Soekarno's duistere rol
Toestand bollenbedrijf
is niet rooskleurig
Geert illusies meer
Heftig protest van
boeren in Bretagne
■microfined'
Ml
Miljoen gulden voor
kinderbijbels
de vooravond
Aan
van het herstel
Assemblee unaniem
over ruimte akkoord
IÏTSDAG 20 DECEMBER 1960.
LEIDSCH DAGBLAD
3ok het proces-Dhani drong
niet door de „mist van Halim"
IN HUIS TEN BOSCH
(Van onze correspondent in Djakarta)
De mahmiloeb, het speciale hof dat de Indonesische samenzweerders van het vorige jaar
recht, wenst vandaag het vonnis te vellen over luchtmaarschalk Omar Dhani, de man
indertijd van de communisten de belofte zou hebben gekregen dat na Soekarno's dood
presidentschap in zijn handen zou komen. In verband met de vastenmaand ramadhan zijn
e gedeelten van het proces in de avonduren afgehandeld.
onderdagavond eiste de openbare aanklager de doodstraf
en Dhani. Vanavond is eerst het woord aan Soenarjo, eens
iklager in de processen-Schmidt en Jungschlaeger, nu de
dediger van de man wiens schuld en medeplichtigheid aan
gebeurtenissen van 30 september 1965 voor het proces al
tstonden en omtrent wiens vonnis men zich geen illusies
ukt. Of inderdaad vanavond het vonnis valtzal voorname-
afhangen van Soenarjo's slotpleidooi.
Teleurstellingen
idermeer omdat zijn medeplich-
(id vaststond immers op 1
jer 1965 koos Omar Dhani in
dagorder openlijk partij voor de
ptember-beweging heeft het
K tegen hem veel minder be
stelling getrokken dan bijv. dat
Soebandrio. Bovendien had het
ek, na de teleurstellingen van
processen, het geloof in op-
iarende onthullingen met na-
wat Soekarno's rol betreft
ren. Inmiddels was er toch wel
geweest om van Omar Dhani
te verwachten, want hij was op
ptember van het vorige jaar de
andant van de luchtmacht en
ter dan wellicht iemand anders
hoogte geweest van de activitei-
die president Soekarno op die
heeft ontplooid op het militaire
eld van Djakarta, Halim, De
ent had daar, zoals men weet,
goed heenkomen gezocht. Tij-
het proces bleek dat zowel ver-
5 als getuigen Soekarno zo wei-
logelijk in discrediet wensten
engen. Het studenten dagblad
i" schreef: vooraanstaande po
rt zijn van mening dat tijdens
I oces de door de communisten
volen mondje-dicht-tactiek
P gevolgd. De „Mist van Halim"
Djakarta al een gevleugeld
geworden. Ook tijdens het
ft tegen Omar Dhani is die mist
theel opgetrokken.
Onduidelijk
downs. Al zijn ze soms bloedig, de
revolutie schrijdt voort. Ik wens
geen verder bloedvergieten meer!"
Herhaaldelijk informeerde de rech
ter wat Soekarno heeft gedaan na
het bekend worden van de gebeurte
nissen. Heeft hij opdracht gegeven
kolonel Oentoeng, de bevelhebber
van zijn lijfwacht, te arresteren, wat
deed hij toen hem werd verteld dat
in het huis van generaal Jani „bloed
vlekken waren gevonden"? De presi
dent, zo bleek ging naar het huis
van een luchtmachtofficier om en
kele uren te slapen. Verfrist ging hij
vervolgens over tot het benoemen
van een waarnemend legercomman
dant hoewel op dat moment om
trent Jani's lot nog geen zekerheid
bestond. Als opvolger van Jani blijkt
toen door de commandant van de
marine generaal Soeharto te zijn
voorgesteld. Soekarno wees het idee
van de hand. Soeharto was naar zijn
mening „te koppig". Omar Dhani en
enkele getuigen hebben verklaard dat
Soekarno generaal Pranoto koos. Of
dit Juist is, staat niet vast. Pranoto
werd al snel door 'soeharto ge
arresteerd, de dagorder die Soeharto
over zijn benoeming zou hebben uit
gegeven, is de mist ingegaan.
Onthullend
OMAR DHANI
lim onmiddellijk willen verlaten. Dat
hem echter hetgeen een ont
hullend feit is door president Soe
karno persoonlijk verboden. Tegen
diens bevel in verliet de admiraal
echter de basis, sloot zich aan bij
Soeharto en bereidde de aanval op
Halim voor. Van die aanval werd men
Te kleine afzet van kippen
In Bretagne hebben gisteren mani
festaties en ook gewelddadigheden
plaatsgehad doordat de boeren
en speciaal de klppenfokkers
wensten te protesteren tegen de
moeilijkheden van hun bestaan. Heel
wat telefoonpalen moesten het weer
ontgelden en de stad Morlaix was
gistermiddag zelfs ternauwernood
meer te bereiken nadat de boeren door hun regering worden gesteund,
>1 van de luchtmachtbevelheb-
1 is al heeft hij schuld
ook nog niet geheel dui-
HU heeft tijdens het proces
de inmiddels ter dood ver-
ride majoor Soejono vorig jaar
aiming te hebben gegeven bur-
een militaire opleiding te ge-
tader andere werden leden van
oommunistische vrouwenbond
rum) door hem opgeleid, een
die een lugubere klank heeft
door de gruwelijkheden die
jufvrouwen aan de gearresteerde
Js begingen.
september '65 heeft Omar
een reis naar communistisch
gemaakt. Hij sprak met Tsjoe
over de levering van 100.000
wapens voor deze burgers-in-
m, die een vijfde colonne zou-
moeten vormen in Indonesië,
u het proces verscheen bij ver-
ig een mededeling van Soekar-
dat Omar Dhani in opdracht
riem de besprekingen in Peking
Minister van Defensie Na-
bleek niet over deze affaire te
jelicht.
de avond van 30 september
Omar Dhani tijdens een staf-
eking bij hem thuis vernomen
e volgende dag de „zuiverings
in het leger, die het leven zou
van een aantal generaals on-
1e opperbevelhebber Jani, zou regering voor de Normandische boe-
al oen. De leiding berustte bij bri- ren eens te meer is gecapituleerd.
De protestactie werd gemotiveerd
door de huidige prijzen van braad
kippen die de laatste weken sterk
zijn gedaald, terwijl de nadering der
kerstdagen over het algemeen nu
Juist het gevogelte duurder placht te
In verscheidene dorpen en steden maken. Indirect Is de campagne ech-
op Halim tevoren op de hoogte ge
steld. Soekarno zou toen Oma Dhani
hebben gevraagd: „Waar wil je me
heenbrengen?" Deze had Djokja of
Madioen (oost-Javageopperd. Op
voorstel van vice-premier Leimena
werd het Bogor. Omar Dhani week
uit naar Madioen.
De gedragingen van president Soe
karno op de eerste oktober zijn ook
na het proces nog allerminst duide
lijk. Hij zou de nacht van 30 okto
ber op 1 september hebben doorge
bracht ln de woning van zijn echtge
note Dewl. Een kolonel, Saelan, ver
telde als getuige dat hij de president
naar het palels had gebracht. Soe
karno zou hem hebben gezegd: „Ik
ben overrompeld, wat wil je met mij
doen". Het legerblad drukte die uit
spraak als „kop" af boven het ver
slag van het proces. Maar, of Soe
karno dat werkelijk heeft gezegd.
Uitbreiding van
culturele revolutie
De gehele verantwoordelijkheid voor
de produktie en de uitvoering van de
staatsplannen zal voortaan berusten
bij speciaal door de arbeiders geko
zen groepen of comité's, zo staat ln
nieuwe richtlijnen van het centrale
comité van de Chinese communisti
sche partij. Dit heeft de correspon
dent van het Tsjeohoslowaakse pers
bureau Ceteka gisteren gemeld. Het
doel van de maatregelen zou zijn de
„culturele revolutie" uit te breiden
tot de industrie en de landbouweco
nomie.
Volgens het bericht van Ceteka
krijgen de arbeiders voortaan alle
zeggenschap in de bedrijven. De pro
vinciale en plaatselijke partijcomité's
mogen alleen „in geval van nood"
tussenbeide komen.
Ondemiemingschefs mogen geen
maatregelen, zoals ontslag of loons
vermindering. nemen tegen arbeiders
die kritiek op hen uitoefenen. Arbei
ders die voor een revolutionair werk
verzuimen, krijgen hun volledige loon
uitbetaald.
Op het platteland zal de culturele
revolutie en de zuivering worden toe
vertrouwd aan speciale comité's, ge
kozen door de arme boeren. De pro
duktie mag echter niet hiervan te
lijden hebben.
Ten slotte vindt het centrale par
tijcomité dat de kinderen van de
arme boeren de kern moeten vermen
van de „Rode Garde" in de fabrie
ken en de dorpen.
De regering was gisteren in
Huis ten Bosch de gast van Prin
ses Margriet en mr. P. van Vol
lenhoven ter gelegenheid van hun
aanstaand huwelijk. Nadat het
bruidspaar (links) was gearri
veerd kwamen de gasten onder
wie de minister-president en me
vrouw Zijlstra (boven) en oud
premier en mevrouw Cals (links
onder). Later op de dag maakte
het Corps Diplomatique zijn op
wachting in het paleis. Daarbij
ontbrak ondanks alle moeilijkhe
den met Peking de tijdelijke Chi
nese zaakgelastigde Sjen Wei-lian
niet.
ter tegen de Nederlandse kippenfok-
kers gericht die, volgens hun Franse
collega's, de Duitse markt hebben
veroverd waarnaar Frankrijk vorig
jaar nog tienduizenden kippen, een
den, ganzen, kalkoenen en ander ge
vogelte exporteerde.
De Franse kippeboeren menen te
weten dat de Nederlandse fokkers
zodat zij, de Franse, het slachtoffer
van oneerlijke concurrentie zouden
zijn geworden.
1 generaal Soepardjo (een man
'0! og altijd voortvluchtig is)De
a Bachtleiding besloot de actie te
^en, ook met wapens en ander
laai.
Verzet
rerklaarde Omar Dhani tijdens
)ces dat alleen hij verantwoor-
kan worden gesteld voor de
van de luchtmachtstaf, het
t vraagt zich af waarom nle-
tegen het komplot in verzet
nnen.
rechter heeft die vraag echter
iteld, zelfs niet toen een van
tuigen. vice-luchtmaarschalk
Perdana-Koesoema, er zijn
iver uitsprak dat hij generaal
»n niet op de hoogte had ge-
van de dingen die komen
Dit ondanks het feit dat op
van te vermoorden generaals
de bewuste avond aan de
i&chtstaf werd voorgelezen) de
voorkwam van Makki's buur-
generaal Harjono. Op 30 sep-
ging Omar Dhani akkoord
en voorstel om zich per dag-
achter de actie te stellen en
«eks middernacht ging hij rus-
ipen, wetend dat zijn meerdere
tion en zijn collega Jani enkele
'ater uit. de weg zouden wor-
geruimd (Nasoetion ont-
zoals bekend, zwaar gewond)
Goed, goed""
99
n de rechter informeerde waar-
)mar Dhani zijn wetenschap
heeft doorgegeven aan de presi-
bleef het antwoord uit. Was
uio dus niet precies op de
1? Volgens de verklaringen van
chte en enkele getuigen is h*t
le-generaal Soepardjo geweest
president op Halim van de zui-
jw op de hoogte heeft gebracht
ftbtrno zou hebben gereageerd
"de opmerking: „Goed, goed.
dat kan in een grote revolutie
met hun tractoren alle toegangswe
gen hadden gebarricadeerd.
Gisteravond werd zelfs een offen
sief op het gemeentehuis van Mor
laix geopend, dat met rotte eieren en
dode kippen werd bekogeld en waar- overeenkomst Gasunte-SROG
door een schade van vier miljoen
franken moet zijn aangericht. Enkele Gistermiddag is m Wassenaar, in te-
uren later liet het ministerie van De- genwoordlgheid van de minister van
fCn»e Economische Zaken, drs. J. A. Bak-
veelheid Normandische kippen te
hebden aangekocht, waarop de Fran- jker. de overeenkomst getekend tus-
se soldaten met Kerstmis en Nieuw-sen de Nederlandse Gasunie en de
jaar zullen worden vergast, zodat jVe samenwerkende Regio-
met behulp van het Franse leger de
nale Organen Gasvoorziening i.o.
(SROG). Deze overeenkomst legt de
voorwaarden vast waarop de Neder
landse Gasunie aardgas levert aan
gemeenten en streekgasbedrijven.
- Beroep NKV op
mijnwerkersbond
De gisteren in Utrecht gehouden
verbondsraadsvergadering van het
Nederlands Katholiek Vakverbond
heeft na een langdurige bespreking
besloten een beroep te doen op het
bestuur van de mijnwerkersbond als
nog zijn standpunt ten aanzien van
het vormen van een regionale vak
organisatie in Limburg te herzien.
Het N.K.V. wil op basis van de vast
gestelde organisatiegrenzen in sa
menwerking met de daarbij betrok
ken bonden van het N.K.V. gezamen
lijk de belangen van de Limburgse
werknemers behartigen. De katholie
ke mijnwerkersbond, die bij het NKV
is aangesloten, weigerde kort geleden
verder medewerking te verlenen aan
het streven van het NKV de mijn
werkers ,die door de structurele ver
anderingen in Limburg tot een an
dere bedrijfstak zouden gaan beho
ren, af te stoten naar een andere
NKV-bond. De mijnwerkersbond
van de heer Dohmen wenste zijn
actieterrein tot andere bedrijfstak
ken uit te breiden.
De verbondsvergadering van het
NKV is van oordeel, dat dit besluit
verdeeldheid zal brengen in het NKV
en mede daardoor een juiste be
langenbehartiging van de werkne-
ipers in deze bedrijfstakken zal be-
ADVERTENTIE
'ASPRO'
helpt u nu
nog sneller
van
uw pijn af!
Want:'ASPRO'isnu
30xfijner samengesteld.
Dat betekent:
nóg snellere opname in
het lichaam
Üi
Mr 'U-:-
iÜy
■gp- Jgwgl
JKH
i.
Grote belangstelling in
de zendingslanden
nog sneller herstel ip
WtÊBÊSm
Het Gercf. Zendingscentrum in bijbels
Baarn heeft gisteren de miljoenste
gulden voor de uitgave van kihder-
de jeugd van Indonesië
C. G. M. Meskers tijdens vergadering K.O. V.B.
Indien alle leden van deze beide
kerken per dag een gebruikte post
zegel voor de zending zouden bewa
ren, levert dat per jaar 200.000 gul
den op, zo heeft het Geref. Zendings
centrum in Baarn berekend.
andere zendingslanden ontvan
gen. De leerlingen van de vierde
klas van de Koningin Wilhelmina-
school in Overveen hebben het mil
joen volgemaakt. Gezamenlijk heb
ben zij de kinderbijbel, die met hun
geld was betaald, aangeboden aan de
onderwijsdeskundige van de christe
lijke Kerken op Midden-Java, drs.
Soetjipto.
Volgens drs. Soetjipto is er in In
donesië enorm veel belangstelling
voor de bekende Nederlandse kinder- Florence zonder licht Florence,
bijbels van Anne de Vries en W. G. de door de overstromingen van no-
\an der Hulst. Er zijn nu al 95.000 vember geteisterde Italiaanse stad,
kinderbijbels uitgereikt. Ook niet- j wordt thans geplaagd door ernstige
christenen tonen veel belangstelling storingen in het elektriciteitsnet,
voor de bijbelverhalen, waaruit tal- avonds valt de stroomlevering
rijke leeskringen zijn gegroeid. Hier- drie jot viermaal een uur of langer
aldus de heer Meskers. De laatste uit z^n in somml?e Plaatsen christe- uit autoriteiten wijten dit aan
moeilijke jaren hebben kanerend ge- Wke gemeente ontstaan het veelvuldige gebruik van elek-
vertaald zijn Pakistan, Brazilië en
Argentinië. In deze landen verstrek
te de gereformeerde zending tot nu
toe circa 30.000 kinderbijbels. Voor
de Afrikaanse republiek Roeanda is
een vertaling ln bewerking.
De miljoen gulden waarmee dit
verspreidingsplan werd gefinancierd
kwam bijeen door jeugdacties op
scholen (particuliere giften) en door
een bloeiende handel in gebruikte
postzegels. Deze worden Ingezameld
en brengen op het ogenblik onafge-
weekt f 3.40 per kilogram op.
Het volgend jaar wordt de postze
gelactie op nog grotere schaal voort
gezet in samenwerking met de Her
vormde Zending van Oegstgeest en
de Gereformeerde Zendlngsbond in
de Hervormde Kerk.
l Voor wat de bedrijfstak in zijn ge
heel betreft, zal de herstructurering
I daarvan als gevolg van onder meer
de EEG leiden tot mogelijkerwijs een
ander instrumentarium dan wat ons
nu ten dienste staat. Dit geldt zo-
In de g stermiddag in Haarlem i Meskers al te voorspellen, dat de wej voor de kwekerij als voor de
gehouden vergadering van de Katho- teelt binnen de perken zal blijven. handel. Zo zullen onder meer de be-
liekc Vereniging van Ondernemers j De prijzen vormden immers echt tekenis en de status van het surplus-
in het Bloembollenbedrijf heeft de geen aanleiding om tot uitbreiding fonds en van het produktschap voor
voorzitter, de lieer C. G. M. Mes-'van de produktie over te gaan. .siergewassen op de helling komen,
kers, opgemerkt, dal de situatie in De aankoopregelingen, vooral die oe zelfwerkzaamheid van liet ge-
het bloembollenbedrijf op het ogen- van tulpen, hebben eveneens produk- organiseerde bedrijfsleven. het
blik niet rooskleurig is. De rentabi- tiebeperkend gewerkt. De betere prij- creëren van economische samenwer-
liteit van het kwekersbedryf iaat al i zen voor hyacinten in dit seizoen kingsvormen zijn aangelegenheden,
mogen doen verwachten, dat het de weike mogelijk in de toekomst de
export zal gelukken ook voor de an- aandacht zullen vragen,
dere artikelen wat betere prijzen te
bedingen.
enkele jaren te wensen over, de ex
port is bij de verwachtingen achter
gebleven en het aantal werkloze
bloembollenarbeiders is deze winter
groter dan men In jaren gewend
Volgens de voorzitter is het ver
ten. Er zijn
lemmeren en dat de hieruit voort- trouwen gewettigd, dat men aan de
vloeiende tegenstelling in het NKV j vooravond van een herstel in het
schade zal toebrengen aan de posi- vak staat. De voorwaarden er-
tie van de katholieke vakbewe voor zijn aanwezig. Hoewel degege-
ltijd ups en iging in het bijzonder in Limburg. vens er nog niet zijn durfde de heer
Verder »s te verwachten, dat de ultwerklng hlcrv.
kers verwacht van tijdelijke aard is. nieuwe CAO zo d, ,.jk
de afzet van bloembollen nauwelijks
in ongunstige zin zal beïnvloeden.
De situatie ln het bollenvak is be- van de late goedkeuring te voorko-
slist fundamenteel nog wel gezond, men.
Andere zendingslanden waarvoor trlsche kachels, die 800 tot 1000 watt
de Nederlandse kinderbijbel werd per uur verbruiken.
j» 1 Secretaris-generaal Oe Thant was
\ipt WattTOlCllt verheugd over de aanvaarding van
het verdrag doch betreurde, dat het
Zoals te verwachten was na het verdrag de deur nog niet geheel sluit
eenstemmig akkoord van de politieke voor alle militaire activiteiten in de
heeft thans ook de Alge- ruimte.
Hy doelde hierbij op het feit. dat
b.v. spionage-satellieten niet exple-
ciet verboden zijn, dat intercontinen
tale ballistische projectielen met
atoomkoppen nog steeds gereed blij
ven staan terwijl zij. wanneer zy on-
-erhoopt gebruikt zouden worden.
Naar aanleiding van de beslissing mene Vergadering van de Verenigde
van de reger ng over de lonen deelde Naties unaniem het ruimteverdrag 1
de heer Meskers mee, dat over de goedgekeurd. In dit verdrag ver
over de nleu- plichten de staten zich geen kern-1
wapenen in de ruimte te brengen en
af te zien van gebiedsaanspraken op
hemellichamen buiten de aarde,
reed te komen om zo de traditioneel Voorts worden allerlei regelen ge- toch een deel van hun vlucht door de
geworden moeilijkheden als gevolg troffen met betrekking tot het ruim- ruimte zouden moeten afleggen, en
n te vaart en dergelijke „mazen" in het verdrags-
net.
