Spuit nu
in 3 minuten
uwoven
schoon
„Hedendaagse muziek"
lonk in „De Lakenhal
Gounods Fa ust in het
circus te Brussel
kunst
kalei öoscqqp
Bijna een ton voor
V au Goghs W atermolen
Maurice Roelants in
Brussel overleden
Opvoeringen voor
35.000 bezoekers
nchtig pleidooi
f uitvoerenden
26APAU, 1S66 LtlUSCH DAGKLAU FAlilNA IS
CONCERT K.N.T.V.
huid was in dit geval niet serieel, een
hoedanigheid die men van een leer
ling van Prokof jew trouwens niet ver.
wacht.
Portretopdrachten
De minister van Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk werk, Mr. M.
Vrolijk, heeft ter completering van
de serie portretten van oud-minis
ters en -staatssecretarissen van het
voormalige ministerie van O. K. en
W. op advies van de rijksadviescom
missie sohilderkunst, resp. de rijks-
adviescommiisie grafische kunst een
opdracht verleend aan de navol
gende kunstenaars: Theo Swagema-
kers te Amsterdam voor een geschil
derd portret van mr. Th. H. Boe;
Erica Visser te Harmeien voor een
getekend portret van drs. L. J. M.
van de Laar; Riek Wesseling te Am
sterdam voor een getekend portret
van mr. J. H. Grosheide, in het vo
rige kabinet minister, resp. staats
secretarissen van O. K. en W.
Hoge prijzen voor schilderijen
Veel vlugger
en makkelijker
dan ooit tevoren!
R.-k. geestelijken in
donker kostuum
De r.-k. geestelijken in Italië
hebben zaterdag toestemming gekre
gen hun toog te vervangen door een
donker kostuum. In de kerk, bij re
ligieuze plichten daarbuiten en bij
bet geven van godsdienstonderwijs
op school moeten zij de traditionele
kleding echter handhaven.
Hierbij de medewerkenden aan
het concert Hedendaagse Mu
ziek, dat gisteravond in de La
kenhal gegeven werd. Staand
links: Bas de Jong, Wim Serlie.
Zittend: K oos Verheul. Jan v. d.
Meer, Thea Ekker-v. d. Pas.
Staand rechts: Leng Stevens-
RidderhoJHenk Briër, Piet
Kunst.
stellend, alleen weggelegd voor ras- j
virtuozen die als toneelspelers in I
ieders huid weten te kruipen. Die I
Ook Breitner
in trek
Onder enorme belangstelling zowel
van binnen- als buitenlandse zgde
zijn gisteren bjj Mak van Waay in
A'dam 'n kleine 100 moderne schilde
rijen, aquarellen, tekeningen en gra
fiek geveld, waarvoor zeer hoge be
dragen werden betaald. De stemming
was dan ook „Zeer vast en willig".
Het meest bracht een Van Gogh op
„Brabantse watermolen". Het kwam
voor f 95.000 in Nederlands bezit.
Het zeer forse bedrag van f 45.500
werd door een Nederlandse particu
lier betaald voor .Amsterdamse jon
ge vrouw met rode wollen muts" van
Brietner. Een jonge Mondriaan
„Hooimijten op een gemaaid land'
werd geveild voor f22.000 en een
stuk van Liberman bleef in ons
land voor f 32.000. De Mondriaan
ging naar Londen.
Veel geld had men ook over voor
drie werken van Leo Gestel, name
lijk resp. f3.300, f 1.400 en f3.500.
Eveneens veel geld vonden deskun
digen de prijs van f 7.500, die ie
mand voor een zeer klein schilderij
tje 16x38 van Breitner getiteld
„Artillerie" betaalde. „Vrij duur" zei-
men van de f 3.600 en f 4.600 voor
twee vroege werken van Jan Sluy-
ters.
Hier volgen nog enkele stukken die
boven de 10 mille weggingen: Am
sterdams Grachtengezicht van Breit
ner: f 10.400, een kleine Van Don
gen, „Blond meisje met blauwe hoed"
f. 10.500, een stilleven van James En-
sor f 11.200, van Lehmbruck „Baden
de vrouw" f 10.500, „Groene zee" van
Permeke f 10.800, een stilleven van
Verster f 10.500 en een Frans land
schap van de Vlaminck f 10.200.
1. Spuit'3 Minuten
ovenreiniger1 in de
oven. Zelfs het moei
lijkste hoekje is ge
makkelijk bereikbaar.
2. Wacht drie minuten..
Al het vuil trekt
in de schuimlaag.
3. Dan gewoon het
schuim wegvegen
en... uw oven is weer
stralend schoon.
Verkrijgbaar
bij uw drogist
voor slechts f. 3.95
Nieuw initiatief van Huysman:
Bekend Vlaams letterkundige
(Van onze Brusselse correspondent)
De Vlaamse letterkundige en journalist Maurice Roelants is in
Brussel op 70-jarige leeftijd overleden. Hij was 19 december 1895
in Gent geboren en heeft daar gestudeerd aan de Rijksnormaal
school. Daarna is hij onderwijzer in Brussel geweest en vervolgens
werd hij ambtenaar aan het ministerie van Jusitie. Sedert 1922
was hij journalist.
Hij is jarenlang correspondent voor
De Telegraaf in België geweest en na
de tweede wereldoorlog werd hij dat
van Elseviers Weekblad. Hij was bo
vendien letterkundig-adviseur bij het
Ministerie van Openbaar Onderwijs
en conservator van het Museum van
Gaasbeek. Er is de laatste tientallen
jaren weinig gebeurd in de Belgische
letterkunde waarbij Maurice Roe
lants niet betrokken is geweest.
Zo heeft hij in 1920 met Herreman
Leroux en Minne de groep van ,,'t
Fonteintje" opgericht en met Men-
no ter Braak en Du Perron heeft
hij in 1932 het maandblad Forum ge
sticht. Met Marnix Gijsen, Walschap
en Raymond Herreman heeft hij eni
ge jaren de Vlaamse redactie ervan
gevoerd totdat hij in verband met
een meningsverschil uittrad.
Hij debuteerde onder de schuil
naam Maurice Minne met verzen en
op zijn eerste is een groot aantal
De meeste bekendheid dankt hg
aan boeken als „Komen en gaan"
(1927), „Het leven dat zg droomden"
(Van onze Brusselse correspondent)
Morgen begint de Brusselse Muntschouwburg met een drie we
ken durende serie voorstellingen van Gounods Faust in het circus
gebouw van de stad. Het is weer één van de initiatieven van de
nooit stilzittende directeur Maurice Huysman. die er altijd op uit
is nieuwe lagen van de bevolking naar de opera te trekken. Het
circus telt ongeveer 2000 plaatsen (de Muntschouwburg heeft er
1000) en hij rekent er op dat zo'n 35.000 huidige en toekomstige
opera-liefhebbers naar Faust zullen komen kijken. Reeds zijn er
15.000 plaatsen verhuurd, hetgeen een hoopvol teken schijnt. Zelfs
uit Groningen en Eindhoven zal men met autobussen naar het
Brusselse circus komen.
Drie hulpdirigenten
Het spelen van een opera in een
circus heeft natuurlijk nog alwat ex
tra voorzieningen geëist. Bovendien
waren er allerlei moeilijkheden van
operatechnische aard op te lossen.
Zo moeste de piste dieper worden
gemaakt zodat er een orkest voor
kon worden gelegd. Daar overheen
kwam het toneel. De ruimte ingeno
men door het eerste balkon wordt
voor het optrekken van een décor
gebruikt, althans voor zover het mo
gelijk is, men kon uiteraard geen
kathedraal-décor bouwen en dit zal
dan worden gesuggereerd door mid
del van monniken met toortsen in
de hand.
Het ronde theater maakt het ook
noodzakelijk drie hulpdirigenten aan
te stellen zodat zangers en zangeres
sen, hoe ze zich ook keren of wen
den, altijd weten waaraan ze zich
hebben te houden. Die cirkelvorm
maakt het ook nodig dat er vanwege
de „verschijningen" drie Margué-
rités en vier Mephisto's optreden
Wel is het zo dat er maar één zal
zingen: de anderen zijn figuranten.
De Muntschouwburg zou de Munt
schouwburg niet zijn wanneer er ook
Repetitie van Faust in het cir
cus van Brussel.
in Faust niet veel aandacht aan bal
let zou zijn besteed. Maurice Béjart
zal deze keer niet de choreograaf
ziin: wel danst zijn „Ballet van de
20ste eeuw", maar deze keer heeft
Vittorio Biaggi de leiding.
300 medewerkenden
Akoestisch stelt het circusgebouw
nog wel wat problemen, maar men
hoopt er een oplossing voor te heb
ben gevonden. Zangers en zangeres
sen worden uitgerust met miniatuur
zendertjes, die in kleding of décolleté
verborgen zullen worden. Er komt
een centrale waar al deze muziek
door een klankregisseur wordt ge
mengd en dan via luidsprekers terug
in de zaal gezonden. Daarbij zal het
een grote moeilijkheid zijn klank
van stemmen en orkest te laten har
moniëren, maar men heeft in dit
opzicht de beste verwachtingen. Het
is trouwens zo dat in de meeste
Europese opera's tegenwoordig in de
toneelmantel microfoons zyn opge
steld.
Inmiddels wordt door de in totaal
ongeveer 300 medewerkenden onder
regie van Jean-Marc Landier vrij
wel dag en nacht gerepeteerd .Een
van deze repetities hebben we een
dezer dagen bijgewoond. Het deed ons
verwachten dat Gounod's onvermoei
bare opera het ook als circusstuk
wel zal doen.
Woensdagavond zullen we zeker
heid hebben.
Een Gainsborough
voor Nationaal
Museum Zweden
Onder de talrijke geschenken, die
het Zweedse „Nationalmuseum" eind
maart van dit -jaar in ontvangst
mocht nemen ter gelegenheid van
haar 100-jarig bestaan, bevond zich
een meesterwerk uit de Britse schil
derkunst, n.l. Thomas Gainboroughs
portret van „Maria, Lady Eardley",
geschilderd in 1766. De overhandi
ging van dit stuk vond plaats in
aanwezigheid van Koning Gustaaf
Adolf tijdens een plechtigheid in de
Statenzaal van het Koninklijk Paleis
in Stockholm. Hierbtf waren aanwe
zig vertegenwoordigers van de schen
kers, de vereniging van Vrienden van
het Nationaal Museum.
Internationale kenners van schone
kunsten beschouwden „The Lady
als een van de grootste en mooiste
werken, toen het drie jaar geleden
op een veiling werd verkocht naar
Canada. Van alle portretten ten-voe-
-ten-uit van Gainsborough, die over
de gehele wereld zijn verspreid, is
„The Lady" wellicht het laatste be
langrijke exemplaar, dat verkrijg-
baarwas op de internationale kunst
markt. Het stuk werd vervaardigd
in Bath, toen de kunstenaar zich op
het hoogtepunt van zijn carrière be
vond. Als model gebruikte hij een
jonge schoonheid op de vooravond
van haar huwelijk. Toen hij haar
enkele jaren daarna opnieuw schil
derde was haar schoonheid verdwe
nen.
„De Vrienden van het Nationaal
Museum" werd als vereniging 55 jaar
geleden gesticht. In de loop van haar
bestaan heeft zij reeds vele vooraan
staande kunstwerken aan het mu
seum geschonken, waaronder stuk
ken van Rembrandt, Watteau, Guar-
di, Goya en Turner.
(1931), „Alles komt terecht" (1937),
en „Gebed om een goed einde" (1944)
maar ook zgn dichtbundels zoals
„Lof der liefde" waarmee hij in 1952
de driejaarlijkse Staatsprijs won. Hg
heeft bovendien een bundel kritische
essays geschreven: „Wat is er van de
mens?" en bovendien vertalingen van
Molière, Bernanos en Superviele.
Roelants heeft ook veel over beelden
de kunst geschreven.
„Tingeltangel''
in de Schouwburg
Sieto Hoving en zijn cabaret „Tin
gel, tangel" dat op 3 oktober j.l. hier
de wind niet in de zeilen had, trad
gisteravond voor K. en O. op met een
gedeeltelijk nieuw programma.
Marijke en Sieto Hoving en Paul
Deen beheersen deze vorm van klein
kunst tot in de puntjes zodat de
stemming er ditmaal al snel in
kwam.
Van Marijke noemen wij de knap
gebrachte scène „ruimte-dope", ter
wijl Sieto Hoving excelleerde in de
lange-politieke-conference vóór de
pauze.
De teksten en de muziek waren
wederom van Marijke en Sieto Ho
ving. Henk van Ulsen voerde de re
gie en de sobere omlijsting werd ont
worpen door Nicolaas Wijnberg.
K. en O. zorgde voor een bloemen
hulde voor beide dames en het pu
bliek voor een langdurige huldebetui
ging.
B. H.
Directeur Keulse
strafgevangenis
werd geschorst
De directeur van de strafgevange
nis in Keulen is voorlopig geschorst
naar aanleiding van het overlijden
van twee gevangenen daar, zo is gis
teren bekendgemaakt. Tot de maat
regel is besloten door de minister
van Justitie van de Westduitse deel
staat Noordrijn-Westfalen, dr. Strü-
ter. Eerder deze maand werden twee
bewakers uit de gevangenis geschorst
hangende een onderzoek naar de
dood van Anton Wasilenko, een ge
detineerde die op 22 juli 1964 stierf.
Een vorige maand verrichte lijk
schouwing bracht aan het licht dat
Wasilenko een schedelfractuur en
gebroken ribben had. Een justitieel
woordvoerder zei toen, dat deze ver
wondingen mogelijk het gevolg wa
ren van mishandeling. Verleden jaar
Kerstmis werden twee gevangenbe
wakers ontslagen in verband met
het overlijden van een Turkse ge
vangene.
In Hamburg drong in maart j.l.
een parlementscommissie aan bp het
ontslag van de Hamburgse gevange
nisdirecteur senator Ernst Kramer,
dit naar aanleiding van de dood van
een gedetineerde die door cipiers
doodgeslagen zou zijn. De officier
van Justitie daar is ook bezig met
een onderzoek naar de dood van een
tweede gevangene.
afdeling van de Kon. Ned. Toonkunstenaars Ver., of
ien juister de „Werkgroep Hedendaagse Muziek van de
V." heeft haar luisterende schare opgebouwd. Wederom
Harteveltzaal van de Lakenhal, waar voorzitter Iskar Aribo
toeriep, vrijwel bezet. Ofschoon het hier modern toe-
behoeft in genen dele aan afschrikwekkende repertoires te
het melos bijv. is in deze concerten lang niet dood-
Wat daar werd geboden is een dwarsdoorsnede door
eeuwse scheppen en men vindt daar, naast principiële on-
evengoed afhankelijken, bij wie nog bekende invloe-
hier weldadig meewerkte was het pleidooi van de uitvoe-
hier kwamen vertolkingen tot stand, mijlen boven ,,het
uitgaand en voor alle podia geldig.
geleden geboren compo-
Alan Berg (1885), van wie 4|
„Frühe Lieder" nog uit
van Mahler en Strauss-
Thea Ekkerv. d. Pas
werden. Deze sopraan gaf
diep bezield weer in hun
klimaat, met gave en draag-
stemmiddelen, ideaal met
orkestrerende hand aan de
gesecondeerd door Henk
gave om te „her-schep-
dateert Daniël Ruyneman,
Bas de Jong, een gast en lid
Radio Filh. Orkest, een So-
klarinet horen liet. Ruyne-
onzer conventie ontlopen -
vol fantasie, door groten
Berg en Milhaud per-
geprezen, maar ten onzent
larloosd. Impressionistische ten-
b loochenen zich niet. De Jong
leen all round virtuoos vertolker
poot nuancerend vermogen. Zijn
geleider Wim Serlie gaf sta
an fantastische speelkunde. Dit
sootde men bovendien in een So-
van Martinu, voorname en
radicale kamermuziek,
fin het Andante het verguisde
tonele zelfs niet verwerpt.
welgekozen en voortreffelijke
ren op. 25 van Blacher (geb.
soms veel verwantschap
met Moessorgski, bewees de
sopraan Leny Stevens hoe zij op be
wonderenswaardige wijze tot een
treffende tekstexpressie kan komen,
in het bijzonder waar een plastische. I
illustrerende of suggererende sfeer in
het geding is. In Briër vond ook zij
een pianistische medewerker met
passend toucher.
1908 is het jaartal van Messiaen,
van wie Jan v. d. Meer solo de kla
vierstukken „He de Feu I et II" onder
handen nam, opgedragen aan de Pa
poea s, wier muziekritme hij bestu
deerde, terwijl kennelijk ook ritmen
en intervallen van daar inheemse
vogelsoorten mede bepalend werden.
Ei' zit een elementaire kracht in deze
werken, waaraan de pianist een ver
bluffend sferisch ruimtelijk reliëf
heeft weten te geven. Duivels moei
lijke (bijv. langdurig handenkruisen-
de) complicaties ondervinden bij V. d.
Meer geen enkele weerstand.
Aan Piet Kunst was het voorbe
houden om een vijfdelige Suite voor
altblokfluit en piano (Serlie) te pre
senteren van Antoon Maessen (geb.
1919), die met vooral in Gavotte en
Gugue geavanceerde vrijheden de
dansante barokvormen veel eer
schenkt. Piet Kunst gaf deze suite
volledig naar de eis weer.
De „clou" van de avond was een
drietal fluit-pianostukken dogr Koos
Verheul en Jan v. d. Meer. Te Weten
in een Sonatina van Ton de Kruyff
(geb. 1937), van de Japanner Kazuo
Fukusjima en van Sylvano Bussotti
(1931), leerling van Dallapiccola. De
piano wordt daar slagwerktuig er
tonaliteit verdwijnt. Hier geldt muzi
kale economie. De noten van het An
dantino bg De Kruyff waren te tel
len, het statische Lento (een solo) is
opgebouwd uit maar enkele noten,
uit rusten en lange fluisteringen. Het
komt er echter op aan, waarmee deze
stilstanden en de noten in hun af
standen geladen zgn. Ons leek het
een belangrijk werk.
Fukusjima en Bussotti spelen zich
geheel in de experimentele sfeer af,
waarbij de pianist o.m. door glissan-
do's de pianosnaren met de handen
mee in het proces betrekt. De bete
kenis van Bussotti leek ons, ter amu
sante kennismaking, te schuilen in
een opzettelijke aanfluiting van 'het
gevestigde.
Dit hebben Verheul en V. d. Meer
weer goed gemaakt door naar het
voorname terug te keren in een
driedelige suite van grootse allure
van Jury Levitin, ongenadige eissen
