Films in Leiden Stilleven van Metsu officieel in Lakenhal Zeventien ZWAKZINNIGENZORG STREEFT NAAR OPTIMALE SOCIALE INTEGRATIE Overdacht door P. Herfst 5? Macabere Mabuse Jeugdsociëteitev. houden open huis Bf VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1966 PAGINA 8 r Artsen moeten mogelijkheden en problemen kennen „Het doel van alle zwakzinnigen- - zorg moet een optimale sociale in tegratie van deze patiënten in de maatschappij zijn en daarvoor is een nauwe samenwerking tussen di verse Instellingen en instanties een eerste vereiste. Als schakel in deze keten zijn onder meer te noemen de kleuterdagverblijven, de scholen voor buitengewoon - lager - onder wijs, de beschuttende werkplaatsen, de observatie-centra, de verpleeghui zen, de voogdij-verenigingen, de ou- derverenigingen en verenigingen voor I voor- en nazorg van geesteszieken en mentaal gehandicapten. Al de ze verenigingen en instanties die- r nen een organisch geheel te vor- D men en het zou onjuist zijn op één daarvan een te grote nadruk te ge- ,tn- In de tweede plaats is het voor de zwakzinnigenzorg van heel veel Im- ij portantie, dat speciaal de aanstaan- Q de huisartsen en verder ook de zenuwartsen tijdens hun opleiding op de hoogte worden gesteld van de mogelijkheden dezer verzorging, waardoor zij niet alleen een in- 0 zicht krijgen in het medische pro bleem der zwakzinnigheid, maar ook 1 in de maatschappelijke kant daar- Aldus prof. dr. N. Speijer in een onderhoud aan, dat hy een de- zer dagen toestond. Prof. Speijer is buitengewoon hoogleraar in de so- 1 ciale psychiatrie aan de Leidse Uni versiteit (de enige Nederlandse uni versiteit, die een dergelijke leerstoel i bezit), hoofd van de afdeling gees- telijke volksgezondheid van de G.G. en GD. te 's-Gravenhage en advi- i serend psychiater van de 's-Graven- i haagsche Vereeniging Dr. Schroeder van der Kolk, een vereniging, die in i de redentie een belangrijke plaats inneemt in het geheel van de zwak zinnigenzorg. Drie milieus Daar de geestelijk gestoorden zich in vele gevallen niet in de drie vrije milieus van het familieleven, van een arbeidsgemeenschap en van een vereniging voor vrije-tijdsbe- steüing kunnen handhaven, zo vervolgde de hoogleraar, moeten er hiernaast drie beschermende milieus zijn, waar dit wel het geval is. Na tuurlijk komt het ook genoeg voor dat een zwakzinnige wel in één of twee van deze vrije milieus op zijn plaats is. Vrije en beschermende mi lieus leiden tot combinaties van ver schillende mogelijkheden. Zo kan, om een voorbeeld te noemen, een gees telijk gehandicapt kind zonder moei te in het ouderlijk huis verblijf hou den, terwijl het voor zijn werk en ontspanning aangewezen is op een beschuttende werkplaats en op een beschermende club, waar het zijn lot genoten ontmoet. Toen in 1923 de ADVERTENTIE TOONZALEN IMENEXCO Hoge Rijndijk 25, Leiden Dag. geopend van 8.30 tot 17.00 ui ZATERDAG van 9.30 tot 13.30 uur 's- Gravenhaagsche Vereeniging Dr. Schroeder van der Kolk werd op gericht en drie jaar later haar eerste werkplaats met zes pupillen open de, bestond de arbeid daar vrijwel uitsluitend in het vlechten van mat ten. Industriële produktie De tijd was toen namelijk nog niet rijp voor de gedachte dat de pupil len soms ook ander en zinvoller werk zouden kunnen doen, dat tot een be tere ontplooiing van hun individuele mogelijkheden kon leiden. Het is na tuurlijk verkeerd, aldus de hoog leraar, om zwakzinnigen werk te la ten verrichten, dat voor hen te moei lijk is, maar het is nog veel erger als men hun een te gemakkelijke taak geeft, en zo hun capaciteiten onderschat. Vandaar dat in 1950 op initiatief van prof. Speijer, op de werkplaatsen van genoemde vereni ging de industriële produktie werd ingevoerd. Deze invoering was toen een uni cum in de wereld en zy is een groot succes geworden. Vanzelfsprekend werd daarbij nauwkeurig toegezien dat iedere geestelijk gehandicapte het werk kreeg, dat het beste bij hem of haar paste. Een nieuwe ontwikkeling is, dat de genoemde vereniging enige tijd geleden een „bedrijfsschool" heeft opgericht, waar bepaalde zwakzin nigen door het verrichten van spe ciale handelingen zich kunnen ontwikkelen. Op deze bedrijfsschool leert men hem daarnaast, voor zo ver nodig hun handtekening te zet ten en men maakt er hun vertrouwd met de indeling van ons monetaire stelsel. Dagverblijf Verder zal er op 1 januari 1967 een „dagverblijf" worden geopend, waaraan reeds lang behoefte was. De beschuttende werkplaatsen zijn immers beschermde bedrijven, waar bedrijfstechnische regels gelden en de arbeid de voornaamste factor is. In het dagverblijf echter zal de ar beid niet zo centraal staan. Door de ze nieuwe activiteiten is een flexibel systeem ontstaan. Immers, wie op de werkplaatsen uitmunten, kun- naar het vrije bedrijf overgaan vie daar niet mee kunnen, kry- een scholing op de bedrijfsschool of vinden een plaats in het dagver blijf, waar zij zich ook nuttig kun- maken. Niet onvermeld blijve, dat de ver eniging ook een voogdij-afdeling heeft en het bijzondere avondonder wijs voor zwakzinnigen onder haar supervisie staat. Voort6 dat op de werkplaatsen. naast zwakzinnigen, ook geesteszieken arbeiden. Stages Aan her einde van het ge sprek vertelde prof. Speijer nog. dat studenten in sociale psychiatrie in Leiden een stage van één week in ADVERTENTIE VERLOVINGSRINGEN I Den Haag doormaken, waar zij on der andere alle inrichtingen bezoe- ken en bestuderen, die zich met i zwakzinnigenzorg bezig houden. I Sinds 1 januari 1965 moeten de i zenuwartsen in opleiding een stage i van een half jaar doormaken bij een erkende soclaal-psychiatri- sciie dienst. Op een desbetreffende vraag ver klaarde de hoogleraar' tenslotte dat hij op zijn colleges onder meer wil proberen de studenten zo veel mo gelijk vertrouwd te maken met de sociale kant der zwakzinnigenzorg en hij sprak de hoop uit. dat het van uit Leiden mogelijk zal zyn we tenschappelijk werk op de besdhut- tende werkplaatsen van de Vereeni ging Dr. Schroeder van der Kolk te verrichten. Universitaire benoemingen Bij onderscheiden besluiten van curatoren der Leidse Universiteit zyn benoemd of herbenoemd: mej. drs. C. I. R. Glas, tot wetenschappelijk ambtenaar in tijdelijke dienst bij de Bibliotheek; dr. A. H. Klokke, tot wetenscrappelijk hoofdmedewerker ln tijdelijke dienst bij de parasitologie; dr. J. van der Linde tot wetenscnap- pelijk medewerker lste-klasse in tij delijke dienst bij de organische che mie drs. N. G. Minnaard, tot weten schappelijk medewerker in tijdelijke dienst bij de organische chemie; dr. A. Muller, tot wetenschappelijk me dewerker lste-klasse in vaste dienst bij de sociologie: drs. J. W. Onder- delinden, tot wetenschappelijk mede werker in tijdelijke dienst bij de fa culteit dei* letteren; drs. J. Tinber gen, tot wetenschappelijk medewer ker in tijdelijke dienst bij de ster- rekunde; drs. W. J. J. O. de Wilde, tot wetenschappelijk ambtenaar in tijdelijke dienst bij het Rijksherba rium; dr. J. C. M. van Winden, tot wetenschappelijk hoofdambtenaar A in vaste dienst bij de faculteit der letteren; drs. H. v. Zwet, tot weten schappelijk ambtenaar in tijdelijke dienst bij de organische chemie. M. J. Blangé halve eeuw bij bank Op 4 september zal de reer M. J Blangé het fiet herdenken, dat hij 50 jaar geleden in dienst trad van de Bankiers Firma Lezwijn en Eigeman welke firma in 1918 werd overge nomen door de Amsterdamsche Bank NV, thans de Amsterdam Rotterdam Bank N V. Zaterdag 10 september is er van 4 uur tot 5.30 gelegenheid de jubilaris geluk te ensen in restaurant „De Doe len", Rapenburg 2. Onderdirecteur van Volkenkunde By KB. is dr. S. Kooyman be noemd tot onderdirecteur van het Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden. Kinderfeest van de VVSL in Katwijk De St.-Nicolaas-commissie van de I Vereniging van Vrouwelijke Studen- ten in Leiden organiseert op woens dagmiddag 7 september het jaarlijk se kinderfeest in Katwijk. Alle kin deren tussen 5 en 9 jaar die al eerder aan dit feest hebben deelgenomen zyn welkom. Zij worden verzocht zich voor woensdag a s. op te geven by mej. J. Switters, Witte Singel 81 in Leiden Vertrek woensdagmiddag om 2 uur vanaf het Stationsplein. Loebis mag land niet nit President Soekarno heeft de open bare aanklager generaal-majoor Arto instructie gegeven om de Indonesi sche journalist Mochta Loebis voor lopig toestemming te weigeren om het land te verlaten, aldus is uit kringen rondom de betrokkene ver nomen bij navraag naar aanleiding van het feit dat Loebis deze week niet in Manilla was verschenen waar hy woensdag de Magsaysay-prijs in ontvangst had moeten nemen. Hem zou op het laatste ogenblik toestem ming tot vertrek uit Indonesië zijn geweigerd. TENTENKAMP VAN STUDENTEN Een tentenkamp op het Schutters veld. dat de Studentenvakbeweging (8VB) van 5 tot 10 september orga niseert zal voor Leidse studenten een uiting zijn van hun verontwaardi ging over bezuinigingsmaatregelen van minister Diepenhorst Zoals bekend zijn van de kant van het ministerie tijdens de academische vakanties bezuinigingen afgekondigd o.a. op het gebied van studietoelagen (16 miljoen» en studentenhuisvesting (vertraging van de bouw van plm 700 kamers in Leiden». Het tentenkamp, dat het motto „dan maar tenten voor studenten" meekrijgt zal gedurende de gehele week door studenten bewoond wor den. Het gerestaureerde orgel van de Marekerk zal zondag wederom in ge bruik worden genomen. K. en G. naar Oosterhont I IIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHllllllllllllllllllllllflIII K. dat het Kerkrade sterk in de belangstelling staat, zal zaterdag 10 september deel- nemen aan de taptoe ..Exbando" in Oosterhout. Onder de korpsen, die eveneens aan deze taptoe medewer king verlenen, behoren o.m. de Am sterdamse Politiekapel en de „Trorn- melaeren van Roesendaele". Spontane actie levert Leiden een kostbaar meesterwerk op Binnen het kader van De volgende week begint voor het open jeugdwerk, dat binnen het kader van de Leidse Her vormde Jeugdraad wordt ge daan, een nieuw seizoen. Twee jongerensociëteiten ..In den Moriaen" en „Rehoboth". houden dan weer ..open huis", zowel in het vanavond te openen L.H.J.-gebouw aan het Leven daal als in het gebouw Rehoboth aan het Rapenburg. Beide sociëteiten, die sinds kort sa menwerken in de Coördinatiecom missie Open Jeugdwerk, zullen geza menlijk allerlei activiteiten organise ren, waarvan de meeste al zijn ge programmeerd. Dat Rehoboth" en „In den Mo riaen" zijn gaan samenwerken lijft voor de hand: beide Jeugdcentra gaan uit van eenzelfde programme ring, richten zich op dezelfde leef tijdsgroep en hebben dezelfde belan gen. De Coördinatiecommissie heeft tot taak het overleg over de programme ring van beide groepen, het stimu leren en organiseren van gezamen lijke activiteiter (soort, danwursur. vakanties, discussiegroepen e.d.), de begeleiding van een beroepsjeugdlei- der en de bestudering van de moeg- lljkheden om in de toekomst te ko men tot één stichting open jeugd werk. De commissie, waarin namens de L.H.J. onder meer de jeugdpredikant, ds. A. J. Lamping, zitting heeft, heeft reeds besloten tot een uniforme ad ministratie, een kadertraining, een gezamenlijke slotactiviteit, een ge zamenlijke filmcyclus en vorming van interessegroepen ten dienste van bei de sociëteiten. (Zo wordt het de jon gelui mogelijk gemaakt tegen geredu ceerd tarief een danscursus te vol gen). Buiten het werk van de Coördina tiecommissie houden de beide socië teiten hun jaarlijkse topevenementen zoals het 3-oktobermaal, de boeren- koolfuif, het nieuwjaarsbal en de discussieavonden in ere. Voor die Jongelui die eerst de kal uit de boom willen kijken houden beide sociëteiten van maandag 5 sep tember tot en met vrijdag 9 septem ber een kennismakingsweek. De deu ren van het L.H.J.-gebouw en van ..Rehoboth" zullen gedurende deze week elke avond voor alle tieners en twintigers uit Leiden (en omliggende pJaatsv) wiid ope*i staan Een spontaan initiatief van de Vereniging van Belannstellenden in de Lakenhal heeft geleid tot een unieke aanwinst voor het Leidse stedelijke museum. Ge steund door Leidse industriëlen en enkele andere instanties is de vereniging er in geslaagd een stil leven van Gabrièl Metsu aan te kopen. De voorzitter van de Ver eniging van Belangstellenden in de Lakenhal, de heer P. Herfst, droeg het kostbare doek gister middag tijdens een informele bij eenkomst in de Groene Papen zaal van het museum over aan Leidens burgemeester, mr. G. C. van der Willigen. Het stilleven van Metsu. dat de Lakenhal gistermiddag officieel in zijn bezit kreeg, hing al geruime tijd in het museum in het kader van de grote Metsu-expositie. Het doek stelt de linkerpunt van een tafel voor, waarop enige voorwerpen zijn uitge stald. De Vereniging van Belangstel lenden in de Lakenhal heeft het 59.5 h(j 52 oaotuneter metend* doek kup- nen kopen voor f 75.000. De heer Herfst deed in zijn toespraak uit de doeken hoe men er in slaagde in betrekkelijk korte tijd een dergelijk bedrag bij elkaar te brengen. Hij sprak daarbij van een „verrassende procedure van aankoop". Spontaan Het begon allemaal met een Leids industrieel die het betroken doek op de antiekbeurs ln Delft zag hangen. Hy vond het eigenlijk jammer, dat een schilderij van een schilder, die in Leiden veel inspiratie heeft ge vonden en er lange tijd heeft ge woond. niet ln het Leidse stedelijk museum hing. Zyn idee vond weer klank bij de Vereniging van Belang stellenden in de Lakenhal en een gift van f 2500 van de Kamer van Kóóphandel vormde de eerste zode aan de financiële dijk. De vereniging zorgde voor eenzelfde bedrag en een spontane actie bij het Leidse bedrijfsleven leverde in verbluffend korte tijd de heer Herfst sprak zelfs van „op één middag" een be drag van 42 43 duizend gulden op. De „Vereniging Rembrandt" stelde f 15.000 beschikbaar en tenslotte nam de gemeente Leiden op zich het res terende bedrag te fourneren. Haring „Het ontbreken van een Metsu in de Lakenhal was een grote leemte", aldus de heer Herfst, die een symbo lischs binding met Leiden meende te Burgemeester mr. G. C. van der Willigen (links) en de heer P. Herfst tijdens de offi ciële overdracht van het stilleven van Gabriël Metsu. Op de ach tergrond het doek. (Foto LD Hol veel) zien in een van de afgebeelde voor werpen: een haring. Hij herinnerd® daarbij aan de haring, die zoals het verhaal wil met huid en haar door burgemeester Van der Willigen naar binnen werd gewerkt tij dens diens eerste 3 oktober-viering. De bijeenkomst werd bijge woond door vertegenwoordigers van de bij de aankoop betrokken instan ties. Leidse Industriëlen. Leidse wet houders en de antiquair Nijstad uit Den Haag. die het schilderij leverde. Burgemeester Van der Willigen, dis na de overdracht het woord voerde, roemde vooral het enthousiasme van de directeur van „De Lakenhal", drs. J. N. van Wessem. die volgens hem de kunst verstond ook andere men sen enthousiast te maken. Het stilleven van Metsu dat nu zijn definitieve plaats in het Leidse stedelijk museum heeft gevonden is afkomstig uit de verzameling Henri Rochefort (Parys, 1872) en ging la ter over in de verzameling Henri Du- faux-Rochefort. Via de kunsthandel Schultess in Bazzel (1965) belandde het doek bij Njjstad Antiquairs NV. Het doek lykt sterk op een ander stilleven van Metsu, dat in het Lou- rre hangt. i de TRIANON De titel var Deense film „Zeventien" naar een boek van Soya is hoe schaars aan woorden ook. zeer suggestief. Het is immers de j leeftijd waarop de Jongeman zyn speelse jeugdjaren afsluit I en snel of langzaam tot man groeit, terwijl het jonge meisje I de drempel van het vrouw-zijn nadert Het kan een woelige, j stormachtige periode zijn vol j innerlijke conflicten, maar dat is al heel lang bekend. „Zeventien" biedt „de eerste liefdesavonturen van een Jonge- I man" en die zijn zeker voor de altijd wat zuinige Nederlandse begrippen gedurfd verfilmd. De II moeilijkheid met dit in het be- I gin van de eeuw spelende stuk is E dat het enkele raakpunten heeft met de realiteit, maar verder veel te wild. te grof en te glad ln elkaar is gezet om iets van waarde op 'te leveren. Het ver- si haal is van een goedkoop soort de situaties waarin de Jonge- E man komt te verkeren vindt men alleen ln de droomwereld van een 17-jarige. De jongeman in kwestie is de stoer gebouwde zoon van een hoogleraar: hy is onhandig en beschroomd, wordt door tal van onrustige gedachten bestormd, kortom bevindt zich Juist in de periode waarin hi) tot de con- riusie komt dat meisjes beslist geen griezelige wezentjes zijn. zyn vader stuurt hem ln de vakantie naar kennissen in de provincie en daar heeft de Jon geman met de dochter des hui zes. het dienstmeisje, een oude re huishoudster en een melsje- in-de-trem een serie turbulante avontuurtjes, die hem van ver legen ineens zeer zelfbewust maken. Werd dit alles nu geser veerd meS een Franse lucht hartigheid (zoals byv. jn dat verrukkeiyke „Un monsieur de compagnie") dan kan men het aanvaarden voor wat het is. Maar ..zeventien" wil naast iets dat wel pikante humor zal moe ten zijn ook nog wat van de realiteit geven. De film is in die combinatie totaal verzand. De ernst, de realiteit is niet ver diept en de humor niet fijn tjes bygesiepen, het is alle maal beneden de maat gebleven. LUXOR Dr. Mabuse. het kwade genius, het niet te iden tificeren misdadige brein dat steeds weer nieuwe slachtoffers maakt, probeert voor de zoveel ste keer de wereldheerschappij te veroveren in „Die Todes- strahlen des Dr. Mabuse". De Duitse titel is klakkeloon omge zet in „Mabuse contra Acontas nr. 17". wat nogal vreemd is, daar de film duidelijk laat uit komen dat beide heren in het zelfde criminele schuitje zitten. Overigens blijven vele ander® zaken in deze film wel onduide- Jan Hart E REX Jim Hart. de revolvervechter" is een man die genoeg heeft van zyn levensge ur vaarlijk baantje. Hij is van me- ning dat de tijd gekomen is ^>m E zich terug te trekken in een E landerig plaatsje, maar rust biykt er daar niet voor hem weggelegd. Hij krijgt het aan de E stok met de lokale bende van „Ouwe Jess", een onplezierig heerschap dat uitsluitend op schurkenstreken uit is. Na wilde E avonturen rond een beroofde E postkoets komt het tot een on- vermydelijk gevecht tussen on/.e E eenzame revolverheld en de E schurken-hoofdman. Hoe dat allemaal afloopt is deze week te zien in het theater aan de E Haarlemmerstraat. 1 Moord voor liet voetlicht E STUDIO „Moord voor het voetlicht", gemaakt naar een van de vele detective-verhalen E van Agatha Christie, knoopt aan zijn verblijf in de Steen- straat nog een weekje vast. In de hoofrol de onooglijke, on- misbare Margaret Rutherford als E de ln het opsporen van moorde- naars zo gewiekste miss Marple. EE Het ls een van die typisch® Rutherford-Christie thrillers. j| met een geheel eigen styi, een vreemd soort spanning en droge Engelse humor. De ontknoping E van het moord-raadsel, dat dit keer ln toneelkringen ls gesi- E tueerd. ls wel wat gezocht, maar voor het zover ls, heeft men al E voldoend® waar voor zijn geld gehad. The Great Race p LIDO „The Great Race" - een autowedstrijd van New York E naar Parys biyft wederom H een week op het programma staan Slapstick uit de Jaren twintig ES en dertig ls hiervoor uit de ar- E ohiefkasten gehaald, afgestoft en met een modern tintje op- nieuw op het doek gezet. Voor E de liefhebber van het Laurel en Hardv-genre, aan wie de drie E uur durende film trouwens ls E opgedragen, valt er veel te ge- E nieten. PETER VAN EYCK ïyk. De makers hebben het af en toe kennelijk op een ak- 2 koordje gegooid met de logica Sj om de spanning en het tempo er in te houden. Maar mag 't ver- 5 haaltje enigszins rammelen, de wat macabere sfeer welke de naam Mabuse aankleeft, is in elk geval goed getroffen. Peter van Eyck speelt de rol van de 5 geheime agent, die Mabuse al- weer te slim af is. De brag over de Kuiai CAMERA „De brug over de Kwai" is een van die filmklas siekers die met grote of kleine tussenpozen ateeds opnieuw ln de theaters terugkeren. Het ver haal is overbekend, maar voor wie met een slecht geheugen zit opgescheept heel in het kort de hoofdpunten: Een Britse leger eenheid geraakt in de tweede wereldoorlog in Birma in Ja panse krygsgevangenschap. De commandant, briljant gespeeld door Alec Guineas, is een van die waardige, conservatieve of ficieren met waanideeën over krijgseer en discipline. De Ja panners moeten een brug over een rivier slaan ten behoeve van de beruchte spooriyn en pogen dit te doen met behulp van de Britse gevangenen. Die sabote ren de zaak bekwaam, zodat er wemlg van terechtkomt. In zijn misplaatste drang om de Britse superioriteit te tonen biedt de Engelse commandant zyn wan hopige Japanse collega dan aan de brug onder Britse supervisie te laten bouwen. Op een andere plaats ln Birma is echter Juist een AmerikaansBrits comman do gevormd om te zorgen dat die brug er met komt. Dit allee enerverend zeer De tekening leidt tot dramatisch slot. van de diverse karakters in „De brug over de Kwai" is zeer scherp. ||iiiiiiiiii||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||,||„|„|„„fjf

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1966 | | pagina 3