Werk van Lanford Wilson I
in gave voorstelling
WIEGEWAAI WINNAAR
AMERIKAANS TONEE BIJ STUDIO
Eth
er'
Terugkomst van
Kommer Kleyn 1
ew cfióteren
Rubens ie
EERSTE BIJ
CAFE '67
Drie „anti-prijzen
in Florence toegekend
O.a. voor film Africa addio
MAANDAG 20 MAART 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 5
tueuse verhouding tot een zwanger
schap heeft geleid. Uit vrees voor
maatschappelijke veroordeling heb
ben ze zich ingekapseld teruggetrok
ken in een afgesloten, door hun. ver
beelding bevolkt wereldje van één
kamer. Lawrence durft die kamer
niet meer te verlaten en brengt zijn
tijd door met knutselen en niet het
„onderwijs geven" aan niet-bestaan
de kinderen. Joanna gaat er af en
toe, bevend van angst, op uit om
zonder betaling boodschappen te
doen. Aan die loodzwaar op hen
drukkende, geforceerde idylle komt
een einde als Joanna, ziek van de
nerveuze spanning, sterft omdat Law
rence te laf is om de straat op te
gaan en een dokter te halen.
j Dramatisch is deze eenacter nog
I aanzienlijk sterker dan „Verboden
toegang". De vermenging van een
tere fantasie en uitgebannen werke
lijkheid doet een beklemmende at
mosfeer ontstaan waarin de twee
jonge mensen een vreemd, artificieel
leven leiden. Die sfeer is door de re
gie van Johan Greter (gesteund door
een hoogst vindingrijk décor van
Cor Hezemans) meesterlijk gereali
seerd. Bovendien werd het stuk aan
grijpend en doorleefd vertolkt door
Cicki Boonstra en Aart Staartjes.
Als geheel een van de gaafste
voorstellingen die Studio de laatste
tijd heeft gebracht.
(Van onze kunstredactie)
De toneelgroep Studio heeft een goede greep gedaan door
twee korte werkjes van de in ons land nog onbekende Ameri
kaanse toneelschrijver Lanford Wilson op haar repertoire te
nemen. 29-jarige Wilson debuteerde drie jaar geleden met de
vertoning van zijn eenakter „Homefree"in een Newyorks café
met-toneel, dus in de sector bekend als „Off-off-Broadway".
Deze eenakter, die in de overigens uitstekende vertaling van
Josephine Soer de weinig passende titel „1, 2, 3, buut vrij" heeft
gekregen, is nu in combinatie met een andere eenakter van
dezelfde schrijver, „Verboden toegang", door Studio onder
regie van Johan Greter opgevoerd. De officiële première had
plaats in Studio's vaste schouwburgje, „De brakke grond" te
Amsterdam.
Deze kennismaking was bepaald een Deze dialoog want meer is het
errassing, want Lanford Wilson] niet zou men kunnen afdoen als
blijkt een zeer fijnbesnaard schrijverde zoveelste variant op het thema
te zijn met een duidelijke gave voor j van de jongere generatie, vervuld van
het aanvoelen en zichtbaar-maken I
.hachelijke psycholoische proble-
en een sterk gevoel voor drama
tisch-functionele dialoog. Hij is, voor-
il blijkens „Verboden toegang", on
getwijfeld een üverig leerling van
Harold Pinter geweest, maar de ori
ginaliteit die hij in de andere een
acter aan de dag legt is sprekend
In ,JJe brakke grond" te Am
sterdam vond de première plaats
van de eenakter „1, 2, 3 buut vrij"
van de Amerikaanse toneelschrij
ver Lanford Wilson. Hierbij Cocki
Boonstra en Aart Staartjes in een
der scènes.
onverwerkbare onlustgevoelens die
veroorzaakt zijn door een liefdeloos
ouderlijk huis. Maar Lanford Wilson
heeft die variant dan toch wel
boeiend uitgewerkt, met een goed
volgehouden dramatische spanning.
Carol van Herwenen, als Alexan
der. bracht het lange relaas heel ex
pressief en met een mooie afwisseling
van psychologische nuances. In de
rol van de zwerver was de nu 73-ja-
rige Kommer Kleyn, na zjjn pensio
nering als hoorspelregisseur, einde
lijk weer tot het toneel teruggekeerd.
Het was een geslaagde terugkeer,
want Kommer Kleyn speelde de
quisa-meelevende maar in feite on
verschillige zwerver heel geacheveerd,
net op het randje van het komische
maar er niet overheen.
Ook „1, 2, 3. buurt vrij" is een spel
met twee personenLawrence en
Joanna, broer en zuster, wier inces-
kunst
De Amsterdamse auteur Manuel
van Loggem, wiens werk in vele ta
len is uitgegeven, schreef voor de
NCRV het televisiespel „De inktvis"
dat vanavond van kwart voor negen
tot kwart voor tien op Ned. 1 wordt
uitgezonden. In ;.De inktvis" worden
de kijkers geconfronteerd met een
in feite hoogst merkwaardige eigen
schap van de mens, namelijk steeds
meer te willen bereiken in materieel
opzicht, hoewel het geluk hem voor
bijgaat en zijn gezondheid er schade
van ondervindt.
Op het tweede net is vanavond
heel wat te zien. Om vyf over acht
treedt de wereldberoemde clown Oleg
Popow van het Russische staatscir
cus op. Daarna om 20 34 uur brengt
de VPRO de film „Het oog van de
duivel" van de Zweedse regisseur
Ingmar Bergman. De titel is ont
leend aan het Ierse spreekwoord:
„De kuisheid van de vrouw is de dui
vel een doorn in het oog". De doch
ter van een dominee, die op het punt
staat te trouwen, bezorgt de duivel
geen doorn, maar wel een ontsteking
aan het oog
Radioluisteraars (zijn ze er
nog?) kunnen vanavond genieten
van één der mooiste verhalen uit de
wereldliteratuur: „In de heilige
paasnacht" van Anton P. Tsjechow.
De auteur schreef dit verhaal in
1886, toen hij 26 jaar was. De sfeer
van het tsaristische Rusland bij de
viering van zijn grootste kerkfeest,
Pasen, is er schitterend in vastge
legd. Tsjechow vertelt van de vreug
de van de Russen by de godsdienst
oefening en van het verdriet van
een monnik, wiens vriend pas gestor
ven is. De monnik, die pontbaar is,
vergeet men in de heilige paasnacht
af te lossen (20.30 uur Hilv.
NEDERLAND 1 NCRV:
9.45 uur
10.15 uur
10.30 uur
10.35 uur
Pi po de clown
NTS-jo urnaal
Kenmerk, actualiteiten betreffende kerk
samenleving
De held: „Anti-geweklcampagne"
NTS-journaal
Attentie
De Inktvis, televisiespel
Jazz from a swinging era
Kerk en samenleving
NTS-journaal
Sluiting.
NEDERLAND 2 VPRO:
8.00 uur Nieuws in het kort
8.05 uur Russisch circus -
8.34 uur Het oog van de duivel, een Ingmar Bergman-
film
10.05 uur NTS-journaal ff
10.20 uur Sluiting.
UIT HET RADIOPROGRAMMA:
HILVERSUM 1:
6.30 uur Frans Poptie en zijn swing specials p
8.05 uur Radio filharmonisch orkest v
HILVERSUM 2:
7.50 uur Het Glenn Miller orkest
8.30 uur In de heilige paasnacht, naar een novelle van M
Tsjechow. M
terecht
Het vrij dug uit een museum in Cairo gestolen schilderij van Ru
bens is gisteren teruggevonden in een gat in een weg bij de Pyra-
miden te Cairo. Het 15 bij 20 cm metende doek was in linnen gerold
en in een kist verpakt. Het was onbeschadigd. Dit is meegedeeld door
de Egyptische minister van Cultuur, Sarwat Okasja.
Het schilderij werd gevonden na
het ontvangen van een brief van vier
onbekende jogelui, die zeiden de dief
stal te hebben gepleegd om de aan
dacht te vestigen op de nonchalance
waarmee kunstschat-ten in Egypte
worden bewaard. Ze onthulden in de
brief tevens waar het doek te vin
den was.
„Als de brief oprecht bedoeld is,
zijn onze jongeren anders dan de
jeugd in het Westen die kunstvoor
werpen steelt om te verkopen", ver
klaarde de minister op een perscon
ferentie. Hij heeft de brief voor on
derzoek overgedragen aan Binnen
landse Zaken.
De Rubens, twee vrouwengezichten,
is ruim 20 jaar geleden gekocht door
Koningin Nazli, de moeder van Ko
ning Faroek, voor een bedrag van
f50.000. De huidiige waarde wordt
geschat op het twintigvoudige.
De minister deelde mee dat presi
dent Nasser, toen hij hoorde van het
terugvinden van de Rubens opdracht
had gegeven tot het inrichten van
een leegstaand paleis tot kunstmu-
Verboden toegang
In „Verboden toegang" wordt een
oude zwerver, die 's nachts op een
bouwgrond in de Newyorkse
inlbinnenstad ligt te slapen, gewekt
door een rijke jongeman die opge
wonden komt aanstormen, ketterend
tegen de samenleving. Er volgt een
0| lang gesprek een typisch Pinte-
s lans-elkaar-heen gepraat
n Alexander, de jongeman, een
verhaal vol opgekropte woede, haat,
en wanhoop doet over zijn
ouders: een opu zakelijk gebied mach
tige vader die thuis een slap, ver
wekelijkt mannetje is voor wie hy
geen respect kan hebben en een aan
alcohol verslaafde moeder die
haute-coutui-e-japonnen ontwerpt en
voor haar zoon helemaal niets bete
kent. De zwerver luistert naar dat
verhaal met voorgewende belangstel
ling, want hij interesseert zich alleen
de jongeman omdat die hem
misschien aan geld voor een fles
drank zou kunnen helpen. Als
Alexander tenslotte vagelijk bekent
hij zijn vader heeft vermoord,
gaat de zwerver ervan door maar
met het geld uit Alexanders porte
nt feuille.
(Van
redacteuren)
Het Leidse Wiegewaai-cabaret
heeft het cabareteoncours voor ama
teurs „Café 67" gewonnen. Hanneke
van der Spek, Anandi Teeuw, Bob
in 't Hout, en Watze Tiesema bra
ken zaterdagmiddag in het Amster
damse AMVJ-gebouw in een vreug
degejuich uit en vielei\ elkaar om de
hals toen ze zeker waren van de
overwinning. Kort tevoren had Han
neke van der Spek ons gezegd: „Of
wy een kans hebben? Ik durf er niet
op te hopen, ik ben al blij dat wij in
de finale zijn gekomen".
Joris Schiks individuele winnaar
van Café 65 reikte hun een glan
zende beker uit en overhandigde ie
der van hen een langspeelplaat,
uiteraard met cabaretliedjes.
Maar dat zyn (wél fyne) bijzaken.
Belangrijk is de waardering voor de
ze amateurs en belangrijker zijn wel
licht de aanbiedingen van platen
maatschappijen en radio en t.v. die
dikwijls op deze triomf volgen.
Het cabaretconcours „voor het Ne
derlands taalgebied", georgani
seerd door de Algemene Maatschap
pij voor Jongeren heeft drie zater
dagmiddagen in beslag genomen. Op
4 en 11 maart zijn de voorselecties
gehouden, waaraan 17 solisten en 11
cabaretgroepen deelnamen. Vijf
solisten en 3 groepen (een groep uit
Gent liet verstek gaan) kwamen in
de finale. Zaterdagmiddag streden ze
in het A.M.V.J.-gebouw de laatste
ronde.
Eenstemmig
Zeven van de 9 juryleden (Dora
Paulsen. Jasperina de Jong,
Adrienne Canivez, Erik Herfst, Jo
han Verdoner, Ronny Potsdammer,
Enrico Neckheim, Victor E. van
Vriesland en organisator Frank van
Heusden) waren eenstemmig in hun
oordeel: Wiegcwaai winnaar. De ze
ge zou vooral te danken zyn aan de
knappe' vertolking van de verplich
te tekst. „Die hebben we in de trein
uitgedacht, want we hebben nu niet
veel tijd omdat we tegenwoor
dig nogal ver uit elkaar wonen", zei
Hanneke. Maar natuurlijk hebben
ook de „vrije oefeningen" veel tot
het succes bijgedragen; Wat-
ze Tiesema bijvoorbeeld had een
aardig conférence, die zaterdag
avond in een reportage van het ca
baret-concours ook op de radio te
beluisteren was.
Bizar
Het niveau van de finalisten was
volgens organisatoren en juryleden
beter dan dat van twee jaar gele
den. Het was plezierig te zien dat de
beroepscabaretiers van thans zeker
kundige opvolgers zullen krijgen.
Toch zijn er natuurlijk wel enkele
aanmerkingen te maken. Sommige
jonge amateurs lijden aan een soort
„over-acting": ze willen het te goed
doen. Maar door een beetje erva
ring gaat dat er op den duur wel af.
De zelfgeschreven liedjes zijn vaak
bizar wat niet erg is maar niet
sterk; de tekst graaft nog niet diep.
Ook dat moet nog groeien.
De tweede prijs bij de groepen was
voor het Krik-krak cabaret uit Apel
doorn. derde werd het cabaret Ivo
de Wijs uit Amsterdam. Bij de so
listen was de uitslag: 1. Henk Ba
tenburg uit Numansdorp, 2. Henry
Schijf uit Groningen en 3. Erik Post
uit Amsterdam.
iu De winnaars van Café 67:
het Leidse Wiegewaai-cabaret en
de solist Henk Batenburg uit Nu
mansdorp (in het midden met
beker). De lachende Leidse win
naars, links Hanneke van der
Spek, met beker en Watze Tiese
ma; rechts Bob in 't Hout
Anandi Teeuw. (De pianist
Wiegewaai, Jacques van Egmond,
staat niet op de foto).
.*>1
Een culturele groep in Florence
heeft prijzen toegekend wegens de
Pootste onverdiende successen van
bet jaar op het terrein van de let
terkunde, films en schilderijen.
De uit 20 leden bestaande jury van
Italiaanse beeldende kunstenaars
'iet weten dat hun „Premio fata"
"5 beschouwd moest worden als een an-
ti-prys tegen de vloed van prijzen
'•elke elk jaar wordt toegekend. De
»nti-prys zal voortaan elk jaar wor
den toegekend.
Dit jaar kregen de twijfelachtige
eer van een onderscheiding de jon
ge romancier Alberto Bevilacqua, de
filmregisseur Gualtiero Jacopetti en
de schilder Renato Guttuso. Jaco
petti werd gekozen wegens zyn om
streden film ..Africa addio". Guttu
so, een lid van het centrale comité
van de Italiaanse communistische
partij, geniet, aldus de jury, ten on
rechte beroemdheid als schilder.
Bevilacqua is het vorig jaar In
Italië bekend geworden nadat zijn
roman „Questa speci d' amore" (Dit
soort liefde) in Venetië onderschei
den werd met de Campiello -prys en
daarna een best-seller is geworden.
De jury heeft laten weten dat het
drietal verwittigd zal worden dat
zy krachtens de statuten van de
„Premio fata" nu elk één miljoen
lire moeten betalen.
Film over Christus
Het toeval wilde dat Paus
Paulus in de Sint Pieter, via
Nederland II, een boodschap
uitsprak („Vrede is de vrucht
can vrijheid, broederschap en
liefde") terwijl terzelfdertijd op
Nederland I Jezus door de Ro
meinen aan het kruis werd ge
nageld. Dat gebeurde In de film
„Het evangelie volgens Mat-
theus" van de Italiaanse, com
munistische regisseur Pasolini,
die daarvoor al naam had ge
maakt met de films „Accatone"
en „Mamma Roma". Is het ver
wonderlijk dat een marxist als
Pasolini een film maakte over
de bijbel en deze opdroeg aan
Paus Joannes de 23ste? Zeker
in Italië, waar kerk en commu
nisme soms hand In hand een
soort broederstrijd uitvechten
(het is niet toevallig dat Don
Camello en Peppone in ëltali
hun domicilie hadden) is dit
niet zo merkwaardig. Bovendien
ojn er de laatste tijd wel meer
voorbeelden geweest van niet-
gelovïge kunstenaars die bijv.
kerken versierden of zelfs bouw
den.
Was het merkbaar, dat deze
film door een marxist gemaakt
was? In sommige opzichten wel.
Christus kwam eruit tevoor-
Bohijn als een strijdbare figuur,
qua uiterlijk het opbrandende
kunstenaarstype dat vroeg
sterft, qua optreden eerder een
„dwingeland" die zijn eisen
stelde, dan een „zachtmoedige"
die met. zich liet sollen. Onge
twijfeld is Pasolini's film, in
zijn genre, de best geslaagde,
inclusief de allerwegen goed
ontvangen film „De bijbel", die
echter alleen 't oude testament
behandelt. Toch wilden wij ons
niet tot de volstrekte bewonde
raars van deze film rekenen, en
wel om 'verschillende redenen.
Ten eerste leek Pasolii geen
„bekend citaat" te hebben wil
len missen, waardoor de film
af en toe iets '„opsommende'
kreeg. In de tweede plaats had
hij alles wel heel erg gesti
leerd en daardoor bloedeloos ge
maakt. Niet alleen dat Christus
uitsluitend in bijbeltaal sprak,
er kwam ook nauwelijks een
glimlach over zyn lippen, waar
door hij ons als mens („Zoon
des mensen") nauwelijks nader
kwam.
Om 7 uur hadden wij al een m
Interessante „warming-up" ge-
had van het Ikor, t.w. een een-
acter waarin de figuur van Ju-
das van allerlei kanten belicht M
werd.
Op Nederland II bracht „Be- M
weging" een heel goede afleve- ff
ring. Vooral het gesprek met de
Pool Kosinsky, die zichzelf, na ff
de hetze tegen hem in Polen, M
een .geverfde vogel" begónib te f§
voelen, was de moeite waard: ff
Kosinsky is een zeldzame §f
schrijver die met geest en ver- M
stand over zyn werk kan pra-
-ten. Een nieuwtje was, dat met
het laatste onderdeel daadwer-
kelijk een tentoonstelling werd M
geopend en wel die van de schil-
der J. C. J. van der Heyden. 1
Zaterdagavond trad in ,,Opus
13" David Berglas weer op, als- g
of er na zijn clandestiene
schietpartij van vorige keer
niets aan de hand was geweest, s
Gelukkig maar, hij vormt toch 1
iedere keer weer de „jus" van M
het programma. Een aangename Ij
verrassing was de Thérèse 1
Steinmetz-Show, plezierig en M
vindingrijk in beeld gebracht i
door Ralph Inbar en met de
medewerking van o.a. Rob de
Nijs en Boudewijn de Groot. §f
„Achter het nieuws" had Koos g
Postema naar Aden gestuurd, ff
ook politiek thans een van de 1
heetste plekjes op aarde. We g
hoorden o.a. dat Arabieren die M
minder dan f 250 per jaar ver- g
dienen er geen stemrecht heb- 1
ben. Bij Theo Eerdmans sneu-
velde een tuinder uit Slootdorp g
al bij de eerste van de zes een- ff
voudige vragen. Hoe noemden g
de oude grieken zichzelf? vroeg g
Eerdmans „Archaien", zei de 1
tuinder eerst, daarna Helve- g
ten" maar het moest Hellenen g
zijn, de overkoepelende bena-
ming voor de Archaien en de g
Doreeërs. Ook de kaatssport g
sneuvelde, en de duizend gul- f§
denvraag werd door de Schweit- g
zer-kenner gemist. Niet alleen g
deze quiz, maar ook het leven
ls dus hard
AVRO: 18.00 Nws. 18.15 Act. 18.25
Ik verbind u door praatje. 18.30
Dansmuz. 18.45 Eigen weg. 19.10 Op
de plaat rust: strijdkrachtenprogr.
19.40 Humanistisch Verbond. Bemoeien
de heer R. A. Battes in gesprek met
mevr. D. Roethof. NRU: 19.50 Open
baar Kunstbezit. 20.00 Nws. 20.05 Ra-
diophilharmonisch ork. en solist: mod.
Promenade orkest
22.30 Nws. 22.40 Act,
D.30-9.40 Waterst.)
12.00 Lichte 1
Beursber. 12.27 Mededelingen t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.30 Overheids
voorlichting: Uitzending voor de land
bouw. 12.40 Lichte orkestmuz. (opn).
13.00 Nws. 13.10 Journaal en beursber.
13.30 't Muzikantenuur: kamermuz.
15.40 Mod. strllkkwartet (opn.). 16.0
17.20 Lichte gram.n
7.00 Nws. 7.10 Meditatie. 7.15
1(7.30-7-32 Nws.). 7.55 Overweging. 8.00
j Nws. 8.10 Lichte gram.muz. 8.30 Nws.
Boeren Partij. Spr.
de heer jü. j. Marmsen. secretaris van
de Boeren Party. 18.30 Tlenerama. 18.55
veerpraatje. 19.10
Stereo: Lichte
i af. praatje. 19.00 Nws.
ïsemble: klass
21.15 Muz. en dienst: geeste-
ijke liederen. 22.15 Avondoverdenking.
2.30 Nws. 22.40 Literama: radloperlo-
iek over boeken, schrijvers en toneel.
3.00 Lichte gram.muz. 23.55-24.00 Nws.
PROGRAMMA
(Over de 4e lijn) van 18-20 uur
Voor maandag 20 maart.
I. Ralph Vaughan
15.00 Pizzicato: progr.
tenswaardlgheden (16.55 Wegeninfor-
Nederlandse
molto. Adagio. Allegro.
po. Jacqueline Du
deris' Symphonle Orkei
i Purceïl op. 34
9 min.). (The Young Person's Guide
the Orchestra). Philharmonla Or-
Voor de Jeugd.
Hilversum 3. 240 ei
'TROS: 9.00 Nws.
Act. 13.05 Gast-Vrij. 14.00 Nws.
Act. 14.05 Voor de vrouw. 15.00
15.02 Act. 15.05 Eelektronlsch orge
15.20 Gev. platenprogr. 16.00
16.02 Act.
Nws. 17.02
tenprogr.
plano en orkest (32 min.
troppo. Moltc
John Ogdon,
roppo. Molto lento e tranqulllo. Vlvac
kest o.l.v. Colir
Phllharmonia Or-
V. Sir William Walton. Partita voor
orkest (15 min.). Toccata. Brloso. Pas
torale Slciliana. Andante comodo. Glga
Allegro gloviale. Cleveland
Orkest oJ.v. George Szell.
VOOR DINSDAG 21 MAART
Hilversum 1 .402 ru
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym.
7.20 Lichte eram-muz. VPRO: 7.55
Deze dag. AVRO: 8.00 Nws. 8.10 Act
'8.15 Lichte gramunuz. (8.30-8.35 De
groenteman). 8.50 Morgenwijding. 9.00
TELEVISIEPROGRAMMA'S
I Nederland I NTS: 12.00-12.30 Te-
leac: De detaillist als ondernemer (7)
18.45 Pipo de Clown. '18.50 Journaal'
AVRO: 19.00 Zoo Zoo, maandelijks die-
renprogr. 19.30 The Monkees. NTS:
20.00 Journaal. AVRO: 20.20 Muzikaal
showprogr. 21.00 The Fugitive. TV-
fllm. 21.50 AVRO's Televizier. NTS:
22.25-22.30 Journaal. 23.00-23.30 Te-
leac: Kernfysica (23).
Nederland II NTS: 20.00 Nws.
t de demonstraties kunst rijden op
NTS: 22.00-22.15 Journaal
solisten: Operaconcert.
