rijden veranderen voor
edrijfsleven en beurs...
Over duivelse realiteit,
realisme en triestheid
alomons
ioe
ilijl
ve
oordeel in
loonzaken
Kerkdiensten Leiden en omgeving
IN DE MIST
~~NA 1.1
öl
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 10 DECEMBER 1966
ADVERTENTIE
(Van onze financiële medewerker)
jijden veranderen voor de effectenbeurs en voor het be-
^ven: bij een bezoek aan de beurszaal hoort men meer
Ïover de opheffing van de middenkoers dan over zaken
Indernemingskringen gaan de gedachten minder uit naar
'T)pe arbeidsmarkt dan een paar maanden geleden.
die nooit begrepen wanneer ouderen het spookbeeld
werkloosheid der jaren dertig van zolder haalden, zijn
hun qui vive voor hun baantje. In verschillende secto-
s ui de industrie valt een vermindering van ziekteveriet te
gieren en de neiging wordt merkbaar om de handen wat
Qit de mouwen te steken dan voorheen om te voorkomen
jn wordt weggespoeld door een bezuinigingsgolf.
ken aan horizon
jrljfeld heeft de veranderde
op de arbeidsmarkt tezamen
bolken aan de economisehe
er toe bijgedragen dat by
rekingen over de lonen de
Iten niet zover uiteen lagen
[er wel Is voorgekomen. Toch
IJl regering het Salomons oor-
opreken omdat beide partijen
strak wilden houden. Be-
i over loonsverhogingen zijn
Eoeilüke zaken doch ditmaal
der loononderhandelaren
beriger geweest dan anders.
ie naar de consequenties van
oonsverhogingen op binnen-
rrein moest tevens het oog
rteslagen op de ontwikkelin-
i^ich aan de andere kant van
nzen afspelen. Uit een door
knisatie voor Economische
ferking en Ontwikkeling <de
gepubliceerd rapport is ge
jat de zaken er in België en
^irg niet zo erg rooskleurig
Jjjn. Uit de Bondsrepubliek ko-
Ichten over de economische
jeden die zich op het pad
nieuwe kabinet opstapelen.
m de gortepap
in het buitenland de in-
s tierde kon het voor onze
Bpalans niet zoveel kwaad
Hp het gebied van de lonen
Hl3 de man. die zich bij af-
van zyn echtgenote wilde
op gortepap. Hij had een
bij de kruidenier gehaald.
Ms werden in een pan ge-
jj met wat water op het vuur
m een poosje moest er meer
M en toen bleek de pan te
•jn tweede pan liep na een
r>k over, maar per saldo had
I - »ch niet meer dan het pond
tengd met een heleboel wa-
|onniveau is in ons land se-
bijna tweeëneenhalf maal
I geworden. Neemt men het
van destyds als 100 aan,
ti de Ionen in het parti-
drijf thans uit op 239 tegen
geleden op 219 en 197 in
de overheidssector is het
r 259 tegen resp. 243 en 217.
nflatiewerkiiig
:n belangrijk deel was de
ig verantwoord dank zij de
1 toegenomen produktivi-
voor het overige was het
de geldontwaarding.
Ie ondernemingen is in vele
een peil bereikt waarop een
kostenstijging de exploitatie-
__heden in gevaai zou bren-
moet niet gering worden ge
ver de uitwerking van een
lng van, laat ons zeggen, 5
sen bedrijf als Philips scheelt
federland alleer al dat er 30
gulden meer moet worden
H om het bedrijfsresultaat op
—iveau te kunnen houden
Uitkammen
üe is het nog meer want tege-
Het de kostenstijging dient er
mee te worden gehouden
afschrijvingen omhoog moe-
(jai wegens de gestegen ver
zwaarde van de produktie-
.wonder dat in alle bedrijven
uitgezien naar een gelegenheid
Jjiitkamming over te gaan, of
f reorganisatie tot drastische
jteen te komen. Het geval
is er een. voorbeeld van wat
3 gebeuren als de tijden ver-
^Lot van Demka
Oor enkele jaren kon Demka
min of meer redelijk exploi-
lltaat komen. In de jaren
160 bedroeg de winst vóór be-
gemiddeld f 2 miljoen per
i tijden veranderden en in de
m jaren werd ondanks de in-
6 van velen in toenemende
pies geleden.
srzaak hiervan lag in het feit
Marktprijs van de door Dem-
'aardigde produkten sedert
Jt ln totaal 15 daalde. De
ten per man namen in
I periode toe met circa 70
Hies bedroeg over 1964 f 6.3
I en over 1965 f9.8 miljoen.
•66 valt een verlies te voorzien
fceveer f 15 miljoen.
[Hoogovens, die de enige
houdster is van Demka be-
dat een klont uit de pap,
.iplaats van het bedrag weer
«en te kunnen zetten moest
ben dat er in de toekomst een be
roep op de kapitaalmarkt moet wor
den gedaan, omdat de mogelijkheden
tot winstverhouding niet ruim ge
noeg zijn om het investeringspro
gramma volgens plan te financie
ren. Bij het openbaar maken der
investeringsplannen werd aangeno
men dat er slechts een klein bedrag
zou behoeven te worden geleend. In
middels is al f 100 miljoen geleend
door middel van uitgifte van obli
gaties. De rest van de middelen zou
bijeengebracht worden uit afschrij
vingen, reserveringen en de aanwe
zige liquiditeiten. Nu de mogelijk
heid daartoe vermindert zal meer
geld van buiten aangetrokken moe
ten worden.
Het laat zich aanzien dat soort
gelijke ontwikkelingen als bij Hoog
ovens ook bü andere bedrijven aan
leiding zullen zijn om in de komen
de maanden gebruik te maken van
elke gelegenheid die zich op d eka-
pitaalmarkt voordoet om nieuw geld
aan te trekken.
De aankondiging van de nieuwe
Staatslening tegen een rente van
7% bevestigt deze stelling. Blijkbaar
wil de overheid geen gebruik maken
vaarthoek. Dat kwam door de mede
deling van de KNSM dat door ra
tionalisatie en mechanisering van de
ladingsbehandeling een zodanige be
sparing werd verkregen dat de kos
tenstijging kon worden opgevangen.
De winst zal daardoor niet belang
rijk afwijken van die over 1965, toen
het mogelijk was een dividend van
7,5% uit te keren.
De koers, die tot 76% was Inge
zakt heeft zich daarna een tiental
punten kunnen herstellen, maar
zelfs op het huidige niveau blijft het
mogelijk een aantrekkelijk rende
ment van zijn geld te maken. Voor
al als in het oog wordt gehouden
dat in de bestaande koers al de uit
kering over 1966 is gei'ncoporeerd.
Als men echter alleen naar het ren
dement ziet dan zijn er nog wel meer
fondsen met 8% en meer aan te wjj-
Alleen op zaterdag en zondag? Erzijn wagens
die vooral in de week-ends bergen kilometers verzetten. Dat stelt
bijzondere eisen aan motor en smering. Gelukkig is er nu één
motorolie voor alle typen auto's... voor alle temperaturen... voor
alle rijstijlen... voor alle rij-omstandigheden. Shell Super Motor
olie overtreft de zwaarste eisen; geeft altijd de maximale be
scherming. Shell Super Motorolie - voor smering in veelvoud!
SHELL
BIEDT
MÉÉR!
besloten worden tot afbouw van een
deel der organisatie van het bedrijf
in Utrecht.
Bij het opstellen van de balans en
de verlies- en winstrekening over
1966 zal een en ander bij Hoogovens
tot uitdrukking komen in een ver
mindering van de winst. De winst is
toch al aangetast door de prijsont
wikkeling op staalmarkt.
Ook moet er rekening mee wor- ^en- conjunctureel opzicht zou-
den gehouden dat de inkomsten van hieruit ongewenste gevolgen
de deelneming in het Duitse staal
concern, dat ontstond door de fu
sie van Hösch en Dortmund Hörder
Hiitten Union, in de toekomst zullen
teruglopen.
De gang van zaken bij het Duitse
concern is in het per 31 oktober af
gesloten boekjaar niet erg rooskleu
rig geweest en in het Ruhrgebied
houdt men er rekening mee dat het
dividend wel eens zou kunnen wor
den gepasseerd. Voor Hoogovens
komt dat pas in de resultaten over
1967 tot uitdrukking omdat dan pas
inkomsten uit deelnemingen worden
verantwoord.
De ontwikkeling by Hoogovens
zou wel eens tot gevolg kunnen heb-
IIEKYOKMDE GEMEENTE
wPieterskerk: 10 u ds P. Kloek (HA).
van een tijdelijke verruiming van J Hooglandse Kerk: Wegens restauratie j c w va"n t Hoff te Haarlem, 5
het voor belegging beschikbare ka- SkerkfWao u ds J. M. D. van den j ^SSSTlDle^t'Stet jXnStelI
pitaal om de rente omlaag te druk- Berg. 5 u ds L. Kievit. lenden
kunnen voortvloeien. JITÏÏSÏ'* IDrlItemat,: 10 u Mam^at^erk
Maranathakerk (Lage Morsweg)10.30 ?t B°venoerg j> u aa j. o. w
Reilte (laait traag U I .Bevrijdingskerk. Aerent Bruunstraat
ie, Bevrijdingskerk Montgomerystraat)3Q 'J j H
",9u ds H. Bouter. 7 u dr P. L. Schoon- I030 u
Wel ziet het er naar uit of de ef- heim.
fectenbeurs in de komende weken Kcningskerk (Koningsstraat)10 u
- ds J. Bronsgeest te Haarlem,
een wat vaster aanzien zal behouden yredeskerk (Burggraveulaa.nl10 u
Het is nu eenmaal traditie dat de ds L. Kievit. 7 u ds J. A. Eekhof.
I GEREF. KERK I Evang. Chr Gem Middelstegracht
Zulderkerk, Lammenschansweg 15: 3: 10 en 5 u dhr Dikkes.
10 u ds Haverkamp. 5 u dr Dronkert I Leger des Hells: 10 u Heillgingssa-
Petrakerk Surln am.estraat: 10 u ds men komst 7.30 u verlossingssamen -
komst.
Geref. Kerk vrijg.10 en 5 u ds
J. v. d. Haar (HA).
Christian Science (Steenschuur 6):
10.30 u dienst.
Baptlstengem10 en 5 u ds K. Rel
ling te Hengelo (woensdag 7.45 u bid
stond).
Oud Kath. Kerk (Zw. Singel 50):
9.45 u Hoogmis 5 u Vespers (woens
dag 9.30 u H. Mis)
Rem. Kerk: 10.30
aandelenkoersen in de laatste
maand van het jaar en ook nog even
in het begin van het nieuwe jaar
oplopen. De laatste paar dagen valt
het jaarlijkse herstel te bespeuren,
maar wie zal op de effectenbeurs
voorspellen hoe de koersen morgen
Op de effectenbeurs heeft er een
gunstige wind gestaan in de scheep-
Ver. Vrijz. Hervormden (Leldse Volks
huis) 10.30 u ds M. J. Wagenvoorde.
Egllse Wallorme (Breestraat)10.30
u pasteur J. M. Oharensol.
Academisch Ziekenhuis: 10 u ds P.
J D van Malssen
Diaconessenhuis: 10.30 u ds H. W.
Hemmes.
Jeugdkerk L.H J.-gebouw (Leven
daal): 10.30 u ds A. J Lamping.
Lutherse Kerk (Hooglandsekerkgracht)
1145 u ds J. A. Eekhof en dr J. M.
Vlijm studentendiienst)
Den Haag
Haverkamp
..Groenhoven": 10 u dr Dronkert.
Jeugdhaven ,,De Mirt": 10 u oude-
rendlenst ds Pos
Chr. Geref. Kerk: 10 u dienst des
woords, 7 u ds D. H. Blesma te Aals-
Geref. Gem.: 10 en 5 u leesdlenst
(dinsdag 7.30 u ds Molenaar te Moer-
kapelle. J
Doopsgez. Gem.: 10.30 u ds H. van
Bilderbeek
Nieuwe A post Kerk: H Rijndük 24:
9.45 en 4 - J—
i dienst; donderdag 7.45
Vrit Kath. Kerk- Vreewijkstraat 19'
10 30 u gez H. Mis
Evang. Luth. Gem:
ds J.
Helga Ruebsameiii
Van Helga Ruebsamen is als eersteling een bundel verhalen
verschenen genaamd „De Kameleon". Ik heb, toen ik dit boek
besprak, gewezen op haar talent voor het verhaal of de roman
in die zin, dat zij in staat is haar gestalten totaal af te splitsen
van de eigen persoon en deze neer te zetten in een eigen entou
rage. Hoezeer zij daartoe in staat is, blijkt duidelijk in deze
nieuwe roman, „De Heksenvriend". Haar persoonlijke gaven:
het scheppen van sfeer en een vreemde maar totaal niet on
werkelijke vorm van leven, spreken hier heel sterk. Waar haar
vorige verhalen, althans een deel ervan, iets huiveringwek
kends hadden, daar staat men in deze roman werkelijk in een
duivelse realiteit. Reëel omdat de individuen, hoe uitzonderlijk
ook in hun handeling, als mens duidelijk herkenbaar zijn en
duivels omdat hun daden een ondergrond hebben van of stellig
uitlopen op een soort onderreële fataliteit, een soort, ik zou
bijna zeggen, atavistisch spookleven.
In een in het begin nauwelijks be
kend, maar na het vinden van olie,
snel groeiend dorpje (Z.O. Gronin
gen? Drente?) is een spookachtig le
ven aan de gang om een sardonisch
beeld van een cupido, die oorspron
kelijk op het marktplein stond. Met
bijzonder raffinement weet Helga
Ruebsamen sfeer te kweken, door
terloops en ironisch een en ander te
vertellen over volksbijgeloof, dat
nog steeds leeft onder de bewoners.
Het is een vroegere kasteeleigenaar
die het gehucht met dat onheils
beeld heeft opgescheept en van deze
zelfde man citeert zij als motto
van haar boek een drietal uitspra
ken over „geloof, hoop en liefde",
die er niet om liegen. De dorpsfigu
ren. gelijken op het misvormd ho
nende en spottende beeld van wat
toch een liefdegodje behoort te zijn.
De vraag is of deze lieden met hun
gedrochtelijke cupido krijgen wat hun
toekomt of dat zij zo geworden zijn
onder invloed van dat weerzinwek
kende beeld. Het eerste lijkt met het
waarschijnlijkste.
Zeker ls dat Helga Ruebsamen
haar hele behekste dorp écht en
waar gemaakt heeft, dat de gang
van zaken de lezer in zijn ban houdt
en dat haar stijl bijzonder treffend
js. Een prestatie van de eerste rang,
zowel wat betreft de verbeelding als
wat de uitwerking aangaat. Als ie
mand mij vraagt of ik een verge
lijking zou kunnen maken, dan zou
de naam Vestdijk in mij opkomen,
maar dan alleen in verband met zijn
fantastische korte verhalen.
Ward Ruyslinck
wordt voorgesteld als een goed mens,
althans als een mens zonder kwaad
ln zich. Niet opgewassen tegen de
verraderlijkheid en de hebzucht in
het menselijk bestaan, heeft hij een
poging tot zelfmoord ondernomen
waarbij blijkt dat hij zich daarmee
aan een strafbaar feit heeft schuldig
gemaakt. Een vergunning toch op
„model AZ 31" is een eerste vereiste
voor zulk een ingreep. Zolang die
vergunning niet afgekomen is, is
Stefan om zo te zeggen nog een
korstondige gast op aarde. Deze
situatie is reëel genoeg om de
kwade ervaringen van deze bloe-
menkoopman aanvaardbaar te
maken, als men in het oog houdt
dat deze ervaringen eigenlijk arche
typen van het kwaad zijn: hebzucht,
leugenachtigheid, wTeedheid, dom
heid en ten slotte de ergste van al
lemaal, de wellust, die hem net wan-
Op het werk van de Vlaamse au
teur Ward Ruyslinck (De Ontaarde
Slapers, Het Dal van Hinnon o.a.)
reageer ik met Iets minder wild
enthousiasme dan vele van mijn col
lega's .Mijn voorkeur gaat nog al- neer hij meent het paradijs gevon-
tijd uit naar zijn eerste boek, .De den te hebben, daaruit verdrijft.
Ontaarde Slapers", terwijl „Het Dal Dat verdreven worden heeft evenwel
van Hinnon" met zijn loodzware ge- een dubbele bodem, want als de goe-
ëngageerdheid, mij drukkend op de de Stefan instaat zou zijn een mens
maag lag. Ik erken echter met te zijn, dus niet het absolute te ver-
graagte zijn uitstekend schrijver- langen en zou weten te vergeven, dan
schap. had de liefde van- en vóór het
In de novelle „Golden Ophelia" is I me'sJe Emmy hem niet behoeven te
er een en ander veranderd in de op- i ont8aan- .Golden Ophelia" een
vattingen betreffende vorm zowel j"°°® over^ens °°k deze Hamlet
als inhoud van deze schrijver. Het j enigmatisch,
geëngageerde realisme heeft plaats
6.30
gemaakt voor een soort parabel
waarin de mens er echter wel meer
bekaaid afkomt. De hoofdfiguur, de
genaturaliseerde Pool Stefan Pielek,
Jolian Daisne
Gedurende enkele dagen van
de week was het zioht op de
weg heel slecht door de grijze,
koude mist, die over ons land
hing.
De automobilisten hebben
daarvan veel hinder onder
vonden en ongelukken bleven
niet uit.
De voetballers waren in hun
spel in het Amsterdamse sta
dion tot grote teleurstelling van
de kijkers niet te volgen: velen
voelden zich bekocht door het
betalen van een hoge entree
prijs zonder waar voor hun geld
te hebben ontvangen.
Ook de zieken en de gedepri
meerden hebben geen beste da
gen gehad. De natuur rondom
hen drukte zwaar op hun ge
moedsgesteldheid. zij zagen geen
licht om zich heen, zij konden
door de dingen niet heenzien.
Mist is een somber natuurge
beuren, dat in het algemeen
niet met vreugde wordt begroet.
De dingen zijn niet klaar en
helder en men moet zich zeer
voorzichtig bewegen en dan
doet de buitenwereld bovendien
nog heel koud en griezelig aan.
Geen wonder dan ook dat aan
het verschijnsel mist heel wat
uitdrukkingen in onze taal ont
leend zijn. Zij komen allemaal
hierop neer, dat de mist het
beeld is van de onzekerheid, die
een mens overvalt en waar hij
geen weg mee weet. Hij moet
voort en hij weet niet in welke
situatie hij na, zeg, honderd
meter komen zal. Alles is even
ondoorzichtig en toch moet door
dat ondoorzichtige een weg ge
vonden worden. Er zijn heel wat
gevaren mogelijk, maar het is
ren zijn. Men weet het niet. En
dat niet-weten kan een mens
heel erg neerdrukken. Het kan
soms leiden tot een diepe vertwij
feling: ik weet het niet meer. Al
les rondom is even donker en men
moet toch vooruit. Maar men
WOORD
VAN
BEZINNING
durft niet vooruit, want vooruit
kan betekenen verongelukken.
Doet men goed om verder te gaan
of doet men er kwaad aan? Is er
in de omhullende sluiers van
het niet-weten ook een ramp
die toeslaat of ls er een vreugde,
die er bovenop helpt? Jaren ge
leden hoorde ik eens een mop
vertellen over de mist. Het was
in mijn studententijd dat zij ge
debiteerd werd door een beken
de komiek.
„Wat is het verschil tussen
een pessimist en een optimist?"
,,De pessimist zegt: wat een
pest die mist".
„De optimist zegt: zij trekt
op die mist".
Maar de houding tegenover
het mistige leven wordt niet be
paald door pessimisme of opti
misme. Hoewel beide karakter
trekken zeer belangrijk zijn,
helpen zij een mens tegenover
de onzekerheid van het leven
niet veel verder. Ik herinner mij
het woord van professor Ban
ning op een samenkomst van de
Christen Studentenraad: een
christen kan nooit optimist zijn.
daarvoor is de ellende in de we
reld te groot en de macht dei-
zonde te sterk. Maar een chris
ten kan ook nooit pessimist
zijn: daarvoor is de kracht van
Gods genade te groot en het
licht van Christus te sterk.
Paulus zat daar ook mee. met
strijd van de zonde, die alles in
de mist brengt en de genade
van de Heer. die alles in het
licht zet.
Maar hij zegt ons dat het
licht sterker is dan de donker
heid der zonde en daarom kon
hij ondanks alle donkerheid
toch een heerlijk lied van de
zekerheid zingen in de donkere
zondenacht, Romeinen 8.
Dat is het licht van Gods lief
de. die midden in de miezerige
mistwolken de mens biy kan
maken.
K. Dronkert.
30 en
ds G. Jonkers. Geref. Kerk: 9,30
en 6.30 u ds P. S. J. Barends te Oude-
HlUegom: Herv. Gem: 10 u ds C.
Boogaard. 10 u Jeugddienst in kantine
..Leeuwensteln". 10 u dorpshuis „t
Eiland". Venneperweg, ds G. H. Ger
mans te Haarlem. Geref. Kerk: 10 en
5 u ds A. Maaskant, em. pred. te
Leiden. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u
ds W. van Dijk. Evangelisatie-samen
komst 3 u Haven 50, evangelist E. Nle-
meyer te Alphen aan den Rijn, don
derdagavond 8 u ln gebouw Haven 50
evang. Slmon Mik te IJmulden.
Ilooginade: Herv. Gem: 10 u ds Fred
J. Broeyer, 7 u kandidaat F. G. M
Broeyer. Jeugddienst.
Katwllk aan ilen RI|n: Herv. Gem:
Dorpskerk: 10 u ds J. Poldervaart te
Nleuw-Loosdrecht; 6 u ds A. Makken,
ze: kapel Nieuwe Duinweg 10 u ds A.
Makkenze, 6.30 u de W. G. Metering
te Voorschoten: Gymnastieklokaal
school Narcisstraat 10.30 u ds Jac. de
Vos te Katwijk aan Zee; Geref, Kerk:
10 u ds W. Bakker te Katwijk a. Zee,
5 u ds F. Pijlman te Katwijk aan Zee.
Katwijk aan Zee: Herv. Gem: Nieu
we Kerk: 10 u ds H. Stolk. 6 u ds
J. Halts ma te Woerden. Oude Kerk: 10
u ds J. C. van Hunnlk. 6 u ds W. Chr.
Hovlus. Ichtuskerk: 10 u ds A Vink
(oppasdienst). 5 u ds J. P van Roon
HA). Hulpkerk Hoomes: 10 u ds W.
6 u ds J. C. van Hun
an Prlnstererschool 10 u
moeder, een verloren en mish.n- I SS?, Kv%k
deld kind. een innig weerzien met deskerk: 10 u ds Van Beek. 5 u ds
lenige gelukkige jaren van vader en Bakker Triumfatorkerk: 10 u ds pijl-
dochter. waaraan men waant zich man- 5 u d" Van Bwk Zeehospitium
in de 19de eeuw de tering een eind
maakt.
REVEILLON
Revelllon, Manteau, Brussel
Ondanks de grote woorden zoals
„magisch-realisme", die op de om
slag te vinden zijn, kan lk niet zeg
gen dat deze beide Revelllons mU
erg getroffen hebben. Realisme is
het, maar een zeer beperkt
magie vermag ik niet te ontdekken.
Het eerste revelllon van „papske"
met zijn prostaat, zijn dochter en
zijn vader, die het oude jaar gaan
vieren in een restaurant met zijn
i dokter, diens moeder en zyn 2
bijzonder vervelend en van slechte
smaak. Het tweede, waarin een van
verraad betichte oud-verzetstrijder %At^%
zyn levensgescheidenis opschrijft, is vroègindewe
sentimenteel en onecht. Een ontaar- j nik Groen
6.45 u ds Pijlman. Irene: 10 u dienst
voor doven. Geref. Kerk (vTiJg.) W. de
Zwijgerlaan: 10.30 en 5 u ds C. J.
Breèn HA
Koudekerk aan den RUnHerv. Gem
10 u ds Quak 7 u ds A van der Most
te Rotterdam (Open Deurdiens 11. Ge
ref. Kerk 10 u ds Slllevls Smldt (oud
vlootpredikant)7 u ds Makklnga.
Leiderdorp: llerv. Gem: 10 u ds L.
Heyman te Boskoop. 5 u ds J P Hon-
nef. Kerkzaal Zijlkwartier: 10 30 u ds
Hounef Jeugddienst mm v. combo en
zanggroep. Gebouw: 10 u Jeugdkerk.
Geref. Kerk: 10 u ds F. Mlnnema. 6 30
u ds J. van Drie Kerkzaal Zljlkwar-
tler: 9 u ds Van Drie, 5 u ds Mlnne
ma. Ver. Vrijz. Herv.: Gebouw Linde
laan 12a: 7 u ds J G. Jacobs te Den
Haag.
Lelimiiden: Herv. Gem: 9.30 u ds
Wapenaar. Pniél: 7 u ds P. Kloek te
Aarlanderveen: Herv. Gem. 10 u ds Lelden. Geref. Kerk: 9.30 en 7 u ds J.
Stehouwer te Alphen aan aen j Baaijens
Llsse: Herv. Gem: Grote Kerk: 10 u
ds S. Koolstra. 7 u ds H. G. Oostin-
ga. Helv. Kapel: 10 u ds H. G Oos-
tinga. Geref. Kerk: 10 en 5 u drs A.
E. van der Woude. Chr. Geref. Kerk:
10 en 4.30 u ds D. H. Biesma. Geref.
Gem: 10 en 4 u ds W. Suyker, donder
dag 7.30 u ds Suyker. 'Gerei. Kerk
(vnlg.) 10 en 4.30 u ds J. J. Verleur.
Oud Geref Gem: 9 30 en 3 u leesclien-
donderdag 15 december 7.30 u
dr A. W. Cra-
Joh.
Rijn. 7 u ds Wapenaar te Leimuiden
Geref Kerk 9.30 en 6.30 u ds W. J.
van Hoek. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u
Dienst des woords. 7 u ds L. S. den
Boer te Sassen heim.
Alphen aan den RI)n: Herv. Gem.
Adventskerk Jullanastxaat10 u ds P.
A Lefeber 6.30 u ds M. Hanemaaljer
Kruiskerk Gouwsluls: 10 u ds H. K.
van Wingerden te Zoetermeer. Opstan-
dingskerk: 10 u cis M Hanemaalier,
6.30 u ds P. A. Lefeber. Gebouw Nabij:
10 u ds J. H. Bogere, gezinsdienst
Martha-Stichting: 10.30 u ds J. Veen.
Oudshoornseweg Wijk 110 u ds G.
Cadée met zang van de heer Udlnk. Si-
onskerk Wllk 9.30 u dhr L. v. Gaa
ien te Bodegraven, 6130 u in Ouds-
hoorasewegkerk ds H, Koudstaal. Ge
bouw Onderweg Wijk III 10 u ds H.
Ruting te Rotterdam. Geref. Kerk:
Maranathakerk. Raadhuisstraat: 10 u
kandidaat J. Greven te Amsterdam.
6.30 u ds H. K. Schuring, Salvatorlkerk
W. de Zwijgerlaan: 10 u ds K. H. Schu
ring, 6.30 kandidaat J. Greven. Alphen
Noord Goede Herderkerk 10 u dr D. K.
Wlellnga te Wassenaar. 6.45 u ds L. J
Wolthuis te Woerden. Geref. Kerk
(vrijgemaakt) gebouw speeltuinvereni
ging Bloemhof9.30 en 6.30 u ds H.
dienst des woords, 7.46
van de Ent te Katwijk aan Zee. Oud
Geref. Gem: Kerkgebouw Hooftstraat
240: 9.30 en 4 u leesdleneten. Rem.
Geref gem geen dienst Baptisten gem.
kerkgebouw Molenvlietlaan10 en 6.30
u ds M. Cohen.
ds Balke. 6.30 u ds Van
Salvatorkerk10 u prof. dr. H. Jon
ker te Utrecht. Bethlehemkerk9.30 u
ds Van Harten, 6.30 u ds J. Enkelaar
te Sluipwijk. Geref Kerk: 10 en 6.30
u ds R. v. d. Berg. Geref. Kerk (vrijg.)
9.30 u leesdlenst, 5 u ds H. Schol te.
Geref. Gem. 10 en 6 u leesdlenst Evan
gelisch Luth. Kerk: 9 u ds B. G. te
Winkel. Evangelisatiekring: 10 u ere
dienst. 6.45 u Jb. Klein Haneveld.
Boskoop: Herv. Gem. 9JO u ds A.
de Leeuw, 6.30 u ds J. Th. W. Quak.
Geref. Kerk: 9.30 en 5 u ds J. Spoel-
stra. Rem. Kerk: 10 prof. dr G. J.
Hoenderdaal. Geref. Gem: 9 30 en 6
u leesdlenst. dinsdag 7.30 ds Mouw te
Mlddelharnls. Chr. Geref Kerk: 9.30
u leesdlenst 3 u ds Van Dijk te Llsse.
Verg van Gelovige: 9.30 en 5 u sa
menkomst in lokaal Nleuwstraat 27a
Volle Evangelie Gem: 9 30 en 3.30 u
samenkomst in Con cord lage bouw ach-
Marga Minco
[dwalen met niet anders dan de do-
den in haar hart. Mona probeert nog
iets van steun te vinden bij Sepha.
i maar haar geklaag is eigenlijk zo
Marga Minco heeft in deze kleine halfslacht':g> dat deze niet weet wat
roman haar herinneringen aan de er mee aan moe^ terwijl zy in
ellendige vyf jaren voortgezet. Twee wezen hetzelfde ervaart.
EEN LEEG HUIS
Bakker/Daamen, Den Haag
Joodse meisjes zy hebben elkaar
op de lange weg na de bevryding
ontmoet keren terug in Amster
dam. Sepha vindt haar vriend Mark
terug en trouwt met hem. Maar het
gaat niet goed. Het is alsof zy geen
wortel meer kan schieten en leeft in
een soort van halfbewustzyn. De an
De zachte, even klinkende stem van
Marga Minco is uitermate geschikt
om de triestheid van deze levens van
twee vrouwen die zich alleen nog
maar een overblyfsel voelen, eerlijk,
gevoelig en heel aangrUpend over te
brengen. Ik vind alleen, wat betreft
de vorm. dat dat zonder aanwijzing
der. Yona heeft helemaal niemand I dp ,1Jd n|r'
teruggevonden. Vgf jaar heeft zh I r„rd dr contlnuJttl,
opgesloten gezeten in een kleine ka-
leesd lenst.
Nieuwkoop: Herv. Gem 10 u ds G
Moen te Alphen aan den Rijn, 6.30 u
ds J. G. van Ieperen te Katwijk aan
Zee. Geref. Kerk: 9.30 kandidaat Toers-
ma te Schiedam. 6.30 u ds G F. Snel
te Nleuwveen. Rem. Geref Gein. 7 u
dr A. W. Cramer te Lelden; Chr. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 6.30 u dhr J. van
Leeuwen.
Nleuwveen: Herv. Gem: 9.30 u ds
D. Ollemans, 6.30 u ds Pronk te Rot
terdam. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u
ds Melnders.
Noordwyk aan Zee: Herv. Gem: 10
u ds J. van Dok. De Rank: 10 u Jeugd
kerk, 5 u ds D. Keunlng. Geref. Kerk:
10 u ds C. Warner, 5 u ds W. Dekker.
Sole Mlo: 10 u ds H. A. van Botten-
burg. Herv. Geref. Evangelisatie: VGLO
school. Schoolstraat 2: 10 u ds A. van
Eyk te Berkschenhoek, 3.30 u ds A.
Vroegtodewey te Veeuendaal.
Noordwyk-BIn nenHerv. Gem 10 u
ds D. Keunlg, 5 u ds J. van Dok. Geref
Kerk: 9.30 u ds W. Dekker, 5 u ds c'
Warner. Van den Berghstlchting- 11 u
ds W. Dekker. Ned. Prot. Bond: 10.30
u ds J. P. Hulsbos te Sassenhelm
NoordwljkerhoutHerv. Gem.: 10 u
ds A. H. Smlte. 7 u Geref. dienst Ln
herv. kerk.
Oegstgeest: Herv. Gem Groene Kerk
9 u ds W. E. Verdonck 7 u ds H. P.
Hulsman (HA). Pauluskerk: 10 u ds
H. Aalbers (Jeugddienst). Vrijz Herv.
Groene Kerk: 10.30 u prof. dr. De Jon
ge te Lelden. Geref. Kerk 10 en 5 u
ds Vegter. Geref Kerk (vrilg.) 8 30 en
3 u ds R. Brands.
Oude Wetering: Herv Gem 9.30 u
ds Lalleman. Geref. Kerk: 9.30 en 6 30
u ds C. A Verhoog. Rem. Geref. Gem:
geen dienst.
RUnsaterwoude: Herv. Gem.: 9 u ds
A. M. Llndenburg te Ter Aar 7 u dhr
Groenendijk te Schevenlngen. Chr. Ge
ref Kerk: 9.30 dienst dee woords. 7 15
u ds G. de Vries te Rijns burg
RUnsburg: Hen-. Gem: Grote Kerk:
9 u ds M. C. Groenewoud. 10.30 u ds
M. C. Groenewoud. 5 u em pred ds D
Bouwman te Katwijk Geref Kerk
(vrljg^i 10 en 5 u ds J. Douma (HA).
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds G de
Vries. Geref. Kerk: Petrakerk: 9.3Ó u
ds v. d. Linde. 5 u ds Bijleveld Ra-
penburgkerk: 9.30 u ds Bijleveld. 5 u
as Bosma. Maranathakerk: 9.30 u ds
Bosma. 5 u ds v. d. Linde
Valkenburg: Hen-. Gem: 10 en 6.30
u ds D. Lekkerkerker Geref. Kerk 10
U d?, Lang*ler (HA). Geref Kerk
(vrijg.) 10.15 (HA) en 5 u ds R.
Brands.
Voorhout: Hen-, Gem: 10 u prof. dr.
van Nlftrlk te Amsterdam. Ge
ref Kerk (ln herv. kerk) 7 u ds J. D.
te Winkel te Sassenhelm.
Voorschoten: Hen-. Gem.: Dorpskerk:
10 u ds v. d. Geest. 7 u ds Zijlstra.
Hulp en Heil: 10 u ds Zillstra, Ryn-
dyk: 10 u ds Meljering. Geref. Kerk:
e j u ds R c. Harder te Am
sterdam. 5 u ds Aalbereberg te Vlaar-
dlngen. Geref. Kerk (vrJIg): 10 en 5.
Rem Doopsgez. Kring: Halla CC 10.30
u ds J. Nooter te 's-Gravenhage.
Waddlnxveen: Herv. Gem: 9.30 u ds
,J- H Onperus 6.30 u ds J. Verwelue.
Wilkgebouw: 9.30 u ds M. Ottevnnger.
6.30 u ds J. R. Ouperus. Bethel: 9.30
n d®J Verwellus, 5 u ds L. Reetman,
M. ds p Fader. Malelsedlen^t. Imma-
nuelkerk: 7 u de Cnossen te Amster
dam. Chr. Afgeech. Gem: 9 30 en 5 u
ds A P. Verloop Rem. Geref Oem
geen dienst Geref. Kerk: 9. 1Ö30 en
6.30 u ds B Koekkoek.
Warmond: Hen- Oem 10 en 7 u ds
J. M. Snijders.
Wassenaar: Herv Gem Dorpskerk-
10 u ds J, A G. van Zanten. 7 u dr
Th C. Frederlkse Klevletkwk. 9 u
Jeugdkerk. 10 u dr Th. c Frederlkse.
Devlerhuls: 10 15 u vicaris R. Steen
stra. Dorpscentrum: 10 u Jeugdkerk:
Geref. Kerk- BloemcamplaAn10 en 5
u ds L. Bech Zyilaan: 10 u ds D van
aer Meulen 5 u dr A. W F. Rutgera
zendingsarts voor leprawerk ln India!
Ned Prot. Bond: Lentre Kerkdam 10 30
u ds D A. Werner. Johannahuls 10 30
u ds P Pols te Den Haag. Herv Ge
ref. Evang Dorpshuis: 10 en 5 u ds
A. Vroegindewey te Veenendonl
Wnubrugge: Hen- C.em 9.30 u ds
Kempenaar 6 30 kand Van Harten
beroeDen pred. te 's Molenaarsgraaf.'
Geref Kerk: 9.30 u ds Dethmers «30
u ds Haverkamp te Aalsmeer Ned Pro
test. Bond: 7 u Oude Raedthuvs prof
Smits te Den Haag.
ZevenhovenHen Gem9 30 u ds
Sirag te Rotterdam. Geref Kerk: 9 30
en 7 u ds G. F Ch Gosllngn te Am
sterdam.
ZoeferwourteHerv Gem 10 u ds E
Kempenaar te Woubrurrge. 7 u ds El-
ferlch te Voorburg. Jeugddienst
de ballade-achtlge verteltrant Iets
eenzaam en doelloos door de stad te
mnenlam: Herv. Gem 10 en
ds C. L v. d Broeck Gerer
10 en 6.30 li ds J Wagenanr.
CLARA FfïfïïNK C*cm 10 u ds J. G. Paar-
LUUINK j aekooper te Hilversum.
