iOOFDSCHOTEL? VLEES
Uitspraak
in Moskou
schrijverspro ces
schokt tallozen
Acht jarenplan voor de
Europese ruimtevaart
kunst
kalei ÖOSQQ9P
Wrede vonnissen
worden betreurd
Nog geen beslissing
verkoop „Continental*'
1967
Nieuwe woonwijken
zijn vaak zo saai
15 FEBRUARI 1966
LEIDSCH DAGBLAD
Ad verten tie
Jn het Moskouse schrijversproces is gisteren Sinjawsky veroor-
pd tot een vrijheidsstraf van zeven jaar. Zijn medebeklaagde.
kniel, kreeg vijf jaar. De straffen moeten worden geboet in een
tvoedingsarbeidskamp" met straffe discipline.
Hoge prijzen voor E. M. S. €11 PülKttli:
pe twee schrijvers werden schuldig
fonden aan het belasteren van de
Ljet-Unie in boeken die zij in het
Lnland lieten uitgeven, nadat de
fcuscripten het land uit waren ge
hekeld. Sinjawsky schreef deze
onder de schuilnaam Abram
|te, terwijl Daniel het pseudoniem
felai Arzjak gebruikte,
te openbare aanklager had tegen
Uawsky zeven jaar strafkolonie,
lolgd door vijf jaar verbanning
%|ten de grote steden geëist, terwijl
en Daniel vijf jaar strafkolonie en
e jaar verbanning was gevorderd.
Geen kwade opzet
kniel had in zijn laatste woord
'en, dat hij „onbewust onze
een gelegenheid had gege-
ons land aan te vallen" door zijn
te gebruiken. Hij betuigde
Iwezen er over dat „ons optre-
heeft geleid tot een situatie
osn land benadeeld is", doch
ide dat hij met kwade opzet
gehaudeld. „Wij wilden niet ons
schade berokkenen, zijn macht
nijnen of het land in opspraak
Ik verzoek het Hof dit in
reging te nemen", aldus Daniel
sijn laatste pleidooi dat ongeveer
uur duurde.
njawsky had zaterdag gelegen-
gehad zijn standpunt toe te
en. Hy had herhaald dat zijn
elingen uitsluitend van artistieke
waren geweest. Op de vraag
om hij zijn manuscripten in het
«nland had uitgegeven, had hij
twoord, dat zijn artistieke opvat-
ii nu eenmaal niet strookten
tan de uitgevers in de Sow-
het proces was beëindigd,
de vrouwen van de twee ver-
eelden huilend naar buiten. Na-
tij kort met elkaar hadden ge
ien, begaven zü zich afzonderlijk
aelschap van vrienden naar huis.
de buitenlandse journalisten wil-
tÜ niet spreken.
Geen hoger heioep
Gewraakte werken van Daniel zijn
de novellen „Handen", „De man uit
Minapa", .Verzoening"'en het verhaal
„Hier is Moskou". Vooral dit laatste
werd beschouwd als een duidelijk be
wijs van „de anti-Sowjetneiging" in
de opvattingen van de schrijver.
De zaak van Sinjawsky en Daniel
heeft in het buitenland veel beroe
ring gewekt. Echter ook in Russische
kringen is kritiek geuit op de aan
houding van de twee schrijvers. Deze
kritiek kwam ook tot uiting in dis
cussies die op de eerste dagen van
het proces voor het gerechtsgebouw
plaatsvonden, waaraan o.a. oud-leer
lingen en vrienden van Sinjawsky
deelnamen.
Tarsis: „onmenselijk"
Valery Tarsis heeft in Londen gis
teravond verklaard:
„De vonnissen die in Moskou ge
veld zyn, zijn onmenselijk en beteke
nen een poging van de zijde van de
Sowjet-autoriteiten om terug te
keren tot de Stalinistische methoden.
Ze zijn onthullend voor de mate van
het „fascisme" van het Sow jet -
regime. Sinjawsky en Daniel hebben
zelfs geen enkele Sowjet-wet over
treden en de beschuldiging is volko
men vals".
„Ik schrijf nu dankbrieven aan 200
eminente geleerden en letterkundigen
die geholpen hebben om de toestem
ming te bezorgen naar het buitenland
te gaan. Ik vraag hen hun inspan
ningen voor de vrijlating van de twee
onschuldige schrijvers voort te zetten
in het belang van de persvrijheid".
Tarsis deelt verder mee dat hij hun
ook vraagt hun Invloed aan te wen
den om de vrijlating te bewerkstelli
gen van de jonge dichter Wladimir
Bukowsky, die in een psyohiatrische
inrichting in Lyubliono by Moskou
verblijft.
Britse top-communist
is bezorgd
njawsky en Daniel kunnen niet I Een Britse top-communist heeft
itger beroep gaan. zo blijkt uit het gisteravond het proces en de zwa
lis. Daarin worden de verhalen
proces begint" en „Ljoebimow"
et artikel „Wat het socialistische
Sinjawsky genoemd
iewijzen van ..de anti-Sow jet- en
grlijke aard" van Je werken van
schrijver. In verband met het
kkelen van de manuscripten naar
buitenland werd de naam ge
lid van een Franse hoogleraar in
ussische taal en letterkunde, rae-
Zamoiska, de dochter van een
vonnissen betreurd en verklaard, dat
dit „grote bezorgdheid heeft verwekt
onder vrienden van de Sowjet-Unie".
John Goilan, secretaris-generaal
van de Britse communistische partij
zei in een verklaring: „De behande
ling van deze zaak heeft de Sow jet
Unie een zeer slechte dienst bewezen,
méér dan de woorden van Sinjawsky
of Daniel".
Gollan zei, dat de daden van de
twee schrijvers natuurlijk „diepe ver-
Advertentle
Vraag de nieuwe, kleurrijke
"aankleedfolder" van Delana
Bij uw winkelier. Dan kunt u meteen die vele
prachtige modellen bewonderen uit Delana's nieuwe
collectie gebreide kleuter- en kinderkleding!
Er is nog geen beslissing gevallen over een transactie tussen
de Exploitatie Maatschappij Scheveningen (E.M.S.) N.V. en de
Amerikaanse Luchtvaart Maatschappij Pan American World Air
ways System, die betrekking zou hebben op het Parijse hotel Con
tinental van de E.M.S. Enige maanden geleden heeft de Panam de
mogelijkheid om de exploitatie van dit hotel te verkrijgen in studie
genomen.
miniaturen
Het antiquaritaat A. J. van Huf-
j fel ln Utrecht veilt drie belangrijke
collecties miniaturen boeken, gravu-
I res, atlassen, opschriften en hlstori- 1
sche documenten. De catalogus om-
i vat byna 1000 nummers.
j Gistermiddag werd een groot aan
tal antiquarische boeken geveild.
Twee delen van Boccacio gingen te
zamen voor f3150 van de hand. Ve
le ouden uitgaven brachten bedragen
op die varieerden van enkele hon
derden guldens tot enkele duizenden.
De hoogste opbrengst op deze eer
ste veilingdag was voor de „Livre
d'heures a l'usage de Paris". Deze j EMS, heeft tijdens zijn jongste be-I complex grondig te verbouwen tot
verzameling miniaturen en teksten
bracht f 14.500 op. De „Livre d'heu
res a l'usage du nord de la France"
werd vooi f 10.500 geveüd en de „Li
vre de pieres en Flamande" ging
voor f 10.500 onder de hamer.
Een andere verzameling miniatu
ren bracht precies f 10.000 op.
„Vraag me niets"
bij Haagse Coniedic
j De première door de „Ha ae sche
Comedie" van het toneelstuk „Vraag
I me niets" (absence of a cello) van
Ira Wallach gaat zaterdagavond 26
februari in de Kan. Schouwburg in
Den Haag. De regie wordt gevoerd
door Paul Steenbergen.
antwaardiging gewekt hebben in de
Sowjet-Unie", maar zei hij „de Sow-
jetpers nam hun schuld reeds als
vaststaand aan in de aanvallen op
hen nog voordat het proces begonnen
s.
.De rechtbank heeft de beklaagden
schuldig bevonden, maar het volle
dige bewijs voor de aanklager en de
verdediging dat de rechtbank tot de
uitspraak deed komen werd niet
openbaar gemaakt".
,Er moet niet alleen recht gedaan
worden, maar er moet voor gezorgd
worden dat dit geschiedt. Ongeluk-
kigerwijze kan dit niet gezeg worden
in de zaak van dit proces", aldus Gol
lan. „Velen die de Sowjet-Unie goeds
toewensenzullen deze episode en
haar gevolgen met bezorgdheid be
zien", aldus Gollan.
Pen-clul) telegrafeert
De Internationale Penclub heeft
inmiddels haar geschoktheid te ken- I
nen gegeven over de „wTede en on-
menselijke vonnissen" in een tele-
gram aan Sowjetpremier Kosygin.
Het was ondertekend door de secre
taris-generaal, David Carver, de ro
manschrijver Storm Jameson en de
Nederlandse auteur Victor van Vries-
VALERY TARSIS
In het telegram wordt gezegd:
„Diep geschokt door de wrede en on
menselijke vonnissen die vandaag
uitgesproken zijn tegen Sinjawsky en
Daniel. Wjj, ondergetekenden, die
duizenden schrijvers uit de gehele
wereld vertegenwoordigen, leden van
de Internationale P.E.N, verzoeken u
als premier clementie te betrachten
en op die wyze het vertrouwen in de
Sowjetrechtspraak en menselijkheid
te herstellen".
Carver protesteerde ln een tweede
zoek aan de VS, in New York met een kleiner gemoderniseerd hotel en
directieleden van Panam hierover be- verder tot kantoren, winkels en ap-
sprekingen gevoerd. Beide partyen. j partementen. Het is echter niet ge-
zowel een woordvoerder van de lukt op dit plan de goedkeuring te
Panam in Amsterdam als de EMS. verkrijgen van de Franse overheid,
leggen er de nadruk op dat in deze die de hotelaccommodatie nauwlet-
zaak op dit ogenblik nog geen enkel tend bewaakt. Volgens het huidige
plan zal een deel van het hotel wor
den omgebouwd tot luxe apparte
menten. „Met de uitvoering zal na
het toeristenseizoen worden begon-
nen, wanneer de restauratie en mo-
Zoals gemeld circuleerden g,sieren dernlserln8 van de hotelaccommoda
tie beurze van Amsterdam gerueh- üe za, z(Jn b^ndlgd", aldus een zegs-
ten als zou de EMS het hotel aan man van de „j
de Parijse Rue de Rivoli voor f 55
miljoen aan de Panam hebben ver
kocht of op een langjarig contract
verhuurd. De EMS heeft nooit ont- I 11 w beste s,aa' en
huid welke prijs zij in 1963 voor het i h«cheiden werkzaamheden overeen-
hotel Continental heeft betaald en j moeten gebeuren dan met de huidige
ook thans was men niet bereid dit! k°mt- Veri" IOU 0011 ht' nleua«
bedrag te noemen. P,an n,et het overheldsflat hebben.
Estee gereed
gegevens naar de aarde zullen door- j voerd door de vaste internationale
111
Erik Vos
in Amerika
In Engeland
Toneelcensuur
in het geding
Voor een rechtbank in Londen
diende gisteren een zaak waarbij de
Britse toneelcensuur in het geding Is.
De Justitie heeft namelijk een ver
volging ingesteld tegen een toneelge
zelschap, de „English Stage Com
pany", dat sinds november een stuk
opvoert waarin o.a. de steniging van
een baby voorkomt.
I Ter voorziening in en ter be-
ïli 11 ft Tl, I vordering van de onderlinge samen-
GUUl/Coot ii' t.« weging tussen Europese staten op
het gebied van ruimte-onderzoek en
ruimte-technologie uitsluitend ten
I behoeve van vredelievende doelein-
den, hebben tien Westeuropese lan-
j den voor enige jaren de ..European
Space Research Organisation (Esro>
opgericht. Deze landen warenBel
gië, Denemarken, De Westduitse
Bondsrepubliek. Engeland Frank
rijk, Italië, Nederland, Spanje. Zwe
den en Zwitserland. Het technisch
hart van deze Europese organisatie
voor ruimte-onderzoek is het Euro
pean Space Technology Centre (Es
tee), dat tijdelijk ondergebracht ls in
een gebouw van de Technische Hoge
school in Delft, totdat de constructie
van een eigen gebouwencomplex na
bij Noordwijk zal zijn voltooid. Dit
complex, dat een totale vloeropper
vlakte zal beslaan van circa dertig
duizend m2 zal uiteindelijk een staf
bevatten van ongeveer 800 man per
soneel van verschillende nationali
ze Nederlandse regisseur Erik
Vos, die met een beurs van het
vorige ministerie van O. K. en W.
in Amerika verblijft, heeft met zijn
versie van Aischylos' Prometheus"
een reeks van lovende recensies
gekregen.
Op woensdag 2 februari ging het
stuk in Stanford tn première, uit
gevoerd door het Stanford Reper
tory Theater, van welk gezelschap
Erik Vos gastregisseur is.
De recensent van de ..San Fran
cisco Examiner" verklaarde overrom
peld te zijn door de ritmische en
vloeiende overtuigingskracht van de
uitvoering. Hij achtte de wijze waar
op Vos de regie en de choreografie
Geëist wordt dat bepaalde gedeel- j had gerealiseerd „fascinerend". Op
ten van het toneelstuk geschrapt i gelijke wijze uitten zich ook de cri-
worden. Gebeurt dat niet dan moettici van de ..Palo Alto Times 'Los
het van het repertoire worden afge- I Angeles) en de ..San Francisco Chro-
voerd. Het toneelgezelschap betoogt I nicle". De Los Angeles Times noem-
dat het uitsluitend besloten voor- j de het „een triomf van de toneel
stellingen geeft en daarom volgens j kunst".
de wet geen vergunning nodig heeft Qp het ogenblik wordt een film
van de „Lord Chamberlain", de to- documentaire van de uitvoering ge-
seinen. Onder deze satellieten bevin
den zich twee kleine van het type
Esro-I en Esro-II, twee Van middel
grote, namelijk de Thor-Delta-I en
de Thor-Delta-II, een „highly eccen
tric-orbit" satelliet, welke een excen
trische baan zal beschrijven en een
grote satelliet, welke vermoedelijk in
1971 gelanceerd zal worden. De laat
ste zal een sterrenkijker van grote
afmetingen in een baan om de aarde
brengen en dit experiment wordt al
gemeen beschouwd als het belang
rijkste onderdeel van het 8-jaren-
programma. Daarnaast zal de Esro
in die acht jaar drie vierhonderd
zogenaamde „sonderingsraketten"
lanceren, waarvan de wetenschappe
lijke apparatuur experimenten in de
ruimte verricht gedurende een korte
periode.
Organisatie
Aldus de heer J. R. Verwijnen, as
sistent van de directeur van Estec in
een onderhoud, dat hij ons dezer
dagen toestond De Estec, zo vervolg
de de heer Verwijnen bestaat uit vijf
afdelingen, namelijk: ruimtevoertui
gen, onderzoekingsraketten, toegepast
onderzoek, technische dienst en ad-
teiten. Verwacht wordt dat het com- r,. -.. v
pk» ln de loop van 1967 gereed zal Snv ^n df TSK 5*
lj1n K 6 !lanK van de aard, in verschillende
j groepen en secties onderverdeeld. De
hoofden der afdelingen zijn recht-
streeks verantwoordelijk aan de di-
j recteur van Estec. Deze staat op zijn
De Esro heeft thans een program- iïeurt'Onder de technische directeur
Miljard gulden
neelcensor, die dsn ook niet het
recht heeft gedeelten uit het stuk
te schrappen.
Officier van Justitie Nugent ver
zocht gisteren het gewraakte toneel
stuk. getiteld „Saved", niet meer op
te voeren. De advocaat van de „Eng
lish Stage Company" antwoordde,
dat hij die belofte niet wilde geven
ma voor acht jaar opgesteld en be
schikt voor de uitvoering daarvan
over een budget van ruim een mil
jard gulden. In verband met de ge-
j stegen en nog steeds stijgende kos
ten zal dit bedrag waarschijnlijk nog
wel verhoogd worden. Het program
ma bestaat o.m. uit het lanceren
van een tiental satellieten, die met
haar wetenschappelijke instrumenten
in een baan om de aarde zullen wor
den gebracht en van daar tal van
maakt, met fondsen, beschikbaar ge
steld door de Rockefeller Foundation.
Ook het vorige stuk dat Vos in
Amerika heeft geregisseerd. „De
schelmenstreken van Scapin" van
Molière, dat op 27 oktober in Stan
ford zijn eerste opvoering kreeg, was
een groot succes, zowel wat de re-
censies betreft als de belangstelling
Volgens Nugent kon worden' aange- dig het publiek er v00r aan de dag TV*wl^**loiwliAuc
toond dat er niet uitsluitend sprake 1 j dg (II 1U 11 (MI61 IdlluCrS
was van besloten voorstellingen.
De zitting is verdaagd tot 7 maart,
staf van Esro, die uiteindelijk in to
taal uit ongeveer 1350 leden zal be
staan.
Voor het verrichten van ruimte
onderzoek, zo vervolgde de heer Ver-
wijnen, is niet alleen een technische
vestiging nodig gelijk de Estec, maar
eveneens een reken- of computer
centrum, een wetenschappelijk labo
ratorium, een centrum voor zuiver-
wetenschappelijk speurwerk, een lan
ceerbasis en een wereldwijd netwerk
van volgstations. Wet het reken- of
computer centrum betreft, dit be
vindt zich in Darmstadt en het ia
de bedoeling dat het wetenschappe
lijk laboratorium eveneens verrijzen
zal op het terrein in Noordwijk. Hef
centrum voor zuiver-wetenschappe
lijk speurwerk zal in de omgeving
van Rome verrijzen en de lanceer
basis wordt gebouwd in Kiruna in
Noord-Zweden binnen de poolcirkel
Van deze lanceerbasis kunnen alleen
de sonderingsraketten worden afge
schoten. De zwaardere, voor lance
ring van de satellieten, zullen voor
aleerst in de Verenigde Staten ge
lanceerd worden. Tussen twee haak
jes zij hier vermeld dat men reede
sonderingsraketten gelanceerd heeft
van elders bestaande bases, zoals die
op de He de Levant en op Sardlnl*
Volgstations
Wat de volgstations aangaat, zullen
er vier Esro-stations gebouwd wor
den en wel in Fairbanks (Alaska),
op Spitsbergen, in Redu in de Bel
gische Ardennen en op de Falks-
landseilandem dat wil zeggen nabij
het zuidpuntje van Zuld-Amerika. Er
is evenwel een overeenkomst met
Frankrijk dat een eigen nationaal
ruimtevaartprogramma heeft geslo-
van Esro dr. A. W. Lines die
zfjn zetel heeft in het te Parijs ge
vestigde hoofdkwartier. De Esro-
raad bestaat uit delegaties van de
gouvernementen der lidstaten. Deze
raad bepaalt het wetenschappelyke
en technische beleid en neemt de
voornaamste financiële, wettige en I ten, wa&rby de Esro gebruik kan
administratieve beslissingen. De be- I maken van de vyf Franse volgsta-
slulten van de raad worden uitge- tions.
Concours Bolivar
Ruzie tijdens ,De plaatsbekleder'
(Van onze Brusselse correspondent)
In een Brusselse schouwburg is het gisteravond tot herrie geko
men tijdens de eerste voorstelling van een opvoering in de Franse
taal van Hochhuth's ..De plaatsbekleder".
Ongeveer 100 studenten, lid van katholieke verenigingen,
hadden plaatsgenomen op de galerij. Vandaar slaakten zij kreten,
wierpen met stinkbommen en bliezen op fluitjes. De politie die uit
voorzorg in nogal groten getale was opgekomen, moest de voor
stelling tot drie keer toe onderbreken om de manifestanten uit de
zaal te werken. Een veertigtal werd meegenomen, maar latei weer
vrijgelaten. Na afloop kwam het nog tot een klein handgemeen
tussen manifestanten buiten en bewonderaars van het stuk. Ook
deze ruzie werd echter bijgelegd.
bij tie beste inzenders
Drie Nederlandse schilders
behoren tot de zeven beste in
zenders naar het internationale
portret concours Simon Bolivar,
uitgeschreven door de Sociedad
Bolivarianan van Venezuela. In
totaal waren 78 werken ingezon
den. waarvan 29 uit Nederland.
De drie Nederlanders zijn de
Hagenaars Freerk Los, J. C. A.
Goedhart en Bernard van Vlij
men, die in Italië woont. De uit
Estland afkomstige en in Enge
land wonende schilderes Vida
Juse werd eerste. Zij ontvangt
een diplome d'honneur, een gou
den medaille en 3.000 dollar. De
zes andere werken, waaronder
die van de drie Nederlanders,
komen in aanmerking voor aan-
kpop. Bolivar bevrijdde in de
eerste helft van de vorige eeuw
Venezuela. Colombia. Ecuador
en Peru van de Spaanse over
heersing en stichtte Bolivia.
Prof. J. B. Bakema:
(Van onze Amsterdamse
correspondent i
Het is volkomen fout in de komen
de tyd woningtypen te herhalen die
allen reeds op een afstand al duide
lijk maken, hoe de tafel en de stoelen
daar binnen staan, terwijl de moge
lijkheid tot ruimtelijk avonturieren
door op weekeinden te vluchten, ge
blokkeerd wordt door een (vanzelf
sprekend) ontoereikbare verk eers
toestand"
Deze uitspraak is van prof. J. B.
Bakema. Hy deed die op de conferen
tie „De komende twintig jaar", die
door de Dr Wiardi Beekman Stich
ting ter gelegenheid van het twintig
jarig bestaan van de Party van de
Arbeid vandaag in het RAI-gebouw
in Amsterdam is gehouden.
Prof. Bakema sprak over de stede-
bouw in de komende twintig Jaar. Hy
vond dat onze steden onvoldoende
zyn Ingericht voor het moderne ver
keer en dat de nieuwe woonwyken
vaak zó saai zyn, dat men ze in
weekeinden massaal ontvlucht.
Prof. Bakema meende dat er een
verschraling van ons ruimtebeeld
ontstaat, doordat de verstedelijking
zich voltrekt door het groter laten
worden van de bestaande steden en
de ruimteiyke ordening te hanteren
als een soort bewakingsdienst van
nog open gebieden. Daardoor ver
wordt het natuuriyke verschil tussen
stedeiyk en agrarisch gebied tot een
geforceerde scheiding van stad en
land. Ook wordt daardoor de druk op
de bestaande stedelyke centra te
groot en deze verstikken op piekuren
en verstillen daarbuiten tot verlaten
onveilige gebieden".
Als oplossing voor deze problemen
schetste prof. Bakema de rutmtestad,
waarin elke plaats geiyktydlg aotfel
produktlef als creatief ls. Prof. Bake
ma pleitte voor proefobjecten voor
het ontwikkelen van ln de toekomst
nodige bouwvormen. Hy trok van leer
tegen de huidige bouwvoorschriften,
waarbij de goedkope oplossing alt yd
beter wordt verklaard. Voor de archi
tecten zag hy de taak weggelegd, de
gebruikers van ruimte „ruimtekwali-
teit-bewust" te maken.
