Steeds betere caravans
Fietsen voor iedereen
Brommers (1.6 miljoen) doen nuttig werk
445.-
Caravan
hopen-
laat u
raden
HEMCAR N.v.
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
Morgen worden in X
het R.A.I.-gebouw in
Amsterdam twee ten- O
toonstellingen tegelijker-
tijd geopend:
Caravan-R.A.I. '66
Tweewieler -R.A.I.
De exposities zijn wel
iswaar gescheiden, maar
de bezoeker van de één
kan op hetzelfde toe
gangsbewijs de andere
bekijken. Onze speciale
verslaggever Fred van
Sluis deed er de volgende
impressies op.
li- tot twaalfduizend Nederlan-
|ers zullen in de loop van dit
*ar een nieuwe caravan kopen.
Sezien de vrjj lange levensduur
m gemiddeld tien jaar vraagt
o*n aankoop een gedegen over-
tg. Wie naar de R.A.I. komt om
IIch te oriënteren, doet er goed
•n de deskundigen in de voor-
ichtingsstand van de A.N.W.B.
e raadplegen.
de eerste plaats zal een keuze
Boeten worden gemaakt tussen
en zgn. sta-caravan en een
eiscaravan. Sta-caravans be
hoeven niet aan goede r^j-eigen-
chappen te voldoen en deskun-
|g advies is hier nauwelijks nodig.
Hie met een caravan door Euro-
ia wil trekken heeft echter met
uien aantal factoren rekening te
louden.
d rijn voor adspirant-koper drie
3ielangrijke uitgangspunten: het
je wicht van de caravan, de ge-
fossamenstelling en de inhoud
ran de portemonnee,
lie A.N.W.B. verstrekt op aanvra
ge lijsten, waarop van de diverse
jntotypen wordt aangegeven wei-
te berghellingen met bepaalde
jewichten kunnen worden gere
ten. Iedere caravan-trekker moet
r van uitgaan, dat hij met hoog-
lit tachtig kilometer per uur ge
legen moeten nemen.
J" Gezin-geld
Ij gezinssamenstelling is belang
rijk voor het aantal slaapplaat-
len In de caravan. In de praktijk
lomt het erop neee, dat met enig
Ophelpen alle gezinsleden een
iaapplaats in de kampeerwagen
moeten kunnen vinden, doch dat
lis de weersomstandigheden dat
toelaten de kinderen buiten de
1 ■ravan in een eigen tentje bi-
9 late zich bij de aankoop van
*n caravan niet verleiden door
kleur van de gordijnen en de
;ens. De bekleding is na eni-
jaren toch aan vervanging toe.
lel belangrijk is büv. de dikte
de matrassen. Kan men er
kwartier op zitten zonder dat
onderste deel van de rug
jnlyk wordt? De breedte van
slaapplaatsen moet minstens
cm bedragen (voor tweeper-
msbedden 120 cm) en de leng-
dusdanig, dat deze minstens
centimeter langer is dan het
igste gezinslid. Ditzelfde geldt
de stahoogte, met name in
s keuken.
Keuken
I keuken in het midden van de
lagen is niet erg praktisch,
"iaar in kleinere caravans haast
mvermydelijk. De kopkeukens
I 4jn by grotere typen te prefe-
*n, vooral als met slecht weer
jiereen binnen moet zitten.
«e ervaring met caravanning is,
lat 'n toiletruimte haast onmis-
iaar is. Ook deze zal men in de
■einere wagens moeten missen.
Be caravan-trekker zal van zijn
leilet groot gemak ondervinden,
liet alleen op kampeerterrei-
»en waar de toiletten niet erg
leider zijn, maar ook als ruim
te. waar bijv. natte regenkleding
kan worden gehangen. De meeste
vanners zullen in hun va-
itie de strenge Nederlandse
peerbepalingen (en de hoge
Nederland vraagt de
kampeertarieven van
opa) willen ontvluchten. In
buitenland kan men vrywel
'eral vrij kamperen. Dit is voor
caravan-bezitter zeer aantrek-
üjk. De aanwezigheid van een
liletruimte is daarbij zeer aan-
laam.
caravan, zelfs die van de
»?iest-geconstrueerde en duurste
typen, zal bij een bepaalde snel
heid neiging tot slingeren verto-
P. Het slingeren bij normale
Iheden is meestal niet te wij
ten aan een verkeerde con-
•tructie van de caravan, maar
*an een verkeerde wijze van be-
laden. De caravan is er het beste
ffiee gediend als de grootste ge
wichten zich zo dicht mogelijk
bÜ de as bevinden. Bij de aan-
koop van een wagen is het
II ^arom nuttig te onderzoeken, op
welke plaatsen zich de bergruim-
ten bevinden.
■Hozen zoeken in de vakantie de
zon op. Aan de isolatie van de
caravan moeten daarom hoge
I' 'ken worden gesteld. Er zijn fa
brikanten, die hun wagens dub
Eén op de twee Nederlanders
bezit een fiets. Hij doet er lang
mee: ongeveer tien jaar. De rij
wielindustrie vindt, dat een ge
bruiksduur van zes a zeven ja
ren mooi genoeg is, want aan
onderhoud doen we niet zoveel
aan onze fiets.
Wie straks in het R.A.I,-gebouw
in Amsterdam de tweewielerrai be
zoekt (van morgen tot en met
zondag 6 maart) zal bemerken, dat
ic Steeds meer cara-
vanbezitters gaan ertoe
over hun kampeerwagen
het gehele jaar door te
gebruiken. Voor de win
tersport dient de caravan
evenwel van verwarming
te zijn voorzien, maar ook
van dubbele, geïsoleerde
wanden, dak en vloer.
Deze Knaus-caravan. ty
pe Monsum Q. een Duits
produkt, voldoet aan die
eisen. De prijs is f 6750.
de tijd niet heeft stilgestaan sinds
hij zijn fiets kocht. Want in de
R.A.I. staan vele honderden ras-
paardjes van allure, met lichte
frames, derailleurs, uitvalnaven,
bijzondere stuurhoeken, moderne
bevestigingen voor essentiële on
derdelen enz.
De fietsen maken in ons land nog
steeds het grootste deel van het
tweewielerpark uit, nl. zes miljoen
stuks. Daarnaast zijn er 1,6 mil
joen bromfietsen en 150.000 mo
torrijwielen en scooters. In verhou
ding tot het aantal bewoners komt
Nederland in West-Europa wel als
tweewielerkampioen uit de bus.
De rijwielverkoop is de afgelopen
Jaren op een hoog niveau gekomen.
Zowel in 1964 als in 1965 zijn meer
dan 600.000 fietsen verkocht, wat
dus betekent, dat vijf procent van
de bevolking zich jaarlijks een
nieuwe fiets aanschaft.
De ontwikkeling van de motor
fiets en de scooter was niet specta
culair. Zij zitten een beetje knel
tussen de bromfiets en de perso
nenauto.
Voor menigeen zal de tweewie-
ler-R.A.I. een verrassing zijn voor
wat betreft de grote verscheiden
heid in fietsmodellen. Er zijn ry-
belwandig en met isolatie uit
voeren, maar om ruimte te win
nen deze dubbele wand in de kas
ten en bergruimten verge
ten. Isolatie van de vloer is
noodzakelijk als men de caravan
ook 's winters wil bewonen (win
tersport). Let voorts op de ven
tilatie, ook in de kasten en berg
ruimten. Condensgoten onder de
ramen zijn zeer belangrijk. By
wintergebruik zal men veel ple
zier hebben van de mogeiykheid
om de wagen van dubbele ra
men te voorzien.
Geen luxe
Een koelbox of koelkast is beslist
geen luxe en wie een caravan
koopt zal er veel plezier van heb
ben als hy meteen een gas- of
oliekacheltje laat monteren. Het
spreekt vanzelf, dat de zykant
van de caravan van een tentrail
moet zün voorzien om op het
vaste vakantiekamp de wagen
met een luifel of voortent uit te
kunnen breiden. Tenslotte heeft
de ervaring geleerd, dat een twee
delige deur bijzonder plezierig is
en een goede ventilatie toelaat
zonder dat er teveel koude lucht
in de wagen komt.
Bij alles geldt echter: overleggen
met de A.N.W.B.-deskundigen,
wier nuchtere adviezen veel on
aangename verrassingen kunnen
voorkomen.
(Advertentie)
Nederland heeft zich in een enorm tempo ontwikkeld tot een
caravan-land. In vijf jaar tijd steeg het aantal caravans met 400
procent tot maar liefst 50.000. Terwijl in het welvarende West-
Duitsland op elke 111 auto's één caravan rijdt en in België op
een 117 auto's één caravan, telt Nederland op iedere 28 auto s
een caravan-bezitter.
Alleen Engeland, waar de caravan is geboren, kent een verhouding,
die de Nederlandse verslaat, nl. 1 op 27. Verwacht wordt, dat ons land
wat het aantal carai^ans ten opzichte van de autodichtheid betreft vol
gend jaar aan de top staan van Europa en misschien zelfs van de
wereld.
BERINI E. E. MATIG
met staande start voor slechts
excl. mandje.
Verder hebben wy de gehele
serie
BERINI BROMFIETSEN
1966 reeds in voorraad.
Kom dus eerst eens kyken by
de BERINI-specialist voor
Leiden en omstreken
J. PETERSEN
Veel import
De oorzaak is niet ver te zoe
ken. Nederland kent ruim een mil
joen kampeerders. De weersom
standigheden in ons land zyn van
dien aard, dat steeds meer kam
peerders besluiten tot het aan
schaffen van een kampeerwagen,
die hen tegen regen, wind en kou
de beschermt. De stygende wel
vaart helpt hierby een handje. Vo
rig jaar werden in ons land 11.000
caravans geimporteerd. Er werden
er in eigen land bovendien ca.
2500 gebouwd. Vrywel alle vonden
zy een koper.
In het R.A.I.-gebouw zyn voor
de caravan-R.A.I.'66 ruim 12.000
m2 tentoonstellingsruimte gereser
veerd. Er zullen hier van vandaag
tot en met zondag 6 maart meer
dan 300 caravans van 80 merken
(uit 11 landen) worden geëxpo
seerd. Zy varieren van vouwwa
gens, die nog geen honderd kilo we
gen tot rijdende (althans trans
portabele) vakantiehuisjes van 12
meter lang en drie meter breed.
Opvallend is, dat 60% van de
geimporteerde wagen uit Enge
land komt. Nederland is voor de
Engelse caravanindustrie de be
langrijkste buitenlandse afnemer.
De Engelse wagens hebben het
voordeel, dat zy licht in gewicht
zyn en door de massale produktie
laag in prys.
Maar ook hier geldt, dat alle
waar naar zyn geld is: hoger ge
prijsde caravans kunnen meestal
bogen op een degelijke afwerking
en een langere levensduur.
Concurrentie
Het ziet er naar uit dat de
Britse caravanindustrie concurren
tie gaat krygen uit Frankryk en
Duitsland. Omdat deze landen in
tegenstelling tot Engeland deel uit
maken van de E.E.G. zoekt En
geland naar middelen om zyn aan
deel in de continentale markt te
behouden. De Duitse Wilk- en
Al kan de Nederlander
moeilijk afstand nemen van zijn
oer-degelijk. zwartgemoffelde
fiets, toch wint het lichtgewicht
rijwiel steeds meer veld. De la
ge zit en het iets-gebogen stuur
maken dit Rateigh-rijwiel tot
een prettig vervoermiddel
Sternfabrieken maken sinds kort
uit van het Britse concern Caravans
International. De Schotse Thom
son-caravans worden sinds vorig
jaar ook in België gebouwd. Een
tegenzet in Duitsland is het samen
gaan van zes vooraanstaande fa
brieken: Tabbert, Eriba, Knaus,
Kiel, Eicker en Westfalia.
het
men. Het Amerikaanse caravan-
bedrijf Divco-Wayne verwierf een
meerderheidspakket in Kip-kam
peerwagens NV. de firma's Ge-
vaert, Mostard en gebr. Otten heb
ben besloten tot nauwe samenwer
king.
De concurrentiestrijd op de ca-
ravanmarkt neemt toe. Er wordt
gestreefd naar betere prod uk ten
tegen zo laag mogelyke pryzen. De
konsument is er alleen maar mee
gediend.
De veranderingen in de modellen
van de caravans vinden geleide-
lyk plaats. Opvallend by de model
len van 1966 is de verschuiving
naar grotere typen, niet alleen in
de lengte, maar ook in de breedte
(tot 2.10 m voor reiswagens). Een
ander verschynsel is de beperking
van het aantal typen per fabri
kant. Daarnaast is er een streven
om naast een luxueuze uitvoering
een eenvoudig, goedkoop model van
hetzelfde type te maken.
Verbeteringen zyn het toene
mend gebruik van tegen roestvor-
ming beschermde onderdelen en
het steeds meer voorkomen van
hang- en sluitwerk van kunststof
fen. De remmen zyn by vele mer
ken krachtiger geworden.
De interieurs, die vele jaren lang
vrij fantasieloos waren, zyn prak
tischer geworden. De keukens wor
den steeds meer in de kop van de
wagens gebouwd en waar mogeiyk
is de wagen voorzien van een toi
let. Ingebouwde kachels en koel
kasten zyn vrij algemeen. De lage
prijs van huisbrandolie en het feit,
dat deze alom gemakkeiyk ver
krijgbaar ls, pleiten voor het ge
bruik van deze brandstof boven
butagas.
By de wooncaravans, dus de
verplaatsbare zomerhuisjes, valt de
toenemende groei van de afmetin
gen op. De afwerking is over het
algemeen beter dan voorheen.
Het aanbod van vouwwagens
vaak een tussenfase tussen tent en
caravan schynt terug te lopen.
Er zyn op dit gebied dit maal geen
primeurs op de R.A.I.
Advertentie
WILLERBY en SHANNON
STA-CARAVANS
VAN WEEGHEL
ERKA
bagage-aanhangwagens.
Imperiaals en trekhaken
LAAG IN PRIJS
Verkoop - Verhuur - Inruil
ALPHEN a. d. RIJN
wielen voor alle leeftijdsgroepen en
in talloze uitvoeringen.
De kinderfietsen (5 tot 10 Jaar)
hebben meestal een terugtraprem
omdat de kabels van knypvelgrem
men te kwetsbaar zyn. In de klasse
van 10 tot 14 jaar ziet men meer
velgremmen. soms trommelrem-
men. Er zyn zelfs jeugdfietsen met
versnellingsnaven voor kinderen
en ouders, die samen op fietsen.
De jeugd van 14 tot 18 is kri
tisch. maar ze groeien nog uit hun
fiets. Er zyn nu modellen, die met
een simpele ingreep van heren- tot
damesfietsen kunnen worden ver
anderd en omgekeerd, zodat ie jon
gere kinderen de fiets van cft oude
re kunnen overnemen.
De oer-degelyke, zwartgemoffel
de, Nederlandse fiets is er nog
steeds. De fiets met zyn statige zit,
waarop men zelfs nog minister en
kamerlid blyft. Stuur recht, zadel
hoog, de bal van de voet Juist op
het pedaal als dit ln de laagste
stand staat Nederland ls h«* enige
land ter wereld, waar de fietsers
het ongemakkeiyk balanceren in
druk verkeer biyven volhouden.
Tien versnellingen
C
Maar de sportfiets wordt meer en
meer gevraagd: lichter ln gewicht,
ietwat opgebogem stuur, laag fra
me. En dan ls de lichtgewicht fiets
ln opmars, waarvan de prijzen
omgekeerd evenredig zyn aan het
gewicht en variëren tussen 500 en
1.000 gulden.
Evenals ln de auto-Industrie
biykt ook hier de rensport baan
brekend werk te verrichten voor de
technische ontwikkeling van de ge
wone toerfiets. Een voorbeeld hier
van is de versnelling. Er zyn nu
reeds fietsen met tien versnel- -
lingen.
Eveneens uit de rensport voort
gekomen ls de uitvalnaaf, waarby
voor- en achterwiel zonder gebruik
van gereedschap uit de vorken ku
nen worden genomen.
Twee Jaar geleden was de mee
neem fiets het snufje van de twee-
wielertentoonstelling. Thans ryden
er al 10.000 ln ons land. zy zyn ln
trek bij automobilisten, waterspor
ters en klein-behuiscLen.
Het gebruik van de flets wordt
o.m. door de A.N.W.B. bevorderd
met het creëren van toeristische
fietsroutes. De kampioene van het
rij wiel toerisme ln 1965. was mej.
Dina Wijhenke, een 34-jarige ge-
rinsverzorgster uit Katwyk, die
van 27 maart tot 16 oktober 7.000
geregistreerde kilometers fietste.
Zware motoren
De motorfiets en scooter zitten
ln een moellyke hoek en het ls dan
ook niet toevallig, dat de fabrikan
ten en Importeurs van deze ver
voermiddelen zich op de tweewie
lerrai gezameniyk ln een speciaal
paviljoen presenteren. Zij zyn toch
niet pessimistisch gestemd, want uit
Amerika komen berichten, dat de
motorfiets daar zeer snel populair
schynt te worden.
De verkoopcyfers hebben zich de
afgelopen drie jaar ln de Ver. Sta
ten vervyfvoudigd. Alom ziet men
een streven om óe motoren van
meer p.k.'s te voorzien. By de lichte
motoren ls het vermogen met ge
middeld 15 procent gestegen. Op
voeren van een motorvermogen
tot een hoge waarde begrenst echter
het nuttige toerentaL By sportieve
seriemotoren zyn daarom vyf ver
snellingen geen uitzondering meer.
De Suzuki 250 cc met 29 pk motor,
een nieuweling in ons land, heeft
zelfs zes versnellingen.
De belangstelling voor de 50 co
motorfiets neemt toe en deze klasse
is ln de R.A.I. goed vertegenwoor
digd. Het zyn op een enkele uit
zondering na allemaal twee tak ten.
De Britse motorenindustrie
brengt tal van zware motoren met
de BSA-Spitfire als krachtigste van
de hele tentoonstelling. De Japan
ners brengen o.m. een 450 cc Hon
da-machine en Oost- en West-
Duitsland zyn vertegenwoordigd
met tal van typen.
By de scooters ls weinig nieuws.
Wel wyzen wy op de nieuwe su
per-sprint van Vespa met een 88,5
cc motor, waarby het reservewiel
tussen de benen van de beryder ls
geplaatst en de open instap dus ia
opgeofferd.
Voor de liefhebbers: de duurst*
motorfiets op de tweewielerexposi-
tie ls een 600 cc viercyllnder van
N.V. Agusta, voorzien van cardan
tra nsmissie en een dubbele schyf-
rem op het voorwiel. Prijs f 8.250.
Als alle bromfietsers van morgen
af automobilisten zouden worden,
betekent dat ruim een verdubbeling
van het huidige aantal personen
auto's.
Onze wegen zouden dat verkeer
niet kunnen verwerken. Uitstapjes
op vrye dagen zouden een kwelling
zijn. Wat men op de brommer ook
tegen zou kunnen hebben, er is
alle reden om blij te zyn met die
ca 1,6 miljoen bromfietsers.
In ons dichtbevolkte land ontlast
de brommer het openbaar vervoer
en het particuliere autovervoer.
W'anneer de brommer niet bestond,
zou hy nu moeten worden uitge
vonden,
Ongeveer 25% van de bromfiet
sers bezit geen ander vervoermid-
Eenvoudige
bediening
na één miljoen bromfietsers gebrui
ken hun vervoermiddel dagelyks
voor woon-werkverkeer.
Vorig jaar werden er in Neder
land 285.000 bromfietsen verkocht.
Hiervan werd iets meer dan de
helft geimporteerd. In 1961 was 22%
van de verkochte bromfietsen goed
koper dan f 450 en 52% duurder
dan f 700. In 1965 bedroegen deze
percentages resp. 37 en 48. Er is
dus een sterk toenemende belang
stelling voor de laaggeprijsde brom
mer.
De wetteiyk geregelde maxi
mumsnelheid van 40 km/uur bui
ten de bebouwde kom maakt het
noch voor de fabrikant noch voor
de gebruiker interessant om zich
uit te leven in een race naar meer
pk's en hogere compressi^verhou-
dingen.
Men zoekt niettemin naar andere
technische ontwikkelingen, zoals
het vereenvoudigen van de bedie
ning (automatische koppeling),
verhoging van de betrouwbaarheid
remmen en banden) en het ver
hogen van de optreksnelheden. De
bromfiets vaart er wel by.
Categorieën
Op de tweewieler-R.AJ. kan men
de brommers in drie categorieën
verdelen. In de eerste plaats de
eenvoudige bromfiets met een veel
al automatische transmissie in een
functioneel frame. Voorts is er de
zwaardere toer- en sportbrommer,
altyd voorzien van voor- en ach
terwielvering, motoren met twee of
drie versnellingen en geschikt voor
duogebruik. In de derde plaats ls
er de luxe versie van de utili
taire brommer met iets meer com
fort en meestal ook achterwielve
ring.
Voorbeelden van de utilitaire
brommer zyn de produkten van de
drie grote Franse merken, die rond
de f 400 liggen, en een aantal Ne
derlandse bromfietsen.
Nederlandse
De Nederlandse industrie ls trou
wens ook goed vertegenwoordigd in
de zware klasse. De Nederlandse
bromfietser immers trekt er graag
met z'n tweeën op uit. Zyn indus
trie ontwikkelde daarom de speci
fieke duobrommer met een pittige
motor en comfortabele vering. En
omdat het Nederlandse klimaat zo
grimmig is, wordt er veel aandacht
besteed aan de kwaliteit van lak
en chroomwerk.
Het biykt, dat de verkoop van
de goedkoop geprysde utilitelts-
brommer vooral ls gestegen door de
belangstelling van de vrouw. Dit
heeft de fabrikanten ertoe gebracht
nog meer aandacht te besteden aan
het „vrouweiyk" gebruik door de
bediening te vereenvoudigen en
een gemakkeiyke, lage instap mo-
geiyk te maken. Het zyn deze
brommers, die zich by uitstek le
nen om even boodschappen te doen
in een vrij ver-gelegen winkelcen
trum of om de kinderen naar
school te brengen.
