Eindelijk duidelijkheid iver Franco's opvolging JONKERS V Waarom zond Egypte geen luchtdekking Spanje wacht vandaag een trote politieke gebeurtenis Nieuwe voorstellen beursreorganisatie «Si Denemarken vandaag naar de stembus „Aspida"-proces in Athene verloopt in een rumoerige sfeer -J JJAG 22 NOVEMBER 1966 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 13 (Van onze Spaanse correspondent) (tig stukadoors, metselaars, iciëns, timmerlieden, schil- en granitowerkers hebben rige week dag en nacht ge- om de grote vergaderzaal iet Spaanse parlement, de Espagnolas, op te poet- Het oude statige gebouw, zijn reusachtige bronzen als wakers voor de in- het dak door hoge zuilen steund, lijkt geheel ver- rd- Alle zetels van de ;e parlementariërs zijn op- bekleed en gevernist. Er aantal bijgekomen, want de 607 afgevaardigden wa nt de vorige week maar 565 voorradig. alles met het oog op de ge> nissen van hedenmiddag vijf janneer het Spaanse staats- generaal Franco tijdens een ige zitting van de voltallige plechtig zijn nieuwe funda- |e wet op de Spaanse staatsin- ig zal afkondigen, waaruit het il leren hoe de oude generaal in is zijn opvolging te regelen, rerwachtingen in Spanje over oud van de rede, waarmee ge' Franco deze wet zal aankom zijn thans hevig gespannen en ningen zeer verdeeld. Onge wordt dit de belangrijkste ie gebeurtenis op het Ibert chiereiland sedert het einde burgeroorlog in 1939. Binnen' litenlandse dagbladen hebben litgeput in gissingen omtrent dodingen van de grijze ge- Het zijn series veronderstel- geworden, die elkaar op de punten tegenspreken, want lal Franco heeft zijn nieuwe zijn plannen goed bewaard, enige dat bekend geworden is, hij zelf de tekst voor deze eeft opgesteld, gesteund door inisters van Justitie, Voorlich- Binnenlandse Zaken en van reging en door de president Cortes. Niemand anders heeft izicht in de tekst van de wet Tot enkele uren voordat al Franco aan zijn historische begon was nog niet be- mnneer een afschrift ervan pers zou worden verstrekt, ie grootste geheimhouding be en men heeft zelfs geen druk- irven vertrouwen! Zes fundamenten malen heeft Franco verklaard je een open constitutie nog moet worden aange- Dle constitutie bestaat voorlo- een zestal zogenaamde fun- tele wetten. De eerste regelt aten van de Spanjaarden. Deze de los Espagnolas", die een algemene vrijheden en ver ingen toekent, is in de loop ren uitgebreid met een serie die deze vrijheden en ver ingen nader omschrijven. In seld moet men de wet op de iheid zien, die in april van ir is afgekondigd. Daarbij past st wetsontwerp op de gods- rrjjheid, dat al jaren lang in ütieke ijskast ligt, maar nu Pijnlijk, nog vóór Kerstmis, el aan de Cortes zal worden legd. In de nieuwe versie van neemt Spanje het be- ike besluit zonder verdere be- ig volledige vrijheid van gods toe te staan, ondanks de zeej\ oppositie die hiertegen door het episcopaat wordt gevoerd, maast kent het land de funda- le wetten op de arbeid, op het een wet waarbij het se staatshoofd zijn besluiten referendum kan onderwer- een wet op de opvolging, die lerendum in 1947 is aangeno- waarbij Spanje officieel een tjjk werd, en een wet op de elen van de nationale bewe- de enige toegestane politieke in het land. Deze serie funda- He wetten zal nu voorlopig wor- dgesloten met de wet op- de inrichting, die nu dan door zal worden toegelicht en on- ipen zal worden aan een nieuw sdlim dat waarschijnlijk op 18 'ber plaatsvindt. wet zal een aantal wijzigin- m de voorgaande inhouden. De Wjkste punten ervan zullen j| Pandering van de wijze waar op de leden van de volksvertegen woordiging zullen worden gekozen. Dit parlement zal ook in zijn samen stelling een verandering ondergaan. Een vierde deel ervan zal vrij kun nen worden gekozen. Daardoor krij gen onafhankelijke politieke figuren een kans in het bestuurscollege van het land zitting te nemen. Dat be tekent dat de politieke partijen weer enige betekenis in het land zullen krijgen. Sedert 1939 zijn deze par tijen verboden. Alleen toegestaan is de door de Falange geleide zoge naamde nationale beweging, die ech ter in de dertig jaar van zijn be staan nooit werkelijk vat op de be volking heeft gekregen. Verslagen kandidaten De „Spaanse raad van het konink rijk", enigszins te vergelijken met de Nederlandse Raad van State, tot nu toe een louter symbolische instelling, krijgt meer betekenis. Deze raad zal voordrachten aan het staatshoofd moeten doen omtrent de persoon van de minister-president, een novum in het huidige Spaanse staatsbestel. Tot nu toe waren de functies van hoofd van de legering en hoofd van de staat in de persoon van generaal Franco verenigd. Daarnaast zal, vol gens velen in Spanje, de weg naar de monarchie worden opengesteld. Franco zal de officiële titel van re gent krijgen en in die functie de komst van de nieuwe koning voor bereiden. Dit laatste is echter tegen de wil van het volk in. Tijdens de jongste gemeenteraads verkiezingen in Madrid, zijn alle uit gesproken monarchistische kandida ten officieel verslagen door de fa- langisten en onafhankelijke politici. Dat is een aanduiding, dat generaal Franco, indien hij opnieuw het vraagstuk monarchie of republiek aan het volk gaat voorleggen, niet ADVERTENTIE TOGAL TEGEN REUMATISCHE PIJNEN: SNEL PIJNVRIJ Zorg dat U Togal in huis heeft. Snelle stiller van grote en kleine pijnen. Reumatische pijnen. Ischias. Spit. Griep. Hoofdpijn. Verkoudheid. Alles ver dwijnt snel. Door Togal. Bij apoth. en drog. TOGAL 0.95; 2.40; 8.88. Openstelling 11.30—13.15 Omtrent de voorgenomen maatregelen inzake de beursorgani- satie heeft het bestuur van de Vereeniging voor den Effecten handel de leden in kennis gesteld van nieuwe conclusies en over wegingen welke, naar het bestuur meent, voor alle betrokken partijen aannemelijk lijken. Hilerover zullen de leden met het bestuur kunnen spreken in een vergadering welke zal worden gehouden op maandagmiddag a.s. De hierover aan de leden verzon den circulaire betekent een aanvul ling op de mededelingen omtrent de conclusies waartoe het be raad van het beursbestuur over wen selijke maatregelen inzake de beurs- organisatie heeft geleid, en waar van de leden in kennis zijn gesteld op 9 augustus 1966. Vrij algemeen achtten de leden in het ontworpen systeem van notering in twee perioden de pauze van een kwartier te kort. Derhalve heeft het bestuur deze administratieve pauze thans op een half uur gesteld. Van daar dat nu wordt voorgesteld de beursuren vast te stellen op 11.30 uur (i.p.v. 11.00 uur) en het einde 13.15 uur I.p.v. 12.30 uur vol gens de vorige voorstellen). Op het ogenblik eindigt de officiële beurs- tijd. zoals bekend, om 14.15 uur. Een tweede belangrijk punt is, dat het systeem van afrekening tegen middenkoers van orders in fondsen, die in open hoek worden verhandeld, niet meer zal zijn toegestaan. Het streven van het bestuur is er op gericht de nieuwe beursorganisa- tie geleidelijk op de eerste beursdag van 1967 te doen ingaan en uiter lijk 16 januari te voltooien. Men hoopt dat de gehele beursver- goeding een stimulerende uitwerking zal hebben op de handel van de Amsterdamse effectenbeurs. Voor de z.g. tapefondsen (die in open hoek worden verhandeld), be tekent het ontworpen systeem 7 (i.p.v. 6) tijdvakken, elk van een kwartier. Voor de in twee perioden noteren fondsen zou men die perioden kunnen vaststellen op 11.30 tot 12.15 uur en 12.45 uur tot 13.15 uur. Daarbij zou dan een pauze gelden van 12.15 tot 12.45 uur. Wat betreft de notering van die tapefondsen, die doorgaans niet in open hoek worden verhandeld (cul tures en sommige scheepvaartwaar den) zou het aanbeveling verdienen ook voor deze het systeem van twee perioden in te voeren. Inzake het systeem tot afrekening tegen middenkoers (van orders in fondsen, die in open hoek worden verhandeld) lijkt het verkieslijker uitvoering van orders voortaan te doen geschieden niet in het eerste tijdvak maar tegen de eerste note ring m.a.w. tegen de koers welke in de betrokken open hoek tot stand ADVERTENTIE maakt uw keel weer als fluweel komt, terwijl dan afrekening tegen middenkoersen niet meer zal zijn Het is nu aan de leden van de Vereeniging voor den Effectenhan del zich hierover een oordeel te vor men. helemaal zeker kan zijn van de uit slag van dit referendum. Een troost voor hem moet zijn dat slechts tien procent van de bevolking in Barcelona en nauwelijks dertig procent in Madrid aan deze gemeen teraadsverkiezingen heeft deelgeno men. Het Spaanse volk is niet ge wend te kiezen. Dertig jaar lang is het geleid geweest zonder dat naar zfjn mening werd gevraagd. Nu zet Spanje de eerste belangrijke schre den op de weg naar herstel van de democratie en de Spanjaard zal op nieuw moeten leren actief deel te ne men aan het politieke leven van zijn land. De gemeenteraadsverkiezingen van dit weekeinde hebben bewezen dat hij zeer schuchter democratisch leert lopen. P.S.P.: Geen moeilijkheden bij huwelijk van Margriet De Pacifistisch Socialistische Partij heeft zich gedistantieerd van allen, die moeilijkheden willen veroorzaken op of rond de trouwdag van Prinses Margriet en mr. P van Vollenhoven. Ze behoudt zich wel het recht voor om van haar overtuiging, opvatting en mening te doen blijken. Dit deelde de heer L. Bot, fractie voorzitter van de PSP in de Ha gemeenteraad gisteren mee, tijdens de behandeling van het voorstel om een krediet van f. 89.470 uit te trek ken voor een ontvangst, een feest in het circustheater, voor versiering van stadhuis, de toren van de Grote Kerk en straten en markante punten van de stad. De heer Bot en zijn partijgenoten sternen tegen het voor stel op grond van de feiten, dat de PSP tegen het koningshuis is, voor een republiek, en tegen het besteden van zoveel geld voor een feestelijke aangelegenheid, terwijl vele noden financieel niet kunnen worden ge lenigd. Burgemeester mr. H. A. M. T. Kolfschoten was dankbaar, dat de PSP-fractievoorzitter nog eens dui delijk had onderstreept, dat de PSP geen roet in het eten zal strooien. ADVERTENTIE Bjj de verkiezing voor een nieuw folketing (parlement), welke van daag in Denemarken worden gehou den als gevolg van een besluit door de socialistische minderheidsregering van premier Jens Otto Krag op 2 nov. j.l., gaat het in hoofdzaak om de vraag op welke wijze de inkom stenbelasting moet worden geheven. Volgens waarnemers zou Krag ech ter tevens zjjn besluit om verkiezin gen te doen uitschrijven gekomen zijn omdat hij meende van de thans in de oppositie heersende verdeeld heid gebruik te kunnen maken. Zijn partij bleef kort geleden met een minderheidsregering zitten toen de radicalen zich uit de negen jaar oude coalitie terugtrokken nadat zij een van hun elf zetels in het parle ment verloren hadden. De drie grote oppositie-partijen, de liberale agrariërs, de conservatie ven en de onafhankelijken, wijzen Krags belastingplan vierkant van de hand maar zijn onderling verdeeld over de vraag hoe de inkomstenbe lasting geadministreerd moet wor den. De radicalen zijn het wel in be ginsel met het dekkingsplan van de regering eens maar niet in de vorm waarin het is voorgesteld. De rege ring wil ook een ingrijpende vereen voudiging van het huidige ingewik kelde Deense belastingstelsel invoe ren. Volgens de uitslag van een door een dagblad uitgevoerde opiniepeiling zou de regering een stemmenverlies van vier procent kunnen verwachten. In het oude folketing (179 zetels in totaal) hadden de sociaaldemocraten er 76, de liberale agrariërs 36, de conservatieven 36, de radicalen 10, de volkssooialisten 10, de onafhan kelijken 5, het liberale centrum 2, waarbij verder twee zetels voor de Far-Oer-eilanden en twee voor Groenland. over 'n béste geiser gesproken...! Beknibbel niet op 'n radiator. één Junkers cv-gasgeiser heeft capaciteit voor een héél huis. Warm in een wip, goedkoop f in aanleg en tevreden met een plaatsje in een kast! Verwacht u I anders van Junkers (met 86 jaar 1 ervaring in geisers, geisers, geisers, geisers, geisers...)? Autohulpdiensten verenigen zieh „Wij hebben plannen in voorbe reiding de autoreparatiediensten in ons land te verenigen in een N.V. waarvan de automobilist lid kan worden tegen betaling van een jaar lijkse contributie. Hierdoor kan hU evenals dat bij de ANWB-leden gebeurt ook door ons gratis wor den geholpen wanneer hij met pech langs de kant van de weg komt te staan", aldus de heer Th. Ph. Wulffraat uit Rotterdam, directeur van de Rotterdamse Autoreparatie dienst. Sinds enkele dagen heeft ook Utrecht een autoreparatiedienst (AB.U.), waardoor nu zeven steden in ons land over een dergelijke auto hulpdienst beschikken. Deze bedrij ven met een eigen werkplaats heb ben in totaal 21 servicewagens (in clusief takelwagens) in gebruik, die op ieder moment van de dag zowel overdag als 's nachts op verzoek hulp aan gestrande automobilisten kunnen bieden. Het ligt in de bedoe ling ook in andere steden van ons land tot de oprichting van autorepa ratiediensten te komen, zoals in Tilburg, Amersfoort, Zwolle en Gro ningen. „Deze hele organisatie was ln feite niet nodig geweest, wanneer de A.N.W.B. op haar eigen terrein de rijkswegen was gebleven", zo meent de heer Wulffraat, „maar nu zij door de stadswegenwacht in Am sterdam en Den Haag ook binnen de bebouwde kom hulp is gaan verle nen moeten wij iets doen om ons niet helemaal de kaas van het brood te laten eten". Het proces tegen 28 Griekse offi cieren in de affaire van de revolu tionaire ,,Aspida"-organisatie heeft gisteren geleid tot geschreeuwde be schuldigingen over „hersenspoeling" en „chantage" van de zijde van po litici die de regering steunen. Het rumoer in de rechtszaal barstte Jordaanse verwijten aan Nasser De Jordaanse premier Wasfi Teil heeft op een persconferentie in de hoofdstad Amman kritiek geoefend op het in Cairo gevestigde „Verenig de Arabische opperbevel" en op Egypte, omdat zij niet voor luchtdek king hadden gezorgd tijdens de Is raëlische vergeldingsactie op Jor daans grensgebied op 13 november jl. Hij noemde de aanval een toets steen voor „het militaire beginsel dat de bestandslijn één enkele linie vormt en dat een aanval op een deel ervan een actie tegen het geheel betekent". Volgens de bestaande plannen was Egypte verantwoordelijk voor de luchtdekking in het gebied ten zui den van Jeruzalem. Premier Teil verklaarde dat Jor danië geen steun had gevraagd van de andere Arabische landen, omdat het „Verenigde Arabische opperbe vel" van mening was, dat men het niet op een oorlog moest laten aan komen op 'n door Israël bepaald tijd stip. Volgens hen had Israël geprofi teerd van het feit, dat er Egyptische troepen in Jemen zijn en dat er in Syrië een weinig stabiele toestand heerst. Hij vond dat men in de Ara bische wereld toch wel iets had kun nen doen om de Israëlische druk op Jordanië te verminderen. Zo betreur de hjj het, dat Syrië pas na het ge vecht in de Jordaanse grensdorpen een Israëlische tractor was gaan beschieten. Van een legering van V.N.-troepen Langs de bestandslijn wilde hij niet weten, omdat dit het einde van de Palestijnse zaak zou betekenen. In de Veiligheidsraad in New York heeft de Jordaanse afgevaardigde gevraagd Israël te veroordelen voor de aanval en economische sancties tegen Israël te bevelen. H(j keerde zich tegen een resolutie waarin Is raël wordt veroordeeld maar tegelijl Jordanië wordt verzocht dr vrede te bewaren. De raad moet vol gens hem alleen de Jordaanse klach' behandelen. Jordanië is opgeschrikt door berichten over de Amerikaanse politiek. B(j de overval waren 46 tanks gebruikt van het „Patton"- type, die onlangs door de V.S. aan gisteren gezegd, dat dit cijfer niet Israël waren geleverd voor verdedf gingsdoeleinden, zei hjj. De Israëlische afgevaardigde Co- may sprak dit laatste gisteren tegen in een brief aan de raad. Er waren slechts tien tanks met nog geen 400 Israëlische soldaten gebruikt, zei hij, en daar was geen ,Pattöni"-tank bij. Het rapport dat de Noorse stafchef van de V.N.-wapenstJilstanidsorgani- satie, luitenant-generaal Odd Buil, aan de Veiligheidsraad had gezon den, was opgesteld aan de hand van gegevens die hij van derden had ont vangen en dus mogelijk onnauwkeu rig en overdreven, aldus Comay. Het rapport zegt, dat 97 Jordaanse bur gers werden gewon/d. In de V.N. werd klopt, het zijn er slechts 17. Er wer den 18 Jordlamdëns gedood, volgens verbeterde opgaven werden 54 bur gers en militairen gewond. Comay onderstreepte, dat de Is raëlische overval ndet moet worden beschouwd als alleenstaand maar in samenhang met de voorafgaande Arabische aanvallen. Hij somde een lange reeks overvallen op Israëlisch gebied op en wees op de uitspraken van Arabische regeringen, dat zJj zich in oorlog met Israël achten. Israël hoopt dat een optreden van de Veiligheidsraad alle omstandig heden in acht zal nemen en een kal merende uitwerking zal hebben, zei hij. los nadat een der verdachten, kapi tein Theodosioe, verklaarde dat hfj lid was van de illegale Aspida-orga- nisatie en met veertig andere officie ren samen een eed van trouw aan de organisatie had getekend op aan drang van kapitein Boeloekoe, een der andere verdachten. Deze sprong op en verklaarde dat Theodosioe een leugenaar was. Theo dosioe had volgens hem een bod van 110.000 gulden gehad voor het afleg gen van een dergelijke verklaring. Bovendien zou hem vrijspraak zijn beloofd en zou hij een hersenspoeling hebben ondergaan. Boeloekoo zei dat het aanbod ook aan hem was ge daan, maar dat hij had geweigerd. Andere verdachten verklaarden dat hun vrijspraak was beloofd als ze verklaringen wilden afleggen waarin verband zou worden gelegd tussen ex-premier George Fapa/ndreoe en zijn familieleden en de „Asplda"- affaire. In het verslag over het on derzoek door militairen naar de or- dat tot het proces voor de heeft geleid, wordt gezegd dat de zoon van de oud-premier, An dreas Papanidreoe, de „Aspida" ,jnin of meer" zou hebben geleld. De organisatie zou een greep naar de macht hebben willen doen en Griekenland laten uittreden uit de NAVO. aldfus de aanklacht. Mevrouw Soedjarwo Tjondro- negoro, echtgenote van de Indo nesische ambassadeur, heeft gis teren het Waiamedok voor Indo nesië te water gelaten. Het dok heeft een hefvermogen van 2.000 ton. Lengte 100,50 meter, breedte 22 meter. Het dok is bestemd voor een nieuwe werf in Ambon. Nieuwe uitgaven De Nederlandse boekenliefhebbers hebben al meermalen kunnen profi teren van internationale samenwer king der uitgevers. Een duidelijk voorbeeld is de serie Wereldaka- d e m i e, die de lezer actuele infor matie brengt op alle gebieden van denken en weten en die tot stand is gekomen dank zij de samenwer king van acht uitgevers uit diverse landen, resp. Amerika, Frankrijk, Italië, Duitsland. Zweden, Span je, Engeland en Nederland. Dat het niet om kleine bedrijven gaat, maar om uitgeverijen van wereldfaam be wijzen namen als Hachette (Frank rijk), Bonnier (Zweden) en Monda- dori (Italië). In ons land zijn het W. de Haan en J. M. Meulenhof. die deze uitmuntende serie op de markt brengen, boeken met een om vang van 256 pagina's, waarvan niet minder dan 64 bladzijden illustraties, hier en daar in kleur. Het nieuwste deel is een boek van W. G. Forrest: De opkomst van de Griekse democratie in een uitstekende vertaling van dr. J. C. B. Eykman. De auteur beschrijft op boeien de wijze hoe de absolute macht van de arristocratische bovenlaag (om streeks de achtste eeuw voor onze jaartelling) langzamerhand gebroken werd, door economische expansie, door revolutie, door het prevaleren van wetten op de uitvoerders van die wetten en door het terzijde schuiven van Juridische spitsvondigheden. Eerder verschenen ln deze reeks t Visuele waarneming, door R. L. Gregory (de psychologie van het zien) Toegepaste ontwikkelingseconomie, door prof. Jagdiah Bhagwati (uni versiteit Nieuw-Delhi) De linkse traditie in Europa, door David Caute (Oxford), waarin een duidelijk overzicht wordt gegeven van de opkomst van Jinks" in verschil lende landen van Europa; Zeven wereldsteden, door Peter Hall: Londen, Parijs, Randstad Holland, Rijn-Roer-agglomeratie, Moskou, New York, Tokio, gevolgd door een hoofdstuk „De toekomsti ge wereldstad" (opmerkelijk ls, dat het hoofdstuk „Randstad Hol land" ons land in meer dan een op zicht ten voorbeeld wordt gesteld): Het Chineee communisme, door prof. Robert North (Stanford uni versiteit, Californlë), waarin de schrijver van mening blijkt, dat de oorsprong van de rode revolutie in China ln een vrij ver verleden ge zocht dient te worden en waarin hij voorts de methoden en de politieke gedragslijn van het regime in Peking onder de loupe neemt. Overziet men de lijst van auteurs van deze eerste delen, dan overweegt het Angelsaksische element, waar mee vanzelfsprekend niets ten nade le gezegd wil zijn, maar wat toch de vraag doet rijzen of er van een redelijke spreiding gesproken kan worden. Deze vraag moet bevestigend worden beantwoord en zelfs blijkt Nederland bijzonder sterk vertegen- oordlgd te zullen worden. Zo zal prof. Dresden (Leiden) schrijven over Hu manisme en Renaissance, prof. Freu- denthal (Utrecht) over Wiskunde in het dagelijkse leven, prof. Van Peur- sen (Lelden) over Fenomenologie en linguïstische analyse, rabbijn 8oe- terdorp (Amsterdam) over het Jo dendom, prof. Van Heel (Delft) over Optica, prof. Tinbergen (Rotterdam) over Ontwikkelingsplannen en prof. Uhienbeck (Leiden) over het taal model. Daarnaast drie Duitse, drie Franse, een Spaanse, vijf Engelse. Zweedse en een Zwitserse auteur. Tenslotte kan nog worden medegedeeld, dat in de Internationa le raad van advies van deze fraaie en nog veelbelovende serie drie Ne derlanders op een totaal van 22 ge leerden zitting hebben: prof. Dres den, dr. Forbes en prof. Den Hollan der. De laatste Nederlandse zeilsche pen. Een korte beschrijving van de Nederlandse grote zeilvaart na de Franse Tijd, door W. L. Leclercq. Uitg.: A. Oosthoek, Utrecht. In geuren en kleuren. Een geschie denis van de Hollandse bolgewassen, door J. A. Janse. Uitg.: A. Oosthoek, Utrecht. BUbels ABC, door dr. K. H. Mis- kotte. 2e, herziene druk. Uitg.: W. ten Have, Amsterdam. God en het kind, door M. Span- jaard-Levy. 2e, herziene druk. Uitg.: Boekencentrum, Den Haag. Het mysterie van de verdwenen student, door J. Fleming. Uitg.: H. P. Leopold, Den Haag. Vormen van zelfkennis, door prof. dr. A. Chorus. Uitg.: H. P leopold, Den Haag. Koken voor twee, Complete menu's voor gewone en feestelijke maaltij den, door Maja Krans. Uitg.: Zomer Keunings, Wageningen. De boxer, door A. Wintzell en L Knutson. Verschenen in de serie „Mijn hond in beeld". Uitg.: Zomer Keunings, Wageningen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1966 | | pagina 13