zijn stem uit
POLITIEKE DEINING
IN NEDERLAND
Nederlandse jeugd
verslaat Belgen: 4-0
'46 '46 '48 '50 '52 '54 '56 '58 '59 '62 '63 '66 '67
K S K 5 K 5 K S K 5 K 5
jEIDEN bracht
In totaal 59.186
geldige stemmen
Machinaal
stemmen verliep
vlot
Groter en kleiner dan 50.000
H0ERDAG 16 FEBRUARI 1967 EXTRA-EDITIE LEIDSCH DAGBLAD
tellen en de 902 gemeenten met minder dan 50.000
inwoners. Men zal een opmerkelijk verschil in
keuze kunnen waarnemen!
902 GEMEENTEN met minder dan
50.000 inwoners (totaal 6.931.590 inw.)
Procenten Procenten Procenten
Partijen Kamer '63 Staten '66 Kamer '67
KVP
36.8
35.1
31.25
PvdA
22.7
19.7
19.67
VVD
8.9
8 9
9.74
ARP
10.1
9.4
11.13
CHU
10.4
10.7
9.77
CPN
1.3
1.3
1.85
PSP
1.7
2.7
1.84
SGP
3.3
2.9
2.87
Voogd
0.07
Boeren
2.7
6 8
5.36
GPV
0.9
0.9
1.01
LVP
0.13
Noodraad
0.61
Landsb.
0.26
NWP
0.03
Germeaux
0.03
PvhR
0.00
Rodermond
0.00
CDU
0.62
D '66
3.22
Alarm
0.08
CNV
0.00
PvO
0.46
Overige
centages voor die partijen nauwkeurig op te splitsen
in de resultaten der gemeentegroepen waarop deze ver
gelijking betrekking heeft.
Mimosa langer
houdbaar
I In het proefstation voor de bloe-
I misterü in Aalsmeer heeft de weten-
I schappelijk onderzoeker dr. Ir. W.
i Sytsema sinds december houdbaar-
heidsproeven gedaan met mimosa uit
Frankrijk, waarbij In het water een
nieuw oplosbaar middel was gevoegd.
I dat door een Belgisch chemicus, in
nauwe samenwerking met een Ne
derlands bedrijf, is samengesteld en
in de handel gebracht.
Mimosa, die tot nu toe alleen maar
volkomen rijp uit Frankrijk kon wor
den geëxporteerd en waarvan de
particuliere koper zelden langer dan
een dag plezier had, kan. zo is uit
de proeven gebleken, mits ..rauw"
geïmporteerd, dankzij het nieuwe
middel, zes dagen of zelfs langer in
zijn volle pracht te pronk staan.
Fusie in Den Haag
De Haagse atletiekverenigingen
Vlug en Lenig en Trekvogels zullen
voortaan te samen onder de naam
Vlug en Lenig Trekvogels Combina
tie uitkomen. Dinsdagavond zijn de
bestuursleden, van beide verenigin
gen het eens geworden over een fusie,
die overigens op 24 februari aan
staande tijdens de ledenvergaderin
gen moet worden bekrachtigd.
Tellentellentellen
/an de circa 7 miljoen kie-
s, die gisteren tussen drie
iten wanden hun stem uit-
ichten, waren er in Leiden
die een geldige stem
brachten. Onder het totaal
ital Leidse kiesgerechtig-
van 64.103 waren er ken-
ijk nog velen, die geen keus
de kandidaten van 18 in de
skring Leiden deelnemen-
partijen konden maken. Het
ital blanco en ongeldige
mmen bedroeg n.l. 4917.
stem met mijn ogen dicht",
in één van de stembureaus
reactie op de uitreiking van
stembiljetWeer een
Ier verscheurde voor de
n van de voorzitter het bil
de snippers achterlatend.
Dals elders in het land is de ver
ingsdag ook in Leiden rustig ver-
Vooral in de vroege ochtend-
•n 's middags tussen 5 en 7
werd druk gestemd,
adat de stembureaus gesloten wa-
begon voor onze verkiezings-
I nu pas de „verkiezingsstrijd",
rbij het er om ging om zo snel
mogelijk de totaallelling op papier
te hebben.
Reeds een uur na de sluiting van
de bureaus om precies te zijn om
7.57 uur bereikte ons de eerste
uitslag. Zij was afkomstig uit het
Clubhuis van Zuiderkwartier aan de
Anjelierstraat. Er zouden er nog 60
volgen. Om negen urn- zat er een vlot
tempo in. De ene uitslag volgde op
de andere. Om kwart voor tien was
het wachten op nog slechts één bu
reau. Om 9.46 uur meldde zich ook
dit bureau: r.k. kleuterschool Cesar
Franckstraat. Een totaaltelling was
nu spoedig gemaakt en per bulletin
verspreid. Hoe deze uitviel kunt U
elders in dit blad lezen, evenals een
beschouwing over de „Leidse" ver
kiezingen en elders in het land.
Wat gebeurt er
met uw stem
Een verkiezingsdag is ook een dag
van tellen, tellen, tellen. Voor een
deel heeft dit de computer overgeno
men. maar toch altijd moeten er nog
tien- en tienduizenden stemmen
worden geteld. In Leiden zijn dit er
zo'n kleine zestigduizend. Zodra de
stembureaus gesloten zijn begint in
ieder der een-en-zestig stemlokalen
het tellen.
Een nauwkeurig werk. want klopt
het eindtotaal niet met het aantal
uitgereikte stembiljetten, dan moet
van voorafaan begonnen worden. Een
voorzitter van een stembureau is
verantwoordelijk voor een kloppende
administratie proces- verbaal
Dit proces-verbaal vermeldt de resul
taten naar twee gezichtspunten, t.w.
het aantal stemmen op iedere kandi
daat uitgebracht en de lijst totalen.
Deze aantallen zijn op geperforeerde
stroken vermeld. Dit om een gemak
kelijke schifting op het hoofdstembu
reau (het Stadhuis) in de hand te
werken. Indien alles klopt, dan gaat
dit proces-verbaal naar het Stadhuis,
waar een team van medewerkers
klaar staat om de „eindafrekening"
op te maken.
Resultaat van
60 gemeenten
Inmiddels is in het Leidse Stadhuis
alles in gereedheid gebracht om de
grote stoot op te vangen. Met inbe
grip van het toezichthoudend perso
neel en de huishoudelijke dienst wa
ren hiervoor gisteravond en in de af
gelopen nacht ruim 40 personen in
touw. Een aantal, dat niet alleen de
balans voor de stad Leiden, doch
ook voor de Kieskring Leiden op
maakt. Tot deze kieskring behoren
zestig gemeenten, met in totaal 469
stembureaus. In deze bureaus zijn
gisteren in totaal 450.000 stembiljet
ten uitgereikt.
lu eerste instantie wordt, de telling
van Leiden en die van de overige 59
gemeenten gescheiden gehouden, om
later te worden samengevoegd. Zodra
de Leidse resultaten bekend
werden deze doorgebeld naar
kiezingsdienst van het ANP
ver- De -plakkersen de tellers ken
Den I van het hoofdstembureau in het
Haag. Iedere gemeente moest daar Leidse Stadhuis.
De stembus heeft gespro-
gisteravond aan voldoen, teneinde 't
landelijke resultaat te kunnen vast-
stellen. Elders in dit ochtendblad
leest U de gedetailleerde cijfers
Eerst rond vijf uur in de morgen
verwachtte men in het Stadhuis de
eindresultaten van de gehele Kies
kring. Daaraan is zeer veel werk
voorafgegaan. Een team van tien
personen was hier belast met het
controleren van de 469 processen- j
verbaal dei- stembureaus. Een volgen
de ploeg stond inmiddels gereed om
de in de processen-verbaal aanwezi
ge telstroken op kartons te plakken.
Per proces-verba al moeten 19 telstro
ken verwerkt worden, t.w. één strook
met de lijsttotalen en 18. waarop het
aantal op iedere kandidaat uitge
brachte stemmen. Een secuur maar
ook omslachtig werk als men zich i
realiseert, dat in de afgelopen nacht i
8911 stroken moesten worden opge-
plakt.
Na deze ..plakkerij" waren in het
Stadhuis de telmachines die aan het 1
rekenen werden gezet. De van tel
stroken voorziene plakkartons wer
den onderhanden genomen door ne
gen ambtenaren, die middels deze
machines het algemeen totaal bere
kenden. In het Stadhuis was de ver
wachting. dat men met deze bereke
ning omstreeks viif uur vannacht ge
reed zou komen. Ir. de loop van van
daag word' dan het proces-verbaal
van de Kieskring Leiden opgemaakt
Stem op (te Prins
Dat de Kamerverkiezing voor som
migen gisteren een probleem is ge
weest. heeft men in Arnhem meege
maakt. De afdeling bevolking werd
opgebeld door een vurig oranje -
aanhanger. die met alle geweld zijn
j stem op Prins Bernhard wilde uit-
i brengen.
Een ambtenaar gaf de man te ken
nen dat hij dat beter niet kon doen
omdat het stembiljet ongeldig zou
worden. Onder het motto „ik ben
voor het vorstenhuis" sputterde de
man nog even na. maar tenslotte
wilde hij toch wel geloven dat de
ambtenaar gelijk had.
Het machinaal stemmen in Kerk-
driel en Velddriel gemeente Maas-
driel) is volgens de leden van de
j stembureaus in deze plaatsen bui-
l tengewoon goed verlopen. De inwo-
ners van de beide dorpen vonden
jhet interessant om met behulp van
een machine hun stem te mogen uit
brengen. De eenvoudige constructie
van de machines maakte het ieder
een zeer gemakkelijk zijn kandidaat
te vinden. Gemiddeld hadden de
kiezers ongeveer 14 seconden nodig
om hun stem uit te brengen. De le
den van de beide stembureaus waren
eenstemmig van oordeel, dat de ma
chines grote tijdsbesparing opleveren.
Lange weg
De allerlaatste verklezlngsactivitel-
1 ten, waarmee het hoofd van de afde-
llng Bevolking, de heer W. C. van
1 Zwleten en zijn toegewijde staf een
j maandenlange voorbereiding afslui
ten. volgen dan morgen. Om tien
uur wordt in het Stadhuis een open-
bare zitting van het hoofdstembureau
gehouden, waarin de totaalcijfers
I worden vastgesteld. Een afschrift
van het proces-verbaal wordt dan
verzonden naar het centraal stembu-
ieau in Den Haag. dat op zijn beurt
de zetelverdeling officieel vaststelt
cn de bij de stemming gekozen kan-
j didaten aanwijst. Uw gisteren uitge- j
i brachte stem heeft dan via ambte-
j naren en telmachines reeds een lan- i
ge weg gemaakt.
Het Nederlandse UEFA-jeugdelftal
(16 tot en met 18 jaar) heeft In een
oefenwedstrijd tegen België een veel
belovende 4-0 overwinning behaald.
De uitslag garandeert echter geen
succes voor de kwalificatie-wedstrij
den tegen West-Duitsland voor het
UEFA-jeugdtoernooi In Turkije.
Daarvoor vertoonde het spel van de
Nederlanders nog teveel tekortkomin
gen, die tegen de zwakke Belgen
vreemd genoeg direct voor Turkije
geplaatst overigens nauwelijks
aan het Ucht kwamen.
Aangevoerd door de sterk spelende
„twee" Boskamp-Van der Ley en de
agressieve aanvalsspits Hoekema do
mineerde Nederland de hele wed
strijd. Door slordige passes duurde
het tot aan de 20ste
Mulders uit een voorzet van Van der
Ley het eerste doelpunt kon maken
Dertien minuten later bekroonde
Hoekema een knappe aanval met een
tweede doelpunt. Het enige Belgische
wapenfeit in de eerste helft was een
schot van de sterkste Belgische spe
ler Kuterna, dat slechts moeizaam
door Bloem werd gestopt.
De tweede helft had weinig om het
lijf. Een tweede treffer van Hoekema
bezegelde in de 55ste minuut het lot
van de Belgen <3-0In de 78e mi
nuut werd de zwakke Belgische doel
man Eggers verrast door Geyselaars.
Pas in de slotfase ontplooiden de
Belgen enig initiatief, doch zU slaag
den er niet in de eer te redden.
In onderstaande staat hebben wij de verkiezings
uitslagen gesplitst in de percentages in de 40 ge.
meenten in ons land die meer dan 50.000 inwoners
40 GEMEENTEN met meer dan
50.000 inwoners (totaal 5.577.270 inw.)
Procenten Procenten Procenten
Partijen Kamer '63 Staten '66 Kamer '67
KVP
26.5
24.5
21.05
PvdA
33.8
27.7
28.03
VVD
11.8
11.3
11.90
ARP
7.3
7.0
8.48
CHU
6 6
7.8
6.27
CPN
4.4
4.3
5.64
PSP
4.4
7.6
4.04
SGP
1.2
1.1
1.01
Voogd
0.08
Boeren
1.5
6.7
4.08
GPV
0.6
0.6
0.69
LVP
0.20
Noodraad
0.72
Landsb.
0.26
NWP
0.01
Germeaux
0.01
PvhR
0.03
Rodermond
0.03
CDU
0.70
D '66
5.90
Alarm
0.02
CNV
0.03
PvO
0.82
Overige
1.9
1.4
Voor 1963 en 1966 zijn de percentages van de partijen,
vermeld beneden het GPV, voorzover zij aan de ver
kiezingen in die jaren deelnamen, verzameld in de
post „Overige". Het was one niet mogelijk, deze per-
In deze grafiek geven wij de „poli
tieke deinig" weer in Nederland ge
durende de na-oorlogse jaren aan de
hand van de landelijke percentages
van een aantal partijen bij de zeven
verkiezingen voor de Tweede Kamer
en de zes verkiezingen voor de Pro
vinciale Staten. Onderaan de grafiek
onder de jaartallen betekent een K
een Kamerverkiezing en een S een
Statenverkiezing. Links van de gra
fiek staan de percentages vermeld.
