LEIDSCH
DAGBLAD
Troepen naar Belgisch Limburg
VEILIGHEIDSRAAD
OVER VIETNAM
Vakbonden in
kort geding
gedagvaard
KIPKROKE
Oproep van Harmei
Zacht
Russen doen weer
poging tot zachte
landing op de maan
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 1 FEBRUARI 1966
No. 31685
Hoofdredacteur: J. Brouwei
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 11,25 per kwartaal, f 3,75 per maand, f 0.88 per week, losse nummers f 0,25
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
(Van onze correspondent)
De Belgische regering heeft in de afgelopen nacht 3000 militai
ren naar het kolenbekken van Belgisch Limburg gezonden, waar
gistermiddag twee mijnwerkers zijn omgekomen en velen gewond
bij betogingen tegen de aangekondigde sluiting van een mijn in
Zwartberg. Ook op andere plaatsen in deze streek is het onrustig.
Vanochtend werd bekendgemaakt dat de Belgische regering te
vens detachementen parachutisten naar het noordoosten heeft
gezonden. De troepen zullen worden gebruikt ter bescherming
van krachtinstallaties, bruggen en fabrieken in het gebied, waar
nog steeds groepen betogers rondzwerven en herhaaldelijk met
de politie vechten.
Twee mijnwerkers omgekomen na hevige
gevechten tussen politie en stakers
Premier Harmei heeft vannacht
ia een spoedvergadering van het
Belgische kabinet een „dringende
yproepgericht tot de bevolking
an Belgisch Limburg om een
tin de te maken aan de onrust.
Geweld leidt tot niets", zei hij in
interview voor de Belgische
radio. In Brussel gingen geruchten
dat er een kabinetscrisis op han
den zou zijn. Gedurende de nacht
duurde de onrust in de mijnstreek
voort. Gemeld werd dat stakers
der gingen met het barricade
van wegen bij Zwartberg en
Waterschei.
In de loop van dit jaar zullen in
dit gebied zes mijnen worden geslo
ten. Zij maken deel uit van 32 Bel
gische mijnen die niet rendabel zijn.
Bijna 10.000 werknemers zullen
werkloos worden en voor hen zal de
Belgische staat zorgen door het be
vorderen van herscholing e.d. De
Btakende mijnwerkers willen echter
voldoende nieuwe werkgelegenheid en
financiële steun voor alle werkne
mers, alvorens de mijnen de poor
ten sluiten (in oktober. Voorts vil
len zij die nieuwe werkgelegenheid
in hun eigen provincie. Zij hebben
de regering in Brussel garanties
gevraagd voor de reconversie van de
streek.
Volksunie
Dat de strijd voor hun bestaans-
ikerheid door allerlei groepen ern-
tig wordt misbruikt, willen de myn-
'erkers voorlopig niet inzien. De
Vlaamse Volksunie heeft bijv. al
honderden „stoottroepers" naar Bel
gisch Limburg gezonden. Zij heeft,
zo meent men in Brussel, gemakke
lijk spel om de kwestie van het slui
ten van de Limburgse mijnen te
maken tot een probleem van bevoor
deling van de Waalse industrie ten
nadele van de Vlaamse mijnwerkers.
Honderden aanhangers van de
Volksunie zijn gisteren in grote co
lonnes personenwagens naar de drie
mijnen in Genk getrokken. Langs
een andere route arriveerden grote
groepen politiemannen uit Antwer
pen omdat de brigade in Genk de
zaak niet langer aankon. In het
Belgisch-Limburgse kolenbekken is
de staking overigens nog niet alge-
In Winterslag wist een politie-of-
ficier de rust te herstellen door de
de 500 betogers er op te wijzen dat
zij in het naburige Waterschei vrij
zouden mogen demonstreren. De
demonstranten begonnen toen aan
een ordelijke wandeling van een
uur naar de mijnzetel in Water
schei. Daar kregen de mijnwerkers
hulp van de Volksunie-militanten
(studenten uit West-Vlaanderen)
De veldwacht ontving de groep be
togers met schiet iare karabijnen.
De betogers braken daarop de wegen
open, hakten bomen om en richtten
versperringen op met bijna 300 stut-
palen die voor de mijn waren be
stemd. Diezelfde palen werden later
als voornaamste wapen in de strijd
gebracht toen de stakers het terrein
van de onderneming wilden binnen
dringen. Toen kon de betrokken po-
litie-officier zijn belofte van een
vrije demonstratie niet langer ge
stand doen. Hij beval de stakers
desnoods met schieten uiteen te drij
ven. Met stutpalen poogden de de
monstranten de politie te rammen.
Ze weigerden te wijken voor kogels
en traangas. En de politie sloeg hard
terug overal hing de stank
van traangas. Tientallen
traangasgranaten suisden door de
lucht. Het eerste schot uit een po-
litiekarabijn was meteen raak. Een
vrouw werd aan het hoofd gewond.
Een agent liep vervolgens een sche-
Amerika blijft naar vrede streven
Vanmiddag om half vijf
kwam de Veiligheidsraad van
de Ver. Naties in New York
bijeen ter behandeling van de
kwestie-Vietnam. Dit is ge
schied op verzoek van de Ver
enigde Staten, die een interna
tionale conferentie over vrede
in Vietnam willen bijeenroepen.
Deze conferentie zal tot doel
hebben ..de toepassing van de
akkoorden van Genève van
1954 en 1962 en de instelling
van een duurzame vrede in
Zuidoost-Azië". Andere pun
ten (alle neergelegd in een
>r de president van de Haagse
rechtbank zal donderdag om kwart
tien het kort geding dienen, dat
de directies van de NV Koninklyke
Sphinx-Ceramique, voorheen Petrus
Regout en van de NV Porcelein- en
Tegelfabriek Mosa in Maastricht
hebben aangespannen tegen „St.-
Willibrordus" -»n de Algemene Be
drijfsgroepen Centrale, alsmede het
NKV en NVV. Het kort geding zal
ns de eisende party worden ge
toerd op grond van onrechtmatige
iaad. Van de president van de recht
bank wordt gevraagd, dat hy een be
tel tot het uitroepen van een staking
if het voeren van een modelactie zal
WEERBERICHT
Veel bewolking en overwegend
droog, maar plaatselyk mist. Aan
hankelijk weinig wind, later zwakke
tot matige wind uit zuidelyke rich
tingen. Dezelfde temperaturen als
tandaag of iets hogere, maar van
nacht in het noorden van het land
temperaturen om het vriespunt.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
2 FEBRUARI
Zon op: 08.19 uur; onder 17.29 u.;
Maan op: 13.17 uur; onder: 05.58
uur;
Hoogwater in Katwijk te 12.12 uur;
Uagwater te 07.45 en 20.24 uur.
Dit nummer bestaat alt pagina's
NVV en ABC hebben inmiddels
reeds de Amsterdamse advocaat mr.
M. G. Rood als raadsman ia het kort
geding aangewezen.
Ook in textiel
Na de aardewerkfabrikanten in
Maastricht hebben ook de confectie-
fabrikanten van de z..g. stylgroep in
Groningen telegrafisch met een kort
geding gedreigd als het door de tex-
tielbonden gestelde ultimatum niet
wordt Ingetrokken. Zoals bekend
hebben de textielbonden van de NVV,
NKV en CNV de confectiefabrikan
ten in Groningen een ultimatum ge
steld, dat vrijdag afloopt. Als de
werkgevers niet tegemoet komen aan
de eisen van de vakbonden zullen zy
maandag aanstaande e staking
proclameren.
Het Sociaal Werkgeversverbond in
confectie-industrie eiste voor van
ochtend intrekking van het ultima
tum. Maar reeds voor deze eis bij het
NKV binnen was. zei men daar reeds
ook dit voor kennisgeving aan te ne
men, zoals men by de aardewerkfa
brieken had gedaan.
Opgeschort
De Algemene Bedrijfsgroepen Cen
trale (NVV), St.-Willibrordus (NKV)
en de Christelyke Bedryfsgroepen
Centrale (CNV) hebben alle voor
deze week vastgestelde besprekingen
over nieuwe bedrijfs-c.a.o.'s opge
schort, waarby leden van de Algeme
ne Werkgevers Vereniging zUn be
trokken. De bonden zien voorlopig
geen heil in voortzeting van het over
leg over c*e nieuwe c.a.o.'s, nu het
AWV-standpunt ten aanzien van het
vraagstuk van de rechten voor geor-
ganiseerden onveranderd blyxt.
Amerikaanse resolutie)
kingen voor een staken van het
vuren onder doeltreffend toe
zicht; gebruik van alle midde
len om de vrede te bereiken, ook
door arbiters en bemiddelaars;
een verzoek aan secretaris-ge
neraal Oe Thant om bijstand te
verlenen.
schik- kaanse luchtcavalerie-divisie zijn
daar op hevige tegenstand van naar
schatting 2000 soldaten van de Viet-
cong gestuit. Bij zware gevechten, die
gisteren in de omgeving van het dorp
Anthai plaatshadden, heeft de Viet-
cong zeker 342 man aan doden ver
loren. De verliezen aan geallieerde
zijde worden licht genoemd, maar
bekend is dat twee compagnieën
Amerikaanse troepen zware verliezen
hebben geleden.
Intussen zal Amerika, aldus ver
klaarde president Johnson, onver
moeid naar vrede blijven streven on
danks de hervatting van de bombar
dementen. In de 37 dagen, dat het
bombarderen van Noord-Vietnam is
gestaakt, zijn er van alle kanten
pogingen gedaan om tot vredesonder
handelingen te komen. Zy zijn ech
ter afgestuit op de weigering van
Hanoi en Peking, aldus president
Johnson. Wat Hainoi (Noord- Viet
nam) eist is alleen maar, dat Zuid-
Vietnam zich aan het communisme
overgeeft.
De Amerikaanse vertegenwoordiger
bij de V.N., Arthur Goldberg, zou de
Veiligheidsraad vanmiddag verslag
doen van de toestand in Vietnam en
een resolutie indienen om de weg
naar een vredesconferentie te ope
nen. Deze stappen, aldus president
Johnson, zijn in de geest van de
nieuwe oproep van Paus Paulus.
De bombardementen zyn hervat
om de bevoorrading van Zuid-Viet-
nam te hinderen, wanneer de pauze
was voortgezet had dit meer mensen
levens gekost, zei president Johnson.
Tot nu toe werd geaarzeld de kwestie
in de V.N. te brengen uit vrees dat
de Sowjet-Unie daardoor gedwongen
zou worden Noord-Vietnam actiever
te steunen en daardoor rechtstreeks
met de V.S. in botsing zou komen.
Amerikaanse regeringsfunctiona
rissen verwachten, dat het in de Vei
ligheidsraad tot moeizame debatten
zal komen wanneer deze bijeenkomst
ter bespreking van de kwestie Viet
nam, maar menen dat de gesprekken
in de wandelgangen misschien be
langrijker zullen zijn dan wat in de
vergaderzaal zelf gezegd wordt. Ge
tracht zal worden een aantal neu
trale landen een belangrijke rol te
laten spelen tussen de tegenover
elkaar staande partijen.
De laatste maal dat de raad de
kwestie-Vietnam besprak was in
augustus 1964 naar aanleiding van
een Amerikaanse klacht over inci
denten in de Golf van Tonkin, ver
oorzaakt door Noordvietnamese
kanonneerboten. Noord-Vietnam, dat
geen lid van de Verenigde Naties is.
maakte toen duidelyk dat het bet
gezag van de volkerenorganisatie >n
de kwestie niet aanvaardde. Er zijn
sindsdien geen tekenen geweest van
een verandering in deze houding.
Het is dan ook zeer onzeker of
Noord-Vietnam gevolg zal geven aan
een uitnodiging van de Veiligheids
raad, aan het debat deel te nemen
Het gebied van ..Operation Masher"
ligt ongeveer 30 kilometer ten zuiden
van de plaats waar vorige week 4009
Amerikaanse mariniers aan land zyn
gezet. Deze troepen zyn de hoofdweg
overgestoken en voeren meer land
inwaarts zuiveringsoperaties uit. Ten
zuiden van het operatiegebied van
de luchtcavaleriedivisie zyn langs de
hoofdweg andere uitgebreide zuive
ringsacties aan de gang.
Woedend
Dat maakte de byna honderd po
litieagenten zó woedend dat zy al
le verdere bevelen van hun comman
dant negeerden en op eigen houtje
schietend en slaand een charge uit
voerden. De jeeps van de rykswacht
stoven tot de deuren van winkels en
huizen. Talrijke vrouwen, kinderen
en bejaarden werden daarbij tegen
de grond geslagen en met geweerkol
ven bewerkt. Een 24-jarige Hongaar
se mijnwerker (de vreemdelingen
maken ongeveer 60% van de mijnbe-
zeting uit) werd door een kogel in
zyn buik getroffen en stierf later
in het ziekenhuis.
Daarna werd het korte tyd rus
tig, maar 's avonds toen de nacht
ploeg in Waterschei aan het werk
wilde, kwam net tot nieuwe inciden
ten. Een 23-jarige Belg raakte door
een gasgranaat aan het hoofd ge
wond en overleed enkele minuten
daarna.
De gehele nacht patrouilleerden
grote groepen van de rykswacht door
de streek
Zelfs ai zou men het willen dan
nog zou men in de plaats Winter
slag op dit moment het werk niet
kunnen hervatten. Kompels uit
Zwartberg hebben daar in de fa
brieksgebouwen kostbare transport
installaties vernield, kabels doorge
sneden en spoorlynen geblokkeerd.
DUBBELE PEUII
Een 38-jarige inwoner van Wil-
leskop heeft deze maand dubbel
pech. Op 15 januari schoot hy zich
zelf met een buks in het been en de
zer dagen verscheen de Rykspolitie
aan zijn bed in het ziekenhuis
proces-verbaal op te maken omdat
hij de buks „onbevoegd en ondeskun
dig had gehanteerd".
De man werd op 15 januari door
een toevallige voorbijganger bewus
teloos en hevig bloedend, met de
vuurbuks naast zich, aan de kant van
de weg gevonden. De voorbijganger
redde hem het leven, doordat hy di
rect transport naar een ziekenhuis
organiseerde. Iedereen hield zijn
mond over het gebeurde, maar de po
litie kwam er toch achter en zocht
de ongelukkige schutter op in het
ziekenhuis. De buks is in beslag ge-
Stakende Belgische mijnwer- i weg na vechtpartijen met de po-
kers dragen een gewonde collega I litie.
Rusland heeft gisteren de Loena-lX gelanceerd in de richting
van de maan. Hoewel de Russen dit niet officieel bekend hebben
gemaakt, moet aangenomen worden dat de Loena een zachte lan
ding moet maken, waardoor voor het eerst waarnemingsinstru
menten onbeschadigd op de maan worden geplaatst. Alle voor
gaande pogingen tot een dergelijke zachte landing zijn mislukt.
Instrumentaal onderzoek van de maanbodem ter plaatse is nood
zakelijk als voorbereiding van een landing van ruimtevaarders.
Massale actie
Naar schatting 15.000 man Ameri
kaanse. Zuidkoreaanse en Zuidviet-
namese troepen rukken sedert een
week op langs de belangrijke hoofd
verkeersweg nummer 1 langs de kust
in Zuid-Vietnam, die als gevolg van
de sterke druk van de Vietcong reeds
een jaar onbruikbaar is, zo is van
daag in Saigon onthuld.
De codenaam voor de operaties
langs het noordelijke deel van de
weg luidt „Operation Masher". Zes
duizend man van de eerste Ameri-
Het juiste tijdstip van de lance
ring is niet bekend gemaakt, maar
vermoedelyk was dit gisteren in de
ochtenduren. Aangenomen kan wor
den dat de Loena eerst in een par-
keerbaan om de aarde werd gebracht
en van daar uit in de richting van
de maan werd gelanceerd. De vlucht
naar de maan zal waarschynlyk drie
en een halve dag duren.
In de Russische bekendmaking
werd gezegd, dat het ruimtevaartuig
„wetenschappelijke, telemetrische en
andere meetapparatuur aan boord
heeft die automatisch wordt inge
schakeld in overeenstemming met
net vluchtprogramma en opdrachten
vanaf de aarde".
Vorige Russische pogingen tot een
zachte landing werden ondernomen
op 2 april 1963 en 10 mei. 11 juni. 8
oktober en 3 december 1965. Deze
pogingen mislukten doordat de maan
werd gemist of doordat de remraket-
ten niet feilloos werkten. De laatste
maal slaagde de poging met de
Loena-VIII byna. Zelfs een seconde
na het neerkomen op de maan wer
den nog signalen opgevangen. Het is
niet bekend gemaakt hoe dicht men
toen by succes is geweest en wat er
op het laatste moment toch nog mis
is gegaan.
Amerika heeft éénmaal een poging
gedaan, een houten bol met Instru
menten onbeschadigd op de maan te
krygen. Deze moest worden uitge
worpen door de Ranger V in oktober
1962, toen deze dicht langs de maan
scheerde. Dat experiment mislukte.
De Amerikanen willen nog dit jaar
enkele „Surveyors" lanceren voor een
zachte landing op de maan, doch dit
zal pas in het voorjaar kunnen ge
schieden.
Aih
Lekker, van L?LFoC23
Arrestatie jonge
Clii liezen op Java
■jt In de Veemarkthallen
van 's Hertogenbosch is al iets
te bespeuren van het komende
carnaval. De carnavalwagens
worden opgebouwd en grote
poppen worden
de band" gelanceerd, zoals hier
de ..burgemeester van Oetel-
donk".
In Krawang en Tjikampek op
West-Java hebben militairen een
aantal jonge Chinezen gearresteerd
wegens pogingen tot het uitlokken
van rassenonlusten, aldus het leger-
blad Berita Voedha van maandag.
De Chinezen hadden vorige week
op muren woorden geklad die de
mohammedanen boos moesten ma
ken. Uit een onderzoek bleek dat de
daders bevel gekregen hadden van
de Indonesische communistische par
ty en de Baperki, de vereniging van
burgers van Chinese oorsprong.
Minstens zes mensen hebben zich
intussen aangemeld voor de post van
minister voor prysverlaging. Na ge
houden demonstraties van studenten
had president Soekarno bekendge
maakt dat ieder die binnen de drie
maanden de prijzen kan verlagen tot
minister benoemd zal worden. Faalt
de lopen- hij. dan krygt hy tien jaar, wordt de
economie nog slechter dan wacht
hem de dooa. De kandidaten zullen
binnenkort door het kabinet worden
ondervraagd.
ÉW ^)lu
teutvo
Uit het Leidsch Dagblad van J
1 Februarij 1866:
Den lsten Mei a.s. ver-
trekt van 's-Hage naar Lei
den de 5e kompagnie van het
regiment veld-artillerie on
der bevel van den kapitein J.
C. van Gheel Roell.
De firma C. Saunder en
Co te Liverpool heeft mede
deling gedaan dat zij uit Yo
kohama een partij groene en
witte eieren van zijdewormen
heeft ontvangen en a 12 shil
ling per carton zijn te ver
krijgen.