„De stem des volks" en
Jeugdkamerorkest Leiden
kunst
kaleiöoscoQP
Scherpe kritiek op
Nederlandse Comedie
KOOP GEEN SPIJT
Program gewijd aan
Bach, H&ndel, Mozart
KOOP GEEN SPIJT
TRUDAQ 13 JANUARI 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA H
ZORGVULDIGHEID TEN OPZICHTE
VAN DE „GIJSBREGHT" ONTBRAK
koop
kwaliteit in de
seizoenfinale van
peek kloppenburg
bloemstukken gehuldigd. Dat In de i Solisten en dirigent tijdens
toekomst de prijzenswaardige samen, i het concert: v.l.n.r. Joke Hartz-
werking tussen boor en orkest nogheim (viool)Marianne Diele-
tot meer vruchtbare uitvoeringen I mann (alt), Han Ka-paan (hobo)
j Drie genieën bepaalden het zich in stijgende lijn bewegende
'programma, gisteravond in de Stadsgehoorzaal door „De Stem
des Volks" en het „Jeugdkamerorkest Leiden" in gelukkige
samenwerking onder Henk Briër's leiding uitgevoerd.
Drie genieën: dat legt dirigent en medewerkenden zware
^verplichtingen op, waaraan zij voor een groot deel hebben vol
daan.
Bach als inzet: diens Kantate 29
„Wir danken Gott", een der vele uit
de schat, waarin Bach met schier
Onuitputtelijke inventie alle instru
mentale en stemtechnosche proble
men in grote verscheidenheid van
bouw en bezetting ter ere van zijn
God rusteloos uitdiepte.
Als opening de aarzelende en niet
iteeds zuiver geïnterpreteerde „Sin-
fonia", waarin orkest en orgel, be
speeld door Ada van der Bent, elkaar
slechts moeizaam leken te kunnen
vinden, met daarop volgend het ma-
i fisbraai opgebouwde openingskoor,
dat evenals het slotkoor „Sei Lob
und Preis mit Ehren", bi) „De stem
des volks" weldadig opklonik. Wij wij
zen er echter op. dat de verhouding
tussen vrouwen- en mannenstemmen
beker niet ideaal is. Daartussendoor
ïlfecitatieven en aria's, larmoyant ge-
feongen door Cees Borger (tenor), die
beneden de maat bleef, speciaal in
jde hogere regionen, de sonoor en
glanzend zingende Hans van der
Leeuw, de sopraan Leny Stevens—
Ridderhof, wier stem zich minder
x goed voor Bach leent en de sympa
thieke, geprononceerd donker getim-
breerde alt Marianne Dieleman.
Hans van dier Leeuw leek echter
in het recitatief en de aria uit de
(prachtige kantate „Wachet und be
let" (daterend uit 1716), waarin zulk
Het de volle aandacht trekkende
Jeugdkamerorkest heeft ook in Han
dels Concerto Grosso no. 6, dat met
zuiver begrip door Henk Briër geieid
werd, bewijzen geleverd van een ster
ke groei en een intens beleven: warm
verzadigd was de klankgevlng, de
contrastrijke tempowisselingen en
nuanceringen kwamen, mede dank zij
de markante intenties van de diri
gent, uitnemend tot hun recht.
Bewondering mogen wij uitspreken
voor de fijnzinnige wijze, waarop
Henk Briër aan Mozart in diens be
kend smartelijk „Kyrie" uit de
Grosse Messe grote eer bewezen
heeft. Bewondering eveneens voer
aanleiding mag geven, is onze op
rechte wens.
Een enthousiast, bezielend cn kun
dig mentor als Henk Briër staat
daarvoor borg.
n.
Henk Briër (dirigent), Hans van
der Leeuw (bas), Leny Stevens-
Riddehof (sopraan), Cees Bor
ger (tenor) en Ada van der Bent
(orgel).
(Foto LD/Holvast)
Beelden van Bernini ontdekt?
De Amerikaanse kunsthistoricus dr. Irving Lavin heeft verklaard
een borstbeeld te hebben ontdekt dat is vervaardigd door de beeld
houwer Gian Lorenzo Bernini, toen deze 17de eeuwse kunstenaar 13
jaar oud was. In biografieën over Bernini wordt melding gemaakt
van het beeld, maar historici beschouwden het als een „canard".
Drs. G. Ch. Dupuis, leraar Nederlands aan het Charlois
Lyceum in Rotterdam, heeft in een brief aan de directie van
De Nederlandse Comedie in Amsterdam scherp zijn afkeuring
uitgesproken over het feit dat acteurs van De Nederlandse
Comedie woensdag in Rotterdam een voortijdig einde maakten
aan de opvoering van Vondels „Gijsbreght". De acteurs namen
deze beslissing in de pauze omdat zij van mening waren dat
het publiek leerlingen van een aantal middelbare scholen
zich niet correct had gedragen en te weinig aandacht had
getoond voor het stuk. „Het publiek bezit te weinig intelligentie
om deze Gijsbreght op passende wijze te ontvangen", zo had
acteur André van den Heuvel voor het voetlicht de beslissing
om de voorstelling te beëindigen gemotiveerd.
Bernini wordt beschouwd als de
belangrijkste Europese beeldhouwer
van zjjn tijd en een van de grootste
Italiaanse kunstenaars aller tijden.
Hij was ook architect. Hij heeft o.m.
de beroemde zuilengalerij op het St.
Pietersplein te Rome gemaakt als-
Leny StevensRidderhof, die hieJ het bromen baldakijn ta Ba-
bepaald stralend in haar element
was en aantoonde, hoe innig zij met
Mozart in deze verheven bedezang
verbonden is. Koor en orkest vorm
den met haar een grote eenheid.
Het koor, dat op deze avond be
trekkelijk weinig aan bod kwam, zong
evenwel zijn sterkste troeven uit in
het bekronende, juichend Gode ver
heerlijkende „Te Eeum" van Mozart.
Artistiek inzicht, ritmische perfectie,
duidelijke articulatie en, voor zover
;n kernachtige schildering .va-n hetzulks in verband met de minder gun-
ijongste gericht wordt gegevén, niet sfcige stemverhoudingen te bereiken
tegen de hierin vervatte moeilijkhe- j viel, homogene zang, waren enige
;n opgewassen. Wanneer men zich verheugende kenmerken van deze
rok-stijl onder de koepel van de St.
Pieter.
Dr. Lavin heeft het borstbeeld ge
vonden dank zij de archieven van de
kerk van San Giovanni dei Fiorentl-
ni te Rome. Hij heeft daar documen
ten aangetroffen waaruit bleek dat
Bernini in 1612 en 1622-23 opdracht
aan Bach waagt, moet het ook prima-
'zijn en dat was hier helaas nog niet
Jhet geval.
Grote bijval verwierf het Concert
i voor viool en hobo, dat de plaats in-
nam van het door Ton Kerstens
die helaas verhinderd was te bla-
t zen Concert voor fagot en orkest van
0 Bach. Reeds eerder hebben wij ho
gelijk de prestaties van de concert
meesteres, de violiste Joke Hartzheim
en de hoboïst Han Kapaan in dit
concert, die perfect door het orkest
omlijst werden, geprezen. Ook nu
weer groeide het uit tot een hoogte
punt van de avond: technisch en
muzikaal op voortreffelijk niveau
hebben zij zich ongeremd en toch
ritmisch strak, dan weer vloeiend on
soepel, met warme toon laten gelden.
Een ware ovatie, waarin het orkest
overtuigende, stuwkrachtige en
slepende vertolking. Ondersteund
door een accuraat accompagnerend
orkest, waarbij ook Ada van der Bent
met vakkundige capaciteiten het
nieuwe orgel bespeelde en duidelijk
wist te maken, dat dit „koninklijke
instrument" voor uitvoeringen als
deze een verblijdende aaniwinst bete
kent.
Luide toejuichingen tot slot. De
damessolisten zijn met veel fraaie
Schilderijen voor
West-Duitsland
Drie schilderijen, zijn gisteren aan
de Westduitse regering overgedragen,
45 jaar nadat de doeken uit een
Duits museum verdwenen.
Opperrechter Earl Warren, presi
dent-directeur van het Nationale
Museum van Schone Kunsten,
schetste de avontuurlijke geschiede-
de schilderijen bij de sym-
Oude „Met" wordt
nu gesloopt
Voor de oude „Metropolitan Ope
ra" is het vonnis gisteren definitief
geveld. Het Oppergerechtshof van de
staat New York heeft in laatste in
stantie uitgesproken dat het gebouw
moet worden gesloopt, ondanks de
hardnekkige pogingen van talrijke
vooraanstaande figuren om de „Met'
op de monumentenlijst Ie laten
plaatsen.
De laatste voorstelling werd vorig
jaar gegeven. Sindsdien treedt het
operagezelschap van New York op in
een nieuw gebouw in het „Lincoln
Center".
Breitner-expositie
te Amersfoort
In de „Zonnehof" ln Amersfoort
zal van 14 januari t/m 26 februari
een tentoonstelling worden gehouden
van George Hendrik Breitner. De
twlisché overdracht* aan ambassadeur -vat «MM-*-. tab-
heeft gekregen tot het maken van
borstbeelden van twee weldoeners
van het ziekenhuis van de kerk. Voor
beide is hij ook betaald. De twee
borstbeelden worden nu tentoonge
steld in de Amerikaanse universiteit
ln Rome.
Dr. Lavin heeft verklaard nog drie
andere vroege werken van Bernini
te hebben teruggevonden. Twee er
van zijn marmeren engelenbeeldjes.
Het derde is een levensgroot beeld
van een jongen, mogelijk Hercules,
die een draak doodt. Dit marmeren
beeld bevindt zich nu in een parti
culiere verzameling in New York.
Het werd oorspronkelijk toegeschre
ven aan Bernini's vader, Pietro.
De minister van defensie de
heer P. J. S. de Jong heeft giste
ren in Den Haag de 15e tentoon
stelling JDe militair met palet en
camera" geopend. Tevens reikte
de minister namens Prins Bern-
hard twee medailles uit resp. aan
ritmeester J. M. A. Thomas (r.)
voor teken en schilderwerk en
sergeant G. J. Leuvink (l.) voor
fotografie.
Vlak en kleurloos
In de brief aan de directie van de
Nederlandse Comedie stelt drs. Du
puis dat het jeugdige publiek zich
volgens hem tot aan de pauze cor
rect had gedragen. „Dit was meer
dan het gezelschap verdiende. De
acteurs en actrices, een enkeling uit
gezonderd, raffelden hun alexandrij
nen af alsof ze vóór de avondvoor
stelling nog even in Amsterdam wil
den zijn. De reien, werden zo vlak en
kleurloos gezegd dat vergelijking met
werk van amateurs als voor dezen
beledigend moet worden afgewezen",
luidt de kritiek van de leraar.
Drs. Dupuis schrijft verder dat een
aanzienlijk deel van de tekst moeilijk
verstaanbaar was en het spel van
de meeste acteurs ongeïnspireerd.
„Voegt men daarbij", aldus drs. Du-
i puis, het volstrekt statische toneel-
I beeld en de anti-realistische opvat-
1 ting dan wordt duidelijk dat van de
zijde van de Nederlandse Comedie de
nodige zorgvuldigheid ten opzichte
van Vondels' drama en het publiek
ten enemale ontbrak.
Eerlijk jong publiek
In zijn brief vraagt drs. Dupuis
zich af of voor De Nederlandse Co
medie de Gijsbreght-traditie een
noodzakelijk kwaad is. Het vermoe
den zou kunnen rijzen dat „naar de
provincie" enkele reserve-krachten
werden afgevaardigd. De leraar is er
van overtuigd dat de voorstelling
van woensdag ln de Rotterdamse
Schouwburg normaal zou zijn vol
tooid als in het vijfde bedrijf niet de
zojuist gestorven Arent, huizenhoog
opgetild door vier in Rode-Kruis
werk ongeschoolde piekeniers, zich
aan een schild had moeten vastgrij
pen om een val te voorkomen. „Ook
onder andere omstandigheden zou
dit een zij het bescheidener
lachsucces hebben veroorzaakt.
Men bedenke in dit verband dat
volwassenen zich beter gedragen dan
Jonge mensen, omdat de laats ten di
recter, eerlijker zijn", aldus drs. Du
puis. Hij is van oordeel dat er iets
gedaan moet worden om de bittere
smaak weg te spoelen. Wellicht Is
De Nederlandse Comedie bereid in
deze enig initiatief te ontplooien.
Vergeefs geschilderd
H De 62-jarige Peter Hurd, 1
H wiens portret van president
Johnson door de president als
I „het lelijkste ding, dat ik ooit 3
gezien heb" werd afgewezen, I
1 heeft het doek te koop aan- g
1 geboden. Hurd hoopt zijn ho-
p norarium van 12.000 dollar en
H zijn reiskosten in verband m
met de vervaardiging van het 1
1 doek eruit te kunnen krijgen, ff
Hurd is overigens van mening p
1 dat de bezwaren van John-
1 son en zijn vrouw tegen zijn
1 werk irreëel zijn.
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllimillllllllllllllHIIIIIUlIll
Het Oostduitse volleybalteam
heeft zich terugetrokken voor de
strijd om het wereldkampioenschap,
dat van 21 t/m 28 januari aa. ln To
kio zal worden gehouden. De ploeg
zou in Tokio onder de benaming
„Oost-Duitsland" worden gepresen
teerd. Daar heeft men in Oost-Ber-
lijn om politieke redenen bezwaar
tegen. Eerder heeft om die reden
Tsjecho-Slowakije zich teruggetrok-
Heinrich Knappstein. De doeken
blijven tot 28 februari in het museum
hangen.
Een van de schilderijen is een
zelfportret van Rembrandt, dat ge
dateerd is in 1643. De andere zijn
een portret van een man van de
hand van Rembrandts tijdgenoot
Gerard ter Borch en een portret, van
een jonge vrouw door Johamn Tisch-
bein, een Duitse schilder.
ningen en aquarellen uit het bezit
van het Rijksmuseum, Rijksprenten
kabinet, Rijksmuseum Kröller-Mlll-
ler, Stedelijk Museum Amsterdam,
Gemeentemuseum, Den Haag, Muse
um Boymans-Van Beunlngen Rot
terdam, Museum Mesdag Den Haag,
Stichting Van der Vorm Rotterdam,
en uit particuliere collecties. Ook is
een door Breitner vervaardigde serie
foto'i
„Avondnuisyck"
Wassenaar
In de serie .Avondmusycken" zal
zaterdagavond 21 januari a.s. te 8 u.
j in de Kievietkerk in Wassenaar de
fluitist Frans Brüggen een concert
i geven met begeleiding door de orga-
J nist Gerard Akkerhuis. Op het pro
gramma staan werken vanVanEyck,
Clerembault, Purcell, Stanley, Tele-
mann en J. S. Bach.
De 28-jarige Friese onder
wijzer-auteur Trinus Riemersma,
wiens roman Rotminskenin
zijn dorp Gauw „opschudding"
heeft gewekt. Met zijn literair
werk zal hij intussen rustig voort
gaan. Hij schrijft nu een detec-
tiveboek, dat in april verschijnt.
De inwoners van het 3000 inwo
ners tellende Gauw onder de ge
meente Wymbritseradeel vinden
Riemersma een aardige onder
wijzer, die echter een h.L
„vreemd" boek geschreven heeft.
Binnenkort zal Riemersma wel
een aanstelling in een andere ge
meente krijgen.
Gelukkige samenwerking:
Kunstschade in
Italië: 1 miljard
Volgens deskundigen bedraagt de
schade die in Venetië en omgeving
aan kunstschatten is aangericht door
de overstroming van november een
miljard lire. Hieronder vallen be
schadigde schilderijen, monumenten
en openbara bibliotheken in Venetië
en honderden plaatsen o.a. Padua,
Treviso, Belluno, Vioenra en Ro-
De beschadigde kunstschatten va
riëren van kostbare vloeren in het
gouden huis aa/n het Canal Grande
tot eeuwenoud meubilair in de ker
ken en zeldzame documenten in de
bibliotheken. Renaissance schilde
rijen van Tiepolo, Jacopo da Bassano
e,a. werden doorweekt. Een histori
sche kerk bij Bassano werd bijna
met de grond gelijk gemaakt. Mid
deleeuwse fresco's in de kathedraal
van Adriana stonden dagenlang on
der water.
Chef-kok H. J. v. Hoppe van
het Hilversumse ,JIof van Hol
land" heeft gisteren de zilveren
koksmuts gekregen voor de beste
culinaire prestatie op de horeca-
tentoonstelling in de RAI. Met
het begeerde hoofddeksel op toon
de de heer Hoppe zijn bekroonde
schotel
Derde directeur
atoomcentrum
te Doebna
De Russische geleerde Iwan
Tsjoevüo is gekozen tot directeur
van het verenigd instituut voor
kernonderzoek te Doebna ten noor
den van Moskou. In het instituut, dat
vaK te vergelijken met het W est euro-
pese centrum voor kernonderzoek in
Génève (Cern), zyn elf landen ver
enigd, namelijk Albanië, Boelgarije,
Hongarije, Oost-Duitsland, commu
nistisch China, Noord-Korea, Bul-
ben-Mongollë, Polen, Roemenië, de
Sowjet-Unle en Tsjechoslowakije.
Prof. Tsjoerilo is de derde direo-
teur sedert de oprichting van het in
stituut in 1966,
koop
kwaliteit in de
seizoenfinale van
peek cloppenburg
