ilatige waardering voor
nodern Europees ballet
KLAVERBLAD-KOFFIE
koffie die dit
merk draagt
is waard om
speciaal te vragen
Opmerkelijk debuut
„Theater Terzijde"
kunst
kaleiöoscpop
Dansend op reis (III)
Voor- en nadelen
mn een jonge groep
Treffende regie van
Anne Marie Prins
en Niels Hamel
Van liet lieve na de
zomer voor gerecht?
(WDAO t MEI W68
LEIDSCH DAGBLAD
de uitgang op ons wachten over onze
collega's spreken of ze met hen op
school gegaan waren. Een bepaalde
groep staat iedere avond weer op een
handtekening te wachten en dan zeg
gen ze ons hoe jammer ze het vinden
dat we alweer weggaan.
We vertrekken naar Lima, waar
onze pianist en tweede dirigent Rudy
de Heus nu al naar toe is, om het
orkest vast voor te bereiden, wat kan,
omdat ons laatste programma, met
I Nachteiland, Kortsluiting, succes-
nummers uit ons Pavlowaprogramma
1 en het altijd weer inslaande Gra-
duationball toe, het publiek weer
I tot een enthousiasme bracht. Ver-
I schillende nummers als „Springwa-
ter" met Anne-Marie en David Hol
mes, „Sopak" van Ronald Snijders en
„Wals" met Olga de Haas en Simon
André moesten gebiseerd worden, zo
dat we in Buenos Aires een goede
indruk achterlaten. Waarschijnlijk
zullen we nog wel eens teruggevraagd
worden!
(Door Conrad van de Weetering)
ben getuige geweest van een bruiloft in de San Michael kerk
iuenos Aires, dezelfde kerk waarop 10 september 1913 de we-
beroemde danser Vaslaw Nijinsky trouwde met Romola Car-
ïa Pulszky. Toen, in de grote dagen van ,,Les ballets Russes"
>r leiding van Sergei Diaghilew, veroorzaakte dat huwelijk een
ndaal van de eerste orde. Nijinsky, algemeen genoemd als de
itste danser die ooit bestaan heeft, werd immers door Diaghilew
of meer beschouwd als zijn privé-bezit, als de man door wie
de werkelijke geniale impresario, die geen danser, geen schil-
uoch musicus was, zich toch dansend kon uitdrukken. „Les bal-
Russes" reisden per boot naar Zuid-Amerika en Diaghilew
later komen. Aan boord verloofden Romola en Vaslaw Nijinski
en in Buenos Aires trouwden ze in de San Michael kerk. Die-
je avond dansten zij Scheherazade in het Teatro Colón, waar
iu ook optraden.
Razend
m Diaghilew van het huwelijk
Ie, beschouwde hij dat als een
onlijke ontrouw van de kant
[jjinsky, werd razend en ontsloeg
jeste danser met diens vrouw
Lande voet.
Nationale Ballet reist niet per
Wij kwamen per vliegtuig naar
Amerika en ook hebben er tot
ie geen sensationele huwelijken
ize troep plaatsgevonden, maar
aan we op hetzelfde toneel waar
ballets Russis" met Nijinsky op
ist heeft en ons succes is even
lend als het hunne toen.
Moeilijk begrip
ons eerste programma, met
temperamenten", „Jungle",
en Symfonie in C, dat una
enorm goed ontvangen werd,
iten wij twee programma's waar-
Ij v. „Monument voor een ge
in jongen" van Rudi van Dant-
1 „De stier" van Thomaszewsky,
nee het publiek kennelijk wat
moeite had.
ïr .Monument" schreef een cri-
o.a.: „Het thema van dit ballet
ofiele problemen van het kind
"ij het voorbijgaan van de jeugd
le choreograaf gestorven is)
1 veel duidelijker naar voren
iet thema JungleHet is de
of we daar dankbaar voor
sn zijn". Dit soort ploblemen
i in Argentinië dan ook heel
minder openhartig besproken
in Europa, waar ongeveer de
van alle moderne toneelstuk-
iaarover handelt,
over „De stier" met zijn con-
atiekampscène was men gewoon
ïkeerd omdat men, zoals ver
ende Argentijnen me uitlegden,
ie oorlog niet heeft meegemaakt
hebben al die dingen niet van
bij beleefd, dus is het onrede-
ran ons te verwachten dat wij
to daarover zouden denken' als
Advertentie
r HAAGSE
CARAVAN-CENTRALE^
Rijksstraatweg 179 tel 01751.7561
WASSENAAR
jullie". Het meest opvallende is dat
men juist over dit soort werken het
langst blijft praten, terwijl de zozeer
genoemde klassieke balletten na een
juichende kritiek niet meer ter spra
ke komen.
In het algemeen vindt men de
groep erg jong met de vóór- en de
nadelen van dien. Voordelen zijn een
Olga de Haas en Sylvester
Campbell in de Pas de deux ro-
mantique".
grotere spontaniteit en elasticiteit
wat de programma keuze betreft.
Nadelen: een zekere onrijpheid, die
vooral in een ballet als Etudes, dat
men hier onder de meest ideale om
standigheden, zowel van Toni Lander
(voor wie het gemaakt is) als met
Lupe Serano heeft gezien, tot uiting
komt, want in deze schouwburg
dansten niet alleen lang geleden „Les
ballets Russes" en nu het Nationale
Ballet, maar verschijnen vrijwel alle
grote gezelschappen die de wereld
rijk is.
Goede indruk
Na een verblijf van drie weken be
gint het publiek ons te kennen en het
is grappig te horen hoe toeschou
wers, als ze na de voorstelling bij
f'zo'n kopje koffiel H Jk
I krijg Ik niet
u blijft ze vragen, als u ze eenmaal hebt geprobeerd
.Een zaak Lorca is ons niet bekend
Wegens godslastering
(Van onze correspondent)
Naar het zich laat aanzien zal de schrijver-dichter Gerard Kor-
nelis van het Reve pas na de zomer voor de strafkamer van de
Amsterdamse Rechtbank terecht staan voor de twee door het
Openbaar Ministerie als godslasterlijk beschouwde artikelen die
hij heeft geschreven in het tijdschrift voor homofolie en maat
schappij „Dialoog".
Het was de bedoeling, dat deze boek van Strafrecht staan een ge-
zaak nog voor de zomer zou dienen.
De raadsman van de schrijver, de
Amsterdamse advocaat mr. H. Eyl,
heeft nu echter .omdat hij getuigen-
deskundigen wil horen, de officier
van Justitie, mr. W. Tonckens, ver
zocht in de strafzaak tegen zijn cliënt
een gerechtelijk vooronderzoek te
vorderen. Mr. Tonckens heeft dit
gedaan. Dit vooronderzoek zal gerui
me tijd vergen.
De vervolging van Van het Reve
vindt plaats op grond van artikel
147 van het Wetboek van Strafrecht,
waarin sprake is van „smalende
godslasteringen die voor godsdiensti
ge gevoelens krenkend zijn". Zij is
door mr. Tonckens ingesteld nadat
de ministers Samkalden (Justitie)
en Vroiyk (Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk) in antwoord
op desbetreffende vragen van het
Tweede Kamerlid ir. C. van Dis
(SGP) hadden geantwoord, dat de
vraag of Van het Reve zich aan een
strafbaar feit had schuldig gemaakt,
door een rechter uitgemaakt moest
worden.
De vragen van het Kamerlid had
den betrekking op het in het vierde
nummer van „Dialoog" gepubliceerde
antwoord van de schrijver op een
door de gereformeerde predikant A
Brussaard uit Den Haag en pater J.
Gottschalk uit Amsterdam onderte
kende reactie op een door Van het
Reve in het eerste nummer van het
tijdschrift gepubliceerde „Brief aan
mijn bank", waarin zijdelings het
Opperwezen als een ezeltje werd in
gevoerd.
De officier van Justitie wil de
schrijver vervolgen op grond van de
inhoud van dit artikel en het ant
woord op de ingezonden brief van
de predikant en de pater. Op over
treding van artikel 147 van het Wet-
'angenisstraf van maximaal drie
maanden en een geldboete van ten
hoogste f. 240.
Zomer-expositie
over Papoeakunst
Het onderwerp van de zomerten-
toonstelling van het Rijksmuseum in
Amsterdam zal, in afwijking van het
gebruikelijke programma, gewijd zijn
aan de hoogtepunten van de kunst
der Papoea's, waarvoor op het ogen
blik in grote kring belangstelling be
staat. Deze tentoonstelling komt tot
stand door de medewerking van de
directies van het Rijksmuseum voor
Volkenkunde te Leiden, het Kon. In
stituut voor de Tropen te Amster
dam, het Museum voor Land- en
Volkenkunde te Rotterdam, het Eth-
nografisch Museum te Breda en het
Missiemuseum te Steyl. De stukken,
die afkomstig zgn uit het gehele ge
bied van Nieuw Guinea, zijn geko
zen uit het bezit van deze musea. De
expositie wordt gehouden van 25 ju
ni25 september.
De bouwwerkzaamheden in de oos
telijke binnenplaats zijn zo ver ge
vorderd, dat de ruwbouw gereed is
gekomen. Aan de afwerking wordt
het volgende jaar begonnnen.
De beschikbaarheid van een der
gelijke ruimte van 25x30 meter bij
ruim 7 meter hoogte maakt het mo
gelijk grote stukken, zoals monu
mentale voorouderpalen en ziele-
prauwen op te stellen, die gewoon
lijk wegens hun afmetingen moei
lijk in musea kunnen worden ge
plaatst.
(Van onze kunstredactie)
De nieuwe toneelgroep, die zich .Theater Terzijde" noemt, heeft
zich aan het publiek voorgesteld met een manifestatie in de Haar
lemse Stadsschouwburg, onder de titel „Een zaak Lorca is ons
niet bekend".
De eerste manifestatie van de
nieuwe groep was gewijd aan Fre-
derico Garcia Lorca, de Spaanse
dichter en toneelschrijver die in
augustus 1936, (dus tijdens de
Spaanse burgeroorlog) als anti
fascist door de troepen van Franco
werd gefussilleerd en die hiermee dus
in zekere zin als voorbeeld werd ge
steld van de Nederlandse verzetstrij
ders van enkele jaren later.
Anne Marie Prins en Niels Hamel
hadden voor dit doel een soort van
„collage" gemaakt van teksten uit
het proza-, toneel- en dichtwerk van
Lorca, een „collage" waarbij de
keus uiteraard bepaald was door de
wens van de leiders van „Theater
terzijde", de veelzijdige dichterlijke
figuur Lorca voor het publiek te la
ten herleven en hem daarbij tevens
duidelijk voor te stellen als de harts
tochtelijke individualist humanist
en vriend van de onderdrukten, die
van nature de antipode is van de
totalitaire dictatuur. De speelse fan
tasie van Lorca, zijn wonderlijke
mengeling van lichtvoetig surrealis
me en soms keihard expressionisme
(waarin de fascisten niets anders
konden zien dan „ontaarde kunst")
leverde hiervoor een schat van ma
teriaal.
Zwakke kanten
Maar het zal niemand verwonde
ren dat deze potpourri van gedich
ten, citaten, marionetten-scènes,
versregels en essay-fragmenten, geen
sluitend geheel is geworden en geen
hechte dramatische vorm heeft ge
kregen. Het blüft een aaneenscha
keling van losse elementen, waar
in het in verhouding tot de rest
verschrikkelijk lange groteske pop
penspel „Rosita" een veel te grote
Directie Haags
Gemeentemuseum
naar Moskou
De directeur en de adjunct-direc
trice van 't Haags Gemeentemuseum,
mr. L. J. P. Wijsenbeek en mej.
drs. B. Jansen, gaan dezer dagen
naar Moskou om te spreken over de
expositie van Russische archeologie,
die het komende najaar in het Haags
Gemeentemuseum wordt gehouden.
De besprekingen in Moskou wor
den gevoerd met de Russische minis
ter van Cultuur. De expositie wordt
georganiseerd in samenwerking met
de Academie voor Wetenschappen in
Moskou. Mr. Wijsenbeek en mej.
Jansen keren half mei in ons land
terug na ook een bezoek aan Lenin
grad te hebben gebracht.
plaats inneemt, terwijl het „Portret
van Lorca" tekortschiet, waar het
de grote tragedieschrijver betreft.
Het zwakste is de tekst echter voor
zover men in deze manifestatie naar
„geëngageerd toneel" zoekt. Dat
laatste is er wel, maar het is op een
te weinig directe en te weinig door
dringende wijze aanwezig. De ver
plettering van Lorca door het fas
cisme, gesymboliseerd in een monta
ge van oude filmbeelden, vormt geen
integraal deel van de tekst. En het
cynische antwoord van Franco aan
H. G. Wells, „Een zaak Lorca is ons
niet bekend", gesproken door de di
recteur van de schouwburg, mr. P.
Lohr, hangt er aan het slot te los
bij om een indrukwekkende functie
als vervreemdingselement te kunnen
hebben.
Winstpunten
Tegenover deze zwakke kanten
van de tekst staat als positieve
winstpost van de voorstelling dat
Anne Marie Prins met haar spel-
regie en Niels Hamel met zijn beeld
regie herhaaldelijk treffende resul
taten hebben bereikt. Hoewel de spe
lers voor het merendeel ongerouti
neerde krachten met ongeschoolde
stemmen waren (alleen de broeps-
acteurs Jack Horn en Willem BiJ-
holt gaven voortdurend blijk van
sterk persoonlijk talent) getuigde de
hele opvoering behalve van grote
fantasie en vindingrijkheid van de
regisseurs van een opmerkelijke
gedisciplineerdheid bij het ensemble.
Ook de technische realisatie verliep
zo foutloos alsof de voorstelling al
tientallen malen was gegeven. Dat
er niettemin menigmaal een tekort
aan dramatische werking was, lag
dan ook voornamelijk aan de on
derontwikkelde spelkwaliteiten van
een aantal der vertolkers.
Als geheel is dit debuut van
„Theater Terzijde" zeker een op
merkelijk evenement geweest. Voor
al omdat we hier nu eens niet te
maken hadden met navolging van
buitenlandse voorbeelden wat tekst,
regie en spel betreft, maar met een
in alle opzichten oorspronkeiyk
werkstijk, waarbij alle elementen
van het toneel in een hartstochte
lijk zoeken naar nieuwe uitdruk
kingsmogelijkheden waren betrok
ken. Dat streven op zichzelf is zo
loffelijk dat men de minder geslaag
de aspecten van de verwezenlijking
daarvoor maar door de vingers moet
zien.
1
Muziekdagen
in Groningen
De Stichting Nederlandse Mu-»
ziekbelangen organiseert op 23,
24, 25 en 26 mei in Groningen
Nederlandse muziekdagen. Deze
werden in 1961 voor het eerst
gehouden (in Maastricht) en
daarna in 1964 in Amsterdam.
De Stichting wil met het orga
niseren van dergelijke muziekda
gen een overzicht geven van het
geen in de laatste vijf jaar ge
componeerd is door Nederlandse
toonkunstenaars. De minister
van Cultuur. Recreatie en Maat
schappelijk Werk, mr. M. Vro
lijk, zal de muziekdagen op 23
mei openen. Om 7 uur 's avonds
zal Leen 't Hart, directeur van
de Beiaardschool in Amersfoort
op het carillon van de Martinito
ren carillonwerken ten gehore
brengen. Om acht uur 's avonds
zal in de Martinikerk een koor-
en orgelconcert worden gegeven
door het Ned. Kamerkoor onder
leiding van Felix de Nobel. Tij
dens -deze muziekdagen zullen
werken van een 20-tal Neder
landse componisten worden uit
gevoerd.
Bevrijdingsconcert
in Haarlem
De Weense musicus Willi Bos-
bovsky, wiens nieuwjaarsconcerten
vooral bekendheid hebben verworven,
leidde gisteravond in het Haarlemse
Concertgebouw een concert van het
N.H. Philh. Orkest. Dit concert, dat
gegeven werd ter gelegenheid van
de bevrijdingsdag, werd o.a. bijge
woond door de Oostenrijkse ambas
sadeur, dr. C. Winterstein, en da
Commissaris van de Koningin in de
provincie Noord-Holland, mr. F. J.
Kranenburg.
Aan het uit 15 nummers bestaan
de programma werden 5 nummers
als toegift gegeven. Het programma
bevatte werken van Weense compo
nisten; speciaal was daarbij aandacht
besteed aan Joseph en Johann
Strauss. By het begin werden het
Nederlandse en het Oostenryksa
volkslied gespeeld.
•Jï Een der beeldhouwwerk
ken, welke in Eindhoven in het
stadswandelpark te zien zijn ter
gelegenheid van het Vlaams
Festival 1966": „Romeinse" van
Mark Macken uit Antwerpen.
