
\eester Van Hall voor de deur stond.
De weigering van mr. Van Hall
zelf ontslag te vragen, heeft de
stemming van de Amsterdamse wet-
I houders, die bü monde van wethou
der Koets de door de regering ge
volgde procedure afkeurden. Drs,
M. den Uyl, fractievoorzitter van
P.v.dA. in de Tweede Kamer «de
partij waartoe burgemeester Van
Hall behoort) liet weten, dat het be
sluit van het kabinet hem had ge
schokt. HU zei begrip en waardering
te hebben voor de bereidheid van
mr. Van Hall zün functie ter be
schikking te stellen. „Onder deze om
standigheden is het mij vooralsnog
onbegrijpelük, dat het kabinet niet
een procedure heeft gekozen die reent
doet wedervaren aan de bereidverkla
ring van de heer Van Hall en zijn
betekenis voor Amsterdam. Amster
dam verliest in de heer Van Hall
een burgemeester, die zich met gr.ote
toewüding en vele kwaliteiten gedu
rende een reeks van jaren voor de
stad heeft ingezet", aldus drs. Den
In politieke kringen vraagt men
ich nu af wie mr. Van Hall als
jnrgemeester van de hoofdstad moet
Ipvolgen. Hoewel er reeds enige na-
aen zijn genoemd, wordt aangeno
men, dat het kabinet nog geen op-
felger achter de hand heeft. De
helle beslissing van de regering
leeft daarom verbazing gewekt. Al-
tmeen is men namelijk de mening
begedaan, dat de toestand in Amser-
am geen langdurige burgemeesters-
tture gedoogt. Aangenomen, dat
wederom een socialist moet ko-
bestaat de indruk dat de PvdA
onder deze omstandigheden geen
loefte aan heeft een kandidaat
en te schuiven. Het kabinet
dus zelf naar een opvolger moe-
zoeken.
De regering kwam gisteren tot haar
Essing ondanks het beroep van de
terdamse wethouders op de mi-
;r van Binnenlandse Zaken, mr.
ieernink, om niet door een rauwe-
ngs ontslag van mr. Van Hall in
e hoofdstad een gezagsvacuüm te
Sheppen. De burgemeester zelf zag
i dit beroep van zün wethouder
tn reden om te weigeren op korte
jrmyn ontslag te nemen. HU had
harnaast ook persoonlüke motieven:
wilde pas heengaan wanneer
door publikatie van de rapporten
de commissie-Enschede) in de
ibaarheid zou zUn gekomen op
e wüze hU zijn ambt als burge
meester heeft vervuld.
In najaar
Uyl.
Niet verrast
„Het kabinet wil mU dit recht
liet laten, hetgeen ik onrechtvaardig
cht", aldus mr. Van Hall in een
cief, waarin hU minister Beernink
istermiddag liet weten geen ontslag
zullen vragen. Uit de brief blükt,
t mr. Van Hall van plan was in
let najaar weg te gaan, hoewel het
ffeede, min of meer afsluitende rap-
brt van de commissie-Enschede over
gezagsverhoudingen in de hoofd-
tad naar verwachting reeds de vol-
ende week wordt uitgebracht. „Het
iit, dat over het eerste rapport, dat
in december is ingediend, allerlei
eruchten zün ontstaan, hebben de
dtoefening van mün taak bijzonder
ttzwaard", schrijft de burgemeester.
Het is het kabinet bekend dat ik
fcn plan was mijn taak in het na-
aar neer te leggen, aangezien ik
aeende dat dan een ander deze taak
ou
ADVERTENTIE
gezond bruin met: hamol ultra
WEERBERICHT
Het K.N.M.I. in De Bilt verwacht
Pan heden tot morgenavond:
koog, zonnig en vrü warm weer
toet een zwakke tot matige wind in
hoofdzaak uit oostelüke richtingen.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
11 MEI
- -p: 4.54 uur; onder: 20.20 ui
Maan op: 5.28 uur; onder: 22.58 ui
Hoogwater te KatwUk te 4.15
16.35 uur.
*«agwater te 0.13 en 12.32 uur.
HU nummer bestaat uit 30 pagina's
De fractieleider van de C.H.U., de
heer J. H. Mellema, was door het
ontslag niet verrast. HU meende, dat
de positie van de heer Van Hall on
houdbaar was geworden. HU was
ongeacht de schuldvraag niet
teer te handhaven.
Drs. Schmelzer (K.V.P.) sloot
in grote lünen bü de verklaring
de heer Mellema aan. Mr. Aantjes
plaatsvervangd fractievoorzitter van
de AJt.-fractie in de Tweede Kamer
was verbaasd, dat de heer Van Hall
zün ontslag nog zolang had willen
uitstellen. De fractieleider van de
P.S.P., de heer Lankhorst vond de
wüze van het ontslag echter weinig
elegant.
Vervolg op pag. 2
AANLEG DAM:
2100 DODEN
Bij de aanleg van een stuwdam in
westelük-Java waar ongeveer 150.000
arbeiders aan werken zün de af
gelopen zes jaar 2100 personen om
het leven gekomen. Dit is maandag
In enkele kranten in Djakarta mee
gedeeld. De dambouw is een geza-
menlijk Frans-Indonesisch project
De cüfers zün bekendgemaakt toen
enkele journalisten het project be
zochten, kort nadat een tractor-
chauffeur in het stuwmeer was ge
vallen en omkwam. Met het werk
aan de dam is in 1960 begonnen.
Alle omgekomenen waren tussen 18
en 30 jaar oud. Het aantal gewonden
zou 27.000 bedragen.
De Nederlandse journalist
drs. F. G. van Hasselt onze
correspondent in Athene is
gisteren in ons land terugge
keerd na door de Griekse rege
ring te zijn uitgewezen. Tijdens
zijn verhoor vernam hij, dat hij
al lang op de „zwarte lijst"
stond. Het vermoeden, dat hij
op de hoogte zou zijn van de
schuilplaats van de componist
Theodorakis was de directe
aanleiding voor zijn arrestatie
door de geheime politie. Dit
vermoeden was gebaseerd op
een brief van twee Nederland
se kunstenaressen, die daarin
een beroep op de heer Van
Hasselt deden zich in te span
nen voor de vrijlating van de
als communist beschouwde
Theodorakis, van .wie zij ten
onrechte aannamen, dat hij
was gearresteerd.
Drs. Van Hasselt stond na
zijn terugkeer in Nederland de
pers op Schiphol te woord. Links
zijn moeder en zuster.
De componist Theodorakis
wanneer de staatsgreep dat niet
hinderd had, naar Nederland zün
gekomen om een grammofoonplaat
te maken. Bedoelde Nederlandse
kunstenaressen vroegen de heer Van
Hasselt in de onderschepte brief ge
bruik te maken van „hem bekende
relaties" om Theodorakis in vrijheid
te laten stellen. Deze uitdrukking
bleek in het Grieks vertaald te zijn
als „de u vriendschappelijke rela
ties", hetgeen de verdenking had
groot. De geheime politie is er, aldus
drs. Van Hasselt, van overtuigd ge
weest, dat ik iets wist over de ver-
blüfplaats van Theodorakis.
De bezwaren van Griekse züde te
gen de heer Van Hasselt bleken te
rug te gaan tot de regeringsperiode
van Karamanlis, een premier,
door de heer Van Hasselt van dicta
toriaal optreden zou zijn beschul
digd. Deze beschuldiging is echter
onjuist. Ook by andere bezwaren
bleek, dat de politie over het werk
van Drs. Van Hasselt onvoldoende
was ingelicht. De behandeling
verre van correct: tweemaal heeft
hü een klap moeten incasseren om
dat hij een ly'st weigerde op te stel
len van zün „linkse vrienden". Drs.
Van Hasselt had tüdens de verhoren
toegegeven Theodorakis persoonlijk
te kennen en een bewonderaar te
zün van diens muziek. Hü heeft ver
klaard bü geruchte te hebben verno
men, dat de componist in de Sow-
jetrussische ambassade zou zijn
ondergedoken. De heer Van Hasselt
was tenslotte in hongerstaking ge
gaan. Pas toen zondag de Neder
landse ambassade bü de zaak betrok
ken raakte, kwam er een gunsti
ge verandering in de houding van
de Griekse politiemannen.
Het vriendelükst behandeld werd
de heer Van Hasselt tenslotte giste
ren door de politieman die hem naar
het vliegveld begeleidde en hem ad
viseerde over een jaar weer eens te
rug te komen om te kunnen schrü-
ven over hetgeen dan zou zün be
reikt.
G Vervolg op pag. 2
Burgemeester Van Hall hield
gistermiddag, toen premier De
Jong hem naar zijn auto begeleid
denog stijf de lippen op elkaar.
Later op de dag protesteerde hij
nadrukkelijk tegen het hem aan
gezegde ontslag.
ADVERTENTIE
ZEMEN ZONDER ZORGEN N
N >1> •<- O
5
O
N V ofil O
N ZEMEN ZONDER ZORGEN
Veiligheid Sowjet-Unie en V.S.
De Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken, Rusk,
heeft gisteren gezegd, dat de
regering de mogelijkheid van
Sehirra wordt commandant
De eerste bemande Apollo-
ruimtevlucht zal, door de ramp
in januari waarbij drie ruimte
vaarders omkwamen, een jaar
later plaatshebben dan oor
spronkelijk was vastgesteld. De
nieuwe bemanning voor de
eerste Apollo-vlucht bestaat
uit Walter Sehirra (comman
dant), Walter Cunningham en
majoor Don Eisele. Dit is gis
teren meegedeeld door James
Webb, leider van het Ameri
kaanse ruimteprogramma.
Webb zei dat eind van dit jaar de
nieuwe Apollo-cabine zal worden ge
leverd aan de basis Kaap Kennedy
en dat het in de bedoeling ligt de
drie ruimtevaarders drie maanden
later te lanceren. Amerika hoopt nog
steeds vóór 1970 een mens op de
maan te brengen. Sehirra was de eer
ste astronaut die in alle drie de be
mande programma's deel nam: Mer
cury. Gemini en Apollo.
In de nieuwe capsule,die Apollo
Block II genoemd wordt, zal opnieuw
100 procent zuurstof worden gebruikt.
De kans op brand wordt zo klein mo-
gelük gehouden. Onbrandbare en zeer
moeilük brandbare zullen, om het ri
sico zo klein mogelük te maken, ma
terialen vervangen die tot nog toe
gebruikt werden. „North American
Aviation", de leverancier van ruimte
cabines. op welke maatschappü na de
ramp van januari veel kritiek is ge
weest, zal de Apollo leveren maar er
zal een andere maatschappü wordep
aangetrokken om eventueel nodige
wüzigingen in de cabine aan te bren
gen.
i een internationaal verdedi
gingsstelsel tegen ballistische
raketten overweegt dat zowel
de Sowjet-Unie als de V.S. eni
ge veiligheid zou bieden.
Rusk zei dit in de subcommissie
van de Senaat voor ontwapening in
antwoord op een voorstel van Sena
tor Gore uit Tennessee, die had ge
zegd dat de Sowjet-Unie zou moeten
worden uitgenodigd om de mogelyk-
heid van ontwikkeling van een „dun
ne ABM-lijn (raketverdediigngs-
stelsel) te bespreken. De lün zou
moeten lopen van Groenland tot
Kamsjatka en onder controle moeten
staan van een internationaal bureau,
bij voorkeur de Ver. Naties. Minis
ter Rusk zei dat twee zeer grote
problemen zouden moeten worden
overwonnen, alvorens de regering de
kwestie verder zou kunnen behande-
Deze betreffen het vraagstuk
de kosten en dat van de omstan
digheden onder welke anti-ballis
tische raketten zouden worden afge
huurd en wie daartoe de opdracht
zou moeten geven.
De onder-minister van Defensie,
Vance, deelde de subcommissie
mee, dat een „ABM-systeem" tegen
een eventuele Chinese aanval in de
jaren -'70 3,5 miljard dollar zou kos
ten. Een besluit daarover zou nu
moeten worden genomen om de even
tuele bouw sneller te doen verlopen
dan de opbouw door China van een
offensieve raketstrydmacht van eni
ge betekenis.
Van Hall exit
De regering heeft de knoop dus
doorgehakt en zich be
reid verklaard de burgemees
ter van Amsterdam, de heer Van
Hall voor te dragen voor eervol ont
slag.
Hoewel vrü algemeen erkend wordt
dat de heer Van Hall vooral in de
laatste jaren blük heeft gegeven niet
de juiste man op de juiste plaats te
zün en in het büzonder in zü'n po
litioneel beleid aanzienlük is tekort
geschoten, achtten wij deze bruuske
ontwikkeling toch weinig elegant en
ten aanzien van de heer Van Hall
bepaald onrechtvaardig.
Gedurende niet minder dan vier
maanden heeft de regering de gele
genheid gehad kennis te nemen van
het rapport van de commissie-En
schede, dat overigens nog steeds niet
gepubliceerd is.
Het kan natuurlyk zün dat dit
rapport het dermate dringende ad
vies bevat om de heer Van Hall op
de kortst mogelüke termü'n ontslag
te verlenen, dat de regering voor
die aandrang is gezwicht, maar erg
waarschünlük klinkt dit niet.
Waarom heeft de regering, al
vorens dit besluit te nemen,
niet eerst de inhoud van het
rapport openbaar gemaakt, zodat de
publieke opinie er over kon oorde
len? Het is een openbaar geheim,
dat de heer Van Hall bereid was om
in het najaar vrüwillig af te treden,
doch kennelük heeft de regering zo
lang niet willen wachten. Het is zeer
wel mogehjk dat dit standpunt van
de regering zün rechtvaardiging
vindt in de inhoud van het rapport-
Enschede, maar waarom het Neder
landse volk daarover dan niet eerder
ingelicht, zodat men althans in de
gelegenheid was gesteld begrip voor
dit standpunt op te brengen?
Zonder ons te willen opwerpen als
een pleitbezorger van de heer Van
Hall menen wü toch dat hü recht
heeft op een waardiger behandeling
dan hem thans ten deel is gevallen.
Het burgemeesterschap van de
hoofdstad des lands is een tè hoge
post om de bekleder van dat ambt
bloot te mogen stellen aan een der-
gelyk plotseling ontslag, zü het ook
nog zo eervol.
Een dergelüke behandeling is niet
alleen hoogst onelegant, maar zelfs
in strüd met de meest elementaire
begrippen van doodgewone burger-
lüke beleefdheid en burgerRjk fat
soen.
Wat de heer Van Hall als bur
gemeester van Amsterdam
ook gedaan heeft of niet ge
daan heeft, door hem op deze wijze
voor te dragen voor ontslag, maakt
de regering zich schuldig aan dezelf
de gezagsondermüning, welke züzelf
beschouwt als een van de voornaam
ste oorzaken van de moeilükheden in
Amsterdam.
WU kunnen er alle begrip voor
hebben, dat zowel bü zün wethou
ders als bü zün partügenoten grote
verwondering en verontwaardiging
heersen over deze gang van zaken.
Dergelüke gevoelens bbjven stellig
niet tot die kringen beperkt. Hoezeer
ook wü overtuigd zün van de
absolute noodzakelijkheid van zün
heengaan.
ADVERTENTIE
Uit het Leidsch Dagblad van
9 Mei 1867:
Zondagmorgen is de tol- f
pachtster aan de Vink door
een hollend paard voor een
tilbury op den grond gewor
pen .doordat de boom tegen
hare borst werd gestooten,
op het oogenblik dat zij dien
wilde openen. Zij verkeert in
zeer bedenkelijken toestand.
Te Katwijk heeft weder
een buitengewone bedeeling j
plaats gehad, uit hoofde van f
de slechte vischvangst.
