LONDEN
an Otterloo opzwepend
In Strawinsky's „Sacre"
kunst
kaleiöoscüqp
f
T
jachtige Beethoven
Iin Magaloff maar
KOM, KIJK IN ONZE VOORBEELDWONING
HOE IN-GEZELLIG RINGVERWARMING IS
Unieke
verwarmings
voorlichting
Nieuw werk over de oudste
historie van het boek
Nieuwe uitgaven
SS
Akkertjes
Kamer verdeeld over
uitstel wetsvoorstel
Expositie van de
v.m. Jodenbuurt
CNSDAO 12 OKTOBER 196«
perste concert Residentie-Orkest
U
ip-
LtlDSCH DAGBLAD
nieuwe abonnementenserie van het Residentie-Orkest mag
gelukkig in een grote belangstelling van het Leidse muzikale
jek verheugen. De opkomst leek ons veel groter dan die in het
ije seizoen. Een blijk, dat men de komst van dit getrouw in de
telstad spelende ensemble hogelijk weet te waarderen. Wij
den het dan ook hier beslist niet willen missen!
ilijk gestemde opening waf i
aan Handels pompeuze
for the royal fireworks", die
in opdracht van Koning
II ter glorieuze viering van
van Aken (1748). Zij klonk
eerst in april 1748 en nog
hier met het prachtig
koper sprake van een
bijzondere waarde, waarir
Handelstyi zich na-
en overtuigend openbaart
ook voor het orkest eer
de harmoni- I
is een lust voor j
de hier geopenbaarde praal j
heeft nog niets van haar
onele intensiteit verloren. Het
speelde gedisciplineerd en met I
verzadigde klank. Een spe- j
aan de blazers, die i
van een enkel vlekje, hun j
partijen beheersten.
Magaloff. een der meest ver
pianisten van het huidige
die onlangs met Strawinskj
stad zulk een buitengewoon
oogstte, „waagde" zich dit-
Beethoven: diens over be-
qjfde pianoconcert. De man-
allure van dit con-
hem op het lijf geschreven,
fn- Mdabele aanpak en een
Ie kracht gelijk
t. indertijd ook wel ge-
bben! gaat Magalofl
ïisch en virtuoos opzicht
voor niets staat, te werk.
ie hij naar ons gevoel in
hoekdelen te zeer het accent
op de genoemde kracht,
Ie interpretatie aan nuance
tekort schoot. Het is
oeg de burger te willen
de „geest" moet ook zijn
en en hieraan werd niet in
voldaan.
leek zich wel eens U
niet evenwel in het verruk-
idere Adagio, waarin de fijn-
cantabiliteit haar rechten in
verdieping volop verkreeg,
de zuivere Beethovensfeer
elk opzicht tot expressie
oogstte Magaloff, wiens mee
spel in het Rondo ook het
tot een schier ongebreideld*
opwekte waar-
het samenspel echter niet steeds
doorzichtigheid verkreeg
*n formidabel succes: luide toe-
en herhaaldelijke terug
een succes, waarin hij ook
Van Otterloo en het orkest
betrok.
De pianist Nikita Magaloff.
tezamen en elders weer eens 8!
waarmee Strawinsky het elementaire
oergeweld fascinerend illustreert.
Het moge dan zijn, dat de „Sacre",
geschreven voor enorme orkestbezet
ting, de uiterste consequentie van
voorgaande werken is. het opus. sym
boliserend de woestheid van een hei
dens tijdperk in het voorhistorische
Rusland, vol extatische verwildering
en met opwindende overgave aan de
sacrale dansen, culminerend in het
mensenoffer aan de Lente, bracht
voor die tijd zülk een veelheid aan
explosieve verrassingen, dat de mens
heid van destijds er volkomen door
overrompeld werd.
Zelfs nü worden wij door deze op
eenstapeling aan ongehoorde span
ningen en huiveringwekkend sug
gestieve „dissonant" werkingen in
een ongekend uitbundig orkestcolo-
riet, waarbij in de eenvoudige thema
hek het melodische element zo goed
als geheel ontbreekt, gegrepen. Wij
zijn nog altijd met stomheid gesla
gen voor hetgeen Strawinsky hier
met een ontzagwekkende creatieve
potentie tot stand bracht.
En het wonderlijke van dit alles is:
het lijkt nog volkomen actueel!
De „Sacre", geschreven als aller -
scherpste reactie tegen het impres
sionisme, wierp als met één slag alle j door zijn opzwepende directie tot
ling in de muzikale ontwikkelings
gang bestempeld worden. Strawinsky
verrijkte bovendien de z.g. „cultuur-
muziek" voor het eerst in die ont
wikkeling op de meest radicale wijze
met talrijke elementen, die ontleend
zijn aan de primitieve volksmuziek.
Ook qua „geest" was hij in dit opus
zijn tijd ver vooruit.
Opnieuw hebben wij Strawinsky's
schat aan nieuwe harmonische, zowel
als instrumentale en ritmische vond
sten bewonderd, de schokkend-obse-
derende kracht en de veelvuldig
onheilspellende, dan weer magische
of mysterieuze werking ervan onder -
Bewondering kon gelden voor
dirigent Van Ottorloo, die volkomen
tot deze materie en ook tot de geesi
is ingewerkt, er eigenlijk geheel boven
Hij had het orkest, waarin ook het
slagwerk zulk een dominerende rol
vervult, perfect in de hand en wist
Ringverwarming de gezellige
eet it rale ven t 'ar mi ig
Goedkoop in het gebruik (aardgas!). Lage
aanschaffingsprijs. Korte montagetijden,
daar de fabriek het gehele leidingwerk in
voormontage aflevert.
Wat is Ringverwarming precies?
Een gezellig C.V systeem. De haard, welke
ringverwarming nederland n.v.
tevens de warmtebron is, is leverbaar in
diverse modellen waaronder een zeer exclu
sieve moderne haard van edelhout. De vier
kante buizen (slechts 2 cm in doorsnee),
worden vrijwel onzichtbaar weggewerkt.
Kom kijken
Zonder enige verplichting in een van onze
vele voorbeeldwoningen, die geheel met
Ringverwarming verwarmd zijn.
kelders 29-35-leeuwarden-tel. 05100-45123.
heilige huisjes van de allerindivi
dueelste expressie en van de aller
subtielste emoties omver. Deze ver
bluffend geniale compositie kan dan
ook als een monumentale omwente-
vurige, beklemmende realisatie te
komen. Met indringende intelligentie
heeft hij de partituur geanalyseerd
en haar, na de tedere introducties
der beide delen, een machtige uit
drukkingskracht meegegeven.
Een triomfaal besluit van dit eerste
concert.
H.
Gedurende 3 dagen heeft iedereen
de kans persoonlijk kennis te ma
ken met een werkelijk uniek cen-
normaal woonhuis is deze centrale
verwarming aangebracht. U kunt
daar zelf uw oordeel vellen over
deze centrale verwarming. Wij
zijn van mening dat wij nog nooit
een centralc-verwarming-s\stcem
hebben ontmoet dut zoveel exclu
sieve voordelen biedt. En dan wil
len wij de aantrekkeli|ke prijs nog
niet eens als belangrijkste voor
deel noemen!
Wij bevelen u een bezoek aan
deze voorbeeldwoning van Ring
verwarming van harte aan.
Het adres is:
Boerenburgerweg 64.
12. 13 en 14 oktober
NOORD WIJK (BINNEN)
14.30—17.30 uur
18.00—22.00 uur.
De zacht maar betrouwbaar
werkende ABDIJSIROOP (Ak
kersiroop) jaagt die gevaarlijke
griephoest weg uit Uw gezin.
's werelds beste hoestsiroop
Bothschild verkoopt
kunstcollectie
De schatrijke Franse baron James
de Rothschild (70) zal na zijn huwe
lijk later deze maand in Parijs met
de 27-jarige ex-ouvreuse Yvette Cho-
quet zjjn hele kunstverzameling ver
kopen. De veilinghouder Maurice
Rheims, een vriend van de baron, die
dit meedeelde, zei: „Met het oog op
zijn huwelijk wil hij zyn levenswijze
gaan veranderen. Dat is de reden
van de verkoop". De baron, financier
en lid van de bekende bankiersfami
lie, is sinds 1964 weduwnaar.
De collectie, die op 1 december on
der de hamer komt. bestaat o.a. uit
een zeldzaam zelfportret van Jean
Baptiste Chardin, een stilleven van
dezelfde meester, vier schilderijen
van Francesco Guardi, een verzame
ling Sèvres-porselein en meubelen
uit het. paleis van Versailles. De op
brengst wordt geraamd op ruim drie
miljoen gulden.
Voorziet in een duidelijke behoefte
Bij de Amsterdamse uitgeverij Menno Hertzberger en Co. is
thans een boek verschenen van cultuur-historische betekenis, na
melijk „The fifteenth-century printing types of the countries"-
Dit grote werk (twee delen folio, 800 pagina s. 300 illustraties)
bevat de oudste geschiedenis 1473-1501 van de boekdruk
kunst.
Op een gistermiddag gehouden
persconferentie vertelde de heer A.
L. vam Gendt dat deze uitgave aller
eerst van belang is omdat de trad1'.Me
wordt voortgezet va>n ons kleine land
dat wetenschappelijk en technisch
steeds een vooraanstaande plaats
heeft ingenomen op het gebied van
de boekdrukkunst. Voorts is dit boek
belangrijk omdoit het voorziet in een
duidelijk gebleken behoefte daaraan
van vele biologen, incunabologen,
historici, kunstenaars enz., tot ver
buiten onze landsgrenzen.
De auteurs zijn prof. dr W. G. Hel-
liniga, hoogleraar in de Nederlandse
taal. en letterkunde in Utrecht, en
mevrouw drs. L. Heil inga-Querido
(Neerlandica). De vertaling is van
mr. D. A. Reid, leotor aan de Univer
siteit van Amsterdam.
Prof. Hellinga vertelde dat de eer
ste incunabelen catalogus in 1767
verscheen van de hand van Jacob
Visser.
Het eerste, tevens eerste weten
schappelijke boek op het gebied van
de boekhistorie was het in 1868 ge
reedgekomen „Monuments typhogra-
fices des Pays Bays au quinzième siè
cle" van J. W. Holtrop, bibliothecaris
van de Kon. Bibliotheek in Den
Haag. Holtrops boek bevat hetgeen
de schrijver in zijn tijd heeft kun
nen opsporen. „Het is intussen ver
ouderd". aldus prof. Hellinga.
oplagen van circa 250 exemplaren
tot in verre landen verkochten en zo
de basis legden voor de faam die ons
land geniet op het gebied waarop zü
de pioniers waren.
Paddenstoelen, door P Meijer.
Praktische damlessen, door Ph. de
Schaap.
Fruitteelt In kleine tuinen, door P.
Dekker.
Paardrijden, leidraad voor begin
ners. door W Slob. Verschenen ln de
serie Weten en Kunnen bij N. V. Uitg.
Kosmos. Amsterdam.
Erflaters der wildernis, door Sally
Carrighar. Ultg.: Zuid-Holl. Uitgevers
Mij. Den Haag.
4 dagen f 144,- per dagbootvanaf M mi.sM;on
Hoek van Holland - Harwich
Dit olieverfschilderij, geca
talogiseerd als Portret van een
zee-officier" blijkt een waardevol
doek te zijn van de Engelse zee
held, Lord Nelson. Het zal volgen
de maand te zien zijn in de Natio
nal Gallery te Londen. Het is voor
minder dan 200 pond gekocht
door Sir William Beechey op een
Londense veiling in het begin van
het jaar.
Let op, dat U de originele Akker*
cachets krijgt, met de onovertroffen
werking bij pijnen griept
De antiquair Menno Herzberger
i vond prof. Hellinga bereid een nieuw
boek over dat onderwerp voor te be-
j reiden. Ruim 5'_- jaar hebben deze
j hoogleraar en zijn echtgenote daar
aan besteed.
Het resultaat is een studie- en na-
slagwerk dat een compleet overzicht
in woord en beeld geeft van alle
toentertijd gebruikte letters en te
kens, met karakteristieken en varian
ten. Niet alleen daarvan maar ook
van de makers, de 80 drukkers in de
Nederlanden van die dagen, die deze
letters zelf sneden en goten, |de
handwerlvers die hun produkten van
boekdrukkunst de eerste tijd in
VERHOGING INKOMEN KONINGIN
Première
Dutchman
na de pauze, Strawinsky's
effectrijke balletmu-
..Le sacre du printemps", date-
uit 1913, tijdens de première
n weergaloos schandaal en tumult
sj orzakend. Begrijpelijk door de
nieuwe wereld aan klank en
in „De dans van de aarde'
vloeien 11 ritmische figuren
99
De toneelgroep Theater en de
Stichting Incidenteel Theater Expe
riment brengen zondag 23 oktober
in het theater aan den Rijn in Arn
hem de première van „Dutchman",
het met de Obie Award bekroonde
spel van de Amerikaanse neger
auteur Leroi Jones.
Dit door Cees Noteboom vertaalde
toneelstuk zal worden gespeeld door
Mia Goossen en Franklin Lafour on
der regie van John van de Rest in
decors van Frank Raven. De choreo
grafie is van Helen Le Clercq. Ver
der werkt aan de realisering van het
stuk mee het Workshop Trio met
Theo Loevendie. sopraan- en alt-sax.
John Engels, drums en Maarten van
Regteren Altena. bas.
De gemeentesecretaris van Amster
dam. mr. J. C. van den Berg. heeft
gistermiddag de expositieruimte
„Beth Sjalom" in de woning van de
tekenaar Anton Witsel (Amstel 7>
officieel geopend, waar een blijvende
tentoonstelling is ingericht van een
aantal tekeningen, die de kunste
naar heeft gemaakt van de voor
malige joodse buurt van Amsterdam
en haar geschiedenis en van het
Anne Frankhuis voor de restauratie.
Vertegenwoordigers van de Neder
lands-Israëlitische hoofdsynagoge en
de Portugees-Israëlitische gemeente
woonden de opening bij. 1
Dit is de olieverf schets of mo-
dello voor een van Rubens mees
terwerken, zijn „Samson en De-
lila', die zo juist ontdekt
binnenkort bij Christie's in Lon
den geveild zal worden. De op
brengst wordt geschat op 25.000
tot 50.000 pond. De eigenaar van
het doek wenst onbekend te blij
ven.
Het schilderij laat Samson zien,
slapend in de schoot van Delila.
Gewapende Filistijnen staan in
de deuropening op hem te wach
ten.
<Van onze parlementair* redactie)
Het plan van het kabinet om het
voorstel voor verhoging van het in
komen van de Koningin voorlopig
aan te houden is gisteren in de
Tweede Kamer verschillend beoor
deeld.
De A.R.-fractievoorzitter Roolvink
zei. dat de mededeling van de rege
ring in zyn fractie geen goede in
druk heeft- gemaakt. Hij vroeg zich
af. waarom de regering met de be
slissing niet heeft gewacht totdat de
Tweede Kamer het voorlopige ver
slag over het v er hog ings voorstel had
uitgebracht. Over wijziging valt al
tijd te prtaen. aldus de heer Rool
vink. Hij wilde een duidelijk ant
woord van de regering, waaruit zou
blijken of de beslissing het gevolg is
van toegeven aan gevoelens in be
paalde partijen.
Drs. Schmelzer (KVP) kon zich
wel verenigen met de regeringsbeslis
sing, maar stelde ook die vraag of
deze het gevolg was van buitenpar
lementaire druk. Drs. Nederhorst
(P.v.d.A.> bleek de brief met instem
ming te begroeten. Hij deelde mee,
dat zijn fractie de verhoging wel zou
aanvaarden als deze het logische ge
volg zou zijn van de salarisverbete
ring van het hofpersoneel. Maar dan
zouden de salarissen van dit perso
neel op een normale begroting ge
bracht moeten worden, zodat de Ka
mer er ook over zou kunnen discus
siëren. De belastingvrijdom van de
Koningin past volgens drs. Neder
horst n-iet meer in deze tijd. Het pu
bliek vindt deze vrijdom raar en on
doorzichtig. Dis. Nederhorst vond,
dat het kabinet het verhogingsvoor-
stel moet terugnemen en met een
ander moet komen desnoods als
een tijdelijke oplossing tot het mo
ment, waarop de Grondwet zo aan
gepast wordt, dat de regel „De Ko-
ning richt zijn huis naar eigen goed
vinden in" daaruit verdwijnt.
