DAGBLAD jllecord ruimtewandeling „kort aangelijnd l Wij zetten hekken aan verkeerde kant trottoir GEMINI GELAND litstel FEEST IN CHINA NA OVERWINNING OP „REBELLEN" Ogo naar de ruimte Ransel van twintig ,j miljoen ongebruikt achtergelaten Tweede tegenslag voor Gemini IX in Inleidend overleg van NAVO-leden in Belgische hoofdstad PROF. IR. C. J. VAN DER BURGT: Scheefgegroeid LEOPOLDSTAD: STRATEGISCHE PUNTEN BEZET n.v. v. d. velde Citroën Tito, Nasser en mevr. Gantllii gaan confereren (9uc/ ^Ite, ieuma Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 6 JUNI 1966 No. 31887 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 11,25 per kwartaal, f3,75 per maand, f0,88 per week, (bij vooruitbetaling:) losse Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055 (Van onze redacteur ruimtevaart) o Het schijnt een gewoonte van door de ruimte 'wandelende Amerikaanse astronauten te wor- •den, geleidelijk aan op 300 km boven de aarde !een dump van ruimte-uitrustingsstukken aan te [leggen. De eerste Amerikaan die een uitstapje PES'1 maakte liet een jaar geleden in de lege ruimte ieen dure werkhandschoen in een baan om de [aarde achter, Cernan en Stafford voegden daar n vgisteren een heel wat kostbaarder stuk aan toe: een gloednieuwe, nog nooit gebruikte ruimte- Een technische storing, waarvan de oorzaak nog niet voor honderd pro eent vast staat, was oorzaak van deze wijziging in het programma voor het gluitstapje, dat van twee uur en 25 minuten werd ingekort tot twee uur en minuten. Nog steeds een bijzonder record, maar niet het succes, dat men - ihad verwacht. Het was de tweede teleurstelling tijdens de driedaagse Ge- Igj2.minivlucht, die hedenmiddag moest eindigen. Enkele uren na de lancering |op vrjjdag j.I. was namelijk al gebleken, dat het andere belangrijke exped ient, het koppelen aan een onbemande raket, door een technische storing doorgang kon vinden. ransel, compleet met gevulde zuurstofcilinders, raketmotortjes met brandstof en een radiozen dertje. Dat was het gevolg van het besluit, dat Cernan tijdens zijn record-ruimtewandeling deze ransel niet gebruiken kon en daardoor niet de eerste zelfstandig opererende menselijke kunst maan werd. die alleen met een veiligheidslijn van 38 meter aan de Gemini-capsule verbonden zou zijn gebleven. bonden, via welke stugge slang hij van zuurstof werd voorzien, de at mosfeer in zijn ruimtepak op tempe ratuur en vochtigheid werd geregeld en een telefoonverbinding tussen beide ruimtevaarders in stand werd gehouden. Onder deze omstandigheden, waar onder ook de Rus Leonow en de Ame rikaan White vorig jaar hun uit stapjes maakten, is de ruimtewande laar eigenlijk niet een zelfstandige satelliet maar slechts een betrekke lijk v.'jj manoeuvrerend verleng stuk van de capsule. af en toe om hem heen kronkelde. Bij het naderen van de zonel waar in de capsule door de aardschaduw zou vliegen, begaf Cernan zich naar de achterzijde van de Gemini, waar l Vanmiddag j 14.57 uur j Ned. tijd Om drie minuten voor drie J I Nederlandse tijd landde van- J middag de Amerikaanse ruimte- capsule Gemini IX met de astro- j i nauten Stafford en Cernan in i ,n Buitenlandse bases van de NAVO, die uit Frank» lien van alle NAVO-landen behal- j rijk moeten verdwijnen en voor 1 Frankrijk, zijn vandaag in Brussel I april van het. volgend jaar ant- ir inleidende overleg bijeengeko- I ruimd moeten zijn, en het militaire n om te spreken over de manier, j hoofdkwartier, dat dan ook uit arop de problemen moeten wor- j Frankrijk verdwenen zal moeten zich de ruimteransel bevond jde Atlantische Oceaan onge- j ""h lansep:""' "aarvoor de NAVO i?un' Het. aangorden van deze ransel nam echter veel meer tijd in beslag dan was voorzien, terwijl het kenne lijk ook veel meer energie vergde. Dit zijn nu eenmaal experimenten die men alleen in de ruimte volledig kan uitvoeren en op aarde slechts primi tief kan nabootsen. Bovendien be gon het glazen vizier van Cernans ruimtehelm te beslaan en bevriezen waarschijnlijk door een combinatie van felle koude in de duistere ruimte, namelijk ongeveer 150 graden onder hul, en zwaarder transpireren van Cernan door de onverwacht grote in spanning die voor deze manoeuvres nodig was en waarop het air-condi tioning-systeem in zijn ruimtepak blijkbaar onvoldoende reageerde. Ook ware klappen ransel, die ook wel „vliegende Stoel" wordt genoemd. Deze moeilijkheden en een gebrekkige radioverbinding tussen de ruimtevaarders toen op de zender van de ransel werd overge schakeld. leidden er toe dat Stafford veer 200 km ten westen van de Bermuda-eilanden. Hiermee eindigde een ruimte- vlucht die de Amerikanen een record-ruimtewandeling van 2 uur en 5 minuten opleverde. I>e ruimtevaarders bleken na de landing in goede conditie te zjjn. De landing werd over de gehele wereld door ontelbare miljoenen ga degeslagen, aangezien er een directe telcvisieuitzending van de landing en berging plaats vond, die via Early Bird ook in Europa te volgen was. Zo dicht bij het doel viel de Ge- mini in zee, dat de daling met het blote oog ziclitbs: vliegdekschip Wasp, dat Aanvankelijk heeft het in de be- ig gelegen, dat Cernan zater- iddag zy'n ruimtewandeling zou Hij en zijn collega comman- ït Stafford waren echter nogal loeid geraakt door allerlei geïm- •viseerd extra werk om alsnog te :hten' een koppeling met de Atda- loelraket tot stand te brengen en te onrustige slaap. In het •ndstation in Houston besloot men de wandeling een etmaal uit [te stellen. Dat was mogelijk doordat iet gehele ontmoetings en enterings- 'ogramma kwam te vervallen. Ook schokkende bewegingen door het Itmisch in werking stellen en uit- schakelen van de motor van de doel- V01 raket Atda met behulp van radiosig nalen vanaf de aarde bleven de be- scherm ingskapper. van de raket vast zitten, waardoor de laatste mo- U gelijkheid tot koppelings-experimen- ten verviel en tijd gewonnen werd. Na een goede tweede nachtrust be reidden de ruimtevaarders zich zon dag gedurende vier uur voor op de ruimtewandeling van Cernan. Daar voor moest een controle-programma worden afgewerkt van zeven met kleine lettertjes bedrukte pagina's. Naar buiten Om drie minuten over vier gis termiddag Nederlandse tijd tijdens de 32ste omwenteling om de aarde opende Cernan tenslotte het rechter luik van de Gemini IX om vyf mi nuten later de cabine te veriaten en de lege ruimte in te stappen. Hij was toen nog met een „navelstreng" van zeven meter aan de Gemini ver- Cernan beschikte niet ov ruimtepistool zoals White n hanteerde om zich naar believen te besloot de ruimtewandeling kunnen verplaatsen. Hij was daar- hulp van de ransel en slechts aan door meer in zijn bewegingsvrijheid een 38 meter lang nylonkoord als beperkt. Het was de bedoeling, dat veiligheidslijn te laten vervallen. Een hij die vrijheid later dubbel en dwars j bittere teleurstelling voor Cernan en zou inhalen, wanneer hij eenmaal j voor de vluchtleiding in Houston, 7,\in ruimteransel met voortstuwings- 1 waar men echter volledig met de be- raketjes had aangegord. j slissing instemde. problemen met het uit- j afstan'd van de ,andinssplaats een der armen van e was gejeg;en, j}e astronauten bleven in hun capsule tot deze op het dek van de Wasp was gebracht. Aan boord van de Wasp werden de ruimtereizigers uitbundig begroet met het langzamerhand traditioneel geworden ritueel van de triomfante lijke wandeling over de rode loper. Filmopnamen v eivol pa». ziet gesteld nu Frankrijk te Van belang is de wijze, waarop kennen heeft gegeven zich uil hel het vraagstuk van de Franse troepen militaire bondgenootschap te willen m de Westduitse bondsrepubliek terugtrekken en het feit, dat de wordt opgelost. Aan dat probleem NAVO-base-s en hoofdkwartieren uitzijn talrijke kanten, die de verhou- Frankrijk zullen moeten verdwijnen, ding van Frankrijk tot de NAVO Tijdens deze besprekingen hopen de raken. Verenigde Staten vertegenwoor- Het is echter niet alleen de cri- digd door minister Rusk, die gisteren sis, veroorzaakt door de Franse reeds inleidende gesprekken voerde j NAVO-politiek, die de ministers tij— een krachtig standpunt onder de dens het officiële overleg dat mor- veertien landen te kunnen vaststel- gen en woensdag wordt gehouden len ten aanzien van de vraag wat zullen bespreken, er moet worden gedaan aan de Bij het gebruikelijke debat over de maatregelen van president De Gaul- verhoudihg tussen de Westelijke en Ie. Het is echter verre van zeker dat j de communistische wereld zal wor- dit gemakkelijk zal gaan. den gesproken over de mogelijkheid van een Europese veiligheidsconfe rentie tussen Oost en West, zoals die thans door Denemarken is voor gesteld. Nederland zal zich niet te- dergelijke conferentie uit- Tot de vraagstukken die i'anaf het oplossing 1 nieuwe huisvesting van het gealli eerde hoofdkwartier, dat nu in di buurt van Parijs staat Sommigen kp^" «^diaT veronderstellen, dat het in België waarden wordt voldaan; N(,derland zal worden ewesMgd Er zijn echtermeent> dat men zckel. nje[ overlJId aanwiizingen, dat dit voor de Belgi- werk moet gaan ,.n dat de verenigde sche regering een P°"t'ekjnoellljke staU,n en Canada er aan 7u»en I moeten deelnemen Ook zal de in druk moeten worden vermeden, dat zaak zal worden. Zo verklaarde de Belgische premier Van den Boey- gesprek met generaal Brosio: „We Voor Stafford, die een record aantalkunnen er nu al zeker van zijn. dat tegenslagen te verwerken heeft ge- I er geen militaire bases op Belgisch had in de twee ruimtevluchten, die grondgebied zullen komen". Hij hij nu achter de rug heeft, was deze voegde daar echter aan toe: „Het perfecte landing in het zicht van de j enige probleem is nu nog het huis- wachtende Wasp en het aan boord vesten van de generale staven". Van brengen van capsule en bemanning i den Boeynants maakte dus duide- tezamen een bijzondere voldoening, lijk onderscheid tussen de militaire er enig verband zou bestaan tussen de wens om een dergelijke conferen tie te houden en de huidige crisis in de NAVO. Het is overigens de vraag, of de Sowjet-Unie met een aanwezigheid van de Verenigde Staten en Canada op een dergelijke bijeenkomst zou instemmen. In de eerste periode van zijn r tewandeling maakte Cernan, dii thousiaste kreten slaakte over onvoorstelbare ervaringen, filmopn men van de capsule, de aarde sterrenhemel. Hij reikte door het luik een volgeschoten film aan -Stafford over en kreeg er een niei de plaats, die hij ook vol schoot, Ook Stafford filmde zijn collega. In middels had Cernan ook een soort achteruitkijkspiegel aan de Gemini bevestigd waardoor Stafford hem beter zou kunnen volgen, en hand grepen waarmee hij zich veilig langs de wand van de capsule kon voort- gewegen. Hij scheen nogal last te hebben van de navelstreng, die zich i» J int I Greep naar de macht mishikt Gouden broche, bijzonder elegant en strak van vorm. Voorbeeld van mo- goudsmeedkunst. f 91,50 JUWELIERS I DEN HAAG LANGE POTEN 11 I ROTTERDAM STADHUISPLEIN 24-26 COOLSINGEL 50 AMSTERDAM KALVERSTRAAT 123 WEERBERICHT Iets hogere temperaturen Het KNMI verwacht van heden- tot morgenavond: Wolkenvelden, afgewisseld door opklaringen en op de meeste plaatsen droog weer. Zwakke tot matige wind tussen zuidwest en zuid. Over het Algemeen iets hogere temperaturen. (Opgemaakt om 11.15 uur). 7 JUNI 19C6 s Zon op: 4.22 uur; onder: 20.56 uur Maan op: 0.16 uur; onder: 7.43 u. Hoogwater te Katwijk te 5.45 en 18.11 uur, laagwater te 1.34 en 13.53 Dit nummer bestaat uit 16 pagina's 11 De officiële communistisch- Chinese persorganen gaven van ochtend te verstaan, dat de actie tegen de leiding van het land aanzienlijk van omvang is ge weest en nu kennelijk is over wonnen. De bewoordingen van de ver slagen, met bewogen beschrijvin gen van volksfeesten in het hele land. wekten de indruk dat com- munistisch-China maar nauwe lijks is ontsnapt aan een greep naar de macht door communis ten, die de voorkeur geven aan het Russische communisme bo ven dat van Mao Tse-toeng. Of de pro-Russische elementen werkelijk hebben getracht de macht over te nemen of dat Peking probeert een tweestrijd binnen de leidi .g te verbergen, is niet zeker. Maar het is wel duidelijk dat communistisch- China een politieke crisis van de eer ste orde heeft doorgemaakt. Versla gen van radio-Peking en het pers bureau Nieuw China die in Tokio zijn opgevangen, sprak openlijk van de „machtsoverneming" door de rebellen van het communistische partij-appa raat in de hoofdstad van het land. De nieuwsmedia meldden, dat de op standelingen zijn verdreven „bij een historische overwinning". In de officiële verslagen wordt be weerd, dat tenminste 95 procent van de bevolking van Pek'ng zich tegen de anti-parbijgroep het* verzet Maar deze bewering kwam neer op de on gebruikelijke erkenning, dal er een betrekkelijk grote oppositie is geweest. Communisten geven maar zeer zel den toe dat niet minder aan vijf pro cent van de bevolking tegen hen is. Het Volksdagblad in Peking noem de zaterdag Pekings burgemeester Peng Tsjen „een zwarte anti-partij socialist". Het beschuldigde hem er van „revisionistisch vergif te ver spreiden in een vergeefse poging het kapitalisme te herstellen". Het blad noemde Peng niet, bij naam, maar maakte melding van hem als „de wortel van de contrarevolutionaire kliek in het vroegere gemeentebe stuur van Peking". Radio-Peking meldde vandaag, dat de redactiestaven van drie Pekingse bladen gereorganiseerd zijn. De tegen de partij gerichte groep ander leiding van Teng To, voormalig hoofdredac teur van het „Volksdagblad", had de drie bladen voor haar doeleinden ge bruikt. Het besluit tot wijziging was al enige tijd geleden genomen. De drie bladen het „Dagblad van Pe king". het „Avondnieuws" en „Voor ste linie" zullen door anderen wor den geleid. Het radiostation meldde voorts dat Teng To ontslagen is' als plaatsvervangend leider van het we tenschappelijk werk aan teit van Peking. PRESIDENT SOEKARNO viert vandaag zijn 65-ste verjaardag „Wij zijn zuiniger op onze tuintjes dan op onze kinderen. We zetten de hekken aan de verkeerde kant van het trottoir". Dit zei zaterdag prof. ir. G. J. van der Burgt. hoogleraar in de vervoerstechniek aan de Technische Hogeschool in Delft op het congres van de N.O.B.-Wegtransport in Rotterdam. Hij pleitte dan ook voor niet te negeren scheidingen in verkeersstraten voor auto's en de onbeschermde categorie weggebruikers: voetgangers en fietsers. Dat betekent: veel meer voetgangers- en wielrijders tunneltjes of -viaducten. Voor een vlotte en veilige afwikkeling van het autoverkeer beval hij een rigoureuze invoering van een richtingsverkeer aan. breken aan het wegdek, plaatst de Maar van het wegverkeer wordt ver- wegbeheerder soms een bord „Slip gevaar", waartoe hij overigens niet eens verplicht is". „Ik ben van mening dat verkeers ongevallen vooral ontstaan doordat het verkeer zich heeft ontwikkeld en zich afspeelt in een omgeving die daarvoor in technische zin nooit ontworpen is". Niemand realiseert zich dat het veiligste vervoerbedrijf van Neder landse Spoorwegen, nooit harder heeft kunnen remmen dan met een remvertraging van twee meter per seconde/kwadraat. Daar heeft men echter van het begin af aan een an dere benadering gekozen en de weg zó gekozen dat de noodzaak van een noodstop zich nauwelijks voordoet, langd dat de remvertraging steeds Prof. Van der Burgt meent ver der dat onze veiligheidsmaatstaf in het verkeer helemaal is scheefge groeid. Er is wel een aantal normen voor de technische staat van voertui- gen, maar geen algemeen geldende voorschriften voor de uitvoering van wegen, voor de breedte en de stroef heid van het wegdek, de effenheid, de straal van een bocht, het nood zakelijk uitzicht bij kruisingen, de straatverlichting, etc. Prof. Van der Burgt noemde dit een allermerkwaardigste gang van zaken. Want als een voertuig niet aan de technische eisen voldoet wordt de eigenaar beboet. Maar de overheid als wegbeheerder kent ech ter nauwelijks enige aansprakelijk heid voor de verkeerssituatie. Ster ker nog: zij heeft die aansprakelijk heid via de verkeerswetgeving op de weggebi*uiker afgewenteld. „Als de remmen van uw vrachtauto niet deu gen komt u er niet af met een waar schuwingsbord „Slecht werkende remmen", zo zei hij zijn gehoor. „Maar als de weg glad is, door ge- groter wordt. (Voor autobussen per 1 januari 1967 vijf meter per secon de/kwadraat). Als echter een auto bus met tachtig passagiers, van wie de helft moet staan, met die vertra ging plotseling remt, dan is er alle kans dat er zich binnen die bus ern stiger ongelukken voordoen dan er zonder hard remmen buiten de bus zouden zijn gebeurd, zo zei prof- Van der Burgt. Zebra's Over de zebra zei hy, dat deze in aanleg zo goedkoop is en daarom de onverdeelde sympathie van ieder ge meentebestuur geniet. Maar de ze bra is in exploitatie soms bijzonder kostbaar. De mogelijke capaciteit van de weg wordt er ten zeerste door verkleind. Handhaving van zebra's moet tenslotte betaald worden met de noodzaak andere routes aan te leggen. Wat het wegverkeer aan de zebra betaalt, als gevolg van vertra gingen en kop-staart-botsingen, zou een nader onderzoek beslist waard zijn. Een andere stap in de goede rich ting zou de verruiming van de straal van bochten in de stad zyn. „Het belangrijkste is echter, dat men met maatregelen in deze of soortgelijke stijl niet hoeft te wachten tot lo kaal de geesten rijp zijn voor een realistische aanpak van verkeerspro blemen, maar dat men landelijk op tamelijk uniforme wijze genormali seerde verkeersverbeteringen zou kunnen voorschrijven en doen uit voeren", aldus prof. Van der Burgt. gen. Nadat de astronauten van de Ge- mini IX naar de aarde zijn terug gekeerd zal de OGO, een insectvor- mige Amerikaanse satelliet met een ongekend grote massa wetenschap pelijke instrumenten aan boord ge lanceerd worden. De Ogo heeft de opdracht nieu we inlichtingen over de verhouding zon-aarde aan de weet te komen. Ogo (Orbiting Gephysical Ob servatory) zal po 01.48 urn- Ned. tijd in een elliptische baan rond de aar de worden gebracht. Deze satellier staat reeds een week gereed voor de lancering, maar moest wachten op de vlucht van de Gemini IX en de Surveyor. De Ogo zal een studie maken van zaken als zonnewind, de zonneflit- sen, magnetische velden, deeltjes in de stralingsgordel, ionisatie en wis selingen in de dichtheid van de at mosfeer. Van neus tot staart is Ogo 16.5 meter lang. De vleugelspanning be draagt 6 meter en het gewicht is 515 kg. De baan zal zich van 275 tot 122.300 km van de aard bewe- Kongolese troepen hebben gisteren strategische punten in Leopoldstad bezet in het kader van bestrijding van onrust in bet land. Zaterdag belliben zich in Leopoldstad drie ont ploffingen van plastic explosieven voorgedaan. President Moboetoe heeft de op perbevelhebber van het Kongolese leger. Louis Bozo, gelast een strik te controle te houden op alle „ver dachte elementen". Een partijloos blad in de Kongole- In de se hoofdstad. „Le Courrier d'Afri- schijnlijk ciue", heeft gisteren felle kritiek ge- 1 dent Nas oefend op de terechtstelling van de vier oud-ministers Kimba, Maham- ba, Bamba en Anany op donderdag J1 Het blaa noemde de executie „een zwarte, afschuwelijke bladzijde in de Kongolese geschiedenis". Diplomaten s-ien in deze kritiek, die de felste was sinds Moboeto. een half jaar gele den de macht aan zich trok, een bewijs dat de president en zijn me dewerkers de reacties van de bevol king op de terechtstellingen verkeerd hebben voorzien. t van dit jaar, waar- oktober, zuilen presi- van de V.A.R., presi dent Tito van Joego- Slavië en pre mier Gandhi van India voor een conferentie bijeenkomen. Dit beeft de Indiase minister van Buitenland se Zaken, Singh, gezegd tegen een vertegenwoordiger van het persbu reau voor het Midden-Oosten. Singh, die op het ogenblik in Cairo is, ver klaarde dat deze topconferentie niet zal worden voorafgegaan door een bijetenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken van de drie lan den. Aan de diaconie der Ne- i derduitsche Hervormde ge- I meent e alhier is door wijlen Mr. IJsbrand Dirk van Dam i gelegateerd een som van i f 3000,—. (Advertentie) Let wel! Er biedt zich eene geschikte ge- a legenheid aan voor twee of drie personen om driemaal 5 's weeks met een gezelschap js naar Katwijk te rijden, ten einde de baden te gebruiken. Reflectoren adresseren zich 1 onder letter K aan het Bu- fi. reau aan dit Blad.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1966 | | pagina 1