Een kasteel
met een bewogen verleden
Kom er ACHT-er
Hillegomse Treslongtuin
Stichting
Verwoestingen
lil
eel dahlia's in
ID AG 24 SEPTEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
L13.-EXTRA 6
Het Huys te Warmont, zoals het in miniatuur staat afgebeeld
in Madurodam.
cember 1573 slaagden zij hier ln:
het kasteel werd geplunderd en
verbrand. Dit alles moet erg gron
dig gedaan zijn, want het kasteel
was in de komende jaren onbe
woonbaar. We weten althans, dat
de vrouw van Johan, Henrica van
Egmond, in een huis aan de Bree-
straat moet hebben gewoond.
Op 3 mei 1577 kreeg de later als
„admiraal van Warmond" bekend
staande Johan van Du ven voorde
toestemming zijn kasteel weer op
te bouwen met gebruikmaking van
het materiaal van de inmiddels
ook verwoeste kloosters. In deze
toestemming wordt ook gesproken
van de kerk, die herbouwd wordt,
zodat de kasteelheer zowel de kerk
als zijn eigen huis zal hebben wil
len restaureren. Rond 1597 is de
herbouw van het kasteel voltooid.
Het bestaat dan uit de beide iln-
kertorens met daartussenin de
woonvleugel, terwijl haaks hier op,
aansluitend op de achterste toren,
een tweede vleugel werd gebouwd.
Op de rechtervóórhoek was een
achtkantige toren opgetrokken, die
met de achtervleugel was verbon
den door enkele stalgebouwen en
aan de voorkant aansloot op enke
le dienstgebouwen die tot aan de
poort in de linker voortoren door
liepen. Tijdgenoten toonden zich
•zeer enthousiast over de nieuwe
creatie, maar de eigenaar mocht
er niet lang van genieten: hij stierf
in 1610.
In 1774 was het afgelopen met
het geslacht Van Duvenvoorde, dat
zich inmiddels al lang Van Was
senaar-Warmont was gaan noe
men. Het huis werd verkocht aan
Cornells Pieter baron van Leyden.
Deze liet Warmont nogmaals in
grijpend verbouwen en gaf het
huis de vorm die wij nu nog ken
nen.
Verschillende keren vererfde het
kasteel nu, waarbij het bewind van
de graven van Limburg Stlrum op
valt door de betrekkelijke lengte
van hun „regerings"- periode,
maar ook door de grote zorg die
zij aan het huis besteedden.
In 1901 tenslotte, enkele maan
den nadat hij door Warmond fiet
send het kasteel te koop had zien
staan, kocht voor f. 89.000 de Lei-
denaar C. H. Krantz het Huys. Op
20 mei 1960 werd het goed eigen
dom van de gemeente Warmond
die in 1961 het Huis doorverkocht
aan de stichting „Het Huys te
Warmont", die wil trachten het
kasteel door particulieren te laten
bewonen. In 1962 en 1963 is het
kasteel gerestaureerd onder toe
zicht van de Rijksdienst voor Mo
numentenzorg, Tijdens deze werk
zaamheden heeft de Nederlandse
Jeugdbond t«r Bestudering van de
Geschiedenis enkele opgravingen
verricht, waarbij interessante
zaken aan het licht kwam; tevens
hebben zy de geschiedenis van het
„Huys te Warmont" opnieuw ge
ordend. Het bos rond het kasteel
is beperkt toegankelijk.
Ed Janson.
Kunt u de acht afwijkingen tn de oaide bovenstaande tekeningen
vinden? De Juiste oplossmg vindt O elders op deze pagina.
bloemblaadjes naar voren ge
bogen zijn. De bloem krijgt een
spinnekopachtig uiterlijk, maar
niemand zal er van schrikken.
Er zitten er trouwens veel op de
laagblijvende plant. Er staan
nogal wat van deze border- of
perkdahlia's". Deze brengen veel
bloemen, die niet groot zijn,
maar met elkaar een kleurige
deken vormen. David Howard is
een wat bijzondere plant, omdat
de loofbladeren donkergroen
tegen bruin zijn en de bloem
zacht geel tot oranje. Een mooi
contrast.
De man, die All Risk kruiste,
had zeker net brokken gemaakt
toen hij deze rode bloem zag.
Het is een laaggroeiende rijk-
bloeiende plant.
De vorige week hebben des
kundigen uitgezocht, welke
dahlia in normale kamertem
peraturen vijf dagen een rede
lijk aanzien houdt. Little Rascal
was een van de prijswinnaars.
West-Friesland staat er vlak bij.
Deze kreeg ook een houdbaar
heidsdiploma, evenals Guata-
gamba. De laatste is een pom
pon, waarvan ook een flink aan
tal in deze tuin staat.
Nog steeds heeft men geen
naam voor de dahlia's waarvan
het bloemblad op het eind ge
spleten is. Bellini staat er in het
wit en Dirigent in het rood.
Men tobt kennelijk toch met
aanduidingen van morgen, want
bijna achterin staan anemoon-
bloemige dahlia's. Heel leuke
bloemetjes op laagblijvende
planten in verschillende kleuren,
een dorado voor bijen, want het
hart bestaat uit een ongeteld
aantal bloemhuisjes. Ze staan
er in wit, zacht rood, geel,
blauw, donker rood en gemengd.
Zeer opvallend en over de gehele
tuin zichtbaar is de dahlia Nor-
ma. Prachtig rood met aan de
punten fel wit.
Begonia's
We kunnen wel doorgaan met
het noemen van namen, we wij
zen echter veel liever op de aan-
plan+ van begonia's. Er staan
kleinbloemige, die rijkbloeien en
ook grootbloemtge, die echter
wel wat meer zo?i nodig hadden
dan ze dit jaar kregen. Deson
danks zien ze toch kans hun
kleuren goed te laten bewonde
ren, al hadden ze wat meer
bloem en blad kunnen brengen.
Tegen de natuur is niet op te
werken als zo'n plantenfamilie
uit warmere gebieden komt. De
winners van nieuwe rassen laten
het daarbij echter niet zitten.
Gelukkig maar want anders
hadden we in Nederland niet
veel meer gehad dan trompet
narcissen, die hier inheems wa
ren, en diverse onkruiden. Er
staat achterin in de Treslong-
tuin een Calla, die zeer toepasse
lijk Lucifer wordt genoemd. Het
is een nieuw soort, dat deze zo
mer behoorlijk tot best bloeide
met mooie rode bloemen, die
keurig zijn afgezet met een geel
randje. Hoe moeilijk deze fami
lie het heeft in ons klimaat de-
monstreten de veel bekende gro
tere Calla's aan de rand van de
vijver.
Er staat ook een Kniphofia
Saturnus. We menen duidelijker
te zijn als we schrijven Vuurpij
len, machtig oranje rood be
groeiend met een staart van fel
geel er onder. Halen ze dat gele
stadium, te vergelijken met de
vlam onder een raket, dan wor
den die buisjes spoedig droog.
Het vuurpijlachtige wordt nog
vergroot door 'n hoogte van an
derhalf tot twee meter! Die sta
ken staan nog stevig op eigen
kracht ook.
Het zou wel leuk zijn geweest
als al de andere planten, die tot
de vaste flora van deze tuin be
horen ook een naambordje zou
den dragen. Het wordt wel wat
rommeliger misschien, maar er
staan toch wel veel leuke din
gen. Ook een foeillelijke Pote-
rium. We dachten, dat dat rood
van dat plantje alleen voor
kwam in verfbussen, maar de
natuur lijkt er toch ook wel em
plooi voor te hebben. Het staat
een beetje eenzaam ergens naast
de rotstuin.
Hopelijk is het nog een poosje
mooi weer, zodat men nog lang
plezier heeft van de koningin
van de herfst. Wel één raad, als
u gaat kijken neemt papier en
balpen mee, wandel eerst een
poosje rond en ga dan pas no
teren, anders schrijft u vast
veel te veel op.
lingen. Er hangt een sfeer van
rust om dit vredige huis. de
rust na een bewogen verleden.
De linkerzijvleug el van het kasteel Warmond.
Temidden van de bossen,
oordoostelijk van het
barmond, ligt het wiüte
aan drie zijden om-
spiegeld door zijn oude slot
gracht. De gevels zijn strak.
De muren verbergen onder hun
pleisterlaag de littekens uit
vroeger tijden. De torens voor
en achter staan er bij als twee-
Speurend in de oudste geschie
denis komen we diverse keren aan
duidingen tegen die wijzen in de
richting van een kasteel in War
mond, maar het eerste jaartal, dat
ons met zekerheid iets over dit
huis kan vertellen, is 1362. In dat
jaar namelijk wordt Jacob van
den Wou de door de burggravin
van Zeeland, Machteld van Voor-
ne, beleend met „sijn huys tot
Warmonde Overigens had Ja
cob van den Woudie zijn bezit eerst
zelf aan de gravin opgedragen,
volgens algemeen gebruik van die
dagen. Hierdoor kon hij zich van
de steun en de bescherming van
de gravin verzekerd weten.
Een begrijpelijke vraag is nu:
wat doet het geslacht Van den
Woude in het Huys te Warmont?
Immers, de Van den Woudes zijn
afkomstig uit de omstreken van
Woubrugge, waar zij hun stamslot
moeten hebben gehad, dat nu
waarschijnlijk in een van de plas
sen verborgen ligt. Hoewel er over
de oudste geschiedenis van War
mond bijzonder weinig bekend is
is dit mysterie toch wel op te los
sen. In het jaar 1280 namelijk
huwde de erfdochter van ridder
Dirk van Warmunde met Jacob
van den Woude. Deze Jacob ver
liet nu ijlings zijn eigen bezittin
gen en snelde naar Warmont,
waar hij zijn intrek nam. Zijn ge
slacht zou bijna 300 jaar de scep
ter zwaaien over het kasteel en de
bijbehorende bezittingen.
Zoals het een goed kasteel be
taamt, is ook het Huys te War
mont herhaaldelijk verwoest.
Merkwaardig is echter, dat er al
tijd mensen zijn die, zij het op pa
pier, nog al kwistig met deze ver
woestingen omspringen. Zo wordt
van het kasteel Warmont beweerd,
dat het ln 1393 door het legertje
van Koenraat Kuser zou zijn ver
woest, uit wraak voor het aandeel
dat de heren van Warmont zou
den hebben gehad ln de moord op
Aleida van Poelgeest en Willem
Kuser. Uit de ter beschikking
staande oude stukken blijkt ech
ter, dat de heren van Warmont
aan deze moord part noch deel
hebben gehad. Het is dan ook zeer
twijfelachtig of het kasteel in die
jaren wel is verwoest.
Nee, anders ziet de zaak er uit
in 1420. Het kasteel wordt dan met
vaardige hand verwoèst door de
troepen van hertog Jan van Beie
ren, die zijn nicht Jacoba het re
geren voor altijd wilde beletten.
Het huis kan nog maar nauwe
lijks zijn herbouwd, of de onge
ordende troepen van de stad Haar
lem brandschatten het kasteel in
1426. Dit alles is wat te veel van
het goede voor de heren Van den
Woude. Gelukkig voor hen blijft
Warmont de eerstkomende 150
jaar echter gespaard.
In deze jaren stonden zij toch
al voor hoge uitgaven. In 1410
stichtten zij in het dorp Warmond,
even naast de oude kerk, een kloos
ter van de orde van de H. Ursula
der 11.000 maagden en in 1413 volg
de er één voor de Cisterciënser
monniken. Het is wel duidelijk, dat
de heren van Warmont kapitaal
krachtig waren. Immers, ook het
kasteel werd na de jongste ver
woesting van 1426 weer dade
lijk opgebouwd, en wel op een dus
danige wijze dat in het huidige ge
bouw nog altijd delen van die tijd
zijn aan te wijzen.
Even nog dreigde het mis te gaan,
toen in 1481 tijdens de Hoekse en
Kabeljauwse twisten Leiden werd
belegerd en Warmond daarbij een
Kom er ACHT er
1. touw aan boom
2. boekje vrouw
3. man zijn sok
4. grassprietje meer
5. man zijn vinger langer
6. eiland in de verte groter
7. steen meer
8. knoopje meer bloesman
rol speelde. Van verwoestingen is
echter niets bekend, zodat de ver
onderstelling voor de hand ligt, dat
de heer van Warmont dezelfde po
litieke kleur had als de belegeraars
van de Sleutelstad. In de daarop
volgende Jaren schijnt Warmond
weinig schrikbarends te hebben be
leefd. Aan de politieke hemel dre
ven slechts enkele onschuldige
wolkjes en ook de godsdienststrijd
liet Warmond buiten schot.
Tocht blijft er echt nog wel iets
te vermelden over. In 1504 trouw
de Maria van Mathenesse, een
nicht van de kasteelvrouwe, met
Jan van Duvenvoorden. In 1526
ging het kasteel door vererving
aan dit echtpaar over, waarmee
het tweede belangrijke ge
slacht zijn intrede hed gedaan in
de geschiedenis van Warmond. He
lemaal zonder consequenties was
dit overigens niet.
Hun kleinzoon, Johan van Du
venvoorde, die zich ook al naar
zijn roemruchte voorvaderen. Van
Wassenaar noemde, werd een be
kend en gevreesd aanvoerder van
de Geuzen. Toen de Spanjaarden
hun kans schoon zagen, trachtten
zij het huis van hun gevreesde te
genstander te verwoesten. Op 6 de-
IIMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
bloembollenmedewerker)
m leder jaar brengen we een be-
soek aan de Koningin van de
herfst, de Dahlia, misschien om
dat we zo graag eens geïmpo-
leerd worden. We zullen haar
looit leren kennen, want we
Wbinden haar veel te mooi om
I tolfs maar foutjes te durven
tien. In de Treslongtuin in Hïl-
H Ugom aan de Weerssteinstraat,
demonstratieduin van het
hloembollenvak, staat deze ko-
hingin in haar daagse costuum.
.t i Geen couturier heeft met des-
kundige hand het uiterlijk nog
ndd ^gefrunnikt. Ze is eerlijk. Wel
heeft de man, die deze demon-
itratietuin verzorgt, de heer De
Wit, op zeer deskundige wijze
Mre majesteit" voor omvallen
in een volwaardige storm be
hoed. De herfstzon van de laat
ste dagen heeft haar blos nog
toat verdiept, zodat iedere lief-
hebber van Dahlia haar nu in
i 'volle pracht kan zien.
Is f
Wiet liefhebbers weten mis
schien niet, dat veel planten zijn
te verfraaien door het aantal
een wiemen te verminderen. Men
hcemt de zijknoppen weg en
orgi krijgt grotere hoofdbloemen. Dat
Jiocmf men dan „geplozen dah-
"fl's" en in Engeland noemt men
zo'n opgejutte bloem of plant
'^toonstelling skwaliteit"ln
hiilegom heeft men, gelukkig,
fee» mensen genoeg om dit
werk te verrichten. We begrijpen
trouioens niet eens, waarom dat
zo nodig moet, want de bloemen
zijn groot genoeg. Moet men be
slist dahlia's met een doorsnede
van dertig centimeter in zijn
tuin hebben?
Hoe mooi en groot opgeplozen
dahlia's kunnen zijn is dus daar
te zien. Hoe oneindig veel varia
ties er in zitten kan men ook
zien, want er staan zo'n 150 tot
200 rassen, verdeeld over een
vierduizend planten. Voor de in
gewijden zij medegedeeld, dat al
deze planten afkomstig zijn van
stekken.
Het is uitermate moeilijk om
dahlia's te beschrijven. We pro
beren het wel steeds, maar zo
veel kleuren lopen onmerkbaar
ineen, dat het gewoon niets zegt
als men beweert, dat een bloem
van zalm overloopt in een geel
hart. Of oranje naar geel. Hoe
veel tinten zitten er niet tussen
paars en wit? Meng er een beet
je roze door en geen mens kan
zeggen wat er dan overblijft.
Deskundigen hebben kleurbe-
schrijvingen bij de hand om zo'n
bloem te kunnen herkennen. Wij
hebben ze niet en we willen het
ook niet, want wie weet wat
roseïnepurper brons getint is?
Veel bloemen
Duidelijk is de naam Salmon
Perfection. Het is een zgn. semi-
cactus, waarvan de opgerolde
