Herstel evenwicht in 1967 Rijksuitgaven in nog geen zestig jaar verhonderdvoudigd m CENTRAAL PLANBUREAU VERWACHT Echter niet zonder forse prijsstijging Oefenterreinen Bioscopen Maatregelen om sparen te bevorderen BELASTING INNEN KOST 33 MILJOEN MEER IN 67 R.A.I. over duurdere benzine „Parlement zal dit toch niet nemen Onderwijs BELASTINGEN IN PRAKTIJK Veldkamp wil prati over het spaarloon Visserij Ook wetenschappelijk onderwijs moet met minder toekomen PAGINA 10 DINSDAG 20 SEP! iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii (Van onze parlementaire redactie) Het Centraal Planbureau ziet mogelijkheden om volgend jaar voor het eerst sinds 1963 weer een overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans te bereiken. Het Planbureau verwacht, dat de overbesteding, ontstaan door de loonexplosie van 1963-'64 en de toen sterk opgevoerde woning bouw, nog dit jaar haar keerpunt zar krijgen, waardoor volgend jaar wederom een evenwichtig niveau van het totaal der binnenlandse bestedingen kan worden bereikt. Dat zal echter niet gaan zon der een forse prijsstijging. tijdelijke exportdaling voor enkele fabrikaten, hebben de ontwikkeling van de betalingsbalans in het begin van dit Jaar ongunstig beïnvloed. Er bestaan goede aanwijzingen, dat de ze tegenvallers later in het jaar wor den gecompenseerd, waardoor het uitvoervolume met 8 a 9 procent wordt vergroot anderzijds beloopt de toeneming van het invoervolume 9 procent. Er resulteert dan een beta lingsbalans tekort op lopende reke ning van f 300 miljoen, hetgeen min der ongunstig is dan zich begin dit jaar liet aanzien. Groei produktie De gemiddelde stijging van de contractlonen wordt voor dit jaar ge raamd op 7.5 procent, terwijl de to tale loonkostenstijging van '85 op '66 op ruim 10 procent wordt begroot. Het consumptieprijspeil loopt op met 5.5 procenit, waarvan 2 procent kan worden toegeschreven aan autonome In de Macro-economische verkenning voor 1967naar traditie tegelijk met de miljoenennota verschenen voorspelt het Plan bureau, dat de economische groei volgend jaar niet al te zeer zal achterblijven bij die in de voorafgaande jaren. Onder invloed van de liquiditeitskrapte en ondersteund met door de regering te nemen be perkende maatregelen, zal er een zekere ontspanning optreden, die uitmondt in een lichte stijging van de werkloosheid tot 2 procent van de beroepsbevolking en een verminderde stijging van de reële bin nenlandse bestedingen. Bij de bedrijfsinvesteringen in vaste activa (excl. woningen) treedt zelfs nauwelijks of geen groei op. Niettemin zal de groei van de produktie nog 4 procent bedragen, terwijl de arbeidsproduktiviteit met 3,5 procent toeneemt. Uitgegaan van 3,5 procent loonstijging Dankzij en sterke stijging van het exportvolume verwacht het Planbu reau een overschot op de lopende re kening van de betalingsbalans van ca. f 0.8 miljard. De liquiditeitsposi tie van het bedrijfsleven wordt niet ongunstiger. De stijging van het prijs peil voor consumptiegoederen met 4.5 procent is voor anderhalf procent toe te schrijven aan de verhoging van enkele indirecte belastingen, de huur verhoging en andere autonome fac toren. De verlaging van de loon- en inkomstenbelasting kan echter eeü prijsdrukkend effect tot gevolg heb ben. Er is in deze verkenning anders dan vorig jaar van afgezien een endogene loonraming te geven. Aan gezien het loonbeleid materieel nog institutioneel vaste vormen heeft aangenomen, mede doordat een even tuele invoering van spaarloon nog een punt van discussie vormt, is op verzoek van de regering "ïitgegaan van een stijging van de contractlo nen met 3.5 procent conform de ver wachte stijging van de arbeidspro duktiviteit. De totale loonkostenstij ging van 1966 op 1967 is uiteraard groter, bijna twee keer zo groot. On der invloed van de versnelde aanslag- regeling voor de inkomstenbelasting zal de reële particuliere consumptie slechts matig stijgen. Minder ongunstig Het Planbureau meldt, dat de on gunstige uitkomst voor de betalings balans in het eerste kwartaal van WAAR KOMT HET GELD VANDAAN? UE BELASTINGMIDDELEN 1967 IN MlbJ. GLDftcoraftr) Loonbelask 4300 BSST Omzetbelaifc dit jaar, welke nogal ongerustheid heeft gewekt, voornamelijk een inci denteel karakter heeft gedragen. De slechte oogstresultaten 1965, de mond- en klauwzeerepidemie en de factoren als hum*verhoging, verho ging van indirecte belastingen, e.d. geprojecteerd tegen een stijging van de consumptie-uitgaven door gezin nen met ca. 10 procent betekent dat een volumestijging van 4.5 procent. Het Planbureau verwacht dit jaar een groei van de produktie met 5.5 procent. De spanning op de arbeids- ÏN ONS LAND DE GROOTSTE STIJGING x shjgmg kos'ren v levenscncerhccd(l559=lX* markt blijft groot, de monetaire ver- krapping houdt aan en de rentestand bereikt een ongekend hoog peil. De monetaire krapte zal in 1967 naast de investeringen van de lagere over heid ook remmend gaan werken op de particuliere investeringen. lining Het streven naar huur van parti culiere terreinen voor opvoering van i heft aantal militaire oefeningen in j groter verband is op een teleurstel- j ling uitgelopen. In Nederland zijn thans 9% van de 15 benodigde een- heidsoefenterreinen (voor dagelijks gebruik voor kleinere lanidmachteen. heden) beschikbaar. Gepoogd wordt om voor oefeningen in groter ver band de beschikking te krijgen over enkele z.g. regionale oefenterreinen. In 1967 zal een begin worden ge maakt met de noodzakelijke hulp voor de gezondmaking van het Ne derlandse film- en bioscoopbedrijf. Inclusief een bedrag voor het Neder landse filmjournaal is hiervoor an derhalf miljoen gulden uitgetrokken. De rijksbegroting voor 1967 is de eerste begroting in de ge schiedenis van ons land die een uitgaventotaal laat zien dat hoger is dan 20 miljard gulden. Het is nog slechts vijf jaar geleden, dat het uitgaveantotaal de grens van 10 miljard overschreed. Het was in 1908 da:t het eindcijfer van de begroting slechts een procent bedroeg van het huidigenamelijk bijna 200 miljoen. In nog geen zestig jaar zijn de rijksuitgaven verhonderdvoudigd. 1962 1967 f 5,8 min f 2,3 min [11.8 [H.O min min [12.6 [75,8 min min f 194 min [11.160 min [20.152 min 8,4 pet 25.4 pet 26.6 pet f 33 [946 1.599 100 432 567 bevolking nationaal ikomen uitgaven rijksbegroting idem in nationaal inkomen idem per hoofd der bevolking prijsindex nationaal inkomen De Rijksfinanciën zijn enorm in cent van het totaal belopen, terwijl Binnenkort nota (Van onze parlementaire redactie) Minister Veldkamp (Sociale Za ken) kondigt in de toelichting op zijn begroting de instelling van een be zitsvormingsfonds aan. dat de be schikking krijgt over de 100 miljoen gulden, die de regering vorig jaar voor dit doel heeft afgezonderd van de netto-opbrengst van de Breed band transactie (verkoop aandelen Breedband aan Hoogovens)Het wetsontwerp, dat de instelling van het fonds zal regelen, voorziet in de financiering van een aantal tege moetkomingen aan kleine spaarders, aldus de bewindsman. Elders in de toelichting meldt hij, dat ter bevor dering van de spaaractiviteiten ook wordt gedacht aan de bevordering van deelneming aan burgerzin-lenin gen, alsmede aan verdere gerichte activiteiten met betrekking tot het eigen woningbezit. De regering stelt zich voor hierover binnenkort een afzonderlijke nota aam het parlement aan te bieden. belangrijkheid toegenomen, zo blijkt uit deze tabel. Afgezien van de geld ontwaarding is de sterke stijging van de uitgaven in de laatste 60 jaar, be halve door de groei van de bevolking vooral veroorzaakt door een verschui ving van taken (en belastingen) van gemeenten naar het Rijk en van particulieren naar het Rijk, bijv. op het gebied van de particuliere chari- tas door de subsidiëring van het onderwijs, door de leningen voor de wonlngwetbouw, door de hulp aan de landbouw en de ontwikkelingsgebie den en door bijdragen aan sociale verzekeringen e.d. Een vergelijking van 1908 met 1967 toont, dat de uitgaven voor Justitie en politie en die voor handel en nij verheid zich in evenredigheid met de totale uitgaven ontwikkelden. De uit gaven voor algemeen bestuur, voor de landsverdediging, voor Verkeer en Waterstaat en die voor de nationale schuld blijven bij deze ontwikkeling belangrijk ten achter. Huis der Koningin In het bijzonder zijn de uitgaven voor het „Huis der Koningin" ach tergebleven. In 1908 bedroegen die bijna 1 miljoen, in 1962 4 miljoen en in 1967, rekening gehouden met het aanhangige voorstel tot verhoging, f. 7 miljoen. Daarentegen zijn de uitgaven voor buitenlandse betrekkingen (w.o. be langrijke uitgaven voor ontwikke lingshulp), landbouw, onderwijs, so ciale voorzieningen en volksgezond heid aanzienlijk meer dan evenredig gestegen. Het meest opvallend is de stijging van de uitgaven voor volks huisvesting, die thans ruim 10 pro- Het innen van de belasting gaat in 1967 naar schatting 33 miljoen gulden méér kosten dan dit jaar. Dit is toe te schrijven aan uitbreiding van de activiteiten van de fiscus, o.m. als gevolg van een toeneming van het aantal belastingbetalers. Desondanks hoopt de belastingdienst het komende jaar met honderd man minder toe te kunnen, dankzij auto matisering en centralisatie. zy van de begroting 1908 slechts een half procent uitmaakten, Personeel Sinds 1962 is het bedrag van de begroting met rond 9 miljard toege nomen, d.i. met ruim tachtig procent. Het nationaal inkomen is in deze vijf jaren iets minder toegenomen. Het nationale economie is in deze vijf jaar dus iets gestegen. De toeneming van de Rijksuitgaven is voor 4,5 5 miljard het gevolg van loon- en prijsstijging. De overblijven de reële stijging van ruim 4 miljard kan globaal als volgt worden onder verdeeld onderwijs 1.4 miljard, volks huisvesting 0,8 miljard, verkeer en waterstaat 0,6 miljard, sociale voor zieningen 0,3 miljard, nationale schuld 0,5 miljard, overige doelein den 0,7 miljard, Hoezeer salarissen en sociale lasten op het Rijksbudget drukken illustreert de begroting 1967. Ruim een derde van alle uitgaven n.l. 71/4 miljard is daarvoor bestemd. Tot het perso neel dat daarvan profiteert behoren 120.000 ambtenaren (2,1 miljard), 150.000 onderwijzers en leraren (3,1 miljard), 60.000 beroepsmilitairen (1,C miljard) en 20.000 functionarissen van Rijks- en gemeentepolitie (400 miljoen). Zeshonderd miljoen gulden wordt uitgegeven ter voorziening in de personeelskosten van door het Rijk gesubsidiëerde instellingen. In de ruim 7 miljard zijn niet op genomen de personeelskosten van de staatsbedrijven, personeelskosten die worden doorberekend, en de subsidies in de lonen en sociale lasten van per sonen die zijn te werk gesteld in hei kader van de sociale werkvoorzie- aandeel vam, de Rijksuitgaven im de ningsregelingen voor hand- en hoofd- De R.A.I. kan uit wat in de jongste i groep met de lagere inkomens en juist miljoenennota is gepubliceerd slechts j daarom vindt de A.N.W.B. het zo te- concluderen, dat het verschil tussen I leurstellend dat. juist nu de prijs wat de automobilist aan belastingen moet opbrengen en wat voor hem aan wegen enz. door de overheid wordt uitgegeven, nog groter is geworden. De overheid onderschat nog altijd de sociale en economische betekenis van de auto. En dat, terwijl de helft van de Nederlandse gezinnen gemo toriseerd is. Volgend Jaar, zo zegt de RAI, zul len de automobilisten meer dam tien procent van de staatsinkomsten gaan opbrengen, ml. een bedrag van meer dan twee miljard gulden aan motor rijtuigenbelasting en nog een half miljard aam het exorbitant hoge weeldetarief der omzetbelasting. Het mag verheugend zijn, aldus de R.A.I., dat de aangekondigde verdubbeling der opcenten door middel van het Rijkswegenfonds direct aan de we genbouw ten goede komt. Men mag zich toch niet ontveinzen, dat het den)Teleurstellend daarentegen volgend jaar aan wegenaanleg teweer acht de bond het, dat dit bedrag benzine door scherpe concurrentie dalende is, deze daling door de voor gestelde accijnsverhoging praktisch ongedaan zal worden gemaakt. De A.N.W.B. acht dit moeilijk verenig baar met de toch wel algemeen aan vaarde plaats, die de personenauto in de Nederlandse samenleving inneemt. De bond is er verheugd over, dat reeds dit jaar voor de aangekondigde verkeersstructuur bepalende werken in de steden en voor het openbaar vervoer gelden zijn uitgetrokken, al acht hij de uitgetrokken bedragen nog niet indrukwekkend. Ook acht de bond het verheugend dat de regering niet heeft geaarzeld om meer geld te vragen voor het Rijkswegenfonds, waarvan de inkom sten te krap bleken te zijn. (een te kort van ongeveer 100 miljoen gul- „Helft vau wat was verwacht" SPOORWEGEN TELEURGESTELD (Van onze Utrechtse correspondent) In de miljoenennota stelt de rege ring voor de Nederlandse Spoorwegen over 1967 een bijdrage van 35 miljoen te verstrekken voor het overnemen van bedrijfsvreemde lasten. De directie van de Nederlandse Spoorwegen is over de materiële in houd van de in de miljoenennota aan de NS gewijde passage ernstig teleur gesteld. Zij heeft in Den Haag een bedrag van 70 75 miljoen gulden aangevraagd en had, gezien de re cente uitlatingen van departementale zijde, verwacht dat dat bedrag ook min of meer integraal zou worden toegekend. De nu voorgestelde halvering van dit bedrag betekent, dat de Spoor wegen de eersbkomende jaren st dieper ln de rode cijfers zullen ver zinken. Het verlies, dat over 1965 21,4 miljoen gulden heeft bedragen, is door de staatssecretaris van Ver keer en Waterstaat voor het lopende jaar geraamd op 75 miljoen gulden. Daaruit blijkt, dat in het departe ment en in regeringskringen de moeilijke financiële positie van de N.S. volledig bekend is. Op grond van de nu door de regering voorgestelde uitkering van 35 miljoen gulden over het volgend jaar, valt te verwachten, dat de Spoorwegen ook in 1967 - dan beladen met een totaal verhes van circa 100 miljoen gulden over de ja ren '65 en '66 er niet aan kunnen dienken inkomsten en uitgaven in evenwicht te houden. Ondanks de beperkingen in de uit gaven worden op onderwijsgebied en kele nieuwe maatregelen genomen. Bij het buitengewoon lager onderwijs kunnen meer afdelingen voor zeer jeugdigen worden gesticht. Voor de leden van de examencom missies zullen de vakantiegelden enigszins worden verhoogd. Het aantal experimenten in het kader van de zg. experimentenwet wordt uitgebreid, vooral in de sfeer van het economisch-administratief onderwijs. De Stichting Ontwikke lingshulp op het gebied van het on derwijs ontvangt subsidie. Hieronder laten wij volgen een overzicht van de financiële volgen voor een aantal gezinnen van de belastingmaatregelen a in de miljoenennota 1967 worden voorgesteld en die, welke de wet zijn vastgesteld en met ingang van 1 januari inwerking (alle bedragen zijn in guldens per jaar). voordeel per 1.1.1967 door inwerking treden 2de moot Inkomsten en loon belasting nadeel per 1.1.1967 door thans door reeds aanvaarde heffing omzet belasting op textiel en schoeisel verscli (+voor<|j nadeel. 4.250 6.000 min. ink. 9.000 12.000 min. ink. 9.000 12.000 8.200 min. ink. 9.000 12.000 GEHUWDEN ZONDER KINDEREN GEHUWDEN MET 2 KINDEREN GEHUWDEN MET 5 KINDEREN 52 72 +114 -31 8 IN VIER JAAR STEGEN DE LONEN MET 25 PROCES (Van onze parlementaire redactie) De regering wil de invoering van het spaarloon maken tot een van de centrale punten van overleg met het bedrijfsleven over de voor 1967 te volgen loonpolitiek; Dat blijkt uit de toelichting op de begroting van Sociale Zaken en Volksgezondheid. Minister Veldkamp zegt daarin, dat een gedeeltelijke aanwending van de loonstijging voor besparingen van groot belang zou zijn zowel om de bestedingen te beteugelen als om meer kapitaalmiddelen te verkrijgen. Hij vertrouwt er op, dat de S.E.R. in zijn advies over het te volgen loon politieke systeem hieraan aandacht zal schenken. Over de mogelijkheden wil hij daarna met het bedrijfsleven praten. Hoewel de loonontwikkeling niet alleen door de productiviteitsontwik keling wordt bepaald, is het duidelijk, aldus dr. Veldkamp, dat het tempo van de loonstijging der laatste jaren niet kan worden gehandhaafd. De regering staat op het standpunt dat in de huidige conjuncturele situatie van de loonontwikkeling geen auto nome inflatoire impuls mag uitgaan. Minister Veldkamp becijfert in zijn toelichting, dat globaal genomen in vier jaar tijd een reële loonstijging van 25 procent optrad. Een dergelijke Hert; uitgavenpell op de begroting voor de visserij is vrijwel gehand haafd, vergeleken met het peil van 1965. Ook in de visserij gaat het om maatregelen tot versterking van de structuur. Voor de experimentele vis serij wordt een steunbedrag van f 1,7 min uitgetrokken, voor de premie regeling tot kwaliteitsverbetering f 1,9 miljoen en voor de sanering van de garnalenvloot. de verbetering van de technische outillage van schepen, de stimulering van experimentele bouw en slooppremies fl,2 miljoen. De sportvisser!) krijgt f 650.000 te gen f300.000 op de vorige begroting. besteden bedrag nog steeds te laag is om de achterstand op het gebied van de wegen niet groter te laten worden. In dit licht bezien is het onvoorstel baar, dat de verhoging va® de ben- zine-accijns, waarvan de opbrengst ten goede komt aan de ook dit jaar weer sterk verhoogde algemene mid delen, door de Staten-Generaal ge accepteerd zou worden. Uit dt alge mene middelen immers wordit slechts een bedrag aan aanleg en verbete ring va® wegen besteed, dat in geen enkele verhouding staat tot de hoge lasten van het wegverkeer, aldus de R.A.I. A.N.W.B. Zestig procent van de Nederlandse personenauto's is in het bezit van de uitsluitend uit de verhoging van de motorrijtuigenbelasting moet komen. Tegenover de by dragen van de auto mobilisten staan geen evenredige bij dragen uit de algemene middelen. Bezitsvormi mg Het komende parlementaire jaar wordt een wetsontwerp ingediend tot mistelling van een bezitsvormings fonds. Het kapitaal wordt allereerst gevormd door een bedrag van flOO miljoen uit de verkoop van Breed band. dat de regering daarvoor heeft bestemd, vermeerderd met de inmid dels gekweekte renten. Voor volgend jaar zal de groei van de uitgaven voor het wetenschappe- I lijk onderzoek enigszins moeten wor- den afgeremd. Daardoor is het, zo I meldt de miljoenennota, niet moge lijk het uitgavenpeil voor de instel lingen van wetenschappelijk onder wijs en onderzoek, dat in het alge meen financieel schema 1966—1969 is aangegeven, in alle opzichten te handhaven. Voor de exploitatie van de auto nome instellingen voor wetenschap pelijk onderwijs en voor de acade mische ziekenhuizen is f 658 miljoen uitgetrokken. Voor investeringen in deze instellingen en voor investerin gen in het wetenschappelijk onder zoek is f379 miljoen opgenomen, waarvan vier miljoen is bestemd voor het internationaal opleidingscentrum jvoor luchtkartering in Delft en voor Ihet Instituut voor Sociale Studiën in Den Haag. Voor de verdere uitbrei ding van de medische faculteit in Rotterdam zijn enige verhogingen aangebracht. De uitgaven voor onderwijs en we tenschappen worden voor 1967 ge raamd op f5.101 miljoen, dat is f 729 min. meer dan voor dit jaar werd vastgesteld. Hoewel de ramin gen voor het komende jaar opnieuw een stijging vertonen, is voorzover mogelijk terughoudendheid betracht bij het vaststellen van de begrotings posten. Het toepassen van de nieuwe richtlijnen voor de Rijksstudietoela gen is er oorzaak van, dat voor dit doel met een bedrag van 91 miljoen kan worden volstaan. Het aantal aanvragen voor de nieuwe cursus is ongeveer 9000 onder de oorspronke lijke raming gebleven, waardoor ook het aantal toekenningen bij de oor- spronkolljke ramingen zal ach ter blij - I ven. aanzienlijke stijging is eets niet voorgekomen, aldus Veldkamp. De loonkostenstigi dit jaar bedroeg tot 1 aun procent. ADVERTENTIE ZO BOEIEND IS Waarom de hoofdredi van „Panorama" lievei h regels schrijft dan eenn n tie bijwoont op het NJ hoofdkwartier. Het zusje van 's wereld a roemdste fotomodel, di naai, als filmactrice in ei merkelijk debuut van en opmerkelijke 28-jarige maker. De K.K.K. in feestvi 11 Vlaanderen. De vrede getekend tusse e nes en Monaco. De kortiP van de Prinselijke familie, de ""oir? cirkel en kruis als roi voor een schuilkelder-^ Zaak In herenmode-anifti Kopenhagen specials kleding met onmatigei pyjama's waarin zes pi kunnen slapen en spijl ken zo groot als kampee Actrice in München po in twee jaar duizend ur< 39 schilders en acht foto De afmattende uren van Er gaan zes Brigitte Ba/dtdei één Raquel Welch. E bewijst dat Raquel Wew re mooi is als Sophia U; knapper dan Marilyn p' Waarom werd een jonp? l vijftien jaar matroos bij" ninklijke Marine? S3:j- P" gulden „Tienerama er alles van. Maar dit is nog niet a/fe op j na's met prachtige m roetzwarte achterpagM een gloeilampenfabrii zuiden des lands ff7 1 spa'nnende verhalen, k op uw gemak kunt W die u nergens andtiP krijgt: Panoramaf! als elke week, boeieiidj wlli Losse nummers 55 verstandig: abonneerP elk nummer maar 45 briefkaart aan Panoiï- lem" met uw nam «Jj voldoende, 't Spaart fca| per jaar I t

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1966 | | pagina 10