Wacht bii Bofort-Kanon*
kunst
kaleiöoscoop
GIJS REYNS EN JOOP BRONS
INAANTREKKELIJKPROGRAM
Slagwerk-concert op
een hoog niveau
Aangrijpend en
beklemmend
LEIDSCH DAGBLAD
AANKLACHT TEGEN DE OORLOG
In het Schouwburgabonnement vond gisteravond de voorstel
ling plaats van ,,De wacht bij het Bofort-Kanon" („Events while
guarding the Bofors-gun"), toneelspel in twee bedrijven van John
McGrath. Het is de eersteling van deze nog jeugdige Engelse
schrijver van Ierse afkomst. Met zijn grote voorganger G. B. Shaw
heeft hij gemeen de strakke, doelbewuste opbouw en de trefzekere,
forse dialoog die hij mag dan voor onze oren al te realistisch en
uitermate rauw klinken een onmisbaar element is om de nood
zakelijke sfeer op te roepen-
Mc Grath's opzet Is de gevolgen
aan te tonen van de naar militaire
tradities gegeven order, in dit geval
een totaal verouderd kanon te be
waken tegen een mogelijke, maar on
waarschijnlijke aanslag.
Naar spannende climax
Het is 1954, een zeer koude winter
in de Engelse bezettingszone van
West-Duitsland. Voor de correcte
uitvoering van deze opdracht is aan
gewezen de nog jonge, onervaren kor
poraal Evans, die zijn zes soldaten
door zijn weifelend optreden nauwe
lijks in bedwang kan houden. De
barre weersomstondigheden, de een
zaamheid van hun post in een vreem
de en vijandige omgeving en de
overtuiging van het zinloze van hun
taak veroorzaken een uiterst gespan
nen toestand onder de soldaten die
zich, ieder naar zijn aard, daartegen
trachten te beschermen, waarbij
drinkgelagen, obscene grappen en
harde klappen elkaar afwisselen.
ADVERTENTIE
Snoep
verstandig
eet 'n appel
Jordaens-expositie
in Rotterdam
Van 17 december tot 4 februari 1967
zal in het museum Boymans-Van
Beuningen een tentoonstelling te zien
zijn, gewijd aan Jordeans als teke
naar. Deze tentoonstelling is georga
niseerd in samenwerking met het Ru
benshuis te Antwerpen waar de wer
ken tot 4 december te zien zijn. Na
de tentoonstelling, die in 1956 en 1960
aan de tekeningen van Rubens en
Van Dijck werden gewijd wil het
de derde grote Vlaming
i de beurt doen komen.
Jordeans streeft in zijn tekeningen
steeds naar picturale effecten. Zijn
meeste schetsen zijn als verkleinde
„modellen" voor veel grotere, later uit
uit te voeren schilderijen of wand
tapijten te beschouwen. Jordeans is
een typisch „tekenende" schilder.
De samensteller van de uitvoerige
rijk geïllusteerde catalogus, de Jor-
deanskenner prof. dr. RogerA.
d'Hulst, heeft de 123 tekeningen glo
baal iii vijf perioden ingedeeld, waar
bij het merendeel (81) de periode van
1628/52 beslaat.
f 25.000 voor Italië's
kunstschatten
Het voorlopig comité „Geteisterde
kunststeden Italië" heeft als eerste
grote bijdrage voor zjjn actie een be
drag van f25.000 ontvangen van het
Prins Bernhard Fonds. Het bedrag
werd mede namens de Fondation
Europeenne de la culture geschonken.
Behalve geldelijke bijdragen heeft
het comité ook aanbiedingen van
hulpverlening ontvangen van restau
rateurs. Het comité staat in verbin
ding met het te Florence opgerichte
comité voor de coördinatie van de in
ternationale hulpverlening. Bijdragen
kunnen gestort worden op postgiro
4180 van Openbaar Kunstbezit, met
vermelding „Geteisterde kunststeden
Italië".
De spanning stijgt ten top als de
twee soldaten voor de eerste aflos
sing, die met verlof van de korporaal
„even" in de cantine sigaretten gaan
halen, niet op tijd terug komen en
tenslotte, twee uur te laat, zich mel
den. Eén hunner, de meest opstan
dige soldaat O'Rourke in laveloze
staat.
Min of meer bijgekomen, loopt hij
op aandrang van de korporaal nog
één wachtronde. Beu van alles, de
dienst, de verveling en van het leven
kiest hij dan de voor hem enige uit
weg en stort zich in zijn bajonet
We moeten dit sterk aangrijpende
Uitstekende regie
De regie werd zeer terecht toever
trouwd aan de Engelsman Ronald
Eyre, die ook de succesvolle première
in Londen heeft geleid. Hij is er in
geslaagd ook de Nederlandse toneel
spelers in dit stuk tot grote hoogte
op te voeren.
Cor van Rijn gaf een beklemmende
uitbeelding van de soldaat O'Rourke.
Zijn opstandigheid tegen de militaire
discipline, tegen zijn mede-slachtof
fers, tegen het leven zélf. Het was al
les van een volstrekte doorleefdheid.
Arnold Gelderman overtuigde als de
zwakke korporaal, voortdurend in
strijd met zijn goedhartigheid, de
voorschriften en zijn eigen belang,
maar tenslotte toch bereid risico te
nemen om O'Rourke in bescherming
te nemen. Fel in z'n razernij toen hij
bij diens lijk besefte dat alles om
niets was geweest. De soldaat Rowe,
de man die door zijn bangheid letter
lijk van zowat iedereen de klappen
kreeg vond in Dick Scheffer de juis-
het Bofort-Kanon". V.l.n.r.
John Leddy, Cor van Rijn, Rudi
Falckenhage, Dick Scheffer, Ar
nold Gelderman.
te vertolker. Maar ook sergeant Wal
ker en de soldaat Flynn, Crowley,
Featherstone en Shone, gespeeld door
Jan Apon, Hereman Vinck, Rudi Fal-
kenhage, John Leddy en Eric Schut
telaar mogen met ere genoemd wor
den.
T oneelgebeurtenis,
Samenvattend komen we tot de ge
volgtrekking dat we een gebeurtenis
op toneelgebied hebben meegemaakt
die weliswaar aanvankelijk door de
gedurfde openhartigheid en rauwe
uitvallen afschrikte, maar niettemin
tot een daad van betekenis uitgroei-
T tveede
piratenzender
RADIO DOLFIJN
ZENDT UIT
Gistermiddag om vier uur is van
af het schip „Laissez Faire" voor de
Engelse kust, „Radio Dolfijn" in de
lucht gekomen, de tweede commer
ciële piratenzender die zich richt
tot de Nederlandse luisteraars en
consument. Radio Dolfijn zendt uit
op de 227 meterband, van 's ochtends
z;:s uur tot middernacht. Voor het
aan elkaar praten van de platen
heeft Radiodivision Broadcoasts in
Londen zes Nederlandse disc-
jockey's in dienst genomen.
Vanaf het schip werden reeds twee
programma's in de Engelse taal uit
gezonden, door Radio England en
Brittain Radio. De eerste is nu ver
vangen door Radio Dolfijn. Als re
denen daarvoor worden genoemd: de
overweging dat Nederland dermate
dichtbevolkt is dat er wel plaats is
>r een tweede zender, de wet die
Engeland voorbereid wordt ter be
strijding van de piratenzenders en
het feit dat de reacties op Radio
England uit ons land zeer goed wa-
De programma's komen direct in de
lucht. In de twee studio's aan boord
beschikt men over twee draaitafels
drie bandopnemers en een apparaat
waarmee reclame-opnamen inge-
oegd kunnen worden. De disc-
jockey's blijven twee weken achter
in aan boord van de „Laissez Fai-
i", de derde week zijn zij vrij.
De Amerikaanse programmaleider
Jack Curtis, die de disc-jockey's de
afgelopen veertien dagen heeft ge
traind, vertelde gisteren dat Radio
Dolfijn zich speciaal richt tot de
groep van luisteraars van 25 Jaar en
ouder. Men zal dus weinig beat of
popmuziek horen. Op het ogenblik
worden er met persbureaus bespre
kingen gevoerd over de nieuws-be-
richtgeving.
de!
b. a
Concert te Voorschoten
fully fashioned gebreid
van zuiver scheerwol
Sterk-warm-modieus in vele kleuren, zoals zwart, rood,
blauw, groen en camel. Met V-hals, col of ronde hals.
In de maten 110 t/m 164. Prijzen van 21,50 t/m f 30,50.
De grote
gebreide
kinder
mode
Verkrijgbaar In de betere zaken I
Nieuw instrumentarium in
actuele composities
(Van onze kunstredactie)
Leden van het Concertgebouworkest, Kunstmaand-orkest en het
Utrechts Symfonie Orkest stelden zich in het Concertgebouw te
Amsterdam op temidden van het onlangs gevormde slagwerk-
instrumentarium, teneinde daarmede het eerste concert te geven
van de serie zondagmiddagen met „actuele muziek".
Het concert in de Voorschotense Dorpskerk, waar de Cultu
rele Commissie van de Herv. Jeugdraad de Leidse organist Joop
Brons en de te Voorschoten wonende hoboïst Gijs Reyns van het
Residentie Orkest liet optreden, heeft een sympthieke indruk
nagelaten. Ten eerste ging het om tien programmanummers, die
stuk voor stuk hoog-aantrekkelijk waren, ten tweede om vertol
kers met onbetwistbaar goede smaak en gedegen vakkunde.
Brons deed het met niet minder
dan Clérambault's Suite du deuxième
ton (hypo-dorische toonsoort), Psalm
24 van Anjthoni van Noordit, Bach's
Dorische Toccrta, diens org el koraal
„Ach bleib bij c.ns", Distler's Thema
met 5 Varlaiütes over „Frisch auf,
G'sell" (melodie: Berg' op Zoom,
houdt u vroom!) en Biuotehude's
Pr&ludlum, Fuga et Ciacona in C.
Het openende „Plein Jeu" werd da
delijk raak getroffen en getuigde van
een kwaliteitsvertolker. Dat er in de
loop van het concent nog wel eens
ruimte voor wat retouches open zou
blijven deerdle niet zoveel. Zo konden
de z.g. „agrémembs", dat typisch
moeilijke Franse versieringswerk
met name in „Flütes" nog soepeler.
In het voorbijgaan herinneren we
aan het vermaard geworden „Réciit
de Nasard" uit deze suite.
Bij Van Noordt spreken we mis
schien beter van kantwerk dan van
versieringskunst. Al die tegen de me
lodie aan gecoiïtrapunteerde kant-
werkjes zijn van een heel zeldzame
schoonheid en niet beneden de stand
van een Sweelinck. Zo ergens, dan
kwamen de boeiende hoedanigheden
van het orgel naar voren, Joop Brons
excelleerde hier heel in het bijzon
der, zoals bijv. ook in Distier in hoge
mate het geval zou worden.
Hoewel in „de Dorische" geen vlek
keloze motorische gaafheid werd be
reikt (maar aan weinigen gegeven)
is de veeleisende opgave knap vol
bracht. Aan het structurele even
wicht van deze Toccata was duide
lijk, dat Bach al geheel los stond van
de heftige grillige contrasten van zijn
grote voorloper Buxitehude, wiens ge
speelde werk een passende afsluiting
vormde. Het uitgezochte Bacil-koraal
behoort tot een van de schitterende
voorbeelden van diens bewonderens
waardige, in stromende guirlandes,
vcortspinmenide stijl.
Reyns' aandeel bestond in een uit
zonderlijk mooie en vormgave Suite
in g van Telemann, in Geminiani's
Sonate in e, een Romance van Re-
ger, en, ter afwisseling, op de een
kwint lager liggende althobo een
Bach-Adagio in Bes Uniek klonk
Reyns' hobo in deze akoestisch ideale
ruimte, rustig verstild en bijna als
met een gestreken toon. Men denkt
aan Jaap Stotijn, die wel de leer
meester geweest zal zijn, maar de
bescheidenheid van Reyns in het
toonvolume tegenover de
gerichte stralende fonkeling v
tjjn, heeft een eigen charme
eigen noblesse.
Er was goede belangstelling. Het
programma toonde dan ook interes
sante aspecten, ongeacht of me:
wel of geen waardering voor kon op
brengen. Het slagwerk heeft voo
hedendaagse componist een bewuste
voorkeur gekregen, Het is niet
verschijnsel dat uit de amusements
muziek is geboren, maar vooral door
de stimulans van het huidige uitge
breide instrumentarium. Veel variatie
kan worden betracht, al zal het
de concertbezoekers van symfonie
orkesten toch nog een beperkte
pressie zijn.
ADVERTENTIE
Snoep
verstandig
eet 'n appel
Theo Olof hoofdleraar
Kon, Conservatorium
De violist Theo Olof heeft een be
noeming tot hoofdleraar aan heit
Koninklijk Conservatorium voor Mu
ziek te 's-Gravenihage aanvaard. Hij
treedt op 1 januari 1967 in functie,
Plein genoemd
naar Sienkiewicz
In Rome is gisteren een plein ge
noemd naar de Poolse schrijver Hen-
ryk Sienkiewicz, de schrijver van het
beroemde boek over het oude Rome,
„Quo Vadiis".-
Bij de plechtigheid was de Poolse
ambassadeur Adam Willmann aan
wezig. Hij dankte de stad Rome na
mens het Poolse volk en de Poolse
regering. Tevens is een plaquette ont
huld op het huis waar Sienkiewicz
in Rome heeft gewoond. De schrijver
is in 1846 geboren en in 1916 in Zwit
serland overleden.
Dat bleek toen van de Zweedse
componist Sven Erik Back diens
„Favola" voor klarinet en slagwerk
werd gespeeld. De uitermate knappe
solovertolking van Piet Honingh
droeg er veel toe bij. Men hoorde de
contrastwerking van de geblazen en
de geslagen toon, die in de compositie
echter niet meer kregen dan de com
ponist erin gestopt had. Dat was mu
zikaal niet veel, al schijnt de com
ponist er symbolische expressie mede
te bedoelen. Welke symbolen dit wa
ren, vermeldde het programma niet.
Zo ook kreeg het slagwerk in „Etu
des Choreographiques" v. d. M
kaan Maurice Ohana niet veel
dan wat interessant geknutseld!
menvoeging van ritme, metriek
klanken.
Het meest geslaagde was de
positie „Acht Inventies"
Praagse componist Miloslav Kat*
die doordacht had geschreven
voor dit instrumentarium speet
was, zonder enig experiment vai
deskundige allure. Kabelac h
ook welbewust het melodische
ment van de xylofoon en vibraljar
in zijn conceptie. Hij deed dit
opgewekte thema's, zodat hjj
oosterse slagwerk-instrumenten
veel kon verrichten, tonaal
naai, gevoelig zoals in het Lan'
tose en doordringend ritmisch in
laatste deel „Diabolico".
Terecht kreeg dit werk de me
bijval, bevestigd door de enquete
der de bezoekers, die hem 550 s!
men gaven tegenover 126 v<
en 100 voor Back. Bovendien had
de artistieke leiding van het C:
certgebouworkest met de uitvoert
musici een oordeel uitgesproken,
zonder meer ten gunste van Kate
viel.
De musici verrichtten voortrd
lijk werk, waarbij ieder t
instrumenten moesten bespe j
daarbij soms met haastige spoed
de tomtom, tamtam, gongs
bekkens of xylofoon lopend.
Dit was een onderhoudend scbo
Leidt o.a. zijn hobo-concert,
met Lothar Faber als solist
Het tweede concert der Meester -
serie van K. en O. wordt donderdag
avond a.s. gegeven in de Stadsge
hoorzaal. Dirigent is de in 1920 in
Venetië geboren Bruno Maderna, die
Maand geëist voor
gooien rookbom
op 10 maart
Tegen een jong echtpaar uit de
hoofdstad, dat op 10 maart toen de
vorstelijke bruidsstoet van de Wes-
I terkerk naar het paleis terugkeerde
in de Raadhuisstraat een rookbom
had gegooid, heeft de officier van
Justitie bij de Amsterdamse recht
bank gistermiddag in hoger beroep
bevestiging van het vonnis van de
kantonrechter geëist: elk twee
maanden gevangenisstraf, waarvan
één maand voorwaardelijk. De man,
een 24-jarige student 4n de- sociolo
gie, had de bom geworpen en zijn
even oude vrouw, maatschappelijk
werkster bij Humanitas, was hem
daarbij behulpzaam geweest. De bom
was terecht gekomen temidden van
de ruiters, die het escorte vormden
dat achter de gouden koets reed.
Volgens de officier van Justitie, mr.
W. Tonckens, had het echtpaar ar
tikel 230 der algemene politieveror
dening overtreden verbod tot het
afsteken van vuurwerk.
Beide'* verdachten hadden een
rookbom gekregen waarbij hun was
verzekerd, zo verklaarde de vrouw,
e niet gevaarlijk waren. Hun
Vandaag en morgen ivordt de collectie gouden munten, welke in Serooskerke werden gevonden, protest was gericht tegen de manier
in het Carltonhotel te Amsterdam geveld. De waarde wordt geschat op 500.000 met een goud- waarop het huwelijk was gepresen-
gewicht van circa 6,5 kg. I teerd. Het was niet de bedoeling ge-
Honderden verzamelaars hebben dezer dagen de muntenexpert Jacques Schulman bezocht aan de J weest om baldadig te zijn of de orde
Keizersgracht te Amsterdam, die een groot deel in zijn kluizen bewaarde. Op de foto bekijkt een der te verstoren, zei de man, evenals de
vele geïnteresseerden enige waardevolle munten. I vrouw overtuigend republikein.
al eerder in onze stad sterk de
dacht trok. Bruno Maderna beh
tot de avantgardc componisten
deze tijd.
Onder zijn leiding wordt uitgevt
de Symfonie K.V. 112
het hoboconcert van Maderna
als solist Lothar Faber, „Central I
in the dark" van Charles Edf
Ives en de Symfonie no. 1 in
gr. t. op 38 van Robert Schuman
Van de bijzonder merkwaan
componist Ives is nog bijzonder
nig muziek in Europa bekend,
danks het feit dat hij reeds lang
leden omstreeks de eeuwwissei
een aantal muzikale mogeï
heden beproefde, die eerst
hedendaagse componeren volledig
uiting komen
„Central Park" is een betrekke
kort werk, waarin Ives de stadsgd
den van het nachtelijk New
tegen de vredige rust van he
laat klinken.
Maderna's hoboconcert is
Lothar Faber opgedragen. Het Is
1962 gecomponeerd en werd voor!
eerst in dat jaar in Darmstadt
gevoerd, eveneens onder directie
Maderna en met Lothar Faber
solist. Het ééndelige concert is
een kamerorkestbezetting geschrei
met een zeer grote slagwerkba
ting: ruim 70 slagwerkinstrument
Opmerkelijk in dit zeer grote d
werkinstrumentarium
van Japanse slagwerkinstrumenlj
die een bijzondere klankkleur 1
het werk geven.
1
ADVERTENTIE
Snoep
verstandig
eet 'n appel
