Canon
3achs Matthaeus Passion:
nuzikaal geloof belijden
Joan Miro weigert zetel
Spaanse Kon» Academie
kunst
Troost en kracht
voor tallozen
k3deiöoSQ29P
Hij zegt: Eerst
Picassodan ik"
Vrienden van Haags
Museum jubileren
>ENSDAG 6 APRIL 196«
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
jEx Animoin stampvolle Stadsgehoorzaal
Ook het Rott. Philh. Orkest droeg
in het algemeen verdienstelijk bü tot
het welslagen van deze hooggestemde
geloofsbelijdenis, een troostvol getui
genis van verzoenende liefde en God
delijk erbarmen, waaruit velen kracht
putten voor een dikwijls zorgvol en
gecompliceerd bestaan op deze aarde.
„Ex Animo" mag met vertrouwen
haar vijf en twintigste uitvoering te-
gemoetgaan onder een leider, die
Bach naar beste vermogen dient.
H.
Diefstal uit
„Goois Museum"
(Van onze correspondent)
Op even zeldzame als brutale wijze
1 is een dief erin geslaagd uit een af
gesloten vitrine van het Goois Mu-
I seum in Hilversum enkele waarde
volle voorwerpen te stelen. Sinds
eergistermorgen, toen de vermissing
werd vastgesteld, ontbreken aan de
collectie een gouden en zilveren
knolhorloge en een halsketting be
staande uit vier snoeren gelijke git
ten.
De dief is bijzonder zorgvuldig te
werk gegaan, want hij moest voor
heit bereiken van het vitrine-inte
rieur eerst sponninglatjes wegnemen
om zijn hand achter de glasplaat te
steken. Na de diefstal is de ruit van
133 bij 55 centimeter weer terug ge
plaatst en met de latjes verzekerd.
De sieraden zijn eigendom van het
museum; omtrent de waarde heeft
men nog geen zekerheid. De diefstal
moet gebeurd zijn tijdens de drukke
bezoekuren van het museum waar op
het ogenblik de ..Four Man Show"
met o.a. Toon Hermans is te zien.
Advertentie
Canonet QL de snel-laad-automaat
de meest verkochte automaat ter wereld,nu met Quick Loading voor
snel en foutloos inleggen van elk merk en elk type film (Canon
patent); automatische belichtingsregeling met tijdkeuze tot 1/500
seconde; blokkering bij verkeerde belichting; 3 uitvoeringen met ver
schillend objectief vanaf 245,
objectief bezien beter!
ERNSTIGE VERDEELDHEID
elangstelling voor Bachs .Matthaeus Passion" blijft onver-
wd voortduren: verheugend teken!
foor de vierentwintigste maal hoorden wij de uitvoering van
Animo": een stampvolle Stadsgehoorzaal was er deelgenoot
nadat de avond tevoren de generale repetitie ook reeds tal-
e toehoorders hun aandacht gewijd hadden aan de prestaties
Herman de Wolff, zijn koor en jongenskoor, alsmede de in
e stad getrouwe solisten Nelly van der Spek (sopraan), Diet
os (alt), Chris van Woerkom (Evangelist), de onverwoest-
e Herman Schey (Christuspartij), Ruth Pos (tenoraria's)
ary Blackmon (bas).
e grote belangstelling vormt het
tuigend bewijs, dat tallozen be
fte hebben zich in deze dagen te
enzelvigen met Jezus' lijdensweg.
Brman de Wolff wijdt zich sinds
n met grote overgave aan Bachs'
ipping, waarvan de eeuwigheids-
rde onomstotelijk vast staat. Het
raar van de vele „Matthaeus
|ion"-uitvoeringen mag dan zijn,
[zij tot een soort muzikaal „sta-
Irmbool" zijn uitgegroeid, voor ons
t vast, dat zij voor tallozen even-
leen onwrikbaar bestanddeel van
j diep geloofsleven betekenen,
Ier welke deze Lij denstij d bepaald
i leegte zou inhouden.
st koor van de Chr. Oratorium
[niging „Ex Animo" is met deze
Éile partituur volledig vertrouwd,
pr leiding van een dirigent, die
evenwicht weet te bewaren tussen
Bsiviteit en verstilling.
Ij weet een spanning te handha-
I die een avond als deze ten volle
I beluisteren waard maakt. De
ff is zich zijn hoge opgave wel
list, dringt steeds verder door tot
geheimen van deze Passion,
raan men zich geestelijk wil la-
3ry weten het: zoveel Passionen,
tel opvattingen, maar met een ge-
iplineerd koor als „Ex Animo",
ook in de koralen bezield en met
rtuiging weet te zingen, kan ook
man de Wolff tevredenstellend
r den dag komen en veel bereiken
el in de koralen als in de passa-
waarin een verhevigde expressie
r rechten moet verkrijgen,
bn onverkorte „Matthaeus Pas-
te brengen is geen sinecure,
ar De Wolff doet dat steeds weer
onverflauwde toewijding: in de
-Thouwelijke en in de dramatische
"'sages van Bachs machtig muzi-
1 geloof smonument.
.n wat tevens verblijdend is: „Ex
II[mo" mijdt het gevaar van de cou-
'U, die zo gemakkelijk kan intreden,
oneer men zich door de jaren heen
t eenzelfde opgave bezig houdt,
i Het prijzenswaardige streven tot de
i-Jïntiële waarden van deze rijk
p gelende partituur door te dringen
Ie: daarbij Gods woord en de gebeur-
•issen rond het Kruis mede te de-
bljjft bij voortduring bestaan.
Ulet stemt tevens tot voldoening te
«tateren, dat „Ex Animo's zang
jfchaafd, vloeiend en beheerst is,
-istant gericht op het devote karak-
van Bachs onvergankelijk mees-
Werk.
ipnvolkomenheden blijven vanzelf-
tekend bestaan, maar zij zijn ge-
Bg en wie mag het ideale verwach-
Boot overvaren:
i
)ldaat verdronken
5p de Rijn bij Lobith is gister-
mogelijk Duitse) duweenheid over
een, waarbij de roerganger, it 20-
Jge d.p.l. soldaat van het vaar-
opgendetachement, F. P. J. Deynne
5 Drunen (N.Br.) is verdronken.
oorzaak van het ongeval is nog
t bekend. De controleboot is ge
lken.
ten? Dat is slechts de grootsten onder
de groten voorbehouden: een provin
cieplaats als Leiden mag zeker er
kentelijk zijn voor wat door „Ex
Animo" gewetensvol en naar aller
beste kunnen geboden wordt. Dat dit
maal ook het jongenskoor zijn aan
deel lofwaardig, fris en dominerend
leverde, mag mede als een verheu
gend pluspunt gelden.
De in deze Passion zo integrerende
medewerking der solisten stemde
mede tot dankbaarheid. Zij zijn tot
Bachs schepping ingegroeid, niet al
leen vocaal, doch ook geestelijk bou
wen zij mee aan een illustratieve uit
beelding.
Wie Herman Schey zegt, weet dat
van hem een doorleefde voordracht
Dirigent Herman de Wolff met
zijn sölidten. V.l.n.r. Chris v. Woer
kom (Evangelist), Nelly v. d. Spek
(sopraan), Herman Schey (Chris
tuspartij), Herman de Wolff (diri
gent), Diet Kloos (alt), Henry
Blackman (bas), Ruth Pos (tenor),
Hans Schouwman (klavecimbel).
(Foto LJD./Holvast)
te verwachten is, waarbij nog steeds
zijn zangtechnische capaciteiten
verbazingwekkend op zijn leeftijd!
ruimschoots voorhanden zijn om re-
lief aan zijn waardig optreden te ver
lenen. Naast hem stond een helder
zingende Chris van van Woerkom,
een tot het einde toe onvermoeibare
Evangelist, wiens kwaliteiten reeds
meermalen door ons geprezen zijn en
die ook nu in hoge mate bijdroeg tot
een verheffend en meermalen aan
grijpend niveau. De tenor Ruth Pos
stelde in zijn aria's niet teleur, al
stellen wij zijn muzikaal doorleefd
begrip hoger dan zijn stemmiddelen.
De bas Henry Blackmon zong met
gezond klinkend materiaal karakte
ristiek zijn kleine partijen en aria's.
Niet in de laaste plaats verdienen
hulde de sopraan Nelly van der Spek,
wier kostbare en glanzende sopraan
zich paart aan een stylistisch zuivere
opvatting en de alt Diet Kloos, al
evenzeer een betrouwbare kracht voor
een Passions-uitvoering.
Met Hans Schouwman aan het kla
vecimbel en Annie Blankenstein aan
het orgel mag De Wolff telkenmale
met vertrouwen in zee gaan: een
hechtere ondersteuning is nauwelijks
Premières bij Ned. Dans Theater
"Screenplay" en
„Blik op morgen"
Het Ned. Dans Theater heeft gis
teravond in de Kon. Schouwburg in
Den Haag de première gegeven van
„screen play", een ballet op muziek
van de jazz-musicus Charly Mingus
in de choreografie van Job Sanders.
„Screenplay" werd gedanst door An
ne Hyde, Martinette Janmaat, Mea
Venema, Lennie Westerdjjk, Charles
Czarny en Marten Molema).
„Screenplay" is een ballet, waarin
bij de instudering de creatieve ver
mogens van de zes dansers een groot
aandeel gehad hebben. De dansers
mochten namelijk min of meer hun
eigen vrije bewegingen bepalen.
Maar net als in een spel moeten er
bepaalde regels worden opgevolgd en
de functie van de choreograaf bij dit
ballet was zo ongeveer als die van
een scheidsrechter. Decors en kos
tuums bij „Screenplay" waren ont
worpen door de Engelsman John
Law.
Naast deze landelijke première
bracht het Dans Theater de premiè
re voor Den Haag van het ballet
„Terugblik op morgen" van choreo
graaf Hans van Manen op vier or
kestpreludes van Henry Barraud. Di
dramatisch ballet werd uitgevoer-
door Willy de la Bije, Jaap Flie;
Kathy Gosschalk en Han Ebbelaa:
Het decor en de kostuums werde
ontworpen door Roger Chailloux.
Verder werden nog uitgevoerd
„Grand pas Espagnol" van Benja
min Harkarvy, „Wedding Cake' van
Job Sanders en „Symphony in three
movements" van Hans van Manen
op muziek van Strawinsky.
Het publiek, dat de schouwburg
vrijwel geheel vulde, beloonde dan
sers en orkest met een gul applaus.
Er waren voor de uitvoerenden bloe
men.
I vrienden van het museum wegens
haar zeer uitzonderlijke verdiensten
de zilveren legpenning van de ge
meente is toegekend.
(Van onze correspondent)
De Spaanse Kon. Academie voor Schone Kunsten van San Fer
nando. heeft de grote Catelaanse schilder Joan Miro uitverkozen
om zitting te nemen in dit hoogste college voor de beeldende kunst
in het land. Joan Miro heeft voor deze eer bedankt en verklaard
dat hij dan pas tot de Spaanse ,,onsterfelijken" wil behoren, als
vóór hem Pablo Picasso wordt gekozen, volgens hem de grootste
levende Spaanse schilder. Deze weigering heeft in Spaanse kunste
naarskringen de uitwerking van een explosie gehad, vooral onder
de 99 academici die met de uitverkiezing van Miro voor het eerst
sedert het meer dan 100-jarig bestaan van dit college een non-figu
ratieve schilder in hun midden wilden toelaten.
De verkiezing van Joan Miro heeft
in de boezem van de Kon. Academie
tot ernstige discussies geleid en ver
deeldheid gebracht. Volgens de min
derheid, die tegen het lidmaatschap
van Miro was, zou de Academie aan
zichzelf verzaken door hem toe te la
ten. Deze traditionele kunstenaars,
met weinig naam in de wereld maar
met des te meer ijver in de verde
diging van hun conventionele kunst,
weigeren Miro als universeel kunste
naar te erkennen en beschou
wen hem als een tijdsverschijnsel, een
bewust verwerper van het academi
sche in de kunst.
De voorstemmers meenden dat het
tijd wordt dat de Spaanse Kon.
Academie de te eng geworden kring
van de traditionele schilderkunst
doorbreekt om een nieuwe hori
zon aan dit college te geven en een
De kunstschilder Jan Stroos-
ma te Leeuwarden heeft bij een op
koper op de Leeuwarder markt een
zeventiende-eeuwse ets gekocht,
welke vrijwel zeker een originele
Rembrandt is. De gave prent, die
in een haveloos bruin lijstje zat,
werd voor een rijksdaalder gekocht.
Enige kunstkenners menen, dat hier
inderdaad van een Rembrandt
sprake is. De ets geeft een voorstel
ling van Christus' prediking.
precedent te scheppen opdat in de
toekomst de grote schare zeer veel be
lovende en reeds wereldberoemde
nonfiguratieve jonge Spaanse kun
stenaars er in zullen kunnen wor
den opgenomen. Zij wensten door Mi
ro te verkiezen, hem als pionier van
de moderne kunst te eren.
Onafhankelijk
Door te weigeren de hem aange
boden zetel te aanvaarden heeft
Miro zich buiten elke discussie wil
len houden. Deze zeer stille man die
uiterst teruggetrokken leeft in zijn
prachtige atelier in Son Abrines op
het eiland Majorca, zoekt geen dis
cussie rond z(jn kunst, die op de
grote veilingen in de wereld tot de
hoogst-genoteerde behoort. „Ik schil
der, alsof ik op straat wandel, schijn
baar doelloos. Soms raap ik een pa
rel op, maar soms ook slechts een
korst brood. Alles wat ik te geven
heb is datgene wat ik vind. Als ik
my voor een nieuw doek plaats,
weet ik niet wat er op te voorschyn
zal komen. Ik zelf ben altyd de eer
ste die verbaasd is over wat er op
verschynt".
Even later zegt hy: „Zoals men al
in de dertiger jaren Picasso by het
kubisme heeft willen indelen, heeft
men my by de surrealisten onder
gebracht. Maar ik ben niet in te de
len. Vóór alles en boven alles wens
ik myn zelfstandigheid te behouden,
myn totale onafhankelykheid". Die
onafhankelykheid heeft Joan Miro
altyd bewezen in zyn werk. Miro
is daarom in feite de meest anti-
academische schilder die de wereld
Dali: nu een clown
Toch is dat, volgens zyn eigen
woorden, niet direct de reden waar
om hy het lidmaatschap van de
Kon. Spaanse Academie heeft ge
weigerd. „Indien deze van koers w.il
veranderen en zyn vensters wil ope
nen op het onvermydeiyke van de
hedendaagse kunst, dan dient eerst
Picasso te worden gekozen, die ik
de grootste levende Spaanse schil
der noem", zo heeft hy gezegd. „Als
Picasso een uitnodiging aanvaardt,
ben ik bereid myn mening over de
Academie te herzien".
Op een vraag of de Academie er
niet beter aan gedaan zou hebben
om Salvador Dali te kiezen, ant
woordde hij: „Aanvankeiyk was Dali
een groot schilder, nu is hy een
clown. En dat heeft óók zyn ver
diensten".
Vinger op zere plek
Met zyn opmerking over Picasso
heeft Joan Miro een vinger gelegd
op een zere plek, die Spanje sedert
de burgeroorlog nog steeds een steke
lige pyn bezorgd. Sedert de overwin
ning van generaal Franco heeft Pa-
blo Picasso consequent geweigerd om
Spanje te betreden. De laatste Ja
ren heeft hy wel toegestaan dat wer
ken van hem in Spanje werden ten
toongesteld, maar zelf heeft hy de
grens niet meer willen overschrijden.
Zelfs niet voor de opening van het
Picasso-museum dat door de ge
meente Barcelona in een van de
huizen waarin hy in zyn Barcelo-
nese tyd heeft gewoond, is inge
richt. Deze man. die de gruwelen
van het bombardement van de voor
generaal Franco strijdende Duitse
vliegers op het onbeschermde Bas-
kische dorp La Guernico als protest
heeft uitgeschilderd, wenst zich niet
met het huidige Spaanse regime te
compromitteren. Toch heeft dit re
gime Picasso de laatste tyd her-
haaldeiyk uitgenodigd om naar
Spanje terug te keren, maar de ou
de meester weigert.
Wars van politiek
Joan Miro is wars van politiek, hy
is ook wars van protest. Hij is alleen
poëet en voelt zich niet door de bur
geroorlog van Spanje geraakt. Hy
leeft in eenzaamheid, werkt als een
boer en ziet zyn werk onder zyn
handen groeien. Door te zeggen dat
hy slechts tot de Kon. Academie
zal toetreden, als Picasso daar ook
zitting in heeft, wil hy geen poli
tieke hartstochten losmaken. Hy is
slechts eerlijk tegenover zyn, tien
jaar oudere vriend die hy meer rech
ten toekent. Voor de rest vindt hy
deze kwestie helemaal niet belang
rijk. „Ik heb het tè druk om aan
deze zaak te denken", zegt hy. Hy
is bezig aan de voorbereiding van
een retrospectieve tentoonstelling in
New York en in Tokio en schildert,
I als een boer die zaait.
Met exposities en geschenken
De Vereeniging van Haagsche Museumvrienden is het eeuw
feest gisteren begonnen met twee exposities: „Schenkingen van
moderne kunst, kunstnijverheid en muziekinstrumenten" en „Af
fiches van 100 jaar kunstleven in Den Haag". Burgemeester
Kolfschoten opende gisteravond de tentoonstellingen, nadat dr.
J. Hulsker, chef van de afdeling Kunsten van het ministerie van
Crema, de feestrede had uitgesproken en de voorzitter van de
vrienden, notaris J. W. Th. Kiiller, het museum jubileumgeschen
ken had aangeboden.
Het cadeau bestond uit de schil
deryen „Brief aan niemand" van
Gerard Verdyk en „Compositie"
van Willem Hussem, het beeldhouw
werk „Ruiter met zonnewyzer" van
Aart van den IJssel, een viool, die
in 1749 werd vervaardigd door Ger
hard Amman, vier tekeningen van
Co Westerik en een honingkleurige
glazen fles, die uit Abadan Tepe
(Perzië) komt en dateert uit de 11de
of 12de eeuw. Op de viool werd ge
speeld door Willem Noske.
Naast deze schenkingen gaf de
Vereniging van vrienden in de loop
van een eeuw in totaal 276 kunst
werken voor het museum, waarvan
er nu vele worden tentoongesteld.
Tot de aanwinsten na de oorlog
behoren drie schilderyen van J. B.
Jongkind, een tekening van Mon
driaan en schilderijen van Paul Klee,
Menuhin debuteert
als operadirigent
De beroemde violist Yehudi Me
nuhin zal op het Bath Festival in
West Engeland zyn debuut maken
als opera-dirigent wanneer hy op
15 en 18 juni twee voorstellingen van
Mozart's „Cosi fan Tutte" leidt. Het
Festival staat in het teken van de
jeugd en Menuhin, die artsitiek di
recteur van het Festival is, zal de
Phenix Opera Company" dirigeren,
een groep van jonge spelers.
Hy zal de opera van het begin
aan met het gezelschap instude
ren. Een ander voorbeeld van het
doel van d'it festival om jonge kun
stenaars aan te moedigen, is het con
cert door het New BBC Orchestra;
de gemiddelde leeftyd van de leden
is 22 jaar. Een van de belangrijk
ste muzikale gebeurtenissen, waar-
by het accent opnieuw op de jeugd
ligt, wordt de wereldprmière van een
pianotrio van Alexander Goehr, een
van de jongere en meest talentvol
le Britse componisten.
Dit werk zal worden uitgevoerd
door Yehudi Menuhin, zyn zuster
Hepzibah aan de piano en de Fran
se cellist Maurice Gendron.
Andere vooraanstaande kunste
naars die in dit Festival zullen op-
Peter Pears, Julian Bream en Na
than Milstein, die met Menuhin het
dubbelconcert voor viool van Bach
zal spelen tegen de prachtige ach
tergrond van Wells Cathedral.
Gustave de Smet, Jacob Maris, Co
Westerik en Guttuso, een glazen Sy
rische moskeelamp uit de 14de eeuw,
een Chinese goudvissenkom (18de
eeuw) en een Noordnederlandse Ma*
jolicaschotel uit het eerste kwart van
de 17de eeuw.
Van de duizenden affiches uit het
bezit van het Haags gemeentemu
seum zyn er 94 gekozen voor een ex
positie, die een beeld geven van 100
jaar kunstleven in Den Haag.
De exposities duren tot 30 mei.
Dr. Hulsker bood namens het mi
nisterie van Cultuur, Recratie en
Maatschappeiyk Werk de jubilerende
vereniging een serie grafische wer
ken aan van kunstenaars uK heel
Nederland. Burgemeester Kolfschoten
deelde mee, dat de Vereniging van
Advertentie
Zo mooi als deze
hebben wij nog
honderdeen keukenklokken
U moet kunnen kiezen. Daarom maakt
Junghans uurwerken in zo'n grote ea
smaakvolle verscheidenheid. Een daarvan
is beslist de keukenklok die u zoekt
JUNGHANS
de mooiste tijd
De tweede „replay" tussen Man
chester City en Everbon voor de
kwartfinales van het toernooi om de
F A Cup werd gisteren in Manches
ter met 20 door E verton gewonnen.
Deze club speelt nu in de halve fi
nales in Bolton tegen Manchester
United.
Voor de eerste divisie speelden Ar
senal en West Bromwich Albion in
Londen tegen elkaar gelijk: 11.
