Opgelegd pandoer
aan economische
in
beleid
speeltafel
Hoop noch zegen
Boeken, die aandacht vragen
Niet meer "halen
wat er te halen is
STORM
VAN
BINNEN
Kerkdiensten Leiden en omgeving
RDAG 3 DECEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
Viet kosteloos eten en drinken...
(Van onze financiële medewerker)
Jpgelegd pandoer was het om te voorspellen welk beleid er
'economisch gebied door minister-president Zijlstra in de
èede Kamer zou worden uitgestippeld. Door zijn vroegere
listerschap was genoegzaam bekend dat hij erop uit is om
fee verhoudingen te koppelen aan de staatsuitgaven en de
pbeweging ten opzichte van het nationale inkomen. Groeit
een, dan mag het ander groeien, maar binnen bepaalde nor-
h. De econoom Zijlstra gedraagt zich als een man die naar
Speeltafel gaat met een vast bedrag op zak dat hij maximaal
verspelen.
ultg
arom Is het ook opgelegd pan-
om aan te nemen dat, als de
gistra na de verkiezingen
doorgetrokken, de palen wor-
ultgezet waarop het bouwwerk
inze toekomstige welvaart kan
opgetrokken. Van de
iptieve bestedingen zal nu
door de belastingverzwaring
miljoen worden afgenomen ten-
i de middelen te vergaren die
zijn om de overheidsinveste-
n voor het komende jaar op
it kunnen houden,
iwen aan de toekomst betekent
tr een einde moet komen aan
t dusver gevolgde beleidslijn van
wat er te halen Is". Daarom
st loonoverleg in de SER en in
Jchtlng van de Arbeid deze week
dangrijk geweest.
ek middenweg
|t passen en meten wordt de
tijd versleten, vooral als eco-
met elkaar aan tafel gaan
om te proberen een middenweg
iken tussen verlangens en mo-
ieden. Door de SER waren al
berekeningen gemaakt om aan
len hoeveel of beter hoe weinig
ilmte er is voor het geven van
'er hogingen. De werkgevers
len met elkaar bekokstoofd hoe-
let zou kunnen lijden en de
lemersvertegenwoordigers had-
in verlanglijst opgesteld zoals
deze tijd van het jaar: meer
dan men denkt te krijgen,
iteraf was het een verkeerde
_g om de loonbesprekingen te
pien op een ogenblik waarop het
Ife kabinet de vuurdoop onder-
Tin de Tweede Kamer, waar de
^i hun fiolen des toorns uit-
len omdat langs fiscale weg aan
ingsbeteugeling wordt gedacht.
ikere wolken
ltslag van het debat stond bjj
t vast, want de econoom Zjjl-
ilt het regeringsspel met op-
pandoer, omdat niemand in
kan bestrijden dat er veront-
is over de ontwikkeling van
jbeidsmarkt, de gang van za-
iij de bedrjjven en de donkere
die zich over de economie in
igrenzende landen samenpak-
aan de toekomst doet bjj
insen wat vreemd aan nu er
zij het hoge peil van de sociale
'ngen een redelijke zeker-
staat ten aanzien van de
ide jaren. Wanneer men wat
over de zaak nadenkt, dan
menigeen dat men wat de so-
voorzieningen betreft niet bij
'oris in de kost is. Dat wil zeg-
<t men niet kosteloos kan eten
ken als vooraf niet gezorgd is
produktiemiddelen zijn om in
oeften te voorzien.
(buiging nodig
s komt ter wereld zondèr'pijn,
Ie zaadkorrel baart het ontkie-
veeën en om de produktiemid-
te krijgen die we nodig heb-
aor de waarborging van de so-
eoorzieningen en het bestaan
nze kinderen moeten er nu of-
orden gebracht. Dat geschiedt
van de lonen, de be-
fen en de Staatsuitgaven, of
door het opvoeren van
sparingen.
rtoe is een ombuiging van het
afgelopen jaren gevoerde be-
odig, toen het arbeidsinkomen
leeds groter deel van het na-
inkomen absorbeerde. Zo is
erknemersaandeel, dat volgens
berekening in 1960 uitkwam
.6 r/( van het nationale inko-
ln 1965 opgelopen tot 71.7 Cc.
1966 wordt het geraamd op 72.5
it en dit percentage zou ook
»et komende jaar moeten wor-
angehouden.
van 3.2 miljard dollar ff 11.5 mil
jard), teruggedrongen naar de ne
gende plaats op de ranglijst, ook al
is onze export In die tijd vermeer
derd tot 6.3 miljard dollar (f 22.7
miljard).
Hieruit valt op te maken dat we invoerrechten opheffen, ook al is de
terdege op onze tellen moeten
sen om niet al te zeer achterop te
raken. Trouwens de gegevens betref
fende de betalingsbalans jokten er
ook niet om. In de eerste 9 maan
den verliep het betalingsverkeer bij
na een miljard gulden ongunstiger
dan in het overeenkomstige tijdvak
van verleden jaar. Het is al vaak
gezegd dat de goud- en deviezenre
serve van de Ned. Bank bepaald niet
toereikend is om een langdurige pe
riode van betalingsbalanstekorten en
van aanvallen op de gulden te weer
staan.
Ook al behoeven we niet als Har-
pagon, de vrek uit Molièr's blijspel
l'Avare (de Vrek of Schraapzuch
tige), op de geldkist te zitten toch is
het zaaïc om te zorgen dat goud en
deviezen bij elkaar blijven.
Het zal ons wel niet gebeuren dat
de Ned. Bank als haar Britse tegen
voeter met de hoed moet rondgaan
bij de andere centrale banken om
de gevolgen van onze tekorten te
overbruggen.
Tegen wil en dank moesten de
Britten deze week de toeslag op de
positie van het pond sterling nog
niet veel beter dan ten tijde van het
nemen van de maatregel, die ten
doel had de invoer te beperken. In
het zicht van de opheffing hadden
de Britse importeurs al maanden
achtereen op hun voorraden inge
teerd om zodra het invoerrecht om
laag ging minder voor de nieuwe
aanvoer te betalen.
Druk op pond
De daardoor te verwachten im-
portgolf zal niet alleen een belang
rijk deel van de verkregen sanering
ongedaan maken, maar zij heeft bij
voorbaat het Britse metaalmid
del weer onder druk gezet op de in
ternalionale valutamarkt.
De Bank of England moest als
vanouds op de bres staan om te voor
komen dat de koers van het pond
beneden de fatale grens van 2.79 dol
lar zou zakken. Er moesten heel wat
dollars uit het spaarzame bezit wor
den afgegeven om alle aangeboden
ponden sterling te kunnen opkopen.
(Door onze parlementaire redacteur)
Premier Zijlstra beleeft een moeilijk
weekeinde. De eerste kennismaking
met het parlement moet hem bitter
zijn tegengevallen. De parlemen
taire meerderheid, waar hij vorige
week nog op hoopte blijkt angstig
klein te zijn. Misschien is er hele
maal geen meerderheid. De aller
eerste beleidsbeslissing van t nieu
we kabinet is zeer vijandig ont
vangen. De Tweede Kamer heeft
van „het tientje van Veldkamp"
niets heel gelaten. Het prestige van
de splinternieuwe premier is danig
aangetast. Niet alleen hijzelf, maar
ook de parlementaire democratie
zal er schade van ondervinden. Wat
zich deze week in het parlement
heeft afgespeeld is voer voor poli
tieke extremisten.
Storm
ek verdelen
fezien het nationale inkomen
verwachting moet toenemen,
voor 72.5 van de toeneming
uimte zjjn voor de loonbewe-
üiet meer en niet minder, maar
le koek over de verschillende
frrieën van werknemers wordt
fcfeld is een kwestie voor de stich-
N'an de Arbeid.
f al zou met aan de economi-
Jopbouw vooi de toekomst be-
|n te worden gedacht, dan zou
rijd nog het ouitenland zijn dat
de vingers zou tikken als de
Verhogingen zich in een te snel
3 zouden blijven voltrekken.
Ids in ons land. dat in 1958 de
ide plaats innam onder de ex-
ïende landen met een uitvoer zelf.
Dinsdag leek de toekomst nog zonnig.
Premier Zijlstra legde een rege
ringsverklaring af die kort, maar
krachtig was. In nuchtere volzin
nen omschreef hij zijn beleid
er leek weinig tegenin te brengen.
Woensdag antwoordde de Kamer,
de horizon versomberde. De oppo
sitie gaf krachtig partij en de
oppositie bleek groter te zijn dan
vorige week werd verwacht.
De formatie-Zijlstra, die gestart was
als een onderneming op hoop van
zegen, bleek voorlopig hoop noch
zegen op te leveren. Het begon er
veel op te lijken, dat de premier
zich voor een karretje had laten
spannen, waar maar heel weinig
beweging in te krijgen was. Don
derdag kwam de bui los. De wind,
die tijdens en na de „nacht van
Schmelzer" was gezaaid, werd als
st-orm geoogst. Een storm, die door
een dichte mist werd gevolgd.
Opvattingen
Laten we met het eenvoudigste be
ginnen.
Er zijn in de Tweede Kamer drie
opvattingen over de manier, waar
op de teruggang in onze conjunc
tuur moet worden aangepakt. De
liberalen zoeken de oplossing voor
al in bezuinigingen. De socialisten
vinden, dat de teruggang betreden
moet worden door vergroting van
de koopkracht. En van de werkge
legenheid. Volgens premier Zijlstra
ligt de enige oplossing in een com
binatie van maatregelen, waarvan
uitgeoefend. En de premier zelf
verklaarde, dat pas na de ïnforma-
tie-Beel het landsbelang hem er
toe gebracht had het formateur-
schap op zich te nemen. Daar
voor dus nietEen duidelijk
antwoord blijft uit. Toch is dat be
langrijk misschien heeft de cri
sis drie weken langer geduurd dan
nodig was.
Bogaers
Al deze standpunten zijn verkort en
dus niet helemaal juist weergege
ven maar we moeten proberen
dit verhaal kort te houden. Laten
we er aan toevoegen, dat een be
langrijk meningsverschil ligt in de
vraag hoe onze economie er voor
staat. De socialisten vinden, dat
er al weer verbetering is. Premier
Zijlstra vindt van niet. Het stand
punt van de (anti-revolutionaire
premier wordt gesteund door de
ARP en door de KVP. Maar daar
na begint de onduidelijkheid. Wat
is het standpunt van de CHU?
W at anders
De fractieleider van de CHU heeft
tijdens de formatie-Zijlstra zwart
op wit verklaard, dat hij zijn steun
alleen zal geven als de begroting
wordt uitgekamd. Premier Zijlstra
zei deze week alleen maar dat hij
de begroting 1967 nog eens kritisch
zou bekijken. Toch vond mr. Beer-
nink deze toezegging voldoende om
zijn steun te geven. Hij vond het
bovendien erg belangrijk, dat het
nieuwe kabinet de basis zal leggen
voor het kabinet, dat na de verkie
zingen zal optreden. In de rege
ringsverklaring staat, dat het kabi
net het evenwicht wil herstellen
om het volgende kabinet in vrijheid
te laten beslissen over het fiscale
beleid en het uitgavenbeleid. Dat
is heel wat anders.
Dan volgt het vraagstuk-Zijlstra. Dr
Zijlstra werd al door formateur
Schmelzer gevraagd premier te
worden. Hij weigerde, waarbij hij
zich „mede liet leiden door de ge
voelens en standpunten in zijn ei
gen kring". Dat werd indertijd via
de woordvoerder van de formateur
meegedeeld. Maar de A.R.-fractie
leider Roolvink verklaarde deze
week, dat de interne kring geen
enkele pressie op Zijlstra heeft
Ook het geval-Bogaers is deze week
niet uit de verf gekomen. Deze mi
nister uit het kabinet-Cals was het
aldus premier Zijlstra, voor een
gioot deel eens met het program
ma van formateur Zijlstra. Dr.
Zijlstra sprak van „een grote paral
lelliteit van inzichten". Het strui
kelblok was, dat drs. Bogaers wil
de dat eerst nog met de PvdA een
poging werd ondernomen.
Dat had volgens dr. Zijlstra geen zin.
De juistheid van dat standpunt is,
zo redeneerde de premier donder
dag, wel gebleken uit 't standpunt
van de socialistische fractie bij de
debatten over de regeringsverkla
ring. Maar drs. Bogaers zelf be
weert heel iets anders: hij zou een
aantal suggesties hebben gedaan,
die naar zijn inzicht de PvdA wel
tot medewerking zou hebben ge
bracht.
De premier ontkent deze suggesties.
Waar ligt de waarheid? We zullen
de zaak niet nog ingewikkelder ma
ken hoewel dat best zou kunnen.
Heel wat andere problemen zijn
ook nog niet afgehandeld. Hoe
staat de regering tegenover het
SER-advies? Waarom kwam minis
ter Veldkamp met de pijlsnelle en
nogal principiële beslissing om een
eigen risico voor de ziekenfonds
verzekerden in te voeren? Wat
vindt, het kabinet van het voorstel
om in de loonsverhoging voor 1967
een vloer te leggen?
Vaagheid
Stormen hebben in de voorbije
week onze kusten bestookt. De
windkracht was zo sterk, dat zij
moeilijkheden veroorzaakte voor
iiet regelmatige verkeer ter zee,
te land en ook in de lucht.
De menselijke tegenweer was
dikwijls aiet toereikend om de
storm weerstand te bieden. Er
aijn nu eenmaal natuurkrach
ten, die onze kracht te boven
gaan. Onder hun geweld wordt
de mens klein en overtuigd van
zijn grenzen. Maar hun geweld
tan ons toch grote vrees aanja
gen en wij zyn soms bang door
hun machtige aanvallen vernie
tigd te worden. Het zijn drei
gingen buiten ons en zij beang
stigen ons van binnen.
De mens van vandaag wordt
echter door grotere stormen be
dreigd dan die welke ontstaan
door de depressies in de luchtla
gen.
De kracht van de geestelijke
depressies is vaak zo groot, dat
een mens van binnen niet meer
tegen het leven op kan tornen.
Ondanks de vele voorzienin
gen. die het leven van de mens
veraangenamen en het, wat de
buitenkant aangaat, veilig stel
len, is daar toch in het hart
van de mens van deze tijd een
storm aan de gang. die hij niet
kan verduren.
Het zijn de levensvragen en
de doods vragen, die hem onrus
tig maken en die maar niet tot
zwijgen zyn te brengen. Het le
ven is wel mooi en aantrekke
lijk. het biedt veel goeds, maar
er is ook zo veel dat ons be
dreigt.
WOORD
VAN
BEZINNING
Want het onderzoek naar het
wezen van de mens, dat een
hoogtij beleeft en heel wat naar
voren brengt als antwoord op
de vraag: wie is toch die mens?
Wie ben ik zelf?, werpt die mens
op zichzelf terug en de vragen
die dan blijven nawerken ver
oorzaken heel wat depressies,
die de stormen doen opsteken
in ons binnenste. Vooral in deze
donkere dagen hebben de een
zamen, die geen wezenlijk ver
keer met anderen hebben, het
er moeilijk mee. Zij willen met
hun verstand nog wel proberen
er boven uit te komen, maar
redenering brengt niet tot rust.
Daar is een andere kracht voor
nodig. Het hart van de mens
moet tot rust komen en telkens
weer steekt het geweld de kop
op. Het bezocht slapeloze nach
ten en gejaagde dagen.
Meer dan ooit is de vraag
van het hart: hoe kom ik tot
rust?
Wy zijn het jagen zo moe en
ons innerlijk speelt sterker en
sterker op.
Wie zal ons de rust schenken?
Jezus Christus heeft eens ge
zegd tegen de storm: Wees stil!
Tot hen, die bevreesd waren zei
Hij: Waarom hebt gij gewan
keld, gij kleingelovigen? Er was
dus meer aan de hand dan al
leen de dreiging van de golven
van het meer van Tiberias. Er
was een vrees voor leven en
voor dood. Dezelfde vrees dus
die wij beleven en die de mens
altijd beleefd heeft.
In het geloof is de storm geen
dreiging meer.
Dat is een grote winst.
Dr. K. Dronk er t,
Lelden Hervormde Gemeente:
Pieterskerk: 10 u ds. H. van Bllder-
beek. Doopsgezind predikant
Hooglandse Kerk: Wegens restaura
tie geen dienst.
Marekerk: 10.30 u ds. H. Bouter; 6
u ds. J. M. D. van den Berg.
Oosterkerk: 10 u ds. W. H. Walvaart
te Sassenhelm; 5 u ds. A. M. Linden-
burg te Ter Aar.
Bethlehemkerk: 10 u ds. M. C. Groe-
newoud te Rijnsburg; 7 u ds. Joh.
Poort,
Maranathakerk 10.30 u ds. L. Kie
vit: Bevrijdingskerk: 9 u ds. M. J
Wagenvoorde; 7 u ds. H. Bouter; Ko-
nlngskerk: 10 u ds. J. Verburg te
Vredeskerk: 10 u ds. J. de Wit.
Ver. Vrfjz. Hervormden (Leldse
Volkshuls): 10.30 u prof dr. P. Smits.
Egllse Wallone: 10.30 u Pasteur J.
M. Charensol.
Academisch Ziekenhuis: 10 u ds. P.
Kloek,
ilax
J. N. Bakhuizen van
Jeugdkerk L.H.J.-gebouw (Leven
daal): 10.30 u ds. A. J. Lamping.
Geref. Kerk:
Zulderkerk: 10 u ds. J. P. Prins te
Den Haag; 5 u ds. J. Bouma te Noord-
wijk aan Zee; 7 u ds. A. C. Scherpe
nlsse te Schevenlngen. (Dienst met
belangstellenden
Petrakerk: 10 u ds. Kronemeljer; 5
ds. Bovenberg.
Oude Vestkerk: 10 u ds. G. D. L.
Brederveld, te Oost- en West-Souburi
(Bevestiging van ds. J. E. Bredervelc
ziekenhuispredikant; 7 uur ds. J. E.
Brederveld (intrede).
Maranathakerk: 9 u ds. B. Bouma;
u ds. Haverkamp.
Bevrijdingskerk: 10.30 u ds. Haver
kamp; 5 u ds. J. P. Prins.
„Groenhoven": 10 u ds. Moolhul-
Jeugdhaven „De Mirt": 10 u: (Ou-
derendlenst) dhr Van Hllten.
ZulderkerkIngang Bloemistenlaan):
u dienst voor doven.
Doopsgez. Gem. 10.30 u ds. Joh.
Poort.
Nieuwe Apost. Kerk: H. Rijndijk 24:
9.46 en 4 u dienst; donderdag 7.45 u
dienst.
Vrij Kath. Kerk: Vreewijkstraat 19:
10.30 u gez. H. Mis.
Evang. Luth. Gem.: 10.15 u ds. J.
Happee en ds. J. Bovenberg.
Evang. Chr. Gemeenschap: Mlddel-
stegracht 3; 10 en5 u dhr. Dlkkes
(met zang van mevr. Vos-Spaargaren).
Leger des Hells: 10 u Heillgmgssa-
komst.
Geref. Kerk (vr(jg.): 10 en 5 u ds.
v. d Haar.
Christian Science (Steenschuur 6):
10.30 u dienst.
Geref. Gem.: 10 en 5 u Avondmaal
en ds. Zijderveld te Middelburg.
Baptlstengem.10 en 5 u ds. M. Co-
hen (woensdag 7.45 u bidstond).
Chr. Geref. Kerk: 10 u dienst des
woords. 3 uur ds. M. W. Nleuwenhuy-
n te Delft.
Oud Kath. Kerk (Zw. Singel 50):
1 u Hoogmis en oec. dienst (woens
dag 9.30 u H. Mis).
Rem. Kerk: 10 u oec. dienst ln Oud
Kath. Kerk. Voorganger dr. W. R.
In de korte regeringsperiode van het Noordhof-
(H.A.l. Geref. Kerk: Maranathakerk 10
u ds. K. H. Schuring; 6.30 u ds. G. A.
Westerveld. Salvatorlkerk 10 u ds.
Westerveld; 6.30 u ds. Schuring. Al
phen-Noord Goede Herderkerk 10 u ds.
Bouwman en 6.30 u ds. Kr. Smit
belden uit Heemstede. Geref. Kerk
(vrijgem.) Goede Herderkerk 9.30 u
leesdlenst; 6.30 u ds. H. Scholte. Chr.
Geref. Kerk Jeruzalemkerk 9.30 uur
dienst des woords; 7.45 u ds. H. C. van
der Ent te Katwijk aan Zee. Oud Ger.
Gem. Kerkgebouw Hooftstraat
9.30 en 4 u leesdlenst. Rem. Geref.
Gem. Van Mandersloostraat 7
A. W. Cramer te Lelden. Baptisten
Gem. Kerkgebouw Molenvlietlaan 10
u dhr. Bouwhof; 6-»-9 r ds. M. Cohen-
Aarlanderveen K-rv. Gem. 10 n
ds. A. van der KoolJ te Noorden; 7 u
ds. Lefeber te Alphen aan den Rijn
Geref. Kerk 9 u ds. Dronkert te Lel
den; 2 u ds. Westerveld te Alphen
aan den Rijn. Chr. Geref. Kerk 9.30
u dienst des woords; 7 u dhr. M. de
Bleker te Apeldoorn.
Benthuizen Herv. Gem. 9.30 en
6 u ds. W. A. F. Laurensen; Geref.
Gem. 9.30 u en 6 u ds. F. Harlnck.
Bodegraven Rerv. Gem. (Dorps
kerk) 10 u ds. J. Zwijnenburg te Ou
de water (H.D.); 6.30 u ds. S. Meljers
te Ermelo. Salvatorlkerk 10 u ds. C.
A. v. Harten (H.D.); 6.30 u ds. J.
Kortleve, Klundert. Bethlehemkerk
9.30 u ds. W. Balke (H.D.); 6.30 u ds.
C. A. van Harten. Geref. Kerk 10 en
6.30 u ds. J. H. van Boggelen te Die-
men. Geref. Kerk (vrijgem.) 9.30 en
4.15 u ds. H. Scholte. Geref. Gem. 10
en 6 u leesdlenst. Evang. Luth. Kerk
(ln laboratorium Turkenburg): 9 u ds.
9.30
ds.
kabinet-Zijlstra zullen deze en an
dere punten nog wel aan de orde
komen. En bij ieder punt is een
discussie te verwachten, die even
vaag verloopt als de discussie over
he-t „eigen risico". Zo zal het in
zicht groeien, dat een land vol pro-
Alphen aan den Rtjn Herv. Gem.
Adventskerk Jullanastraat 10 u ds. J.
H. Bogers; 6.30 u ds. H. Harkema te
Zeist. Kruiskerk Gouwsluis 10 u ds.
M. Hanemaayer. Opstandlngskerk 10
u ds. W. Verwy; 6.30 u ds. J. H. Bo
gers. Gebouw Nabij 10 u Jeugdkapel
dhr. C. Otto. Martha-Stichting 10.30
i ds. W. Verwey; 6 30 u ds. J H. Bo
blemen nauwelijks te regeren valt I *0 u ds. G. Cadée. Sionskerk Wijk II
jij ii 9.30 en 6.30 u ds. H. Koudstaal. Ge
niet een minderheidskaoinet. Ons bOUW onderweg Wijk III 10 u ds. J
land had er dan ook beter niet Dodthelp te Rotterdam; 7 uur Oud-
aan kunnen beginnen. 1 hoomseweg ds. J. Irik te Oegstgeest
J. W. Holsbergen en
Rudolf Geel
Met een Flik naar Bed
De Bezige Bij, A'dani
Dit is een merkwaardige,
hoogst leesbare roman. Merk
waardig omdat hij door twee
auteurs geschreven is en toch
een gaaf geheel vormt en lees
baar omdat het een verhaal is
van levende mensen en niet
van literaire marionetten. De
stijl is nuchter, raak en licht
ironisch. „Roman van het suc
ces" hebben de schrijvers ge
zegd; ook al iets dat je niet
dagelijks tegenkomt. Van het
succes inderdaad, maar daar
om nog geen hoera-geroep. De
verteller Camiel Kayser, in de
derde persoon enkelvoud ove
rigens, is journalist met een
wekelijkse rubriek „Hoe rijdt
deze auto", maar daarnaast
bezit hij de uitzonderlijke ga
ve van het toekomstvoorspel-
len uit de lijnen van de hand.
Niemand verbaast zich meer
over het feit, dat zijn voor
spellingen uitkomen dan hij-
Bij de aanvang van het boek heeft
hij een oude vriendin, Hermine, ont
moet. eens een meisje „dat het zo
nauw niet nam", thans getrouwd met
Gaston, een professor in de archeo
logie. Bij dit paar ontmoet Camiel
het meisje dat zonder mankeren zijn
vrouw wordt, Francoise. Ook het hu
welijk is een succes. Tussen Gaston
en Camiel is een eigenaardig contact,
rezen mogen ze eikaar graag,
BoekenrmRkt
en een volgende keer beter zullen we
j maar zeggen. En mochten wij gelijk
Sodom (die blz. 146, Het Pleidooi)
verdelgd worden dan hebben wij toch
altijd nog Abraham Knap om de
Heer in de hemel op Lot attent te
maken. „Bescheidenheit is eine Zier,
aber weiter kommt mann ohne Ihr",
zeg ik op mijn beurt.
6.30 u ds. A. de
Leeuw. Ver. van Vrijz. Herv. 10 u ds.
A. Kalis. Geref., Gem. 9.30 en 6 u
leesdlenst; woensdag half acht ds.
Gier uit Den Haag. Geref. Kerk 9.30
en 5 u ds. G. Vesseur. Chr. Geref.
Kerk 9.30 en 4.30 u Theol. sudent
De Bleker. Verg. van Gelovigen 9.30 en
5 u samenkomst ln lokaal Nleuwstraat
27a. Volle Evang. Gem. 9.30 en 3.30
uur samenkomst ln Concordlagebouw.
Hazerswoucle Herv. Gem. 9.30 ds.
G. Jonkers; 6.30 u ds. A. M. Linden
burg te Ter Aar. Geref. Kerk 9.30 ei
6.30 u ds. Brink
Hlllegom Herv. Gem .10 u ds. H.
Bronsgeest (H.D.); 10 u Jeugdkapel -
dienst ln kantine Leeuwensteln. Pas
toor laan; 7 u Jeugddienst ln Dorps
huls 't Eiland. (Belnsdorp); 7 u ds. C.
-d. Geref. Kerk 10 en 5 u ds.
H. Pouwels. Chr. Geref. Kerk
i u ds. W. van Dijk. Ned. Prot.
Bond geen dienst. Evangellesatie-sa-
menkomst 3 u (Haven 50) evangelist
Versteeg te Haarlem; (donderdag
avond ln gebouw Haven 50 evangelist
J. H. P. Zijlstra t« Den Haag).
Hoogmarte Herv. Gem. 10 u ds.
Van Ieperen te Katwijk aan Zee.
Katwijk aan den Ri|n Herv. Oem.
Dorpskerk 10 u ds. A. Makkenze
(HD); 6 u ds. A. Baas. Kapel Nieuwe
Duinweg 10 u ds. A. Baas (HA); 6.30
u ds. A. Makkenze (HA.). Gymnas
tieklokaal school Narclsstr. 10.30 uur
dhr. J F. G. Slerat te Lelden. Geref.
Kerk 10 u ds. A. Langeler te Valken
burg (Z.H.); 5 u ds. A. C. van Beek
Katwijk aan Zee Herv. Gem.
Nieuwe Kerk 10 u ds. Vink (HD 6
u ds. Bouman. Oude Kerk 10 u ds.
Vroeglndewev (H.D.); 6 u ds. De Vos.
Ichtuskerk 10 u ds. Boer H.D 5 u
ds. van Hunnik Hulpkerk Hoomes
10 u ds. De Vos (HO 6 u ds. Vroeg-
lndewey. Groen van Pr. school 10 u
ds. Hovius. Geref. Kerk Voorstraat 10
u ds. Bakker; 5 u ds. De Vries. Piet
Helnlaan 10 u ds. Van Beek; 5 u ds.
Bakker. Zeehospitium Longklinlek
6.15 u ds. Bakker. Chr. Geref. Kerk
10 en 3.30 u ds. Van Leeuwen te Rot
terdam. Geref. Kerk (vrijgem.) 8.30
en 7 u ds. Bos; 10.30 en 6 u ds.
Breen. Geref. Gem. 10 en 5 u ds. Van
Dam te Werkendam. Geref. Gem. In
Ned. 10 en 5 u Leesdlenst.
Knap, die vindt dat (le bevolking
van Nederland zich over het alge
meen verre van moedig en nauwe
lijks behoorlijk gedragen heeft tij
dens de bezetting van '40 tot '45.
Het geheel begint met een schets i>
van Knaps eigen jeugd in Amster- Dr. I GrOS
maar daarnaast draaien ze als een ,dam het door n0emt hij i - - i r. Tola*riel
paar gedresseerde tijgers om elkaar het eiland Amsterdam steevast Ne- Grijsboek leleVISie
GÏÏÏon'die6 li Sdwe^r Seer? c - de[land T, daarna b"icht daI He Bezige Bij, AMa.ll
dlllJa 71 wij onze kinderen zonder vooroorde- p J
miel uit zijn tent te lokken met be- len moeten opvoeden. Volmaakt juist We a"es wil weten over het sle-
dachte stuntverhalen «erotische*. maar niet nieuw, hoewel het natuur- pende kwaaltje genaamd TV, een
door hem geld te sturen en door nooit genoeg gezegd kan worden, probleem omvattende de zuilen, de
hem aan zyn carriere als helder- (Het gezin Knap in Hamburg in 1923, Otem. de TER met de TVM, de Tros, n.fjf
ziende te helpen. Een^1 atente^jaloe- j^et hoofdstuk dat men de voorloper hft Hemelland en tenslotte het CAS,
kijkers (zie hoofdstuk De Stem des
Volks) heen schijnt te gaan aange
zien het deze thuiszittenden volgens
de uitkomsten van diverse enquetes,
totaal niet interesseert. Hetwelk deze
laatste bepaald niet siert, weshalve
ik hen adviseer dit boek maar eens
met aandacht in te kijken ook in
verband met de op komst zijnde ver
kiezingen.
Gudrun Pausewang
De weg naar Tougay
Bakker 'Daamen.
Den Haag
Een mooi verhaal van een jonge
schrijfster die o.a. In zuid-
Koudekerk aan den RUn Herv.
Gem. 10 en 7 u ds. Quak. Geref. Kerk
10 en 7 u ds. Makklnga.
Leiderdorp Herv. Gem. 10 u ds.
Honnef; 5 u dhr. J. v. d. Hoek. Kerk-
zaal Zijlkwartier 10.30 u dhr. J. v. d.
Hoek; Gebouw 10 u Jeugdkerk. Geref.
Kerk: 10 u ds. Mlnnema; 6.30 u ds.
H. Post te Lelden: Kerkzaal Zyikwar-
tler 9 u ds. Post; 5 u ds. Mlnnema.
Ver. Vrljz. Herv. Gebouw Lindelaan
12a 10.30 u prof. F. Jansma te Lelden.
Lelmulden Herv. Gem. 9.30 u ds.
Wapenaar. Geref. Kerk 9.30 u en 7 u
ds. J. Baaljens.
Lisse Herv. Gem. Grote Kerk 10
u ds. H. G. Oostinga; 7 u ds. 8. Kool
stra Jeugddienst. Helv. kapel 10 u ds.
S. Koolstra. Geref. Kerk 10 u drs. AE.
van der Woude; 5 u ds. Peddemors te
Nleuw-Vennep. Chr. Geref. Kerk 10
en 4.30 u ds. D. H. Biesma. Geref
Gem. 10 en 4 u leesdlenst (donderdag
7 30 u ds. Suyker). Geref. Kerk (vryg.,
10 en 4.30 u ds. J. j. Verleur. Oud
9em- 9 30 en 3 u leesdlenst
(Donderdag 7.30 u leesdlenst); Ned.
Prot. Bond 10.30 u mej. L. A. v d.
Voort te Heemstede.
Nieuwkoop Herv. Gem. 10 u en
6,30 u ds. D. Ollemans. Geref Kerk
10 en 6.30 u ds. K. Dronkert te Lel
den. Chr. Geref. Kerk 9.30 u en 6.30
u dhr. J. van Leeuwen. Rem. Geref.
Gem. 10 u ds. P. M. Luca te Amster
dam.
Nieuwveen Herv. Gem. 9.30 u ds.
J. C. van Hunnik te Katwijk aan Zee:
6.30 u ds. M. Llndenburg. Geref. Kerk
9.30 u ds. H. van den Berg en 6.30 u
ds. J. D. te Winkel beiden te Sassen
helm.
NoordwiJk aan Zee Herv. Gem.
10 u ds. A. L. Lapré (H.D.); 5 u da.
A. L. Lapré. Geref. Kerk 10 u ds. H.
A. van Bottenburg; 5 u ds. C. Warner.
Sole Mlo 10 u ds. W. Dekker. Herv.
Evangelisatie VGLO-school.
te Katwijk aan Zee.
Noordwyk-Binnen Herv. Gem. 10
en 5 u ds. J. van Dok. Geref. Kerk
non - wamer; 5 u de. H.
g. Van de
-- c. Warnei
Groot-Dorlas te Lelden.
Noordwljkerhout Herv. Gem. 10
u ds. A. H. Smits; 7 u ds. M. J. Elfe-
rlch te Voorburg; 7 u De Zilk (aula
r.-k. meisjesschool) ds. A. H. Smits.
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 9 u ds J. Irlk (H.D Paulus-
u Prof- dr. H. Berkhoff; 7 u
ds. H. P. Hulsman. Rijnl Lvceum 10.30
uur Jeugdkerk ds. Huisman. Vrtlz.
Hen-. Groene Kerk 10.30 u ds. M j
Wagenvoorde. Geref. Kerk 10 en 5 u
ds. G. W Rijksen te Hlllegersberg.
Geref. Kerk vrijgem.) 8 30 en 3 u ds.
K. Brands.
Oude Weteri
ds. Lalleman; T.„. X,WIU
Vlaardlngen. Geref. Kerk 9.30 u ds. C.
H. van Appelo te Den HaAg; 6.30 u
ds. D. van Swlgchem te Amsterdam.
Rem. Geref. Gem. 7 u dr. A. W. Cra-
RiJnsaterwoude Herv. Gem. 9.30
u ds. Bouman te Katwijk aan Zee- 7
u ds Wapenaar te Lelmulden. Chr.
,9 30 11 dienst des Woords;
koopU Van ^eeuwen Nieuw-
9 ,r°em' GroM K"*
\r 1? u da' H- van Gosllga; 5 u
kerk 9 3™™*°Ud--.Ge¥L ««rk Petra -
zie, wedijver, zyn de ondergrond van van de 2el!l£ast,Jdlng kan noem^ kan deze zeken deideHjk. orerzlchte. I S?'U 5?t f
deze ambivalente houding De man- u oudere we„ het we, d0 valuta. |ijk voor leden bevattelijk uit de :d?,n;?\f" f'T JJÏ. P
nen zun sterker neergezet dan de zwynen Dan een kort oven,lcht van doeken gedaan vinden In dit grijs- Id»,r a'SP"'''
vrouwen die wat cliché zijn. Toch de ODkomst van het fascisme jn Ita_ boek. claar zowel de hoofdfiguur, een oude i£15 u as. j a. g. van Zanten
een intrigerend geheel met de vele lié voorts van de sdap die ne w vrouw, als de omgeving, onherberg- KeHc rnoerm^mniJi Je"Fdkerk Geref.
onverwachtheden en complicaties. Si rSo 1 i geeft ,ee" rela^f dat J.e om !zame bergen en dalen en een afge- I l Bech ~$lSPlï?n^s uV DU vdn
een spel van en met emoties en met j f ,k 7ij tiideenoor ta h J1 maakt en je in ge- legen dorp waarheen bedevaartgan- I der Meuien Ned. Prot Bond Lange
een bevredieend slot - met een flik fS,?1 i J lach laat ^barsten met alle nuan- gers op weg zyn, iemand aan de 10 39 u ds- mr d g. Ho
nathakerk 9.30 en 5 u ds. V. d Linde
(ln alle diensten Heilig Avondmaal en
dankzegging). Chr. Geref. Kerk 10 en
De „Vrle,s- Gere* Kei* (vriJg
D en 5 u ds. J. Douma.
Valkenburg Herv. Oem. 10 u en
10 uUH^'ip' j^kkerkerker. Gervt. Kerk
dv IL™"» Katwttk; 6 u
uU,ds- Meyering; 1 u cis. V. a.
Geest. Hulp en Heil 10 u ds V d
Geest Rijndijk 10 u ds. Saraber Geref.
r^rof i ^e.en 5 u ds Modderaur
t J 1 10 u leesdlenst en
a u ds. J. van Nieuwkoop.
a.WTdtUnXI.een Herv Gem- 9 30 U
Z- Al Cupenis: 6.30 u dhr. J. A.
Kruithof te Monster. Wljkgebouw 9.30
u ds. J. Verwellus: 6.30 u ds. J R
Cuperus. Bethel 9.30 u ds. W. A S.
Laurense te Benthuizen; 5 u ds! j!
wTn i7i12 d5" P" Fa<ler Sc hoon-
?nao L dlen6t- Immanuëlkeric
J» A.van Haarlem; 7 u d
Ta oek te Lelden Geref. Kerk 9
Af» £3° u ds- W J Smldt Chr!
Afgesch. Gem. 9 30 en 5 u ds. A P
P-mSoo^r'' K"k 10 u
t *Jarmonrt Herv. Gem. 10 u da
tt Leiden 9: 7 dr' J"
Wassenaar -Herv Gem. Dorps
kerk 10 u vicaris R. Steenstra, 7 u
oecumenische dienst, dr. Th. C. Frede-
ds. J. Spyker. Rem. pred. te
bevredigend slot met een flik
naar bed.
Henri Knap
Vreemdeling, berieht de
Spartanen
De Bezige Bij, A'dam
„Vergeten en verwaarloosde aspec
ten van de bezettingstijdVooral
om de jongeren een indruk te geven
van het waarom en hoe.Deze
aspecten zyn verzameld door Henri
melijk laat voorkomt. Dan de crisis
van de jaren dertig met alle ellende
van dien en de dreiging uit het oos
ten. Onze houding in die vijf ramp
jaren nee, nee, die was lang niet
best. Een paar lieden Amsterdam
mers natuurlijk, dat voelt u wel
hebben wel het een en ander gedaan
in verband met de jodenvervol
gingen, maar het merendeel van de
bewoners van deze landen waren
toch maar verraaiers, lafaards, apa
thische toezieners of collaborateurs.
Wy hebben geen ..Zivilcourage" ge
toond, zegt hij. Dat is diep droevig
overgangen daartussen. Tien z.g. onderontwikkelde gebieden doen
jaar touwtrekken tussen Den Haag. 1 denken. Verlaten ouderdom, opstan-
Hilversum, de dagbladpers en de
handel en industrie over „Ja recla
me" of „nee reclame" op de TV.
waarbij ..ach en wee" wordt geroe
pen als iemand het waagt de duiten
(waar het toch om begonnen Is) in
het geding te brengen en waarbij ln
zak en as wordt gezeten in rouw over
die problematische ..cultuur" die er
uit de TV-kastjes schijnt te komen.
Het amusantste is blijkens dit wei
gedocumenteerde relaas, dat al die
heibel over de hoofden van de TV-
aigheid tegen God, barmhartigheid
vormen het hoofdthema üet verhaal
is inderdaad goed verteld, hoewel het
op Iedere bladzijde herhalen van het
beeld van „de schaduw" niet wijst op
grote vindingrijkheid maar wel op
pretentie. Een alle overwegin
gen overheersende noodzaak om de
Nederlandse lezer kennis te laten
maken met deze Gudrun zie ik niet.
maar een aardige surprise kan het
boekje allicht vormen.
CLARA EGGINK I
Den Haag. Johannahuis 10 30
<ls. C. W. Den Herder-Brng-
j™1 Jf Haag Herv. Geref. Evan
gelisatie Dorpshuis 10 en 5 u C. Kea
ting te Dirksland.
a un °!!hrJ1KK^ Herv Gem 9.30 en
u Kempenaar. Geref. Kerk
9.30 en 6.30 u ds. Dethmers.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 u ds.
De Leeuw te Boskoop De Hoef 7 u
d. Hoek te Leiderdorp Oer
30 u en 7 u ds. H. G. A Meln-
Zoeterwoude Herv Gem. 10 u ds.
P A. Lefeber te Alphen aan den RUn
Zwainmerdam Herv. Gem. 10 en
i i/v v d Broeck Geref.
Kerk 10 u en 6.30 u ds. J Wagenaar.
Rem. Geref. Gem. Geen dienst.
dhr. J.
Kerk 9
