Nauw contact met
de Nederlandse
plannenmakers
Burton maakt film
over doctor Faustus
Kom er ACHT-er
oer
ctndóiad
niiiiiiiiuiiiiiiawiiiiiHHinnniiBii!
Vlaggen van Liz
en Richard Burton
wapperen
buiten
Rome
ZATERDAG 1 OKTOBER 1960
L.D.-EXTRA 5
IV en slot
Het Rijnfront van Düsseldorf: een kantorenstad met de his
torische Lambertustoren (links) en de slottoren (midden/.
(Van een medewerker)
Door twee oorzaken is in een
eeuw tyds deze enorme bevolkings
agglomeratie ontstaan, zegt de heer
Rodel, een der naaste medewer
kers van de „Landesplaner", dr. ir.
Lehmann, staande voor de grote
wandkaart met de vele rode vlek
ken, welke het gebiel van Rijn-
Roer- Randstad plus een groot
stuk België in beeld brengt. Twee
oorzaken waarvan de eerste al van
oude tijden stamt, de tweede van
vrij jonge datum is. De driehoek
Keulen-Düsseldorf-Aken is name
lijk gegroeid uit de verkeerssituatie.
Bij Keulen kruiste de weg Parijs
Oost-Europa de waterweg die van
Zuidoost- naar Noordwest-Europa
stroomt: de Rijn.
Zo werden de oude steden cul
tuur-middelpunten. Maar een goe
de eeuw geleden begon men de
grondstoffen, waaraan het gebied
rechts en links van de Rijn zo rijk
is, te exploiteren. De vervolmaking
van de stoommachine, later het ge
bruik van gas en elektrische ener
gie, maakten deze streek, vooral het
Roergebied, tot wat zy geworden
is: een reusachtige samenklonting
In een eeuw tijd is deze agglo
meratie gegroeid: een vermenging
van woningen, mijnen en fabrie
ken, die voordelen biedt, maar ook
vele nadelen, want dit leidt tot le
vensverhoudingen, die hier en daar
tot aan de grens van het toelaat
bare gaan. wat tot ernstige wrij
vingen voert.
Ons probleem is nu, zeggen de he
ren Lehmann en Rodel, de grens
van deze samenballing te herken
nen, precies als bij u in Holland,
waar men daar ook naar zoekt en
de ruimtelijke opnamecapaciteit te
bepalen. In overeenstemming met
Nederlandse, Amerikaanse en En
gelse collega's zyn wij ook van me
ning, dat voor een zo grote dicht
heid op 2000 km2 een niet te over
schrijden cirkel van 40 km door
snede toelaatbaar en nog mogelijk
is. Als men hiervan uitgaat, kan
het stedelijk gebied van het Rijn
land nog 1.5 miljoen mensen méér
opnemen (thans 4 a 5 miljoen in
woners).
Als men het bevolkingscijfer ver
gelijkt met de arbeidsmogelijkheid,
zijn er maximaal nog 125.000 ar
beidsplaatsen open. Dat betekent
niet, dat het overgebleven lande
lijk gebied nog meer geïndustriali
seerd zal wordentussen de Rijn
en Aken blijft het bestaande land
schap behouden. Met pen
delen, precies zoals werknemers uit
Brabant en Zeeland in Rotterdam
werken en Philips-personeel uit de
Kempen in Eindhoven, kan men
arbeiders uit het agrarisch gebied
naar de industriesteden brengen.
Die mogelijkheid bestaat waar men
niet verder dan een uur van huis
naar werk verwijderd is.
Wegen
Voor een gebied als dat van Rijn
en Roer zijn natuurlijk de verbin
dingen naar buiten van het aller
grootste belang. De produktie moet
vervoerd worden naar het buiten
land, naar de Noordzeehavens
vooral. En van het buitenland moe
ten grondstoffen aangevoerd wor
den, het „voer" voor het industrie
gebied.
Ook hier is er weer een grote
wisselwerking tussen Rijn en Roer
en Randstad Holland: voor ons
land is deze streek „het" grote ach
terland, dat West-Duitsland tot on
ze grootste klant maakt.
Van de verbindingsaders is de
Rijn vanzelfsprekend een van de
héél voorname: het scheepvaart
verkeer naar Rotterdam, Amster
dam en Antwerpen vooral straks
na de tostandkcming van de
nieuwe Schelde-Rijnverbinding
eist een groot stuk van het trans
port op. Daarnaast zijn er uiter
aard de spoorlijnen, maar steeds
groter rol gaat het wegvervoer spe
len. De E-36 van Nederland naar
het Roergebied is een van de grote
wegen, die sinds de aansluiting van
de Duitse Autobahn op het Neder
landse wegennet een onafgebroken
vervoersstroom verwerkt.
Daarnaast komt, wat de Duitsers
noemen, de „links-Rheinische
Autobahn", die ten zuiden van de
Waal van Rotterdam naar Bazel
leidt. Samen met de E-36 volgen
deze tewe wegen de Rijn parallel.
Dat zal althans het geval zijn in
de toekomst. Een andere weg is ge
projecteerd van het Roergebied via
Eindhoven naar Antwerpen, maar
die is nog niet gereed, evenmin als
de verbinding Keulen-Luik-Parijs.
Al deze wegen komen samen in
een scort wegendelta by Hamm.
Van daaruit splitsen ze zich in di
verse richtingen, óók naar Beriyn.
Vele van deze wegen bestaan al als
tweebanige, maar ze moeten vier-
banig worden, vooral in Frankrijk,
dat nog zeer arm is aan dit soort
moderne wegen.
Planning
Het bureau van dr. ing. Leh
mann in Düsseldorf werkt by al
deze projecten, wegen-, land-
schaps- en stedebouwkundige plan
ning, nauw samen met Nederland
se planologische diensten, met Rot
terdam en Den Haag. Maar vooral
met de provinciale diensten van
Limburg, Gelderland en Brabant.
„Es klappt sehr gut", zegt de
heer Rödel, de samenwerking is
prima. We gebruiken zelfs ziet u
maar Nederlandse kaarten in
onze publikaties.
de „lander" de afzonderiyke
landen die samen de Bondsrepu
bliek vormen zyn autonoom en
dragen de taak van de planning
over aan de .Landesplanerdie
verschillende planbureaus. De pro
cedure is dan ook ongeveer dezelf
de. De planbureaus maken een
conseptie in welke ruimte het in
plan te brengen gebied moet wor
den ingepast en gaan daarna de
ruwe opzet uitwerken, zy maken
de verdere onderverdeling en be-
kyken of er gebieden zyn met be
paalde functies, agrarische of re
creatieve by voorbeeld. Is dat het
geval, dan bestemmen zy die tot
landbouw- (groene zones) of tot
recreatiegebied.
Daartoe zyn heuvelachtige stre
ken als het Oberbergische land en
de Eifel als het ware aangewezen.
Waarby ze dan ook nog twee func
ties kunnen vervullen: voor de in
dustrie (Talsperrenstuwmeren)
en de recreatie van ae miljoenen
stedelingen. DergeUjke gebieden
worden niet geheel afgesloten voor
de industrie, doch men houdt de
Industrievestiging klein en licht.
Als de planbureaus hiermee klaar
zy, komt de wetgever er weer aan
te pas: hy schrijft voor welke me
thode gevolgd moet worden en
welke instanties moeten meewer
ken aan de uitvoering van t plan
en dat zyn er heel wat. In Noord-
Rynland-West falen maar liefst 800
en daar komen er nog 200 by die
door het planbureau zelf ingescha
keld worden!
Zo doet men dat by onze Ooster
buren
iiiiiiiiiiiiiii
Kom er ACHT er
1. raampje meer flat
2. hoed man rechts
3. horlogebandje vrouw
4. pootje van hond
5. antenne links
6. schoentje van jongetje
7. neus van man die tegen paal
leunt
8. meisje haar mond
Dino de Laurentiis is een Napo-
litaan en dus een gemoedeiyk man,
prettig in de omgang, vol fantasie
en in sommige opzichten een eeu
wig kind. Als men zyn domein na
dert (het is nog altyd Rome, al
ligt het ruim 23 km buiten de
stadspoort), meent men eerst, dat
er een wereldtentoonstelling aan
de gang is. Tientallen vlaggen van
allerlei naties wapperen er van Im
mense vlaggestokken.
Sommige ervan zyn niet zo ge
makkelijk thuis te brengen, by-
voorbeeld een gouden leeuw op een
blauw veld. Dat is „de persoonhjke
vlag" van De Laurentiis. Voorts
wapperen er vlaggen van alle na
ties, waarvan op een bepaald ogen
blik personen in zyn „Sudio"
werkzaam zyn. Dat wisselt dus
voortdurend. De Engelse vlag ziet
men er al geruime tyd. Dat is ter
ere van Liz Taylor. Die is toch
Amerikaanse, zult u zeggen. Zeker,
maar zy is in Engeland geboren
en wilde een Engelse vlag, toen zy
by De Laurentiis haar werk be
gon voor Shakespeares „Getemde
feeks", een film, diie vrjwel vol
tooid is.
En nu is er een heel vreemde
vlag bygekomen: een bruine
draak op een wit veld, beneden af
gezet door een strook groen. Dat is
de vlag voor Rirhard Burton. Maar
Burton is toch Amerikaan? Ja,
maar geboortig uit Engeland.
Waarom dan niet de Engelse vlag?
Die is er eerst geweest, maar hy
liet weten, dat de vlag van het
Britse ryk voor hem van minder
belang was. Hy wilde „zyn eigen
vlag" en voegde erby, dat hy ge
boortig was uit Wales. In Rome
was er nergens een vlag van Wa
les te vinden, niemand kende die
vlag zelfs. Toen heeft Burton zelf
de tekening ervan gemaakt en de
vlag is speciaal besteld by de
kostuumafdeling van de Romeinse
Opera.
een der twee regisseurs (de andere
is prof. Nevil Coghill) en tevens
de hoofdrolspeler in de film „Doc
tor Faustus", waar op 13 septem
ber een begin mee zal worden ge
maakt. Het gaat niet om de Faust
van Goethe, maar om een veel ou
der werk van de geniale Engelse
dichter-vrybuiter Christopher Mar
lowe.
Het eerste „Faustbuch" ver
scheen in 1587, werk van Johann
lowe.
Spiesz, in Frankfort. De herin
nering aan Faust, die omstreeks
1540 gestorven moet zyn, was toen
nog levend. Het boek moet by na
onmiddeliyk in het Engels zyn ver
taald daar omstreeks 1590 Marlowe
zyn tragedie reeds had voltooid.
Hy heeft waarschyniyk het hand
schrift gezien van de Engelse ver
taling, die in 1592 werd gedrukt.
Het is een meesterwerk, dat vooral
in de laatste episoden wanneer
Faust de „ineindig schone Griekse
Helena" aan de reeks zynep avon
turen wil toevoegen en verder by
zyn dood een verdoemenis tot
grote poëtische hoogten stygt
Oxford
Marlowe
Wat doet Richard Burton nu in
Rome? Heel belangryk werk. Hy
is een der twee producers (de an
dere is Richard McWhorter) en
Richard Burton, eenmaal stu
dent te Exeter en lid van de „Ox
ford Usiverslty Dramatic Society",
heeft zich altyd by zonder tot dat
stuk aangetrokken gevoeld. En in
februari van dit jaar kon hy zyn
wens verwezeniyken en speelde in
Oxford de rol van doctor Fautus;
Elizabeth Taylor, thans mevrouw
Burton, was de schone Helena. Die
rol is siet gemakkeUjk, ook al is
het „de grootste zwygende rol in
de wereldgeschiedenis van het to
neel". Proffessor Nivill Cog
hill, hoogleraar in de Engelse let
teren en serdert ruim dertig jaar
regisseir van het Oxfords studen
tentoneel, voerde de regie. Onder
hem had Burton in la44, toen hy
te Exeter studeerde, de rol van an-
gelo gespeeld in Shakespeare's
„Measure for measure".
De bedoeling van Burton met die
opvoering van „Doctor Faustus"
was het stichten vas een fonds
voor het studententheater. En met
datzelfde doel wordt nu het stuk
verfilmd. Coghill heeft in samen
werking met Wolf Mankowitz van
het stuk een draaiboek gemaakt.
Hy zal, als gezegd, samen met
Burton de regie voeren. De film
wordt grotendeeld gefinancierd
door Richard Burton, die daartoe
een miljoen dollar heeft beschik
baar gesteld.
Neville Coghil ziet Marlowes
„Doctor Faustus" als een tragisch
gedicht, waarin kluchtige passages
zyn verwerkt. Het gaat over een
man, die zyn ziel aan de duivel
verkocht in ruil voor wetenschap
en macht, in de hoop een godheid
te worden. Hy laat Homerus voor
hem zingen, maakt een reis in de
astrale ruimte en doet tal van
wonderen. Maar zyn hoge aspira
ties worden ondermynd door een
lichtzinnig karakter en Mephisto-
philis, die hem 24 jaar macht en
leven schonk, maakt gebruik van
die zwakheid, verblindt hem met
de meest wonderiyke zaken om zyn
gedachten af te leiden van God en
van de nog steeds bestaande mo
gelijkheid tot terugkeer. Nadat hy
van Helena van Troje zyn minna
res heeft gemaakt, voelt hy zyn
einde naderen, maar heeft hy niet
de kracht zich af te wenden van het
kwaad. Hy is een man van de Re
naissance, gedoemd onder te gaan
op een middeleeuwse wyze.
Helena
Naast Richard Burton zal Eli
zabeth Taylor optreden in acht
verschillende gedaantes als He
lena van Troje. Een groep van 48
studenten van Oxford, die voor het
merendeel reeds optraden in de
voorstelling van februari laatst
leden zyn naar Rome gekomen
voor de overige rollen.
Het gaat om een kleurenfilm, die
wel in de studio's van De Laurentiis
wordt gemaakt, maar voor re
kening van de maatschappy Ven
films. Peter Hall zorgt voor de
kostuums, waarby hy zich inspi
reert op Jeroen Bosch. De ver
maarde kapper Alexandre uit Pa-
rys heeft acht fraaie pruiken ge
maakt voor Elizabeth Taylor, die
voor het nobele doel werden
geschonken. Hy komt, als het een
maal zover is, ook zelf naar Rome.
De enige betaalde artisten zyn de
48 studenten Zy krygen per
week achttien pond sterling en
daar men minstens acht weken
werk aan de film zal hebben, zyn
zy bevoorrechte Britten, nu de
premier Harold Wilson heeft vast
gesteld, dat Engelsen die naar het
buitenland gaan, niet over meer
dan vyftlg pond mogen beschikken.
Voor hen mag het dus gerust
langer dan acht weken duren en
daar is wel kans op. Er is nameiyk
een kleine kink in de kabel ge
komen. Elizabeth Taylor, die ty-
dens haar Romeinse verblijf vaak
zonderlinge zaken beleeft (een paar
Jaar geleden stelde de Nederland
se medicus dr. Pennington de
Jongh vast. dat zy vergiftigd was
door het eten van Amerikaan
se witte bonen in blik, alsof er ia
Italië geen verse bonen te koop
zouden «ynl. heeft haar grote teen
gebroken, of althans zwaar ge
kwetst en loopt met een voet in
het gips. Het gevolg was. dat zy
niet naar Amerika kon gaan, waar
zy de opbrengst van een van haar
laatste films ter beschikking heeft
gesteld van wetenschappelijk on
derzoek, om op die wyze de nage
dachtenis van Montgomery Cliff te
eren. Maar zy was aanwezig by
de ontvangst van de groep studen
ten en zal dus ook wel normaal in
de studio kunnen werken. Als Hele
na van Troje kan zy desnoods gou
den schoenen dragen I
