Bostikl
Jiongo's bittere problemen
31
Van nu af aan heet lijm
Stokje
ELISABETH BAS
Blanken beschermden
domeinen van Bant oes,
zegt premier Vorster
Verkoop boeken tot f 5
buiten boekhandel 0111
Nu ook kleine Japanse wagen
Ouders vragen beter dan Russische
RIJDAG 30 SEPTEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
rand van Leopoldstad schieten
die krottenwijken uit de grond
(Van een onzer medewerkers)
(I)
Omdat Kongo er geen behoefte aan heeft de herinneringen aan
Belgen levend te houden, heet zijn hoofdstad Leopoldstad sinds
ort Kinshasa en wordt Elisabethstad. het centrum van het rijke
'atanga. Loeboembashi genoemd. In de hoofdstad zal een stand
geld worden opgericht ter ere van wijlen Patrice Loemoemba en
Ie blanken in Kongo vragen zich af hoe lang de oude Belgische
orsten Albert en Leopold nog naast die tot nationale held bevor-
lerde eerste Kongolese premier op hun sokkels zullen blijven staan.
<SKS
President Moboetoe van
Knogo heeft een zestal Euro
pese journalisten, onder wie
onze medewerker W. P. Tim-
mers, de gelegenheid gegeven
zich een indruk te vormen
van de toestand in het land
dat zes jaar geleden volko
men onvoorbereid onafhan
kelijk werd. Na een verblijf
van een week in de hoofd
stad Kinshasa en na een
rondreis door het land heb
ben de journalisten over hun
allerminst opwekkende erva
ringen openhartig gediscus
sieerd met het staatshoofd.
In enkele artikelen zal
onze redacteur zijn indruk
ken van „het Kongolese Kon
go" weergeven.
De centrale regering heeft een
okje moeten steken voor de bydra-
Kinshasa's gemeentelijke
itoriteiten in dit verband: het ver
iaeren van een groot aantal
raatnamen. Het bezwaar daarte-
overigens van praktische
ird. Het is namelijk zonder die
randeringen al een probleem zijn
te vinden in de stad, wier in-
•nertal sinds de onafhankelijkheid
van 400.000 tot anderhalf
jiljoen is gestegen.
Aan de rand van het oude Leo-
.dstad schieten de krottenwijken
de grond. Voor zeker 75 procent
de nieuw aangekomenen is er
werk. De onderwljsmogelijk-
n zijn beperkt en de jeugdmis-
n vormen een van de vele na-
tnale problemen. Wanneer men
auto in de cité parkeert, betaalt
na afloop de jongeman die met
vuil lapje over een van de
impjes wrijft voor het reinigen
de wagen en een ander, die
■ft toegekeken, voor het bewaken,
fanneer men zich door een van die
(raatventertjes, die een plaag zijn in
inliasa, laat overhalen in plaats
het ene benodigde nog een twee-
loosje lucifers te kopen, blijkt er
leeg te zijn. Dat is het Kongolese
Zwarte handel
Men leert het bij aankomst op
nshasa's vliegveld Dzjili onmiddel-
kennen. De regeringsautoriteit
s aanwezigheid schriftelijk was
ngekondigd, laat verstek gaan.
schept een probleem, want geen
itenlander mag Dzjili verlaten
inder eerst voor elke dag die hy in
•ngo wenst door te brengen een
fdrag van twintig dollar in Kon-
jiese franken om te zetten. Zo be
rijdt Moboetoe's regering de zwar-
handel. Maar wanneer men la
ir die regeringsautoriteit in de
hd heeft opgespoord, dringt hij er
jt driemaal toe op aan vooral via
■im geld te wisselen. Zijn koers
fcudt het midden tussen de officië-
- die op Dzjili is betaald en de
sar te. Ook de regeringsautoriteit
"'het de kost verdienen
11 Het is niet eenvoudig de waarde
11 ui de Kongolese frank In cijfers
IJlt te drukken. In elk geval is zjjn
'fopkracht minder dan die van een
int. Het sinds kort gegarandeerde
nimumloon van de Kongolese ar-
ider bedraagt per dag ongeveer
I) frank, goed voor twee flessen
n de nationale drank: bier.
Broeinest
Men gaat naar Kinshasa in de
iterschap een klimatologisch en
litiek broeinest te bezoeken. De
klemmende atmosfeer overtreft de
rwachtingen. Onder de indruk
it men echter in de eerste plaats
het dagelijkse leven in dat land
grootte van westeuropa dat zes
geleden totaal onvoorbereid op
jen benen kwam te staan. Kongo
aproviseeft zonder ervaring.
Meldt het programma voor de
l:de verjaardag van de onafhanke-
Jvheid een van tien tot twaalf uur
^ende parade, om vier uur *s-
!54|ddgas defileert men nog. In de
jnle stoet-zonder-einde sloft ook
^treft constateerde Tavemier: „Zy
loeboetoe's trots voorbij: Kongo's
tdment vrouwelijke parachutisten,
kt hypermoderne uzi-geweer man
ner de borst. Hoogtepunt van
ID^t feest is de eerste-steenlegging
de president voor een nationaal
onument. In het kader van Mo
etoe's actie „stroop de mouwen op"
cclame-technisch zwak in een land
zovelen geen mouwen hebben)
het grote „plein van de onafhan-
reflbjkheid" gereinigd en in aanwe-
?heid van de staatshoofden van
inzanië en Zambia, verricht de
sident de officiële daad. Drie we-
eerder is het idee opgekomen,
mand heeft er enig idee van wel-
gestalte het monument zal krij-
i, de inschrijving moet nog be
nnen
Geen enkel koloniaal regime kan
worden verdedigd. Vergeefs zoekt
men echter naar één ander geval,
waarin de emotionele banden tussen
moederland en voormalige kolonie zo
los zyn, waar zo weinig is gedaan
voor de ontwikkeling der bevolking.
„Let eens op", zegt president Moboe
toe, wannéér men hier met hem over
spreekt, „hoe Engeland en Frankrijk
hun voormalige Afrikaanse gebieden
bijstaan. Wy hebben ons verplicht
veertig jaar lang Brussel een kapi
taal te betalen en wy zullen be
talen".
De 40.000 Belgen die nog in Kon
go verbiyven, zUn daar in meerder
heid om zo snel mogelijk zo veel
mogelijk te verdienen, zy hebben
de afgelopen maanden de dreiging
gevoeld van een felle anti-Belgische
campagne, geleid door Jean-Jacques
Kande, de In Praag geschoolde pro-
pagand&chef.
Jean-Jacques, die zyn landgeno
ten Europa presenteert, zoals Europa
het Afrika pleegt te doen. De Kon
golese staatsradio meldt dat de
rassenstryd in België het land aan
de rand van de ondergang brengt,
dat er in de steden onlusten zyn
uitgebroken en de politie de toestand
niet meer meester is. „Tot dusver
hebben onze in België verbiyvende
landgenoten onder deze onlusten
niet geleden", meldt Jean-Jacques.
„maar onze ambassadeur houdt
voortdurend contact met het minis
terie van buitenlandze zaken".
Opgelucht hebben de blanken ge
reageerd toen Moboetoe's rede van
30 juni niet het hoogtepunt werd in
de anti-Belgische actie. De president
drong in tegendeel by zyn landge
noten aan op loyale samenwerking
met de Belgen. „België", zegt gene
raal Moboetoe als men hem later
naar zyn houding tegenover het
vroegere moederland vraagt, „ligt
mij nader aan het hart dan enig
ander land. Zegt het niet genoeg dat
vier van myn zes kunderen er stu
deren?"
.Bestaat er, mijnheer de president, pen^ Amsterdam.
Vice-admiraal Reeser
commandeur
Oranje-Nassau
Koningin Juliana heeft de schei
dende commandant der Zeemacht in
Nederland, vice-admiraal L. E. H.
Reeser. bevorderd tot commandeur in
de orde van Oranje-Nassau met de
zwaarden. De versierselen van deze
onderscheiding werden de admiraal
Bronzen „edelhert*
gestolen
Uit het park Arendsdorp in Den
Haag; is het bronzen edelhert gesto
len. dat er 17 jaar geleden werd
neergezet. Het beeldhouwwerk var
de hand van Kees Kruyff weegt tus
sen de 200 en 300 kg. Het stond op
een sokkel vastgeschroefd. Het beeld,
dat 1.40 meter hoog is en een waarde
ADVERTENTIj
"PARAAT"
„Een van de redenen waardoor i beschermd, maar het heeft hen
de Zuidafrikaanse politiek ten op- systematisch geleid op de weg naar
zichte van de Bantoes in het buiten- ontwikkeling totdat zy thans een
land niet begrepen wordt, vindt zyn 1 plaats op de voorste ry by de zich
oorzaak in de nadruk die door de j ontwikkelende landen van het Afri-
oppositie gelegd wordt op de verde- kaanse continent kunnen innemen.
Onze melangeur
gaf u
het beste!
ling van het land en in verklaringen
waarin gezegd wordt dat 87 procent
van het land bezet is door blanken
en 13 procent door Bantoes", aldus
de nieuwe Zuidafrikaanse premier
B. J. Vorster in een rede in het
parlement. Deze verdeling is er ech-
die door de geschiedenis be- I TV f™"0™ i
i'erd .Het is niet het «revnl* I het land- Oost-Pondoland is hier- I
treffend voorbeeld,
Nooit teVoren hebbenin enig deel
van de wereld 3.000.000 blanken het
niet-blanke volk zover gebracht als
in Zuid-Afrika gedaan is.
De dertien procent van het land,
dat toebehoort aan de Bantoes ver
tegenwoordigt de beste grond
paald werd. „Het is niet het gevolg
een anti-Belgische psychose in Kon
go?"
„Welnee. Ik zal u dat met een
voorbeeld duideiyk maken. In onze
pers wordt nooit de naam van Ko
ning Boudewyn genoemd als onder
werp van kritiek. Maar hoe dikwyis
lfc°s ik in Belgische bladen geen kri
tiek op my en dan nog geuit op een
manier die uiterst beledigend is voor
my en voor Kongo?"
Collega's van de Belgische radio, die
naar het ministerie voor informatie
zyn gegaan om daar van de studio's
gebruik te maken, lezen-lnmiddels op
een schoolboord de mededeling van
Jean-Jacques Kande: „Einde anti-
Belgische campagne". Zoiets is mo
gelijk in Kongo. Lovanium, de uni-
veisiteit van Kinshasa, staat op het
punt zyn eerste inheemse juristen af
te leveren, in Loeboembashi heeft de
machtige „Union Minière" één en-
Kele zwarte ingenieur in dienst, de
630 artsen van Kongo (van wie er
500 in Kinshasa en Loeboembahi
wonen) zyn byna allen blank. Kon
go is een generatie te vroeg onaf-
hankeiyk geworden, of wellicht be
ter: een generatie te laat aan zyn
ontwikkeling begonnen.
Nieuwe uitgaven
Een gat in de
Harry Mesterom.
Puinruimen, gedichten
lucht, gedichten van
:eltje. door
Geen kader
gebeurt in Kongo teveel lach-
'kkends om het geheel nog amu-
te laten zyn. Een 36-jarige
ormalige onderofficier leidt een
'ossaal land met byna twintig mil-
•n inwoners die allesbehalve één
'ngolees volk vormen. Een land
rder kader, maar daar heeft
iertyd Loemoemba al op gewezen-
zyn", zei hy, „vyftlen jaar no-
voor de opleiding van een pater,
voor een medicus of ingenieur en
voor een Jurist. De Belgen heb-
ons heel veel paters geleverd,
ar geen enkele ingenieur of ju-
Men herinnert zich dat in Bel-
in 1959 nog in alle ernst een der-
Jarenplan voor de politieke eman
atie van Kongo werd opgesteld,
de universiteit van Leopold-
id in 1958 de eerste inheemse stu
nten waren toegelaten. Een jaar
Kier was besloten voortaan acht
inheemse onderofficieren in
ussel tot officier op te leiden.
PRESIDENT MOBOETOE
van een beslissing. genomen
door enige party in '.et parlement,
noch is de Bantoes op enig moment
land ontnomen door blanken. Pre
cies zoals de geschiedenis Euro-
ra verdeeld heeft in verschillen
de landen heeft de geschiedenis het
land in Zuid-Afrika verdeeld tussen
blanken en Bantoes.
Niemand heeft volgens internatio
naal of privaatrecht reden te kla
gen over het feit, dat de blanken
meer land bezitten dan de Bantoes.
Om dezelfde reden heeft niemand
het recht te klagen over het feit dat
Frankryk geografisch groter is dan
België, of dat Duitsland groter is
dan Nederland.
Niet alleen heeft Zuid-Afrika de
traditionele gronden van de Bantoes
Met ingang van 1 november?
Met ingang van 1 november zullen boeken tot de prijs van f5.—
ook buiten de boekhandel om verkocht kunnen worden. Dit is het
belangrijkste besluit, dat de onderhandelingen tussen de organisa
ties van uitgevers en boekverkopers hebben genomen om te komen
tot de door de uitgevers zo zeer gewenste marktverruiming. Het
besluit moet nog goed gekeurd worden door de beide bonden. Het
Kon. Ned. Uitgeversverbond vergadert daarover op 11 oktober, het
Ned. Boekverkopersverbond op 14 oktober.
87 procent van het land dat de
blanken toebehoort is een groot deel
onvruchtbaar en woestyn.
Wanneer de traditionele Bantoe-
gebieden niet beschermd waren ge
weest door de opeenvolgende regerin
gen van Zuid-Afrika. dan zou de
blanke met zyn superieure kapitaal
bronnen en initiatieven al lang ge
leden dat land van de Bantoes in
bezit, hebben gekregen.
Veel nadruk wordt gelegd, aldus
ging de Zuidafrikaanse premier ver
der, op de afhankeiykheid van de
blanken van de werkkracht van de
Bantoes. Doch op dezelfde manier
kan de nadruk worden gelegd op de
afhankeiykheid van de Bantoes
van de blanken, want hoe zou hun
toekomst er uitzien zonder de voor
hen beschikbare werkgelegenheid.
Premier Vorster voegde hieraan
toe: „De Bantoes begrijpen ons en
wy begrypen de Bantoes. Indien de
wereld ons met rust wil laten, zullen
wy bewyzen, dat wy in staat zyn
onze problemen in onze eigen tyd
en op onze eigen manier op te los-
Maandag is te Den Haag overle
den de heer dr. ir. H. Bloemgarten,
oud-directeur van de Koninklijke'
Shell groep, laatsteiyk voorzitter
van de Raad van Commissarissen
de N.V. Koninkiyke Neder. Pe
troleum Maatschappy. De crematie
heeft gisteren in alle stilte plaats
gehad.
Britse piraat stoort
Italiaanse zender
Italië heeft by de Engelse regering
krachtig geprotesteerd tegen het. feit
dat een piratenzender voor de Britse
kust het Italiaanse door de Staat ver.
zorgde station Roma 2 stoort.
.Horna 2 is alleen in de stad zelf
op te vangen", aldus een woordvoer
der van het ministerie van Buiten
landse Zaken. „Als je even buiten
Rome op het station afstemt, krijg
je alleen maar Engelse muziek en
reclame voor nachtclubs in Liverpool
en dergelijke te horen".
Het voorstel is de verkoop van
boeken tot f 5-- toe te laten in alle
ondernemingen, die ingeschreven
staan by de Kamers van koophan
del. In de praktyk zal dit neerko
men op kantoorboekhandels, zelfs-
bedingingszaken, supermarkte, siga
renwinkels e.d. De prys van
f 5- wordt gekoppeld aan het prijs-
indexcyfer. Ieder jaar zal worden
Het oude voorstel van A- en B-
boeken, waarover de boekkopers het
niet eens konden worden met de uit
gevers, is geheel van de baan. Wordt
het nieuwe plan aangenomen dan
blijft het handelsverkeer tussen uit
gever en boekverkoper, als geregeld
in het boekenkartel verder van
getoetst of de prijsgrens verhoogd kracht.
ADVERTENTIE
(1.15
De glasheldere kit, die alles
muurvast aan elkaar lijmt. In extra grote tube.
nou
Datsun 1000 „Sunny"
(Van een onzer redacteuren)
De Japanse aanval op de Neder
landse automark heeft zich nu ook
tot de kleinere wagen uitgebreid. In
februari wordt de 1000 cc Datsun
„Sunny" leverbaar, waarvan de prys
rond de zesduizend gulden komt te
liggen. Een zware concurrent by
voorbaat van de onlangs met veel
rumoe,. geïntroduceerde nieuwe DAF-
44 en andere auto's in die klasse.
Datsun is in mei van dit jaar met
de verkoop van zyn wagens in ons
land begonnen. Tot nu toe werden
twee uitvoeringen van de 1300 cc en
drie modellen van de twee liter auto
geleverd. Deze serie wordt begin vol
gend jaar dus naar beneden uitge
breid met de 1000 cc, die gisteren
voor de eerste maal aan de pers is
getoond. Het is een modern gehjnde
tweedeurs wagen voor vier personen.
De viercilinder 988 cc motor is een
pittige kopklepper van sterk over-
vierkante constructie, waarmee een
topsnelheid van ruim 135 kilometer
per uur kan worden bereikt. Hoewel
nog niet in cyfers aangegeven, bleek
de wagen tydens een kort proefritje
fel te acceleren, zich moeiteloos te
laten sturen, een zeer korte draai-
cirkel te hebben, vrywel geruisloos te
ryden en door zyn grote glasopper
vlakte een ruime blik naar alle zyden
te bieden. Een vlot schakelende ge
heel gesynchroniseerde vier-versnel-
lingsbak met vloerschakeling geeft
de Sunny een sportief karakter. Voor
en achter trommelremmen. De Dat
sun wordt geïmporteerd door Datsun
Nederland N.V., die in Sassenheim
onderdak heeft gevonden. In korte
tyd heeft men in Nederland een net
van 31 dealers opgebouwd. In Leiden
is deze gevestigd in het gebouw aan
de Haarlemmerweg 4, dat door de
breuk tussen Ford en Elam ter be
schikking was gekomen. In hetzelfde
gebouw is sinds enkele weken ook
een autorama gevestigd,
markt op autogebied,
één supermogendheid
Haarlems Lyceum I Amerikaanse raketten
heengaan van
curatorium
In een vergadering van ouders van
leerlingen van het r.-k. meisjes
lyceum „Santa Maria" in Haarlem
hebben 245 ouders als hun mening
kenbaar gemaakt, dat het van belang
is. wil men uit de moeilykheden op
de school geraken deit het curato
rium aftreedt. Honderd zeivenen tach
tig ouders spraken zich tevens uit
voor het voorstel om rector dr. P.
Merkx te verzoeken af te treden.
De moeilykheden zyn ontstaan om
dat het plan is geopperd om van het
lyceum een gemengde school te ma
ken ep om twee conrectoren en de
dekaan met ingang van 1 september
van het volgend jaar van hun teak
te ontheffen. Deze leerkrachten zou
den naar het inzicht van de school
directie zich niet voldoende hebben
ingespannen voor de belangren van
het lyceum.
Inmiddels hebben curatoren beslo
ten twee deskundigen, d<r. G. D. Jon
ker. lector aan de Vrye Universiteit
in Amsterdam., en dr. Van Sassen
medewerker vatn het .Nederlands
paedagogisch instituut voor het be
drijfsleven". te verzoeken een rap-
- tüïÜu" i port op stellen over de situatie op
het lyceum. Tevens is hun gevraagd
Het Franse tydsohrift „LBxprese
weet te melden, dat de Amerika
nen kortgeleden van Russische ra
ketproeven ln de Stille Oceaan ge
bruik hebben gemaaJct om de doel
treffendheid van hun onderschep
pingsraketten te demonstreren.
Amerikanen anti-raket-raketten, die
ln 'n echte oorlog de Russische raket
ten in de lucht zouden moeten ver
nietigen, werden zó op hun doelen
gericht dat zy die op het laatste
ogenblik misten, aldus „L'Express".
Het blad geeft geen bron voor het
verhaal, maar zegt dat het State De
partment (Buitenlandse Zaken) by-
zonderheden heeft meegedeeld aan
verscheidene militaire attachés. En
kele weken geleden. zo schrijft
„L'Express", werden twee reus
achtige Russische raketten, na een
waarschuwing vooraf, afgeschoten
van een proefterrein ln Siberië, 29
seconden later had een Amerikaan
se computer de snelheid van de ra
ketten en het vermoedeiyke „punt
merk
artikelen veel lager geprysd liggen, medewerking te verlenen by het
Deze autorama's vindt men al ln ^en naar een oplossing van de moei-
vele steden van ons land. ïykheden.
Seminarium voor
orthopedagogiek
wereld
niet meer.
mogenheid
van inslag" bedreven Dit lag 200
km ten westen van Hawaii.
Vyftien minuten na de lancering
van de Russische raketten werden
Amerikaanse Nike-rakettcn afge
vuurd van de basis Kwajalein op de
Marsha 11-ei land en en „de Russische
raketten werden theoretisch vernie
tigd 12 minuten en 15 seconden voor
zy het doel hadden bereikt". De toe
stand van „evenwicht, gebaseerd op
aldus het blad, waarin de
20 jaar leeft, bestaat
is maar één super
dat is Amerika".
ADVERTENTIE
MOOI WEER
TERRASWEER
bij
Hotel-Café Restaurant
„SEINPOST"
NOORDWIJK AAN ZEE
Kon. Wllhelmina Boulevard 17
Telefoon 01719—2515
Tot directeur van het seminarium
voor orthopedagogiek van de Stlch-
ting voor buitengewoon onderwys in
Utrecht is in de vacature van wy- j Overdekte en onoverdekte terrassen,
len de heer W. v. d. Jagt benoemd i Vrij uitzicht op zee.
de heer Joh. L. L. Knyff te Rotter- j Eigen parkeerruimte i
dam. Golfbaan,
i Midget
I
