Autoslaaptrein
dringt dieper liet
zonnige zuiden in
Een mooi land
in de lente
Nieuwe verbinding
met Rivier a en
Spaanse grens
Ruim 40 autotreinen,
doorkruisen Europa.
ZATERDAG 4 JUNI 1966 LEIDSCH DAGBLAD
1\/T 1ST RAL, Saint Tropez,
Lfl Ester el, Provence:
klanken vol kleur, vol
zon. Eén nacht rijden met de
autoslaaptrein, en ineens zijn
die klanken niet meer de
weerslag van een verre verte
maar levende werkelijkheid.
Was dat zestien uur tevoren
dat een trein met een hand
vol auto's en twee handenvol
reizigers van een kil station
Amsterdam-Amstel vertrok?
Ja, dat was zestien uur te
voren, en ineens ligt niet
meer het zonnig zuid-Frank
rijk in een verre verte, maar
kil en regenachtig Utrecht:
1150 kilometer achter de ho
rizon. En het nu en hier is
een Avignon in een Provence
waarover de staart trekt van
een forse mistral maar dat
zijn platanen uit de heuvels
omhoog stuwt naar een
sprankelend blauwe lucht.
FOORBIJ Avignon is er
nog even de wilde on
herbergzaamheid van
een plaats als Les Baux, een
rotsnest geplakt tegen de
bergen, waar verbrokkelde
muren vertellen van een
eeuwendurend verval, maar
daarna slingert de weg snel
de azuren kust tegemoet.
Merkwaardigde Cóte
d'Azur in de lente. Tweehon
derd kilometer ontmoetings-
strook tussen 'n groen land
en een blauwe zee, met uit
dat groen omhoog schietend
het wit en rood van oude
Provencaalse huizen en de
pasteltinten van hotel- en
flatblokken, en boven die
blauwe zee een blauwe lucht
als omlijsting van een zon die
weldadig warm, maar nog
niet schroeiend is.
En voor de rest: stilte en
rust.
Tweehonderd kilometer
lang één vriendelijk bran
ding srollert je tegen 't zand
en grintstrand en per kilo
meter één strandligger en
niet één bader.
Tweehonderd kilometer
langs asfaltwegen, slinge
rend langs plaatsen met be
roemde namen en maar af en
toe een inhaler of een tegen
ligger.
Tweehonderd kilometer
vol terrassen en boulevards
onder hoge palmen en op die
terrassen maar zelden een
toerist.
Zoetklinkende namen: Le
Lavandou, de bochtige Cor-
niche des Maures, St.-Tropez,
wat opzij van het doorgaande
verkeer en op het ogenblik
de meest snobistische vlaats
van de hele Cóte. Maar met
terrassen langs een haven
front waar de dag in zeld
zaam warme tinten wegsterft
tegen het geel en rose van
oude gevels.
Dan Fréjus en St.-Raphaël.
De avond gaat over in de
nacht en op dat middernach
telijk uur lijkt heel de zach
te gulheid van de Middel
landse Zee besloten in 't ge
luid waarmee zij voor hotel
Continental elke zeven tot
tien seconden het strand be
groet: een lome zucht in het
zwijgen van de Cóte.
Een mooi land de Rivièra
in de lente.
GEZIEN van het balkon
van een kamer op de
derde verdieping sprei
den de palmen hier hun kro
nen met sierlijke droefgees
tigheid uit boven de verlaten
terrassen. Een nauwelijks
merkbare, zoele wind speelt
er doorheen en daarachter is
de Middellandse Zee donker,
onzichtbaar op dat ene kleine
brandingsrollertje na, dat
slaapverwekkend fluistert.
Aan de overkant van de
baai flonkelen de lichten van
St.-Aygulf en een enkel vuur
torenlicht houdt met zijn re
gelmatige knippering de illu
sie op dat deze slapende, dei
nende Middellandse Zee een
echte zee is, vol onpeilbare
verten.
Dit is rust, volkomen rust.
En dan is het vreemd te be
denken dat pas over een paar
weken de mensen naar deze
kusten gaan stromen. Alsof
die kust pas waarde krijgt
als miljoenen haar delen
moeten en de auto's één on
afgebroken benzineverdam-
pend lint vormen over wegen
en boulevards.
TT IT de zoelte van de nacht
TJ wordt een nieuwe dag
geboren. Een dag waar
uit de roodachtige rotsen van
het Esterelgebergte opbloeien,
maar waarin ook de bomen
op verbrande hellingen als
zioarte staken aan de hemel
staan.
Cannes, Juan les Pins, An
tibes, Nice, Monte Carlo, Mo
naco: de azuren kust geeft
zich snel en royaal aan elke
bezoeker, want nu is er nog
tijd voor ieder afzonderlijk.
Maar in het casino van Nice
drommen al meer bezoekers
samen, dan langs 't kilome
ters strand te vinden zijn,
en dat is dan weer een be
wijs dat het allemaal heel
gauw komen gaat. De men
sen. De hitte.
De volgende ochtend is
grauw en nevelig. De Cóte
verliest zijn azuur en wordt
grijs; de cypressen in de Pro
vence gaan zich gedragen als
natte wilgen in een Holland
se polder en de autoslaap
trein van Avignon naar het
noorden rijdt uur na uur door
de regen.
De volgende morgen liggen
de Zuidlimburgse heuvels te
stralen in de zon en Hollands
rivierland presenteert zich
aan de thuisreiziger in alle
pracht en blauw water en
welig weiland.
Een mooi land, Holland in
de lente.
Narbonne
Het ziet er naar uit dat heel wat
vakantiegangers van plan zijn zich
op hun eerste vakantiedag al flink
te „erholen", waarvoor ze dan als
ze met een gezin van vier personen
op stap gaan, al gauw zo'n 600
800 gulden neertellen. Maar daar
voor staan ze, al ze 's middags zijn
vertrokken, de volgende dag om
streeks het middaguur ook zo'n
1.400 kilometer ver van huis.
Merkwaardig genoeg hebben de
Nederlandse Spoorwegen bij de
autoslaaptrein naar Frankrijk al
driemaal zoveel boekingen voor
Narbonne als voor Saint Raphael.
Is dat een aanwijzing dat veel
meer toeristen naar Spanje willen
dan naar de Rivièra?
Zomaar een zonnig straatje in St.-Paul, driehonderd meter
hoog in de heuvels achter Cannes. Een vriendelijk beeld van een
stadje uit het bloemenrijkste gedeelte van het achterland van de
Cóte d'Azur
Ongeacht een groot aantal aftakkingen worden op het vasti
land van West-Europa deze zomer 43 verbindingen met auL
slaaptreinen geëxploiteerd, waarvan er 27 in of via Frankrijk rj
den. In Spanje worden verder nog drie binnenlandse dienst»
onderhouden en in Engeland dat in 1955 de primeur had
een autoslaaptrein-nachtverbinding tussen Londen en Perth
bieden dit jaar 15 verbindingen een 33 procent grotere slaaptrel^
capaciteit dan in 1965.
Nederland begon in 1960 met
autoslaaptreinen. Heel voorzichtig,
want Nederland heeft weinig ach
terland op dit gebied. Maar de tien
treinen naar Avignon en terug
vormden in 1960 een geslaagde
proef en sindsdien zijn vervoer,
aantal verbindingen en exploitatie
periode voortdurend toegenomen:
1960 370 auto's met 1000 reizigers
1961 2000 auto's met 5400 reizigers
1962 3150 auto's met 8500 reizigers
1963 3900 auto met 10500 reizigers
1964 4300 auto's met 12000 reizigers
1965 5100 auto's met 14200 reizigers
Verhoudingsgewijs komt Neder
land aardig mee in het autotrein-
vervoer, maar vergeleken bij
Frankrijk, Engeland en Duitsland
is de omvang nog maar klein.
Het grootst is het vervoer in en
via Frankrijk: daar is het gegroeid
van 6000 auto's met 18000 reizigers
in 1957 tot 76.500 auto's met 196.000
reizigers in 1965.
Nog een paar internationale cij
fers: De Britse spoorwegen vervoer
den in 1965 in 11 verhingen 30.000
auto's met 100.000 reizigers en het
Duitse vervoer omvatte in 1965
36.000 auto's met 95.000 reizigers in
14 verbindingen.
Auto-dagtrein
Speciaal in Duitsland komen de
laatste paar jaar naast de auto
slaaptreinen de ..Tagesautoreisezü-
ge" op. In 1964 is een proef geno
men met een auto-dagtrein over
365 kilometer van Dusseldorf-Kei-
len naar Karlsruhe. De proef is p
slaagd en dit jaar rijden er bovei
dien nog twee andere auto-dagtrt
nen: namelijk Hannover—Karart
he en DüsseldorfKeulenMür,
chen.
Heeft aan de ene kant de aul:
een grote invloed op het treinveri
voer (de vervoercijfers van de Nt
derlandse Spoorwegen liegen er nitl
om), aan de andere kant blijkt, di
meer en meer de trein ook invlo*!
krijgt op het autoverkeer.
Nog gaat het overwegend om yi
kantievervoer bij de spoorweg;
Uit een NS -enquête blükt, datl
procent van de slaaptreinauto's *ui
ver toeristisch vervoerd wordt; b!
9 procent is het toeristische dot
gecombineerd me,t een zakelijk de*
en bij 2 procent van de vervoert
auto's wordt een zakenreis opgegt
ven. Maar het zakelijke elemet|
neemt toe, speciaal in Frankrjjj
en Duitsland met hun autodaf
treinen en geleidelijk groeit zo hf
aantal verbindingen, dat niet i
leen van voor- tot najaar onde
houden wordt, maar waar het hei
jaar rond de trein de lange rul
voor zijn rekening neemt en 6
auto de aansluitende kortere al
standen.
Meer kleine wagen
Wat het Nederlandse gebruik yï
de autoslaaptreinen betreft valt ee
geleidelijke democratisering, of 11»
ver: popularisering te constateret
Een paar jaar geleden droegen i
dubbeldekkers vrijwel uitsluiten
dure auto's naar het zuiden
zuid-oosten van Europa.
Het verleden Jaar ingevoerd# U
rief voor kleine wagen« heeft t
toe bijgedragen dat ook beritttf
van goedkopere auto'# aan de tret
zijn gaan denken. En de ervaring*
in het voorjaar 1966 hebben geleer
dat het helemaal geen nlteondi
ring meer is als tussen een rww
Mercedes en een statige Benth
een Lelijke Eend staat of acht»
een Ford Zephyr en Daf of w
Ami.
Eigenlijk is dat heel logisch. Ni
tuurlijk vormen in het algemee
de treinkosten voor de bezitter va
de kleine wagen een moeilijker I
verteren brok dan voor do bezitt*
van een slee. Maar aan de ander
kant: ook de 1200 tot 1400 kilome
ter naar Rivièra, Spanje, Korinthl
of Italië vergen het meest van wi
in een kleine auto rijdt.
Vandaar: steeds meer klein
auto's in de autoslaaptrein en e«
toenemend gebruik van tweede kl&
en ligrijtuigen door autorijdend
vakantiegangers.
NEDERLAND boekte dit jaar vroeg voor zijn vakantie-
treinen. Eind april, een datum waarop in '65 rond 2460
boekingen binnen waren voor de autoslaaptreinen naar
Frankrijk, Oostenrijk en Italië, hadden de Nederlandse
Spoorwegen nu ruim 3600 boekingen: een stijging van meer dan
veertig procent.
Voor het vervoer per autoslaaptrein uit Nederland, dat ge
middeld per jaar zo'n twintig procent stijgt, verwachten de NS
dit jaar een extra stimulans door twee nieuwe mogelijkheden:
één ver weg; één dicht bij huis.
dags. Dat is betrekkelijk ongunstig,
maar in het internationale rail ver -
voer is het nu eenmaal touwtrek
ken om het materieel. We kunnen
onmogelijk allemaal alleen op gun
stige dagen rijden".
Uitverkocht
De veertig procent meer boekin
gen die ruim een maand geleden
bij de N.S. genoteerd stonden, wil
len nog niet zeggen dat het hele
autoslaaptreinvervoer er dit jaar
met een dergelijk percentage gaat
uitspringen. Het is zelfs administra
tief maar een betrekkelijk voordeel
als mensen zo vroeg reserveren,
want de praktijk bewijst: hoe vroe
ger geboekt, hoe groter de kans op
annuleringen of op veranderingen
in de vertrek-datum.
Maar een sterke aanwijzing
vormt zo'n percentage wel, en
veelzeggend is ook, dat de trein die
op vrijdag 1 juli naar Narbonne
vertrekt, half april al totaal uitver
kocht was. Er wordt nu aan ge
werkt, in overleg met de Franse
spoorwegen, om tot verdubbeling
en splitsing te komen van derge
lijke treinen.
Normaal rijden de reizigers in
slaap- en ligrijtuigen en met more
le steun van een restauratiewagen
by zich, in één trein met de dub
beldekkers, die hun auto's vervoe-
ren. Zijn er veel meer auto's dan
op 7 a 8 dubbeldekkers vervoerd
kunen worden (8 a 10 per wa
gen), dan kan de trein gesplitst
worden en worden reizigersrijtui
gen en autowagens in afzonderlijke
treinen naar hun plaats van be
stemming gereden.
Want hoe dan ook: de zon lokt
en steeds meer blijken toeristen-
balangen en spoorwegenbelangen te
eombineren te zijn als het erom
gaat zo snel en zo plezierig moge
lijk die lokkende zon te bereiken.
Nee, zegt mr. A. A. C. van Ruiten,
van de dienst Economische zaken
van de N.S., de trein naar Saint
Raphael vertrekt donderdags, die
Een stroom
t
van vroege
boekingen
naar Narbonne vrijdags. De vrijdag
ligt voor de mensen veel gunstiger.
Byna iedereen wil vrijdag of za
terdag weg, desnoods zondag, maar
liever niet op andere dagen van de
week.
Nog veel gevoeliger ligt de terug
reis. De trein uit Narbonne is
maandagochtend terug in Neder
land, die uit Saint Raphael dins-
De nieuwe mo
gelijkheid dicht
by huis betreft
de trein naar
Salzburg en Vil
lach, die iedere
woensdag van 25
mei tot en met
21 september ver
trekt uit Hoek v.
Holland. Voor het
eerst kunnen in
dti seizoen ook in
's Hertogenbosch
auto's geladen en
gelost worden.
Reizigers uit zuid
en oost Neder
land hoeven dus
niet meer de psy
chologische hin
dernis te over
winnen, eerst een
heel eind de ver
keerde kant uit
te ryden.
Ingrypender is
de tweede ver
nieuwing: tot
voor kort vond
de autoslaaptrein
uit Frankrijk zyn
eindpunt in Avig
non. Vandaar uit
moesten de va-,
kantiegangers
dag nog een paar honderd kilohie-
ter ryden over drukke wegen: naar
het zuidoosten voor de Rivièra;
naar het zuid-westen van Spanje.
Sinds 26 mei is de trein gesplitst.
De ene rydt naar St.-Raphaël aan
de Cote d'Azur, de andere naar
Narbonne, dicht by de Spaanse
grens.
Het aantal treinkilometers, dat
van Amsterdam tot Avignon 1170
bedroeg, groeide daardoor een klei
ne 200 a 300 kilometer (tot Saint
Raphaël is het 1452; tot Narbon
ne 1366 km). Ook de prys is om
hoog gegaan. Een enkele reis voor
een kleine auto met f 30; per vol
wassene «tweede klasse) met onge
veer f 10 naar Saint Raphaël en
met circa f 15 naar Narbonne. Per
gezin scheelt dat dus al gauw f 75
a f90.
Daar tegenover staat, afgezien
van de tydwinst, het wegvallen van
een paar honderd kilometer ryden.
In het voorjaar, als de wegen nog
rustig zyn, lykt dat nauwelyks een
winstpunt. Wie met vakantie naar
het zuiden gaat doet dat in de regel
toch niet uitsluitend om zo gauw
mogehjk als een nylpaard onder te
plonzen in de Middellandse Zee:
hy wil ook wat zien. En de tocht per
auto langs de Azurenkust is mooier
dan die per trein. Maai' als straks
in 't volle vakantieseizoen tiendui
zenden, honderdduizenden auto's
over de bochtige smalle wegen jak
keren en kruipen, ligt het anders.
Zowel in tempo als in genoegen.
Dan zyn de slagzinnen waarmee
de spoorwegen hun autoslaaptrei
nen- vervoer omgeven, méér dan zo
maar handig gevonden kreten:
Spaar uw zenuwen en uw auto,
zeggen de Franse spoorwegen.
Avoid strain, go by train, zeggen
de Engelsen.
