Roemenië: een land
met twee gezichten
koelkasten
Onafhankelijk
Open Bestel" als tie
voortzetting van RTN
MALINOWSKI
Afscheid Palla
ZATERDAG 1 APRIL 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 5
Z1
a)
Roemenië is anno 1967 een land met twee gezichten. Het ene
lonkt naar het Westen, het andere bepaalt zich met een grim
mige blik tot het binnenland. Het buitenlandse gezicht speurt
uitnodigend naar Westerse handelspartners en toeristen. Het
binnenlandse heeft de vorsende blik van de „securitate"de
geheime politie. Terwijl Duitse, Franse, Japanse handelsdele
gaties met voorkomendheid worden ontvangen, maakt de ge
heime politie jacht op mini-rokken en baardige Roemeense
studenten.
Moskou duidelijk hebben gemaakt
dat zij sommige aspecten van het
Warschau-pact als een aantasting
van de soevereiniteit beschou
wen. Recente Roemeense verklarin
gen wijzen er verder op dat Boeka
rest in de richting denkt van een
collectieve veiligheidsregeling
Geconfronteerd met deze tegenstel-
lingen is de buitenlandse waarnemer
geneigd beide aspecten afzonderlek
te beschouwen ten koste van het
totaalbeeld van een land dat niets
tweeslachtigs heeft. Het beeld dat
Roemenië's jonge en bekwame leiders
voor ogen staat is dat van een on
afhankelijke. nationaal-communisti-
sche natie die zijn identiteit alleen
kan handhaven wanneer het econo
misch iets in de Oost-europese melk
te brokkelen heeft.
Uitgangspunt is nog steeds de
baanbrekende verklaring van de in
1965 overleden Roemeense commu
nistische partijleider Gheorghioe-
Dej, waaxin hij een jaar voor zijn
dood ten opzichte van Moskou het
principe formuleei'de: „Er is en er
kan geen „vader"-partij en een
„zoon"-partJj bestaan". Roemenië
had er genoeg van als „achtertuin"
en „benzinepomp" voor de Sowjet-
Unie te fungeren zoals
Gheorghioe-Dej het uitdrukte.
Breuk
Zijn uiteenzetting van 12.000 woor
den zou bij holle frasen gebleven
zijn, als het moment ervoor niet zo
goed was gekozen. Moskou bevond
zich in 1964 op het hoogtepunt van
het ideologische conflict met China
en bereidde een communistische top
conferentie voor waar de Peking-lei-
ders de volledige breuk aangezegd
zou worden. Op diplomatiek geraffi
neerde manier buitte Roemenië dit
conflict ten bate van grotere onaf
hankelijkheid uit. De Roemeense lei
ders verklaarden zich neutraal en
weigerden de topconfei-entie bij te
wonen. Toen de Italiaanse commu
nistische voorman Togliatti en
Waldeck Rochet in Frankrijk zich
bij Boekarest aansloten, werd de
conferentie op de lange baan ge
schoven.
Met deze manoeuvreer-ruimte be
gon in Roemenië het streven naar
politieke emancipatie en het terug
dringen van de Sowjet-russische in
vloed. De duidelijkste aanwijzingen
hiervoor zien waarnemers in de Roe
meense houding met betrekking tot
de economische en militair-politieke
samenwerking tussen de Oosteurope-
se landen.
In de Comecon (de in 1949 opge
richte tegenhanger van het Mars
hall-plan), bepaalt Roemenië zich
nu nog tot vier gemeenschappelijke
projecten: de Comecon-bank, het
project voor autowegen, een integra
tie-project voor de elektriciteitsvoor
ziening, en de samenvoeging van
het spoorwegmaterieel. Als gevolg
van dit Roemeense verzet tegen de
supra-nationale Comecon-organen,
zien welingelichte kringen een toene
ming van bilaterale verhoudingen
tussen Comecon-landen, waar vroe
ger multilaterale relaties werden on
derhouden.
Ketting reacties
De Roemeense kritiek veroorzaak
te kettingreacties. Andere Comecon-
landen begonnen zich af te vragen
waarom de Sowjet-Unie 70 procent
van de i*uwe grondstoffen moest le-
veren voor hun produkten, waarbij
de lange afstanden een prijs-njveau
noodzakelijk maakten dat vaak bo
ven de wereldprijs lag. Tsjecho-Slo-
wakije en Polen klaagden in de Co
mecon over de kwaliteit van de hun
geleverde goederen. Andere landen
eisten en kregen het recht
gekochte voorraden
inspecteren.
Ook ten aanzien van
schau-pact ls Roemenië een eigen
koers gaan varen. De dienstplicht
werd teruggebracht van 24 tot 16
maanden, .en waarnemers zijn van
mening dat de Roemeense leiders
tevoren te
het War-
als het Warschau-pact verouderde
begrippen zouden zijn.
De Nederlandse minister van Bui
tenlandse Zaken Luns, die door zijn
Roemeense ambtgenoot Manescou in
Boekarest over deze veiligheidsrege
ling werd gepolst, noemde het voor
stel „voorlopig onrealistisch".
Resultaten
heel Europa, waarbij zowel NAVO procent.
Het kundige politieke evenwichts-
spel tussen Moskou en Peking heeft
Roemenië de meeste resultaten op
geleverd in zijn handel met het Wes
ten, en dan voornamelijk met West-
Duitsland. Terwijl de handel met de
Sowjet-Unie sinds 1955 terugliep van
69 tot 41 procent, nam zij met het
Westen over dezelfde periode met
ruim 13 procent toe tot ongeveer 33
Nieuwe omroepstichtiug
(Van
u-respondent
In Den Haag is gisteravond per
communiqué de oprichting bekend
gemaakt van de „Radio- en televisie
stichting Open Bestel Nederland*,
die zich de legale voortzetting
noemt van de R.T.N., de omroep-
stichting die zich onder de vlag van
de AVRO heeft geschaard.
De nieuwe stichting, die is vooi-t-
gekomen uit het actiecomité van te
leurgestelde RTN-leden en die in de
secretaris van de Sociaal-Economi
sche Raad en oud-hoofdbestuurslid
van de RTN de heer D. W. Ormel een
voorzitter heeft gevonden, wil zioh
de komende maanden richten tot
261.000 leden-contribuanten van de
oude RTN. En verder tot alle andere
voorstanders van een open bestel,
met het verzoek zich achter de nieu
we omroepstichting te plaatsen.
De Stichting Open Bestel Neder
land, die reeds op 15 maant j.l. is op
gericht, wil de doelstellingen van de
RTN blijven nastreven. Zodra zich
15.000 mensen hebben gemeld wil zij
een zendmachtiging aanvragen. Het
bestuur verwacht binnen het jaar
minstens 100.000 voorstanders van
het open bestel te kunnen verenigen.
In het communiqué wordt de tot
standkoming van de AVRO-Televi-
zier-RTN-comfoiimtie scherp afge
keurd. „De grote veran twoord el ij k -
heid die het betreffende RTN-be-
stuur droeg is op ondemocratische
wijze aangewend".
De Stichting Open Bestel Neder
land baseert het vertrouwen in de
toekomst o.a. op het feit, dat het
actiecomité RTN reeds meer dan 4000
adhesiebetuigingen heeft ontvangen.
Woensdag 5 april zal de Amster
damse rechtbank zich bezig houden
met de vraag of de RTN moet worden
ontbonden of niet. De Haagse procu-
Danseres Darj a
Collin overleden
In Florence is overleden de eertijds
in Den Haag zeer bekende balletdan-
seres Darja Colin, aldus de „Tel". Zij
had daar een balletstudio, evenals nu
in Florence. In de twintiger tot der
tiger jaren bezat zij internationale
bekendheid als solodanseres. Met
haar eigen groep maakte zij vele bui
tenlandse toemee's. Na de oorlog
werd zij leidster van het Operaballet.
In 1952 nam zij ontslag en vestigde
zich in Florence.
Darja Collin is gehuwd geweest
met de dichter Slauerhoff en een En
gelse aristocraat. Zij was een verte
genwoordigster van het Duitse ex
pressionisme, dat zij in ons land in
troduceerde.
reur mr. M. Drielsma heeft uit naam
van de leden van het actiecomité
ontbinding van de RTN gevraagd
De kolossale in aanbouw zijnde
staalfabriek Galati aan de Donau
wordt deels uitgevoerd door de West-
duiitse firma Gutehof fnugshütte
met een leverantie ter waarde van
80 miljoen gulden. Krupp, Siemens
en andere Westduitse bedrijven heb
ben in Roemenië een investering lo
pen van ongeveer 200 miljoen gulden
Amerika zal er binnenkort Pepsi Co
la laten bottelen, Italië bouwt een
gigantische bakkerij van 4 miljoen
gulden, Zweden levert elektrische lo-
komotieven, Japan schepen.
De sfeer in de bar van het Lido
hotel in Boekarest, waar veel buiten
landse delegaties door het al-rege
lend toeristenbureau Carpati worden
ondergebracht, verschilt weinig van
soortgelijke gelegenheden in het
Westen.. De menu's van het Athe-
nee Palace hotel doen in aanbod niet
onder voor de spijskaarten van Kras-
napolsky of De Doelen, al laat berei
ding en smaak vaak nog te wensen
over. Maar Roemeense wijnen wed
ijveren met goede Westerse. In bios
copen in Boekarest draaien veel
buitenlandse films o.a. Mondo Cane,
en kaarten zijn dagen van tevoren
uitverkocht. Het opera en muziek
leven staat op hoog niveau. Niette
min staan al deze zaken in schril
contrast met de manier waarop de
Roemeense leiders hun volk onder
werpen aan een straf bewind, dat
nog veel stalinistische trekken ver
toont.
Onze reisredacteur, mr. H. L.
Leffelaar, heeft onlangs een be
zoek aan Roemenië gebracht. In
een serie artikelen, waarvan
hier het eerste, geeft hij de in
drukken weer van zijn reis.
Vervolg van pag. 1
Maarschalk Rodrion Malinowski,
die op 26 oktober 1957 maarschalk
Zjoekow als minister van Defensie
van de Sowjet-Unie opvolgde, werd
in 1898 in Odessa geboren en nam
reeds op jeugdige leeftijd dienst in
het leger van de tsaar. Spoedig werd
hij onderscheiden met het kruis van
Sint George Malinowski maakte tij
dens de eerste wereldoorlog deel uit
van de Russische expeditionaire troe
pen in Frankrijk. Hij keerde in 1917
naar Rusland terug, waar hij vocht
in de burgeroorlog. In 1926 werd hij
lid van de communistische partij.
In het blad Ogonjok onthulde hij,
dat hij tussen 1936 en '39 vocht in de
Spaanse burgeroorlog. In 1941
werd Malinowski bevorderd tot luite
nant-generaal. De Russische maar
schalk oogstte zijn eerste grote roem
toen hij in 1943 voor Stalingrad de
Duitse troepen onder Von Manstein
Als commandant van het tweede
Oekrainse front trok Malinowski in
1944 Roemenië binnen, waar hij na
mens de Sowjet-Unie de wapenstil
stand met dat land tekende. In sep
tember 1944 werd Malinowski bevor
derd tot maarschalk van de Sowjet-
Unie.
Na de tweede wereldoorlog werd
hij aan het hoofd geplaatst van de
Russische strijdkrachten in het Verre
Oosten. Men veronderstelt dat hij
veel heeft gedaan voor de uitbrei
ding en versterking van het militaire
potentieel in Korea en China
In de zomer van 1956 werd Mali
nowski uit het Verre Oosten terug
geroepen om maarschalk Konjew op
te volgen als opperbevelhebber van
de Russische landstrijdkrachten. Hij
werd toen tevens benoemd tot vice-
minister van Defensie onder maar
schalk Zjoekow.
De steun die de maarschalk zou
hebben gegeven aan de leden van
het presidium die tegen premier
Chroesjtsjow waren, zou beslissend
zyn geweest voor de verwijdering
van Chroesjtsjow op 14 oktober '64.
In januari 1966 maakte Malinow
ski deel uit van de Russische dele
gatie onder leiding van premier Ko-
sigin naar de bijeenkomst te Tasj-
kent, waar India en Pakistan wer
den bewogen hun strijd om Kasj
mier en de Ran van Koetsj te sta-
(Van onze rtv-medewerkster)
Een vol AVRO-restaurant. versierd
met fleurige voorjaarsboeketten
vormde gisteren het décor, temidden
waarvan directie en personeel van de
AVRO afscheid nam van Pierre Pal-
la, de man die 36 jaar lang ge
regeld het grote theaterorgel be
speeld heeft. Pierre Palla is in
januari 65 jaar geworden en zou nu
kunnen gaan genieten van een wel
verdiende rust, ware het niet dat zijn
muziek en zijn orgel hem zo heilig
zijn, dat hij ook op verzoek van de
AVRO, voorlopig nog op free lance-
basis bij deze omroepvereniging in
dienst blijft.
Vrienden en vakgenoten, onder
wie Clinge Doorenbos en Alex de
Haas, mensen die al 40 jaar gele
den met Palla samenwerkten (o.a.
nog in de tijd dat Palla werkte als
organist bij het Tuschinski Theater
orkest onder leiding van Max Tak)
haalden tot ieders genoegen nog en
kele oude anecdotes op.
Uit handen van de heer J. M. van
Overvest, directeur van het AVRO-
radiobedrijf, ontving de heer Palla
namens bestuur en directie een en
cyclopedie. Gerard van Krevelen
schonk namens het AVRO-perso-
neel wat fraai houtsnijwerk. De
voorzitter van de AVRO, die wegens
zijn verblijf in het buitenland niet
ADVERTENTIE
lekkerrrr koud
aanwezig kon zijn, stuurde de heer
Palla een gelukstelegram. Tele
grammen kwamen er ook van o.a.
Julia de Gruyter en van de W.T.L.,
Gerard van Krevelen biedt de
scheidende Pierre Palla (rechts)
namens het AVRO-personeel een
geschenk aan.
aa. 23.25 Babysitten: licht platenprogr.
n praatje. 23.55-24.00 Nws.
Hilversum 2. 298 m
KRO: 18.00 Stereo: Licht instru-
gramma. 20.30 Verzoekplaten. 22.10
nieuwtjes. 23.55-24.00 Nws.
VOOR ZONDAG 2 APRIL
402 m.
8.00 Nws. 8.15 Sportmedede-
10.00 Onderweg,
de spiegel
Muzikaal O:
muzik. show. 13.00 Nws. 13.07 De
AVRO: 12.00 Muzikaal Onthaal: bonte
Cross 1967
Stereo: Concertgebou
muziek. 17.5
jeugd. 17.30 Voordracht
cabaretprogr. 18.50 Bij
afgelopen
in
getoetst. AVRO: 20.00
19.30 Balans: opinies
Nationaal Jeugdor-
Willem Breuker-
mod. muz. 21.15 Boeken met
korte boekbesprekingen afge
wisseld
Combo
praatje. 22.30 Nw:
22.40 Act. TROS:
Portret. 23.05 Gev.
8.15 Hoogmis. 8.15
1.55 Levende liturgie,
nis. 10.00 Audio: gev
instrumentaal
2.30 Nws. 12.37 Buitenlands
Opei
CVK: 17.00 Geref. kerkdienst (vrijge
maakt). 18.00 Gewijde muz. IKOR:
18.30 Zingt het voorbedachte lied. 18.50
- dichtbij. NCRV: 19.00
weerpraatje. 19.07
verkondiging, lezing
liedjes: liedjesprogram -
22.30 Nws. 22.40 Geloven in mor-
Moskou(3). klankbeeld 23.30 Jazz-
23.55-24.00
Nws. 11.02 Licht platenprogr,
view. VARA: 1"
progr. zonder
view. VARA: 12.00 Nws. 12.02 Loco, een
13.00 Nws. 13.07
buitenlandse i
15.32 Country en West
16.00 Nws. 16.02 Gev. platenprogr .17.0C
Nws. 17.02-18.00 Nederlandse artiesten
op de plaat.
RADIO BLOEMENDAAL.
Zondag 2 april: 9.30 uur dis. P. N.
Kruyswijk. Onderwerp: „De krachts
ontplooiingen van de opgestane Heer"
den, gehouden op zondag 26 i
VOOR MAANDAG 3 APRIL
Hilversum 1, 402 m
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgyn
8.15 Lichte gram.n
(8.30-8.35 De
NEDERLAND 1
postzegelve
9.55 uur
10.15 uur
10.35 uur
10.45 uur
10.50 uur
NEDERLAND 2
8.00 uur
8.05 uur
9.50 i
10.15 1
10.30 1
HILVERSUM 2:
NEDERLAND 1:
10.40 uur
12.00 uur
3.30 uur
5.00 uur
6.40 uur
7.05
NCRV:
Nieuws in het kort
NTS-week journaal
Onder de loep, nieuv
laars
Trois étoiles, filmpje
Kijk op de wereld
Voor de kinderen: Lassie
Het koerhuis van papa Wirrewarre
Sluiting
Pipo
NTS-journaal
Swiebertje in „Een avondje om nooit te ver-
Onderweg
NTS-journaal
Attentie
De Lucy show
Het blijft Hollands, muzikale show
Close-up, gesprek tussen een kleuterleidster
en een apenverzorger
Farce majeure, komisch programma
Morgen is het zondag
NTS-journaal
Sluiting.
VARA:
Nieuws in het kort
Mrs. Thursday op vakantie
Achter het nieuws
Jean Ferrat
Stem; zang en gedichten van Henny Vonk
NTS-journaal
Sluiting.
7.10
7.35
10.14
10.25
10.30 i
NEDERLAND 2 NTS
8.00 uur Journaal
8.05
Eucharistieviering
Sluiting
Monitor, zondagmiddagprogramma
Sluiting
Kinderbescherming - kinderbeschermers
Woord voor woord, bybelvertelling
Thierry gevangen
NTS-sport
NTS-journaal
AVRO's sportpanorama
De weekend-show, met Johnny en Rijk
Myn oom van Mars, t.v.-serie
Hee, jij daar; muzikaal programma
Charley Chaplin festival
NTS-journaal
Sluiting.
8.30 i
9.15 i
10.15
10.20
Dr. Kildare
Misdadig contract, aflevering van The Villains
Wie zijn toch die Amerikanen, documentaire
Journaal
Sluiting.
UIT HET RADIOPROGRAMMA:
HILVERSUM 1:
8.05 uur Het nationaal jeugdorkest
9.55 uur Melodietjes en datjes
HILVERSUM 2:
9.00 uur Het promenade orkest
9.45 uur The Leslie Cool group.
en c/ióteren
Documentaire
over Vietnam
Uiteraard viel gisteravond al
les in het niet bij de twee uur
durende reportage van Brand
punt over en uit Zuid-Vietnam.
Neuman interviewde op een
voorpost generaal Westmore-
land. op meer informerende dan
indringende manier. We hoor
den o.a. wat cijfers, altijd in
teressant. De Amerikanen
(400.000 man) brengen samen
met de Zuid-Vietnamezen een
legermacht van 1.200.000 man
op de been, tegenover 280.000
man van de Vietcong en de
Noordvietnamezen samen. Dat
moet, met de 3500 helicopters
mee en de anderhalf miljoen
dollar die er per dag wordt in
gepompt, toch te winnen zijn,
zou men zo denken. We hoorden
van de 7.000 doden die Amerika
tot nu toe heeft verloren, en
vernamen van enkele Zuidviet-
namese studenten dat zjj zich
wat onbehaaglijk voelen onder
de „cultuur" die de Amerikanen
door hun potentieel aan de
Zuidvietnamezen opdringen en
die zü, met hun 4000 jaar be
schaving, kennelijk inferieur
achten aan de hunne. We za
gen de uitwerking van napalm
bommen. hoorden over het ge
brek aan medisch personeel, za
gen twee gewonden in een enkel
bed liggen en mochten een ver
tederende blik werpen In een
„vermaaksbarak". een kamp.
waar de Vietnamese meisjes dé
Amerikanen wegwijs maken in
thee-ceremoniën e.d. Neder
landse ai-tsen, zo hoorden we
van de Nederlandse zaakgelas
tigde, kunnen niet naar Viet
nam komen, vanwege de typi
sche opbouw van de Nederland
se artsenij of zoiets, waardoor
zij er moeilijk een jaar kun
nen uitbreken.
Op 27 april zal „Achter het
nieuws" van de Vara een Ame
rikaanse reportage uitzenden
over de oorlog in Vietnam, die
naar het oordeel van Herman
Wigbold in intensiteit alles slaat
wat op dit gebied is gepresteerd.
Een camerateam is meegegaan
op patrouilles, de angst valt in
close-ups van de gezichten van
de soldaten af te lezen, we zien
hen voor onze ogen sneuvelen.
Om „Brandpunt" niet in de wie
len te rijden heeft de Vara be
sloten deze reportage, die de
oorlog in nog iets schriller kleu
ren schildert dan „Brandpunt"
dat gisteren kon en deed, een
maand te laten liggen. Aardig
en solidair is dat wel, maar
journalistiek geheel juist lijkt
het niet, ten eerste niet omdat
zo'n „following up" na de
Bi-andpunt-reportage heel inte
ressant had kunnen zijn, en
ten tweede niet. omdat dé si
tuatie over een maand wel weer
zo gewijzigd kan zijn dat ge
noemde reportage op de een of
andere manier achterhaald is.
Maar die laatste mogelijkheid
zal wel te optimistisch zijn ge
dacht
beldsvitamii
12.00 Licht or
Mededelingen
12.30 Mod. platteland,
Licht -
groenteman). 8.50 Morgenwijding. 9.00
Amusementsmuz. (gr.). 9.35 Waterstan
den. 9.40 Kinderkoor: mod. kinderlied-
10.00 Voor de kleuters. 10.10 Ar-
(gr.) (11.00-11.02 Nws)
st. 12.25 Beurber. 12.27
land- en tuinbouw,
praatje. 12.35
isemble. 13.00
Nws. 13.10 Act. 13.30 De ontwikkeling
van de opera: muzikaal klankbeeld.
15.00 Voor de vrouw. 16.00 Nws. 16.02
Klass. en mod. gram.muz. 17.00 Voor
de padvinders. 17.05 Jazz-spectrum.
Hilversum 2, 298 m
NCRV: 7.00 Nws. en herh. SOS-ber.
7.10 Dagopening. 7.15 Stereo: Lichte
7.30 Nws. 7.32 Lichte ork.-
s. (gr.). 7.4
NCRV-liec
8.32 Lichte grammu:
Mied. 8.15 Gewijde muziek.
logische etherleergang. 11
Stereo: Lichte gram.muz. 12.22 V(
boer en tuinder. 12.27 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nws.
12.40 Variant: act., reportages en mu
ziek. 13.30Stereo: Lichtegram.muziek
14.30 Stereo: Klanken uit Zuid-Amerl-
ka (gr.). 15.00 Stereo: New York Phil
harmonic orchestra (gr.)mod. muz.
16.00 Bijbeloverdenking. 16.30 In de
tijd van Monteverdi: oude muz. 17.00
Overheidsvoorlichting Palmen van
Suriname. Spreker dr. J. G. Wessels
Bier. 17.10 Voor dekleuters. 17.25 Voor
de Jeugd. 17.40 Koorzang.
Nws. 9.02 Licht platen-
1.00 Nws. 14.02 Van i
16.05 Platenshow i
Clown. 18.50 Journaal. CVK/IKOR/
RKK: 19.00 Kenmerk, wekelijkse act -
rubriek over kerk en samenleving
VARA: 19.30 Tel uit je winst, hobby
quiz. NTS: 20.00 Journ. VARA 20.20
Achter het nieuws. 20.45 De jonge on-
wedstrijd. 21.25 Op
do: Kerel worden, documentaire film
21.55 Lurelel Cabaret. 22.30 Socutera
NTS: 22.35-22.40 Journaal.
Nederland II NTS: 20.00 Nws.
n het kort. NCRV: 20.05 Liebermann
n Lieberman, TV-film. 20.30 De toe-
omst wordt dichtgebouwd, documen-
