tesa"
1
Titelstrijd 2
Mooie partij
I
VW kever 1500 - grote verbetering
De uitlaat is maar een
kort leven beschoren
Robert Fischer
Hoe is dat
mogelijk?
WASCANA
lil
IÏB.II
E'
gewoon wat tips
DONDERDAG 13 OKTOBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
Van wegenwagens, wielen en wat - er - zo - bij - komt
ADVERTENTIE
Men hoort dikwijls zeggen: waar is het nu goed voor, dat een
fibriek twee verschillende auto's bouwt, beide met een 1500
motor. Wat heeft die uitdrukking 1500 dan nog voor zin. Vol-
jfns mij moet men het anders bekijken. De mensen moeten
,ich niet al teveel blind staren op die uitdrukkingen, 1200, 1300
tnz. De cylinderinhoud zegt nog niets over de rest van een
iUto. Ik vermoed dat de volkswagen naar één standaardmodel
kever toewerkt.
Er bestaat een goede kans, dat de 1200 en 1300 er langzaam
maar zeker uit gaan.
fabriek natuurlek erg onvoordelig om van één
model drie verschillende uitvoeringen te hebben. Men moet deze
reeks volgens my zien als een ry pingsproces. Het grote type
V.W.-1500 staat daar helemaal buiten. De nieuwe 1500 is ge-
geperfectioneerde kever, die nu toevallig ook een
cylinderinhoud heeft van anderhalve liter. Deze nieuwe kever
een grote verbetering.
V oordelen
Voor 300 gulden (5990) koop je drie belangryke voordelen:
schijfremmen op de voorwielen, groter motorvermogen en een
veel betere wegligging. De 1500 heeft duidelijk een steviger greep
op de weg, omdat de achteras is verbreed en bovendien is voor-
compensatieveer. die de wielen beter in balans
houdt. De wagen gedraagt zich daarom ook veel neutraler in
de bocht, is minder overstuurd, dat wil zeggen, hij heeft niet
neiging met zijn achterstuk onverwacht uit te breken.
Een euvel, waar zyn voorgangers
hebben. De wagen is bo-
ïendien veel minder windgevoelig.
Over de voordelen van schijfremmen
ik het niet meer te hebben,
edereen weet geloof ik wel, dat die
eel betrouwbaarder en gelijkmatiger
dan trommel remmen. De motor
een stuk sterker. De inhoudsver-
poting is niet te zien aan de buiten
kant. Dat is binnenin gebeurd. Je
uerkt ook niets als je optrekt
50 km. De accleratiesnelheid blijft
als bij de 1300, 7,7 sec. (9,6
bij de 1200). Maar dan komt het
erschil: van 0 tot 80 doet de 1200
1 sec., de 1300 in 14.2 sec., en
00 in 13,3 sec. Van 0 tot 100 is
verschil in dezelfde volgor-
Cadeautje
inpakken?
tesa plakband
gebruiken!
Goed materiaal
is het halve werk!
'T PLAKBAND DAT KLEEFT!
30.9, 25.1
22.4
Derde versnelling
Het grote verschil ligt dus vooral
de derde versnelling. Met de 1500
je rustig tot 110 in de 3de bly-
rijden. De topsnelheden zijn: 117,
en 129. Deze cijfers zijn in ech-
kilometers gemeten, dus niet wat
teller aanwijst. Dat is overigens
ar een paar kilometer hoger. Die
urne derde versnelling is een groot
oordeel voor bochtige trajecten en
adsverkeer. Je hoeft dan niet steeds
rag te schakelen. Het klinkt
waarschijnlijk, maar ondanks de-
hogere motorcapaciteit is het ben-
neverbruik gemiddeld 1 op 10,4.
at is nog iets voordeliger dan de
De opstelling van de pedalen
a te huilen. Het was nu juist
nooie kans geweest om dat ook
te verbeteren. Er is ruimte ge-
voor. Het gaspedaal staat veel
ag in verhouding tot de andere
dalen. Als je wilt remmen moet
je voeten een enorm stuk omhoog
jsen. Dat is een punt in het na-
de veiligheid, want het kost
el tijd en je loopt kans je knie
jen het stuur te stoten. Bovendien
je met je schoenzool blij-
ii haken. De versnellingsbak scha-
soepel, maar de pook zit te ver
g. Je moet je vooroverbuigen om
te kunnen. Zoiets leidt alleen
af. De stoelen zijn redelijk, in
der geval zyn ze niet te zacht,
it is altijd verkeerd, omdat dan in
bocht je zitvlak wegzakt. Daar
ord je moe van in de rug. Veilig
in de rubber afgewerkte knoppen
het portier verzonken deur-
uitingen. Net als in de gro-
Behalve een iets gewijzigde
vorm van de motorkap achter, is tioneerde kever
vrijwel niets, wat de geperfec- j sterkere voorgangers uiterlijk
ijn minder der scheidt.
Meestal na twee jaar vervangen
modellen dus.
uitzicht is redelijk goed. Gelukkig
heeft de fabriek bij dit 1500-model
een royaler gebruik gemaakt van ge
luid dempende middelen in de mo
tor. Het hinderlijke geruis en ge
brom is nu veel minder. De kachel
geeft bepaald niet weinig warmte. Er
zitten drie verwarmingsgaten onder
aan de voorruit, twee schuifkleppen
opzij voor de portieren en twee
grote openingen in de achterbank.
Jammer, dat het enige ventilatiemo-
gelykheid is de raampjes open te
draaien. Het interieur is ntf eindelijk
helemaal van kunststof. Prettig
schoon te houden dus. Er is tot nu
ieder jaar wat veranderd aan de
V.W.-kevers. Maar altijd binnen de
grenzen van het zelfde handige en
vooral betrouwbare model. Deze 1500
is duidelijk beter dan zyn voorgan
gers. Hij is handig en soepel. Een
kever, die pittiger en handelbaar
der is.
De uitlaat scheidt er in de regel
niet laat, maar wel vroeg mee uit.
Het is één der auto-onderdelen van
wat grotere omvang, dat het eerst
aan zijn levenseinde komt. Een twee
jaar oude uitlaat heeft de Methusa-
lems-leeftijd der uitlaten al dicht
benaderd. Het is geen zeldzaamheid
dat een auto drie uitlaten verslijt,
voordat de motor aan revisie toe is.
Inderdaad vormen de uitlaatonder-
delen de knaldemper en de ach
terste uitlaatpijp zwakke scha
kels in het motorisch geheel.
Is er dan geen autofabrikant, die
een knalpot kan maken, waarvan de
levensduur overeenkomt met die van
de motor? Zeker wel, maar vrijwel
alle autoconstructeurs handhaven de
plaatstalen constructie omdat deze
het goedkoopst is.
Een uitlaatsysteem met een lan
gere levensduur, zou in de prijs van
een auto wel degelyk merkbaar zyn,
maar aangezien de klant een sterk
accent legt op de aanschafprijs van
de auto en minder op de kosten.
Uiterlijk
Het uiterlyk van de 1500 is pre-
hetzelfde gebleven als van de
50. behalve een iets gewijzigde
van de motorkap achter. Deze
i en van onder hoekig. De zelf-
Ugende carrosserie is zeer solide,
het voordeel van makkelijk te
rwisselen spatborden. De afwer-
ng is eenvoudig, maar degelijk. Ep
dus ook niets veranderd in de
e. Het in en uitstappen voor
goed. Achter is het wat moei-
vooral door de onhan-
je knop waarmee je de rugleuning
m de voorbank kan oplichten. Het
ADVERTENTIE
^antwoord... melange-dekblad,
«nieuwe dekblad - een melange
kihet beste uit de fijnste tabakken
fiaakt volledig automatische ver-
•Wiging mogelijk. Daarom is de
Wsvan Wascana ongelooftijk laag.
met melange dekblad
«tra licht, extra geurig
De uitgevery W. ten Have N. V. in
Amsterdam heeft de schaakwereld
wederom aan zich verplicht door
haar jongste uitgave: „Das Schach-
phiinomen Robert Fischer" door H.
Kramer en S. H. Postma. in het
Duits vertaald door Ludwig Rellstab.
Zoals wij het van deze schaakuit
gevers gewend zijn. is het een in alle
opzichten fraai werk geworden dat
niet alleen een sieraad voor de
schaakbibliotheek is, doch vooral een
aanwinst voor allen, die hun schaak
kracht willen vergroten. Niet alleen
de nog korte levensloop Robbie
Fischer werd op 9 maart 1943 in Chi
cago geboren wordt uitvoerig be
schreven. maar niet minder dan 108
van zijn beste partijen zijn opgeno
men, alle zeer uitvoerig geanaly
seerd. Vele diagrammen maken het
naspellen gemakkelijk. De tabellen
van alle grote wedstrijden waaraan
deze jeugdige grootmeester deze
hoogste eer behaalde hy op 15-jarige
leeftijd! reeds deelnam illustre
ren de vele ,.ups" maar ook de be
grijpelijke ..downs" waaraan iedere
grote speler onderhevig is. Wie deze
..tweede Aljechin" naar karakter
en stijl wil leren kermen, wie ge
nieten wil van schitterend schaak,
wie houdt van een waarlijk prachtig
verzorgd boek, die schaffe zich dit
fraaie werk aan of plaatse het op
zijn verlanglijstje. Het is moeilijk ter
illustratie een keuze te doen uit de
rijke voorraad van combinaties, stra
tegie, eindspelen, welke in alle par
tijen veelvuldig voorkomen. De vol
gende zijn daarom slechts enkele
voorbeelden.
I
SCHAKEN
M
1 1
4
I
a
AH
1
1 II
lusie. 21Te6xe3! 22. Telxe3. Te8
xe3, 23. Kf2xe3, Dc7xf4t! De pointe
van de slotcombinatie. Wit geeft op,
om de volgende varianten: 1. 24. Kx
f4. Lh6 mat. 2. 24. Ke2, Pd4t, 3. 24.
Kf2, Pg4t; 25. Kg2, Pe3t; 26. Kf2,
Pd4.
Diagram I is de stelling na de 14e
zet van wit <f4-f5) uit de partij Le-
tellier tegen Fischer (Leipzig I960».
Er volgde: 14e5-e4; 15. f5xe6 (op
15. Pxe4, Lxf5 of 15. Pd2-gxf5) e4xf3:
16. glxf3 (na 16. exf7t, Dxf7 kon wit
wel direct opgeven) f7-f5! (dreigt
een „vork" op f4, slechts te vermij -
den door een nieuwe verzwakking)
17. f3-f4, Pe8-f6: 18. Lfl-e2 (op 18.
Lg2, Pg4; 19. Ld2. Db6!) 18Tf8-
e8; 19. Kei-f2, Te8xe6; 20. Thl-el,
Ta8-e8: 21. Le2-f3 (Het ziet er naar
uit, of wit alles nog juist op tyd be-
Hoe ook grootmeesters kunnen mis
tasten: in de partij Fischer-Petros-
jan (18de ronde, Bied 1961) speelde
wit (zie diagram III) 35. Tb8-b7t,
waarop zwart (Petrosjan) erin liep
met 35Kc7-c6: Na Kc8 was te
genstand nog mogelijk geweest. Nu
sloeg Fischer toe met: 36. Kb3-c4! en
zwart gaf op. Tegen 't dreigende mat
is niets meer te doen.
ADVERTENTIE
Snoep
verstandig
eet 'n appel
die hij daarna voor vervangende on
derdelen moet uitgeven, laat de fa
brikant het maar zo.
Men zou een veel duurzamer pro-
dukt kunnen verkrijgen als de uit
laten met bijv. aluminium werden
bespoten, of als ze van een zink- of
chroomlaag werden voorzien.
Rolls Royce monteert een uitlaat
van geheel roestvrij staal en Ram
bler is een der pioniers op het ge
bied van geëmailleerde uitlaten
Maar deze verduurzaamde uitla
ten spelen in het totale wagenpark
maar een te verwaarlozen rol. De
uitlaat wordt echter over het al
gemeen nog te veel als de Assepoes
ter van de motor gezien, die men niet
in een duur kleed behoeft te hullen.
De grote belagers van de uitlaat
zyn de zwavelhoudende zuren, die
tijdens het verbrandingsproces ont
staan en het condenswater. dat zich
in de uitlaat vormt. Daarbij staat de
uitlaat aan sterk wisselende tempe
ratuurschommelingen bloot, die kun
nen oplopen van de buitentempera
tuur tot 500 graden C.
Het plaatijzer ondergaat daardoor
een aaneenschakeling van uitzet
tingen en inkrimpingen, die het
materiaal zijn hechtheid doet verlie-
Opspattend water en vochtig vuil
vreten door hun roetwerking de bui
tenzijde van de uitlaat aan. Dit on
derdeel wordt dus van alle zijden
in zyn bestaan bedreigd en het is
dus geen wonder, dat de dunne
staalplaat hieraan na betrekkelijk
korte tijd ten gronde gaat.
V ermogenverlies
Knalpotten dienen om de snel
heid van de uittredende gassen te
verminderen. Daardoor wordt
meestal gebruik gemaakt van ka
mers met geperforeerde wanden. De
ze gaten kunnen door roestvorming
echter geheel of gedeeltelijk dicht
slibben. Daardoor ondervinden, de
uittredende gassen echter te grote
weerstanden op hun weg, waardoor
de afgewerkte gassen niet tijdig uit
de verbrandingskamers verdwenen
zyn als deze zich met een
nieuw gasmengsel vullen. En een on
volledig gevulde verbrandings ka
mer leidt tenslotte tot vermogen
verlies.
Ook dit is een reden om niet lang
met een half vergane uitlaat te blij
ven doorrijden. Maar ook uit hoofde
van een andere oorzaak verdient het
aanbeveling om het uitlaatsysteem
regelmatig te laten controleren. De
uitlaatpijp wordt altijd zover moge
lijk naar achteren geplaatst om de
(giftige) uitlaatgassen (koolmonoxy-
de> zo weinig mogelijk kans te ge
ven de auto binnen te dringen. Ver
toont de uitlaat nu lekken dan kun
nen deze gassen eerder ontsnappen
en via de kofferruimte toch het in-
terrieur binnendringen. Zolang de
autofabrikanten geen duurzame uit
laten op de auto's monteren, zullen
dus rekening moeten blijven hou
den met een vervanging van eens in
de twee jaren, of soms nog eerder
als de wagen veel voor korte ritten
wordt gebruikt.
De uitlaatpijp kan u ook enkele
belangryke inlichtingen over de wer
king van de motor verstrekken. Vindt
u daarop een grijswitte neerslag dan
is alles in orde- Een olieachtige zwar
te neerslag kan er op duiden, dat
er nieuwe zuigerveren moeten wor
den aangebracht.
Een droge, zwarte, roetachtige neer
slag kan er op wijzen, dat er iets
met de carburateur of de choke aan
de hand is (defect of onjuist afge
steld).
Goed onderhoud is nooit duur. Laat daarom minstens tweemaal
per jaar uw wagen grondig nakijken.
Roesten van autogereedschap kan men voorkomen door in de
gereedschapskist een paar gewone mottenballen te doen. Ze
moeten wel van tyd tot tijd worden vernieuwd.
Vastbranden van de bougie in de cilinderkop kan men voor
komen door de schroefdraad van de bougie met grafietvet te be
handelen.
Als de auto op een golvende weg deint en de veren soms met een
bonk op de stootrubbers doorslaan, dan is er alle kans op, dat
de schokbrekers zün versleten.
Heeft u sierstrips op uw instrumentenpaneel, die in de voorruit
reflecteren? Bedek ze dan met een reepje zwart plakplastic en
het euvel is verdwenen.
Wanneer accu's met gedestilleerd water moeten worden bijge
vuld, dient men niet al te royaal te zijn. De vloeistof moet even
tueel kunnen uitzetten bij warmte, zonder dat de vloeistof over-
Gebruik voor het vullen van uw radiateur geen regen-, rivier-
of slootwater doch ook geen gedestilleerd water, maar alleen ge
woon leidingwater. Daaraan dient een anti-corrosievloeistof te
worden toegevoegd, behalve als er antivries in uw koelwater zit,
want daarin bevindt zich reeds een anti-corrosiemiddel.
Nu de tijd aanbreekt, dat de autokachel weer dienst gaat doen,
raden we u aan enige tijd voor het einde van de rit de ver
warming uit te schakelen, waardoor het temperatuurverschil
tussen binnen en buiten kleiner wordt en de kans op een ste
vige verkoudheid wordt gereduceerd.
Nieuw opgelopen krasjes op de auto moeten degelijk behandeld
worden om de roest geen kans te geven verderf onder de lak te
trekken. Ontbreekt daarvoor direct de tijd dan kan men ook een
nood behandeling toepassen. De kras reinigen met een doekje
met benzine en er was vernis (kleurloze nagellak kan ook) over
ADVERTENTIE
(Snoep
verstandig
eet'n appel wEB
Bridge vraag van deze week: t
Zuid gever, NZ kwetsbaar, vier- t
tallenwedstrijd. Zuid heeft: J
4>B7643(?AHV2<>7 i
•f» A 10 6 f
Zuid een schoppen west twee
SA (aangevende lengte en
kracht in beide lage kleuren)
noord past oost drie ruiten f
wat moet zuid doen? j)
Antwoord elders op deze pagina, f
In de tweede ronde in Warschau
speelde Nederland tegen België en
na moeizame strijd wisten onze spe
lers met 53 voor te blijven. In één
van de eerste spellen bood een Bel
gisch paar tegen KokkesKaiser
drie Sansatout.
Het was een eenvoudig geval, maar
daar de Belgen het eindcontract op
bijzonder conventionele wijze hadden
bereikt, meenden zij iets fraais ver
richt te hebben en één hunner merk
te op: „Dat moet ik Slavenburg aan
de andere tafel nog zien bieden!'
Wel. Slavenburg bleek later het con
tract niet alleen geboden te hebben
doch ook nog een overslag te hebben
gemaakt.
Even later kwam dit partytje voor:
Zuid: Noord:
H 8 4 A
A H 9 8 C? 10 7
OA 10 2 O H 7 5
«f» A 4 2 «f» HVB 10 975
De Belgen boden: zuid een klaveren
(conv.) noord twee klaveren
(conv.) zuid twee SA noord zes
klaveren, einde. Groot slem was
uiteraard voor het neerleggen en na
BRIDGE
afloop zei Kokkes: „Dat wil ik Sla
venburg aan de andere tafel zien
bieden!"
Natuurlijk meende hy, dat Kreyns
Slavenburg het grootslembod wel
zouden bereiken en dat bleek inder-
I daad het geval: zuid een harten
I noord drie klaveren zuid drie
I ten noord vier klaveren zuid
vier schoppen noord vier
(azenvraag) zuid vijf schoppen
noord vijf SA (herenvraag) zuid
zes harten noord zeven Sansatout!
Vermoedelijk had u dit contract ook
gemakkelijk uitgeboden, maar waar
schijnlijk niet gedaan wat Slaven
burg deed: na afloop van het bieden
en voordat er was uitgekomen, deec
hy (oost) de kaarten in het bord en
zei: „Dertien slagen wij hoeven
niet te spelen!". De scorer nam met
dit grapje geen genoegen, waarna
Slavenburg de kaarten toch nog
maar even liet zien en iedereen kon
vaststellen dat er dertien slagen
voorradig waren.
Even later wonnen de Belgen het
verloren terrein terug, toen Kreyns
ln het tegenspel slipte:
9
9 H 7 6 5 3
O 10 7 2
A H 9 7 4
4 B 7 5 4 2 N H V 3
9 VB94 A 8
<>V5 O AB9864
A A 6 Z A V 5
Het toernooi van de Wageningse
damvereniging „WSDV", t.g.v. het
35-jarig bestaan, is gewonnen door
DES, P. Roozenburg met 8 punten,
R. G. E... van Dijk werd met zeven
punten goede tweede voor A. van
Aalten. C. Varkevisser en P. Germain
(allen 4 ponten) en J. M. Bom met
3 punten.
Een van de mooiste partijen uit
deze w.edsfcrijd vinden wij die van de
winnaar Rozenburg met wit te
gen Bom. Niet zo zeer vanwege de
speelkracht maar meer door de grote
tactiek die wit in deze partij ten
toon spreidt:
1. 34—30, 20—25, 2. 30—24. 19x30.
3. 35x24. 18—23. 4 40—34, 14—19; 5.
3430, 25x34, 6. 39x30, 10—14, 7.
32—28, 23x32, 8. 37x28, 12—18, 9.
45—40, 7—12. 10. 41—37, 5—10, 11.
30—25, 19 x 30, 12. 25 x 34, 14—19, 13.
37—32, 9—14, 14. 43—39, 19—23, 15.
28x19, 14 x 23, 16. 33—28, 13—19, 17.
38—33, 17—22, 18. 28x 17, 11 x22. 19.
4943 611, 20 34—30. verhinderd
1014 en 813 wegens 3024 en 33
28. 11—17, 21. 46—41. 3—8, 22 42—38.
9—14, 23. 47—42, 14—20. 24. 40—35.
20—25. 25. 50—45 25 x 34, 26. 39 x 30,
1014, 27. 44—39. 8—13, wit acht de
stelling nu rijp om tot een klassieke
formatie over te gaan 28. 3127,
22 x 31, 29. 36 x 27, 15—20, 30. 33—28.
20—24, 31. 39—33, 17—21, 32. 41—37,
2—7, 33. 37—31, 21—26, 34. 45—40,
DAMMEN
Zuid gever, NZ kwetsbaar. NZ
pasten en de Belgen boden: oost een
ruiten west een schoppen oost
drie ruiten west drie Sansatout.
Noord kwam. begrijpelijk, met har
ten vijf uit en west maakte harten -
vrouw. West speelde schoppen naar
oosts schoppenheer. Indien zuid wint
en klaveren speelt gaat het contract
alsnog down. Zuid liet schoppenheer
echter houden, waarop uit oost rui
ten nagespeeld werd en het contract
gemakkelijk werd gewonnen.
Aan tafel II boden KokkesKaiser
(OW): oost een klaveren (mislei
ding?!) west een schoppen oost
een SA west drie SA. Zuid kwam
met klaverenboer uit, noord maakte
de heer en speelde klaveren na,
waarna het een kansloos parcours
was. Twee down onfortuinlijk dat
juist noord klaverheer moest hebben.
H. W. FILARSKI.
Roozenburg
Wit kiest nu een voortzetting die
hem de meeste kansen biedt in ver
band met de lange vleugel van zwart..
Op 43—39, 10—15, 48—43, komt 11—
17 met vervolgens het bekende offer
16—21 en 6—11, 38. 27—21, 16x27, 39.
32x21, 23x32, 40. 38x27, 11—16, 41.
43—38, 18—23 42 48—42 23—28, 43.
33x22, 24—29, 44. 34x23, 19x 17, 45.
30—24, 10—15; 46. 38—33. 14—20. 47.
42—38, 20x29, 48. 33x24, 6—11, 49.
38—33. 13—18, 50. 33—28 en zwart
gaf op.
In de derde ronde van dit toernooi
ontstond tussen Bom en Van Dijk de
volgende stand:
Van Dijk
A 10 8 6
V» 10 2
H 3
A B 10 8 3 2
Antwoord op bridgevraag:
Voor Rixi Markus was dit spel
geen probleem zy bood „na
tuurlijk" drie harten en werd
door haar partner verhoogd tot
vier harten, die zij maakte. Zuid
heeft nogal minimale waarden,
maar daar de tegenpartij slechts
tot drie ruiten kwam, is enige 1
kracht bij noord in harten te 1
veronderstellen. Het spel kwam 1
voor in de wedstrijd Noorwegen- 1
Engeland (dames) er de Noorse 1
zuidspeelster besloot in deze 1
situatie op drie ruiten te passen 1
haar partner doubleerde,
doch het contract ging slechts
één down. Noord had:
Een mooie hand tegenover part
ners drie-hartenbod: het geluk
lijkt in dergelijke situaties altijd
met de moedige te zijn!
Bom
Hier had wit als laatste zet 35.
4238 gespeeld. Zwart nam nu de
schijfwinst door: 18—23, 36. 28x 19,
8—12, 37. 19x8, 21—27, 38. 31x22*
17x 19, 39 8x17. 11 x22, wit nam nu
de da-mzet door. 40. 37—31, 26x28,
41. 38—33, 28x48, 42. 40—34. 48x30.
43. 35 x 4, maar dat is natuurlijk veel
te duur en na 22—28. 44. 4—27. 28—
33 45. 27—43, 15—20, 46. 36-31, 20—
24. 47. 4540, 24—30. 48. 43—27*. 33—
39. 49. 4035. 39—44. 50 35 x 24 44—
49. staakte wit de strijd
F. GORDIJN
ADVERTENTIE
Snoep
verstandig
eet 'n appel
