ood kapitaal bij
bedrijven
schaadt de rentabiliteit
Y beleg .n interunie A
inancieel weekoverzicht
.Vertekend zicht op
iaiidelenrendement
t-
ACHTERGEBLEVEN GEBIED
T V
Kerkdiensten Leiden en omgeving
„Iiitersat"
Rijdend koken in het veld
H- Mls>-
lUMü U MAABi 1966
A.
LbiUSCH DAGBLAD
(Van onze financiële medewerker)
ïf&tijd heeft dr. Albert Plesman bij de bespreking van een
-Slag van zijn maatschappij de opmerking gemaakt het spijtig
~~]en, dat er zoveel geld in gebouwen en terreinen moesten
fft geïnvesteerd. „De KLM moet geld verdienen met vlieg-
niet met gebouwen." Nadien is er internationaal vaak over
ffelen, dat het voor de bedrijfsresultaten van ondernemingen
orï(ijk is de gehele last van de financiering van gebouwen en
°P z'c^ te nemen- terwijl 'n machines gestoken kapitaal
beter rendement afwerpt. Langs allerlei wegen is er naar
lil; om het euvel te ondervangen, maar nog altijd stelt iedere
»mer er prijs op te kunnen beschikken over het eigen gebouw
terreinen, ook al dragen zij in feite geen cent bij tot de
1st van het in de onderneming geïnvesteerde vermogen.
chinoop der jaren is er door
■aai»bedrijven zoveel op de aan-
iwesprijs van de gebouwen en
afgeschreven, dat zij door-
|r een luttel bedrag te boek
lak is het voor de ene ima-
ülden, welke voorheen werd
het statussymbool van de
gefinancierde onderne-
onze dagen is zoveel ver-
jat er ook anders gedacht
er de waarde van het in
lij'neming geïnvesteerde ver-
-kei meer dan voorheen
gezien wat het ver-
^jbrengt.
het niet onmiddellijk by
waaruit lonen, sa-
dividend en tantièmes
forden betaald, dan is het
ia]ifiqod vermogen", dat het
het werkelijke rendement
toinderneming vertekent. De
van de jaarverslagen van
nwmaatschappijen geven
goed aanknopingspunt om
ïaklachten eens over te laten
gaans meer ervaart van het wee dan
van het wel. Zie het geringe rende
ment dat er op het vermogen wordt
verkregen.
Natuurlijk is het ook niet alles
om het geld in obligaties te beleg
gen. omdat men dan afhankelijk is
van de wispelturige koopkrachtver
mindering van het geld. De guldens,
die een jaar of tien gelegen aan de
staat werden uitgeleend tegen de
toen schappelijk geachte rente van
3 waren van heel ander gehalte
dan de guldens, d'ie thans bij uitlo
ting worden terugbetaald.
Zo zal het ook gaan met de gul
dens, die thans worden uitgeleend
en over een jaar of tien worden te
rugontvangen, want alle pogingen
van de opeenvolgende reeks van
ministers van Economische Zaken
ten spijt, zal er koopkrachtvermin
dering van het geld voortgaan. Het
enige verschil met 1956 is dat er nu
heel wat betere rente voor het geld
wordt betaald.
ichaffingswaarde
|elkaar hebben de eerlang
lootschap samen te smel-
Kon. Mij. De Schelde en
bhe Droogdok de jaarver-
jubliceerd. Daarin wordt
lijk goed beeld gegeven j
Niet enige maatstaf i
Er kan gesteld worden dat het di
vidend niet de enige maatstaf is om
het rendement van het geïnvesteer
de vermogen te betekenen, omdat het
daarvoor bestemde gedrag door
gaans op maat is gesneden om aan
deelhouders niet de indruk te geven
dat hen iets tekort wordt gedaan. De
afschrijvingen en de voor reserve
ring bestemde bedragen worden
meestal op zodanige hoogte gebracht,
dat de resterende winst precies ge
lijk is aan het bedrag, dat nodig is
is om het door directie en com
missarissen voer ogen staande divi
dendpercentage te kunnen halen.
By de Rotterdamse Droogdok belie
pen. de totale inkomsten in het af
gelopen jaar f 13,4 miljoen, waarvan
f 2,5 miljoen ten goede komt aan
aandeelhouders, gelijk aan het be
drag dat over 1964 aan dividend werd
uitgekeerd. De inkomsten waren ech
ter f230.000,-- hoger dan in het
voorafgaande boekjaar, maar het
verschil werd benut om het bedrag
van de afschryvingingen wat te ver
hogen.
Blijkbaar is het Philips wat te
duur geworden om in eigen land te
lenen. Bovendien was de kapitaal
markt hier zo krap, dat er geruime
tijd mee heen zou gaan om een be
drag van f 60 miljoen bijeen te
brengen. Vandaar dat het oog is ge
slagen op de Zwitserse kapitaalmarkt,
waarbij de autoriteiten haar mede
werking wilden verlenen, omdat Phi
lips overal in de wereld, dus ook in
Zwitserland zelf, wel het een en an
der heeft te investeren. Het verwijt
dat Unilever ook maar naar het bui
tenland had moeten gaan, inplaats
van de binnenlandse kapitaalmarkt
te ontwrichten snydt geen hout.
Unilever heeft wel degelijk een deel
van het bedrag dat kortgeleden
werd opgenomen in het buitenland
geplaatst.
Ook in de omringende landen gaat
de kapitaalsehaarste zich steeds meer
aftekenen. In West-Duitsland is er
zelfs al sprake van geweest een emis
siestop in te voeren, maar daarte
gen is by voorbaat al een storm van
protest ontketend. Een emissiestop is
geen oplossing van de kapitaal-
schaarste maar het verleggen van de
zorg over de verdeling van het be
naar de bureaucratische lessenaar.
„Speculatiewinsten"
Voorlopig ziet het er nog niet naar
uit, dat de kapitaalmarkt zodanige
wijzigingen zal ondergaan dat er
belangrijke koersstijgingen te ver
wachten zouden zijn. De minister
van Financiën, die nog altijd zit te
broeien op een wetsontwerp om „spe-
eulatiewinsten" te belasten, behoeft
zich voorlopig niet te haasten. Op de
voor de Statistiek bere- effectenbeurs vraagt men zich alleen
Huidige rentestand
De Staat kan nu niet meer le
nen tegen 3 en de lening van
6 14%, die onlangs werd uitgege
ven kon maar net worden geplaatst.
Toch speelt de rente een belangrijke
rol bij beleggers. Dat bleek uit het
succes van de lening van Hoogovens,
die een rente draagt van 6*2% bij een
emissieprijs van 99%, hetgeen in
houdt dat het rendement op de
obligaties 6,63
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinilllllllIHHIIIIIIIII
wmKÊÊKKmmmuÊKHmKÊKmmHiÊÊHmKKÊKHmÊÊÊmmKmHKÊmmÊmHHÊÊHm
WOORD
VAN
BEZINNING
kende rendement voor drie ter beur-
ze verhandelde 4 >2 en 4 3/4 rentende
obligaties van particuliere onderne
mingen per ultimo februari. Einde
januari was de rentevoet voor deze
obligaties geen 6,63%, maar 6,44
terwijl verleden jaar in februari een
rentestand van 5,42% kon wor-
Verdoezeld inzicht
Rotterdamsche Droogdok is hier
bü de kop genomen, omdat het ver
slag nog vers van de pers was, maar
er zyn legio ondernemingen in Ne
derland. waar de balans tot soortge-
af of het wetsontwerp ook de
mogelykheid zal openstellen om
koersverliezen met andere inkomsten
te compenseren. Het zou niet anders
dan billijk zyn, nu in eén maand
tüds al duizend miljoen gulden van
de waarde van het aandelenbezit
afgaat, zoals in februari gebeurde,
ongeveer 12% jaar gemiddeld is in I dood kapitaal waar niemand
die tijd gestegen van 5,03 tot 6,06%. aan heeft.
ïerke'-ijk in de bedrijven I '«k« bespiegelingen aanleiding «m
- - kunnen geven. Het is een gevolg van
de gebruikelyke Nederlandse fi
nancieringsmethode, dat het inzicht
in het werkeRjke rendement van
i Droogdok, een van óu'ds bedrijfsleven verdoezeld nordt.
I vofiinancieel krachtige ven- <le ka.nt h" wel
waar zoveel mogelilk d.t gebeurt, omdat er anders
heel wat bedrijven de poorten zou
den sluiten, omdat het er in belegde
vermogen onvoldoende oplevert.
Het is voor de ondernemers dan
ook altijd bij het opnemen van
nieuw kapitaal een moeilijke zaak te
bepalen of het voldoende afwerpt om
het dividend te kunnen handhaven.
Vandaar dat veel meer dan vroeger
in de loop der jaren in 1 gebruikt wordt gemaakt van leenka-
fgeschreven f 250 miljoen, j pitaal, voorzover het momenteel te
een boekwaarde resteert bekomen is. Daarbij speelt uiter-
aard ook een rol. dat de op lenin-
j gen te betalen rente aftrekbaar is
bij de aangifte van de winst voor de
j vaifcrschll IS niet weg i vernnootschapsbelasting. De kosten
van het kapitaal worden in dat ge
val voor 47% door de fiscus gedra
gen.
Geld in obligaties
Afgezien daarvan is leenkapitaal
nog iets gemakkelijker te krijgen
dan risicodragend kapitaal, dat be
halve afhankelijk te zijn van het
ermogen en de relatief ge-
;engst die er mee verkre-
ït jaarverslag van de Rot-
nddelen werden benut
ivingen op duurzame
iddelen. De aanschaf-
van gebouwen, hellin-
jdokken, havenwerken,
Lwerktuigen en vaste in-
gereedschappen, meubi-
•erige inventaris, vaar- en
beloopt f270 miljoen.
mi]jo<
Denwhil van f250 miljoen is
niet weg, al staat de waar-
eer in de boeken aangege-
!e verzekering van het be-
,t er wel degelijk rekening
uden dat het geheel veel
rd is dan f 20 miljoen. De
.„„„li waarde, exclusief hellin-
nderingen beloopt f 250
.-op;
lijkdijit bedrag even in het oog.
betekent dat er eigenlijk
oen meer in het bedrijf
t de balans valt op te ma-
de vaste activr zouden
iwaardeerd op basis van de
i waarde, zodat er aan de H
Van de balans een her-
gsreserve zou worden op-
dan viel er uit de balans
dat het totale vermogen
ïtterdamsche Droogdok, ka-
is reserves en herwaarde- j
an O-Ve, f259.5 miljoen zou be-
ingen
iponM
te^aarde van aandeel
ing vin er voor f 191/4 mil
itie. *®e'en bü het publiek uit-
l elk aandeel dat een no-
aarde vertegenwoordigt van
werkelijkheid een waarde 1
roordigen van f 13.000. Op
jjs het fonds echter te koop
ioet i)0, want de beleggers zyn
Voor® om geld te betalen voor
leze 8een rendement af-
vidend bedraagt namelijk j
i f130.— per aandeel van
maar gerekend naar de j
's van 200% komt dat over-
een rendement van 6V2
sponi!'" het echter omslaan op de
„niJ »we'rkelijk" waarde van 1
Per aandeel, dan zou hetj
uit# gelijk staan aan een ren-
Wn 1%. Nu banken en
,Jten over elkaar struikelen
ae J paarders tot zich te lokken
van zo hoog mogelijke rein te is
JiPelijk dat 1% niet genoeg
uit hun tent te
randaar dat de beurs niet
1 200% voor het fonds over
at de tijd dat men zich
nde aan de intrinsieke waar-
orbij.
%'V.ATJONAAL BELEG lETïfc8*5'
N.V. Internationale BeleggingS Unie „Interunie", Postbus 617, Den Haag
Het belooft een drukke dag te
worden. Ik schrijf dit op de
vroege morgen van 10 maart, de
dag van „het huwelijk". Via de
radio en vooral via de televisie
kan ieder, alsof hij op de eerste
rij 6taat en op de beste plaats
zit, van het begin tot het eind
alles meemaken. Velen zullen
de gehele dag thuis blijven en
Amsterdam in hun kamer heb
ben. Ja, een drukke dag staat
ieder te wachten: oor, oog en
hart krijgen veel te verwerken.
Dat. geldt van wie het huwelijk
allereerst aangaat, het jonge
paar en de directe familie, het
geldt ons gehele volk, dat ten
aanzien van de keuze van de
prinses eerst en voor be
paalde groepen geldt dit nog --
met moeilijkheden zat.
Door de moderne techniek is
er intussen in betrekkelijk korte
tijd onvoorstelbaar veel moge
lijk geworden. We bedenken dat
bijna niet meer, zó gauw raak
ten we er aan gewend. We ne
men het wie-dan-ook bijna
kwalijk, dat we aan de televi
sie de kleuren nog moeten mis
sen. Maar voor de rest wordt
dit moderne communicatie
middel „gebruikt", zonder op
winding, behalve dan wanneer
we door bepaalde programma's
ons eerst hebben laten opwin
den, alsof de knop niet wisten
te vinden om de zaak fin onze
huiskamer althans) te doen
eindigen
Het Venus-schot van de Rus
sische ruimtevaart mag dan bij
geluk of per ongeluk, hard in
plaats van zacht, die dichtsbij-
zynde planeet geraakt hebben,
maar een geweldige prestatie is
het: duizelingwekkende afstand
en vaart. Voor leken is het on
begrijpelijk, voor de deskundi
gen bestond er maar één zorg,
n.l. of het ruimteschip wel ge
steriliseerd op Venus aangeko
men was! Van oudsher worden
met Venus (maar dan niet de
planeet) allerminst steriele za
ken in verband gebracht
Vorige week vond er door de
ruimte heen een discussie
plaats over atoomwapenen en
met name over de vraag of wei
nig landen of juist vele landen
over deze wapenen moeten kun
nen beschikken. Via de satelliet
„Early Bird" sprak iemand uit
Amerika met heren in Duits
land, Frankrijk, Zwitserland en
de Verenigde Staiten, die ook
onderling gespreksmogelijkheid
hadden. U moogt het gerust
naïef van mij vinden, maar ik
bewonder het vernuft, dat zo'n
gesprekskring-op-afstand mo
gelijk maakt. Zelf hoop ik dit
soort bewondering nog lang te
behouden, de houding van „nou
en?" neem ik liefst nooit aan.
Maar nu komt het achterge
bleven gebied. Over landen en
volken mogen we die benaming
niet meer gebruiken en dat doe
ik ook niet.
Achtergebleven gebied, zo
noem ik de mens in dit tijdperk
van technisoh onbegrensde mo
gelijkheden. Over de verschil
lende dingen, die ik hiervoor
aanduidde was ik min of meer
ontroerd, bepaald ontdaan was
ik toen over „Early Bird" de
discussie op gang kwam.
Kopstukken van de wereld,
mannen van n&ém, spraken
over een vraagstuk, dat mil
jarden aangaat, maar een
paar van hen deden het op een
manier die schokkend was. Van
kwajongens zou je het verwach
ten, die iemand trachten vast
te zetten, eigen stokpaardje
alsmaar berijden, eigen gelijk
met schreeuwen en opgewonden
doen uitkraaien.
Het zwakke punt in de grote
wereld van vandaag, met alle
kunnen en kennnen, is de mens,
die innerlijk, geestelijk niet mee
gegroeid is. Techniek, ruimte
vaart, moderne bewapening en
noemt u maar op, is dan enkel
maar gevaarlijk in zijn handen.
Onverantwoordelijke mensen
behoren niet op een brommer
of in een auto, in een operatie
kamer of by een ruimteproject,
in een machinekamer of in de
N.A.V.O.-staf.
Het treft mij steeds opnieuw,
dat voor welke tyd ook de
Bijbel bouwstof en aandraagt,
die de mens nodig heeft in de
groei van zijn mogelijkheden.
Gods beloften en geboden blij
ken telkens open te gaan naar
dieper verstaan, ze hebben niet
afgedaan bij de eerste, de twee
de of volgende industriële re
volutie, ze slaan niet slechts
op de mens van de eerste eeuw
of de 20e. Gods beloften en ge
boden. ze zijn in Jezus Chris
tus samengetrokken en tot le
ven gebracht.
Ik zeg niet. dat leder die zioh
naar Christus noemt vanzelf
sprekend verantwoordelijk leeft
naar God en naar de mensen
toe. Wel besef ik hoe waar
het is en wórdt wat eeuwen ge
leden gezegd is: Indien ze niet
leven naar Gods Woord, zullen
ze geen dageraad, geen toe
komst, hebben.
Jezus Christus, gekruisigd en
opgewekt, is onze hoop.
Herv. predikant
Joh. Poort
Leiden
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllll lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllillllllilllllllllllllllllllllllilllilllllllllllllllllllllillllllllllllllllillllllllllllllllillllllllllllllllllllllll
Zondag 13 maart
ds. J. de Wik:
u dr. K. E. H.
ds. J. Verburg
Zware aardbeving
in noord-China
Een zware aandbeving heeft een
dichtbevolkt gebied in noord-China
getroffen, zo is gisteren in Peking
bekendgemaakt.
Een internationale commissie, In-
tersat genaamd, heeft besloten tot
uitvoering van plannen in de komen
de vijf jaar voor inrichting van een
wereld- verbindingsstelsel door mid
del van kunstmanen zoals de thans
Onderdelen van het leger en rege
ringsfunctionarissen zijn met ae red
dingswerkzaamheden belast. Medica
menten en bouwmaterialen zijn on
derweg naar het getroffen gebied, dat
zou liggen in de provincie Hopei.
Volgens de in Peking verschijnende
kranten zijn 350 produktiebrigades
in dertig gemeenten getroffen, waar
bij verliezen van verscheidene aard
werden geleden. Produktiebrigades
ztin meestal dorpen terwijl de als
wel en wee der onderneming, door- gemeenten aangeduide plaatsen in ae
In'de" Chinese dagbladen werd ge- reeds in commercieel gebruik zijnde
meld dat de aardbeving zich dins- Amerikaanse „Early Bird Kernpunt
dag jl. heeft roorgedaan. Over slacht- voor het systeem zal het Britse volg-
offers of schade werd niet gesproken.
station Goonhilly in Cornwall won
den. In totaal denkt men een vijftig
tal stations nodig te hebben voor het
verwerken van de signalen van 't be
oogde synchroom met de aarde draai
ende stelsel van 3 a 5 kunstmanen
boven de evenaar.
provincie Hopei meer dan 30.000 zie
len tellen.
De reddingswerkzaamheden staan
onder leiding van de Chinese minis
ter van Binnenlandse Zaken, Tseng
Tsjan.
L-Li;
■'•''■Ir-Kr .1
M
Marekerk: 10.30 u ds. L. Kievit;
ds. J. M. D. va<n den Berg
Oosterkerk: 10 u ds. J. Veen b
phen a/d Rijn; 5 u ds. W. Ball
Bodegraven.
Bethlehemkerk10 u
7 u ds. Joh. Poort.
Maran thakerk10.30
Oppenheimer.
I Bevrijdingskerk: .9
i te Didam; 7 u ds H. Bouter.
Konlngskerk: 10 u vie. J. G. Barn-
hoorn te Sassenhelm.
Vredeskerk: 10 u ds.D. J. Vossers;
7 u ds. P. Kloek.
Ver. Vrljz. Herv. (Leldse Volkshuls):
10.30 u ds. M. J. Wagenvoorde.
Egllse Wallonne: 10.30 u ds. J. M.
Charensol
Acad. Ziekenhuis: 10 uur ds. Joh.
Poort.
Dlaconessenhuls10.30 uur dr. K.
Dronkert; 11.45 ds. J. A. Eekhof (stu-
dentendlensrt).
Geref. Kerk. Zulderkerk: 10 u ds.
Bovenberg; 5 u ds. De Boer 7 u ds. S.
A. Boonstra te Rijswijk (Z.-H.) (dienst
vóór belangstellenden).
Petrakerk: 10 u dr. D. K. Wielenga
te Wassenaar; 5 u ds. Haverkamp.
Oude Vesttkerk: 10 u ds. Haverkamp;
5 u ds. Post.
Maranothakerk: 9 u ds. Post; 5 u ds.
Kronemeljer.
Bevrijdingskerk: 10.30 u ds. Krone-
meiler; 5 u ds. Bovenberg.
Groenhoven: 10 u ds. De Boer.
Jeugdhaven De Mirt: 10 u Ouderen-
dienst) ds. Post.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u dr. W.
Velema
Doopsgez. Gem.: 10.30 u ds. H. van
Bilderbeek.
Geref. Kerk (vrijgem.): 10 en 5 uur
ds J. v. d. Haar.
Nieuw Apost Kerk (H. Rijndijk 24)
9.45 en 4 u dienst (donderdag 7 45 u
dienst)
Vrij Kath. Kerk (Vreewijkstraat 19):
10.30 u gez. H. Mis.
Oud Kath. Kerk (Zw. Singel 50)
9.45 uur Hoogmis (woensdag 9.30 uur
Rem. Gem.: 10.30 u dr. A. W. Cra-
Evang. Luth. Gem.: 10.15 u ds. G.
Duyvendak te Utreoht.
Evang. Ohr. Gemeenschap (Middel
stegracht 3): 10 u ds. Relling te Rot
terdam en 5 u dhr. Dikkes.
Christian Science (Steensahuur 6):
10 30 u dienst.
Leger des Hells: 10 uur Heillgings-
samènkomst: 6.30 u Openluchteamen-
komst Gangetje; 7.30 u Verioeslngssa-
menkomst o.l.v. brig, en mevr. J. H.
Drentje.
Baptlstengem.: 10 en 5 u ds. M. Co-
her. (dinsdag 7.30 uur bld8tond).
Geref. Gem.: 10 en 5 u ds. Kuyt
(donderdag 8 uur ds. De Gier te Den
Haag).
Aarlanderveen Herv. Gem.: 10 u
ds. M. H. Boogert; 7 u dhr. J. van de
Hoek te Leiderdorp. Geref. Kerk: 9.30
en 7 u ds. J. W. van Hoek. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 u Dienst des Woord; 2.30 u
ds. G. de Vries te Rijndburg.
Alplien aan den Rijn Herv. Gem.,
AdventSkerk, Julla/nastr.: 10 u ds. W.
VerweiJ; 6.30 u ds. J. H. Bogers. Kruis
kerk Gouwsluls: 10 u ds. P. A. Lefe-
ber (bidstond voor gewas en arbeid)
Opstandingskerk10 u ds. J. H. Bo
gers; 6.30 u ds. W. Verwelj. Martha-
Stlchting: 10.30 u ds. G. Moens te Al
phen a/d Rijn. Oudshoonrseweg Wijk
I: 10 u ds. G. Oadée; 6.30 u ds. J.
Kruvt te Hlllegersberg. Wijk ET. Sions-
kerk: 9.30 u ds. N. Kleermaker te Rot
terdam-C. Wijk UI. Gebouw Onder
weg: 10 u ds. M. Hanemaaljer. Geref.
Kerk. Maranathakerk, Raadhuisstraat:
10 u ds. G, A. Westerveld; 5 u ds. I.
Meier te Oegstgeest. Salvatorikerk. W.
de Zwijgerlaan: 10 u ds. I. Meier te
Oegstgeest; 6.30 u ds. Westerveld. Al
phen-Noord Goede Herderkerk: 10 u
ds W. Tom; 6.30 u ds. G. W. Pedde-
mors te Nieuw-Vennep. Geref. Kerk
(Vritgem.) 9/30 en 5 u ds. H. Schotle
(HA). Chr Geref. Kerk: 9.30 en 5 u
ds. R. Kok. Oud Geref. Gem.: 9.30 en
4 u leesdiensten. Rem. Geref. Gem.:
7 u ds. J. Spijker te Den Haag. Bap
tlstengem.: 10 u dhr. J. J. de Looy;
6.30 u ds. M. Cohen.
Benthuizen Herv. Gem.: 9.30 en
6 xi ds. W A. S. Lauremse. Geref. Ge
meente: 9.30 en 6 u ds. P. Harinck.
Bodegraven Herv. Gem.: 9 u ds.
C. A van Harten: 10.30 u ds. W. Bal-
ke; 6.30 u ds. A. den Hartogh. Beth
lehemkerk, Nleuwerbrug: 9.30 u ds. W
H van Kooten te Oud-Belierland; 6.30
uxir ds. W. Balke. Geref. Kerk: 10 uur
ds. R. v. d. Berg; 6.30 u ds L. J. Wolt
huis te Woerden. Nleuwerbrug: 9.30 u
ds. C. W. de Ruiter; 6.30 u ds. R. v. d.
Berg. Geref. Kerk (vritgem-): 9-30 en
3.30 u ds. H Scholte. Geref. Gem.: 10
en 6 u leesdienst. Evane. Luth. Kerk:
9 u ds. B. G. te Winkel. Evangelisatie
kring: 10 u eredienst: 6.45 u Jb. Klein
Haneveld.
Boskoop Herv. Gem 9.30 u ds.
W L. Heijmans: 6.30 u ds. K. Biel te
Visard Ingen (Jeugddienst.). Ver. van
Vrijz Herv.: 7 u ds. A. Kalis. Ohr. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 4.30 uur kand. J.
Verhagen te Leldsohendam Geref. Ge
meente: 9.30 en 6 u leesdlenst (dins
dag 7.30 u ds. H van GUst te Trlcht).
Geref. Kerk: 9.30 en 5 u ds. G. Ves-
Geboortebeperking
in rood-China
Kerk (vrijgemaakt)10 en 4.30 u ds.
J. J. Verleur. Oud Geref. Gem.: 9.30 en
3^uur^leesdlenst. Ned. Prot. Bond: geen
Nieuwkoop Herv. Gem.: 10 u ds.
Oliemans; 6.30 u ds. Joh. Stehouwer te
Alphen aan den Rijn. Geref. Kerk: 9.30
en 6.30 u 4s. Z. C. Versluvs te Hoofd
dorp- Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u
dhr. J. van Leeuwen. Rem. Geref. Ge
meente: 10 u Streekdlenst te Wad-
dinxveen dr. J. L. Klink te Haarlem.
Nleuwveen Herv. Gem.: 9.30 u ds.
P. de Jonge; 6.30 u ds._P. J. Mackaay
Communistisch China heeft depreci
noodzaak erkend de bevolkingsgroei
in toom te houden en heeft nu een
„zeer actief" programma voor ge
boortebeperking, aldus eeri Zweedse
deskundige.
De Chinese communisten hebben
de minimale leeftijd waarop ge
trouwd mag worden sterk verhoogd.
En de verkoop van verschillende
i voorbehoedmiddelen wordt aange-
moedigd, aldus Ernst Michanelc d,- j n^ewey te ^It,. g
recteur-generaal van het Zweedse Vos (0nd.: de jeugd er ook bij... en
internationale orgaan voor ontwik- hoe!) .Jchtuskerk^jO xt^ ds^ Vroeghide-
keling.
I Woensdag heeft Michanek getuigd
voor een subcommissie van de se-
naat over het zeilde vraagstuk Het "V bsL
is nodig dat internationaal wordt op- ker zeehospitium: 6 45 u ds. De Vries
der Ent Geref Kerk (\Ti1gem.): 8.30
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds. van
en 7 u ds. Bos: 10.30 en 5 u ds. Breen
(HA). Geref. Gem.: 10 en 5 u Lees
dlenst. Geref Gem, In Ned.: 10 en 5
uur Leesdlenst.
Koudekerk nan den RUn Herv.
Gem.: 10 u ds. Quak; 7 u ds. S. de
Jonge te Zevenhoven (Jeugddienst)
Geref. Kerk: 10 u ds. van Duinen;
730 u ds, Makkinga (woensdag 7.30 u
bidstond voor het gewas. ds. Makkln-
Oegstgeest Herv. Gem., Groene-
of Willibrordkerk10.30 u ds. W. E.
Verdonk (Jeugddienst): 7 u ds. J. Irik.
Paxiluskerk: 10 u ds. P. Kloek te Lel
den. Ver. v. Vryz. Herv. W. de Zwlj-
gerkerk: 10.30 u dr. J. L. Springer te
Leiden. Geref. Kerk. Mauritslaan: 10
en 5 u ds. Vegter. Geref. Kerk (vrtj-
femaakt), W. de ZwUgerkerk: 8.30 en
u ds. A. W. Boxman (HA).
Oude Wetering Herv. Gem.: 9.30
uur dhr. Drijver te Voorschoten; 9 uur
nm. ds. Schooiiheim te Lelden (jeugd
dienst met koor). Geref. Kerk: 9.30 en
6.30 u da. C. A. Verhoog. Rem. Geref.
Gem.: 10 u ds. H. J. W. Modderman te
Amsterdam.
RUnsaterwoude Herv. Gem.: 9.30
uur ds. Lalleman te Oude Wetering;
7 u ds. Vink te Katwijk aan Zee. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 u Dienst des Woords;
2.15 uur ds. R. Kok te Aïph aan den
Rijn.
Sassenhelm H</v. Gem.: 9 en
10.30 u ds. W. H. Walvaart; 5 u ds.
H. v. d. Glesen te Kapelle a/d IJssel.
Geref Kerk: 10 u ds. J. D. te Winkel
(HA); 5 u ds. H. v. d. Berg. Chr. Ge
ref. Kerk: 10 en 5 u ds. L. S. den
Boer. Ned. Prot. Bond: 10.30 u ds. H.
A. Bierman te Breda.
Rljnsburg Herv. Gem„ Grote Kerk:
10 u ds. M. C. Groenewoud (HD): 5 u
ds. H. Stolk te Soheveningen. Bethel-
kerk: 10 u ds. H. van G<wllga: 5 u ds.
J. A. Peters te Den Haag (mm.v. het
het kerkkoor. Jeugddienst)Geref.
Kerk (vrijgem.): 10 en 5 u ds. Ded-
dens. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds.
G. de Vries.
Valkenburg Herv. Gem.: 10 u ds.
D. Lekkerkerker; 6.30 u dhr. C. Barn-
hoorn, kand. te Sassenhelm. Geref.
Kerk: 10 uur (HA) en 5 u ds. Lange-
ler. Geref. Kerk (vrijgem): 9 uur ds.
C. J. Breen; 3 u ds. R. Koolstra.
Voorhout Herv. Gem.: 10 u ds. A.
Oskamp.
Hazerswoude Hen- Gem.: 9.30 en
6AO u ds. G. Jonkers. Geref. Kerk: 9 30 t "fL.
en 6.30 u ds. Brink. u 1dr
Hlllegoni Hen'. Gem 10 en 5 u
ds, J. Bronsgeest; 10 u Jeugdkapel-
dlênst ln de kantine van Leeuwen-
steln, Pastoorlaan. Evangelisatiegebouw
Pnlël: 10 xi ds. J. Bronsgeest Geref.
Kerk: 10 en 5 u ds W P. H. Pcnxwels.
Chr. Geref Kerk: 10 en 5 u ds. W.
van Dijk (HA)
Hoogmade Herv. Gem 10 u ds.
Broeyer.
Katwijk aan den Rijn Herv. Gem
Dorpskerk: 10 u ds. H. Bouter te Lei
den; 6 u ds. A. Makkenze. Kapel Nwe
Dxxlnweg: 10 xx ds. A. Makikenze; 6.30 u
ds. W. A. B. Hagen te Katwijk
Zee. Gym.lökaal school Narcisstraat:
10.30 uur ds. P. van Nieuwpoort te
Oegstgeest (Open Dexirdienst)Geref.
Kerk: 9.30 u ds R. de Vries te Katwijk
aan Zee; 5 u ds. A. C. van Beek.
Katwijk aan Zee Hen'. Gem Nwe
Kerk: 10 u ds Hagen; 6 u ds. Vr<
j wey; 5 uur ds. Van Roon. Hxilpkerk
Hoornes: 10 xt ds. Vink: 6 u ds. Boxi-
man. Groen v. Pr .school: 10 u ds. De
Vos. Geref. Kerk. Voorstr.
De Koninklijke Landmacht
heeft ruim 150 nieuwe mobiele
veldkeukens besteld, kosten ruim
f 11.C00 per stuk. De keuken zijn
uitperust met drie kookketels van
resp. 100. 85 en 75 liter en een
braadslede van 45 liter. Het één-
assig onderstel is afneembaar.
Het kookproces kan ook rijdend
doorgang vinden.
getreden om de voorlichting over ge
boortebeperking te propaganderen,
zo merkte Michanek op.
Donderdag legde hij dé nadruk op
hetzelfde punt. De Verenigde Naties
en internationale instellingen zoals
Unesco, Unicef, de wereldgezond
heidsorganisatie en andere „zijn in
staat te doen wat niet door één en
kel land gedaan kan worden", aldus j
Michanek.
De resultaten zijn treffend overal
waar een regering bereid is samen
te werken, zei hij. Op Ceylon bijv.
daalde het geboortecijfer met 30%
in 5 jaar. Een ander project is aan
de gang in Pakistan en een derde
zal spoedig in werking treden in de
strook van Gaza onder de Palestijn
se vluchtelingen.
Lelmulden -
Herv. Gem.: 9.30 uur
Spljkenisse; 7 u ds. P. Minnema te
Leiderdorp.
Lisse Herv. Gem.. Grote Kerk:
10 u ds. H. G. Ooettnga; 7 u ds. S.
IGxUstra. Helv.kapel: 10 u ds. S. Kool-
stra. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds. A. E.
%-an der Woude. Chr. Geref. Kerk: 10
en 4AO u ds. D. H. Biesma. Geref.
Gem.: 10 en 4 u ds. W. Suyker. Geref.
P. Locher te Oegatgeest. Hulp en Heil:
10 xi ds. Van der Geest. Rijndijk: 10 xi
ds. Meijering. Geref. Kerk: 9. 10.30 en
5 u ds. Smit. Geref. Kerk (vrij^ern.):
10 en 5 u ds. R. Koolstra te Rotter-
Centrum): 10.30 xi prof. dr. G. J.
Hoenderdaal te Lelden.
Waddlnxveen Herv. Gem.: 9.30 u
ds. J. R. Cxrperus; 6 30 u ds .J. Verwe-
lius. Wilkgebouw: 9.30 u ds. J. Verwe-
lius; 6.30 u ds. A. Wisgerhof te Vee-
nendaal. Bethel: 9.30 xi ds. A. Wisger
hof; 5 xi ds. J. R. Cxiperxis: 11.30 xi ds.
P. Fader te Schoonhoven (Malelse
dienst). Immanuëlkerk: 9.30 u dr. A.
van Haarlem (HD); 7 xi ds. J. Gras te
Dordrecht. Geref. Kerk: 9. 10.30 en
6.30 xi ds. J. Snoey. Ohr. Afvesch. Ge
meente; 9.30 en 5 xi ds. A. P. Verloop.
Rem Geref. Gem 10 u dr. L. J. Klink
te Haarlem (streekdlenst).
xuir ds.
ElffrlchT
Wassenaar Herv. Gem Dorps
kerk: 10 u dr. Th C. Frederlkse: 7 u
ds. L. Kieviet te Lelden. Klexietkerk:
9 u Jeugdkerk; 10 u ds. J. T. Wlersmn
Deylerhuls10 15 en 7 xi ds. J A. O.
van Zanten Dorpscentrxxm10 uur
leugdkerk. Geref Kerk. Bloemcamp-
laan: 10 xi ds. Van der Mexilen: 5 xx
ds. E. Pijlman Zllllaan: 10 u ds P.
Pijlman: 5 u ds. van der Meulen Ned
Prot. Bond. Lange Kerkdam: 10.30 uur
prof. dr. T. Jansma te Lelden. Johan-
nahuis: 10.30 u ds. D. A. Werner. Herv.
Geref. Evang. Dorpsbuis: 10 u ds. H.
G. Abma te Goxida. Geref. Kerk (vrll-
gemsakt)10 xiur leesdlenst-, 3 xi ds.
Deddens.
Woubriigge Herv. Gem 9.30 en
6.30 u ds. Kempenaars. Geref. Kerk:
9.30 en 6.30 u ds. Dethmers.
Zevenhoven Herv. Gem.: 9.30 u
kand. E. Boximan, beroepen pred. te
TTrk; 7 u ds. J. C. J. Bronsgeest te
Nieuw-Vennep. Geref Kerk: 9.30 en 7
u ds. J. Knol te Beverwijk.
Zoeterwoude Herv. Gem.: 10 u
ds. R. Hengstmangers; 7 u ds. G. J.
van Embden te Steenderen (jeugd
dienst). J B
Geref. Gem.: geen dienst.
