Franse literaire prijzen
oncourt' en ,Renaudof
Angst en ellende
in
het Derde Rijk"
BEELDJE VAN RAEDECKER
VERDWEEN. IN DE GRACHT
11
Beklemmende scènes
een nieuwe fiets!
AG 22 NOVEMBER
LEIDSCH DAGBLAD
oor Edmonde Charles-Roux
en José Cabanis
(Van onze Parijse correspondent)
4 Voor het eerst sedert 12 jaar is gisteren in Parijs de grootste
eraire prijs van Frankrijk, de Prix Goncourt in de persoon
jnonde Charles Roux aan een vrouw toegekend. Met de tradi-
iele troostprijs de Prix Renaudot werd de schrijver José Cabanis
■i jerscheiden, die tevoren voor de Goncourt als nummer 1 op de
1binatie leek te staan.
de Charles-Roux. die de die een sterk autobiografische inslag
is van een bekende Franse heeft, komen trouwens ook die jour-
bassadeur, genoot tot dusver meer nahstiieke aspecten van de cari
endheid als journaliste in haar van de schrijfster duidelijk tot
ting.
iliteit van hoofdredactr
maandblad Vogue" en mede-
r van het dames-weekblad
dan als romacière, als hoe
e trouwens met dit bekroon-
oöek pas debuteerde. In haar on-
echeiden roman, „Oublier Paler-
.Palermo Vergeten") geheten,
Fanny
Hill in
Italië verboden
rechtbank In Milaan heeft
iravond beslist dat de 18de eeuw-
Britse roman „Fanny Hill" een
boek is en dat daarom de
ervan in geheel Italië is
«den.
rechtbank legde de uitgever en
jrukker van de Italiaanse verta-
ieder een straf van 8 maanden
300 boete op. Maar straf zowel
boete zijn voorwaardelijk. De
itbank gaf verder bevel alle
nplaren in beslag nemen,
openbare aanklager in deze
Pasquale Carcasio, die dit von-
velde, werd eerder dit jaar be-
1 door het z.g. „sexschandaal" op
middelbare school in Milaan.
childerijoverziclit
Paul Citroen
er gelegenheid van de 70ste ver-
idag van de kunstenaar Paul
i, volgende maand, wordt van
november t.m. 10 december in het
igse Pulchri Studio een over-
tstentoonstelling van zijn schil
len gehouden. Het betreft dit-
in tegenstelling tot een ere-
«sitie by zijn 60stev verjaardag,
verzameling van zijn teke-
iaar van louter schilderijen,
totaal ongeveer 140, welke een re-
lentatief beeld geven van zijn
itieve werkzaamheden van 1913
heden.
schilder W. Schrofer zal de ten-
istelling openen.
lui Citroen is in 1896 in, Berlijn
Nederlandse ouders geboren. Hij
he o.m. in de toenmalige Duitse
ifdstad en in het Bauhaus te Wei-
vestigde zich in 1927 in Amster-
en was later docent aan de Aca-
e voor Beeldende Kunsten in
Haar boek is misschien eerder een
verzameling van novellen dan een
echte door-gecomponeerde roman,
waarbij de schrijfster de handeling
afwisselend in het milieu van de Pa
rijse perswereld, van Rome en Praag,
de steden waar haar vader ambas
sadeur is geweest en die ze als kind
leerde kennen, en van de Ameri
kaanse emigrantenkringen van Si
cilië plaats. Haar stijl getuigt zowel
van de satirische beschouwingswijze
van de Parijse journalist als van de
romantische inspiratie die ze in het
contact met de Sicilianen had ge
vonden.
De Renaudot-winnaar, José Ca
banis, die in 1922 in Toulouse werd
geboren, heeft daarentegen reeds een
lange reeks van romans op zyn
naam geschreven die hem ook een
uitstekende naam in de Franse mo
derne literatuur bezorgden La Ba-
taille de Toulouse, waaraan hy zijn
onderscheiding te danken heeft, is
eon tamelijk kort verhaal waarin
kunst
Orgelconcert Lisse
Het laatste Concert in de serie Or
gelkring Bollenstreek zal a.s. vrijdag
worden gegeven door de bekende Or
ganist Wim van der Panne.
Hij heeft een aantrekkelijk pro-
•amma samengesteld van bekend
klassieke werken. Begonnen wordt
met Voluntary van Stanley, waarna
tweedelige Suite volgt van Cle-
rambault. Verder vermelden we nog
het Eerste Choral van César Franck
Pastorale van Vierne.
Roland Holstprijs
- 1966 uitgereikt
Aan de grafische kunstenaars J.
Ploos van Amstel (Haarlem) en J.
Hillenius (Amsterdam) is gistermid
dag tijdens een korte bijeenkomst in
Amsterdam de jaarlijks door de
Henriëtte Roland Holststichting ter
beschikking gestelde Henriëtte Ro
land Holsprijs uitgereikt. De stich
ting kende de kunstenaars de door
hen gedeelde prijs van f 1000 toe op
voordracht van een jury bestaande
uit de heren B. Buys, A. van Dob-
benburgh, S. Samama en N. van den
Toorn.
De heer Ploos van Amstel ontving
de prijs op grond van de door hem
ingezonden tekeningen, de heer Hil
lenius voor zijn etsen.
De Prix Goncourt is toegekend
aan Edmonde Charles Roux (l.)
en de Prix Renaudot aan José
Canabis (r.).
Cabanis aan de hand van een serie
meditaties, indrukken en herinnerin
gen, zijn leven van eenzame provin
ciaal beschrijft in zijn geboortestad,
die hij zijn hele leven trouw is ge-
ADVERTENTIE
Russische schatten:
78.845 bezoekers
De ex-positie „Historische kunst
schatten uit de Sowjet-Unie" heeft
in het Haagse gemeentemuseum
78.845 bezoekers getrokken. De ten
toonstelling was medio september
geopend.
Van het totale aantal bezoekers
waren er 15.325, die op een jeugd-
paspoort de expositie bezochten, ter
wijl ook nog 7.303 kinderkaartjes
werden verkocht. Van de combinatie
treinreismuseumbezoek bleken meer
dan 2000 personen gebruik te heb
ben gemaakt.
De expositie kon in Den Haag niet
worden verlengd, omdat ze naar an
dere steden in het buitenland gaat:
Zürich, Essen, Rome en Parijs,
waarna de tentoonstelling nog in Le
ningrad en in Moskou zal zijn te
Joop Gans
exposeert
In het filiaal „Houtkwartier" van
de Openbare Bibliotheek Reuvens
r.k. Openbare Bibliotheek, gevestigd
Zweilandlaan 5 (ingang hoek Kager-
straat) zyn thans figuratieve teke
ningen en aquarellen te zien van on
ze jeugdige plaatsgenoot Joop Gans,
adspirant lid van Ars. Vooral zijn
portretten maken reeds een ver
dienstelijke indruk. Op de ingesla
gen weg voortgaand, zal hy nog wel
meer van zich doen spreken. Zjjn
werk is tot het einde van dit jaar te
Jelena Katoelskaja
(78) overleden
Jelena Katoelskaja, een der be
kendste Russische operazangeres
sen, is op 78-jarige leeftijd in Mos
kou overleden. Zij maakte naam in
de dagen voor de revolutie en werd
na 1917 een topster bij het Moskou
Bolsjoi-theater waar zij in 50 be
langrijke rollen optrad, voorna
melijk in Russische opera's. Jelena
Katoelskaja, coloratuur - sopraan,
had verder een uitgebreid liederen
repertoire dat zowel Russische volks
liederen als moderne
vatte.
ADVERTENTIE
DETAIL ALS HOOFDZAAK
Hoofd ven Egyptisch beeldje, Alexandria, i00 v. Chr.
Zeker in bankzaken zijn details belangrijk. Daarom is aandacht
voor het detail bij de Nederlandsche Middenstandsbank zelfs een
hoofdzaak. Grote bedrijven, kleine bedrijven, beleggers en spaar
ders, allen vinden bij de NMB een diepgaande „kennis-van-zaken"
en een vérgaande service. Is dat voor u ook niet de hoofdzaak?
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
De bank waar u zich thuis voelt!
Leiden: Breestraat 61-63. Sassenheim: Postw(jkkade 1
SLORDIGHEID WREEKTE ZICH
Toneelgroep Centrum:
De Toneelgroep Centrum gan gisteravond voor K. en O. een
goed verzorgde voorstelling van „Angst en ellende in het Derde
Rijk", in 1937 geschreven door Bertold Brecht, over welk stuk
in ons blad van 31 okt. jl. een uitgebreide bespreking is ver
schenen.
Voor diegenen onder ons die in de
bezettingsjaren echtgenoten en/of
bloedverwanten, vrienden en beken
den door het onmenselijk optreden
van de nazi's moesten verliezen, voor
hen die de angst voor ondergedoken
zoons of vrienden aan den lijve heb
ben ondergaan, lijkt „de angst en el
lende in het derde rijk" op z'n zachst
uitgedrukt, verbleekt hebben wij
het gevoel dat Brecht het in 1937
had over het embryo dat zich in
1940/45 (herinner u de massaslach
tingen in de concentratiekampen)
tot een krankzinnig, afzichtelijk
monster had ontwikkeld.
Wat niet weg neemt, dat de be
klemming in vele scènes wel voel
baar was, wat voor een goed deel op
rekening komt van de strakke regie,
het harde en sombere decor en het
veelal doorleefde spel. Met name in
„De spion", waarin Elisabeth An
dersen en Ton van Duinhoven de
niet aflatende spanning, en de angst
voor het door hen gevreesde verraad
van him zoontje, lid van de Hitier
Jugend, bijna tastbaar maakten.
En in „Het kruis van krijt", waar
in Piet Romer excelleerde als de
ijskoude werkeloze, geen partij ove
rigens voor de onbetekenende, slun
gelachtige bengel in S. A. kostuum
van Jeroen Krabbé. Ook in „De
joodse vrouw", waarin ondanks het
knappe spel van Elisabeth Andedsen,
ADVERTENTIE
Algerije en V.A.R. niet
naar
Nobelprijsuitreiking
Twee Arabische landen. Algerije en
de V.A.R.hebben de Nobelpryscom-
missie in Stockholm laten weten dat
zij niet vertegenwoordigd zullen zijn
bij de plechtigheid op 10 december
waarbij de Nobelprijzen zullen wor
den uitgereikt.
Onder de pryswinnaars van dit
jaar zijn de in Duitsland geboren
schrijfster Nelly Sachs, die in Zwe
den woont, en de Israëlische schrij
ver Samuel Agnon, die samen de
Nobelprijs voor literatuur kregen.
zy niet kon voorkomen dat deze scè
ne een enigszins gerekte indruk
maakte.
Slordigheid op het historisch seminarium van de universiteit van
Amsterdam heeft ertoe geleid dat een kunstwerkdat de universiteit
in bruikleen had gekregen van het Stedelijk Museum, een tijdlang
ais oud vuil op de bodem van de Herengracht heeft gelegen.
Het gaat om een reliëf-beeldje in de vorm van een gevelsteen met
een paardje er op, dat de beeldhouwer John Raedecker in de twin
tiger jaren, met drie andere van dergelijke beeldjes, maakte voor een
tentoonstelling in Parijs. De waarde wordt geschat op f 1000.
In het Historisch Seminarium
kwam het beeldje na het overlijden
van prof. dr. J. Niermeyer is decem
ber van het vorig jaar. in 'n rom
melhoek terecht. Werksters die het
seminarium schoon maakten, zetten
het deze zomer met een hoeveelheid
afval klaar voor de vuilnisman. Twee
Marokkaanse arbeiders, die by de
reinigingsdienst werkten, vonden het
beeldje echter te zwaar om mee té
nemen en wierpen het in het water
Uit het water
Er zou geen haan naar gekraaid
hebben als de directeur van de
Ryksacademie voor Beeldende Kun
sten, prof. dr. N. Vroom, niet, om
het overly den van Raedecker (onge
veer 10 jaar geleden) te herdenken,
in zyn academie een overzichtsten
toonstelling van het werk van Rae
decker had willen houden. Hierbü
wilde men ook de vier reliefbeeldjes
gebruiken die in het bezit zijn van
het Stedeiyk Museum.
Verzoeken van het Stedelyk Muse
um aan de Universiteit van Amster
dam om het beeldje met het paard
terug te bezorgen, bleven zonder re
sultaat. Een woordvoerder van de
Universiteit zei gisteravond: „Nie
mand hier wist meer iets van dat
beeldje af. We hebben toen het hele
apparaat moeten doorlichten. Na
veel zoeken vonden we tenslotte ie-
mand op het Historisch Seminarium
die zich het beeldje herinnerde en
wist te vertellen dat het in de gracht
lag".
Een duiker haalde het ongeveer 40
kilo zware relief-beeldje op een
avond in oktober, zonder lang te hoe
ven zoeken, uit het water. Het beeld-
Je is niet beschadigd. Het is echter
spel levert als de wankelmoedige
kantonrechter, die, wetende dat hy
straks verpletterd zal worden tussen
de SA. en de partyman (officier van
justitie), en zijn ondergang tegemoet
gaat). In deze scène moeten ook
met waardering genoemd worden
Piet Romer als de inspecteur, Broes
Hartman als de officier van justitie
en Ferd. Stemeberg als de glashar
de Mr. Fey.
B.H.
Een scène uit „Angst en ellende
in het Derde Rijk,, met Sara
Heyblom en Ton van Duinhoven.
(Foto LD/Holvast)
op het ogenblik niet op de over
zichtstentoonstelling in de Ryks
Academie te zien. „By het inrichten
van de expositie bleek, dat we eigen-
lyk geen ruimte hadden voor die vier
reliefs", aldus de heer C. Meuleman,
die zich daarmee heeft bezig gehou
den.
By het Stedelijk Museum is men
zeer ontstemd over de slordigheid
waarmee men blijkbaar aan de Uni
versiteit van Amsterdam met geleen
de kunstwerken omspringt. De direc
teur, mr. J. de Wilde, heeft in een
brief op grotere zorgvuldigheid aan
gedrongen. De Universiteit op haar
beurt heeft betersrhap beloofd.
Relativeert de heer Meuleman i
„Ach, zo vreemd is het nu ook weer
niet, dat het relief-beeldje op die
manier verdwenen is. Ik kan mij best
voorstellen dat werksters in de ver
onderstelling hebben verkeerd dat 't
een oud stuk steen was dat wel weg
Zilver uit de tijd
van de V.O.C.
Zilver uit de tyd van de Ver. Oost-
indische Compagnie zal van half de
cember af in 't Haags Gemeentemu
seum worden geëxposeerd. De ten
toonstelling wordt gehouden in sa
menwerking met de „Stichting cul
tuurgeschiedenis van de Nederlan
ders overzee". Voorwerpen worden
getoond uit het voormalig Ned. Oost-
Indië. daterend uit de 17de en de
18de eeuw.
Voor deze expositie zijn 100 voor
werpen bijeengebracht. Bij de te ex
poseren voorwerpen zijn fraaie bla
den, die indertijd in Batavia werden
gemaakt, een bijna 21 kilo wegende
zilveren voet van het. doopvont uit
de afgebroken Portugese binnenkerk
uit Batavia en een verguld zilveren
doopbekken met deksel. Dit zilver is
merkwaardig, omdat het duideiyk
inheemse elementen vertoont of
schoon het qua styl zeer Europees is.
MEDEWERKERS
VAN MICHAJLOW
GEARRESTEERD
Drie medewerkers van de Joegosla
vische schrijver Michajlow, die
op het ogenblik een gevangenis
straf van een jaar uitzit. Zijn gis
teren gearresteerd, zo is in Belgrado
vernomen. Een van hen is professor
Maryan Batanitsj uit Zagreb, die,
samen met andere vrienden van de
schrijver, binnenkort het eerste num
mer van een onafhankelyk tijdschrift
hoopte uit te geven, dat zich kritisch
opstelt tegenover het huidige bewind
in Joego-Slavië". Michajlow, die de
stoot gaf tot de oprichting van het
blad, is officieel veroordeeld wegens
„publikaties van valse berichten in
het buitenland".
De twee anderen, die gisteren wer
den aangehouden, zijn de eveneens
uit Zagreb afkomstige kunstschilder
Leonid Seika en de architect Predrag
Ristitsj uit Belgrado. Naar verluidt
zijn by een huiszoeking bij Batinitsj
enkele artikelen die voor het tijd
schrift gereed lagen, in beslag geno-
Vrije wereld nog
steeds bedreigd
De Amerikaanse senator Jacob Ja-
vits die een bezoek aan Turkye
brengt heeft verklaard, dat niette
genstaande de huidige crisis in de
NAVO en de breuk tussen de Sowjet-
Unie en Communistisch-China de
NAVO moet voortgaan met haar
werk en sterk blyven.
„Niettegenstaande het offensief
voor vreedzame coëxistentie van
Ohroesjtsjow wordt de vrije wereld
nog steeds bedreigd en daarom moet
de NAVO sterk blyven om de vrij
heid te kunnen verdedigen".
Hy sloot de mogelykheid van meer
samenwerking tussen Oost en West
echter niet. uit en zei dat „betere
pogingen gedaan moeten worden om
ontspanning tussen het Westen en
de Oosteuropese landen te bewerk
stelligen, in het by zonder op de ge-
handel en cultuur".
>ieden i
ADVERTENTIE
'n pracht geschenk
