gevoel van onbehagen is
i 0
niet weggenomen
Nader komen tot Van het Reve:
godsprobleem en seksualiteit
gering grijpt naar
it vijfde stopbord
GEBEDSMUUR
Kerkdiensten Leiden en omgeving
_^JBDAG 18 JUNI 1966
LEIDSCH DAGBLAD
Minister Den Uyl geeft toe
week was een week vol onrust en onlustgevoelens. Onlus-
iet centrum van Amsterdam aan de voet van de koopmans-
ffectenbeurs. onrust en onzekerheid in de kringen van het
ut over de uitkomsten van de regeringspolitiek. Inmiddels
de regering over verdere beperkende maatregelen om de
ENM te remmen. Ditmaal werd gedacht aan een dividendstop.
[loonstop, de prijsstop, de personeelsstop voor de overheid
'ivesteringsstop voor de gemeenten, wordt dit het vijfde
1 waarnaar in minder dan een maand tijd werd gegrepen,
deze stopborden, die misschien straks met nog andere zul
len aangevuld, waren niet voldoende om het gevoel van
weg te nemen.
tritische analyse van het
jgsbeleid door prof. Zijl-
tft minister Den Uyl in
iiig benijdenswaardige
gebracht. Hij moet nu
toegeven dat zijn opti
or de werkelijkheid niet
ievestigd. De economi-
Mtand van ons land mag
jschien niet zo somber
prof. Zijlstra heeft ge-
het verloop van de
is tot dusverre teleurstel-
eweest. Trouwens ieder-
dit vaststellen.
«hoeft maar een groentewin-
jd,fen te stappen om te horen
dj de inflatie heeft doorge
it de oorlog betaalde men
een hoge prys voor aard-
Maar thans is de gulden
p zover ln waarde gedaald,
60 tot 60 cent voor een kilo
fclen een normale prijs zul
ten noemen. Volgens minis-
i Uyl is hiertegen zo goed
lts te doen. De export van
>len kan niet worden afge-
1) zouden dan in conflict ko
pt het EEG-verdrag. Een
l heeft dus weinig zin. Deze
lexport eerder bevorderen,
(lijkt het koude voorjaar een
leien en de schaarste te ver-
al kan dit nauwelijks als
hgrljk argument worden be-
Er groeien ook elders aard-
:Het is in deze omstandig-
Ituurlijk prettig als het Cen-
janbureau voor de minister
rekend dat ondanks de on-
lprijsontwikkeling de econo-
poep op lange termijn ge
ld is. Doch een huisvrouw
lt haar beide voeten in het
)e toekomst is een zorg voor
i vandaag vormt de hoge
h aardappelen een aanslag
fehoud van haar portemon-
Overbesteding
lens niet alleen de huisvrouw
g content met gang van za-
et Verbond van Nederlandse
(vers noemt de voortgaande,
i overheid eerder in de hand
fe dan geremde inflatie in
larverslag een eerste factor
ITelwaartsstijging in de toe-
in gevaar kan brengen"
tos prijs- en kostenpijl be-
Bn wy." aldus het Werkge-
tond, zeker geen goedkoopte-
jneer. In een aantal branches
wjj wat prijsstijgingen be-
Ifs aan de kop. Terecht wijst
fslag er op dat ons land nu
il meer dan enig ander Euro-
Dd afhankelijk is van de ex-
i dus ook het meest gevoelig
wal het Europese inflatie-
at keren. De huidige infla-
fdt sterk in de hand gewerkt
grote tekort op het huis-
cje van de Staat,
ïort houdt weer verband
ambitieuze programma van
Ing. Een hoge prioriteit kent
ig toe aan collectieve voor
Dat is natuurlijk te pry-
r deze voorzieningen moe
ien betaald uit de pot van de
«Ie produktie. Meer geld voor
ito matisch minder geld voor
>rtdere. Een gulden kan nu een-
[pn keer worden uitgegeven,
jenroudlge waarheid heeft de
Df blijkbaar onderschat. On-
®<le is rekening gehouden
|e noodzaak om reeds bestaan-
trheldsvoorzlenlngen te beper-
»f met de mogelijkheid om de
^•liere sector tot beperking van
^•i der bestedingen te brengen.
Ier dat wij thans met een
Hteding worden geconfron-
i die de prijzen in sterke mate
I druk zet.
komt geheel voor rekening van de
verzekeringsmaatschappijEen frac-
tieverzekering is principieel anders
van opzet. De premiegelden wor
den hierbij door de verzekerings
maatschappij gestort in een depot,
dat vrijwel geheel is samengesteld
uit aandelen. De waarde van deze
aandelen varieert met de beurs
koers. De waarde van het depot is
dus eveneens variabel. De te betalen
premie varieert met een waarde van
een fractie. Dit is een gedeelte van
het depot. Men betaalt een bedrag
dat van jaar tot Jaar kan verschil
len, al naar de waardeantwiJckellng
van heta andelendepot. Deze va
riatie heeft ook betrekking op het
bedrag van de uitkering. Bij het
aangaan van een fractieverzekering
dient men dus te bédenken dat
noch het bedrag dat men Jaarlijks
aan premie moet betalen, noch het
bedrag van de uitkeringen, die men
in de toekomst zal ontvangen, in
guldens nauwkeurig kan worden
aangegeven. Het risico van de beleg
ging van de premiehouders dat bij
de conventionele verzekering wordt
gedragen door de verzekerings
maatschappij komt bij de fractie
verzekering geheel voor rekening van
de gezamenlijke verzekeringnemers.
Een fractieverzekering houdt dus ze
kere risico's in. Vandaar dat van ge
val tot geval zal moeten worden na
gegaan of de fractieverzekering moet
worden aanbevolen.
De verzekeringsmaatschappij ,,De
Waerdije", die 10 jaar geleden het
initiatief heeft genomen tot dit
type van verzekering, heeft inmid
dels een aanzienlijke groei vertoond.
Blijkbaar is voor dit type van verze
keringen de markt thans gunstig.
Zonder twijfel zal de prijsstijging
de laatste tijd de belangstelling
voor déze verzekeringen in ster- i
ke mate hebben bevorderd. Inmid
dels hebben de verzekeringsmaat- I
schappijen, door middel van cur- 1
Fractieverzekering
de verzekeringssector heeft men
•tong gezocht naar mogelykhe-
il® de Inflatie gedeeltelijk teont-
Als oplossing wordt thans een
wring op basis van een beleg-
to aandelen aanbevolen. Met
v&n 1 juli zullen de ïevens-
pringsmaatschappij naast de
|Pitlonele guldenverzekeringen
f z-8- fractieverzekeringen gaan
*ren als verweermiddel tegen de
We. Bij de conventionele gul-
perzekering staat aan het be-
[i van de verzekering de grootte
[de te betalen premie en de
van de uitkering nauwkeu-
Mt. De zorg van de belegging
ontvangen premiegelden
sussen en andere middelen, hun
stafleden en agenten terdege op de
nieuwe situatie voorbereid. Op 1 juli
kan dan ook een krachtig offensief
van de verzekeringsmaatschappijen
worden verwacht.
Steeds maar
stijgende rente
Naast arbeddsschaarste wordt in
ons land de laatste tijd ook steeds
meer voelbaar de schaarste aan ka
pitaal. Arbeidsschaarste kan gedeel
telijk worden opgelost door werving
van arbeiders in het buitenland, al
thans zolang elders in Europa wer
keloosheid bestaat, men denke in dit
verband meer aan Griekenland.
Zuid-Italië, Turkije e.d., waaruit
duizenden werkkrachten zijn aange
trokken. Kapitaalschaarste is even
wel een moeilijker oplosbaar pro
bleem. Vooral als in het buitenland
neiging om kapitaal beschikbaar te
stellen zo goed als ontbreekt. In de
ze situatie bevinden wij ons thans.
In het binnenland nemen de bespa
ringen niet noemenswaard toe, om
dat het vertrouwen in het geld dui
delijk aan het tanen is. En ook in
het buitenland is het geld schaars.
Een afspiegeling hiervan zien wij in
de discontorente. Dit is de rente, die
door de centrale banken in reke
ning wordt gebracht, wanneer bij
haar wissels ter verkoop worden
aangeboden. In Nederland werd de
ze rente in mei verhoogd tot 5%. Dit
is een voor ons land ongekend hoog
percentage. In België is op 1 juni
de rente van 5 op 5*6% gebracht, en
in Zweden op 10 Juni van 5%% op 6.
Ook in Dutsland bleek in mei de
aanpassing aan een hoger niveau
noodzakelijk en steeg het disconto
Centrale Banken van een aantal
landen dezer dagen de handen in
een om wederom op grootscheepse
wijze steun aan het pond sterling te
geven. De koers van het pond rea
geerde onmiddellijk hierop met een
koersstijging, zodat het gevaar voor
een devauatie en de noodlottge na
sleep die deze voor vele Europese
landen en ook voor Nederland zou
hebben, voorlopig werd afgewend.
Wall Street in herstel
De vorige maand werd Wall Street
plotseling opgeschrikt door een
scherpe koersdaling. Deze werd in
verband gebracht met de teruggang
in de verloop van automobielen. In
mei waren' deze circa 10 procent la
ger dan indezelfde periode van het
vorige jaar vooral General Motors
bleek het kind van de rekening. Dit
hield verband met een publikatie
over de geringe veiligheid van de af
geleverde automobielen. Inmiddels
blijkt in de laatste helft van mei
de afzet van auto's weer te zijn toe
genomen. De achterstand op het vo
rige jaar is daardoor verkleind tot
circa 4^%. Wall Street bleek dus te
snel van stapel te zijn gelopen. De
koersdaling zette dan ook niet
door en er volgde een licht herstel,
zodat de Dow Jones Index op het
ogenblik weer boven de 900 is ge
stegen.
Toch is er ook in Amerika sprake
van een lichte afkoeling van de over-
hitë hoogconjunctuur. Het aantal
opdrachten bij de industrie vertoont
een lichte teruggang. Ook de voor-
raadvorming neemt minder snel toe.
Verder heeft de teruggang in de ver
koop van automobielen tot een da
ling van de toeneming van het afbe-
talingscrediet geleid, wat zoals be-
evenals in Nederland tot 5%. Een j kend in Amerika een belangrijke
gunstige uitzondering vormt tot dus
ver Zwitserland, omdat het discon
to hier al geruim te tijd 2%% Werd
gehandhaafd. Recente ontwikkelin
gen op de Zwitserse geld- en kapi
taalmarkt, wijze er echter op dat ook
in Zwitserland de schaarste toe
neemt en dat een verhoging van de
rente in het verschiet ligt. In Enge
land is de rente al geruime tijd 6%,
nadat in de tijd van de sterling-cri
sis zelfs enige maanden 7% werd be
rekend. De hoge rente in Engeland
wijst erop, dat de Britse economie
nog steeds verre van gezond is. De
betalingsbalans toont grote tekorten
en de export ia verre van bevredi
gend. Bovendien deed de verkie
zingsuitslag het vertrouwen in het
fnanciele beleid van de regering niet
toenemen. Daarenboven kreeg het
pond sterling de druk te verwerken
van de zeeliedenstaking en van de
devaluatie van de Indiase roepia.
Om een Britse crisis en een deva
luatie van het pond sterling te voor
komen, sloegen de directies van de
motor voor de welvaart vormt. Om
zeker te zijn van de hulp van het
Amerikaanse bedrijfsleven heeft
president Johnson enige weken ge
leden een aantal directies persoon
lijk opgebeld en verzocht enige ma
tiging bij de investeringen te be
trachten in het belang van het land.
Dit persoonlijke initiatief lijkt goed
te zijn aangeslagen, want enkele gro
te bedrijven hebben inderdaad
hun investeringen getemporiseerd.
Desondanks is de rente in de Ver.
Staten de laatste tijd door toene
mende schaarste aan kapitaal toch
blijven stijgen. Daar ook de beta
lingsbalans in het eerste kwartaal
weer een groter tekort liet zien,
zal de druk van de Amerikaanse re
gering op het bedrijfsleven om bui
tenlandse investeringen zo veel mo
gelijk te financieren met ter plaat
se, dat wil zegge, in Europa opge
nomen kapitaal, toenemen. Aan de
kampitaalschaarste in de Europese
landen zaal daarom voorlopig nog
wel geen einde komen.
Zuster Mirjam van de Evan
gelische Marienschwestern-
schaft in Darmstadt. een pro
testantse kloosterorde vertelt
ons van de onvoorstelbare moei
lijkheden, die overwonnen moes
ten worden om het terrein van
hun nederzetting „K&naan" in
bezit te krijgen. De stad had
immers plannen op ditzelfde
terrein een wijk met flats te
bouwen. Bovendien was hier
aanvankelijk een brede ver
keersweg geprojecteerd.
Het gebed van de zusters was
echter na veel strijd en onze
kerheid verhoord. Daar ligt nu
hun „Kanaan", een onberispe
lijk onderhouden park, gloed
nieuwe gebouwen o.a- plaats
biedend aan 150 gasten, moes
tuinen, een stukje akker met
tarwe, een apart gedeelte waar
de Kruisweg van Jezus is uitge
beeld. Een hoge heg sluit het ge
bied van de buitenwereld af,
hoewel de ruime poort bezoekers
nodigt om binnen te treden.
Achter de heg een brede straat
weg met veel verkeer, villa's,
nieuwbouw kenbaar door hoge
kranen, in de verte de bossen
van het Odenwald.
Nog geen tien minuten na
aankomst waren wij in de ka
pel van het moederhuis om een
korte avonddienst mee te ma
ken. Een koor van zusters zong
de gebeden, veelal Psalmen. Het
gebed is in deze gemeenschap
als een beschutte muur. Vele
WOORD
VAN
BEZINNING
gasten, die rust en troost ko
men zoeken, vinden hier een
nieuw geestelijk steunpunt. De
vele persoonlijke getuigenissen
van dankbare mensen, van al
lerlei leeftijd en van zeer uit
eenlopende beroepen, vormen
een monument op zichzelf voor
dit in stilte verrichte werk.
Over een monument gespro
ken: bij de ingang van het ter
rein staat op een hoge en zware
muur: „doet boete, het Rijk van
God is nabij". Terzijde van de
oprijlaan zijn kleinere muren
gebouwd waarin bijbelwoorden
en gebeden zijn gebeiteld. Dit
zijn de teksten die de zusters
van deze gemeenschap in de bij
na uitzichtloze jaren hebben
aangemoedigd om te blijven
bidden. Wat thans verrezen is,
ook de erkenning die dit moei
zame werk van de zijde van de
Evangelische Kerk van Duits
land heeft mogen ondervinden,
vormen samen een indrukwek
kend monu ment.
Geestelijke onverzettelijkheid
heeft „Kanaën" in Darmstadt
sterk gemaakt. Ogenschijnlijk ls
de kracht naar buiten kleiner
dan de zeer intensieve medita
tie en gebedsoefening binnen
deze protestante® kloostermuur.
Op onze vraag vertelde zuster
Mirjam dat vier zusters in Pa
lestina contact met joden trach
ten te leggen. In een van de
gastenhuizen wordt een gedeelte
van de kamers zorgvuldig ge
reed gehouden voor de ont
vangst van joden. Een zaak van
geloof en gebed. Ondertussen
bedienen zusters de landbouw
werktuigen van „Kanaan", an
deren zorgen via een eigen druk
kerij met moderne machines
voor de verspreiding van boeken
en tijdschriften in vele talen. En
zoveel meer.
Zuster Mirjam verzekerde dat
zij en haar zusters hun leven
willen besteden om in gebed
en boete het leed de joden aan
gedaan en de ellende, die de
oorlog aan vele landen bracht,
te gedenken. Men kan zeggen
dat deze zusters hiervan dag en
nacht zijn vervuld. Willen deze
zusters met hun boete, hun ge
bedsmuur beschuttend en zegen
brengend te veel? Of zijn wy te
oppervlakkig en bevreesd om
ons op een dergelijke wyze met
de ons gegeven krachten een
gebedsmuur te bouwen?
Dr. P. L. Schoonheim
byz. kerkewerk
herv. gem. Leiden.
Lelden, Herv. Gem. Pieterskerk 10
ur ds. H. J. van Achterberg.
Hooglandse Kerk 10.30 u ds. Joh.
Poort: 5 u ds. A. van Eijk te Berg-
schenhoek.
Marekerk 10.30 u ds. S. van der Lin
de te 's-Gravenhage; 7 u ds. J. M. D.
in den Berg.
Oosterkerk 10 u ds. J. A. Eekhof.
Bethlehemkerk 10 u ds J. P. van
Roon te Katwijk aan Zee.
Maranathakerk 10.30 u ds J. van
Vessum te s'-Gravenhage.
Bevrijdingskerk 9 u ds. J. van der
Wiel te Haarlem.
Koningskerk 10 u ds J. de Wit.
Vredeskerk 10 u dr. P. L. Schoon
heim; 7 u dr. J. L. Springer.
Ver. Vrljz. Hervormden 10.30 u ds.
G. M. Spelberg te Utrecht.
Eglise Wallonne 10.30 u ds. J. M.
Charensol.
Academisch Ziekenhuis 10 u ds. J.
Diaconessenhuls 10.30 u ds. G. de
Vries te Rijnsburg.
Jeugdkerk Aula Gymnasium 10.30
i. A. J. Lamping.
Geref. Kerk.: Zulderkerk 10 u ds.
F. H. von Meyenfeldt te Hilversum; 5
u dr. Dronkert; 7 u ds. L. Loosman
te Scheveningen (Dienst voor belang
stellenden).
Petrakerk 10 u dr. Dronkert; 5 u
ds G. Vesseur te Boskoop.
Oude Vestkerk 10 u ds. R. J. van
der Veen studentenpredikant te Delft;
5 vi ds. Bovenberg.
Maranathakerk 9 u ds. G. Vesseur;
5 u ds. W. P. H. Pouwels te Hillegom.
Bevrijdingskerk. 10.30 u ds G. Ves
seur; 5 u dr. F. H. van Meyenfeldt.
..Groenhoven" 10 u ds. Bovenberg.
Jeugdhaven „De Mirt", Lage Rijn
dijk 64: 10 u ouderendlenst, de heer
Van Hllten.
Zulderkerk 3 u dienst voor doven.
Doopsgez. Gem.: 10.30 u predikant
van Doopsgez. Gem. te Den Haag.
Nieuw Apost. Kerk (H. Rijndijk 24):
9.45 en 4 u dienst (donderdag) 7.45 u
dienst).
Vrij Kath. Kerk (Vreewijkstraat 19):
10.30 u gez. H. Mis.
Ovid Kath. Kerk (Zw. Singel 50):
9.15 u Hoogmis.
Gerard Kornelis van liet Reve: „Nader tot U"
In deze tijd van ..bekentenisliteratuur" heeft G .K. van het Reve
een unieke plaats. Ik vind dat woord „bekentenis" in dit verband
eigenlijk onjuist. Het suggereert m.i. een houding die van schuld
en van dwang die totaal niet die van de schrijver is. Maar dit
woord wordt nu eenmaal voor dit soort werk gebruikt en ik weet
geen beter of het moest confidentieel proza zijn. Ik vind het werk
dat Van het Reve in deze vorm maakt daarom uniek omdat hij naar
ik meen de enige is onder de modernen van deze soort die niet van
zijn „image" uit schrijft. Ik meen in zijn werk te zien dat hij de
kracht heeft gehad die „image" van zich af te werpen en zich te
herkennen in zijn ware gestalte. Dit verschijnsel is heel zeldzaam.
Ik kan maar twe® schrijvers ln
deze eeuw in Nederland bedenken
by wie zich ditzelfde voordoet. De
ene is Nescio, die de halve eeuw se
dert zijn verschynen verstreken,
overleefd heeft en de ander is Jacob
Israël de Haan met zijn „Pypeiyn-
tjes". Deze „PypeUJntjes" evenwel
zijn volkomen in de vergetelheid ver
dwenen en ik denk dat Van het Reve
ze ook wel niet zal kennen. Het
spreekt vanzelf dat er groot verschil
is tussen deze drie in aard en opvat
ting, waarby natuuriyk ook de tijd
een rol speelt. Nescio bezit een to
taal andere mentaliteit en Jacob Is
raël de Haan staat onder de invloed
van het oude realisme. Maar de over
eenkomst van het zuiver eigen rea
geren en denken zonder houding of
masker ia er.
Ontmaskering
De confidentionele literatuur is
een vorm die my in hoge mate boeit
althans wanneer hy voldoet aan de
eis hierboven gesteld: wanneer dus
een schrijver kans heeft gezien vorm
te geven aan zyn ontmaskerde zelf en
wanneer dit zelf bovendien een oor
spronkelijk en boelend wezen bUjkt
Boeken maRkt
apologie in facsimile op de omslag,
dat hij schryft over „de Onbekende
God. over Revistische Seks, over
Alcohol die myn vyand is, over de
Dood, en Over de fcunst die voor De
Baat Uitgaat". U ziet tussen twee
haakjes dat hy opgewekt met de in-
discrediet geraakte hoofdletters
werkt. Voorts zegt hy dat er in zyn
werk „Gode zy dank weer geen nor
maal mens voorkomt". Zo'n uitspraak
had inderdaad van Nescio kunnen
zyn.
Nog wat verder verklaart hy: „Op
„Nader tot U" heb ik myn best ge
daan en, wat het boek ook waard
moge zijn, er staat evenmin als in
„Op Weg naar' het einde", iets an
ders in dan wat ik zie. en die ik
ben". Dit nu is m i. de zuivere waar
heid. Ik meen dit geproefd te heb
ben, en als ik my vergis dan vrees lk
met lezen maar op te moeten hou
den. Wat hy ook opschryft, voor my
is de toon van echtheid gewaarborgd.
Die toon is laconiek, humoristisch,
vertederd, rauw om beurten, maar
altyd authentiek.
Van het Reve zegt dat hy een „re-
vist" is: een aardig woord dat zo
wel op zyn eigen naam kan slaan
als op het begrip „droom". Het spel
van droom en gedachte dat hem dik
te zyn. Om niet het verwyt naar wljls brengt op het bad van de sek-
het hoofd te krijgen dat lk alleen ge- j SUaliteit met daarby gevoegd sadisme
boeid zou kunnen zyn door de don- en masochisme. Let wel verschrikte
kere zijden van de mens, wil ik even\ez6Ti dat is ver-beelding.
opmerken dat ik evenzeer bewonde-
ring heb voor geheel ander werk zo
als b.v. „Le Grand Maulnes" van
Alain Fournier of „Wuthering
Heights" van Emily Bronte- romans
waar geen overtogen woord in voor
komt.
Van het Rev® zegt in een «oort
Gelovend man
In dit boek bekent Van het Reve
zich een in God gelovend man. God
is De Liefde, dit laat hij kapitaal
zetten in zijn vers „Eind Goed al
Goed". Deze liefde die God is, is voor
hem zeker niet de „charitatieve" en
„vergeestelijkte" waar we sedert eeu
wen aan gewend zijn in verband
met het Godsbegrip. Integendeel, het
is een stoere met het hart verbon
den seksualiteit en men moet tot de
middeleeuwen teruggaan om deze on-
gespletenheid terug te vinden. Maar
is dit niet de vorm waar zo velen
naar op zoek zijn geweest en die he
laas niet meer gevonden wordt?
Zelf maakt hy duidelijk het .ver
schil tussen de gewone liefdetjes en
die welke hij met een hoofdletter
schryft. By de afdeling verzen, waar
het proza zijn naam „Nader tot u"
door gekregen heeft, vindt men dat
duidelyk in het vers „Herkenning".
Deze verzen die de schrijver geeste-
ïyke liederen noemt, geven nog gro
te klaarheid omtrent zijn bedoelin
gen dan men uit het proza krijgt, j
omdat al het afleidende vervalt. De
ze verzen hebben het mystieke
mengsel van geest en lichamelyk-
heid dat men ook by Hadewych her
kennen dan. Deze seksueel-mystieke
kant duikt in het proza herhaalde-
lijk op afgewisseld door en vermengd
met amusante anecdotes, ironische
opmerkingen en korte verhalen die
ongehoord: plastisch van uitbeelding
zyn en die door de galgenhumor die 1
aangrijpende combinatie van som-
berheid en vrolykheid krijgen.
Doodsgedach te
Dat bij iemand van een dergely-
ke gesteldheid bij iemand dus bij
wie het godprobleem en de seksuali
teit de peilers van zyn wereld zyn
de doodsgedachte nooit afwezig is,
valt niet te verwonderen. De titel
„Nader tot U" wyst eerder tot het
naderkomen tot de dood dan tot het
naderkomen tot God, om de een
voudige reden dat Va.i het Reve van
dat laatste helemaal niet zeker is. j
Want met zijn middeleeuwse erfenis I
is hij een modern mens.
Ik heb een klein bezwaar tegen
Van het Reve's wyze van spellen. I
Als iemand fonetisch wil schrijven,
dan is dat geen reden om die over
bodige letter „t" toe te voegen by
een woord als „kommunikaatsie" b-v.
Omdat er een jaar of dertig een
schoolmeester is geweest die het def
tig vond om het woord station uit
te speken als staatsion en in zyn
boekje voor de lagere school met die
uitspraak .staatsion" te vemelden,
wat erger is is nog geen reden
om die malle T nu ook in de letter
kunde in te voeren.
Maar verdier is „Nader tot U" een
machtig interessant en onderhou
dend boek voor wie het begrijpen
Wil. CLARA EGGINK
Evang. Luth. Gem.: 10.15 u ds. J. J.
W. Gunning te Oegstgeest.
Evang. Chr. Gemeenschap (Middel
stegracht 3) 10 en 5 u dhr. Dlkkes.
Christian Science (Steenschuur
10.30 u dienst.
Leger des Hells: 10 u Heillglngssa-
menkomst: 6.45 u Openluchtsamen
komst Gangetje: 7.30 u Verlossings
samenkomst o.l.v. brig, en mevrouw
Drentje-Haas.
Baptlstengem. 10 u ds. M. G. Boe-
schoten te Bunnlk; (dinsdag 7.30 u
bidstond)
Geref. Kerk (vrUgem.) 10 en 5 u
ds. K. B. Holwerda.
Rem. Gemeente 9.30 u dr A. W. Cra
mer.
Geref Gem. 10 en 8 u leesdienst
(woensdag 7.30 u ds. Van Haren te
Amersfoort
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u ds. Van
Smeden te Amersfoort.
Aarlanderveen: Herv. Gem. 10.30 u
ds. Llndenberg te Ter Aar, 6.30 u dhr.
Kooy te Leiden. Geref Kerk 10 u en
6.30 u ds. J. H. Zelle te Leeuwarden.
Chr. Geref Kerk 9.30 u Dienst des
Woords. 7 uur dr. W. H. Velema te
Leiden.
Alphen aan den Ryn: Herv. Gem.
Adventskerk 9.30 u ds. G. Moen (Hei
lig Avondmaal); 6.30 u ds. W. VerweiJ
(Heilig Avondmaal). Kruiskerk Gouw-
sluis 9,30 u ds. M. Hanemaaljer (Heilig
Avondmaal). Opstandlngskerk 9.30 u
ds W. VerweiJ 6.30 u de heer H. A. van
Til. Gebouw Nabij 9.30 u de heer J.
C. de Geus Jeugdkapel. Martha-Stlch-
tlng 10.30 u ds. B. ter Haar Romeny
te Lelden. Oudhoornseweg Wijk I 10 u
ds. G. Cadée; 7 u Jeugddlenst-zang-
dlenst ds. G. Cadée. Wijk II Slons-
kerk 9.30 u d®. H. Koudstaal; 6.30 u
ds A. J. Jorlssen te Utrecht. Wijk III
Gebouw Onderweg 10 u dr G. de Ru
te Rotterdam. Geref. Kerk: Marana
thakerk 10 u ds. K. H. Schuring; 6.30
u ds. J. Spoelstra te Boskoop. Salva-
torlkerk 10 u ds. J. Spoelstra; 5 u ds.
K. H. Schuring. Alphen-Noord De
Goede Herderkerk 11 u en 6.30 u ds.
D. J. Modderaar te Voorschoten. Ger.
Kerk (vrijgemaakt) Gebouw speeltuin
vereniging Bloemhof 9.30 u leesdienst,
6.30 u cis. H. van Tongeren. Chr. Ger.
Kerk: Jeruzalemkerk 9.30 u en 6 u ds.
S. van der Molen te Middelburg. Oud
Geref. Gem. Kerkgebouw Hooftstraat
240 9.30 u en 4 u leesdlensten. Rem.
Geref. Gem. lOu ds. C. Ch. Duinker
te Rotterdam. Baptisten gemeente:
Kerkgebouw Molenvlletlaan 10 u en
6.30 u ds. M. Cohen. Volle Evangelie-
gemeente (geb. Volksbelang) 10 u
evangelist J. IJntema.
A.
eimuiden: Herv. Gem. 9.30 u ds.
P. L. J. Wapenaar. Geref Kerk 9.30 u
prof. dr. D. Nauta te Amsterdam; 7
u ds. F. Mlnnema te Leiderdorp.
Llsse: Herv. Gem. Grote Kerk 10 u
D. J. Vossers te Lelden; 7 u ds. G. E.
Bakker te Krimpen a.d. IJsael (Jeugd
dienst). Helv. kapel 10 u ds. S. Kool
stra. Geref. Kerk 10 en 7 u ds. AE. v.
d' _}VoH.de- Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30
u ds. D. H. Blesma. Geref. Gem. 10 en
4 u ds. W. Suyker. Geref. Kerk (Vrll-
vemanlrtl in iin j. t t 1
Nleuwveen: Herv. Gem. 9.30 u ds. A.
v. d. Kooii te Noorden, 6.30 u ds W.
Kooi te Woerden. Geref. Kerk 9.30 en
gen U P' B' Gronin-
Noordwyk aan Zee: Herv. Gem. 10 u
o Aw^' ,L„apré: 7 u ds- D- Keunlng.
Sole Mio 10 u ds. D. Keunlng. Geref.
Kerk 10 u ds. W. Dekker; 7 u ds. H.
A. van Bottenburg. Herv. Ger. Evan
gelisatie (VGLO-school, Schoolstr. 2)
[Ou ds. G. van der Kamp (Den Haag)
aan Zee*)15' W' Vroe*ln<1®welJ (KatwQk
Noordwyk-BlnnenHerv. Gem. 10 u
21:
dienst. Geref. Kerk 9.30 u de. H A
van Bottenburg: 7 u de. W. Dekker.
Van den Berghstichting11 u de H. A.
van Bottenburg.
NoordwUkerhout: Herv. Oem. 10 en
7 u ds. A. H. Smit (H.A.).
Gem. Groene Kerk
in u" ,d8^ H- Aalbers (Pauluskerk)
10 u prof. dr. E. Jansen-Schoonhoven
?n<,n"' H" (H.A.). VrljB. Herv.
J w meJ- dr. Boer te Arnhem. Ge-
TJi- w*®5* 10 u dB. K. Vegter, 7 u dr.
K. Dronkert te Leiden. Geref. Kerk
land86™1"1*1) ö'30 *n 8 U d*' JBlok'
Oude Wetering: Herv. Gem. 9.10 tl
di. Lalleman. Geref Kerk 9.30 u de.
J. D. van Glnhoven te Westervoort.
Rem. Geref. Gem. 10 u ds. J. Spllker
te s-Gravenhage.
RUnsaterswoude: Herv. Oem. 9.30 u
ds Lefeber te Alphen a.d. Ryn. 7 u de
Lalleman te Oude Wetering. Chr. Ger
«,"k^9-30 u en u Dienst dee
n^MbJurf,:,H#rT' Ker* O rot® Kerk
9.30 u ds. M. C. Groenwoud; 5 u ds.
a ^van .°osll£a (H.D.)Bethelkerk
Brouwerstraat 9.30 u ds. H. van Gosli-
Bodegraven: Herv. Gem. 9.45 u ds.
J. Kortlever te Klundert (H.A.); 6.30
u ds. J. Vlletstra van Waarder (H.A.).
K.& Krk jWSSïA&WST?
kei. Geref. Qem 10 en 6 u leesdienst. i ?30 n dY Pt£*ttT)c
Evang: Luth. Kerk: d., H. J. I ,J.
te Rotterdam. Evang. Kring 10 u
Eredienst; 6.45 u Th. Dlkkes te Lelden
(Nieuwerbrug)Herv. Gem. 8.45 en
6.30 u ds. C. A. van Harten (H.A.).
Geref. Kerk: 10.30 en 2.30 u ds. Tis-
sink (ln de Bethlehemkerk).
Boskoop: Herv. Oem. 9.30 u ds. W.
L. Heijmans; 6.30 u ds. A. de Leeuw.
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 u ds. A
W. Drechler uit Den Haag. Geref.
Gem. 9.30 en 6 u Leesdienst. Geref.
Kerk 9.30 en 5 u ds. W. Tom uit Al
phen a.d. Ryn. Ver. van Vryz. Herv.
ds. J. v. Rossum uit Winterswijk.
Hazerswoude: Herv. Gem. 9.30 u de
heer G. de Pater te Haastrecht; 6.30
u ds. T. D. van Soest te Rotterdam
(Jeugddienst). Geref. Kerk 9.30 en
6.80 u ds Brink.
Hillegom: Herv. Gem. 10 u ds. C.
Boogaard. 7 u ds. J. Bronsgeest. 10
u Jeugdkapel in kantine „Leeuwen-
steln". Pastoorslaan. 10 u „Het El-
land" (Belnsdorp) ds. H. Brons uit
Weesp. Geref. Kerk 10 en 7 u ds. W
P. H. Pouwels. Oud Geref. Kerk 10
en 5 u ds. W. van Dijk. Ned. Protes
tanten Bond 10.30 u (Nutsgebouw v.
de Endelaan 52) ds. S. Verheus uit
Amsterdam. Evangelisatie-samenkomst
3 u (Gebouw Haven 60) evangelist J.
Zylstra uit Gouda;
8 u evi
terdam,
Hoogmade: Herv. Oem, 10* u ds.
Broeyer.
Katwijk aan den Ryn: Herv. Gem.
dorpskerk 9.30 u dr. F. C. Kammi te
Oegstgeest; 5.45 u ds. A. Baas (Jeugd
dienst). kapel Nieuwe Duinweg: 10
u ds. A. Baas (H.D.): 6.30 u dhr J. F.
G. Slerat te Lelden: gymnastieklo
kaal school Narcisstraat 10.30 u ds. A.
Makkenze (Open Deurdienst); Geref.
Kerk 9.30 en 5 u ds. H. de Valk te
Stad aan 't Haringvliet (H.A.).
Katwijk aan Zee: Nieuwe Kerk 10
Fred.
ds. Hagen; 6 u ds. Vroeglndeweg. Oude
Kerk 8.30 u Baddlenst ds. Hagen; 10
u ds. Boer; 6 u ds. van Roon. Ichtus-
VAN HET REVE
;en; 10
u U3- van Koon- Ichtus-
kerk 10 u da. Vink: 5 u ds. Vink.
Hulpkerk Hoornes 10 u ds. J. M. D.
van den Berg te Lelden: 6 u ds. Boer.
Groen van Pr. school 10 u ds De Vos.
Geref. Kerk: Voorstraat 9.30 en 6 u
ds. Bakker (H.A.). P. Heinlaan 9.30 en
5 u ds. Pyiman (H.A.); Zeehospitium
6.45 ds. Bakker. Chr. Geref Kerk 10
/n .?x va£ der Ent- Geref- Kerk
(vry) 8.30 en 7 u ds. J. Bos: 10.30 en
5 u ds. Breen; Geref. Gem. 10 en 5 u
Leesdienst. Geref Gem. In Ned. 10 en
5 u Leesdienst.
Koudekerk aan den Rijn: Herv. Gem.
10 en 7 u ds. Quak. Geref. Kerk 10 en
u ds. Makklnga.
Leiderdorp: Herv. Gem. 10 u prof.
dr. H. Berkhof te Oegstgeest; 6.5o u
?.hr' Hoek- Kerkzaal zyikwar-
tier 10.30 u dhr. J. v. d. Hoek. Ge
bouw 10 u Jeugddlnest; Geref. Kerk
F; Mlnrnema; 6.30 u cLs. P. H.
Kerkzaal
Leiden; Rapenburgkerk
as. J. Bovenberg te Lelden; 5 u
v,- d- B*rK te Sassenhelm. Ma
ranathakerk 9.30 u ds. D. Kronemeyer
te Leiden. 4.45 u ds. J. H. Zeil® t®
Leeuwarden.
Valkenburg: Herv. Oem. 10 u de
heer Martel, kandidaat te Zaandam-
6.30 u de heer Dryver uit Voorschoten'.
Geref. Kerk 9.30 u ds. Langeler. 4.30
u A. Brink te Hazerswoude. Geref.
Kerk (vrijgemaakt) 9 u ds. C. J. Breen
3 u ds. J. Douma.
Byndyk: 10
,832 u ds- Modderaar (H.A.)
10.30 ds. Smit (H.A.) en 5 u ds. Smit.
Geref Kerk (Vrijgemaakt) 10 u en 5
(HA) de Groot te Winterswijk
Waddlnxveen: Herv. Oem. 9.30 uur
ds W. Kranendonk te Leerbroek 6.30 u
(Wljkgebouw) 9AO
Bout, 6 AO u da W. Kranendonk
(Bethel) 9.30 u d® L. Reetman te Gou-
aa 5 u da J. Verweliu®. 11.30 u d®. P.
?>der te Schoonhoven, Mal«l®»-dlen®t.
(Immanuëlkerk) 9AO en 7 u dr A v.
Haariem; Geref. Kerk 9. 10AO en 6.30
u kand S. Greiden i® te Am®t®rdam
Rem. Geref. Gem. 10,00 u d® J. Lefo-
ret te Rotterdam. Chr. Afgeech. Gem.
9.30 en 5 u dj A. P. Verloop.
Warmond: Her. Gem. 10 u d® C B
loos te De Kaag (bever'
Snijders) 3 u da J. M.
de-dlenat).
^?erv' °®m Dorpskerk
7 u ds. W. o. Meyerlng te Vooracho-
'«h. Kl.vltk.fk u 1.u,dk,rk^To u
2 Wlerwn»; Dcylerhulj 10.15 u
?n .f'.0_ÏJnA*n,*n: Dorpscentrum
yGeref. Kerlt Bloem-
u .Prof -L van den Berr
te Amaterdam 5 u da. L. Loosman tS
gvhevemngen: Zijllaan 10 en 7 u da
Ned. Prot. Bond
u prof. dr. J.
D. van der Meule—
Lange Kerkdam io.3„
Sperna Weiland te Amstelveen;
hajmahuis 10,30 u ds. S. L. Vwheua
te Amsterdam. Herv. Geref. Evangeli-
CulembS|ShUl! 5 u D' °slrem.
«aST'Lff
9.30 en 6.30 u ds. Dethmers.
Zwaimnerdam: Herv. Gem. 10 u da.
ïu 'r£ te Den Haag; 6.30 u
Mesdagh te Den Haag Oer
runf te rt*vr o dS' T*n °o>*-
Geen dienst n R'm °'m'
R.ZfIengsmangeri!erV °'m' 10
AX U^ooSV'óeaïf
Kerk 9 30 u en 7 u da Ch
lingft te Amsterdam.
