Namaak - gewonden
zelfs een arts
leren
lopen
er in te laten
neer
Griezels voor
de EHBO
Laura Bordes: de kritiek komt toch op ons
van de gepraef er eerde andere talen
en bovenal western-songs. Ze be
hoort daarmee tot het leger artis-
ten dat voor een opname alleen reis
kostenvergoeding krijgt en verder
van elke verkochte plaat één pro
cent incasseert (3,95 cent voor een
epeetje). De eerste plaat „Blank en
Bruin" had een aardig succes. Vol
gens zeggen 15.000 verkocht, maar-
er vloeide slechts f300 in het laat
je .De volgende zes plaatjes, al of
niet in duo met Oosterhoutse café
houders- dochter Yvonne de Nijs,
gingen minder. Eerste zorg is nu
het m.ul.o.-diploma over acht we
ken. Dan naar het lyceum en dan
hopelijk een baan als stewardess.
Veel reizen maken, genieten van
het leven.
Laura over Anne Frank: „Ze
kunnen alles zeggen, maar het
plaatje vind ik geweldig. De tekst
is eigenlijk van Peter Koelewijn en
die vond ik meteen goed. Ik heb
het boek vaak gelezen. Als ze ge
leefd zou hebben, zou ze er niet
zo'n slap muziekje achter gehad
willen hebben. Ze schrijft zelf: ik
wil niet sterven met een treurlied.
Het is een waarschuwing. Boude-
wyn de Groot vind ik tè ver gaan
met „Mijnheer de president".
W >,rom mag zo'n plaatje wel uit
komen. Die man leeft toch nog?"
Vind je niet dat de kritiek zich
vooral richt tot degenen die het lied
maken en de platen willen uitbren
gen? „Nee, de mensen zeggen toch:
dat hebben die meisjes gezon
gen. De kritiek komt op ons. En
dat de plaat nu op de mestvaalt
komt, vind ik echt niet leuk".
LOTUS, dat is de Landelijke Opleiding Tot Uitbeelding
van Slachtoffers, een organisatie, die middels acteren
en grimeren zo „levensecht" mogelijk nabootsen van
ongevallen wil bevorderen om de EHBO zodoende
goed oefenmateriaal te verschaffen. De organisatie geeft een
blad uit. Het eerste nummer bevat onder meer een verhande
ling over problemen die zich kunnen voordoen bij de naboot
sing van slagaderlijke bloedingen. Er is sprake van camou
flageperikelen en ontluchtingsmoeilijkheden in pomp (ballon
met bloedvloeistof) en slangenstelsel. „Maar het behoeft geen
betoog, dat zeker in de Lotusgedachte het gebruik van een
briefje, waarop staat dat het een slagaderlijke bloeding be
treft, volkomen onaanvaardbaar is", staat er dan nog bij.
Vier jaar geleden ontstond
LOTUS met wat aarzelend grime-
werk in navolging van de Britse
Casualties Union, die nu al vijfen
twintig jaar perfectionistisch
(Brits) „erkende slachtoffers" ge
grimeerd laat acteren, 't Verenigd
Koninkrijk telt ongeveer duizend
van die erkenden, hier in ons land
zijn het er ruim vijftig, maar de
dragers van het zilveren LOTUS-
speldje nemen in aantal toe, nu
veel cursussen met examens worden
afgesloten.
Tot voor enkele Jaren oefenden
de EHBO-ers de behandeling van
bij voorbeeld een gebroken been op
een willige collega, die voor dit doel
even op de grond ging liggen, maar
tijdens het spalken moppen lag te
tappen. De LOTUS is dat anders.
De geoefende „slachtoffers" heb
ben onder leiding van medici de
verschijnselen van het door hen te
spelen ongeval bestudeerd. Ze weten
wanneer ze goed verzorgd worden,
wanneer ze mogen schreeuwen, hui
len of schelden.
stamelt ze iets over een pressure-
cooker met soep, die ze te vroeg
had opengemaakt met alle gevol
gen van dien. Arts C. J. Leenen,
plagerig kijkend: „Was het Knor
of Maggi, mevrouw?"
Ze vertrekt geen spier en dient
Leenen en A. H Kossmann, de
andere arts, later zelfs van repliek,
als ze een verstuikte enkel moet ac
teren. Na een minuut lang goed
gereageerd te hebben op onoordeel
kundige behandeling van de artsen,
mag ze het acteren staken. Maar
ze hinkt naar de deur: „Schande
lijk, ik ga meteen naar een dok
ter".
STUDIE VAN JAREN
De moppen blijven dus achterwe
ge tijdens de EHBO-demonstraties,
maar niet tijdens de LOTUS-exa-
mens. Artsen beoordelen daarbij
namelijk niet alleen de acteerpres
taties van de „aspirantslachtoffers",
bovendien proberen ze de examen
kandidaten uit hun balans te bren
gen. Voorbeeld tijdens het examen
in het gebouw van de RK EHBO
te Utrecht (alle examens worden
daar afgenomen)Vrouw komt
binnen met „brandwonden" op de
hand, fraai vervaardigd met behulp
van gelatine (voor de blaren wordt
ook wel behangerslijm gebruikt) en
rode kleurstof. Verder op haar han
den wat groen.
Tussen gehuil en geschreeuw door
Gediplomeerde EHBO-ers van
„alle leeftijden en gezindten alom
in den lande" studeren onder lei
ding van een medicus en een LO-
TUS-nestor in groepsverband en
ronden hun studie na verloop van
enkele jaren (niet zelden na!)
a!f met het examen. Vereisten: ac
teertalent, voorstellingsvermogen en
gevoel voor organisatie. De laatste
[IT RAI ANtwee eigenschappen zijn belangrijk
Uil UHLHllJ VQOr de examenonderdelen „ont
werpen" (ongeval creëren in gege
ven ruimte) en „ensceneren" (mise-
en-scène op papier zetten).
ALPHEN
Een demonstratie van de
Utrechtse LOTUS-groep van boek
houder L. Th. W. Frederiks (55)
„shock of beroerte spelen vind ik
prachtig, maar doorgaans ben ik
souffleur" brengt in het Rode
Kruisgebouw van Alphen aan de
Rijn een vreemde, spannende sfeer
met zich mee. De 40-jarige wegen
bouwer De Rooy (kaakfractuur, be
wusteloosheid), de 40-jarige ge
meenteambtenaar Barneveid
schedelbasisfractuur)huisvrouw
(shock met inwendige bloeding,
Van der Lee (armbreuk .brandwon
den) en de 19-jarige bouwvakker
Sluis (open beenbreuk, flauwte) ac
teren voortreffelijk en hun grima
ge is luguber realistisch „de
werkelijkheid bereiken we zelden
voor 100 pet." dus de Alphense
EHBO-ploeg krijgt eerste klas
oefenmateriaal.
GEGENEERD
Toch gebeurt er weinig, ze komen
pas langzaam te hulp, als er weer
een afgrijselijk geval wordt binnen
gedragen. De Alphense EHBO staat
duidelijk gegeneerd tegenover deze
„echte" sohijnechtheid. Examina
toren Leenen en Kossmann over de
ze barrière: „Die remming Is vol
komen begrijpelijk en zeker nuttig.
Wanneer 'n EHBO-er met een echt
slachtoffer wordt geconfronteerd is
hij ook hypernerveus. Zowel voor
hen als voor de Lotusleden werkt
de theoretische opleiding als een
barrière. Voor beide groepen is het
diploma slechts een basis. Het duurt
dan nog een jaar of tien voor de
Lotusleden zich zo in de ongeval
len hebben verdiept de cursus
leiders lopen twee weken stage in
het Rotterdamse Dijkzigtzieken-
huis dat de groepen hun „over
acting" verleerd hebben. Tegen die
tijd staan de EHBO-ers onbevan
gen tegenover hun „patiënten".
Lotus-cursusleider Frederiks lijkt
er anders over te denken. Hij is
trots op het in vier jaar bereikte
resultaat: „Die Engelsen zijn al 35
jaar bezig, maar ze gebruiken nog
steedn polsbriefjes. Wjj kunnen on
ze pols zelf versnellen of vertra
gen. Een van ons haalt 140. Dat
is gewoon een kwestie van adem-
techniek.
Toen die Engelse EHBO-ers hier
voor oefening kwamen en ze geen
polsbriefjes op ons vonden, wisten
ze niets wat ze voelden.
Andere sterke LOTUS-staaltjes:
In Sittard wilde een kapelaan by
een oefening in de open lucht gees
telijke bijstand verlenen. Hjj dacht
dat het om een echt ongeval ging;
in Schijndel viel een EHBO-er
flauw, toen hij zijn slachtoffer
moest verzorgen; in Kamerik greep
een arts, die het eerst allemaal
maar poppekast vond, naar zijn
stethoscoop, toen een beroerte ge
speeld werd.
„Laatst riep een arts bij een der
gelijke gelegenheid: dat is een be
roerte, helemaal! Dat is het mooiste
compliment", mijmert de heer Fre
deriks.
SPECIALISTEN
Kreten als „ik ben shockspecia
list" of „mag ik brandwonden doen,
die kan ik zo goed" wekken
de indruk, dat de LOTUS-gedachte
haar beoefenaren boven het hoofd
is gestegen, dat het voor hen slechts
een bloederige hobby is. Frederiks:
„LOTUS-werk is voor ons 80% idea
lisme en 20% hobby. Het is erg
zwaar. Shockspelen is doodvermoei
end, van de hersenschudding kryg
je hoofdpijn".
„Met toneel heeft het niets te
maken. Dat moet je gechargeerd
over het voetlicht brengen. We mo
gen niet chargeren, maar moeten
levensecht naar de helper toe spe
len".
De heer Frederiks heeft zich zelf
wel in voormalig Nederlands Indië
toneel gespeeld (200 voorstellingen),
een van de Utrechtse slachtoffers
was actrice.
LOTUS ressorteert onder 't Oram.
Je-Kruis (Kon. Nat. Bond voor Red
dingwezen en EHBO) in Den Haag,
Het werk komt EHBO en bedrijfs
veiligheid ten goede. LOTUS-oefe
ningen in bedrijven vooral ont
werpen van ongevallen zijn spec
taculair en geliefd.
Het competitie-element speelt ter
wille van de kwaliteit een rol. In
juni wordt tijdens de eerste land
dag het beste slachtoffer van Neder
land gekozen. (Wedstrijden, wissel-
prijzen, jury enz.). In oktober
gaat de Nederlandse LOTUS-kolo-
nie naar Engeland om een kwart
eeuw Casualties Union te vieren.
In studiegroepen werken de ge
diplomeerde LOTUS-leden aan in
studering van nieuwe kwalen: de
slagaderlijke bloeding is nog in een
beginstadium. Onder medische be
geleiding instructies in het or
gaan is men begonnen aan de
epilepsie, „een werkstuk met veel
mogelijkheden".
Weekelndbiflage Lettfseh Dagblad
■t
!5 Zaterdag 4 maart 1967
„Meneer, we konden zelf niet
eens een plaat krijgen. Ik weet niet
hoeveel er zijn geperst. Ik weet ook
niet waar ze nu zijn. Maar ik heb
gehoord, dat Yvonne de Nijs er
thuis twintig heeft. Toen ik bij
Gaby Dirne in Breda was .vroeg ik
of hij er niet een voor ons had. Hij
zei: ik heb er nog maar twee, kijk
daar liggen ze. Toen heb ik een
van die twee gepakt en gezegd: de
ze zie je niet meer terug, ik heb
hem gewoon gestolen".
De gestolen schijf is thuis in
gouden huisvlyt-hoes gevat. Er
staat zorgvuldig op geschreven: op
genomen in Brussel op zaterdag
3 december '66, 4 uur n.m. Alsof hij
ooit nog een bewijsstuk in een
rechtszaak zal worden.
We zijn naar Tilburg gekomen
voor Laura Georgia Bordes, een
van de zangeressen van het versto
ten Anne Frank-lied. Vader Bor
des komt het eerst aan het woord
en hij blijft dat het eerste uur ook.
Want de zaak zit hem hoog. Hij
heeft een dossier vol papieren en hij
heeft op de band de radio- en t.v.-
uitzending (Farce Majeur, Moni
tor) waarin het lied ter sprake
komt met steeds weer dat refrein
„walgelijk".
Vanaf het bandje verdedigt Ga
by Dirne nog eens de plaat: „Het
bezwaar zit geloof ik in het feit dat
het een meezinger is. een juke-box
plaat: Maar het nodigt bepaald
niet tot meezingen en om er op te
dansen moet je een acrobaat zijn"
Vader Bordes: „Anne Frank is
iets heiligs, maar heiliger is toch
God en daar zijn ook films over".
Hij verwijst naar Luther die zei
dat de joodse cultuur op de mest
vaalt hoort, naar de zaak-Deyfuss.
Vraagt hoe oud Herman Emmink
(A.V.R.O.) is, wie zijn ouders zyn,
wat ze in de oorlogsjaren deden en
of zij weten hoeveel slachtoffers in
die jaren in Indië vielen. Hij was
er zelf. Zijn polsen werden door
gesneden, zijn nagels uitgetrokken,
veertig sigaretten op zijn rug uit
gedrukt. In Thailand vielen dui
zenden. „En toch fluiten we vro
lijk van de River Kwai".
Vader is militair. Dochter Laura
heeft al die tijd rustig haar beurt
afgewacht. In de brief die hij aan
kranten stuurde, voordat de plaat
van „Anne Frank" zou uitkomen
(enkele dagen voor Kerstmis)
schrijft hij ter introductie: „Toen
het op Modjokerto in Java gbo-
ren parmantige en liefdevolle zan
geresje (die enigszins de gelaats
trekken van Anne Frank heeft,
wat duidelijk te zien is op de foto
die Laura in de hand houdt) elf
jaar oud was, deden verschillen
de organisatoren van songfestivals
en talenten-jagers alle moeite om
zich van haar deelneming te kun
nen verzekeren".
Laura is geboren op 29 juli 1950,
kwam op haar zesde jaar naar Ne
derland, speelde op haar achtste
gitaar. Tekende (liet vader teke
nen) op haar veertiende een pla
tencontract met manager-produoer
Gaby Dirne in Breda waar ze tot
haar spijt nog acht jaar aan vast
zit, want hij laat haar steeds Ne
derlandse liedjes zingen in plaats
ias'het boek wel twintig keer, het was niet
groot en niet dik.
Geschreven door een meisjeshand, ze was zo
i oud als ni en ik.
r Ze mocht niet leven zoals wij, zich niet
vertonen op straat.
Ze leefde in een bange tijd van onrecht,
schande en haat.
Refrein:
ANNE FRANK! ANNE FRANK!
Men moet weten, nooit vergeten.
Wat gebeurde met ANNE FRANK.
iZe wilde lopen in de zon met haar liefde
T jeugdig en pril,.
f l)ie in de duisternis begon, maar ze bleef
verborgen en stu
I Daar heeft ze voor het raam gestaan, haar
ogen dwaalden dan ver
I M"" vond haar en zij moest hier vandaan, aan
de muur bleef alleen een ster
Refrein als boven.
lk las dat boek wel twintig maal, van haar die
niemand meer zag
Met is gedrukt in iedere taai, omdat men haar
niet vergeten mag
Dan zou haar offer zinloos zijn, als de stem van
de haat niet zwijgt.
Mijn toekomst zou niet zeker zijn, zolang er
oorlog dreigt
