de
Politiek polsstokspringen
economische weide
in
Kritieken van een veelzijdige
financieel overzicht
Kapitaalnood wordt
I bepaald nijpend
ïebakken peren
Maatregelen
tegen Tsjombe
Kerkdiensten Leiden en omgeving
Geen bijlslagen,
maar fijne injecties
HEBT U HET NIEUWE Ppl?nm
GASFORNUIS AL BEWONDERD
BIJ UW HANDELAAR?
RDAO 21 MEI 1966
LETDSCH DAGBLAD
ding tussen 1862 en 1964 nmar liefst
526 heeft bedragen. Zwaarlijvig
zijn de loontrekkenden wel gewor
den, want de loonzakjes pullen tenge-
woordig uit van de bankbiljetten in
bedragen waarvan we een Jaar of
tien geleden nog niet durfden dro
men.
De keerzijde daarvan is dat de be-
(Van onze financieel-economische medewerker)
Polsstokspringen is plotseling een druk beoefende sport van de
lltid in de economische weide geworden, nu gebleken is dat er
-dere sloten op de weg naar het einddoel liggen dan waarop ge-
;tnd was. In vergaderingen van de verschillende partijen valt de
idens te beluisteren dat de overheid het ambitieuze programma
het niet in één keer kan worden uitgevoerd, het maar in ver-
illende etappes tot stand moet brengen, of een ander spreekt
l het temporiseren van de overheidsuitgaven voor doeleinden,
tot voor kort nog tot de politieke heilige huisjes mochten wor-
l gerekend.
hidertussen zitten de ministers
de gebakken peren van het vrij-
loonbeleid waartoe in een periode
toenemende schaarste op de ar-
jdimarkt werd besloten. Loonstop
een loonstop dat werd in de af- -
pen week de kwestie, die het stedlngsmogelUkheden niet navenant
it besproken werd met de daar r¥V
at onvermijdelijk mee samen-
gende prysstop.
jpor geen der drie partyen ls het
genaam het falen van de mis-
t erkennen, maar het kan geen
ud om onder ogen te zien dat
oneer voor een vrye loonontwikke-
wordt gekozen ook de volle
nquentles en dan tot het bit-
i einde moeten worden ge-
gen. Durven overheid, onder-
nen en werknemers de harde ge
en van wegterende goud- en de-
E«serves en een periode van
»heid en malaise niet te aan-
q, dan zit er niets anders op
'terug te keren tot een geleide
lolitlek.
uma vervalt men van het een
I het andere, want als de lonen
jl banden worden gelegd, dan moe-
J|eok de prijzen worden gefixeerd
Inbegrip van die voor het kapt-
Vraag niet wat daar allemaal
iou vastzitten, want we zou-
spoedig verstrengeld raken
jn algehele geleide economie,
ftjtou dan de grondslag moe
ien in het gekozen uitgangs
Cvan een zogenaamd „plan",
alleen al uit politieke ge-
ïoek bekeken interessant zijn
gaan welke consequenties daar-
nden zijn verbonden.
Eenwichtige groei
de economist, die natuurlijk
k ander mens zijn politie-
>rkeur heeft, heeft een der-
bespiegeling echter alleen
rom er in vakantie, wanneer er
anders te doen is, over te mij-
Het dagelijks gebeuren eist
aandacht op, dat er normaal
gelegenheid is om zich op iets
fers te bezinnen dan op de be
lering van de economische groei
het bewaren van het algemene
(wicht, met name wat betreft de
jlingsbalans, het prijspeil en de
Cmarkt. Minister Den Uyl heeft
gewezen dat de economische
de richtlijn aanwijst voor het
-Jwlchtsbeleid en welke instru-
rn dienen te worden gehan-
om de ontwikkeling in goede
|n te lelden,
de praktische hantering van
ldelen van de monetaire poli-
het budgettaire beleid en de
en prijspolitiek doen zich even-
ïplicaties voor, die in de theo-
denkschema's niet altijd ge
uit de verf komen. Bij de eco-
che groei zijn vraagaspecten,
aanbodsaspecten te onder -
iden.
Op theevisite
de huidige situatie wordt het
npo niet gelimiteerd door de
tieve vraag, want als het aan
[vraag alleen lag zou het groel-
zo snel zijn als dat van het
[else sprookje van Jack en de bo
lt, die toen hy er in klom zo
[groeide dat hij bij de engeltjes
evi8itie kon gaan. Met ander
i er zou haast geen einde aan
de zaken er thans voorstaan
tempo van de algemene eco-
che groei afhankelijk van de
jkheden om het aanbod te ver-
Vergroot echter het aanbod
!w eens als de arbeid schaars is,
F kapitaal zo mogelijk nog schaar-
de geschikbare bodem ontoe-
tond is en er eigenlijk ook nog
Ma een tekort aan goede onder
is bestaat-
Verboden paden
N®em dan nog In aanmerking dat
I door een stelsel van internatio-
P® verdragen geklonken zijn aan
W wisselkoersen, zodat we geremd
Men in de bewegingsvrijheid op
Ftair terrein, blijkt wel dat het
wen naar de juiste methode om
het economische slop te gera-
gelijk staat aan het zoeken naar
«teen der wijzen".
gelukkige omstandigheden ls
de economie ondanks het ver
jagen om de groei zo evenwichtig
te doen verlopen, bloeit als
mi» vjVOren' sluiten van haar-
in Deventer, Coe-
en Arnhem neemt alleen
wat van de gloed weg, omdat
een kwestie van structurele aard
fj ,^burgse hoogleraar heeft
je balansen van hotel Krasna-
y berekend dat de geldontwaar-
zijn toegenomen. Toen de arbeid
schaars wa« geworden stond er niet
genoeg kapitaal tegenover om door
investeringen tot de gewenste pro-
duktievermeerdering te geraken. In
de afgelopen week zijn de eerste le
ningen tegen 7% rente aangekondigd.
Op Duits rentepeil
Daarmede hebben we het Duitse
rentepeil bereikt en de mogelijkheid
is niet uitgesloten dat er binnen niet
al te lange tyd een nog hogere rente
uit de bus zal komen. In feite ge
ven de deze week aangekondigde
leningen al een hongere rente dan
7%, en wel van 7, 07% ten gevolge
van de omstandigheid dat de uit
gifte plaats vind tegen 99%, zodat
nominaal geen duizend harde
gulden* op tafel behoeven te worden
gelegd, maar slechts 990.
De kapitaalschaarste zal ongetwij
feld ran invloed zijn op de moge
lijkheden om het ambitieuze re
geringsprogramma uit te voeren.
Weliswaar zit de minister van Finan
ciën op het ogenblik nog met een
tameiyk goed gevulde schatkist, doch
binnen afzienbare tijd moet er een
aanvullend komen door middel van
een Staatslening. Het geringe succes
van de vorige uitgifte zal de minis-
ster wel voorzichtig maken bij het
bepalen van de voorwaarden daar
van. Daarbij kan niet helemaal wor
den afgegaan op de berekening van
de rentestanden aan de hand van
de beurskoersen van de uitstaande
obllgattelen ingen
Stijging in buitenland
Ook in andere landen valt een stij
ging van de rentevoet te constate-
zy het in trager tempo dan
bij ons. Zo wordt er in Zwitserland,
waar plaatselijke instellingen tot voor
kort tegen 4% konden lenen, thans
een rente geboden van 5%. Nog is die
rente een trekpleister, zoals deze week
bleek bij de sterke overtekening
van een lening van zw. frs. 30 min.,
die door de Graubüender Kantonal-
bank tegen 5% werd uitgegeven.
jaarverslagenstroom, die
nog enkele weken zal voortduren,
andere functie. Het kost allemaal
geldt, evenals de herstructuering bij
Koninklijke Papierfabrieken Van
Gelder Zonen handenvol geld gaat
kosten.
Aangezien Van Gelder wel weet
dat er voorlopig geen beroep op de
kapitaalmarkt kan worden gedaan, I
omdat door de dividendpassering de c
deur is dichtgeworpen, moet door ver- t
sterkte afschrijvingen getracht wor- 7
den de eindjes aan elkaar te knopen.
Vandaar de anomalie dat er winst-
belasting moet worden voldaan, ter-
wijl aandeelhouders een verliessal-
do voorgeschoteld krijgen.
Verlies of winst.
Bü Staatsmijnen liggen de zaken
precies andersom. Daar maakt de I
versnelde afboeking van het bezit
aan kolenmijnen dat er geen ven
nootschapsbelasting behoeft te wor
den voldaan en er zelfs nog geld
de fiscus wordt terugontvan
gen, maar dat aan de andere kant
de dividenduitkering (aan de Staat)
kan worden verhoogd van 12% tot
14%.
Tot nu toe heeft onze economie
nog geen schadelijke gevolgen on
dervonden van de Britse zeelieden
staking. Het zal echter niet lang du
ren voor de tomatenstroom uit het
Westland geen uitweg ziet naar an
dere gebieden als de export naar de
afnemers aan de andere kant van de
Noordzee blijft stagneren. Voor de
maatschappij Zeeland, die nu alleen
de dienst op Harwich uitmaakt, is
een versterkte toevloed van passa
bly kt dat het bedrijfsleven zich in j giers te constateren, maar erg ge-
het algemeen moet behelpen met de
middelen, die ter beschikking staan.
De grote omschakeling, die in ver
schillende bedrijfstakken ter hand
is genomen, vereist echter dermate
grote bedragen dat een verruiming
van de kapitaalmarkt welkom zou
zijn.
Phs. Van Ommeren moet naast de
investeringen ten behoeve van de
zeevaart middelen beschikbaar hou
den voor de herstructuering van het
vervoer van de kust naar het achter
land. Tankers voor de binnenvaart
worden vervangen door pijpleidingen.
voor een obligatie van f 1000 De tankopslagplaatsen krijgen een
Overheid drijft boekenvak
in hoek waar slagen vallen
De overheid drijft het boekenvak in de hoek waar de slagen
vallen. De overheidspolitiek is funest voor een rustige en gezonde
exploitatie van onze bedrijven. Tot deze uitspraken kwam dinsdag
de heer H. C. de Wit, de voorzitter van de Ned. bond van katho
lieke uitgevers in zijn openingswoord op de ledenvergadering, die
in Utrecht is gehouden.
drijfsleven en voor het boekenvak
in het by zonder.
Hjj had ook kritiek op de gehele
economische politiek van de over
heid inzake pryzen, lonen en belas
tingen en vond, dat sprake is van
een geforceerd beleid, dat aan al
le kanten tracht te Ifjmen en te
lappen, inplaatg van krachtdadig
het inflatiegevaar te ljjf te gaan.
De enorme koopkracht, de styging
van het nationale inkomen, komt
volgens de heer De Wit onvoldoen
de aan het boekenvak ten goede.
Hij memoreerde, dat zjjn omzetljjn
voor de boekhandel minder opliep
dan die voor andere branches in de
sector van de duurzame consump
tiegoederen. HfJ veronderstelde op
goede gronden, dat vorig Jaar min
der boeken zyn verkocht dan in
1964.
De heer De Wit constateerde, dat
de overheid weinig oog heeft voor
het boek. Als bewijs hiervoor wees
hij op de per 1 mei ingegane post-
tarieven. De verhoging van de PTT-
tarieven was volgens hem onverant
woord. De PTT investeert elk jaar
meer en elk jaar moeten deze in
vesteringen uit de lopende inkomsten
komen. Dit noemde de heer De Wit
een economisch ongezond beheer:
absurd op zich, fataal voor het be-
Het Kongolese Huis van Afgevaar
digden heeft gisteren de parlemen
taire onschendbaarheid opgeheven
van oud-premier Tsjombe. De Ka
mer was bijeengekomen op verzoek
van president Moboetoe, die Tsjombe
verweet zyn politieke activiteiten in
Europa voort te zetten.
lukkig is men er niet mee. Het meest
verontrustende verschynsel is
hernieuwde onrust rond het pond
sterling op de internationale valu
tamarkten
GELOVEN OP ZONDAG
De afgelopen week kwam mij
bovenstaande uitdrukking „gelo
ven op zondag" onder ogen in
het blad .Kerk en Israël". Deze
formulering werd gebruikt naar
aanleiding van een bekend
Wending-nummer „Geloven op
maandag". Het is een typisch
voorbeeld van onze beweegiyke
tUd. „Geloven op maandag" wil
de terecht onderstrepen, dat het
geloof wil functioneren in ons
leven van elke dag, in ons werk
milieu, in de wereld van het be
drijf en de politiek. Het geloof
is maar niet iets voor de zondag.
U kent nog wel dat populaire
gezegde: geloven doe je in de
kerk.
Ja, als we dat dan ook maar
doen! Geloven in de kerk. Dan
zal dat 's maandags heus te
merken zyn. Maai- als we zon
dags zelfs in de kerk niet meer
geloven, omdat we er niet of zel
den meer inkomen, wat zal er
dan in de week van overbiyven.
En moeten we deze situatie nu
niet onder ogen zien? Er was
een tyd dat we ons bezig hiel
den met wat er al of niet mocht
op zondag. Op enkele achter
hoede gevechten na is die stryd
nu wel voorby. Maar het sta
dium waarin we nu zyn terecht
gekomen is veel ernstiger, zegt
Ds. Gerssen in .Kerk en Israël".
Velen zyn de zondag als zodanig
kwytgeraakt. Hy is alleen maar
een stuk lege tyd die gevuld
moet worden. En wat we nodig
hebben is een afdoend middel
tegen de verveling. Nu, van alle
kanten worden middelen aan
gedragen. We zyn zo druk met
het doden van onze tyd, dat wij
niet meer merken hoezeer wy
ons vervelen.
Best mogeiyk, dat dit niet van
U geldt. We moeten altyd op
passen voor generaliseren. Maar
U herkent het.
Een volk is te herkennen aan
zyn feesten. Als 5 mei niet erg
meer wil als nationale feestdag,
dan betekent dit dat het her
dachte feit z'n waarde voor ons
volk aan het verliezen is. Als de
zondag vervloeit tot een stukje
van het vrye weekeinde, dan
houdt dit in, dat de opstanding
van Christus niets meer zegt-
Het is inderdaad een grote luxe,
zo'n zondag als het wekelyks
vieren van een bevrydingsdag.
Maar als we het besef hebben,
dat er niets te vieren valt, dan
geloven we niet meer in de kerk,
dan gelowen we niet meer op
zondag. Dan blyft er hoogstens
een beetje gelovigheid, een
beetje christeiykheid over. Zo
veel nameiyk als we zelf kun
nen opbrengen. Een zekere gods
dienstigheid, waar we God niet
by nodig hebben. Dit heeft met
het echte geloof en het echte
christen-zyn niets meer te ma
ken. Want de inhoud van het
echte geloof. o.a. de opstanding,
is wel zo ongelofelyk, dat je
daar God tot en met in nodig
hebt.
WOORD
VAN
BEZINNING
Wy geven wel eens af op de
sabbat van de joden, als we daar
iets over horen, bijvoorbeeld in
een reportage over het leven in
de staat Israël. En er zyn voor
schriften, die niet ideaal zyn.
Maar er zyn Nederlandse chris
tenen in Israël, die verklaren,
dat ze, terug in Holland, de sab
batsviering het meeste zullen
missen. Aan alles bemerk
je daar op de sabbat dat er
iets groots aan de hand is, iets
buitengewoons. Dat regels als
een haag om de sabbat heen
staan is om de speelplaats van
de kinderen van God te be
schermen.
Als velen hier menen, dat ze
een speelplaats zonder haag
kunnen hebben, slaan ze, zegt
ds. Gerssen, hun christeiyke
vermogens te hoog aan en on
derschatten ze de wereld.
Zonder spelregels ls oo^ aan
het spel van de zondag echt
geen aardigheid meer.
Door de zondag te vieren, zeg
gen we „neen" tegen de „vreem
de goden", rebelleren we tegen
de slaverny, ook in al z'n mo
derne vormen. Dit noncorvfor-
misme is het geheim van het
echte leven.
Professor Mlskolte heeft op
de hem eigen wyze het eens in
dringend zo geformuleerd:
Gedenk de sabbatdag, dat gy
die heiligt. Dat ls ouderwets,
maar ongevaariyk! En toch, im
pliciet, verwyt ik U dan iets dat
veel erger is dan alle dievery
en tuchteloosheid! En daarover
zoudt ge eerst recht verontwaar
digd moeten zyn; ik veronder
stel nameiyk, dat gy gemeeniyk
goddeloos leeft, n.l. los van
God, deze God, de Majesteit van
deze dag, de Majesteit van de
Bevryder, die mildeiyk geeft en
niet verwyt, maar uw tyd van
dag tot dag begeleidt Wy
hebben de wet geschonden,
daarin (meer dan lief is) onszelf
bloot gegeven als mateloos on
dankbaar, gans-afgestompte
wezens, aan wie alle genade-in
vloed verspild is". Aan geloven
op maandag gaat geloven op
zondag vooraf.
Als wy al maar de hand aan
de ploeg willen slaan en verge
ten eerst de handen in de schoot
te leggen om ons alles door
Christus zelf gulweg te geven
krygen wy twee linkse handen
in het koninkryk van God.
H. Bouter
her. predikant
te Leiden.
ZONDAG 22 MEI
Leiden: Herv. Gem.: Gem. Pieters-
kerk 10 u dr. P. L. Schoonheim.
Hooglandse Kerk 10.30 u dhr. J. van
der Hoek te Leiderdorp.
Marekerk 10.30 u da. J. van Achter
berg; 5 u ds. L. Kievit.
Oosterkerk 10 u ds. M. Hanemaayer
te Alphen aan den Rijn.
Bethlehemkerk 10 u prof. dr. H.
Berkhof.
Maranathakerk 10.30 u dhr. J. Kooij,
7 u ds. H. J. van Achterberg.
Bevrijdingskerk 9 u ds. M. C. Koole
te 's-Gravenhage, 7 u ds. H. Bouter.
Koningskerk 10 u ds. J. de Wit.
Vredeskerk 10 u ds. P. Kloek.
Ver. Vrljz. Hervormden 10.30 u mevr.
ds. H. J. de Groot-Dorlas.
Eglise Wallone Geen dienst.
Academisch Ziekenhuis 10 u dhr.
G. Huigen.
Dlaconessenhui6 10.80 u ds. P. J.
Pennings te Axel.
Jeugdkerk Aula Gymnasium 10.30 u
De heer F. H. Sachs.
Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u «is.
Bovenberg. 6 u dr. Vlijm, 7 u ds. A. C.
Scherpenisse te Scheveningen. Dienst
voor belangstellenden.
Petrakerk 10 u ds. Kronemeljer; 5
u ds. Haverkamp.
Oude Vestkerk 10 u ds. W. v. d.
Meulen te Leldschendam. 5 u dr.
Dronkert.
Maranathakerk 9 u dr. Dronkert; 5
u da. Kronemeljer.
Bovenberg.
„Groenhoven": 10 u da. Haverkamp.
Jeugdhaven „De Mirt" 10 u (Oude-
rendienst) de heer Verheul.
.Chr. Geref Kerk: 10 en 6 u ds. Rlb-
ber8 te Enschede.
Doopsgez. Gem.: 10.30 u ds. P. Mes-
sle te Breda.
Nieuw Apost. Kerk (H. Rijndyk 24):
9.45 en 4 dienst (donderdag 7.45 u
dienst).
Vrij Kath. Kerk (Vreewykstraat 19):
10.30 u gez. H. Mis.
Oud Kath. Kerk (Zw. Singel 50):
9.45 u Hoogmis; (woensdag 9.30 u H.
Mis). d u
Rem. Gem.: 10.30 u ds. E. J. Kuiper. I 9.30
Evang. Luth. Gem.: 10.15 u drs. A.
D. Hoogslag te Hoorn.
Evang. Chr. Gemeenschap (Middel-
ategraent 3): 10 en 5 u dhr. Dikkes.
Christian Science (Steenschuur 6).
10.30 u dienst.
Leger dea Hells: 10 u Heiligingssa
menkomst; 6.45 u Openluchtsamen
komst Gangetje; 7.30 u Verlosslngs-
aamenkomst.
Baptlstengem.: 10 u ds. L. Nleman
te Den Dolder; 5 u ds. M. Cohen;
(dins 7.30 u bidstond).
Geref. Gem.: 10 en 5 u leesdienst;
(woensdag 7.30 uur ds. A. Vergun6t).
Geref. Kerk (vrljgem.) 10 u ds. J.
Douma; 5 u ds. J. v. d. Haar.
Aarlanderveen Herv. Gem.: 10 u
ds. A. van der Kooy te Noorden; 6.30
u ds. Lalleman te Oudewetering. Ge
ref. Kerk 10 u en 6.30 u ds. W. J. van
Hoek. Chr. Geref. Kerk 9.30 u Dienst
des Woorda; 7 u ds. L. S. den Boer
te Sassenhelm.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem..
Advent6kerk 9.30 u 'ds. J. H. Bogers
(herdenking 100 jaar zondagsschool)
6.30 u ds. C. L. v. d. Broeck te Zwam-
merdam; Kruiskerk Gouwsluis 7 u ds
M. Hanemaayer; Opstandingskerk 9.30
ds. W. Verwelj (Heilig Avondmaal);
10 u ds, Bogers (Heilig Avondmaal).
Martha-Stichtlng 10.30 u ds. C. H. M.
ten Kate te Den Haag. Oudhoorn se weg
Wijk 1 10 u ds. G. Cadée. Slonskerk
Wijk II 9.30 u ds. H. Koudstaal. 6.
ds. J. Kruyt te Rotterdam. Gebouw
Onderweg Wijk III 10 u prof. dr.
Schoneveld te Den Haag. Geref. Kerk:
Salvatorlkerk W. de Zwijgerlaan 10 u
ds. Westerveld en 5 u ds. Schuring.
Alphen-Noord Goede Herderkerk 10 u
en 6.30 u ds. W. Tom. Geref. Kerk
(Vrijgemaakt): Gebouw speeltuin ver.
Bloemhof 9 en 5 u stud. W. G. Riet
kerk. Chr. Geref. Kerk: Jeruzalem-
kerk 9.30 u Dienst des Woorda; 7.45 u
ds. H. C. van der Ent te Katwijk
Zee. Oud Geref. Gem.: 9'30 u ën 4 u
Leesdienst. Rem. Geref. Gem. Geen
dienst. Baptisten Gem.: Kerkgebouw
Molenvlietlaan 10 u ds. M Cohen: 6.30
u ds. R. Relllng. Volle Evangellegem
(gebouw Volksbelang) 10 u dhr. W.
IJntema.
Benthuizen Herv. Gem. 9.30 en
ds. W. A. S. Laurense; Geref Gem.
en 6 u ds. F. Harlnck.
personages en deszelfs hoge borsten
neergeschreven zijn, maar dat des
alniettemin de toon altijd iet* heeft
dat ik, geloof ik, maar „gemoede-
lykheid" moet noemen.
De kreet op de flaptekst „Wie
gaan er nu voor de byi van Scheep
maker" acht ik dan ook niet juist.
Er komt helemaal geen byl aan te
pas. Hy werkt als er dan toch
vergeleken moet worden eerder
met de fyne injectienaald. Je
voelt de prik nauwelyks of niet,
maar het- resultaat is biyvend. Dit
zijn geen stukjes die je een keer
leest en dan weglegt. Daarom vindt
ik het jammer dat er aan „Hol
lands Kwartier", een ding ontbreekt,
c ii j i„, t te weten een inhoudsopgave.
sprekingen over. Sterker nog: zelf geen t.v. nebbende dat kan er D[c zou ongetwyfeld by^der lang
bij schrijvers niet af; zie de schetsen Geld. I en II in dit boek
vaar ik geheel en al op het kompas van Nico Scheepmaker. Als
mens van het vak is mii duidelijk gebleken dat ik hem vol vertrou-
Nico Scheepmaker. Hollands Kwartier.
De Arbeiderspers, Amsterdam
Nico Scheepmaker is een veelzijdig man. zegt de flaptekst en
ik ben de laatste die daar aan zal twijfelen. Ik geef er echter de
voorkeur aan zijn veelzijdigheid een beetje anders te bekijken dan
uit het oogpunt van het feit dat hij dichter, journalist enz. is. Hij
is werkelijk machtig veelzijdig in de zin van belangstellend en rea
gerend. Dat hij t.v.-criticus was wist ik, want ik sla zelden zijn be
J-dat kan e
i dit boek j
mens van het vak is mij duidelijk gebleken
wen kan volgen ook als ik het niet met hem eens ben. Dat is juist
plezierig. Uit de korte kritieken die ik van hem lees. spreekt iemand j
met een zuiver eigen oordeel, iemand die weet waar hij het over
heeft en iemand die prettig en leesbaar schrijft.
Het doet me dus extra genoegen
in dit „Hollands kwartier" het
bewys te vinden dat ik geiyk had
hem als myn uitverkoren TV cri
ticus te nemen. Dat is op zichzelf
een bevredigend gevoel dat ont
dekken van Je geiyk, bedoel ik
maar zelfs tü had ik nooit eerder
een letter van deze Scheepmaker
onder ogen gekregen, dan zou de
inhoud van deze bundel artikelen,
schetsen, entrefilets of hoe moet ik
ze noemen, my onmiddeiyk met
gespannen aandacht in de houding
gebracht hebben, want dit Ls een
zeer voortreffeiyke verzameling
goedgeformuleerde meningen.
Om dit soort stukken te kunnen
te kunnen schrijven moet de
BoekenmaRkt
schrijver beschikken over een héél
speciaal talent, een enorme dosis
geest, originaliteit en kwiekheid
van reageren op ongeveer alle*
waarop gereageerd dient te worden.
En de reeliydigheid hierboven ge
noemd bezitten. Deze combinatie
komt hoogstzelden voor en nage
noeg niet in Nederland, Wat ver
der opvalt is dat de reacties en
commentaren van Scheepmaker
zonder pardon, zonder goedpraat-
jea, zonder gespaar van bevolkings
groepen en hun lange tenen of van
zyn geworden maar hy had
toch bet-er by kunnen zitten. Nu
moet ik eindeloos bladeren om za
ken die me getroffen hebben terug
te vinden, om anderen iets te laten
lezen resp. voor te lezen. Zo la het
my werkeiyk vergaan met „Hol
land* Kwartier" en ik kan u de
terzekering geven dat er een hoogst
enkele maal met het hoofd geschud
werd, maar byna altyd met de le
ver.
Dat „Weekendpelgrimage" van
Tip Marugg tenslotte aan een twee
de druk is toegekomen, is verheu
gend, want deze roman heeft zeer
bijzondere eigenschappen die hem
ver boven de gemiddelde moderne
roman uithalen en zeker boven de
gemiddelde Ik-romans. Hoewel net
verhaal speelt op Curasao moet
men niet denken een naar de tro
pen verplaatste streekroman in
racao is inderdaad wel een intri
gerend en hoogst eigenaardig
stukje grondgebied in de Caraibl-
»che en men komt er al lezend heel
wat van aan de weet, maar het is
Marugg toch niet te doen om het
leven en streven dit kittelorige
eiland uit de doeken te doen.
Zeker ia dit een roman in de
eerste persoon enkelvoud. De „ik"
vertelt alles. Een man die alleen
leeft, doet verslag van een wille
keurig weekeind waarin hy niet
veel anders doet dan in zyn slee
rondryden langs het geringe aan
tal kilometers dat er te berijden valt
en een aantal cafe's bezoekt, die in
vergelyking tot die kilometers for
midabel in aantal moeten zyn.
Ook dat is niet zo belangryk. Wel
belangry'k is de manier waarop de
ze man, min of meer in staat- van
dronkenschap, zichzelf even subtiel
al* volledig het binnenstebuiten
keert zodat er een men* begint te
leven die uniek is als romanfiguur.
Uniek juist omdat er vele van de
ze eenzaam rondhangenden moeten
zyn die zichaelve zullen herkennen
ondank* de variaties die natuur
lijk talloos zyn. Tip Marugg is
auidelyk een schryver die iets te
zeggen heeft, die dat doet op zyn
manier en die geen literatuur be
dacht heeft. Zyn „ik-figuur" is aan
óe zuivere zelferkenning toe.
Dat een deel van het alleenrijn
van deze figuur samenhangt met
de rassenkwestie hy is geen
Cura^ao-enaar met gevoel kost het
hem de grootste moeite aan het
kleuronderscheid aandacht te
schenken vooral waar het hem dui
delijk is dat dat onderscheid on-
herroepeUjk gemaakt wordt door
zyn bruine vrienden is interes- j
sant maar lang niet het in
teressantste van dit sombere maar
intens levende boek.
CLARA EG GINK
Bodegraven Herv. Gem. 9 u ds.
E. Looze te Hilversum. 10.30 u ds. C.
A vail Harten, 6.30 uur ds. Balke.
(Nieuwerbrug) 9.30 u ds. Balke. 6.30 u
as. Kool te Woerden; Geref Kerk: 10
en 6.30 u ds. H. B. Weijland te Arn
hem. Geref Kerk (vrijgem.): 10.30
en 3.30 u Stud. Ritkerk te Lisse. C
ref. Gem. 10 en 6 u leesdienst. Eva:
Luth. Kerk 10.30 u ds. B. G. t-e Win
kel (H.A.). Evangelisatiekring 10 u
•redlenst 6.45 u Jb. Klein Haneveld.
-JskooD Ch
4.30 .1
doorn; Geref. Gemeente 9.30 u Lees
dienst, 7 u ds. H. Rljksen uit Gouda.
Geref. Kerk 9.30 en 5 u ds. G. Vesseur
Herv. Gem. 9.30 u ds. W. L. Heymans.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30
ds. G- Jonkers. 6.30 u ds. A. M. Lln-
denberg te Ter Aar. Geref. Kerk Ö.30
en 6.30 u ds. Brink,
lliliegom: Herv. Gem. 10 u ds. Brons-
feest (herdenking le lustrum Jeugd-
apel) m.m.v. kinderkoor o.l.v. mevr,
J. de Giet-Visser, cantor-organist San-
dor P. Visser; 7 u ds. A. H. Smits te
Noordwijkerhout. Evangelisatiegebouw
Venneperw. 5 u ds. J. C. J. Bronsgeest
te Nieuw Vennep. Geref Kerk 10 en 5
u ds. W. H. Pouwels. Chr. Geref. Kerk
10 en 5 u ds. W. van Dijk.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u ds. J.
Broeyer.
KatwL
dorpskerk 10 u dr. F. C. Kamma te
Oegstgeest; 6 u A. Makkenze kapel
Nieuwe Duinweg 10 u ds. A. Makken
ze; 6.30 u ds. C. R. H. ter Haar Ro-
meny, vlootpredlkant M.V.K. Valken
burg; gymnastieklokaal Narcisstraat
10.30 u dhr. J. F. G. Slerat te Lelden;
Geref. Kerk 9.30 u ds. R. de Vries te
Katwijk aan Zee; 6 u ds. A. C. van
Beek.
Katwyk aan 7.ee Herv. Gem.:
Nieuwe Kerk 10 u ds. Vink. 6u da.
Vroeglndewey; Oude Kerk 10 u ds.
Vroegindewey; 6 u ds. M. Kalvenaar
te Hendrik Ido Ambacht. Ichtuskerk
10 u ds. L. Kievit te Leiden; 5 u c
Hagen (H.A.). Hulpkerk Hoornes 10
da, de Vos; 6 u ds. Boer; Groen van
Pr. school 10 u ds. van Roon. Zeehos-
ds. de Vries; P. Helnlaan 9.30 u ds.
van Beek 5 u ds. Bakker. Chr. Geref.
Kerk 10 en 5 u ds. van der Ent. Ge
ref. Kerk (vrij) 8.30 en 7 u ds. Doo-
renbos te IJsselmuiden; 10.30 en 6 u
ds. L. J. Gorls te Wezep. Geref. Gem.
10 en 5 u Leesdienst. Geref. Gem. In
Ned. 10 en 5 u Leesdienst.
dienst m.m.v. „Hart en stem'
zaal zyikwartier 10.30 u ds. J. P. Hom
nef; Gebouw 10 u Jeugdkerk; Geref.
Kerk: 10 u ds. Mlnnema; 6.30 u ds.
Van Drie; kerkzaal Zyikwartier 9 u ds.
Van Drie; 5 u ds. Minnema. Ver. Vryz.
Herv. Gebouw Lindelaan 12a 10.30 u
mej. C. de Jong te Overschle.
Lelmuhlen Herv. Gem. 9.30 u ds.
Kruyne te Heemstede; Geref Kerk 9.30
u en 7 u ds. J. Baaljens.
Msse Herv. Gem.: Grote Kerk 10
xi ds. S. Kooistra: 7 u ds. S. Koolstra.
Helv. kapel 9 en 10.30 u ds. H. G. Oos-
tlnga; Geref Kerk 10 en 7 u ds. A. E.
van der Woude; Chr. Geref. Kerk 10
en 4.30 u ds. D. H. Biesma; Geref.
Gem. 10 en 4 u ds. W, Suyker; Ge
ref. Kerk (vrijgem.) 10 en 4.30 u ds.
A. Duits te Emmer-Compascuum. Oud
Geref. Gem. 9.30 u en 3 u Leesdienst.
Ned. Prot. Bond Geen dienst.
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u da
D. Oliemans, 6.30 u de heer Van der
Hoek te Leiderdorp. Geref. Kerk 9.30 u
da Marais en 7 xi ds G. Vessexir te Boa
koop, Chr. Geref. Kerk 9.30 u en 6.30
u Dienst des Woords, Rem. Geref. Gem.
ds J. W. Werv te Haarlem.
Nleuwveen Herv. Gem. ds A. de
Leeuw te Boskoop. 630 u «is D. Olie-
mans te Nieuwkoop (Jeugddienst) Ger.
Kerk 9.30 en 630 u ds Melnxlers.
NoordwUk aan Zee Herv. Gem. 10
ds D. Keuning. 7 u ds J. van Dok.
(Sole Mlo) 10 u da A. L. Laprê. Geref.
Kerk 10 u ds. J; te Winkel te Sassen
helm. 7 u ds C. van Beek te Katwijk
a/d Rijn. Herv. Geref. Evangelisatie
10 u ds G. van der Kamp te Den Haag
(VGLO-sch<x>l, Schoolstraat 2) 330 u
ds W. Vroeglndewey te Katwyk aan
Zes-
Geref. Kerk 930 u da W. Dekker, 5 u
de B. Bouma. (Van den Berghstleh-
tlng) 11 u ds W. Dekker. Ned. Prot.
Bond geen dienst.
Xoordwykerhout Herr. Gem. 10
u ds A. H. Smits.
Oegstgeest Herv. Gem. Groene
Kerk) 10.30 u da W. E. Verdonk, (Pau-
luakerk) 10 u ds J. Irlk, 7 u da L.
Kievit te Lelden (Rynlande Lyceum
Jeugdkerk) 10.30 u wika M. A. de Vlie
ger. Vrijz. Herv. 10.30 u ds A. Ver-
straate te Berkhout. Geref. Kerk 10 en
7 u ds H. Post te Leiden, Geref. Kerk
meemaakt) 830 u en 3 u de J.
Oude Wetering Her?. Gem 930 u
da Lalleman, 7 u da Van Rom te Pljn-
adker, Geref. Kerk 930 en 630 u ds
I Meyer te Oegstgeest, Rem. Oeref.
Gem. Geen dienst.
RUnsaterwoude Herv. Gein. 1030
u ds A. M. Lindenbxirg te Ter Aar 7 u
da Vink te Katwijk aan Zee, Ohr eer.
Kerk 9.30 u Dienst des Woords 2.15 u
da G. de Vries te Rymrtnirg.
RUnsborg Herv. Oem. (Grote Kerk)
930 u ds M. C. Groenenwoud 5 u ds
H. van Goal inga (Bethelkerk Brou-
werstraat) 930 u ds H. van Goellnga
5 u ds M. C. Groenenwoxtd, Geref Kerk
(vrijgemaakt) 10 en S u di J v: d
Haar. Chr. Geref Kerk 10 en 5 u ds
Vries. Geref Kerk Petrakerk
9.30 en 5 u da v. d. Linde, Rapenbxiïg-
9.30 u ds E. H. Nagel te Am-
lam. 4.30 xi da J. van Drie te Lei
derdorp. Maranathakerk 930 en 5 u
da Byle-veld (In alle dlenaten viering
Sassenhelm Herv. Oem. 9 en 10.80
u ds W. H. Welvaart. 5 u ds H. O.
Oostlnga te Llese, Geref. Kertc 9.30 u
ds H. v. d. Berg en 5 u ds J. D. de
Winkel. Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u
Winkel. Chr. Geref Kerk 10 en 8 u ds
L. S. de Boer. Ned. Prot. Bond 10.30 u
ds D. A. Haaster te Schiedam.
Waddinxveen Herv. Gsm. 9.30 xi
da J. Verwellus 630 u <1* J. R. Cxipe-
rua (Wijkgebouw) 9.30 u ds J. van
Drenth te Ede, 6.30 u da J. Verwellua,
(Bethel) 930 u ds J. R. Cuperua, S u
ds J. van Drenth te Ede, 11.30 u «la
Fader te Schoonhoven (Maleise-
dlenat, (Immanuelkerk 9, 1030 en 530
u ds B. Koekkoek, Geref. Kerk 930 u
f. <ir. W. C. van Unnlk te Bllthoven
da P. Kloek te Lelden. Rem. Ge reef.
Gem. geen dienst, Chr. Algesch. Gem.
30 en 5 u ds. A. P. Verloop.
Valkenburg Herv. Oem. 19 en
630 u ds D. Lëkkerkerker, Geref. Kerk
9.30 u «3a L. de Vries te Katwijk. 8 u
Voorschoten Herv. Oem. (Dorps
kerk) 10 u da Saraber, 7 u ds Hengst-
--- Bn
Warmond Herv. Oem. 10 u Prof.
dr. Zandee (Jexigddienst) te Utawoht,
7 u ds Oostlnga te Llase.
Wassenaar Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 xi vinarls R. Steenstra; 1 u
ds. C. A. Korevaar te Rotterdam; Kle-
vltkerk 9 xi jeugdkerk; 10 u J. T.
Wiersma; Deylerhxils 10.16 u ds. Th.
C. Frederlkse; Dorpscentrum 10 u
jeugdkerk. Geref. Kerk: Blo*meampl.
10 u dr. J. M. Vlijm (H.A.). middags
geen dienst; zyilaan 10 en 5 u ds. D.
van der Meulen. Ned. Prot. B«jnd:
Lange Kerkdam 1030 u ds. B. Nljholt
te Den Haag; Johannahuls 1030 u ds.
C. Brü6ewltz te Utrecht. Herv. Evan
gelisatie: DorpshUis 10 u ds. H. O. Ab-
xna te Gouda.
Woubrugge
Herv. Oem. 930 *a
Zevenhoven Herv. Gem. 9.90 h
ds. Kramer te Aalsmeer, Geref Kerk:
9.30 u en 7 u ds. J. Wagen sar te
Zwammerdam.
Zwammerdam Herv. Gem. 10 u
ds. C. L. v. d. Broeck; 6.30 u de. J. Th.
VV. Quak te Koudekerk aan den Ryn.
Geref. Kerk 10 u en 6.30 u drs. J.
Hilversum.
10 u ds. J. G. Paardekoper te
