SPORT
KLAVERBLAD-KOFFIE
het niet eenvoudig
et ook ingewikkeld kan
als
koffie die dit
merk draagt
is waard om
speciaal te vragen
Stakende Turken in
Joure ontslagen
Pariji
is is nog steeds
tegen toetreden van
Engeland tot de EEG
Gewapende overval op
klaarlichte dag
inerlijke bevrijding
of fataliteit?
Eibergen
zet politie
op straat
Janssen tweede
Davis Cup
BDAG14MEI 1966
LEIDSCH DAGBLAD
lef. Paspoort in duplo. Querido. Amsterdam
„e roman van de jonge schrijver J. Bernlef is even
g van gegeven als gecompliceerd van constructie. Over
[nieuw
L meen ben ik niet voor het samenvatten van de inhoud
tbespreken van een roman, maar in dit geval meen ik dat
h noodzakelijk is. Wat is er hier aan de hand? Lex Ouds-
-jjn vrouw Mandy vertoeven tijdelijk in een hotel in
stad die Ramshorst heet. In ditzelfde Ramshorst heeft
l grote liefde beleefd met een meisje dat Marize heet. Deze
jindigd in een ontrouw van Marize. die Lex wel ver-
niet vergeten kon. Lex Oudshoorn is nu in Rams-
c naar die verloren liefde.
Mandy te zijn. Wel heel merkwaar
dig, maat och-. En om de compli
caties ten top te drijven, staat er
achter deze scène een sterretje, dat
verwijst naar een lange voetnoot in
cursief, waarin de auteur zelf ver
telt dat hij onder het schrijven van
deze roman zich in onze handen be
vindende roman, is opgestaan om
zijn eigen paspoort te zoeken. Dat
paspoort blijk onvindbaar. „Ik er
voer vol schrik de mimicry die mijn
leven aan het aannemen was", zegt
hij. Is dit werkelijk de bedoeling?
Kan men het wegmaken van een
iets dat natuurlijk als een
met het knikketje in zijn zak en met
het voor Marize bedoelde maar zon
der dat hij het weet tegenover Man
dy ook gerechtvaardigde verwijt van
ontrouw op de lippen, terug in de
armen van de laatste. En tot slot
worden we geconfronteerd met nog
een coindicentie: zowel Pieter Ver
kerk als Lex Oudshoorn zeggen tij
dens het plegen van de liefde „Eek
hoorntje" tegen Mandy.
In dit verhaal van een innerlijke
bevrijding of mogelijk van een fa- j
taliteit zijn in de beide geschiedenis
sen, heden en verleden dus, een over-
Advertentie
symbolische handeling opgevat kan maat aan detai,s uitgebeeld, (enein-
worden zien als het aannemen de twee realiteiten op te roepen
van een schutkleur? Bedoelt de j te5enover elkaar te stellen. De be
auteur dat op het moment de is dat detalls een 'unctie
kleur Oudshoorn heeft aangenomen 1 l
Maar tegenover wie en wat? En welk
verband moet men leggen tussen het
wegraken van paspoort Bernlef-
Oudshoorn en het vinden van pas
poort Verkerk, het paspoort dus van
iemand die pas zoveel later als an
tagonist zal optreden?
Ook lezen we in deze voetnoor van
„een vaalrood knikkertje" van on
bekende herkomst dat in de prulle-
mand terecht komt. Dat knikkertje
I heeft Lex in zijn broekzak gevon-
I den en laten vallen als hij dron-
I ken afrekent in het café waar hij
1 het slot van het Marize-drama her-
I beleefd heeft. Maar wat is dan het
doel van het knikkertje? Alleen
j maar het leveren van het bewijs dat
Bernlef en Oudshoorn identiek zijn?
Maar dat zijn ze niet volgens mij.
Het einde brengt de dronken Lex. I
hebben, want zoals ik al zei: nie
mand schrijft zomaar over paspoor
ten, rode knikkers, handkarren e.d.
De functie evenwel van deze details
wordt niet duidelijk genoeg aange
toond. Een vooruitgang op toekom
stige gebeurtenissen (het Verkerk
paspoort), een uit het verleden op
duiken (handkar, knikker), een ver
band van overeenkomst (eekhoorn
tje). het is allemaal mogelijk. Maar
het is niet voldoende op deze manier.
Er zit niets pregnants in. Het lij
ken teveel breinwerk, tïveel bedenk
sel en geen organische romanonder
delen. Men begint zowaar aan een
soort quasimystiek te denken en dat
terwijl zelfs echte mystiek in een
zo eenvoudig hoewel niet onbelang
rijk verhaal al niet op zijn plaats
zou zijn. Ik meen dat de lezer een
romanschrijver verwacht toch gele
zen te worden kunnen we aanne
men het al moeilijk genoeg heeft
met de compositie.
CLARA EGG1NK.
u blijft ze vragen, als u ze eenmaal hebt geprobeerd
Een conflict tussen 108 Turkse ar
beiders en hun werkgeefster, de
Frans-Nederlandse firma S.T.Z. in
Joure, is gisteravond tot een climax
gekomen. Nadat zij de gehele dag
hadden gestaakt zijn de Turken gis
teravond allen ontslagen. Zij zullen
waarschijnlijk reeds vandaag of mor
gen naar Turkije terugkeren.
De directie van de S.T.Z. heeft voet
bij stuk gehouden. De Turken, die
g terochtend weigerden om in de
bussen te stappen, die hen naar Vries
in Drente moesten brengen, waar zij
heel wat vitamine-injecties met in- werkten aan het leggen van een
vesteringen kan gebruiken alvorens aardgasleiding van Zuid-Laren naar
Wie gemeend had dat na de ver- i dg concgurrentie met andere en Hmdeloopen beschuldigden de S.T.Z.
cminder grote westelijke landen te van valse voorlichting. Zij zouden
kunnen weerstaan. En politiek gezien naar hun mening f 170 netto per
wenst de generaal de familie der Zes week moeten verdienen. Kampleider
evenmin uit tebreiden aangezien dan Daling, die als woordvoerder optrad
zïin mar.htsnositie nog zwakker zou van de directie van de S.T.Z., ver-
(Van onze Parijse correspondent)
- F
»r
een soort bedevaart naar
waar hy met Marize ge-
men kan aannemen, maar
Et aangegeven, om de her-
te boven te komen. Mandy,
weet hier niets van. Zij
zich over de eigenaardi-
a die Lex al of niet in haar
p onderneemt. Op den duur
zijn gebrek aan aandacht
moe en begint een heel
houding, niet meer dan een
met iemand die in de bio-
ast haar zat en die er een
van maakt tijdens
het donker tamelijk dras-
(ingen tot contact te on-
D.
»l dat het verhaal, eenvou-
gecompliceerdheid van de
hem daarin, dat er drie
ar elkaar heen gewerkt zyn.
It zun er de Lex-Mandy-
ien, ten tweede de Lex Ma-
nrtenissen die worden be-
alsof ze in het heden van
plaatsvinden en ten derde
schryver zelf op als ver-
a dingen die geen van de
es weten of zien kan.
al op de eerste bladzij-
rtaat voor het raam aan de
Se van het hotel waar een
>gs loopt. Men leest: „Mid-
rivier dreef een omgeval-
enz. enz. Na de be-
van dit tafreel. zegt de
Van dit alles kon Lex niets
hjj door het raam". Dit
juist, want er brandt licht
uer en hy ziet dus de weer-
van een klerenkast d,ie
Ik heb mij af zitten vra-
wel de functie mag zyn in
haal van een handkar die
v'an de betrokkenen zien
acht het moeilijk verband
jJjq 'emen tussen deze ongeziene
en de handkar waar veel
minnaar van Marize's moe
ien te pletter heeft gere-
lijkt my toch niet de be-
van een auteur beelden in
45ji >an te pas brengen waar-
lezer niet anders kan zeg-
°P zijn hoogst: „hé, kijk
eigenaardig, nog een hand-
aangezien de auteur dus
[an die di-yvende hangkar af-
de functie van dit beeld in
zijn zachtst gezegd pro-
iet.' th.
ige1
m ll|ens verlaat Mandy de ho-
Lex gaat op een bed Hg-
Uaf staat weer op en gaat
het raam. Hij kykt dan
111 spiegelbeeld heen en ziet
licht aan de overkant van
Dan treedt zijn geheugen
'nS en hij ziet a.h.w. met zijn
zaken die niet van plaats
J P z'in sedert zyn vorige
Ramshorst zoals een land-
*n vijver, een museum. Di-
vop aansluitend begint het
(If Ux-Marize. Zo is de gehele
"Pgebouwd.
BERNLEF
zoenende woorden, die president De
Gaulle tydens de jongste verkiezings-
j campagne aan het adres der Engelse
j conservatieven richtte en na de in
stelling van een Europese landbouw-
markt de weg nu wel zou zyn ge-
1 opend voor een spoedig toetreden van
I Engeland tot de EEG. heeft van de
I Franse minister van Financiën Mi-
chel Debré, de kous weer eens op de
j kop kunnen krijgen.
Ten overstaan van een tweehon-
i derd fabrieksdirecteuren en indus-
ariëlen heeft Frankrijks oud-premier
opgemerkt dat in zyn ogen Groot-
I Brittannië nog steeds niet bereid is
1 de speciale banden met het Geme-
nebest te verbreken. Door opneming
van Engeland in de EEG zou de
economische en ook de politieke in
Dit door elkaar heen lopen
twee gebeurtenissen heeft geen en- j houd Van „klein Europa" volgens
kei bezwaar als
van geest is om de uiterst snelle
verspreidingen te volgen. De moei
lijkheid zit hem wel nog in het ge
bruik van de onvoltooid tegen
woordige tyd by het herinnerings
werk. De elementen van lotsbestie-
ring herhalen zich. In de volgende
passage, die in de historie Lex-Ma-
rize thuishoort, vindt Lex een pas
poort op naam van een zekere P. J.
Verkerk. Deze Pieter Verkerk nu
blykt later de bioscoopminnaar van
Debré dus ingrijpend worden her
zien en voor zo'n herziening voelt de
Franse regering nog altyd even wei-
nig als vroeger.
Evenmin is Parijs van oordeel, dat
het jongste akkoord van Brussel, zo
als speciaal de Duitsers en de Ne
derlanders wensen, als aanloop moet
worden beschouwd voor een globale
halvering der douanerechten in het1
raam van de Kennedy-ronde. Want
Parys wenst nog steeds allerminst,
dat de Europse markt in een groter
Atlantisch geheel zou worden opge
lost.
Economisch is het knelpunt voor
Parijs, dat de Franse economie nog
Mevr. Ludendorff
(88) overleden
Mathilde Ludendorff. de weduwe
van de voormalige chef van de ge
nerale staf van Von Hindenburg in
de eerste wereldoorlog, Erich Luden
dorff, is gisteren op 88-jarige leef-
tyd in Tutzing by München over
leden. Mathilde Ludendorff nam in
het begin van de jaren-'30 het stre
ven van haar man over en streed
in verscheidene antisemitische orga
nisaties tegen het jodendom, de vrij
metselarij, marxisten en jezuieten.
Haar theorieën en omstreden ge
schriften vonden ook na de dood van
haar man (1937) tydens de nazi-
tyd ingang.
zijn machtspositie nog zwakker zou
moeten worden. I klaarde echter, dat geen sprak is ge-
En de conclusie luidt dan ook dat weest van valse voorlichting. Do Tur-
alle Europese klanken die de Gaul- ken hebbe neen contract getekend,
listen het laatste halfjaar hebben dat zowel in het Nederlands als in
uitgestoten inderdaad wel waren be- het Turks was opgesteld, terwijl bo-
doeld om het kiezersvolk om de tuin vendien in de barakken waarin zij
te leiden of juister: het gaullistische I gehuisvest zijn gedetailleerde lijsten
stemhokje binnen te lokken. hangen, waarop precies staat vermeld
waarop zij recht hebbenf 104 per
50-urige werkweek plus vrije kost en
inwoning, vakantiebonnen en enkele
andere tegemoetkomingen, tezamen
f 170 notto per week uitmakende. De
Turkse ambassadeur die van het con
flict in kennis is gesteld heeft de
rechtsgeldigheid van het arbeidscon
tract erkend en bewilligd in het ont
slag.
De plaatsen van de ontslagen Tur
ken zullen waarschijnlijk worden in
genomen door landgenoten elders uit
Nederland. Volgens de directie van de
S.T.Z. is het conflict veroorzaakt door
ten tiental raddraaiers, die steun
kregen van de anderen. D eTurken
hebben reeds eerder moeilijkheden
veroorzaakt.
W T-iplnrim)>
Li d JgA
PELGRIM N.V. GAANDEREN
Vonnissen in
Rhodesië
Mevr. Soumokil
mag zich hier
vestigen
j Het verzoek van de echtgenote van
o'e onlangs in Indonesië terechtge-
stelde mr. dr. Chr. Soumokil, zich
I net haar zoontje en een zuster in
(Nederland te mogen vestigen, is in-
j gewilligd. Minister Samkalden (Ju
stitie) heeft dit meegedeeld In ant-
I woord opschriften vragen van het
I tweede-kamerlid de heer Meulink
(ARP).
Mevrouw Soumokil had zich op
12 april met dit verzoek tot de Ne
derlandse ambassade in Djakarta
gewend.
(Van onze
Enschedese correspondent).
Als de gemeenteraad van Eibergen
met het voorstel van burgemeester en
wethouders akkoord gaat. zal de ge
meente per 1 januari. 1967 de Staat
der Nederlanden de huur opzeggen
van een deel .van het pand Grote
Straat 24, waarin het bureau van de
Rykspolitie is gevestigd. B. en W.
hebben daarby als belangrykste ar
gument aangevoerd, dat het Rijk nu
nog steeds geen toezegging kan doen
over het tijdstip, waarop het plan
voor de bouw van een nieuw politie
bureau zal worden uitgevoerd. Het is
echter niet langer verantwoord het
gemeenteiyke ambtenaarkorps nog
langer onder te brengen in de thans
beschikbare kantoorruimte. Verder
uitstel van ontruiming acht B. en W.
dan ook beslist niet verantwoord. Die
verhuur van een gemeentelyk pand
aan de Rykspolitje is de gemeente al
geruime tyd een doorn in het oog. De
huur loopt al van 26 augustus 1954
en betreft een deel van het perceel
Grote Straat 24. Het andere deel is
by de gemeente in gebruik. Er bestaat
al jaren een plan voor de bouw van
een nieuw groeps- en rayonbureau
voor Rykspolitie, met 2 woningen en
de gemeente heeft de grond daartoe
ruim een jaar geleden aan het rijk
overgedragen. Bij de onderhandelin
gen daarover heeft de gemeente
steeds op volle medewerking aange
drongen. omdat de gemeente het ge
hele perceel Grote Straat 24 zelf
dringend nodig heeft voor de huisves
ting van eigen diensten. Thans moet
weer ruimte worden gevonden voor
de afdeling sociale zaken.
Door een fraaie zege in de vierde
rit van de Vyfdaagse van Duinker
ken heeft de jonge Belg Theo Mer-
tens gisteren tevens de leiding in het
algemeen klassement veroverd. Mer-
tens versloeg inde sprint zyn drie
medevluchters, van wie de Neder
lander Jan Janssen tweede werd. Het
peloton volgde op vyf minuten. In
de algemene rangschikking is Jans
sen tweede met een achterstand van
I 6 seconden.
van vandaag 2
Bert Springer wint
Voor de finale van de bridge-
olympiade die in Amsterdam wordt
gehouden hebben zich achttien teams
gekwalificeerd. Open series: 1. J.
Kreyns—C. Slavenburg (Ned.) 8589;
2. R. Jordan—A. Robinson (VS) 8453;
3. J. Pressburger—K. Thaldorf (W.-
Dldi 8391; 4. B. UfillPuig Doria
(Spanje) 8276; 5. GhestemDelmou-
ly (Frankr.) 8275; 6. J. Stetten—L.
Tintner (Frankr.) 8122; 7. J. Fisher—
J. Jaboby (VS) 8081; 8. Ph. Feldes-
man—I. Rubin (VS) 8041; 9. G. Cat-
zeflisE. Jacoby (Zwits.) 8022; 10. P.
Bernasconi—J. Besse (Zwits.) 8014.
Bert Springer
Gewapend met een boorijzer en een
mes - zoals gisteren in een gedeelte
van onze oplaag gemeld - gistermid
dag hebben drie mannen een overval
gepleegd op het kassierskantoortje
van het AMVJ-gebouw met aangren-
zend Centraal Hotel aan de Stadhou-
Twintig negers lun gisteren[in klde in Ams,crdam. Zij gingen
de Rhoaeslsche hoofdstad Salisbui) me( Kn b van f 6100_ ïan.
wegens sabotage veroordeeld tot tien door
jaar gevangenisstraf met dwangar-
beid,. Zy zouden in de Sowjet-Unie,
China en noord-Korea voor spion en
saboteur zyn opgeleid. Een andere
neger kreeg vyf jaar dwangarbeid.
Allen werden schuldig bevonden aan
het voorbereiden van een samen
zwering tegen de regering-Smith.
Zeven van de veroordeelden zou
den een aanslag op de 300 km lange
oliepypleiding naar Oemtali hebben
willen plegen en blanke boeren heb
ben willen vermoorden, acht waren
voor spion opgeleid in Moskou, tus
sen april en oktober vorig jaar. De
ze hadden moeten werken voor de
verboden Zimbabwe Afrikaanse
Volksunie. Een ander werd ervan
beschuldigd als functionaris van de
Zapu-party ln Loesaka, de hoofd
stad van Zambia, organisators van
de opleiding tot saboteur te heb
ben geholpen.
De 60-jarige kassier P. G. H. Veling
en de 49-jarige intern controleur J.
P. van der Stuyt, die zich in het kan
toortje bevonden, zagen om kwart
overt twaalf de mannen uit de rich
ting van de noodtrappen komen en
het kantoortje betreden. Voorop liep
'n 28-jarige man, die vroeger als huis
knecht in het hotel had gewerkt.
Toen de heer Van der Stuyt wilde
opstaan om hem to begroeten drukte
de man hem terug in zyn stoel met
de medeleling, dat het een overval
betrof en hij alles wilde hebben wat
aan geld aanwezig was. Hy pakte ver
volgens twee geldkistjes, die voor de
kassier op het bureau stonden. De
controleur had inmiddels van een van
beide andere mannen een klap met
het 40 cm lange booryzer gekregen,
die echter niet hard aankwam. De
■jc Rechts controleur Van
der Stuyt, die van de rovers een
klap met een boorijzer kreeg.
Kassier Veling werd met een
mes bedreigd. De telefoon op de
voorgrond werd onklaar ge
maakt.
derde hield de heer Veling in be
dwang door de punt van 't mes drei
gend tegen zyn rug te drukken. De
kassier moest enkele laatjes van een
kast open maken, waarin zich rol
letjes zilvergeld bevonden. De rover
stopte de op slot zynde geldkistjes en
het geld in een meegebrachte tos,
waarna de ongewenste bezoekers ver
dwenen, maar niet voordat zy de dra
den van de telefoon hadden kapotge-
trokken. Een by het gebouw werk
zame timmerman verklaarde later
dat hij de vermoedelyke daders had
zien wegrijden in een vrijwel nieuwe
geel-bruine Opel 1500.
Een pikante by zonderheid is, dat
als de mannen even eerder hun slag
hadden geslagen hun buit veel gro
ter zou zyn geweest. Omstreeks het
middaguur was nameiyk net een be
drag van f 18.000,naar de bank
gebracht.
nieuwe, glorieuze winnaar alle cate
gorieën geworden van sportschool De
Vries; in de slopende finale won hij
met een vol punt van de andere out
sider Frans Schyf.
Tydens deze kampioenschappen
werd tevens een clubontmoeting tus
sen sportschool Bonte (uit Delft) en
de Leidse school gehouden, die de
Leidenaars met 35-13 wonnen.
De wedstryd Nederland—Tur-
kye (militair) voor de halve finales
van het toernooi om het internatio
nale militaire voetbalkampioenschap,
gisteravond de zai woensdag 25 mei niet zoals aan-
vankelyk was vastgesteld op het
ADO-terrein in Den Haag worden ge
speeld. De ploegen van Nederland en
Turkije zullen elkaar diezelfde dag
in een lichtwedstrijd op het terrein
van Cambuur in Leeuwarden ont
moeten.
Een Nederlandse schoonspring-
ploeg bestaande uit Mariette Dom-
Dat deze nog jonge sportschool op mers. Ton van Oudheusden en bege-
de goede weg is, bewyst wel de ruime leider Harry Meelhuysen zal op 21
zege op de pupillen van Bonte (tovee- en 22 mei deelnemen aan intematio-
voudig Europees kampioen), waarbij nale wedstryden in Rostock
fraaie zeges van Bronmeyer er. Aniba I
opvielen.
Voor de titel plaatsten zich in de
finale: Reynout de Vrij, Jan Onvlee,
Frans Schyf en Bert Springer, waar
na Springer zich tenslotte spectacu
lair de sterkste toonde.
In diverse steden is gisteren een
begin gemaakt met de wedstryden
uit de tweede ronde van het toernooi
om de Davis Cup (Europese zone).
De standen na de eerste dag luiden:
Parys: Frankryk—Canada 2—0;
BratislavaTsjecho-Slowakye—Israël
2—0; Lugano: Zwitserland—West-
Duitsland 0—2; Warschau; Polen—
De Nederlandse dames basket-
balploeg zegevierde gisteren in Bre
merhaven in de eerste wedstryd van
het kwalificatietoernooi voor het
Europees kampioenschap dat dit jaar
in Roemenië zal worden gehouden.
Met 9723 (3110) werden de En
gelse dames overklast door een Ne
derlandse ploeg die met een veel ho
ger tempo over alle linies sterker wa-
De stijlvolle Italiaanse wielrenner
Gianni Motta heeft zyn eerste plaats
in het algemeen klassement door een
ritzege in de tweede etappe van de
Ronde van Romandië nog verstevigd.
Motta won in de 239 kilometer lange
Egypte 1—0: Boedapest: Hongarye— rit van Nendaz naar Lausanne in de
Groot-Brittannië 1—1. spurt.
