Uitreiking Martinus
n Nijhoff-vertaaiprijs
S l< (I IITva n vanc*aa9
HEEL LEIDEN WEET ERVAN
PROCES TEGEN RUSSISCHE
SCHRIJVERS IN VOLLE GANG
ï-Aait dr. J. Hemelrijk
■1 en James Brockway
F. WARMAN
Fietsen, motoren en
caravans in R.A.L
i heren
i pantalons
VRIJDAG 11 FEBRUARI 1966
LEIDSCH DAGBLAD
(Advertentie)
igpc
vk
'.50 E
De Martinus Nijhoff-prijzen voor vertalingen zijn gisteravond
rywi^in het gebouw van de Haagse gemeenteraad door de voorzitter
van het Prins Bernhardfonds, prof. mr. W. F. de Gaay Fortman,
uitgereikt aan dr. J. Hemelrijk sr. uit Bergen (N.-H.) en aan de
heer James Brockway uit St.-Austel, in het Engelse Cornwall. Dr.
NteS Hemelrijk heeft het hele bewaard gebleven werk van Titus Mac-
cius Plautus vertaald: 20 oud-Romeinse comedies die ontstaan en
met succes opgevoerd zijn in de bewogen tijd van de 2de Punische
b oorlog en de oorlogen die daar direct op volgden, de tijd van Han-
^nibal. Van Hemelrijks vertalingen zijn totnutoe vier in druk ver
schenen: ,,De geboorte van Hercules", „Het kabeljauw", .Twee
lingbroer gezocht", en „Het spookhuis". Op deze vier berust het
.oordeel van de jury.
volgens de jury zeker een
lonlgelukkige gedachte het unieke toneel-
- Plautus voor de Neder
landse lezers, die geen of te weinig
Latijn kennen om het oorspromkelij ke
jtf verstaan, in goede vertalingen ter
beschikking te stellen. Het is niet
late' alleen van hoog gehalte, maar heeft
ijein verschillende tijden grote invloed
3uitgeoefend op de Westeuropese li
teratuur.
Dr- Hemelrijk heeft zich van zijn
[moeilijke taak, aldus het juryrapport,
'onderenswaardig gekweten.
Jacob Hemelrijk werd in 1888 in
[Winterswijk geboren als zoon van
kleinhandelaar en marskramer,
ïlf begon als leerjongen in een
confectiezaak. Hij wist via het on
derwijzersambt en het staatsexamen
dringen tot de universiteit
voor de studie der klassieke letteren,
deed reeds na een jaar kandi-
was leraar in Utrecht
rector van het Alkmaarse gym-
,1 nasium. Hij was voorts vanaf 1927
encjXgedurende 35 jaar ook raadslid en
ïof Jvijf jaar wethouder te Bergen. Dr.
i Hemelrijk heeft weinig gepubliceerd,
rilfeaar veel in stilte geschreven. In
boekvorm verscheen slechte „Er is
een weg naar de vrijheid" over ze-
|f® ver maanden concentratiekamp,
iverw James Brockway is vlak na de af-
^"gdopen oorlog zijn werk begonnen.
H. Een van de eerste Nederlandse li-
allBffcraire kunstwerken na de oorlog in
op^te Engelse taal verschenen was een
'g^jedicht van Boutens in „Poetry to-
day" vertaald en geplaatst door Ja-
Brockway.
Brockway is geboren In 1916. Hij
diende by de Royal Air Force, voor
namelijk op de Birmese fronten.
Als dichter gaf Brockway een aan-
in de bundel „No
lersong", gevolgd door onge-
de poezie in diverse tydschrif-
James Brockway woonde in Den
Haag, later in Amsterdam. Sinds
del enige tyd woont hij in St. Austel.
io RftJhj heeft de moderne letteren van
jt'J| Vlaanderen en Nederland in de En
gels sprekende wereld bekendheid ge-
De Martinus Nijhoff-prijs
voor vertalingen uit het Ne-
derlands gaat volgens de jury
naar een van de zeldzame
■persoonlijkheden, die het ver
talen als kunst beoefenen en j
tegelijk als roeping om de
waarde van de literatuur te
doen kennen en genieten
door een veel ruimer publiek
dan dat van het land van
herkomst. Meer nog geldt het
hier een van die pioniers die,
door niemand aangemoedigd
en lang voordat men zich
hier en daar officieel het lot
der Nederlandse letteren in i
het buitenland ging aantrek- i
hen, gedaan hebben wat vol- i
gejis hun overtuiging gedaan i
moest worden. Dit houdt in i
dat veel van dit werk niet al- i
leen op eigen initiatief, maar i
ook op eigen kosten tot stand i
kwam, aldus het juryrapport.
«- 7 zal Koningin Juliana op
5T Li l e.en Klas ln loodraam a&nvaar-
♦V wordt aangeboden door in
,t Ij ingeland wonende Nede~
herdenkin
ilmlna. H
Ji ti r- zr -rvaardigd door da. P.
gtounortmt naast a^n ambt van
geven op alle denkbare wijzen", al
dus de jury. Alsof die activiteit nog
niet genoeg was, is Brockway op een
gegeven ogenblik in het Nederlands
gaan schrijven, ditmaal als promo
tor van moderne auteurs, met velen
van wie hy goed bevriend is. Hy
schreef gewaardeerde kronieken in
talrijke bladen. Intussen was hy ini
tiatiefnemer geworden van de reeks
„Auteurs van de tweede eeuwhelft".
Onlangs verscheen een bundel van
zyn Nederlandse kronieken over En
gelse letteren onder de titel „Waar
zyn de angry young men gebleven?"
Aan romans vertaalde Brockway
„Zelfportret" van Teirlinck en de
„Onpersoonlijke herinneringen" van
Coerven. Aan toneel ligt by Peter
De beide prijswinnaars: links
dr. J. Hemelrijkrechts James
Brockway
Hall zijn vertaling van Wolkers'
„Wegens sterfgeval gesloten". Aan
verhalen publiceerde hy o.m. Slauer-
hoffs' „Lamos", „De muur" van Jos
Vandeloo, diverse verhalen van Mu-
lisch, Hamelink en Elberts en een
groot aantal verhalen van Maria
Dermout en Jan Wolkers. Aan es
say's presenteerde hy het angelsak-
siscihe lezerspubliek twee studies van
Goxnperts „Jagen om te leven,, en zyn
Dowstojewski-essay. Tal van weten
schappelijke en kunsthistorische ver
talingen stelden hem financieel
enigszins in staat om poëzie te ver
talen van Bloem, Roland Holst, Ach
ter berg, Lodeizen, Andreus, Campert
e.a., door hem geplaatst in toonaan
gevende periodieken.
De Martinus Nyhoff-prijs (f 2000)
voor vertalingen werd in 1954 inge
steld door het Prins Bernhardfonds,
waarvan Nijhoff bestuurslid was.
Prof. dr. P. Minderaa las het jury
rapport voor. Met hem maakten deel
uit van de jury: prof. dr. S. Dresden,
Adriaan Morrien, mr. Evert Straat,
Dolf Verspoor, Bert Voeten en J. U
Preisman.
Nadat de bekroonden een dank
woord hadden gesproken, droeg Ja
mes Brockway voor uit zyn eigen
vertalingen. Do van Stek en Guido
de Moor droegen voor uit „De ge
boorte van Hercules" van Plautus in
de vertaling van dr. Hemelrijk.
Tot sloot bood het gemeentebestuur
van Den^aag de velen die de plech
tige prijsuitreiking bywoonden een
ontvangst aan.
Nazi's schuldig
aan plundering
Een rechter van het Hooggerechts
hof van de staat New York heeft by
vonnis vastgesteld dat het in beslag
nemen van particulieren eigendom
men in bezette gebieden door een
partyorgaan van de nazi's niet kan
worden beschouwd als een daad van
het „wettig gezag" Hij verwierp een
beroep tegen een jury-uitspraak,
waarin een werk van Marc Chagall
werd toegewezen aan mevrouw Erna
Menzel, die in 1941 het doek in haar
woning had achtergelaten, ze woont
nu in New York.
De gouache Le paysan a l'echeflle
werd in november vorig jaar door
een jury aan mevrouw Menzel toe
gewezen. De waarde werd gesteld op
22.500 dollar. Het werk was daarvoor
in het bezit van een verzamelaar,
Albert A. List. De Jury kende hem
het recht toe de waarde terug te
vorderen van de kunsthandel „Perl
Galeries". List had het werk daar in
1955 gekocht voor 4.000 dollar.
Mevrouw Menzel verklaarde dat
en haar overleden echtgenoot
eer dan 10 jaar lang in Ameri
kaanse en Europese musea naar de
gouache hadden gezocht. Door een
afbeelding in een kunstboek kwa
men ze het werk bij List op het
spoor. Het echtpaar Menzel had de
gcuache in 1932 gekocht voor 150
dollar.
De advocaat van List voerde aan
dat het in beslag nemen van het
werk door de Duitsers in Brussel een
rechtmatige" daad van de Duitse
regiering was. De rechter wees erop
dat bij de inbeslagname een ont
vangstbewijs was achtergelaten
waarin stond dat het werk
meegenomen door het „Centrum
Uit rijdende
trein gevallen
(Van onze correspondent)
Postconducteur Bos uit Amsterdam
is gisteravond rond half elf tussen
Tilburg en Gilze-Rijen uit de rijden
de trein van Eindhoven naar Amster
dam gevallen. De man werd een uur
later dood langs de spoorbaan gevon-
degn. Hoe hy uit de pootwagon is ge
vallen, is nog niet bekend.
Verwarring in
Spaans dorp
De boeren van het Spaanse dorp
Palomares, waar op 17 Januari JJ.
een Amerikaanse bommenwerper
neerstortte en waar gevaar ontstond
voor radioactieve straling van ver
miste atoombommen, weet niet meer
waar zy aan toe is, aldus het En
gelse persbureau Reuter.
Enerzyds is een verkoopverbod
voor hun landbouwproducten afge
kondigd, zyn hun velden omgeploegd
door Amerikaanse machines, zyn de
kledingstukken van sommigen hun
ner verbrand en bepaalde gezinnen
uit hun huizen geëvacueerd. Ander-
zyds is hun verzekerd, dat er geen
gevaar bestaat voor radioactiviteit.
Amerikaanse kerndeskundigen door
zoeken nog steeds de omgeving en
voor de kust ligt een groot aantal
schepen met allerlei materiaal om
de vierde bom. welke op de zeebo
dem moet liggen, op te dreggen.
VOOR TOPKWALITEIT EN SERVICE
ESSO BENZINESTATION
HAAGWEG LEIDEN
Van 24 februari af
(Van
redacteuren).
R.A.I.-bezoekers slaan van 24
februari tot en met 6 maart twee
vliegen in één klap. Naast alles
wat er op het gebied van twee-
wielers te koop staat een complete
caravan-collectie. Het oude ver
trouwde vervoermiddel de fiets
naast het vakantiehuisje-op-wie-
len, dat de laatste jaren zo'n
enorme opgang maakt.
Het samengaan van dit duo is geen
toeval. Vroeger vond men de cara
vans op de Hiswa. Vorig jaar stonden
zy voor het eerst op eigen benen. Met
zoveel succes, dat de organisatoren
dit jaar een reprise wilden. De R.A.I.-
agenda was echter zo overladen, dat
alleen een plaatst nAAst de tweewie-
Iers kon worden vrijgemaakt. Hoewel
de instemming aanvankeiyk niet al
gemeen was, is men achteraf toch wel
gelukkig met deze samenwerking.
De door de tweewielers benutte
standruimte zal ongeveer 8.500 vier
kante meter bedragen, terwyi de ca
ns 11.000 vierkante meter in be
slag nemen.
„Joodse decadente
voorbeeld
kunst".
De rechter zei daarom dat het
doek niet door een buitenlandse re
gering in beslag was genomen, maar
werd door een partyorgaan. „De enige
term die kan worden gebruikt voor
nationaal-socialistisch ideoligisch en 1 deze inbeslagname is plundering,,' zei
opvoedkundig onderzoek als een hij.
Advertentie
GEBOORTE? VRAAG EEN MEUBELCHEQUE!
Reeds vanaf 10 gulden bij de goede woninginrichter.
Bij Rode Kruis
ton voor Vietnam
Voor de hulpverleningsacties in
Vietnam is tot op heden op het giro
nummer 777 van het hoofdbestuur
van het Rode Kruis f 100.000 bin
nengekomen. Na de zendingen goe
deren. medicamenten en bloedplas-
ma heeft het Rode Kruis thans een
belangryk geldbedrag aan het inter
nationale Rode Kruis in Genève
overgemaakt, eveneens voor de
slachtoffers van de oorlog in Vier.-
In verband met deze acties voor
Vietnam is het Rode Kruis geen
speciale actie begonnen voor de
hongersnood in India, temeer daar
andere organisatie op dit gebied ac
tief zyn. Daar echter verschillende
bedrijven zich speciaal tot het Rode
Kruis hebben gewend om voedsel en
medicamenten aan te kopen ter ver
zending aan het Indiase Rode Kruis
is 't Nederlandsche Roode Kruis be
reid aan deze wens gevolg te geven.
Voor India is thans het gironummer
22.000 opengesteld. Op dit'nummer
is tot nu toe 15000 gulden gestort.
Nu spreken zij alles tegen
9?
De schrijvers Andrei Sinjawski en Joel Daniel, die terecht staan
omdat zij in het buitenland kritiek op het Sowjet-systeem gepubli
ceerd hebben, hebben verklaard onschuldig te zijn aan propaganda
en agitatie tegen de Soiojet-Unie.
Het regeringsorgaan lzwestia schreef gisteren dat zij niet tegen
gesproken hebben dat zij in het buitenland werk onder de namen
van Abram Tertz en Nikolai Arzjak gepubliceerd hebben. Dit zijn
bijtende satires op de staat waartoe het communisme geleid heeft.
Zij spreken echter tegen dat zij schuldig zijn aan activiteiten tegen
de Sowj et-Unie, aldus lzwestia.
wel erkend dat hun werk tegen de
Sowjet-Unie gebruikt zou kunnen
„Nu spreken zy alles tegen", aldus
lzwestia.
Volgens Radio Moskou had de
openbare aanklager gistermiddag de
verdachten in het nauw gedreven
met verklaringen van getuigen-a-
charge dat de dochter van de vroe
gere Franse Marine-attaché, Helène
Pelletier, manuscripten voor hen
naar het buitenland gesmokkeld had.
Zy is nu in Parys getrouwd met
de Poolse Graaf Amoyska, maar wei
gerde commentaar te geven voordat
het proces afgelopen is.
Op de dag van de Sowjet grond
wet 5 december hebben hon
derden jonge mensen voor de schrij
vers gedemonstreerd. Volgens het in
Londen verspreide pamflet was deze
demonstratie georganiseerd door een
groep die zich Smog de afkorting
voor de Russische woorden voor „ver
metelheid", „gedachte", „beeld" en
„intensiteit" noemt. De groep ver
klaarde dat zy vecht tegen „een
ieder, van de Komsomol tot de man
op straat, van de geheime politie tot
de benepen burger".
By het begin van het proces had
den zich 40 jongelui voor het regio
nale gerechtshof by de Moskouse
diergaarde verzameld voor een stil
protest tegen het proces.
Volgens een pamflet, dat gisteren
op de" Londense redactiebureaus ont
vangen werd en dat afkomstig zou
zyn van jonge Sowjet-intellectuelen
zouden drie schrijvers in zwakzin
nigeninrichtingen in Moskou opge
nomen zyn omdat zy in december
tegen de zaak Sinjawsky-Daniel ge-
demontreerd hadden.
De schryver Valery Tarsis zei in
Londen dat hy en de twee mannen
die terechtstaan „vechten tegen een
gemeenschappelijke vyand".
De westeiyke correspondenten mo
gen het proces niet volgen en zyn
voor hun verslaggeving aangewezen
op de Sow jet-publiciteitsmedia. Vol
gens Tass hadden Sinjawsky en Da
niel, nadat de acte van beschuldi
ging was voorgelezen, verklaard zich
in het geheel niet schuldig te gevoe
len. volgens lzwestia hebben zy by
de verhoren tydens hun voorarrest
tegengesproken de bedoeling gehad
te hebben tegen de Sowjet-Unie pro
paganda te voeren, maar hadden zy
De beide beklaagden: Yuli
Daniel (l)Andrei Sinjawski (r)
Volgens het pamflet zyn de drie
mensen die in inrichtingen voor
geesteszieken opgesloten zyn Leonid
Goebanow, Joelia Visjewskaja en
Wladimir Boekowski. De dichteres
Visjvewskaja is 16 jaar oud.
Verwacht wordt dat het proces 2
a 3 dagen zal duren.
Bevoegdheden
voor Tubman
Het parlement van Liberia heeft
president William Tubman voa
tijd van een Jaar bijzondere bevoegd
heden verleend om te kunnen optre
den tegen de infiltraties van onder
mijnende elementen uit het buiten
land. Tubman kan de strijdmacht tot
5.000 man vergroten, bijzondere
rechtbanken in het leven roepen,
vakverenigingen verbieden, die ge
hoor geven aan richtlijnen uit het
buitenland en vakverenigingsleiders
zonder proces veroordelen.
Cijfers
Hoe belangrijk de handel in twee
wielers is biykt uit enkele cyfers. Er
rijden in ons land zes miljoen fietsen.
Als we daar dan nog de ruim 1% mil
joen bromfietsen en 150.000 motor
rijwielen en scooters byvoegen, ko
men we in West-Europa relatief ver
reweg als kampioen uit de bus.
Op het gebied van motoren biedt
deze R.A.I. drie records
de zwaarste: B.S.A.-spltfire (55
pk)
de meeste versnellingen: één
maar liefst met zes;
de duurste: een motor van
f 8250
De f ietsfabrikanten komen met een
enorme verscheidenheid. Met een
produktie van een half miljoen mag
dat ook weL Er zyn weer lichtere
modellen, met meer derailleurs en
nog praktischer. Magneet komt zelfs
met een wereldprimeur: een gezins-
fiets. Zadel en stuur gemakkeUJk ver
stelbaar en daardoor geschikt voor
groot en klein, voor dames en heren.
Eenvoudig te demonteren en dus ook
te transporteren.
Groter en luxe
By de caravans geen spectaculaire
nieuwtjes, maar wel een tendens naar
groter en comfortabeler. Tachtig
merken met ruim 300 typen, afkom
stig uit elf landen. Het totalé wagen
park ln Nederland benadert nu de
50.000. Vyf jaar geleden nog maar net
10.000
ruimrv
y gulden
onder de prijs
"-a®> 19 75
voor I
Zolang do voorraad strek»!
LDV VERSLAAT
LDDB-TEAM
(Van onze dammedewerker)
De wedstryd tussen
tiental van LDV en de sterkste spe
lers uit Leiden en omgeving Is gis
teravond door het slechte weer op
een ontmoeting tussen twee zeven
tallen uitgelopen. De wedstryd tussen
de topspelers van Leiden e.o. eindigde
in een 95 overwinning voor LDV.
Cees Var ke visser overklaste Van
der Zwan, terwyi de nieuwe aan
winst van LDV, de Dordtse student
Van Maaren, voor de andere winst-
party zorgde door in eer> remise
achtig eindspel een kleine onnauw
keurigheid van Leeuwenburg goed uit
te buiten. Bronstring en Slingerland
leverden een bikkelhard en boeiend
gevecht, dat in een „onbeslist" ein
digde. Intussen hadden Slechtenhorst
en Kammeraat al vroeg de vrede ge
sloten met Van Vuren en Passchier.
Albert Huisman, die binnenkort in
militaire dienst gaat, speelde voor
lopig zyn laatste wedstryd voor LDV;
tegen Vroiyk kwam hy na veel avon
turen tot remise. Heemskerk sleepte
een gelukkige remise uit het vuur.
omdat Zwaan het te kwaad had met
de klok.
Gedetailleerde uitslag: C. Varke-
visser (LDV)—A. v. d. Zwan (LDC)
20; E. P. BronstringJ. Slinger
land (DCL) 1—1; W. HeemskerkJ.
Zwaan (KDC) 11; H. van Maaren
W. Leeuwenburg (RDC) 20; A. J.
HuismanJ. Vroiyk (ADC) 11; B.
SlegtenhorstJ. v. Vuren (WDG)
1—1; A. KammeraatJ. Passchier
(KDC; 1—1. Totaal 9—5.
BASKETBALL
Peter de Jong in
selectietraining
De Leidse basketballer Peter de
Jong (The Bona Stars) heeft op
nieuw een uitnodiging ontvangen om
de training by te wonen voor het Ne
derlandse jeugdteam. Uit deze selec-
tiegroep wordt een team gekozen, dat
uitkomt in het Albert Schweitzer
Toernooi, dat van 4 tot en met
10 april in Mannheim zal worden ge
houden.
De volgende spelers zyn voor de
training uitgenodigd: J. Kamman, H.
de Block, H. Hoeksema (Herly), J.
Smeets, K. Renzenbrink, F. Munte-
naar, F. de Vries Lentsch, A. Byi
(DED); F. Verhoef (Rowic); E. van
Woerkom (Juventus); H. Hilverink,
R. Noordermeer (Wilskracht), P.
Jongejan (US), N. Roskam (Fla
mingo's); A. van Dalen (Argon)P.
de Jong (Bona Stars); A. Wellens
(EBBC).
EEN MODERN ICO KÜPPERSBUSCH
GASFORNUIS HEEFT ALLES WAT U
MAAR WENSEN KUNTI
Uw Installateur kan het u precies laten
zien - de rijk geïllustreerde, gratis folder
zal het u uitvoerig vertellen. Meteen even
een kaartje sturen aan de importeurs
N.V. IMENEXCO
Hoge Rijndijk 25 - Leiden 2 68 41.
Filiaal; Houthem St Gerlach (L)
Brief zoek
De Europese Voetbal Unie
(UEFA) heeft gisteravond
naar aanleiding van het feit
dat Italië niet had ingeschre
ven voor het toernooi om de
Europabeker voor landen
ploegen, bekendgemaakt, dat
dit het gevolg blijkt te zijn
van een fout bij de posterijen.
De Italianen hebben toege
zegd hun per aangetekende
brief verzonden aanmelding,
die niet door de UEFA in
Bern is ontvangen, als nog
per telegram te zullen beves
tigen. „Wat ons betreft", al
dus een official van de UEFA,
„is Italië als deelnemer aan
vaard".
Slechts één van de 33 bij
de Europese Voetbal Unie
(UEFA) aangesloten natio
nale bonden t.w. die van
IJsland heeft niet inge
schreven voor het eerste
toernooi om het Europese
kampioenschap, dat van
augustus 1966 tot juli 1968
wordt verwerkt. De 32 landen
zullen worden ondergebracht
in acht poules van vier ploe
gen.
The Bona Stars op
bezoek bij Tlior
Na de spannende wedstrijd tegen
Fortuna zal het Leidse Bona Stars
het morgen tegen Thor (Amsterdam)
waarschyniyk niet moeiiyk krygen.
Thor bezet thans de voorlaatste
plaats.
Opstelling: K. Pley; A. en P. de
Jong, H. van Mameren; C. de Hollan
der: H. Kaper; Th. Bark; W. Stol.
Het programma voor het weekeinde
luidt: zaterdag: 14.00 uur: Bona
Stars 4Storks 1; 14 00 uur: Argus a
—Bona Stars b; 15.u0 uur: Bona
Stars a—Jumpers b; 21.20 uur Thor
—Bona Stars; zondag: 14.00 uur:
Bona Stars 3Vodo 1; 15.45 uur:
Bona Stars 2—Vodo 2.
