Verdragen met buitenland
beperken groei der K.L.M.
Tunesië zoekt vriendschap
Het nieuwe
Premiespaarplan:
.Grijp de kans!
Geschiedenis
vanaf 1845
AANPASSEND EXPANSIEBELEID
Desondanks zeer
gunstige uitkomsten
Vrij kopen van Nederlanders
eerste contact met Tunesië
DONDERDAG 7 JULI 1960
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA
HnB
GALADlINEH IIS
HUIS TEN BOSCH
„Het Is ons een ware vreugde 1
ontvangen omdat wij weten
hoeveel energie, verbeeldingskracht
en wisheid u over uw natie waakt".
Dit zei Koningin Juliana gisteravond
tot president Bourguiba van Tu
nesië tijdens een gala diner in de
Oranjezaal in Huis ten Bosch in
Den Haag. De overgrote meerder
heid van de 76 aanzittenden wa
ren heren: behalve de Koningin, de
twee prinsessen en dames van de
hofhouding, zat verder als enigeda
me mevrouw Bergaqui aan, de
echtgenote van de Tunesische am
bassadeur in ons land.
President Bouguiba zei in zijn
antwoord dat 'n doorslaggevende re
den voor zijn bezoek aan Nederland
het feit is, dat Nederlanders en Tu-
nesiërs elkaar nog te weinig kennen,
terwijl alles ervoor pleit elkaar be
ter te leren kennen.
Strijd tegen zee
Een Zeeuws spreekwoord zegt te
recht, aldus de heer Bourguiba: „Wie
het water niet weert, is de aarde niet
weerd". Het gevoel dat men de aar
de moet verdienen, in plaats van
als gift te ontvangen heeft de strijd
van de Nederlanders geinspireerd en
van de Nederlandse landbouwers in
genieurs en van de Nederlandse in
genieurs uitvinders maakt. De Tune-
siërs kunnen de begrijpen welk een
voorbeeld de strijd van de Nederlan
ders inhoudt, want ook de Tunesiërs
strijden tegen de zee, nl. de grote
binnenzee: de woestijn.
De uitdrukking „Hollandse school"
overschrijdt het gebied van de schil
derkunst, zo zei de Tunesische presi
dent. Voor hem betekent Holland
se school een voortdurende opvoeding
die zich generaties, eeuwen lang
voortzet en tenslotte leidt tot vor
mingvan 'n gemeenschappelijke be
kwaamheid om het leven te organi-
seren, om het voortdurend waarde
voller en boeiender te maken.
Prestaties nodig
i Democratie, stabiliteit en vooruit
gang de drie zijden van Neder
lands maatschappelijk bestel zijn
voor de Tunesiërs nog min of meer
1 ver verwijderde doelstellingen, maar
wel hebben zij de hoop ze te zullen
benaderen. De landen van de der
de wereld hebben geen ideologiën no
dig, maar prestaties, technische ken
nis en praktische successen, zo ze
de president, die ook uiting gaf aan
zijn overtuiging dat vrede het enige
perspectief voor de toekomst is.
Hij sprak ac wens uit dat Neder
land en Tunesië op het gebied van
handel en industrie vruchtbare ban
den aanknopen. Nederland is verder
gevorderd dan Tunesië en dat is voor
de Tunesiërs een uitstekende reden
om vriendschap, raad en gezelschap
van de Nederlanders te zoeken.
President Bourguiba bracht tem
slotte
neitt v~n ce ivomngiu en de Pruis,
op de roem van het Huis van Oran
je en op het geluk, het succes en de
voorspoed van het Nederlandse volk.
Vóór het diner, gistermiddag, had
de president Bourguiba met het ko
ninklijk paar een rijtoer door Am
sterdam gemaakt. Het Tunesi
sche staatshoofd legde een krans bij
dronk uit op de gezond- het nationale monument op de Dam.
President Bourguiba bracht van
ochtend, in gezelschap van o.m. mi
nister Luns, een bezoek aan het Phi-
lipscomplex in Eindhoven. Hij had
bijzondere belangstelling voor de fa-
brikage van t.v.-beeldbuizen en
schermen.
Staatsexamen v.h.m.o.
Voor de staatsexamens gymnasium
en hogere burgerscholen A en B zijn
enige wijzigingen voor wat betreft de
eisen voor het vak geschiedenis aan
gebracht. De periode, waarvan de
kennis van de historische ontwikke
ling van de kandidaten voor de ge
noemde examens zich moet uitstrek
ken, wordt enigszins verkort: m.i.v.
de staatsexamens 1968 zal het examen
lopen over de geschiedenis vanaf 1845
en in het bijzonder over die van de
laatste halve eeuw.
REM-eiland leeg
(Van onze Haagse correspondent)
Snds 1 juli is het R.E.M.-eiland
verlaten. Tot die datum had het plat
form, voor de kust van Noordwijk,
een vaste bemanning van drie man,
die er voor zorgde, dat de elektrische
verlichting en de misthoorn in wer
king bleven. Maar sinds kort is de
apparatuur zodanig geautomatiseerd,
dat er slechts van tijd tot tijd een
controle noodzakelijk zal zijn.
BURGERLIJKE STAND
LEIDEN
Aiantseii'; Glenuens Joïmn Wilhelmus
i den Berg; Andrea Prederdca,
Langezaal
de; Ai
Burgh
W. E. WJiggers; Yvonne
d. v. G. H. M. Verbeek
M. Jungenhams; Petrus
v. A. J. de Krom en M.
Perddmanda, d.
W H. Oltm&ns;
José, d v. D. Wer-
Ilch en P. H. van Kleeff.
OVERLEDEN
L. de Haan. 71 jaar, man; B. de
Beer, 69 jaar, man; J. M. Tit, 85 Jaar,
,,Het boekjaar 1965/66 is voor de KLM een voorspoedig jaar
geweest. We hebben goed gevlogen en we hebben goed verdiend.
Probleemloos zijn we in de luchtvaart nooit, maar relatief gezien
is dit jaar zonder al te grote strubbelingen verlopen." Dit heeft de
president-directeur van de KLM» dr. G. van der Wal, gistermiddag
meegedeeld op een in het hoofdkantoor in Den Haag gehouden
persconferentie naar aanleiding van het jaarverslag over de periode
van 1 april '65 t/m 31 maart '66.
De heer Van der Wal zei dat de winst van ruim f 52 miljoen
een recordwinst is geworden die ruim tweemaal zo groot is als de
tot nu toe hoogste winst (in 1956) uit de geschiedenis van het
bedrijf.
In een jaar tijd is de kapitaalspositie, de conversie mede daar
onder begrepen, met f 125 miljoen verbeterd. Daarbij moet in aan
merking worden genomen dat de opbrengsten per verkochte ton-
kilometer weer lager waren dan in het voorafgaande jaar.
r. A. H. van Gelder, directeur
het Bureau Financiën van de
maatschappij, deelde mee dat de ge
middelde opbrengst per tonkilometer
1956 165 cent bedroeg, in 1964/65
120 cent en in 1965/66 116 cent. De
kosten bedroegen in 1956 per tonkilo
meter gemiddeld 92% cent en
Zwaaien tijdens de rit door
Amsterdam in de koninklijke
calèche.
1965/66 59% cent. De produktle be
droeg in 1956 met 80 vliegtuigen en
16.000 personeelsleden 400 min ton
kilometer, in 1965/66 met 40 vlieg
tuigen en 13.800 personeelsleden een
miljard tonkilometer.
Dr. Van der Wal herinnerde er aan
dat het wereldluchtvervoer in het
afgelopen jaar met 18% toenam en
dat de toeneming voor de KLM als
geheel 12% heeft bedragen. Op het
r Nederland heeft de toe
neming, evenals in het wereldlucht-
vervoer, 18% bedragen, als gevolg
mede van het feit dat Nederland geen
restrictieve luchtvaartpolitiek voert.
Het vervoer op verscheidene plaatsen
en tussen plaatsen die in het buiten
land in het KLM-net zijn opgeno
men is aan beperkende bepalingen
onderhevig die daardoor het percen
tage van de toeneming van het
luchtvervoer voor de KLM beperken.
Reusachtige toestellen
Spr. herinnerde eraan dat er 10
tweemotorige DC-9's van het verleng
de type 30 zijn besteld die 23 passa
giers meer kunnen vervoeren dan de
6 DC-9's van het type 10, die dit jaar
in dienst zijn en worden gesteld. Die
10 van het nieuwe type zullen 11
Electra's en 4 DC-7/F's gaan ver
vangen in 1968. In dat jaar komen
ook twee Douglas DC-8'en van het
verlengde type 63 in dienst. Ver
wacht wordt dat in 1968 met 33 een
heden ruim 25% meer kan worden
geproduceerd dan nu met 40 een
heden.
De kosten per vlieguur met een
DC-8/63 die 234 pasagiers kan ver
voeren, zijn weinig hoger dan die van
de thans in gebruik zijnde DC-8'en
die minder passagiers kunnen mee
nemen. Dr. Van der Wal herinnerde
er voorts aan dat de KLM overweegt
nog twee vliegtuigen van dit type te
bestellen.
Voorts deelde dr. Van der Wal mee
dat het gehele bedrijfsbeleid voort
durend rekening houdt met de tech
nische ontwikkeling die in de jaren
'70 te wachten staat.
Enorme kosten
Het gaat daarbij om de zeer grote
straalverkeersvliegtuigen voor het
vervoer van verscheidene honderden
passagiers, toestellen ontworpen voor
400 tot 900 personen.
Ir. F. Besan?on, plv. pres.-directeur,
deelde mee dat de kostprijs van der
gelijke vliegtuigen zullen variëren
van 16 miljoen dollar tot 2D miljoen
dollar per stuk. Ter vergelijking: een
DC-8 kost 8 miljoen dollar.
De „Jumbojets", zoals deze grote
verkeersvliegtuigen worden aange
duid, zullen lagere kosten moeten
hebben dan de DC-8 van het type
63. „Als er zulke Jumbojets komen
dan zal de KLM zeer waarschijnlijk
ook deze grote vliegtuigen aanschaf
fen, want met name op de Noord-
atlantische route zal daar zeker in
de jaren na 1970 behoefte aan zijn.
Tot dat moment zullen we de DC-
8/63 op de Noordatlantische route
inzetten", aldus de heer Van der
Wal.
Dr. Van der Wal bracht voorts in
herinnering dat de KLM afleverings
posities heeft gereserveerd voor drie
Supersone transportvliegtuigen. De
indienststelling van de in de V. S.
ontworpen vliegtuigen van dit type
Doe mee aan het Premiespaarplan. Spaar in spaar-
bewijzen. Verdien een premie van 20%. Dat be
tekent f 50,- per jaar extra (Echtparen f 100,-).
Bovendien rente - op - rente. Inlichtingen bij de
spaarbank en alle bankzaken
wordt daar in 1974 verwacht. Zij zul
len 35 miljoen dollar per stuk kosten
(de Brits-Franse Concorde zal, zo
wordt verwacht, 16 miljoen dollar
moeten kosten).
Veelbelovende
prognoses
De budgetten die de verscheiden
diensthoofden hebben gesteld, ambi
tieuze budgetten, zijn in de praktijk
van de laatste maanden overtroffen.
Reeds 356 jaar vóór het
staatsbezoek van presi
dent Bourguiba aan Ne
derland waren er betrek
kingen tussen Nederland
en Tunesië, zij heit dan
dat die eerste contacten
beperkt waren tot onder
handelingen over het
vrijkopen van Nederlan
ders die in handen van
Elf jaar na het eerste
contact, lieten de schepen
van een smaldeel onder
admiraal Haultadn op de
rede van Tunis het anker
vallen om Nederlandse
gevangenen vrij te krij
gen, vreedzame betrek
kingen aan te knopen en
hulp te verkrijgen in de
oorlog tegen Spanje. Het
smaldeel vertrok met drie
schepen die door de zee
rovers waren buitge
maakt..
Later had ook admiraal
De Ruyter bemoeienis
met Tunis. In 1662 maak
te hij met zijn vloot op de
Middellandse Zee een Tu-
nesisch schip buit en be
gon hij met onderhande
lingen met de admiraal
van Tunis over de vrijla
ting van Nederlandse sla
ven. Resultaten: de ruil
van zestig Tunesiërs te
gen zestig Nederlanders
een bestand van zes
maanden en tenslotte, op
29 augustus 1662, een
overeenkomst tussen de
Nederlanders en de Pasja
van Tunis.
Dat verdrag hield in dat
de burgers van de twee
landen vrijelijk handel
mochten drijven en zon
der vergunning eikaars
landen mochten binnen
komen en er verblijven,
en ook dat oorlogssche
pen van de twee landen
op elkanders reden voor
anker mochten gaan.
Verder werd nog bepaald
dat alleen de Bey van
Tunis Nederlanders in
zijn land mocht berech
ten en dat Nederlanders
bepaalde belastingvoorde
len kregen.
Toen admiraal De Ruy
ter op 4 september 1662
zee koos, liet hij een con
sul achter, Robert de
Ronok.
In de praktijk werden
de afspraken dikwijls ge
schonden.
Tunis zond in 1700 een
afgezant, Jerda Cohen,
naar Nederland om een
nieuw verdrag te sluiten.
Bij het verdrag, dat in
1713 werd ondertekend
en bekrachtigd, werden
de voorrechten uit 't vo
rige verdrag hersteld en
kregen de Nederlanders
volledige vrijheid van
handel.
In 1800 verzocht de Bey
vain Tunis de Betaafse
Republiek om een inge
nieur voor de bouw van
een haven. Die ingenieur
Franckkwam en bleef
tot 1806. In 1881 kwamen
alle verdragen met het
buitenland te vervallen,
doordat Tunesië een
Frans protectoraat werd.
Op 20 maart 1956 heb
ben Frankrijk en Tunesië
het protocol ondertekend
waarbij Tunesië een on
afhankelijke staat werd.
Op 12 april vormde Bour
guiba de eerste regering
van het onafhankelijke
Tunesië. De gondwetge
vende nationale vergade
ring riep op 25 juli 1957
de republiek uit en koos
toen Bourguiba als presi
dent van de nieuwe repu
bliek.
De diplomatieke betrek
kingen tussen Nederland
en republiek Tunesië da
teren van 18 maart 1958.
Op die dag heeft dr. H.
N. Boon, toen ambassa
deur in Rome, in Tunis
zijn geloofsbrieven aange
boden als eerste ambas
sadeur in de republiek
Tunesië. Later heeft Ne
derland een ambassade in
Tunis gevestigd.
Vooral mei is een hele goede maand
geweest.
Wat het vervoer op de Noordat
lantische route aangaat zei de heer
Van der Wal nog dat nu reeds bijna
dagelijks twee dubbeldiensten op New
York moeten worden uitgevoerd.
Verwacht wordt dat het volgende
jaar de vervoersvraag nog niet ge
heel zal kunnen worden opgevangen
met de dan in dienst te stellen DC-
8/63-vliegtuigen zodat ook dan de
diensten van deze toestellen op de
zelfde vertrektijdstippen moeten wor
den aangevuld met DC-8'en van het
nu in gebruik zijnde type 50.
De cijfers over de verstreken maan
den en de aanwijzingen en progno
ses voor de rest van het jaar houden
de verwaehtlng in dat ook het boek
jaar 1966/67 bevredigende resultaten
zal opleveren.
De KLM zal haar expansiebeleid
weer meer aanpassen aan de ver-
voersgroei. In 1963 en 1964 was de
produktleuitbreidlng ongeveer 5 6%
in 1965/66 10% en thans 11%.
Demonstratie
tegen Erhard
Bondskanselier Erhard heeft gis
teravond een verkiezingstoespraak
in Gelsenkirchen in het Roergebied
moeten afbreken omdat hij door hon
derden verbolgen arbeiders voortdu
rend werd onderbroken. Zichtbaar
van zijn stuk gebracht reed Erhard
snel weg, nadat hij vijf minuten lang
getracht had zich verstaanbaar te
maken voor de vierduizend aanwe
zigen. Er waren mijnwerkers met
spandoeken waaro pstond: „In onze
stad zijn duizend mijnwerkers en
staalarbeiders zonder werk" en „Wij
zijn ook slachtoffers van de CDU-
regering".
De verkiezingen die op 10 juli in
Noordrijn-Westfalen worden gehou
den, staan in het teken van de on
tevredenheid onder de arbeiders in
het Roergebied, zy vrezen dat dit
Jaar nog meer mijnen zullen worden
gesloten.
