Prinses Irene bezocht
xpositie te Barcelona
kunst
kalei ÓOSQQ9P
'De grote wereld van
het kleine
'ELE CARLISTEN AANWEZIG
Het „Hooglied*" van
Bertus van Lier
Grote eer aan Elly Ameling
Van Nederlandse
schilder Lommen
Franca weigerde
te trouwen met
haar ontvoerder
Verbluffend werk:
ongekunsteld
PAO 19 DECEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
Literair-historische
opdrachten 1966
De minister van Cultuur, Recrea
tie en Maatschappelijk Werk heeft
opdracht verleend aan: drs. A. Ab-
benhuis te Eindhoven om een uit
gave te verzorgen van de oorlogsge
dichten van Lukas Schermer; prof.
dr. B. A. Bray te Utrecht om een
studie te schreven over de Frans
talige poëzie van Constanten Huy-
gens; mevrouw drs. D. Constandse te
Utrecht om een studie te schrijven
over het humoristische werk van
Gerrit van de Linde Jsz. (De School
meester) mevrouw dr. A. M. Cram-
Magré te Bussum om een uitgave
te verzorgen van Emants's Lilith;
prof. dr. E. G. A. Galama te Hilver
sum om een heruitgave te verzorgen
van de latere gedichten van Jan
Jansz. Starter; mevrouw J. Kramer-
Vreugdenhil te Waalre om een bio-
grafisch-essayisbische studie te
schrijven over Jacqueline van der
Waals; prof. dr. P. Minderaa te Lei
den om een uitgave te verzorgen van
Bredero's Moortje; C. J. M. Mole
naar te Volendam om een uitgave
te verzorgen van de volledige brief
wisseling Geeraert Brandt-Joannes
Vollenhove; dr. J. de Rooy te Upp
sala (Zweden) om de Sparsa Geelia-
na voor druk gereed te maken; prof.
dr. C. F. P. Stutterheim te Oegst-
geest om een uitgave te verzorgen
van Bredero's Spaanschen Braban
der; dr. F. Veenstra te Amsterdam
om een uitgave te verzorgen van
Bredero's Griane.
(Speciale berichtgeving)
De jongste weekend-programma's van het Concertgebouw
orkest waren in hoofdzaak gevuld met uitvoeringen van „The
holy song" Engelse versie van het „Hooglied", waarop Ber
tus van Lier muziek heeft geschreven voor solisten, koor en
orkest. Deze thans in Groningen werkende lector in de kunst
geschiedenis was daarbij aanwezig en toonde zijn ingenomen
heid met de uitvoering, die inderdaad voortreffelijk was, niet
slechts door Bernard Haitink en het Concertgebouworkest,
maar ook door het Ned. Fhilharmonisch koor en de solisten
Elly Ameling, George Maran en Guus Hoekman.
Naast Haitink komt Elly Ameling
de grootste eer toe, want zij heeft
met haar gouden stem, de partij van
de bruid „De Sulamieth" gezongen.
Zo gaaf van toon, zó welbewust van
expressie, dat zij als dè bruid in haar
diepe sensitieve maar niettemin
verheven liefde een „vlam van Jeho
va" was. Haar bruidegom als haar
echtgenoot-minnaar was een eenvou
dig man, maar werd hij niet als een
koning, die haar in bezit nam?
Bertus van Lier heeft zich aan
een symmetrisch gebouwde vormge
ving gehouden, gemeten naar de
versheffingen der Hebreeuwse zan
gen. Zo ook muzikaal in zijn concep
tie, waarin hij enerzijds strenger als
muzikaal bouwmeester is dan in zijn
vroegere composities, maar daartegen
over met grotere vrijheid, die aan
de reciterende zangbasis van de
bruid een ruimere ontplooiing geeft,
de Koning resoluter stemt in zijn
tekst en de herder bepaalt tot het
ongecompliceerde van de zuivere
lief des-een voud, wat hem juist ko
ninklijk doet zijn.
Wij zeiden het reeds: het was een
zeer mooie uitvoering met Elly
Ameling als zangeres, wier zang
kunst ons alleen reeds gedurende een
uur volledig heeft kunnen boeien.
Vooraf speelde de Engelse pianist
Clifford Curzon, Mozarts pianocon
cert in c kl. t. KV 491 op een uiterst-
muzikale wijze. Het orkest schonk
onder Haitink een musische repliek.
Expositie te Nieuwkoop
(Van onze correspondent)
inses Irene en prins Carel Hugo de Bourbon y de Parma
<en onder zeer grote belangstelling in Barcelona in de
rie René Metras, de tentoonstelling van de Nederlandse
ier Gerard Lommen geopend. De Prins en Prinses waren
deze gelegenheid speciaal uit Madrid naar Barcelona ge
in. Zij bleven geruime tijd in de Galerie, waar zij de ge
seerde werken lieten verklaren door de schilder. De of-
e openingsceremonie bestond uit het heffen van een glas
sneden en onvervalste Hollandse jenever, die overigens
|i ten bekende fabrikant met veel succes in de Spaanse stad
gona wordt gestookt. Er kwam bij deze kleine plechtig-
een glaasje tekort, waarbij prins Carel Hugo galant het
aan de vrouw van de schilder afstond om te proosten.
600 genodigden
«s Irene ging zeer charmant
[I in een grasgroen mantelpak
xmeerde met haar aanwezig-
i vele honderden kunstmin-
dan 600 genodigden verdron-
ch in de Galerie. Onder hen
zich een belangrijk deel van
gebreide Nederlandse kolonie
.rcelona. Een honderdtal trou-
lucces voor Nel
hout in Amerika
in sccesvolle toernee door de
de Staten en Canada is de
ïhtskunstenaares Nel Oost-
tort geleden in Nederland te-
leerd. Wederom met een uitno-
voor een grotere serie voor-
;en in de herfst van 1967.
optreden concentreerde zich
hoofdzakelijk op de staat
fork, o.a. voor Hunter College,
vorig jaar zo veel succes
dat men haar weer met het-
programma uitnodigde.
[15 en 19 mei 1967 zal Nel Oost-
)p de Expo in Montreal optre-
Iteraard ook met Engelse op-
igen. Haar optreden valt in de-
week als dat van het Concert-
[workest.
Lerstnummer
ikkersweekblad
l(Vam onze kunstredactie)
J Drukkersweekblad en het blad
pijn" hebben hun ieder jaar ge-
pl|jk uitgegeven kerstnummer
peer gewijd aan „het teken". Het
pengesteld door de oud-directeur
pet Stedelijk Museum in Amster-
Ijhr. W. Sandberg, die ook de
leving in handen had.
p de totstandkoming van het
pder fraaie kerstnummer is mee-
ht door 9 Nederlandse drukke
en 26 Nederlandse clichéfabrle-
Sandberg en zijn medewerkers
w dit nummer opnieuw tot een
btig visitekaartje gemaakt van
Nederlandse grafische industrie,
toet 51.000 werknemers dit jaar
'225 miljoen gulden naar het bui-
jpd exporteerde. Dat is ongeveer
Imeer dan vorig jaar.
[het kerstnummer wordt het
p „Het teken" in vijf rijkelijk
[prachtige boekdruk- en diep-
Plustraties verluchte hoofdstuk-
vitgewerfct. Prof. dr. Th. P. van
ti geeft een beschouwing over
(Teken en zijn betekenis". Wllle-
1 &n Pieter Brattinga wijden een
tistuk aan het „Teken op uw
•Verder wordt aandacht besteed
[de onderwerpen „Van teken tot
Peking", „Het teken aan de wamd
n de ruimte" en aan „De hand-
dongen naar een glimlach en een
handdruk van de prinses. Zij liet
echter duidelijk blijken dat zij voor
de schilder Gerard Lommen en zijn
werk was gekomen. Om te voorko
men dat de Carlisten van deze ope
ning een politieke demonstratie zou
den maken, was een achttal poli
tiemannen in burger in de zaal.
Centrum van kunst
Barcelona is nog steeds het onbe
twiste centrum voor beeldende kunst
in Spanje. De banden tussen deze
romantische stad aan de Middelland
se Zee en Parijs zijn zeer hecht. De
grootste paladijnen van de schilder
kunst in de wereld hebben in Bar
celona hun ateliers gehad, of heb
ben die er nog. Picasso heeft er zijn
eerste bekendheid gekregen. Joan
Miro verblijft er veelvuldig en graag.
Salvador Dali houdt er herhaaldelijk
generale repetities voor de stunts die
hij regelmatig in Amerika en Frank
rijk afwerkt. Antonio Tapies schil
dert er zijn hoogbetaalde doeken.
Door de aanwezigheid van deze
grootheden bloeit de particuliere
kunsthandel in Barcelona welig. Het
is tot nu toe weinig Nederlanders
gelukt om in dit selecte gezelschap
door te dringen.
De Limburger Gerard Lommen
(32) is daar zonder veel moeite in
geslaagd. Zijn surrealisme, dat hjj
met een grote verfijning In myste
rieuze halftonen verwerkt, is do-or de
verwende Barcelonose kunstkritiek
een openbaring genoemd. Gerard
Lommen heeft in Nederland weinig
geëxposeerd. HU was mede-oprichter
van de Maastrichtse „Groep 5". Sinds
1963 woont hU in Spanje, waar hy
door deze tentoonstelling byzonder
de aandacht trekt.
Expositie te Leiderdorp
samen met bedrijfsleven
De Culturele Raad in Leiderdorp heeft onlangs de directeu
ren van de N.V. Ned. Durisol, de heer ir. H. v. d. Velde, en van
de N.V. Ver. Touwfabrieken, de heer H. B. Haanappel, bena
derd, teneinde de mogelijkheid te onderzoeken de werknemers
van deze bedrijven in contact te brengen met uitingen van
hedendaagse kunst.
Daarbij is o.m. gedacht aan het
organiseren van tentoonstellingen in
de kantines van de bedrijven ten be
hoeve van de werknemers. Genoemde
directeuren stonden positief tegen-
De zoon van een schatrijke familie
is zaterdag tot elf jaar gevange
nisstraf veroordeeld wegens ont
voering en verkrachting van het
meisje dat hy wilde trouwen.
De 23-jarige Filippo Melodia handel
de overeenkomstig de eeuwenoude
traditie op Sicilië, en als de 18
jarige Franca Viola zyn aanzoek
had aangenomen zou de aanklacht
tegen hem zijn vervallen. Maar
Franca weigerde haar rol in dit
drama mee te spelen en sprak de
historische woorden: „Ik veraf
schuw hem. Ik trouw nooit met
hem".
Daarmee was ze in de moderne
steden van noord-Italië een hel
din maar in het reactionaire
zuiden byna een paria.
Volgens de traditie zou Franca's eer
zyn gered als ze met Filippo ge
trouwd was. Maar toen de politie
haar een week na de ontvoering
opspoorde verklaarde ze, dat liefde
Florentijnse musea
gaan weer open
De Florentijnse musea die bij de
overstromingen van 4 november ern
stige schade opliepen, zullen op '21 de
cember weer opengaan.
De Uffuzi Galerij, het Pett.i paleis,
het Zilvermuseum, het archeologisch
museum, het Home museum en de
kapellen van de Medlois zijn tot
Kerstmis gratis toegankelijk. Op 21
januari sluiten zy hun deuren weer
voor verdere restauratie.
Het zwaar beschadigde museum
van de Santa Croce kerk en van de
kathedraal blijven voorlopig nog
dicht.
voor haar belangrijker was dan de
conventie Daarmee koos ze het lot
van een oude vrijster, want op
Sicilië wordt een meisje, na een
paar uur in het gezelschap van
haar ontvoerder, als onteerd be
schouwd en dan zal geen Siciliaan
haar nog willen huwen.
In de dagen voor het proces werd
Franca uit de gemeenschap gesto
ten, terwijl de boerderij van haar
vader in brand werd gestoken, zyn
wijngaarden werden omgehakt en
zijn akkers vernield. Hy smeekte
zijn dochter met Melodia te trou
wen, maar het meisje bleef weige
ren. Ze moest tenslotte door de
politie worden beschermd.
Twaalf vrienden van Melodia ston- i
den terecht wegens medeplichtig
heid aan de ontvoering. VUf wer- I
den vrijgesproken, zeven anderen I
kregen elk vier jaar en acht maan
den.
over het voorstel van de C.R. Deze
heeft daarop het contact gelegd met
de Nederlandse Kunststichting in
Zeist, die dergelijke tentoonstellingen
organiseert.
Nu zal van 24 december tot 24 Ja
nuari in de kantine van de N.V. Du
risol, Achthovenerweg in Leiderdorp
een tentoonstelling worden gehouden
van voornamelijk grafische kunst. De
expositie is gratis te bezichtigen en
is geopend: dinsdags en donderdags
van 1921.30 uur, 's zaterdags van
1012 uur en van 1921 uur, 's zon
dags (ook tweede kerstdag) van 14
17 uur. Eerste kerstdag en nieuw
jaarsdag gesloten.
De collectie bevat aquarellen van
Theodoor Heines, linosneden van
Ruth Fischer, houtsneden van Hans
Sammeshaus, etsen van Rob Otte en
litho's van Metten Koornstra. Na af
loop van de tentoonstelling bestaat
er gelegenheid werken te kopen. Op
alle werken wordt door het Rijk een
subsidie van 25 gegeven.
De directeur van de N.V. Durisol
heeft aan deze tentoonstelling een
prijsvraag verbonden, waardoor het
mogelijk is, dat de bezzekers in het
bezit kunnen komen vaai één van de
tentoongestelde werken, waarvan er
één verloot zal worden. Daartoe moet
men een enquête-formulier invullen,
waarin gevraagd wordt een eigen vi
sie op deze tentoonstelling te geven.
Dit is de eerste maal dat een ten
toonstelling in Leiderdorp wordt ge
houden in samenwerking met het be
drijfsleven.
Door het Kunstgenootschap ,,'t Regthuys" is in het Oude
Raadhuis te Nieuwkoop een tentoonstelling ingericht, die in de
reeds lange serie evenementen waarvoor het kunstgenootschap
zorgde, een heel bijzondere plaats inneemt.
Ditmaal is men namelijk op het idee gekomen een expositie
te houden van kleutertekeningen en plaksels en daartoe heeft
het genootschap een grote hoeveelheid tekenpapier aan de ver
schillende kleuterscholen in de gemeente beschikbaar gesteld.
Nieuwe uitgaven
„MOORD EN WEDERWOORD"
De bekende schrijver Jürgen Thor-
weld heeft de resultaten van een door
hem ingesteld onderzoek naar de ge
schiedenis van de moderne gerechte,
lljke politie en de door haar toege
paste methoden neergelegd in een
lijvig boekwerk (553 pagina's), waar
van de Nederlandse titel luidt;
„Moord en wederwoord".
Het is een aaneenschakeling van
spannende verhalen, waarin de mis
daad het centrale thema vormt, dat
in alle mogelijke variaties ten tonele
wordt gevoerd. Tal van oriminele za
ken, welke in de laatste eeuw over
de gehele wereld in het brandpunt
van de publieke belangstelling heb
ben gestaan, worden hier uitvoerig
beschreven, waarbij ook de belang
rijk» rol wordt geschetst, welke de
wetenschap (dactyloscopie en che
mie) heeft gespeeld bij de ophelde
ring van talloze aanvankelijk hoogst
mysterieuze misdrijven.
Nederlands meest geciteerde patho-
loog-anaitoom, dr. Ja Zeldenrust,
schreef een inleiding tot dit werk,
dat werd uitgegeven door de druk
kerij Erven J. Tijl in Zwolle.
Mobiles maken, door A. Wiohtel.
Papier vouwen, door W. Baehr.
Poppekleertjes maken door H.
Rothmann.
Dieren van stof malen, dooi V
Steinbaoh. Amstelüips. Uitg.: I J.
Veen, Amsterdam.
Aanryding, schade en aansprake-
ïykhcid, door mr. G. F. Palm.
Moeders met hun kleuters op de arm, bezien het werk van hun kinderen op de bijzonder geslaagde
expositie in „Het oude Regthuys te Nieuwkoop.
Lerlei indrukken. Op onbevangen
wijze kunnen zij zich beeldend uiten
en het resultaat hiervan is vaak héél
verbluffend. Met zijn nog niet ver
wrongen gevoel voor expressie geeft
het duidelijk zyn gedachten weer. Dafc
geschiedt in het felle rood waarmede
het kind vrolijke beelden schept of
met diepzwart, waaruit vaak een
openlijke of soms verborgen angst
spreekt.
Byzonder goed getroffen vond d«
inleider het, dat men het beschikbare
tekenpapier op groot formaat heeft
verstrekt, waardoor de kinderen In
staat zijn geweest zich naar hartelust
op het papier uit te leven. Het werk
van de kleine kinderen, zoals het hier
en overal elders wordt gemaakt heeft
de ogen geopend voor het werk van
de expressionisten, dat zo lang ver
foeid Is geweest.
Na de toespraak van de heer Al
tera, werden, zoals gebruikeiyk, ver
frissingen gepresenteerd, welke, héé4
toepasselijk op een expositie als deze,
bestond uit het drinken van limonade
mot een rietje I
Hierna, konden de genodigden, on
der wie burgemeester van Montfoort
en een aantal kleuteronderwyaer»-
sen en kinderen wier werk was ten
toongesteld, een rondgang maken.
De expositie is een lust voor het
oog! Er zijn werkstukken by die fraai
van kleurencombinatie en uitbeel
ding zyn. Ook het plakwerk dat d»
wanden siert is zó echt en treffend
dat men zich afvraagt hoe het moge
lijk is. dat dit werk van klein», nog
onontwikkelde kinderen is. Z|J geven
er blijk van onbewust gevoel voor
weergave en beeldvorming te hebben
die sprekend is. Daarvan zou men
zich niet anders kunnen wensen dan
dat dit gevoel steeds verder wordt
j ontwikkeld en niet ophoudt by hot
verlaten van de kleuterschool. Geluk,
kig is hiermede trouwens door het
Kunstgenootschap een begin ge
maakt, door medewerking te verlenen
by de cursus „Vrije expressie", welk»
in samenwerking met de speeltuin
vereniging ..De Zudde" wordt ge
houden.
De voorzitter van het Kunstgenoot
schap. dr. G. J. Bremer, vermeldde
in zUn openingswoord nog, dat deze
stukken nu eens niet te koop zUn,
omdat ze zó kostbaar z^n. dat ze
„voor geen prUs te koop zUn". Hoe
wel dit niet in ernst werd gezegd,
schuilt een grote mate van waar
heid in deze bewering. Dit kinder
werk is waardevol, al is het alleen
maar om zijn pure echtheid. Deze
tentoonstelling is meer dan ooit een
gang naar het oude raadhuis volledig
waard! Tot 5 januari a.s, heeft men
daartoe elke middag van 2 tot 5 uur
de gelegenheid.
Twee kleuters bezien hun werkstuk „De ooievaar". ,jZou deze ons
heus gebracht hebben?" is kennelijk de overdenking van het tweetal.
tera, ciie voor zijn pensioenering te
kenleraar was en een dissertatie
schreef over .Kindertekeningen". Hy
noemde deze expositie een kosteiyke
werkelijkheid. Dit kinderwerk is geen
kunst en kunst is nu eenmaal geen
kinderwerk, hoewel dit laatste wel
eens beweerd wordt. Er zyn treffende
overeenkomsten tussen de kunst en
dit kinderwerk waar te nemen. Bij
het kind is het een spelenderwys
uiten van datgene wat hy om zich
ziet. Hy goeft dit weer op de wyze
waarop hij het ziet, hetzij dat dit
een vrolijk of wel een angstig uit
drukken is. Dit werk is gemaakt door
kinderen op een leeftyd waarop ze
het meest ontvankelijk zijn voor al-
Het spreekt vanzelf dat de kinde
ren hiervan een bijzonder dankbaar
gebruik hebben gemaakt. Het resul
taat was 'n enorme hoeveelheid werk
stukken, die het genootschap werd
toegezonden. Hot was voor een daar
toe ingestelde commissie een heel
moeilijke taak om keuze te maken uit
deze hoeveelheid materiaal. Na veel
wikken en wegen is men er In ge
slaagd zowel de beneden- als boven
verdieping van het raadhuis te vul
len met een kleurrijke serie werk
stukken. die daarom zo interessant
is omdat het een geheel vormt van
echtheid en ongekunsteldheid.
Zaterdagmiddag werd deze ten
toonstelling geopend door dr. J. Al-
