LEIDSCH
DAGBLAD
LOENA DRIJFT BOOR
IN DE MAANBODEM
Groningse kustvaarder
bij Zweden vergaan
JAMIN
Na zachte landing
en fotograferen
Strijd in Vietnam
na bestand hervat
Balans
Twee van de vijf
opvarenden gered
FA. B. ZEILSTRA
(£)ud
teuwo
Jpgericht 1 maart 1860
DINSDAG 27 DECEMBER 1966
No. 32060
Hrecteur: B. A. E. vaD Dlshoeck
^poofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ir 11,90 per kwartaal, f3,97 per maand, f0,93 per week, (btf vooruitbetaling) losse nummer* f0,25
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Witte SlngeJ l, Lelden Giro no 67055
Schip botste
tegen spoorbrug
(Van onze correspondent).
De 424 ton metende kustvaarder
Nordkap uit Hamburg is gisteren
tegen de spoorbrug over de Oude
Maas bij Zwijndrecht gevaren. Daar
door ontstond aanzienlijke schade aan
de brug en aan het schip. Een ma
troos moest gewond naar het ge
meenteziekenhuis in Dordrecht wor
den vervoerd. Het treinverkeer on
dervond enige tijd vertraging.
De Nordkap, die ongeladen op weg
was van de tweede Merwedehaven
in Dordrecht naar Bremen, botste
omstreeks zeven uur 's ochtends te
gen het houten remmingswerk, waar
na het schip door de sterke stroom
opzij werd geduwd en met een klap
tegen de brug aankwam. Daarbij
werd de 20-jarige matroos Wolfgang
Paul uit Hamburg gewond. Zijn voet
raakte verward in een lus van de
sleepkabel, waardoor hij twintig me
ter over het dek werd gesleurd. Snel
ingrijpen van de kapitein, de heer
Heinrich Schilling uit Wallstade, die
vliegensvlug de lus over het hoofd
van de matroos trok, redde hem het
leven. Hij werd naar het ziekenhuis
in Dordrecht vervoerd. In de loop
van de ochtend trokken vijf sleep
boten de kustvaarder vrij.
(Van onze redacteur ruimtevaart)
Het woensdag gelanceerde Russische ruimtevaartuig Loena
sin heeft na een vlucht van circa 80 uur zaterdagavond om
.01 uur Nederlandse tijd een zachte landing op de maan ge
haakt in de „Zee der Stormen", waar eerder zachte landingen
erden uitgevoerd door de Russische Loena IX en de Ameri-
lanse Surveyor I. De Loena XIII heeft nadien een reeks
to's van het maanoppervlak naar de aarde gezonden en we-
nschappelijke metingen verricht. Een nieuw experiment van
it maanvaartuig is een proef om langs mechanische weg de
ichtheid en dichtheid van de maanbodem te onderzoeken. De
tlioena heeft daartoe een lange arm in de maanbodem geboord.
Dit is een van de eerste foto's,
die de Loena XIII maakte van
het maanoppervlak. De foto werd
in Moskou gepubliceerd. Ook de
len van de Loena en een deel van
de schaduto van het maanvaar
tuig zijn op de foto zichtbaar.
Na twee dagen van
betrekkelijke rust
In de nacht van eerste op
tweede kerstdag eindigde het
tweedaagse kerstbestand in
Vietnam en een uur later be
stookten Amerikaanse B52-
bommenwerpers, afkomstig
van het eiland Goeam in de
Stille Oceaan, een Vietcong-
basis op 45 km afstand van Sai
gon. Een uur later volgde een
tweede aanval op een basis
kamp van de Vietcong, een op-
slaggebied van de communis
ten en een tunnel- en bunker
complex.
Gedurende de wapenstilstand
heerste er betrekkelijke rust, waarin
Amerikanen en Zuidvletnamezen
melding maakten van ongeveer ze
ventig incidenten, die evenwel niet
bestandsschendingen werden aan
gemerkt. In enkele gevallen vielen er
doden, maar er waren, naar het Ame
rikaanse opperbevel in een kort com
muniqué meedeelde, „nergens aan
wijzingen geweest dat de vijand
troepen samentrok of een aanval lan
ceerde". De incidenten waren voor
namelijk schietpartijen tussen pa
trouilles.
ten. Zo zou op eerste kerstdag vol
gens radio-Peking een Amerikaans
toestel boven Noord-Vietnam zijn
neergeschoten toen „een groot aantal
Amerikaanse vliegtuigen zondag bo
ven Hanoi en andere delen van
Vietnam vloog". De Amerikanen
hebben hierop geen commentaar ge
geven. Wel was bekend, dat de Ame
rikanen tijdens het bestand hun ver
kenningsvluchten zouden voort
zetten, zonder evenwel bombarde-
mentsaanvallen te doen.
Vanochtend werden manschappen
van de eerste Amerikaanse luchtca-
valeriedivisie door een sterke vijan
delijke eenheid in het gebied van
Bong Son (500 km ten noorden van
Saigon) aangevallen. Door het slech
te weer waren vandaag luchtaan
vallen op Noord-Vietnam onmogelijk.
De luchtoorlog boven Zuid-Viet
nam werd voortgezet.
Vervolg op pag. 2
De vlucht van de Loena XIII was
137ste maanschot sinds de Ameri-
nen op 17 augustus 1958 een eerste
lislukte) poging deden om de maan
bereiken. Lang niet alle maan-
u j noten, die voor het grootste deel
Mislukten, beoogden een harde of
ohbe landing op de maan. Van de
rbien Russische maansohoten heb-
n er zes de maan geraakt. Twee
arvan maakten een zachte landing,
melijk de Loena EX als eerste op
tebruari j J. en thans de Loena XIII.
rij n die 24 Amerikaanse maamvaartui-
:le ti zijn er 8 op de maan terecht ge-
fimen, waarvan alleen de Surveyor I
1 Juni jJ. een zachte landing
ïfijaakte. Al deze maansohoten kun-
ge n beschouwd worden als voorberei-
i ngen voor een bemande maan-
)et icht, die van de Russen in het ko-
ffi ende jaar en van de Amerikanen in
wordlt verwacht.
Landing
üf|De Loena XIII begon volgens Tass
ree uur en zestien minuten voor de
nding met de remmanoeuvres. Tij-
ms de laatste 70 kilometer van de
ucht werd de snelheid het sterkst
geremd van 2600 kilometer per uur
enkele meters per seconde. Het
h aanschip kwam onbeschadigd neer
't de Zee der Stormen op 18 graden
i (orderbreedte en 62 graden 3 minu-
Vier minuten na de landing werden
eerste signalen opgevangen, waar-
t bleek dat het instrumentarium
ttg werkte. Op eerste kerstdag wer-
de eerste foto's'genomen en naar
aarde gezonden. Zij bleken van
sUjke kwaliteit te zijn als de foto's,
-WEERBERICHT
Minder koud
Het K.N.M.I. in De Bilt verwacht
riim heden- tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met af en
>e tu enige regen. Aanvankelijk zwakke
IX >t matige, later in de kustgebieden
ra t krachtig toenemende wind tus-
n zuid en zuidwest. Geleidelijk min-
sr koud, maar vannacht in het
JU >ordoosten van het land nog tem-
jf iraturen om het vriespunt.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
DECEMBER
Zon op: 08.48 uur; onder: 16.35 uur.
laan op: 16.57 uur; onder: 10.01 uur.
katwijk te 03,27 en
Laagwater te 11.39 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
die de Loena IX indertijd naar de
aarde zond.
Uit het feit, dat de foto's niet al
leen een steenachtig oppervlak in de
directe omgeving van het maanvaar
tuig toonden maar tevens bergen en
kraters, bleek, dat deze Loena van
een ander type was dan de Loena IX,
waarvan de camera zich slechts 60
centimeter boven het maanoppervlak
bevond. Van die hoogte uit is het
„zicht" onvoldoende om kraters van
enige omvang waar te kunnen ne
men. De camera's van de Ameri-
kaase Surveyor I gaven een beeld
van het maanoppervlak zoals het zich
van enige meters hoogte af voordoet.
Tass heeft medegedeeld, da/t alle
foto's, die door de Loena XIII worden
genomen, zullen worden gepubliceerd,
maar heeft niet gezegd wanneer.
Twee van de foto's werden reeds
zondagavond voor de Russische tele
visie getoond.
Bodemboor
Een belangrijk nieuw experiment is
de proef met een „bodem-boor",
waarmee de Loena XIII is uitgerust.
Deskundigen kunnen uit allerlei de
tails van foto's van het maanopper
vlak wel vergaande conclusies trek
ken over de
men weet nu wel, dat zelfs vrij zware
ruimteschepen als de Surveyor niet
in de bodem wegzakken, en dat door
de remraketten geen maanstof wordt
opgeblazen, maar zekerheid omtrent
de draagkracht en gesteldheid van
de bodem kan men slechts krijgen
door mechanische proeven en door
analyse van het bodemmateriaal.
Daarmee heeft de Loena XIII thans
een begin gemaakt. Soortgelijke proe
ven staan ook op het Amerikaanse
programma. Tass heeft niet bericht,
of ook de resultaten van dit mecha
nische bodemonderzoek gepubliceerd
zullen worden. Voorts bevat de Loena
een stralingsmeter, die de intensivi
teit van de gevaarlijke gammastra
ling op het maanoppervlak meet. De
Loena IX zond indertijd slechts drie
dagen foto's en gegevens uit. Toen
waren de batterijen uitgeput. De
nieuwe Loena is waarschijnlijk met
zonnecellen uitgerust voor de ener
gievoorziening, waardoor het instru
mentarium lainger kan blijven wer-
Verzoek van
Jodrell Bank
Inmiddels zijn de foto-signalen van
de Loena XIII ook opgevangen en in
foto's omgezet door het Britse obser
vatorium Jodrell Bank. Het observa
torium heeft toestemming aan de
Russen gevraagd deze foto's te mo
gen publiceren, doch heeft op dit
verzoek nog geen reactie ontvangen.
Volgens de directeur Lovell tonen de
foto's duidelijk schaduwbeelden van
de Loena. De eerste foto's van de
Loena IX werden indertijd ook door
dit observatorium gepubliceerd, nog
voordat de Russen hunnerzijds de
foto's prijsgaven. Daardoor ontstond
de merkwaardige situatie, dat de we
reld aan deze zijde van hef ijzeren
gordijn deze historische foto's reeds
lang had gezien, voordat de Russen
er kennis van kon-den nemen. Rus
land is over deze gang van zaken in
dertijd nogal verontwaardigd ge
weest.
(Van onze Groningse correspondent)
Het uit Groningen afkomstige schip Antje (200 ton), dat met
een lading hout en vijf bemanningsleden aan boord op weg
was van Finland naar Engeland, is eerste kerstdag om zes uur
's ochtends in de Oostzee voor de Zweedse kust vergaan, ter
hoogte van de stad Sandhamn.
De kapitein en eigenaar van het
schip, de heer F. Fokkema (61) uit
Groningen en twee andere beman
ningsleden kwamen hierbij om het
leven. De 20-jarige stuurman F.
Elskamp, eveneens uit Groningen en
een Portugese matroos Pedro Perrei-
ra (26) konden door een hefschroef-
vliegtuig van de Zweedse marine
worden gered, na geruime tjjd in een
reddingsboot te hebben rondgedre
ven. Een matroos, die zich even
eens in de reddingsboot bevond, viel
bjj het ophjjsen uit de reddingslijn
van de helikopter en verdween in
het ijskoude water.
S.O.S.
De heer Elskamp, die thans in het
Söder-ziekenhuis wordt verpleegd
voor bevriezingen aan zijn benen,
was gistermiddag weer zover hersteld,
dat hij in staat was een relaas te
geven van het gebeurde. „In de
kerstnacht", zo vertelde hij, „merk
ten we om een uur of drie, dat we
water maakten en dat het schip slag
zij kreeg. De machines bleven wel
doordraaien en dat hebben ze de hele
tijd gedaan, maar kapitein Fokkema
vond het beter een SOS uit te zen
den. Dit SOS werd opgevangen door
Zaterdagmiddag brak een
sneeuwstorm los boven Neio York.
Ook elders, vooral in het zuiden
en oosten van de Ver. Staten,
viel sneeuw, hier en daar in een
laag van 15 tot 20 cm. De tempe
ratuur daalde tot tien graden on
der nul. Hier ziet men een auto
matische sneeuwruimer in een
van de Newyorkse straten aan
het werk.
Honderden doden
in Angola
Volgens een Portugees militair
communiqué zijn bij een gevecht in
Angola op kerstdag 200 rebellen en
zes Portugese burgers om het leven
gekomen. Honderden rebellen zouden
uit het gebied van Dilolo in Katan
ga een overhoedse aanval gedaan
hebben op Vila Teixeira de Sou-
sa. Na een gevecht van anderhalf
uur werden zij verdreven. Teixeira
de Sousa ligt aan de Benguela-spoor-
weg.
Volgens het Portugese communi
que waren dit de hoogste verliezen,
die de rebellen in hun vijf jaar oude
guerrilla in Angola. Mozambique en
Guinee geleden hebben. Een functio
naris van het Portugese ministe
rie van Defensie verklaarde dat de
samenwerking tussen het garni
zoen en de inheemse bevolking aan
zienlijk bijgedragen had tot de oer
winning. Volgens Portugal was dit de
tweede aanval van een groot aantal
rebellen die uit Kongo overkomen
Eerder deze maand zouden rebellen
uit Kongo Noqui in het noorden heb
ben aangevallen.
De functionaris besloot met te zeg
gen dat bovengenoemde aanval geen
onderdeel was van het z.g. tweede
front dat in het zuidoosten van An
gola geopend is door rebelen die in
het aangrenzende Zambia hun bases
hebben.
een Duits schip dat ongeveer een
15 zeemijlen van ons verwijderd was.
Maar in plaats van om hulp te ra
gen, hebben we eerst nog assistentie
van een sleepboot verzocht. Doordat
de motoren nog draalden en we een
lading hout aan boord hadden, wa
ren wjj ervan overtuigd, dat he'
schip absoluut niet zou kunnen zin
ken. Nu weet ik wel beter. Bij het
opgeven van de juiste positie schijnt
er echter een misverstand te zijn
ontstaan, zodat de uitgezonden red
dingsboot ons niet heeft kunnen vin
den, terwijl tevens een loodsboot, die
ter assistentie was uitgevaren, ook
vergeefs bleef zoeken.
Reddingsboot
De boot begon meer en meer slag
zij te maken, maar nog steeds waren
we ervan overtuigd, dat we door die
lading hout niet zouden kunnen zin
ken. Op die manier verstreek onge
veer drie uur, totdat om ongeveer
uur, terwijl we allemaal samen in
stuurhut stonden, het schip ineens
eenvoudigweg omsloeg. Ik kwam in
het water terecht en zag een red
dingsboot drijven temidden van alle
maal losgeslagen hout. Met twee an
dere bemanningsleden slaagde ik er
in de reddingsboot te bereiken en
we visten even later ook de scheeps
hond Max op, die op enkele planken
dreef.
Doordat we doornat waren
het ijskoude water probeerden we ons
zelf een beetje te beschermen tegen
de kou en de felle wind die ongeveer
een snelheid had van 12 meter per
seconde. Je kon het geen storm of
ruwe zee noemen, gewoon hoge zee.
In de reddingsboot ontdekten wij al
spoedig tot onze schrik, dat ook deze
vol water begon te lopen en binnen
een kwartier gebeurde hetzelfde: hij
sloeg om. We p-obeerden zo goed en
zo kwaad als het ging een plaatsje te
vinden op de kiel van de reddings
boot, maar we vielen telkens weer in
het ijskoude water, doordat de boot
ronddraaide.
Na een klein uurtje zo rondgedre
ven en geploeterd te hebben, kwam
ik op het idee te proberen de boot
rechtop te krijgen, hetgeen na veel
moeite lukte. Hierna bonden we los
se planken aan de buitenkant van
de boot, die toen niet meer omsloeg.
Het duurde nog maar heel even, een
kwartiertje schat ik ongeveer, totdat
de helikopter kwam opdagen die ons
aan boord probeerde te hijsen met
een lier.
De eerste matroos, die in de lus
van de reddingslijn hing, was echter
zo verstijfd en bevangen door de ;ou,
dat hij halverwege uit de lus viel en
in het ijskoude water verdween. We
hebben hem niet meer terugge
vonden. Daarna liet de andere ma
troos zich ophijsen. Tenslotte liet ik
mij optrekken met de scheepshond
onder mijn arm. zodat hij tenminste
ook werd gered. Je kan zo'n orm
beest toch niet laten zitten?
Met de helikopter zijn we aan land
cbracht en daarna per ambulance
'aar het ziekenhuis in Stockholm
(k voel me nu goed, hoewel ik mijn
tenen nog niet best kan gebruiken.
Lopen is nog wat moeilijk", aldus de
leei Elskamp. Volgens de behande-
'ende geneesheer zou de heer Els-
'camp waarschijnlijk vandaar reeds
zover hersteld zijn, dat hij naar ons
land kan terugkeren.
BRUIDSBOEKET
UIT LEIDSE
BLOEMENZAAK
De 62-jarlge Leidse bloemist J.
Buurman, die vooral in studenten
kringen grote bekendheid geniet, zal
het bruidsboeket voor Prinses Mar
griet maken. Mr. Pleter van Vollen
hoven heeft daartoe dezer dagen per
soonlijk opdracht gegeven en loste
daarmee een oude belofte in, want mr.
Van Vollenhoven deed de heer Buur
man al ruim een jaar geleden de toe
zegging, dat hij het bruidsboeket
mocht maken.
De opdracht Ls bovendien een hul
deblijk van het vorstelijk bruidspaar
voor de discretie waarmee de heer
Buurman al geruimte tijd voor de of
ficiële verloving bloemzendingen van
mr. Van Vollenhoven aan Prinses
Margriet verzorgde. De heer Buurman
wil over die tijd alleen zeggen, dat de
bloemen die mr. Pieter van Vollen
hoven naar de prinses liet sturen
meestal rozen waren. Voor de corsa
ges die hij voor Prinses Margriet
maakte gebruikte hij vrijwel altijd
margrieten.
Ook Prinses Margriet kwam iin haar
studietijd meerdere malen in de zaak
van de heer Buurman om bloemen
voor de heer Van Vollenhoven te be
stellen.
Het bruidsboeket dat de heer Buur
man nu voor Prinses Margriet maakt
en dat zo eenvoudig mogelijk zal wor
den gehouden, brengt hij op de och
tend van de 10de Januari samen met
enkele tientallen corsages persoonlijk
naar huis Ten Bosch.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Langebrug 101 - Leiden
Telefoonnummer
GEWIJZIGD IN
4 0 8 4 5
(01710)
De Gemeenteraad van
Rotterdam heeft het voorstel
van den Burgemeester, be
treffende de inrichting van
het personeel der politie met
25 tegen 5 stemmen aange
nomen, nadat een voorstel
van den heer Van Oort was
goedgekeurd om de bezoldi
ging der agenten van de 3de
klasse te bepalen op f400 in
plaats van op 1350 per jaar.
Tot leden van het hoofd
bestuur der Maatschappij tot
Nut der Israëlieten in Neder
land zijn herkozen de heeren
Mr. A. de Pinto te 's Hage en
Mr. J. E. Goudsmit te Leiden.