(X) c
Westeuropees centrum voor
toxicologisch onderzoek
Leidse zakenman gaat
witte pompen verhuren
DRINGENDE NOODZAAK VOOR DEZE TIJD:
Thuis bedreigen steeds meer
vergiften de jonge kinderen
Industrie
bereid tot
meewerken
PIERROT
tegen alle
parkeerzorgen
Op openbare veiling
'Morgan, laat je nakijken!'
VRIJDAG 31 MAART 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
(Van één onzer redacteuren)
Vrijwel dagelijks komen er nieuwe chemi
sche stoffen in omloop, waarvan onvoldoende
bekend is of en in welke mate zij giftig zijn,
hoe deze giftigheid zich manifesteert en hoe
zij kan worden bestreden. Het is dringend
nodig, dat er in West-Europa een groots op
gezet laboratorium voor algemeen toxicolo
gisch onderzoek wordt ingericht, waar nieuwe
preparaten, zowel op het gebied van de ge
neesmiddelen, de voedingsmiddelen en de in-
sektenbestrijdingsmiddelen als op het terrein
van huishoudmiddeltjes als schoensrrfeer,
poetsmiddelen, afwasmiddelen etc. kunnen
worden getest.
Voorts is het in hoge mate gewenst, het
In Nederland wordt reeds veel maar
nog lang niet genoeg en minder
dan b.v. in Amerika gedaan om
vergiftigingen te voorkomen en ze
eventueel zo efficiënt mogelijk te ge
nezen. Drie instanties die op dit ge
bied nauw samenwerken zijn de do-
cumentatiecommissie voor toxicologie
van de Kon. Ned. Mij. ter Bevorde
ring der Piharmacie (KNMP), het
Rijksinstituut voor de Volksgezond
heid (RIV) en het genoemde Rijs-
wijkse laboratorium (MBL) waaraan
prof. Cohen is verbonden. Deze in
stanties verrichten talrijke onderzoe
kingen. wisselen gegevens uit en stel
len een kaartsysteem samen, waarin
de al of niet toxicologische hoedanig
heden van allerlei stoffen, symptomen
van vergiftiging en therapeutische
aanwijzingen verzameld worden. Deze
kaartsystemen gaan ook naar de
apotheken. Voorts bestaan er aller
lei wettelijke regelingen op het gebied
van de geneesmiddelenvoorziening, de
voedingsmiddelen en de bestrijdings
middelen, en ook wel allerhande af
spraken tussen industrie en handel.
Niettemin komen er nog teveel nieu
we stoffen op de markt, waarvan men
onvoldoende weet.
Over het algemeen is de Industrie
volledig bereid om naar vermogen
mee te werken aan voorkoming en
bestrijding van vergiftiging. Grote
industrieën hebben veelal eigen labo
ratoria, waar nieuwe produkten en
grondstoffen onderzocht worden. Veel
andere ondernemingen ontberen ech
ter zulke faciliteiten. Bovendien ko
men de economische belangen van
een onderneming wel eens in het
gedrang, wanneer te lang gewacht
moet worden op de resultaten van
een uitbesteed onderzoek, dat dikwijls
op zichzelf al lang moet duren maar
bovendien vertraagd wordt doordat
de capaciteit van de bestaande cen
tra onvoldoende is Slechts een groots
opgezet centrum waar snel en effi
cient wordt gewerkt ten dienste van
allen, die er een beroep op doen,
kan deze moeilijkheden te boven ko-
Groot opgezet
Een dergelijk centraal laboratorium
moet groots en met visde worden op
gezet. Er moeten teams in werken
van uitmuntende medici apothekers,
chemici, fysici en biologen. Men moet
er onderzoekingen kunnen doen op
ver uiteenlopende terreinen. Alleen
al de bemanning van een dergelijk
instituut met hoogwaardige academi
ci gaat de capaciteit van ons land te
boven. Het is derhalve aan te be
velen, een groot centrum als dit in
Westeuropees verband in het leven
te roepen, temeer daar men ook el
ders met deze problemen te kampen
heeft. In een zo opgezet laboratorium
zouden ook onderzoekingen kunnen
worden verricht met betrekking tot
kankerverwekkende eigenschappen
van stoffen, waarover men nog al
te weinig weet. Men zou er zich niet
alleen moeten beperken tot het vast
stellen van de giftigheid en het be
palen van de gèneeswijze maar ook
het werkingsmechanisme van het
vergiftigingsprooes dienen te bestude
ren.
aantal ongevallen door vergiftiging te ver
minderen door giftige stoffen buiten het be
reik van kinderen te houden. Vooral in het
huishouden worden kleine kinderen op grote
schaal het slachtoffer van hun natuurlijke
neiging, alles en nog wat in hun mond te ste
ken en op te eten.
Aldus de conclusies van een onderhoud, dat
wij hadden met prof. dr. E. M. Cohen, sinds
kort buitengewoon hoogleraar te Leiden in de
fundamentele farmacologie en daarnaast me
dewerker van het Medisch Biologisch Labo
ratorium van de Rijksverdedigingsorganisatie
TNO te Rijswijk.
houdmiddelen, 12 procent door cos-
Mlllder vrii metlca. 6 procent door insecticiden
J en 5 procent door petroleumproduk-
Prof. Cohen bepleitte voorts
minder gemakkelijk ter beschikking
stellen van allerlei geneesmiddelen,
waarvan een onoordeelkundig ge
bruik tot vergiftiging leidt. Er be
staan op dit gebied wel vele beper
kingen, maar het is de vraag of die
ver genoeg gaan. Het is natuurlijk
niet mogelijk, artikelen als vitamine
preparaten en „aspirine" uitsluitend
op doktersrecept te laten verkopen,
maar ei- komen thans toch nog te
veel middelen in omloop buiten dok
ter en apotheker om, die in te grote
dosis gevaarlijk kunnen zijn. De leek
beseft over het algemeen te weinig,
dat een geneesmiddel slechts in een
bepaalde dosering nuttig kan zijn
maar niet anders dan een gevaarlijk
vergif wordt bij een te groot gebruik.
Met een drastische beperking van de
vrije verkoop van geneesmiddelen zou
ook de geneesmiddelen-reclame haar
zin verliezen, en ook dit zou prof.
Cohen als een verbetering toejuichen.
Vrijwel alle vergiftigingsgevallen
en dat zijn er zeer vele vinden
hun oorzaak in het verkeerde gebruik
van allerlei stoffen. Slechts een en
kele maal blijken artikelen bij een
normaal gebruik vergiftiging ten ge
volge te hebben. Vers in het geheu
gen ligt nog de j euk-margarine
waarin een nieuw anti-spatmiddel
was verwerkt, en het sof tenon-dram a
van de vele mismaakt geboren babies
als gevolg van het normaal gebruik
van een bepaald slaapmiddel. Van
zelfsprekend worden dergelijke arti
kelen meteen door de fabrikant uit
de handel genomen wanneer blijkt
dat zij vergiftiging ten gevolge heb
ben. In de beide genoemde gevallen
waren de nieuwe stoffen, die in de
produkten waren verwerkt, vooraf
zo goed mogelijk onderzocht!
Het centraal laboratorium zou ook
op dit uiterst moeilijke gebied zij aan
zij met de industriële laboratoria on
derzoek moeten uitvoeren om metho
den te ontdekken waardoor in de toe
komst dergelijke risico's voor de ge
zondheid tijdig ontdekt kunnen wor
den.
Kinderen
zeer kwetsbaar
Over het algemeen treden vergifti
gingen echter op door abnormaal ge
bruik, en daarvan worden vooral kin
deren het slachtoffer. En tegen dit
verschijnsel zijn wel degelijk nu al
effectieve maatregelen te nemen.
Amerikaanse statistieken over ver-
giftigingsgevallen bij kinderen tot
vijf jaar in 1965 wijzen uit, dat 53
procent van deze gevallen veroor
zaakt wordt door geneesmiddelen, 15
procent door het innemen van huis-
5 procent door petroleumproduk-
ten. In al deze gevallen gaat het om
innemen van stoffen als gevolg van
de natuurlijke nijging van kinderen
om alles in hun mond te steken.
Van de 53 procent geneesmiddelen-
vergiftiging bij kinderen kwam 24
procent op rekening van het teveel
innemen van het onschuldig lijkende
„aspirientje". Tot het eerste jaar
worden verhoudingsgewijs weinig
kinderen vergiftigd door geneesmid
delen. maar daarna stijgt tot 5 Jaar
het percentage sterk: na het eerste
jaar zijn zij het kruipstadlum te bo
ven en kunnen zij tijdens het klim-
stadium bij kastjes komen, waarin de
geneesmiddelen worden bewaard.
Prof. Cohen is geen groot voor
stander van „lekkere" geneesmiddel
tjes, die makkelijker aan kinderen
toe te dienen zouden zijn. Wanneer
een geneesmiddel tot snoepje wordt
gemaakt, wordt het gevaar groter
dat de kinderen het als snoepje gaan
behandelen en er dus van genieten
zodra ze de kans krijgen. Het la zeer
toe te juichen dat enkele fabrikanten
deze smakelijke geneesmiddelen In
zeer kleine verpakkingen leveren
waardoor het kind ook bjj snoepen
geen gevaarlijke dosis naar binnen
krijgt, maar deze oplossing is niet af
doende.
Twee factoren
Er zijn twee factoren, die het pro
bleem van kindervergiftiging sterk
vergroten. In de eerste plaats plegen
kinderen ongeremd alles in hun
mond te steken en te eten, wat bin
nen bereik komt, zelfs wanneer het
niet lekker smaakt. In de tweede
plaats missen kleine kinderen nog
ten dele 't natuurlijke afweermecha
nisme van het lichaam tegen vergif
ten, dat ouderen in een enzymsys
teem van de lever hebben. Dit af
weermechanisme wordt pas in de
eerste levensjaren opgebouwd. Het
gevolg is, dat kinderen veel minder
verdragen kunnen dan ouderen, het
geen ook een van de redenen t
waarom voor kinderen over het alge
meen kleinere doses geneesmiddelen
worden voorgeschreven dan voor
deren.
Niet alleen geneesmiddelen zijn
echter een gevarenbron voor kinde
ren. In talrijke huishoudens staan
giftige stoffen binnen bereik van
deren: keukenmiddeltjes, verf potjes,
restanten van een of ander die in
oude limonadeflesse n worden be
waard en door het kind voor limo
nade worden versleten, wasbenzine,
cosmetische artikelen die zeer gevaar
lijk kunnen zijn bij inwendig ge
bruik etc.
De KNMP voert sinds enige tijd
een actie met platen in apotheken
die wijzen op het gevaar van genees
middelen wanneer die binnen bereik
van kinderen komen. Deze platen zijn
de laatste tijd in verkleinde
ook als sluitzegel in gebruik er
worden wel op geneesmiddelendoosj es
gepOaikt.
Deze activiteiten en het onderhou
den van het genoemde kaartsysteem
(dat binnenkort door een losbladig
boeksysteem zal worden vervangen)
brengen hoge kosten met zich mee.
Voor de komende vijf jaren hebben
de apothekers, die in de KNMP zijn
verenigd, weer een groot bedrag be
schikbaar gesteld om de activiteiten
op dit gebied voort te zetten en ver
der te ontplooien.
Prof. Cohen is voorts van mening
dat artsen, wijkverpleegsters en an
deren, die op geneeskundig terrein
werkzaam zijn, belangrijk voorlich
tend werk kunnen doen om het kind
tegen vergiftiging te beschermen.
Voorts kan bij de bouw en inrichting
hulzen meer rekening worden
gehouden met d enoodzaak, gevaar
lijke stoffen veilig en voor kinderen
onbereikbaar op te bergen. Aanbe
velenswaard is ook, op alle middel
tjes die in huis gebruikt worden, zo
als wasmiddelen, schoensmeer etc.
duidelijk te vermelden, wanneer zij
giftige bestanddelen bevatten.
Zeer belangrijk ia natuurlijk, dat
de ouders de gevaren onderkennen
en zorgen, dat de kinderen niet bij
spullen kunnen komen, waarvan het
inwendig gebruik gevaarlijk is.
Er is nog zeer veel te doen op dit
gebied, maar een belangrijke stap zou
volgens prof. Cohen zijn, het reeds
genoemde laboratorium in het leven
te roepen, dat de vergiftigingsbron
nen zoveel mogelijk zou kunnen on
derzoeken en trachten er afweermid
delen tegen te vinden.
ADVERTENTIE
Gouden broches
Reeds vanaf f 16,50
Gouden hangers
Reeds ran&f f 22,—
JUWELIER - HORLOGER
MAARSMANSSTEEG 21 LEIDEN - TELEFOON 20778
ADVERTENTIE
1
In gebouw Amicitia in Den
Haag zullen op 7 april, 's mid
dags om half drie, op een
openbare veiling zes „witte
pompen" worden verhuurd.
Zij zijn, verspreid door Den
Haag, eigendom van de Leid
se zakenman A. van der Pouw
Kraan, die deze pompen an
nex servicebedrijven in en
kele jaren heeft opgebouiod
en ze nu, nadat ze renderend
zijn geworden, weer wil af
stoten.
Jk ben een man, die zijn
hele leven steeds zaken heeft
pgébouwd (o.m. garagebe
drijven en motorzaken in
eidenom ze na verloop
ian tijd, als de loop erin is,
oeer te verkopen en ivat an-
lers te beginnen", zegt de
heer Van der Pouw Kraan.
„Den Haag", zo vervolgt hij.
„ivas altijd vrij soepel als het
de vestiging van nieuwe za
ken betrof, maar nu worden
de touwtjes wat strakker
aangetrokken"
De zes witte pompen staan
gedeeltelijk op eigen grond
van de heer Van der Pouw
Kraan en gedeeltelijk huurt
hij de grond. Door de ko
mende verhuur voor een pe
riode van vijf jaar behoudt
hij belang bij de gang van
zaken. De heer Van der Pouw
Kraan is reeds benaderd door
alle grote benzine-maat-
schappijen, die er natuurlijk
het grootste belang bij heb
ben de verkooppunten in
handen te krijgen. Maar de
eigenaar wil zich niet aan
hun geboden prijzen binden
en liever openbaar verhuren.
De heer Van der Pouw
Kraan denkt niet in Den
Haag weer te beginnen met
het oprichten van witte
pompen, omdat hij in deze
stad naar zijn zeggen „uitge-
organiseerd" is in de zin van
„geen verdere activiteiten
ontplooien".
Hij is eigenaar van nog twee
pompen: één in Utrecht en
één bij het Haagsche Schouw
in Voorschoten, welke laatste
zoals bekend, tijdelijk met
een hek is geblokkeerd. Begin
mei zal deze zaak door de
Raad van State worden be
handeld. Wint de heer Van
der Pouw Kraan deze proce
dure, dan gaat de pomp weer
open.
Voor de openbare verhu
ringof zo men wil veiling,
bestaat zeer grote belang
stelling. Notaris J. W. Worst,
die de veiling leidt, zal
op 28 april de afslag houden,
waarbij zal blijken, wie het
meeste voor de pompen-ex-
ploitatie overheeft.
Waar ligt de grens in dc menselijke geest?
STUDIO De jonge cineast
Karei Reisz heeft niet ge
schroomd een gevaarlijk terrein
te betreden. Want wat is ge
zonde fantasie, wat nog net toe
laatbaar en wat de uiting van
een zieke geest? Waar ligt die
grens in de menselijke geest?
Reisz is uitgegaan van een op
zichzelf vrij simpel gegeven. Een
jongen uit een eenvoudig milieu
heeft een rijke vrouw getrouwd.
Het huwelijk liep vast op de
klippen van zijn speelse fanta
sie. Zij geeft er de voorkeur aan
haar vroegere luxe leventje
voort te zetten aan de zijde van
een welgestelde kunsthandelaar,
al gaat haar hart nog uit naar,
de grollen en de persoon van
haar eerste echtgenoot. Deze nu
tracht met alle mogelijke mid
delen haar tweede huwelijk te
voorkomen. Zijn door de psy
chiater geconstateerde ziekte is
hem daarbij een voordeel. Hij
weet de dwaaste dingen te ver
zinnen om haar en hem te trei
teren, te negeren, te storen, te
irriteren.
Natuurlijk biedt zo'n gegeven
voldoende stof voor kolderach
tige scènes. Reisz is er niet aan
voorbijgegaan. Integendeel, her
haaldelijk is zijn enscenering
vol kostelijke humor. Maar het
wast het drama niet weg, dat
Reisz soms sterk tekent. Het
drama van een zieke jongeman,
die steeds verder verstrikt
raakt in zijn eigen fantasieën
en steeds verder verwijderd
raakt van zijn doel. Het is een
schets van een geestesgesteld
heid, waarin de werkelijkheid
vaak wordt gepdojecteerd in
een vreemde affiniteit van de
jongeman voor wilde dieren en
zijn van huis uit meegekregen
sympathie voor communistische
gedachten en symbolen. Steeds
weer weet Reisz deze gevoelens
in beelden vast te leggen. Zijn
filmtaal is zeer direct. Wat hij
wil zeggen vertelt hij onom
wonden. Hoewel droom en fan
tasie belangrijke onderdelen
van zijn verhaal uitmaken ver
dringen ze nooit de realiteit.
Dit mede doordat hij kon leu
nen op twee zeer sterke creaties
n.l. van David Warner als de
geesteszieke man en van Vanes
sa Redgrave als zijn vrouw. Een
vrouw, die zichzelf graag gebor
gen ziet. Maar toch ook geen
afscheid kan nemen van de ab
surde wisselvalligheid, die haar
eerste man haar bood. Op het
filmfestival in Cannes werd Va
nessa Redgrave voor deze rol tot
Indianenfilm
REX De Duitsers zijn druk
bezig Karl May's oeuvre te ver
filmen met als vast duo Lex
Barker in de rol van Old Shat-
terhand en Pierre Brice als
zijn vriend Winnetou, het
Apachen- opperhoofd. Samen
zien wij ze weer in „Witte Buf
fel valt aan", al de derde of
vierde film in deze produktie-
serie, vakkundig gemaakt, maar
nogal aan de traditionele kant.
Maar wie houdt van een weinig
gecompliceerde Indianenfilm
met veel krijgsgehuil, suizende
pijlen en zwaaiende tomahawks
weet deze week het adres.
de beste actrice uitgeroepen.
Onder de geïnspireerde leiding
van Reisz is zij inderdaad tot
een prachtige vertolking geko
men. Maar dat is dan ook voor
een groot deel te danken aan
David Warner, die een wonder
lijk begaafd middelpunt is in
Morgans irrële fantasiewereld.
In de middaguren kunnen
jong en oud nog genieten
van Walt Disney's kostelijke
tekenfilm Merlin de tove
naar".
Nachtelijke
zaken
„Succes in nachtelijke zaken",
de film die in Camera draait, is
als lachfilm inderdaad een
succes.
De „nachtelijke zaken" zijn
voor de hoofdpersoon, de dege
lijke Berrien, die 's nachts een
speelhol exploiteert, echter niet
zo succesvol, want hij belandt
tenslotte met zijn zwager, die
ook in de zaak is betrokken, in
de gevangenis.
In het dagelijkse leven is de
heer Berrien de eigenaar van
een exclusieve hodeenzaak, die
met zijn vrouw, een roman
schrijfster, en met zijn kinde
ren heel wat te stellen heeft.
Wanneer een zekere Strauss,
die van zijn nachtelijke neven
inkomsten op de hoogte is, pro
beert hem te chanteren is hij
de wanhoop nabij en besluit
Strauss met behulp van zijn
zwager uit de weg te ruimen.
Deze pogingen leveren veel ko
mische situaties op, die een
hoogtepunt vinden in een uit
nodiging van Berriens' excen
trieke echtgenote aan Strauss
om te blijven logeren. Als dan
tijdens een gevecht de chan
teur een grote staande klok op
zijn hoofd krijgt en bewusteloos
raakt, denkt Berrien dat zijn
tegenstander dood is en besluit
hij hem te begraven in de kel
der van de villa, waar zijn speel
hol is gevestigd. Eenmaal in de
villa aangekomen, blijken daar
ineens tal van figuren aanwe
zig te zijn, zodat men aan het
einde van de film nog wilde
achtervolgingen en schietpar
tijen kan aanschouwen. De
film is overladen met verschil
lende gegevens, want ook de
problemen van dochter en zoon
zijn uitgediept, wat het geheel
soms een beetje verwarrend
maakt. Hoe dan toch alles tot
bevrediging van alle partijen
afloopt ziet men aan het slot
van de film, dat even abrubt
als onverwacht is.
De met hamer en sikkel
bekladde spiegel weerkaatst
een Vanessa Redgrave, die
met verbijstering naar het
skelet staart. Weer zo'n pla
gerij van haar echtgenoot.
Spion met mijn
gezicht
LIDO Batman, de advo
caat Dan O'Brien de Flintsto-
nes, steeds meer helden uit te
levisie-series wier succes in de
huiskamers is beproefd, nemen
af en toe een overstapje naar
de grote speelfilm. Het ligt dus
voor de hand, dat de geheim
agent Napoleon Solo (Ro
bert Vaughn) uit de druk be
keken serie „The man from
UNCLE" zich daar ook aan
moest wagen. Hij is nu samen
met zijn Russische assisten II-
lya Kuryakin (David McCal-
lum) te zien in „Spion met
mijn gezloht". De film is ge
maakt volgens dezelfde ijzerster-
ke formule van de tv-serie: veel
actie en veel kleine grapjes die
de spanning niet schaden. Na
poleon krijgt het deze keer ex
tra moeilijk, omdat de grootste
tegenstander van UNCLE, de
internationale misdadigers- or
ganisatie TRUSH, een man in
de strijd werpt die als twee
druppels water op mister Solo
lijkt.
Super sexy 1966
Luxor Super sexy 1960 is
de aanlokkelijke titèl van de
film in Luxor. Maar het kan
wel eens een deceptie worden.
De film toont een aaneenscha
keling van zich alsmaar uitkle
dende dames, wat op den duur
een beetje vervelend wordt
jn hier en daar wat land
schapsplaatjes. Er is geen ver
haal, wel een mager commen
taar en de beelden zijn rauw
van snit.
Maar striptease nee. Dat
is wat anders.
Matt Helm
TRIANON „Goed gescho-
en Matt Helm" met Dean Mar
tin in de rol van geheim agent
is geprolongeerd. Het is een niet
zo bijzonder geslaagde parodie
op James Bond: ondanks enig
geweld zit er weinig spanning in
en veel grapjes z{jn aan de
flauwe kant. Een verfrissende
noot in het geheel is het ster
retje Ann-Margret.
Hsyr i
V -
Enkele honderden padvinders
en padvindsters hebben vandaag
Leiden-Zuidwest schoongeprikt.
Gehuld in warme jassen en voor
zien van lange prikstokken heb
ben ze vanochtend en vanmiddag
de pleinen en de plantsoenen, de
straten en de sloten in deze grote
stadswijk vuilvrij gemaakt. In het
kader van de jaarlijkse actie Een
heitje voor een karweitje" kon
den de jongens en de meisjes van
de vier padvindersorganisaties op
deze vakantiedag massaal mee
helpen om van Leiden een schone
stad te maken.
Met groot enthousiasme heb
ben de kinderen de gelegen
heid om zich gezamenlijk nuttig
te maken voor het algemeen be
lang aangegrepen. De kabouters
en de welpen, de verkenners en
de gidsen, zij allen verzamelden
zich vanochtend vroeg op het Vijf
Meiplein, waar zij door personeel
van de reinigingsdienst in groe
pen werden ingedeeld. Mevrouw
N. A. den Haan-Groen, „schoon-
maakwethoudef' van Lelden en
presidente van het Ned. Padvlnd-
stersgilde, was er, uiteraard, ook.
Op deze foto staat zij temidden
van de grote schoonmaakploeg.
(Foto LD./Holvest)
