Frappant fris musiceren
Jeugdkamerorkest Leiden
kunst
kaleiöoscoQP
Johannes
Dorpskerk
in
Passion"
Wassenaar
Henk Briër hiervoor
aangewezen leidsman
DE NIEUWE KOMEDIE" MET
ANTIGONE: TE AMBITIEUS
99
„De opstandigheid ii
Rusland neemt toe
DUITSERS BOUWEN OECUMENISCH I
CENTRUM IN ROTTERDAM
Geen volledig starre
objectiviteit
LENTE
KINDER-,
ASPIRIN
LEIDSCH DAGBLAD
MAANDAG 21 MAART 1$
IJS DE ZUIDERKERK
Ook hierna stond het auditorium
Is één man op, om de executanten
ii hun kundige mentor, die jeugdi
ge voortvarendheid aan deskundig
heid paart, oprecht te huldigen.
Het voor jonge krachten frappant
geslaagde concert is 's middags door
de A.V.R.O. opgenomen en zal later
uitgezonden worden. De afwezigen
zullen dan kpnnen constateren, dat
wij geen woord te veel gezegd heb
ben. Van zulk weldadig fris en ge
spannen musiceren gaat een aparte
charme uit.
Leiden mag er héél trots op zijn!
H.
Kerkelijk Leven
HORIZONTEN VAN
HET GELOOF
Enkele van 's werelds meest voor
aanstaande theologische denkers zijn
zondag te South Bend (Indiana) bij
eengekomen voor een waardebepaling
van de nieuwe stromingen van een
heid en fris inzicht in het christen
dom.
Deze conferentie wordt als uniek
voor deze eeuw beschouwd. Prof. M.
Hesburgh, rector-magnicifus van de
universiteit van Notre Dame, meent,
dat het de grootste theologische ge
beurtenis op het westelijk halfrond is.
De conferentie zal ln het bijzonder
proberen de waarde te bepalen van de
verstrekkende gevolgen van het
tweede Vaticaanse concilie niet
slechts voor rooms-katholieken, maar
ook in verhouding tot andere gelovi
gen protestanten, Grieks-ortho
doxen en joden.
Vooraanstaande geleerden, waarbij
bekende gezaghebbende rooms-katho
lieken, nemen deel aan deze interna
tionale conferentie. Het totale aantal
geestelijken uit Eruopa en Noord- en
Zuid-Ameiïka bedraagt circa 400.
Dr. W. A. Visser 't Hooft, secreta
ris-generaal van de Wereldraad van
De plaatsvervangend voorzitter van de Evangelische Kerk
Duitsland, de heer D. E. Wilm, heeft zaterdag in Rotterdam <j{
eerste steen gelegd van het oecumenisch centrum aan de Oost.
Maaslaan, dat door Duitse kerken en overheden aan de oecum&
nisch samenwerkende kerken in Rotterdam is aangeboden.
De bouw van het oecumenisch
centrum is het grootste project
kosten 2 miljoen gulden dat door
de Duitse kerken en overheden in
het kader van de verzoeningsactie
wordt uitgevoerd.
Het is de bedoeling van de initia
tiefnemers, dat het oecumenisch
centrum een teken zal worden van
een betere verstandhouding tussen
de volkeren door er ruimte te schep
pen voor ontmoeting en gemeen
schappelijke studie. Het zal niet al
leen de Nederlandse gemeenschap,
maar ook de Europese samenleving
dienen als studie- en vormingscen
trum.
Kerken, heeft de conferentie in een
telegram van het grootste belang ge
noemd voor het verduidelijken van
de nieuwe horizonten van het geloof,
die zich thans openen.
Aan de bouw van het centrum
zullen ongeveer 60 Duitse Jongtta
tussen 18 en 30 jaar meewerken
Zij bieden hun diensten eveneta
aan in het kader van de Dultat
verzoeningsactie, die moet worde;
gezien als een schuldbelijdenis vjj
het Duitse volk ten opzichte tij
landen, die bijzonder te lijden hei.
ben gehad van de tweede wereltf.
oorlog. De jongelui werken vrH*g
belangeloos aan de verzoeningen;,
jecten mee: z\j ontvangen
:n gering zakgeld.
De bouw van het centrum In Rot. o
terdam werd mogelijk gemaakt doo;
giften van Duitse particulieren, k«
ken (protestantse zowel als rooa<-
katholieke) en van gemeentelljii i
instanties. Het project in Rotter i31
dam zal over twee jaar gereed %0f
Het „Jeugdkamerorkest Leiden", onder de stuwende en daad
krachtige directie van Henk Briër, heeft zijn sterk groeiende re
putatie hoog gehouden tijdens het zaterdagavond onder grote be
langstelling in de Zuiderkerk gegeven donateursconcert. Dit en
semble, bestaande uit conservatoriumleerlingen en vergevorderde
amateurs, mag zo langzamerhand als zeer bijzonder in ons land
beschouwd worden: wij geloven niet, dat er orkesten van dergelijke
samenstelling zijn, die zulk een superieur niveau kunnen evenaren.
Er wordt dan ook met een fervent i grondig bestudeerd, waarbij
enthousiasme en intense toewijding
gestudeerd, onder een hiervoor aan
gewezen leidsman, die de knepen
van het vak terdege kent, aan wiens
nauwlettende aandacht niet veel of
eigenlijk niets ontgaat en allen be
zielt. De langdurige voorbereiding
had ook ditmaal tot de opmerkelijk
ste resultaten geleid: uiterste disci
pline, muzikaal begrip en techni
sche kunde zijn enige kenmerken, die
deze groep vrouwelijke en mannelij
ke jongeren ver uitheffen boven de
middelmaat.
Vier namen van grote componisten
gierden het met overleg en smaak sa
mengestelde programma, dat tevens
volop gelegenheid tot solistische me
dewerking schonk.
Als opening het Concerto grosso op.
3 no. 2, waarmee Handel in 1740
met de elf andere direct furore
maakte. Onmiddelijk trof de verza
digde samenklank, de glanzende can-
tabiliteit der celli in het Largo
waarboven zich die van de voortref
felijk en met uitnemende embouchu
re blazende hoboïst Han Kapaan
zich ontplooide, het verende, luchti
ge ritme der snellere delen. In uiter
ste precisie werd het gespeeld, in
harmonische afwisseling met het
dialogiserende concertino. Een inzet,
welke onmiddellijk het beste voor het
gevolg beloofde.
Bacbs Concert voor viool, hobo en
strijkorkest in d. kL t. gaf aan de
excellent, in een ononderbroken
stroom vloeiend, met beheerste rust
spelende concertmeester esse, de vio
liste Joke Hartzheim, wier vlekkelo
ze toon van grote waarde is, alle
gelegenheid zich van haar allerbeste
zijde te doen kennen, in homogeen
samengaan met de hoboist Han Ka-
paan leerling van de aanwezige
Jaap Stotijn in wie deze onge
twijfeld een zijner meest belovende
adepten bezit. Met soepel gemak
en besliste zekerheid stonden deze
twee jonge krachten boven hun veel
eisende opgaven, gesteund door een
accuraat begeleidend orkest, waarbij
ook het technisch knappe spel van
de klaveciniste Ada van der Bent van
grote betekenis was.
Briër voerde het geheel met voort
varendheid door de klippen der beide
hoekdelen. Ook het Adagio, met de
omspelende pizzicati-begeleiding liet
niets aan accuratesse en diepgang te
wensen.
Met grote vreugde namen wij ook
kennis van de al in evengrote mate
aandachttrekkende, dikwijls virtuoze
prestaties van de fagottist Ton Ker-
stens in het Concert voor fagot en
orkest KV 191 ln Bes gr. t. van Mo
zart, waarin deze overtuigend be
wees, hoe sonoor ook dit instrument
in een solistische partij, tot zelfs in
de moeilijke cadenzen toe, kan klin
ken.
Ook dit was een vertolking, die
alle goeds voor de toekomst belooft,
gelijk die van de beide solisten in
Bach dat reeds was. Dat alle drie
solisten met bloemen en een opgeto
gen applaus beloond werden, is van
zelfsprekend. Met dergelijke krach
ten kan Briër gerust met groot zelf
vertrouwen in zee gaan.
Zelfvertrouwen openbaarde zich
ook bij hem en de orkestleden
waarin tevens de blazers zulk een
voorname plaats bekleden in de
blijmoedige Symfonie in c. kl. t. No
95 (de zg. Londense symfonie) van
Haydn: een toetssteen voor het kun
nen van het orkest.
Welaan, dat kunnen was zo
danig, dat wij ook hiernaar met het
grootste genoegen konden luisteren,
van de eerste markante inzet af. Al
les liep op rolletjes, zonder enige op
pervlakkigheid, maar tot in détail
haast ongeloofwaardige, stuwkrach-
tige vaart werd ontwikkeld in de be
kronende stralend opklinkende Fina
le, na de tedere lieflijkheid van het
Andante en de geopenbaarde luch
tigheid van het Menuet met alles-
Het Jeugdkamerorkest Leiden
musiceerde zaterdagavond in de
Zuiderkerk.
(Foto LD./Holvast)
zins gunstig gerealiseerde cello-in ter-
Brier had ook hier allen straf ln
de hand, mede door zijn ontwijfel
baar duidelijke intenties, die deze
jeugdige musici bij voortduring wel
kom moeten zijn. Daarmee worden,
gesteund door stijlvol inzicht, dat
ook in Bach domineerde, grote re
sultaten bereiten. Het was meerma-
Regiedebuut André v. d. Heuvel
Akkerhuis dirigeerde
De „Johannes Passion" van de Chr. Wassenaarse Oratorium Vereniging
onder Gerard Akkerhuis in de totaal bezette Dorpskerk wekte onze aan
dacht voor de opvattingskwesties. Een vermaarde tenor-Evangelist als Ernst
Hafllger verklaart „zing wat er staat en de juiste voordracht komt vanzelf,
zoals je 't voorleest moet je 't voorzingen" Dat wordt dan de ongeacteerde
vertelling van de volgens geleerden in 140 opgetekende hoofdstukken 18 en
19, die vocaal uitmondt in het lyrisme, zoals we nu ook hoorden van de als
Evangelist uitgenodigde Gerard Honig, een soms wat week en weemoedig,
maar rijp en beproefd zanger, op wie iedere dirigent vertrouwen kan. Een
andere mogelijkheid is de dramatische, onthutsende vertelling van een
Evangelist aan wiens lippen alles hangt.
Acteurs meestal onvoldoende
voor de zware rollen
(Van onze kunstredactie
Het spelen van Sophocles 24 eeuwen oude tragedie Antigone
is geen geringe zaak. immers het is een geconcentreerd opgezet
drama, dat de uiterlijke handeling voorbij gaat op het toneel en
slechts de reacties toont van de gebeurtenissen, die zich aan onze
blik onttrekken.
De heldin overtreedt het verbod
van Koning Kreon en begraaft het
lichaam van haar broer Polyneikes,
oie sneuvelde toen hij tegen Thebe
optrok. Antigone ziet haar ter dood
veroordeling ondier ogen bij het
houden van de wet der goden eh
het overtreden van het besluit van
de Koning, die zich in zijn waardig
heid voelt aangetast. De opstandig
heid tegen de wil der goden wordt
Kreon fataal. Pas als Antigone zelf
moord heeft gepleegd), zijn zoon Hai-
mon en Kreon's echtegenote Eury-
dike eveneens het leven hebben ge
laten, komt hij tot inkeer.
De Griekse tragedies hebben in
hun beste vorm vaak een filmische
scéne-opeenvolging, die het mogelijk
maakt weg te laten wat later in ge
concentreerder vorm terloops kan
worden uitgespeeld. Die techniek is
uiteraard wel geboren uit de beper
kingen, die het toneel in de oud
heid stelde, maar die juist daardoor
een bewonderenswaardige creativiteit
heeft opgeroepen.
„De Nieuwe Komedie" met haar
wat bescheidener middelen heeft
André van den Heuvel de kans ge
geven „Antigone" van Sophocles als
zijn regiedebuut te gebruiken.
Hoewel de voorstelling zaterdag in
het Haagse Diligentia zeker haar
verdiensten had, blijkt de keuze als
geheel toch te ambitieus geweest, de
spelers waren meestal niet opgewas
sen tegen de zwaren eisen. Want niet
ment, is ons liever. Het dekken van
de koralen met een gamba-register
leek manieristiek, zoals ook het speel
goed-effect van het pregnant invul
lend illustreren van het hanegekraai.
Het Residentie Bach Orkest speel
de subleim en zo werden ook alle
obligaat-rollen.
Deze heeft niet de functie om de
luisteraar aan te spreken, zo mogelijk
door de „schone stem", maar om hem
te verwikkelen in de „toneelhande
ling". Dit door hem als ooggetuige te
stellen van de bezongen schandalige
gebeurtenissen, door in hem a.h.w. op
hypnotische wijze deernis, afschuw,
aanhankelijkheid los te wrikken, door
mystiek de dag van heden gelijk te
maken met de kruisigingsdag. Dat
bewerken vooral Ln de keten van
actie en opgeroepen reactie de 12 ko
ralen en de aria's van het tweede
deel. Hoeveel malen zingen die kora
len uit een gewonde ziel het woord
„ich"
Tegenover- deze geestelijke instel
ling, die zowel Wassenaar als Leiden
in de voorgaande jaren gewend wa
ren van wijlen Willem Mizée, deed
Akkerhuis' neutrale behandeling der
koralen eerder aan als fris ritueel ce
lebreren (1ste en 2de verzen zonder
kleurverschil), hoewel met geringe
Vanochtend al heel vroeg om
zeven minuten voor drie bereikte
de zon een punt recht boven de
evenaar en dat betekent voor ons
het begin van de lente. Na een
zeer koude nacht met in het bin
nenland vlak boven de grond 5 tot
8 graden vorst, was het gisteren
een mooie zondag.
Van de oceaan nadert een
nieuw hogedrukgebied zodat deze
eerste lentedagen wel zon bren
gen maar de temperatuur blijft
voorlopig even beneden normaal.
vrijheden (als een verinnigen en in
houden in enkele eimdzinsneden), zo
dat toch geen volledig starre objec
tieve liturgiek werd waargenomen.
Het omvangrijke koor gaaf en
zeker niet ongevoelig ln de koralen
bleek nog wat stug in het ingewik
kelde openingskoor, dat als een theo
logische ouverture tot de Passion
mag gelden. De z.g. volkskoren en
evenzeer de grafzang „Ruht wohl"
kregen evidente tempi mee en knappe
verklaringen, met enige restricties
natuurlijk die in verband staan met
de in feite veel te grote bezetting. Het
buitenissige en op polonaise-ritme
voortkwebbelende soldaten koor had
zijn kittige doorzichtigheid.
De Evangelist en de Chrisbus-reci-
taint Bernard Kruysen stonden naast
elkaar op de orgelgalerij, maar door
hun overeenkomend lyrisme bleef een
markant contrast uit. Kruysen zong
met de benijdenswaardel nu iets te
lichte, stemmiddelen die we al lang
van hem kennen. De sopraan Rina
Cornelissens vertolkte haar aria's
aanvaardbaar, maar nog niet gevoed
uit een bedwongen emotie. De alt
Wilhelmina Matthès was in de hare
magnifiek van soepelheid en over
drachtskunst. De tenor Anton Trom
melen bracht eveneens zijn aria en
arioso op aanvaardbaar niveau („Er-
w&ge" was gecoupeerd) en de bas
Hollestelie voldeed in zijn aria's zoals
meestal, maar als Pilatus-represen-
tant hadden we meer autoriteit van
hem verwacht.
De secco's bij de recitatieven van de
Evangelist werden niet op een klave
cimbel uitgevoerd, maar door de or
ganist Jaap Hillen (naar onze me
ning een stijve praktijk-)
,,nr TPffistrafciG Een beseheldm De Uratisch ontwerper len voor het Boekenbal, dat 25
orgelklank, ook m al het overige, ^veter Oroot is druk bezig met maart a.s. in Amsterdam zal
simpel als een bindend liturgisch ce-1 de vervaardiging van versierse- worden gehouden.
oen rechtstreekse handeling moest
kenbaar worden gemaakt maar de
innerlijke reacties daarop later.
Mart Gevers vormde daarop een
duidelijke uitzondering. Zij begon
weliswaar wat zwak modulerend
maar liet de figuur Antigone daarna
toch naar een voorname doodsver
achting groeien. Bert Dijkstra als
Kreon kon daar bepaald niet tegen
op: hij raakte weieens uit de pas en
het metrum, dat Bertus van Lier in
de heldere nobele vertaling heeft ge
handhaafd. Erger was echter dat
zijn spelopvatting beperkt bleef. In
het eerste deel bezat deze „Antigone"
voldoende kwaliteiten om scholieren
eenvoudige kennismaking te
schaffen, al had men het liever met
een imponerender prestatie gezien, in
het tweede deel kreeg zaterdag het
pathos echter teveel vrij spel.
André van den Heuvel heeft in
zijn regie veel gedaan om een gela
den verteltoon te bereiken. HU heeft
zich echter blijkbaar niet willen
neerleggen bij de beperkingen, die
het toneel van Diligentia stelt. Door
het ontbreken van voldoende hoogte
verschillen kwam de allure van dit
drama in zijn mise en scène wel
eens in het gedrang mede door de
décors, die de gewenste proportione-
ring niet konden verwezenlijken.
Wiin Vesseur slaagdie het aardigst in
de kostuums van de raad der ouden.
Doet de koorts dalen
Stilt de pijn.
Ideale dosering.
Kerkelijk Levei 5
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Woudenberg 2e pndi
pl.) A. Gootjer te Wezep.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Waarder E. Groen
berg te Oppeiihulzen te Mtoda
meer R. der Nederlanden te Leerdi
Aangenomen naar Loblth
Vaart te Oldenzaal.
Valery Tarsis verklaart:
Groeiend anti-communisme
De Russische schrijver Valery Tarsis heeft in Londen verklaa
dat de opstandigheid in de Sowjet-Unie toeneemt.
Op een lunch vertelde hij dat er veel ondergrondse organisat
in de communistische landen bestaan. ,,Ik ben er zeker van dat
dien al deze opstandige krachten zich zouden aaneensluiten, I
communisme, dat de mensheid dreigt te overwinnen, een dodeliji
slag zal worden toegebracht."
Tarsis zei dat het revolutionaire
denken in de Sowjet-Unie veld wint,
speciaal onder de jongere generatie.
„Wij moeten nooit vergeten dat het
alleen aan de onvergeeflijke onver
schilligheid van de grote Westelij
ke mogendheden te wijten is dat
Hongarije en Polen heden niet wij
van de communistische slavernij
zijn".
Tarsis beschreef de recente staats
grepen met een anti-communistische
inslag in Indonesië en Ghana als
veelbetekenend „indien achterlijke
landen dit kunnen doen, dan moe
ten de Europeanen zich mobilise
ren om het gehate juk af te wer
pen".
De veroordeelde Russische schrij
vers Sinjawsky en Daniël zijn in de
gevangenis doorgegaan met schrij
ven. Dit is meegedeeld door welin
gelichte zegslieden.
Volgens hen heeft Sinjawski, die
zelf satiricus is, een essay geschre
ven over twee satirische schrijvers
die in hun eigen tijd de bestaande
dogma's belachelijk maken. Het zijn
de 15de eeuwse Fransman Rabelais
en de Engelsman Jonathan Swift,
schrijver van Gulliver's reizen. Da
niel zou gedichten hebben geschre
ven sedert hij en Sinjawsky in sep
tember vorig jaar zijn gearresteerd.
Zijn jongste gedicht zou over bok
sen gaan.
Niet bekend is of hun werken ook
bulten de gevangenis zijn gekomen.
Op 27 februari zou Daniël zijn over
gebracht naar een werkkamp in de
kleine Sowjet-republiek Mordovia.
Sinjawsky zou op 4 maart naar een
ander kamp in dezelfde republiek
zijn gebracht. De wouw van Sin
jawsky zou toestemming hebben ge
kregen haar man daar deze week te
bezoeken.
Hij zou familieleden hebben ge
vraagd hem de verzamelde gedich
ten van Boris Pasternak te sturen.
Sinjawsky had in zijn functie als
prominent criticus een voorwoord
geschreven voor deze gedichten.
„EEN STAP OP1
NAAR EENWORDING
Paus Paulus VI heeft gisteraorf
het komende bezoek aan Vatlcui
stad van de (Anglicaanse) aartsü
schop van Canterbury „eei
weg naar eenwording" genoemd
verzocht de rooms-katholieken
bidden voor het welslagen
bezoek.
De Paus zal aartsbisschop Mlchi
Ramsey woensdag ontmoeten,
wordt het eerste contact sedert
reformatie tussen de hoofden
beide kerken. De Paus noemde
bezoek van gisteren toen hU dec
nigte op het St.-Pietersplein toespo
tijdens de gebruikelijke zond80
zegen vanuit het raam van zijn
deerkamer.
„Het is nog geen ontmoeting
volmaakte eenheid, maar wel
vriendschap en een stap op weg
eenwording", aldus de Paus. „Daart
zijn wij ontroerd en gelukkig en
bidden, dat de heer zijn kerk dief®
heid der christenen verleent dlf1
zozeer wenst".
Dr. Ramsey zal morgen in R®
aankomen. Donderdag zullen W!1
de Paus een gezamenlijke verklad
uitgeven.
Aartsbisschop Ramsey heef'
hoop uitgesproken, dat zijn bezctfj
broederlijke betrekkingen
beide kerken zal versterken,
tevens verklaard, dat deze betrekt-
gen naar zijn mening ook de be#1-
king van leerstellige vraagstuk
moeten omvatten.
Dr. Ramsey Is behalve de gff"
lijke leider van de numeriek kl®
kerk van Engeland tevens kra^
zijn ambt voorzitter van de
conferentie, waarin de leiders
miljoen anglikanen in de 18
kerken van de gemeenschap z)Jn
enigd en spreekt in zekere
namens hen.
