Leidse jeugd herdenkt j Arbeidsinzet '40-'45
Kamer zeer bezwaard
over numerus
Ernstig en moeilijk
te aanvaarden
Moskou stuurt wapens
naar gerepatrieerde
ClailSUS Griekse communisten
„LENTEPARAMT
KRIJGT GESTALTE
WOENSDAG 4 MEI 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 11
Vandaag is verschenen het
boek JDe arbeidsinzet" de ge
dwongen arbeid van Nederlan-
1 anders in Duitsland 1940
1945, geschreven door de heer B.
A. Sijes, wetenschappelijk me
dewerker van het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie in
Amsterdam. Het boek is in de
reeks monografieën van dit in
stituut als nummer elf uitgege
ven door Martinius Nyhoff in
Dan Haag (prijs f 39,Het
omvat 730 pagina's waarvan 60
met illustraties.
Vele honderden jongens
en meisjes uit de hoogste
klassen van Leidse lagere
scholen hebben vanochtend
op de dag van de nationale
dodenherdenking bloemen
gelegd aan de voet van het
bevrijdingsmonument.
Hoewel in de oorlog nog
niet geboren betuigden de
kinderen met dit sobere ge
baar hun eerbied voor de on-
telbaren, die in de jaren
1940-45 om het leven zijn ge
komen.
Eén voor één knielden zij
met hun bosje bloemen neer
bij het monument om op hun
manier hulde te brengen aan
de gevallenen, weliswaar niet
geheel in het besef van hun
persoonlijke vrijheid, maar
toch wel onder de indruk van
de verhalen, die in de klas
over de wereldoorlog zijn
verteld. Plechtig namen de
schoolkinderen na het leggen
van de bloemen een minuut
stilte in acht, plechtig klonk
even later het Wilhelmus
over het herdenkingsterrein.
Als symbool van de zo duur
bevochte vrijheid zelf stond
de jeugd daar op deze be
wolkte dag voor het bevrij
ding smonument, stil en on
der de indruk van deze plech
tigheid. Een plechtigheid,
waaraan leden van het
Leidsch Politie Muziekgezel
schap mei koraalmuziek
medewerking verleende. De
schoolkinderen werden tij
dens de herdenking toege
sproken door de voorzitter
van de Stichting „Dooden-
herdenking", de heer C.
Zandbergen.
(Foto L.D.-Holvast)
De directeur van het Rijksin
stituut voor Oorlogsdocumenta
tie dr. L. de Jong, zei in zijn
toelichting dat het de enige
grondige studie is over de ar
beidsinzet, die in enig land van
Europa werd uitgevoerd. „Een
monumentaal onderzoek", aldus
dr. De Jong. Het boek is het
resultaat van acht jaar weten
schappelijk werk. In wezen
wordt er een internationaal on
derwerp behandeld.
'llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllIHHIIIi
Boek van
B. A Sijes
Aan het einde van de oorlog
waren (7%miljoen gedwongen
arbeiders en krijgsgevangenen
In Duitsland zelf ingeschakeld.
Het aantal Nederlandse slacht
offers van de arbeidsinzet is
niet precies bekend, aldus dr.
De Jong, ongeveer 8500 arbei
ders hebben in Duitsland het
leven verloren. In de periode
oktober 1942maart 1945 heb
ben meer dan 13.000 z.g. con-
traotbrekers en weigeraars kor
tere of langere tijd in het con
centratiekamp Amersfoort geze
ten. Dr. De Jong releveerde het
contact dat de heer Sijes heeft
gehad met de man, die in de
bezettingstijd ten aanzien van
de tewerkstelling van Neder
landse arbeiders in Duitsland,
in ons land daardoor de hoogste
verantwoord el ij khei d droeg, de
wnd. secretaris-generaal van
het departement van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, ir.
R. A. Verwey. De heer Sijes
heeft het manuscript aan hem
voorgelegd, waarbij hij de volle
gelegenheid heeft gekregen op
merkingen en kritische be
schouwingen te maken.
In zijn voorwoord schrijft de
heer Sijes o.a.: .Arbeidsslaven
vormden van oudsher de buit
van overwinnende legers. Lang
voordat stoommachines en elek
triciteit de wereld van aange-
zich hadden veranderd, werden
mensen uit hun tenten en hut-
De heer Sijes schrijft verder:
.Deze studie houdt zich voorna
melijk bazig met het probleem
hoe mensen met betrekking tot
het exploiteren van hun ar
beidskracht geregeerd werden.
In dut proces speelde Verweij,
als hoogste Nederlandse autori
teit op dit gebied, een zeer be
langrijke rol. Hij was tegenover
de bezettende macht de eerste
instantie verantwoordelijk voor
de levering van de geëiste con
tingenten arbeiders. De wijze
waarop Verweij zich van zijn
functie lrweet wordt in het
boek, uitvoerig beschreven even
als de motieven die hem hierbij
leidden
Algemene conclusies omtrent
het probleem van de samenwer
king met een vijand kunnen
uiteraard uit deze studie alleen
niet worden getrokken. Er is in
Nederland tijdens de oorlog op
zoveel sectoren van het maat
schappelijk leven zo innig met
de Duitsers samengewerkt, dat
ook de kennis daarvan dringend
nodig is. willen wij de omvang
en de diverse vormen van sa
menwerking van de Nederland
se ambtenaren met de Duitsers
leren kennen en tot. meer alge
mene uitspraken komen. Dit
onderzoek ljeoogt slechts een
bijdrage daartoe te zijn", aldus
de heer Syes in zijn voorwoord.
Binnen een jaar zullen nog
drie publicaties van het Rijks
instituut voor Oorlogsdocumen
tatie het licht zien. zo deelde
dr. De Jong nog mee: .het eer
ste deel van de de briefwiseling
van Rost van Tonningen (voor
5 mea 1967), een uitgebreide
studée van dr. J. Ch. de Pater
over hei protestants christelijk
schoolverzet en een bundel stu
dies, wetenschappelijke verhan
delingen van leden van de staf
van het instituut.
Gevangenisstraf
voor inbraak in
school in Leiden
Voor de Haagse rechtbank heb
ben zich te verantwoorden gehad een
24-jarige losarbeider en 33-jarige
chauffeur, die in de nacht van 22
januari een inbraak pleegden in een
Leidse school. Zy verschaften zich
toegang tot het gebouw via een raam
in het toilet, doch vonden hun weg
versperd door een afgeslotes deur.
Inmiddels had een late wandelaar
het tweetal In de school ontdekt en
de politie gewaarschuwd, die de in
brekers arresteerde.
De rechtbank heeft uitspraak ge
daan en de losarbeider veroordeeld
tot vijf maanden gevangenisstraf
waarvan een maasd voorwaardelijk
en aftrek voor voorarrest en d
chauffeur tot vier maanden gevan
genisstraf met aftrek van voorarreht.
Ds. L. Huisman bedankt
voor beroep
Ds. L. Huisman, predikant van de
Geref. Gemeente te Vlaardingen,
heeft bedankt voor het beroep, dat
de Leidse Geref. Gemeente op hem
had uitgebracht.
Mammoettand
naar Leiden
Bij graafwerkzaamheden aan de
nieuwe rondweg in Brummen is een
ongeveer twee meter lange stoottand
opgegraven van een mammoet. Een
deskundige van het Rijksmuzeum
van Geologie en Mineralogie in Lei
den deelde desgevraagd mede, dat de
stoottand afkomstig moet zijn van
een moemmoetstier en moet date
ren uit de eindperiode van de laat
ste ijstijd. De vondst is dan 30.000
tot 40.000 jaar oud. Volgens de des
kundige is de nu gevonden stoot
tand de grootste in zijn soort, die
ooit in land is opgegraven.
De tand is voorlopig in Brummen
in een vijver onder water gezet en
zal over enige tijd naar het Rijksmu
seum van Geologie en Mineralogie
in Leiden worden overgebracht.
Nachtwandelen
met
„De Stalen Band"
Aan alle zijden in de commissie voor onderwijs en wetenschappen
uit de Tweede Kamer bestaan ernstige bezwaren tegen het invoe
ren van een numerus clausus, zoals minister Diepenhorst (Onder
wijs en Wetenschappen) voor de medische faculteiten heeft voor
gesteld. Men acht dit een zeer ingrijpende en ernstige zaak, 'waar
mee men of bijzonder grote moeite heeft dan wel dat men zulks
zeer moeilijk aanvaardbaar acht. In de commissie acht men het
zeker denkbaar, dat er andere mogelijkheden te vinden zijn, die tot
een oplossing of vermindering van de moeilijkheden zouden kun
nen bijdragen, zo blijkt uit het vandaag verschenen voorlopig ver
slag van de commissie.
ALTERNATIEVEN
Niet minder dan twaalf alterna
tieven worden in dit verslag ge
noemd, in welk verband gepleit wordt
voor o.m. een wijziging van de pro
pedeutische opleiding en het prope
deutisch examen.
Aangedrongen wordt ook op een
betere, een efficiëntere post-kandi-
daatstudie. In het verslag wordt ge
vraagd, of een „teveel" aan eerste
jaars-studenten misschien zou kun
nen worden geconcentreerd aan een
der universiteiten en of bijvoorbeeld
het optrekken van noodgebouwen
niet tot een spoedige leniging van
de ruimtenood kan bijdragen. Het
inschakelen van meer niet-academi
sche ziekenhuizen by de universi
teiten ten behoeve van de medische
kandidaten wordt wenselijk geacht,
evenals bijvoorbeeld het vrijstellen
van herhaling van het zogenoemde
practicum door studenten, die hun
eerste jaar moeten overdoen, mits al
thans het practicum in het eerste
jaar wel voldoende is geweest. Het
inschakelen van oudere-jaarsstuden-
ten bij de medische practica en as
sistentie is een andere mogelijkheid,
waarop in het verslag wordt gewe
zen. Een gedeeltelijke oplossing wordt
gezien in een intensievere bestrijding
van het tekort aan verpleegsters. Als
gevolg van het verpleegsters-tekort
staan er thans veel ziekenhuisbed
den leeg, die daarmee voor het me
disch onderwijs zonder nut zijn, al
dus het verslag. Een vermindering
van het aantal hoorcolleges wordt
AOADEMISOHE EXAMENS
eveneens bepleit en geïnformeerd
wordt welke de mogelijkheden zijn
voor televisie-colleges. Tenslotte wordt
nog aangedrongen op het met de
meeste spoed voorbereiden en stich
ten van een achtste medische facul
teit, op het verstrekken van rijks
studietoelagen aan studerenden aan
buitenlandse universiteiten en op ver
betering van de voorlichting van
aankomende studenten.
Precedent
In het voorlopig verslag van de
commissie wordt algemeen aange
drongen op het verstrekken van
meer inlichtingen over de noodzaak
van de voorgestelde maatregel.
Voorts wordt de vrees geuit, dat het
voorstel een precedentswerking zou
kunnen hebben.
De invoering van een numerus
clausus zal de toeloop naar andere
faculteiten naar alle waarschijnlijk
heid vergroten. Als een ander ern-
tig bezwaar tegen het voorstel
wordt aangevoerd, dat daarmee het
grote goed van de vryheid van stu
diekeuze zal worden aangetast.
Er wordt in het verslag op ge
wezen, dat de consequenties van de
invoering van een numerus clausus
verstrekkend zijn, o.m. voor de
waarde van het eindexamen van het
vii.m.0. Het wordt ook niet uitgeslo
ten geacht, dat de maatregel
sociaal ongewenste gevolgen zal heb
ben, daar juist abituriënten uit de
laagste inkomensgroep als eerste de
nadelige gevolgen ervan zullen
ondervinden. Voor deze groep bestaat
immers geen uitwykmogelykheid om
in het buitenland te gaan studeren.
JOHNSON OVER
OOST-EUROPA
President Johnson heeft gisteren
op een bijeenkomst in de tuin van
het Witte Huis ter gelegenheid van
het duizendjarig bestaan van de
kerk in Polen verklaard, dat er aan
wijzingen zjjn, dat de strakke com-
wordt opgelost, maar eerder wordt I De Griekse regering heeft een on- l oud-strijders repatrieerden, Zy had- «heoneén hun houvast
vergroot en b« het vraagstuk; van (lerI0<!k «®las' na" beweringen dat j den in Oostbloklanden gewoond sinds f
i eAmmiinicticnh.biannfiA inncrn finm i Ho nnmmnntohineu. ai mjA uosi-tuTopi beginnen te verliezen.
I Johnson sprak tot verscheidene hon-
hervorming van de medische studie
(o.m. een verkorting van de studie
duur) ohmisbaar genoemd en wordt i i
het oordeel van de minister eevraaed week dat Tolpens functionarissen van hadden. Zij kregen een gevangenis-
cm ook in de medische faculteit te de d°uane ongeveer 60.000 jachtge- straf van een jaar en twee maanden. 1 hal congres een wetsontwerp z&l
komen tot een baccalaureaatsstndie weren Griekenland zijn binnenge- j Garoefalias zei over bewijzen te voorleggen om de speciale beperkin-
Aansredroncren wordt or> de ar not* bra<ht door voormalige communl- j beschikken dat er een stelselmatige I sen op de handel met Oost-Europa
moceliike efficiontv door wn tkche guerillastrydexs, die uit de uitvoer van wapens vanuit de Sow- iaf te schaffen. De president noem-
verdeline tuien de eeneeskundisè Sowlet-Unie en andere Oosteurope- j jet-Unie plaatsvindt met medewer- l de vyf beginselen voor het Ameri-
- se landen naar hun vaderland zyn king van de terugkerende Grieken, j kaanse beleid om te komen tot het
teruggekeerd. I In januari van dit jaar verbood Europa dat hem voor ogen staat:
Officiële cyfers tonen aan dat de
tenslotte wordt in het versla a een!ken vaïmit Oost-Europa op illegale i werd neergeslagen. --
wijze van wapens worden voorden. Twee weken terug werden twee re-en Amerikanen van Poolse af-
I De gewezen minister van Defen- patrianten gegrepen omdat zy veer-
I sie, Garoefahios, onthulde vorige j tien sportgeweren in hun bagage
H Johnson deelde mee dat hy aan
faculteiten en op verbetering van de
arbeidsvoorwaarden voor hooglera
ren en staf.
(afgelopen twee jaar ongeveer 12.000
Corso hoogtepunt van bollenseizoen
Er heerst momenteel een grote
spanning In de ruime hallen van de
gebouwen in Lisse om het
grote traditioneel geworden bloemen
corso „Lenteparade" van de Bollen
streek voor de 19e keer gereed te
krijgen. Er wordt dag en nacht door
helm tot de Bennebroekerdreef in
Bennebroek staan kyken en genieten
van al het schoons, dat men zal gaan
bieden.
Het corso vertrekt om 10.30 uur
vanaf de Warmonderdam, waarna ln
de middag om 15 uur de terugtocht
gewerkt om de ruim 30 praalwagens vanaf Bennebroek wordt begonnen,
middelgroot en groot formaat - Niet minder dan 16 muziekkorpsen
tot in perfectie af te werken.
Er zullen stukken by zyn van
enorme omvang en fantasierijk kleu
renspel, waaraan de ontwerpers Van
Driel uit Amstelveen met veel zorg
hebben gewerkt om alles op tekening
te krijgen en de deelnemers hebben
zich er toe gezet om het beste te ge
ven wat mogelyk is, opdat het bloe
mencorso er weer een zal zyn waar
over men tot ver over de grenzen
zal spreken.
Duizenden en duizenden kykers
zullen zaterdag langs de lange route
zullen voor muzikale opluistering zor
gen. Wanneer het weer mooi blijft,
belooft het een feest te worden van
Een geïntegreerde Atlantische de-
de regering cle invoer van sportge
weren omdat het aantal ingevoerde 6®miCK1
geweren steeds toenam. Via het nor- i s'rev™ P*"
male handelsverkeer kwamen 24.000 A U k0;
geweren binnen, in hoofdzaak uit I bandtn m"
Spanje, de Sowiet-Unie. Italië CK>5.t:Europ' ^^«-digmg van
Spanje,
Hongarije,
Tsjecho-Slowakye en de Verenigde
Staten.
Sowiet-Unie Italië «uMUJiueaiging vi
Japan Burgage 1 contrucaeïe culturele en
Japan. commerciële banden tussen Oost-
Europa en het Westen; verbetering
van de betrekkingen tussen Duits
land en Oost-Europa een vreedza
me regeling van de verdeling van
Duitsland en van de zelfbeschikking
daar; verwelkoming van de deelne
ming van Oo6teuropese landen in
de economische ontwikkeling van
ontwikkelingslanden.
Trophonius
komt niet uit
(Van onze correspondent)
Gisteren is op symbolische
wijze de zomerpostzegelactie
1966 begonnen. De keuze viel op
Bols ward, omdat hier de Friese
dichter Gijsbert Japicx, aan wie
2 zomerzegels zijn gewijd. 300
Het Utrechth studenteblad Tro
phonius zal deze week niet kunnen
verschynen, omdat de drukker van
het blad, de fa. Den Boer en Smita,
weigert het nummer te drukker. De i jaar geleden overleed. In de his-
ongekende schoonheid en bloemen- I reden hiervoor is dat het weekblad j torische raadszaal, waar een por-
wpfOHf»! h*" reproduktie heeft opgenomen i
Wh* „bloemenstekers" eans aan Duits, G V,Tr,>
de corsowagens wil zien werken, kan Per Stern, waarop de foto van (recht.
donderdag en vrydag in de HBG.-|het °ntldede meisje voorkwam die i hoof directeur Posterijen, de eer
ie Warmonderdam in Sassen- en buitenland.
hallen terecht I beledigend wordt geacht voor Prin
ses Beatrix. De studentenbladen Bik-
De bollenstreek steekt zaterdag de kelacht en Student, die de foto eer-
vlag uit voor dit met zoveel succes der wilden publiceeren, zyn in be-
Jaarlijks terugkerende bloemenfes- siag genomen, 't Weekblad Der Stern,
tRn. Men verwacht een enorme i dat 'n korte reportage met de ge-
stroom belangstellenden nit binnen- wraakte illustratie opnam, ls niet uit
de circulatie genomen.
ste zegels aan de heer A. Holke-
ma (midden), voorzitter Gijs
bert Japicx-comité en prof. K
Heeroma. voorzitter van de
maatschappij voor Nederlandse
letterkunde en een nazaat van
Gijsbert Japicx.
Selectie
De Leidse wandelsportvereniging
„De Stalen Band" (lid van de K.N.B.
v. L.O. en N.L.A.W.B.) houdt van za
terdag 14 op zondag 15 mei a.s. voor
de tiende maal in successie een
nachtwandeltocht over een afstand
van 60 kilometer.
Het parkoers voert de deelnemers
langs bos, duin en strand en biedt
de Vierdaagse-lopers onder hen een
goede gelegenheid tot een extra trai
ning
De start heeft zaterdagavond tus
sen 22 en 23 uur plaats vanuit de
recreatiezaal van de HCW en NEM
(Zoeterwoudseweg 1, Leiden).
De deelname staat open voor da
mes en heren van 16 jaar en ouder,
die bij het volbrengen van de tocht
'n speciaal ontworpen herinnerings-
trofee ontvangep.
Aan de Leidse Universiteit zyn ge
slaagd voor de volgende examens:
kand. westerse sociologie de heer J.
de Bres (Voorschoten); doet. wysbe-
geerte mevr. C. J. Dessaur (Leiden)
kand. wis- en natuurkunde de heer
C T. C. Heyning (Leiden), mej. M.
MLR. T. S. Bel j aars (Leider.) en
de héren H. J. J. Vergouwen (Lei
den), J. A. Konter (Leiden), R. P.
Beunder (Leiden)J. van Reek (Lei
den) en J. J. M. W. Hubregtse (Lei
den) doet. wiskunde de heer S. W. C.
v Egmond (Rotterdam)doet. schei
kunde de heren H. P. J. M. Dekkers
(Leiden) en W. O. Bryan (Leiden);
doet. geschiedenis mej. J. Ruseier
(Vlaardingen); kand. psychologie de
heer F. R. Oomkes (Den Haag) en
mej. W. E. Fockenj (Den Haag).
In het verslag wordt voorts aan
dacht geschonken aan de wyze van
selecteren en wordt opgemerkt, dat
de in uitzicht gestelde vergelijken
de examens veelal onbiliyk zullen
werken. Voor zich aanmeldende stu
denten, die terstonds na het eind
examen hun militaire dienstplicht
hebben vervuld wordt het maken
van een uitzondering bepleit. Dezen
zouden immers, wanneer zy zich in
1964 of 1965 hadden aangemeldt, niet
door de regeling zyn getroffen, zo
wordt opgemerkt.
Tekort
In het verslag wordt stilgestair
by het huidige artsen-tekort, d*
door de voorgestelde maatregel niet
