Canon
Vier kunstmanifestaties
Holland Festival Leiden
GIYZE
RONA
„Grap" van scholieren
op heelden-expositie
RUSSISCHE NIEUWLICHTERS
KRIJGEN HET MOEILIJKER
Unieke expositie
Gabriel Metsu
Minister Vrolijk
nam het vrolijk op
VRIJDAG 27 MEI
LEIDSCH DAGBLAD
(Van onze kunstredactie)
Ook Leiden heeft dit jaar weer een belangrijk aandeel in het
Holland Festival: een viertal manifestaties zal ongetwijfeld veler
aandacht trekken. Daarover zijn ons tijdens een persconferentie
onder leiding van prof. dr. R. F. Beerling mededelingen gedaan.
Syntagma
Musicum
Op 17 juni geeft in het Museum
„De Lakenhal" het ensemble „Syn
tagma Musicum" uit Amsterdam,
dat onlangs in het kasteel „Duiven
voorde" te Voorschoten zulk een
groot succes oogstte, een concert. Dit
gezelschap, onder directie van Kees
Otten, brengt zeldzame muzieken op
oude instrumenten uit de middeleeu
wen, renaissance en vroegbarok. Van
deze instrumenten noemen wij o.a,
het portatief (orgeltje), de gems- en
kromhoorn en de pommer, een voor
loper van de hobo.
Dit ensemble, met de solisten Will
Kippersluys (alt), Marius van Alte-
(tenor), Mary Macrow, Barbara
Miedema en Ben de Ligt gaf reeds
vele concerten in binnen- en bui
tenland en wist het auditorium
steeds te ontroeren door de een
voud en innigheid, waarmee het de
muziek uit de 13de tot de 17de eeuw
verklankte. Ongetwijfeld een concert
fijnproevers.
Bachs ,Hohe Messs
Dan volgt op 25 juni als tweede
manifestatie de nu reeds tot tradi
tie geworden uitvoering van Bachs
„Hohe Messe", in de Pieterskerk door
het Leidse Toonkunstkoor onder lei
ding van Iskar Aribo. Dit jaar zul
len als solisten optreden de sopraan
Nelly van der Spek, die tegenwoordig
veel in Duitsland zingt, de alt Aafje
Heynis, de Engelse tenor Alexander
Young (reeds eerder hier in de
„Hohe Messe" gehoord) en de ver
maarde Chinese bas Yi-Kwei Sze,
die al vroeger in onze stad met
m succes optrad.
begeleiding wordt verzorgd
door leden van het Concertgebouw
orkest met als primarius de violist
Herman Krebbers. Voor het eerst
in de hobo-soli te horen zijn
de
drievoudige zorg
van
A Glyzerona
Milk
voor
Uwhuid
Marcel Marceau
Op 30 juni treedt in de Leidsche
Schouwburg op de vermaarde pan
tomimespeler Marcel Marceau en
zijn groep hetgeen een waar evene
ment belooft te worden.
Marcel Marceau behoeft zeker in
ons land niet mee aangeprezen te
worden. Hij zelf zegt, dat hij in
Duitsland en Nederland het best be
grepen wordt en dus ook het meest
succes heeft. Steeds rijper wordt hij
als kunstenaar en steeds meer ge
perfectioneerd zijn techniek. Als men
een van zijn kleine films ziet, dan
kan men pas begrijpen, dat men
hem in levende lijve moet zien, om
dat er dan eerst die grote spanning
en atmosfeer in en om hem is, die
uit zijn grote en sterke persoonlijk
heid straalt. Maar hij heeft een
lange weg moeten afleggen om het
punt te bereiken waarop hij thans
gekomen is.
De Pantomimekunst is oud, en
nauw verbonden met de Commedia
dell'Arte. Van 1796 tot 1846 leefde
de grote mime Debureau en daar
voor is de geschiedenis van deze stil
le kunst moeilijk in het kort mede
te delen. Ook Debureaus zoon
Charles was zeer bekend en daar
na moeten wij Rouffle en Séverin
noemen. Dan komt Etienne Decroux,
die als grootste leerlingen Jean Louis
Barrault en Marcel Marceau afle
verde. Marceau werd eigenlijk door
Barrault „gemaakt", omdat hy hem
de kans gaf in zijn pantomime
„Baptiste" de harlekijn als „doublé"
te spelen, toen Marcel Carné zijn
film „Les enfants du Pradis" draai
de, die over de liefde van de mime
Debureau verhaalt, welke rol door
Barrault gespeeld werd. In 1946
schreef Marceau in zijn dagboek „Je
veux etre mime ou rien". En later
mocht hij dan onder Barrault op het
toneel harlekijn zijn.
In Duitsland had Marcaau in 1951
in het kleinste theater „Tribune"
tijdens de feestweken in Berlijn een
sensationeel succes. Een imaginaire
wereld werd door hem tot leven ge
bracht; hij sprak geen woord en
deed dingen van elke dag; trok aan
een touw, ging in een storm wan
delen en liep een van elke dag; trok
aan een touw, ging in een storm
wandelen en liep een trap op. Het
merkwaardige was, dat men het
touw zag, de wind hoorde gieren
terwijl ze er niet waren. Hij gaf
daarna 20 voorstellingen in het grote
Hebbeltheater, die uitverkocht wa
toen was mijn naam in Duits
land gemaakt. Men kan hem verge
lijken met figuren als Harold Lloyd,
Buster Keaton, Stan Laurel, Oliver
Hardy en Chaplin. Maar die had
den allerlei requisieten nodig, terwijl
Marceau slechts als requisiet zijn
lichaam en de ruimte heeft. Hij zal
thans weer vergasten op allerlei
euwe „Bip"-figuren, waarin hij
blijk geeft van grote mensenkennis,
wijsheid en grote opmerkingsgave.
„Bip" bestaat nu reeds 15 jaar en
werd geboren in het „Theatre de
Poche", het kleinste theater van Pa
rijs, op 22 maart 1947. Het werd da
delijk een sensatie.
Met „Bip" laat Marceau de mens
al zijn facetten zien. Hij wordt
als de grootste hedendaagse mime
beschouwd en als zodanig toege
juicht!
Gabriel Metsu in
Lakenhal
Na het wassen of baden n
even luchtig inwrijven met
Glyzerona-milk. U krijgt
daardoor een gladde en
soepele huid.
Glyzerona-milk wordt on-
middellijk door de huid op-
genomen. Glyzerona-milk
voedt, versterkt en is vocht-
inbrengend. De ideale basis
voor uw make-up.
Een ruime hoeveelheid
Glyzerona-milk op een
watje gedrenkt in lauw wa
ter en alle resten van make-
1 up verdwijnen tot diep uit
de poriën.
de natuurlijke huidverzorging
creme-milk-zeep
Tenslotte noemen wy de bijzon
der belangrijke expositie betreffen
de de schilderijen van de Leidse
schilder Gabriël Metsu in het mu
seum „De Lakenhal". Deze is de eer
ste expositie welke aan deze kunste
naar, die in 1629 te Leiden werd
geboren en in 1667 in Amsterdam
overleed, ooit is gewijd. Zij zal op
maandagavond 20 juni officieel ge
opend worden en omvat ongeveer 50
schilderijen, waaronder verscheidene
het openbaar ge
toond worden.
De directeur van het Museum „De
Lakenhal", drs. J. N. van Wessem,
geslaagd het beroemde schil
derij van Metsu, diens „Musicerend
gezelschap" dat zich in het Metro-
„Haagse Comedie'
naar Antwerpen
De Haagsche Comedie is uitgeno-
digd om in het internationaal thea
terfestival in Antwerpen twee keer
„Lessen in laster" van Sheridan op j
te voeren, nl. op 6 en 7 juni in de
Koninklijke Vlaamse Opera.
De voorstelling staat onder regie
van Johan de Meester. Het stuk j
„School for scandal", werd vertaald
door dr. Victor E. van Vriesland. Aan
de voorstelling werken mee: Paul
Steenbergen, Georgette Hagedoom,
Max Croiset, Eric van Ingen, Gijs- I
bert Tersteeg, Ingeborg Blankers,
Sacco van der Made, Eduard Pal
mers, Wiebe Brandsma, Jan Veelo
en Trudy Labij.
Expositie bij Heuff
Op zaterdagmiddag 4 juni om vier
uur zal in Kunstzaal Heuff te Was
senaar een expositie geopend wor
den van aquarellen van H. E. Roo-
denburg en keramiek van Alice van
Mourik- De opening zal geschieden
door ir. M. Elion. Tevens zal dan
het vijfjarig bestaan van de
ze Kunstzaal herdacht worden.
Advertentie
Canonet QL de snel-laad-automaat
de meest verkochte automaat ter wereld,nu met Quick Loading voor
snel en foutloos inleggen van elk merk en elk type film (Canon
patent); automatische belichtingsregeling met tijdkeuze tot 1/500
seconde; blokkering bij verkeerde belichting; 3 uitvoeringen met ver*
schillend objectief vanaf 245,
objectief bezien beter!
Stalins tijd wordt geprezen
MARCEL MARCEAU
Fopperij op Sonsbeek '66
De liberale richting in de Russische kunst krijgt het steeds moei
lijker. De legerkrant Krasnaja Zwezda (Rode Ster) publiceerde
een heftige aanval op de z.g. „nieuwlichters" van de hand van ge
neraal Alexei A. Jepisjew, de culturele waakhond van de strijd
krachten".
Hij vindt d?.t de literatuur de glo- ten ontgelden. Hij heeft kortgeleden
rie van deze tijd moet afschilderen I zijn functie in de party verloren,
inplaats van de heldendaden uit de maar is nog steeds redacteur van
tweede wereldoorlog te kleineren. En Nowi Mir, dat veel moderne li-
e.- mag geen kritiek geleverd worden teratuur publiceert,
op de beweegredenen van Stalin om Jepisjew prees in zijn rede de
tallozen in concentratiekampen om te j schrijvers en beeldende kunstenaars
brengen. die in Stalins tijd in aanzien
Het verslag is een samenvatting den. Hij schijnt terug
naar de dagen toen de cul-
alleen bestond om de party te
geen enkele schryver het
waagde over iets anders te schryven
dan over „heldhaftige communisten".
Een van de moderne boeken die
veel stof doen opwaaien in de Sow-
j et-Unie is „De doden voelen geen
pijn" van Wadim Bikow, waar
in wordt beschreven hoe Stalin ge
wonde Russische soldaten door hun
kameraden liet neerschieten om ze
niet in handen van de Duitsers te
spelen.
Jepisjew zei: „We willen de waar
heid horen over de tweede wereldoor
log. Met de waarheid bedoelt hij
het volgende: „Zoals iedereen weet
heeft het Russische volk onder lei
ding van de pai-tij met grote heldhaf
tigheid de Duitse opmars tegenge
houden. Daaruit blijkt dat de Rus
sische manier van leven, de Russi
sche maatschappij en de Russische
regering de beste zyn".
op het verleden. Zy schreven i
de dood en gevangenschap van
aantal mensen, maar vergeten
velke idealen die offers nodig
Uitreiking drie
zilveren anjers
rede die de generaal heeft
gehouden op een vergadering die de
militaire opvoeding tot vaderlands
lievende staatsburgers van de Rus
sische jeugd door middel van de
kunst tot onderwerp had.
Dergeiyke uitspraken over litera
tuur, die aan de tijd van Stalin
herinneren, hoort men de laatste
t\jd steeds vaker in de Sowjet-Unie.
De redacteur van het maandblad
Nowi Mir (Nieuwe Wereld) Alexan-
r T. Twardowski is een van de
ieuwlichters die het vaak moe-
Speciale berichtgeving)
Met hun stunt" een fopbeeld te plaatsen temidden van de beel
den van de tentoonstelling Sonsbeek '66 in Arnhem, hebben leer
lingen van de bosbouw en cultuur-technische school in Arnhem,
veel groter succes geboekt dan zij ooit hadden durven dromen.
Terwijl gistermiddag in het park Sonsbeek de tentoonstelling in
tegenwoordigheid van honderden genodigden in de theeschenkerij
door minister Vrolijk (C.R.M.) werd geopend, smokkelden de
scholieren vanuit hun school (die midden in een park ligt) een
partijtje oud schroot. 60 kilo zwaar, naar het tentoonstellingster
rein. Zij plaatsten het temidden van de andere beelden. Niemand
had er erg in. Ook niet toen de stroom bezoekers langs de tentoon
gestelde beelden schuifelden.
Oxenaar,
Stichtingsbestuur van Sonsbeek.
ontdekte echter het bedrog. Hij gaf
opdracht het beeld te verwy deren.
Een camera-man gaf toen de ma-
het beeld, de heren C.
Duinker en H. Smit, de raad om het
beeld „als de bliksem" aan minister
Vrolijk, die aanwezig was, aan te
bieden. Aldus geschiedde. De laatst
genoemde, de heer Smit, trok de
stoute schoenen aan, en de minis
ter aan de jas, vertelde hoe de vork
in de steel zat en bood de bewinds
man namens de hele schoolgemeen
schap het „fopbeeld" aan. Minister
Vrolijk nam het vrolijk op! Hij ac
cepteerde het beeld, maar aangezien
hij het onmogelijk mee naar huis
kon nemen, overhandigde hij het
kunstproduct weer aan het Stich-
het dat wie de beeldende kunst vooral
heeft leren kennen als afbeelding, op
deze exposite zal bemerken hoezeer
zij zioh thans heeft ontwikkeld tot Vrie.
politan Museum te New York be- tingsbestuur van Sonsbeek.
'indt, naar Leiden te krijgen. Voorts pqa kort beraad besloot ook bet
hoopt hij dat enige schilderijen, wel- j stichtingsbestuur zeer sportief
ke nu in Leningrad hangen, de ex- i jiej beeld te accepteren,
positie zullen opluisteren, zulks als Het maakSel, een compositie van
gevolg van het onlangs afgesloten yzeren piaten, een kachelpijp en een
Nederl.-Russisch Cultureel akkoord. I ketting mag nu in het beeldenpark
Bruiklenen zijn toegezegd door o a. blijven. Het krijgt zelfs een plaatsje
het Rijksmuseum in Amsterdam, het in de officiële catalogus onder nr.
„uitbeelding", en verder tot „verbeel
ding". Park Sondsbeek noemde hij
een subliem décor voor de expositie,
waarop om en naby de 300 beeld
houwwerken te zien zijn en ook
een klankbeeld te beluisteren valt.
Ook prof. dr. J. L. C- Jaffé wees
erop dat er een nieuwe verhouding
tot de beelden gevonden is. „Deze
staan", zei hij, niet meer apart,
maar midden tussen de mensen met
wie zij de ruimte delen. Ook wees
hij erop, dat de vryheid, welke tech
nieken en materialen verworven
hebben, vooral een vrijheid is van
de menselijke scheppingsdrang.
De vijfde internationale
beeldententoonstelling in Park
Sonsbeek is gisteren officieel ge-
opend. De foto toont het exte
rieur van het tentoonstellings-pa-
viljoen, met op de voorgrond een
compositie in hout van Leo de
„Sommige schrijvers", vervolgde de
generaal, „proberen het Russische
volk te kleineren door af te geven
Op 23 juni zal Prins Bernhard
n Amsterdam wederom een zil
veren anjer uitreiken aan drie
erlan- Nederlanders die zich bijzonder
verdienstelijk hebben gemaakt op
cultureel gebied.
De onderscheiding valt dit
jaar ten deel aan mevrouw I. M.
Fennema-Zboray in Amsterdam,
oprichtster van het kindertijd
schrift Kris Kras en ijveraarster
voor verantwoprde kinderlitera
tuur.
Broeder Erich (J. A. F. de
Rijk) in Oudenbosch, amateur
Astronoom, ontvangt de zilve
ren anjer in verband met de op
richting van de enige volksster-
rewacht in Nederland in Ouden
bosch.
Mr. Romke de Waard in Bad
hoevedorp krijgt de zilveren an
jer als deskundige op het gebied
van carillons en draaiorgels, in
het bijzonder als initiatiefnemer
van het unieke, in Utrecht ge
vestigde, museum „Van speel
doos tot pierement".
Stipendia en opdrachten
aan Ned. componisten
Minister Vrolyk (C.R.M.) heeft een
commissie ingesteld die tot taak
heeft hem van advies te dienen in
zake het verlenen van stipendia in
1966 aan Nederlandse componisten.
In deze commissie heeft hjj be
noemd: tot lid en voorzitter: prof.
ar. J. M. A. F. Smits van Waes-
berghe te Amsterdam; tot lid: Ch.
E .Havelaar te Utrecht, mr. G- H. F.
Landré te Amstelveen, J. Ode te Am
sterdam en dr. J. Wouters te Hilver
sum; tot secretaris: B. P. Wagemans
te Voorburg.
De minister heeft ook een com
missie van advies ingesteld voor het
toekennen van pryzen en het verle
nen van opdrachten aan Nederland
se componisten in 1966. In deze com
missie heeft hij benoemd: tot lid en
voorzitter, A. Rieu te Maastricht; tot
lid: A W. A. de Leeuw te Hilversum
en L. Toebosch te Breda; tot secre
taris: B. P. Wagemans te Voorburg.
Mauritshuis in Den Haag, de Stich
ting van der Vorm in Rotterdam.
H.M. de Koningin van Engeland, de
National Gallery in Londen, het
Louvre te Parijs, het Prado in Ma
drid, musea in Brussel, Wenen, Karls
ruhe, Kassei en particuliere verza
melingen, Engeland, Frankrijk en
Duitsland.
Drs. J. N. van Wessem zal van
avond in het museum „De Laken
hal" een voordracht aan deze unie
ke tentoonstelling welke tot 5 sep
tember zal duren, wyden.
144. maker S. de Quercu z(ijnde een
voordspeling op de naam van de
;cholierenvereniging Quercus, latijn
„Uitbeelding" en
„verbeelding"
Vooraf werden de genodigden toe
gesproken behalve door minister
Vrolyk door burgemeester C. G.
Matser, die er de nadruk op legde,
Woedende Wolkers J
pakte z'n spullen
(Van onze correspondent) t
Jan Wolkers heeft plotseling ij
t
l de expositie van zyn werk als
l beeldhouwer afgelast. Deze zou
i vanavond in de zalen van de
i Rotterdamse Kunstkring aan de
Witte de Withstraat worden ge
opend. Het werk was al aange
komen. Tydens de inrichting
van de tentoonstelling echter,
vielen drie reliefs van de muur
en daardoor is de kunstenaar in
woede ontstoken.
Het bestuur van de Kunst
kring verklaarde zich onmiddel
lijk verantwoordelyk voor de
schade en kon de heer Wolkers,
na overleg met de Kunststich
ting, desnoods zelfs een andere
zaal aanbieden, n.l. de gemeen-
telyke expositiezaal aan de
Lynbaan. Daar zou de tentoon
stelling op 31 mei hebben kun
nen beginnen. De heer Wolkers
wilde daar niet van weten. HJJ
pakte zyn spullen en vervolgens
de telefoon om de pers van zijn
wederwaardigheden op de hoog-
te te stellen.
De muur van de Kunstkring-
zaal is al jaren een bron van
f zorgen aangezien deze door het
f slopen van belendende panden
f is verzwakt.
David Röellprijs
voor Wessel Couzijn
(Van onze correspondent)
De David Röell-prijs, groot
f 6.000, is toegekend aan de 53-
jarige Amsterdamse beeldhou
wer Wessel Couzijn. De prijs is
in 1963 ingesteld door het Prins
Bernhardfonds ter bekroning van
het gehele oeuvre van een Ne-
I derlandse kunstenaar.
De prijs werd op 20 november
1964 voor het eerst uitgereikt, en
wel aan de nestor der Neder
landse typografie, Piet Zwart.
De heer Couzijn zal de prijs in
het najaar in ontvangst nemen,
tijdens een plechtigheid in de
David Röellzaal van het Rijks
museum in Amsterdam,
