Tango: Slawomir Mrozek
in pessimistische sfeer
kunst
Allang klachten
over gaslekken
in Maastricht
kadeiöoscQop
PLANNEN VAN DE NED. VER.
VOOR HET POPPENSPEL
Oorlog^ om prijs van
Engelse sigaretten
Een wrang satiricus
DINSDAG 17 JANUARI 1367
Voorstelling „Studio":
Karajan herdacht Onderzoek ontploffing
gende ledepop terugviel. Een slot van
sterke dramatische kracht!
Verder dienen Loud'i Nyhoff als
j Eugenie, Ingeborg Uyt den Bogaard
als Eleonora, Wim de Haas, die wij
j als Stomil gaarne wat forser van
i lichaamsbouw hadden gezien, en
Marielle Fiolet als Ala met waarde
ring gememoreerd te worden.
Veel bijval
Het moderne toneelspel stelt nu
eenmaal zekere eisen aan het pu
bliek. dat aanvankelijk moeilijk mee
te krijgen leek. Maar allengs kwam
men er meer in en na de voortref
felijke slotscène betuigde het na
drukkelijk zijn Waardering met lang
durige bijvalsbetuigingen.
Het schouwburgbestuur bood de
dames een bloemenhulde aan.
Hedenavond vindt de laatste op
voering plaats.
B. H.
Slawomir Mrozek, de in Rome verblijfhoudende Poolse
i_uteur, behoort tot de groep moderne toneelschrijvers, waarvan
o.a. ook Brecht, Ionesco, Frisch, Diirrenmatt en Pinter deel
uitmaken. Zij leggen de huidige samenleving, ontdaan van alle
conventionele camouflage zonder terughouding bloot in een
idialoog die over het algemeen doortrokken is van pessimisme.
ijHet zijn bepaald geen stukken om nu eens „een avondje gezel-
Tlig uit te gaan".
Generatievcrschil
I
Mrozek toont zich in „Tango" een
die de meest wrange mid
delen niet schuwt om z'n doel te be
reiken. Denk bv. aan de „gekooide"
(oudoom Eugène, die met rijn zuster
Eugenie de oudste generatie van de
(drie aanwezigen vertegenwoordigt.
De volgende generatie, Stomil en
Eleonora, beroept zich op een non-
conformisme dat ervan uitgaat dat
iedereen moet doen waar hij of zij
zin in heeft, zodat aRes wat nodig
is. ongedaan blijft en dat vooral „de
seksuele vrijheid de voorwaarde is
ervoor de vrijheid van de mens",,
waarvan Eleonora dan ook gebruik
maakt door een verhouding te heb- j
«ben met Eduard, een sensuele
[krachtpatser die zioh in de familie I
[heeft weten te nestelen.
Van de huidige generatie, Artur
-en zijn nicht Ala, walgt eerstge
noemde van de nieuwe leefregel die
«z.i. naar de chaos en uiteindelijk
naar de ontbinding moet leiden,
waar tegenover hjj een nieuwe orde
wil stellen, opgebouwd uit de oude
ig conventies.
Hij gaat hierin zo ver dat hij Ala
flten huwelijk vraagt, maar dan con-
Mventioneel in bruidstoilet. Zij ech-
Een scène uit „Tango". V.l.n.r.
Wim de Haas. Inge Uyt den Bo
gaard en Loudi Nijhoff.
(Foto LD/Holvast)
meedansend. langzamerhand tot
een in Eduards sterke armen han-
■nog nimmer iets veranderd of opge
ruimd is.
Van de spelers noemen we in de
eerste plaats Bram van der Vlugt,
die met innerlijke bewogenheid en
overtuiging de moeilijk te effectue
ren figuur van Artur gestalte gaf.
De bedoeling van de auteur, dat Naast hem handhaafde zich Paul
de samenwerking slechts mogelijk is i Brandenburg als de sensuele bruut
door instandhouding do door j-- --- i;,-*~
de door
Sopraan Gisella
Adorna gestorven
De Italiaanse sopraan Giselle Ador-
ni, die nog met Caruso heeft gezon-
gen, is in haar woning te Bologna
overleden. Ze is 89 jaar geworden.
Ze maakte haar debuut als 15-ja-
rige in het koor van Traviata en j
Faust. Op 73-jarige leeftijd nam zei
afscheid van het operatoneel met een j
voorstelling van La Traviata in Bo- j
iogina. Haar vader, haar oom en haar
broer waren alle drie operazangers, j
Van haar tien kinderen zijn er acht
bij de opera gekomen.
De dirigent Arturo Toscanini zou
hebben uitgeroepen„Zulk ringen
hoort men alleen in het paradijs"
nadat hij haar in 1913 voor het eerst
had gehoord. Hij engageerde haai-1
daarna vele malen als sopraan bij
belangrijke uitvoeringen. In haar j
lange loopbaan heeft ze behalve met
Straffe regie
Hte gezelschap Studio" gaf gis
teravond van „Tango" voor het
schouwburgabonnement een voor
stelling die in grote lijnen de bedoe
ling van de auteur weergaf, dank zij
de straffe regie van Kees van Iersel.
Hij ontwierp tevens het decor, dat
inderdaad suggereerde dat. in jaren
Eduard, die zijn hoogtepunt bereikteCaruso ook gezongen met Aureliano
in de macabere tango in de slot- j Pertile, Beniammo Gigli en andere
scène, waarin hij de volledige mede- j befaamde tenoren. Ze heeft 24 reizen
werking kreeg van Ad Noyons als naar Amerika gemaakt om ook daar
grootvader Eugène, die. aanvankelijk I op te treden.
Toscanini
In de Scala van Milaan heeft
Herbert von Karajan gister-
avond het Requiem van Verdi
gedirigeerd in een speciale
uitvoering ter herdenking van
de sterfdag van Arturo Tosca
nini tien jaar geleden. Soliste
was Leontyne Price.
Voordat het programma be
gon werd een minuut stilte in
acht genomen door publiek en
uitvoerenden. Toscanini is op
16 januari 1957 in New York
overleden.
Na de uitvoering werd er
door velen geapplaudisseerd,
maar Von Karajan beduidde
het publiek dit niet te doen.
Daarop vertrok men zwijgend.
Auteur Gherman
- 56 - overleden
Joeri P. Gherman, een Russisch j
schrijver, die bekend is geworden
door een aantal boeken over gewo
ne mensen, is op 56-jarige leeftijd
in Leningrad overleden.
Gherman werd in 1910 in Riga
geboren. Tijdens de tweede wereld-1
oorlog was hij correspondent voor
het Russische persbureau Tass bil
de Marine. In 1948 kreeg hij de
Stalinprijs. Gherman sclireef ook j
scenarios voor een aantal Russische
films.
Ikonenschat in
Recklinghausen
De in het Roergebied gelegen stad
Recklinghausen (Duitse Bonds
republiek. 135.000 inwonersdie
door de jaarlijks plaatsvindende
Ruhrfestspielein Europa be
kendheid gekregen heeft, wordt
niet zelden ook door vrienden van
de beeldende kunst bezocht. Reck
linghausen bezit namelijk naast
een aanzienlijke verzameling mo.
derne schilderijen 'Stadtische
Kunsthalle) het enige Jkonen
museum" van Duitsland. Tien
jaar geleden (1956) gesticht, be
schikt dit museum met tot nu toe
460 ikonen van alle belangrijke
scholen over een van de kostbaar
ste verzamelingen van Oosteuro-
pese kerkelijke kunst. Onlangs
gelukte het de directie van het
museum, de inventaris door de
aankoop van een van de kost
baarste ikonen-verzamelingen
van Europa te verrijken: de we
reldberoemde Collection Popoff"
in Parijs ging over in het bezit
van het Ikonenmuseum van
Recklinghausen. De verzameling
bestaat in hoofdzaak uit 50 Rus
sische ikonen van de 15de en
18de eeuw. De aankoop werd door
schenkingen van de regionale
Westdeutsche Rundfunk en het
Cultuurfonds van de deelstaat
Noordrijn-Westfalen mogelijk ge
maakt.
Publikcities en werkgroepen
„De Nederlandse vereniging voor het poppenspel" heeft in
een bestuursbijeenkomst de plannen voor het jaar 1967 vast-
ter. opgevoed in de beginselen «/an gelegd in verband met de komende ledenvergadering, die in
stomil en Eleonora. vindt dit volko-Amsterdam zal worden gehouden. De vereniging, die zich het
imen overbodig, doc stem ens o e bevorcjeren van ekunstzinnig, cultureel en opvoedkundig
verantwoorde poppenspel in de ruimste betekenis van dat niet
meer zo eenvoudige begrip tot doel heeft gesteld, werd 12 jaar
geleden in Den Haag opgericht.
In het laatste bedrijf komt Artur
aangeschoten thuis. Het is juist in
déze toestand dat het hem helder
jj wordt dat men de klok niet terug
kan zetten, terugkeer op.de af ge-
Onder „Poppenspel" dient tevens
legde weg niet mogelijk is. Hij ver
liest zich in een van vertwijfeling
getuigende redevoering en sluif ten
slotte een verbond met Eduard.
Maar rijn zelfbewustzijn wordt ge
broken als zijn bruid hem meedeelt
dat zij de nacht met Eduard heeft
doorgebracht. Op dit moment wordt
hij door Eduard neergeslagen. Sto
mil, Eleonora en Ala trekken zich
terug. De thans absolute heerser
Eduard. die Artur's jasje heeft aan
getrokken, danst met zijn onderdaan
oom Eugène een tango rond het
Ilichaam van de bezweken hervormer
Arthur.
het moderne figurenspel te worden
Karikaturist Jean
Bellus overleden
(Van onze correspondent»
Een der bekendste Franse
tekenaars, Jean Bellus, is na een
ziekbed van enkele maanden, waar
in hij zyn activiteiten niettemin
voortzette, op 54-jarige leeftijd in
Parijs overleden. Bellus bewoog zich
niet op het terrein van de politieke
karikatuur. Wel was hij de schepper
van een gezin van twee corpulente
ouders en een lieftallige en huwbare
dochter, die nogal wat meer of min
der pikante avonturen beleefden en
die in zijn tekeningen gedrieën door
gingen voor de Franse „Familie
Doorsnee". Zijn tekeningen, die van
een beminnelijke humor getuigden,
waden vooral ook hoog gewaar
deerd in de Anglo-Saksische landen,
v/aar tientallen kranten de Bellus-
prenten regelmatig publiceerden.
verstaan, waarbij de vormgeving ge
lijke tred houdt met de ontwikke
ling in de moderne beeldende kunst.
Dit is zeker niet eenvoudig, omdat
een dierbare traditie vanaf het mid
den der 14de eeuw. het „dockenspel"
als een verkleind toneel heeft willen
behouden. Het zijn hoofdzakelijk
hedendaagse Franse- en Oost-Euro-
pese kunstenaars, die een artistieke
doorbraak tot stand hebben gebracht.
„De Nederlandse Vereniging voor
het poppenspel" neemt daarbij geen
eenzijdig standpunt in, maar wil al
le stromingen eerbiedigen, wat mede
tot uiting komt in de publicaties.
Naast het tweemaandelijkse tijd
schrift „Wij, poppenspelers", geeft de
vereniging, die zich mag verheugen
in geldelijke steun van de regering,
elk jaar een boekwerk uit, dat in
opdracht door een deskundige werd
geschreven.
Diverse uitgaven
Voor 1965 was dat: „Bibliogra
fie van in Nederland en België ver
schenen werken op het gebied van
het poppenspel", door Wim Meilink.
Voor 1966 verscheen: „Geschiedenis
van het poppenspel in Nederland"
door Rico Bulthuis. Beide boeken
rijn met tekeningen en foto's geïl
lustreerd en zijn dn beperkte oplage
ook voor niet-leden van de vereni
ging beschikbaar gesteld voor de be
scheiden prijs van f 5,90, te bestel
len bij de penningmeesteresseme
vrouw C. Hoelandt-, Valkenbosch-
laan 243, postgiro 11022 te Den Haag.
Een studie over .Jan Kla-assen' door
Wim Meilink, ligt voor uitgave ge
leed.
Naast de publikaties heeft de ver
eniging succes met studie- en werk
groepen die bü voldoende deelname
onder leiding van bekwame kunste
naars een bepaald gebied van het
zich snel ontwikkelende poppenspel
experimenteel uitwerken. In dat ver
band mag de vereniging zich ver
heugen In de medewerking van In
ge Addens. die de regie op zich heeft
genomen voor een schaduw-figuren-
spel.
liet ligt ook nu weer in de bedoe-
l'i.g om enkele openbare voorstellin
gen te organiseren waar bekende
üinnen- en buitenlandse handpop-
pe» spelers en marionettisten nieuw
werk voor het voetlicht zullen bren
gen. De nadruk zal na.ast de kunst
zinnige ontwikkeling ook worden ge
legd op de pedagogische aspecten
van het figrurenspel. De voorzitter
van de vereniging, drs. Flip Wafel
bakker deelde mede, dat het leden
aantal gedurende de laatste twee
jaar sterk is toegenomen. Het vol
ledige programma voor 1967 za
tpoedig bekend worden gemaakt.
(Van onze Rotterdamse
correspondent»
Dr. Witte van het Gerechtelijk
Laboratorium in Den Haag heeft
gistermiddag samen met deskun
digen van het Gasinstituut een
eerste onderzoek ingesteld naar de
oorzaak van de aardgasontploffingi
(Van onze Londense correspondent»
In Engeland is vorige week een
sigaretten-prijzenoorlog uitgebroken
als gevolg van een maatregel van de
supermarkten om sigaretten onder
de door de fabrikanten vastgestelde
prijs te verkopen. Op een pakje van
twintig (dat in Engeland ongeveer
f2,80 kost) scheelde het ongeveer 20
cent.
Maar het feest, zal spoedig voorbij
zijn. De drie grote fabrikanten heb
ben namelijk de handen ineen gesla
gen en besloten hun bestaande prijs-
Een beeld van de repetitie van
de opera G otter dammer ung
van Richard Wagner door de
Ned. Operastichtingwaarvan de
uitvoering donderdag a.s. in het
nieuwe RAI-gebouw te Amster
dam zal worden gegeven.
V.l.n.r. Claude Heater in de rol
van Siegfried. Maria van Dongen
als Gutrunde en Isabel Strauss
als Brünnhilde
binding voor de detailhandel te
handhaven en de supermarkten,
wanneer zij zich daaraan niet hou
den, te boycotten.
De rel begon toen uitlekte dat Im
perial Tobacco, die o.a. Players
maakt., van plan was geen vaste prij
zen meer voor te schrijven. Het ge
volg was dat een Brits supermarkt
concern, spoedig gevolgd door ande
ren, alvast sigaretten tegen kostprijs
ging verkopen als middel om het pu
bliek in hun winkels te lokken. De
sigarettenfirma's weigeren zich nu
voor zoiets te lenen en achten het
bovendien van groot belang de dui
zenden kleine tabakszaken tegen de
glinsterende reuzenwinkels te be
schermen. (De bond van kleinhande
laars had aanvankelijk rijn leden op
geroepen om in massa sigaretten in
supermarkten tegen de verlaagde
prijzen op te kopen en deze in hun
eigen zaken te verkopen, iets duur
der maar onder de officiële prijs op
dat zij toch nog winst zouden ma
ken i
Bij de wet is vorig jaar de verticale
prijsbinding afgeschaft ter bevorde
ring van de algemene concurrentie,
maar de rechter kan handhaving van
vaste prijzen toestaan. Het verzoek
van de sigarettenindustrie daart-oe
zal in maart, in behandeling komen.
Transkei levert
aan Zuid-Afrika
Binnen een paar jaar zal de
riërs. Een ander dier uit deze fami-
Bantoegebied dat zelfregering kreeg,
thee, jute en andere landbouwpro-
j dutten aan Zuid-Afrika kunnen
leveren. Dit is het gevolg van
j tie.
De voorzitter van deze corporatie,
de heer B Young, noemde een
heel aantal projecten waarmee dit
jaar begonnen zal worden, een jute-
fabriek. een theefabriek, het aanko
pen van een meubelfabriek te Umta-
ta, het maken van vooraf vervaardig
de houten huizen en een hotel voor
niet blanken in de hoofdstad
Men werkt op het ogenblik aan
een techno-economisch programma
in de Transkei om vast te stellen
wat de beste economische ontwikke-
j lingsmogelijkheden in dit gebied zijn.
j Zodra dit onderzoek voltooid is, zal
(men een ontwikkelingsprogramma op
lange termijn samenstellen.
De slaapkamer van het huis
aan de Statensingel was na de
gasexplosie en de brand nog
slechts een geblakerde ruins.
aan de Maastrichtse Statensingel.
Die ontploffing niet de daarop
ontstane felle brand In een woon
huis heeft, zoals gisteren al be
richt, aan vier mensen het leven ge
kost. Drie mensen, onder wie een
twee maanden oude babv, konden
ternauwernood worden gered. Me
vrouw Van Til kon met haar baby
de straat op rennen. Haar schoon
zusje (20) sprong uit een venster
van de tweede verdieping. ZR ligt
met ernstige verwondingen aan de
rug in het ziekenhuis.
Vast ls komen te staan, dat bet
gas uit een hogedrukleiding door
een ongeveer 15 cm. lange scheur is
kunnen ontsnappen. Dat gas heeft
zich door de nogal puinrijke grond
een weg gezocht naar de woning van
de familie Van Til. De gasbel explo
deerde door een brandende kachel
in het voorste vertrek van de ge
lijkvloerse verdieping.
Onder leiding van de officier van
Justitie mr. W. Moors van de Maas
trichtse rechtbank is de buis, waar
door gas onder druk van 3 atmos
feer wordt geperst, opgegraven en
in beslag genomen. De gasleiding
aan de Statensingel in Maastricht
is op 14 november van het vorig
Jaar aan de laatste controle onder
worpen.
Bewoners van de straat klagen ai
langer over gaslucht in hun wonin
gen. Een boom voor het huis van
de familie Van Til bleek geen le
vensvatbaarheid te hebben. Later
kwam men er achter, dat gas daar
de oorzaak van was. „Het is al de
derde of vierde boom, die daar is
doodgegaan", zeiden maandag de
bewoners.
Ir. M. Joosten van gemeentebe
drijven in Maastricht gaf gisteren
toe, dat speciaal op de groei van
bomen moet worden gelet bij het
opsporen van gaslekken. Hij wist
niet of er klachten waren binnen
gekomen over een lek in de leiding
onder de Statensingel. Om die even
tueel te verhelpen rit in rijn kan
toorgebouw een réparatieploeg dag
en nacht gereed.
De hogedrukleiding in Maastricht
heeft het al tweemaal begeven. Op
9 september 1965 werden elf mensen
gewond, toen uit zo'n leiding ont
snapt gas explodeerde in een ver
trek van een rubberfabriek. Vorig
jaar op 11 januari werden drie
mensen gewond, toen zich eenzelfde
explosie voordeed in een kantoor
I van een bierhandel.
Jan van Heel
in Szolnok
In de Hongaarse stad Szolnok is
gisteren een tentoonstelling geopend
van 77 schilderijen van de Neder
landse schilder Jan van Heel.
