Sneeuwlawinesonberekenbaar
Koningsdrama's in 17
afleveringen op de t.v.
Angstige spanning
„SERIE SHAKESPEARE" van N.C.R.Y.
Sjonkje
een stuk
kaas
uit het
vuistje
VRIJDAG 7 JANUARI 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 5
Nieuwe, Zwitserse bestri jdingsmethode
biedt uitstekende vooruitziehten
(Van onze correspondent)
i ZERMATT
Elk jaar weer ondervindt Zwitserland grote overlast door zware
sneeuwval. Deze overlast groeit dikwijls uit tot een gevaar als de
sneeuwval gepaard gaat met stijging van de temperatuur. Wanneer
de Föhn (de warme zuidenwind) opsteekthouden de mensen in
het dal de adem in. De vochtige, juist gevallen sneeuw, heeft zich
nog niet gezet en ligt dus los op de helling.
I)e geringste beweging kan
nieuwe lawine veroorzaken. De tril
lingen van een passerende trein of
zelfs geluidsgolven kunnen het la
biele evenwicht van de sneeuw op
de helling verstoren. Honderden ton
nen sneeuw hangen als een latent
gevaar boven het dal. Geen geweer
wordt er afgevuurd, geen kerkklok
geluid, er ontstaat een angstige span
ning, die pas verdwijnt wanneer na
een paar dagen de sneeuw op de hel
ling zich heeft kunnen vastzetten.
Een veel voorkomende ooi-zaak voor
het in beweging komen van de
sneeuw is het afbreken van de
„Wachte", de zware overhangende
sneeuwrand, die door de wind wordt
gevormd aan de lijzijde van de berg
kam Goat sneeuwval gepaard met
wind, dan groeit de Wachte steeds
meer aan. wordt te zwaar en breekt
af. De brokken sneeuw vallen in de
losse sneeuwhoop, die zich in de luw
te van de bergkam heeft gevormd,
en de hele massa glijdt de helling
af. Soms hoort men in het dal de
lawine aankomen: een gerommel als
van verwijderd onweer, dat snel aan
groeit tot de grond begint te trillen
en de sneeuw, bomen en stenen met
•?,ich mee sleurend, als een stoom
wals het dal inschuift.
volkte dal enkele boerderijen werden
verwoest, zijn alle huizen beveiligd
met een „Lawinekeil", een van rots
blokken gemetseld bouwwerk. On
danks deze bescherming werden in
1954 door een lawine tien boerde
rijen vernield.
In Airoio was de ramp nog veel
groter. Men waande zich daar sinds
jaar en dag veilig achter de sterke
1951 een ongekend hevige lawi-
over dt muur heenschoof en
ie rijen huizen, in totaal 45 stuks,
et de grond gelijk maakte.
Studie
Lawinedeskundigen in diverse lan
den hebben in de laatste jaren dan
ook de vraag bestudeerd of er geen
betere, meer betrouwbare vorm van
lawinebeveiliging mogelijk is. Daar-
is men het in een heel andere
ing gaan zoeken, en met. verras-
nieuwe strategie is: niet lan-
n de verdediging gaan, maar de
lawine onschadelijk maken voordat
losbreekt.
De methode, die daarbij wordt ge
volgd. is ontleend aan de natuur. El
ke bergbewoner weet dat er geen la-
Splijthoek
NEDERLAND 1 KRO:
8.00 uur
8.50 uur
NEDERLAND 2
8.00 uur
Nieuws in het kort, NTS
Klaas Vaak. voor de kleuters
Natuurfilm
DC-9. documentaire
NTS-jo urnaal
Brandpunt, actualiteiten
Holiday on ice, ijsrevue
Praten met de bisschop
NTS- journaal
Sluiting.
AVRO:
Nieuws in het kort, NTS
Danny Kaye show
Kijk, gevarieerd programma
Dr. Ben Casey, tv-film
NTS-journaal
Sluiting.
wine-gevaar béstaat aan de voet van
beboete hellingen. De boomstammen
houden de sneeuw vast. Dit voorbeeld
is nagevolgd. Op lawine-gevaarlyke
hellingen zijn sneeuwhorden, grote
hekken, aangebracht, waartegen de
sneeuw blijft hangen. Dit idee, waar
mee vroeger ook al eens is geëxpe
rimenteerd, blijkt als het zorg
vuldig wordt uitgevoerd, opmerkelijk
goed te voldoen. In het St. Antho-
niendal en bij Airoio, heeft zich na
de beveiliging met sneeuwhorden
geen lawine-ongeluk meer voorge
daan.
Beplant
Is oen helling met sneeuwhorden
beveiligd, dan kan ze weer worden
beplant. Het jonge groen, dat vroe
ger geen kans kreeg om groot te
v orden, daar eens in de zoveel jaar
een lawine da helling schoon veeg
de, zal nu ongehinderd kunnen groei
en. Als de bomen over vijfentwin
tig of vijftig jaar groot genoeg zul
len zijn, worden de sneeuwhekken
overbodig.
Het lijkt er op dat de sneeuwhor
den in de toekomst de oplossing zul-
Boven Airoio worden sneeuw
horden met succes gebruikt te
gen lawines.
len brengen voor het klemmendste
probleem dat de bergwereld beheerst.
In Frankrijk wordt geëxperimen
teerd met nylonnetton om de sneeuw
vast te nouden. Ook deze variant,
die goedkoper is dan de methode van
de sneeuwhekken. biedt grote moge
lijkheden.
LIT HET RADIOPROGRAMMA:
HILVERSUM 1:
HILVERSUM 2:
en gióteren
Van generatie op generatie hebben
de bergbewoners geleerd zich tegen
lawines te beschermen. Ze bouwen,
als het even kan, hun huizen niet
aan de voet van kale, steile hellin
gen. omdat deze het gevaarlijkst zijn.
Veel huizen in Zwitserland zijn voor
zien van een spijthoek, een muur
met een scherpe punt, die in de rich
ting van de berghelling wijst. De
scherpe hoek moet de kracht van een
eventuele lawine breken, zodat de
sneeuwmassa aan twee kanten langs
het huis schuift.
Als een hele groep huizen of een
dorp in de gevarenzone ligt, bouwt
men vaak een gemeenschappelijke
beveiliging in de vorm van een la-
winemuui Een dergelijke zware ste
nen barricade, die schum op de hel
ling wordt gebouwd, moet de sneeuw
massa van richtiAg doen veranderen,
zodat deze haar weg zoekt langs het
dorp, inplaats van erover heen.
Rampen
Verdedigingswerken zoals splijt-
hoeken, lawinemuren en aarden wal
len vormen soms een goede bescher
ming. Niet altijd laat het lawine-
geweld zien echter beteugelen. Het
St. Antoniendal is daar een voor
beeld van. Na de lawineramp van
1935, toen in het smalle, dun be-
J „De sneeuw is geen ivolf in
i schaapsvachtmaar een tij-
i ger in lamsvel", zegt lawine- a
i deskundige Matthias Zdars- f
j ky. Zelfs een deskunige als f
i deze Zioitser heeft, alle on- j
i der zoeking swerk ten spijt, f
i moeten erkennen dat lawi- f
l nes zich heel moeilijk in re- j
f gels laten vangen. Een la- f
i wine komt steeds iveer on- f
l verwacht, zoals Zermatt, dat
deze week werd overvallen, f
4 heeft ervaren, In winter en
voorjaar vormen lawines een f
4 niet aflatende bedreiging. f
Zou men zich er niet tegen f
4 beschermen, dan was een 4
4 groot aantal vruchtbare da- 4
4 len onbewoonbaar. Lawine- 4
4 beveiliging is in de bergen 4
4 een even harde noodzaak als 4
4 in Nederland het aanleggen 4
4 van dijken. Geen land doet 4
4 zoveel aan beveiliging tegen 4
4 lawinegevaar als Zwitserland 4
4 met zijn vele lawinetunnels, 4
4 lawinemuren en lawine „Kei- 4
4 le". Naast het aanleggen van 4
4 dit soort verdedigingswerken 4
4 verrichten de Zwitsers bo- f
vendien veel ioetenschappe- 4
lijk speurwerk in het insti- 4
f tuut voor sneeuw- en lawine- f
f onderzoek bij Davos.
l.d. over radio en t.v. l.d. over radio en t.v. l.d. over radio en t.v.
(Van onze Haagse correspondent).
Bij alle binnen- en buitenland
se tv-produktiés die afleverings-
gewijs op de beeldbuis verschij
nen komt nu ook een .serie
Shakespeare". De N.C.R.V.
heeft een BBC-produktie aange
kocht van de acht zogenaamde
koningsdrama's van de grote
Engelse toneelschrijver en zal
die in 17 afleveringen gaan uit
zenden. Vanaf volgende week
vrijdag zal eens in de twee we
ken via het tweede net ,,een Sha
kespeare" te zien zijn.
De koningsdrama's vormen een sa
menhangend geheel en hebben een
doorlopende handeling. Ze behande-
een zeer roerige periode uit de
Engelse geschiedenis, de jaren 1399-
1483 toen er verschillende burgeroor
logen woedden. De chef drama van
de NCRV, Devid Koning, noemt het
verbazingwekkende kroniek van
geweldpleging. verraad, corrup-
vernietigingsdrang, hoogmoed en
laaghartigheid, die herhaaldelijk ver
gelijkingen zal oproepen met ge
beurtenissen en figuren uit de ge
schiedenis van onze nauwelijks ver
leden tyd".
Gouden tijd
Shakespeare zelf (geboren in 1564)
leefde in de gouden tijd waarin ko
ningin Elizabeth regeerde. Men
neemt aan dat hij er behoefte aan
gevoelde de zegeningen van een
streng geregelde maatschappij te
prijzen door een levendige schilde
ring van de zo contrastrijke voorge
schiedenis met haar wanordelijkhe
den.
Een speciaal daartoe gevormd En
gels toneelgezelschap heeft ze
ven maanden gewerkt aan de t.v.-
opnamen van de koningsdrama's. Al
le stukken spelen zich af in een
permanent decor, dat men zou kun
nen kenschetsen als een voor de te
levisie geschikt gemaakte reconstruc-
Een
uur
In verband met de lengte zullen
de stukken niet in zijn geheel op
één avond worden uitgevoerd. De af
leveringen lopen als 't ware door de
stukken heen, door koppeling van
bedrijven uit het ene stuk met frag-
uit het volgende enzovoorts.
Steeds zal een aflevering van de
koningsdrama's een uur duren.
De N.C.R.V. hoopt dat het verha
lend element van de koningsdrama's
sterk genoeg zal mogen blijken om
ook het minder geschoolde televisie
publiek te boeien. Overigens gaan er
bij deze omroep van de week brie
ven uit naar alle middelbare scholen
waarin gevraagd wordt de leerlin
gen te attenderen op de uitzen
ding van de koningsdrama's.
een toneel uit Shakespeare's
Rugby-intprlaiid
op televisie
(Van onze Haagse correspondent)
Zaterdag 15 januari van 15.30 tot
17.00 uur neemt de NTS een recht
streekse reportage over van de rug
bywedstrijd Schotland-Frankrijk, die
in Edinburgh wordt gespeeld.
Commentaar bij deze wedstrijd, die
gespeeld wordt in het kader van het
vier landentoernooi, wordt gegeven
door Frans Henrichs.
De „Blue Diamonds", die de af
gelopen drie weken zijn opgetreden
in hotel Indonesia in Djakarta, gaan
een serie liefdadigheidsuitvoeringon
geven en ook optreden voor de orde
troepen.
Maatregelen tegen
liet gokken
in Engeland
De Britse regering heeft giste-
n laten weten, dat zij van plan
maatregelen te nemen tegen het
wedden als maatschappijlyk kwaad.
Thomas. parlementair secreta-
s aan het ministerie van Binnen
landse Zaken, verklaarde tijdens
openbare bijeenkomst:
,Er zijn gezinnen die in een chaos
leven door het wedden. Het ogen
blik is aangebroken een waarschu
wing te laten horen. Tenzij het wed
"en nu stopgezet wordt zullen wij
verval raken, iets waarvan wi
is zeer moeilijk kunnen herstellen.
Thomas liet blijken dat hij ii
hoofdzaak doelde op het zich snel
uitbreidende aantal gokclubs in
laatste jaren in het hele land.
Er wordt op de regering druk uit
geoefend door de Kerk en andere
organisaties die zeggen dat de wed
gokclubs een maatschappelijke
bedreiging worden.
it is bekend, dat de regering zich
zorgen maakt over deze clubs die
als paddestoelen uit de grond schie
ten, terwijl de inzetten en de ver
liezen steeds groter worden.
Het is helemaal niet ongebruike
lijk dat op een avond voor 200.000
gulden vergokt wordt.
Voorgesteld werd de huidige wet
zo te wijzigen dat een maximum
gesteld wordt voor de inzet.
Leiders van KKK
aangeklaagd
De leider van de Ku Kux Klan in
de VS. Robert Shelton, en zes andere
vooraanstaande Klanleden zijn gis
teren in staat van beschuldiging ge
steld wegens „minachting voor het
Congres" De betrokkenen hebben
geweigerd antwoord te geven op vra
gen van een commissie uit het Huis
van Afgevaardigden die een onder
zoek instelt naar de activiteit van de
Klan. Shelton en de zijnen beriepen
zich daarbij op het vijfde amende
ment op de Amerikaanse grondwet,
dat burgers het recht geeft ant
woord te weigeren op vragen, waar
door zij zichzelf zouden besohuldi-
gen.
VERLOVINGSRINGEN
DESIREE - CONSTANT - ANJER
klassieke en moderne modellen.
Op het graveren kunt wachten
zonder prijsverhoging.
Levenslange schriftelijke garantie.
f. w. plessen
Bokswedstrijden
op de televisie
Ook dit jaar zal de AVRO boks
wedstrijden rechtstreeks op de tele-
visie brengen. Het gaat ook nu weer
om drie wedstrijden.
De eerste avond komt op dinsdag
25 januari uit Rotterdam. In het
Rotterdamse Odeon worden vier tele
visiepartijen geboks.t Nederlandse
amateurs krijgen Duitse tegenstan
ders.
De Haagse weiter Loudi Koolmees I
komt uit tegen Guss. de Nederlandse
kampioen in zwaarweltergewist Dou-
glas Schenk Amsterdamneemt het I
op tegen de Saarlander Schroder,
terwijl de Amsterdamse zwaargewicht
Eddie Kiks tegen de ex-Duitse kam
pioen Krenz Bokst. De vierde partij
gaat tussen de lichtgewichten Joop
Bisschip (Amsterdam) en Wilhel Mus
West-Duitsland
De volgende wedstrijden worden
gehouden op 22 maart en 25 april. Op
de laatste avond wordt een gedeelte
van de finales van het internationale
jubileum toernooi van de Nederlandse
Boks Bond uitgezonden.
Zesdaagse van
Milaan op t.v.
(Van onze Haagse correspondent)
Sterk gekruid j
„Achter het nieuws"
„Achter het nieuws" was gis
teravond bijzonder sterk ge
kruid. Er werd een Oostduits
televisiefilmpje over de Russi
sche bevriende soldaten getoond,
dat sprekend op soortgelijke
filmpjes uit de jaren 19401945
leek. Het commentaar er achter
was (uit vrees voor misverstand
waarschijnlijk) onnodig sarcas
tisch, het filmpje sprak boek
delen. Minstens zo fascinerend
was het interview dat twee
Canadezen met de Amerikaan
Wilkins hadden, Klan-lid en
een van de vrijgesproken moor
denaars van mrs. Liuzo. een
strijdster voor rassengelijkheid.
De onbeweeglijkheid van Wil
kins, zowel geestelijk als gelaats-
expressief. was veelzeggend,
maar nog betekenisvoller was
misschien de geëngageerdheid
van beide interviewers, die
(vasthoudend als terriërs) Wil
kins enig meegevoel voor zijn
slachtoffer poogden te ontlok
ken, zonder veel succes overi
gens.
Gebrek aan geëngageerdheid
van Nico van Vliet in zijn „Oog-
getuige"-serie over Zuid-Afrika
en de apartheid, lag ook ten
grondslag aan de onverhoedse
aanval, die Koos Postema en
Pier Tania lanceerden op de
„hoogst bedenkelijke vorm van
televisiejournalistiek", die Van
Vliet in deze serie zou bedrijven.
De manier waarop Van Vliet
ten hij niet alleen, de documen
taire-afdeling van de NCRV in
haar geheel heeft voor deze
vorm gekozen) zijn reportage
De actrice Eva Bartok is
met haar achtjarige dochtertje
Diana uit Berlijn in Londen aan
gekomen. Eva is zes maanden in
Duitsland geweest.
In de televisie-rubriek Sportpano-
rama van de AVRO zullen Bob
Bremer en Koen Verhoef f op dinsdag
8 februari aandacht besteden aan
de zesdaagse van Milaan en de wiel
renner Peter Post.
De renner Peter Post Is centraal
hoofdrol heeft qespeeld in een I gesteld in deze uitzending, die duurt
musical. De actrice b/feen> ^£f^™^dt Mn
maand in Engeland en daarna reportage gegeven van het laatste
gaat ze naar Israël voor opna- half uur van deze zesdaagse, waarin
men van de film "Sabina and het Post rijdt met de Italiaan Motta
harem".
over de apartheid heeft inge- 1
deeld en aangekleed roept in- §1
derdaad vragen op, inplaats van g
vragen te beantwoorden.
Over de onvriende- M
lijke toon en de noodzaak daar- g
van. kan men van mening ver- g
schillen, niet over de wenselijk- g
heid dat omroeporganisaties g
zich zonodig tegen elkaar afzet- fl
ten, zoals kranten dat ook wel g
eens doen. De verregaande g
samenwerking tussen de om-
roeporganisaties hoeft een
scherp meningsverschil als dit, g
niet tot een onhoffelijkheid te H
maken.
„De schuIdeisers":
cynisme en spanning
De lange eenakter „De schuld- g
eisers" van Strindberg <1849— g
1912) in de vertaling van Cora g
en Sybren Polet, liet weer het g
hele scala van sarcasme, cynis- f§
me. onverbloemdheid en inter- g
menselijke spanningen zien, dat 1
we al van stukken als „De g
vader" en „Freule Julie" kennen g
i „Droomspel" van Strindberg g
ligt ergens in Bussum nog op g
uitzending te wachten). Ton g
Lensink was briljant als de g
wraaknemende bedrogen eerste s
echtgenoot. Annet Nieuwenhuy- 1
zen deed als Tekla bijzonder 1
weinig voor hem onder, en Joop g
Admiraal paste zich goed bij de g
anderen twee aan. Regisseur 1
Theun Lammertse en décor- 1
bouwer Massin Gotz hadden g
(met een constant rumoer van
de zee op de achtergrond?) ook
veel eer van hun werk Een g
toneelgebeurtenis van belang 1
dus, dankzij de televisie
oriëntatie in kerk.
23.00 Studio
progr. 23.55-24 00 Nieuws,
i II, >98 m.
VPRO: 1800 Nws. 18.15 Deze week. 1
CPN. 18.30
12 40 Religieus
praatje. 18.20 Ultz.
Jaz-rondo 18.50 Naar
12.45 Overheldsvooi
er over het verkeer. 12.55
en zangsollste. 13.15 Carion-
15.30 Visages de la chanson: Frai
VARA: 7 00 Nws. ochtendgyn
8.30 Lichte gr.
I VPRO: 9.40 Gezongi
Voor de ritDere Van de vo°rpag praatje 7 35 Lichte
jeugd 19.30 Lezen en ^hrUven let- I 8 00ö »10, Ko?r-
terkundige kroniek. 20.00 Nws. 20.05 uw,„,tc m«.
Wie Is de baas (III), gesprek 20.25 ^r,, Dp8Men.
Chanson progr. VARA: 21.C"
phllharm. ork.
I Uit „Nabuoco".
Nlcolai Ghiaurov; Lom
"ïn'E^eTanto j 10 00 Z O.
K i 135, gevar. progr 12.15 Loon naar wer
ken. lezing. 12.27 Meded. t.b.v. land-
SI'KOGK WIMA en tuinbouw 12.30 Sportnws 13 00
OEP Nws. 13.10 VARA-varia. 13.15 Spelen-
i 18-20 uur) 1 derwlJS: lichte orkesten
Jazzclub. 14.55 Vo<
twintigers. 14 15 Radio
l mod. ork .muziek.
la Orkest
Jerzy Semkow.
III. Uit ,,La Forza del Destino". 1.
Son giunta.Madre pletosa vergine.
2 Pace, pace Blrglt Nllsson; Koor en
Orkest van het Royal Opera House
Covent Garden o.l.v. Argeo Quadri.
IV. Uit ..Macbeth". Una macchla e
qui tutt'ora. Birgit Nllsson; Orkest
van het Royal Opera House Covent
Argeo Quadri
Nws. 16 02 Lichte
nvuur: een bekende ïlederlander
woord vragen van Jonge r
ÜtiBHÉHHtartfLSO Rid)
Boris 17.00 Metropole ork. 17.3
Ferenc Frlcsay.
Vn. Uit „Ótell
phonle Orkest va
Radio Beriyn o.l.
Balletmuz Sym-
Radlo Berlijn o.l.v.
KRO: 7 00 Nws. 7.10 Het levende
oord. 7.15 Oude muz. 7 30 Nws. 7.32
Geestelijke muz. 7.55 Overweging 8.00
Nws. 8.10 DJinn: gevar. progr (830-
NTS: 19 00
Klaas Vaak.
17.00 Nws. 17.02-18.00 Sport-
ïefüo PAcfI't Voor poslzegelverzame.,aars-
16 45-17.30 V d. Jeug
Nws. in het kort 19.0
NCRV: 19.05 Waarom?
gramma over atletische prestaties "on
der verschillende omstandigheden.
19.28 Station Petticoat. TV-fllm 19 52
Morgen Is het zondag ln Roeanda, ge-
sorek. NTS: 20.00 Journaal. NCRV:
20.20 Instrumentaal kwartet. 20 25
Interland, televlsle-spelcompetitle Ne
derlandBelgië 22.00 Huwelijksvoor
waarden, TV-spel. 22.30 Attentie 22 45
Avondsluiting. NTS: 22.50-22.55 Jour-
Nws. 8.10 DJinngevar progr (8.30- Nederland II: NTS 20 00 Nws in
8.3° Nws. 8 32 KNAC'AUWB wegenln- het kort VARA 20 01 Tim Frazer
formatie. 9.35 Waterstanden). 12.00 thriller-feuilleton (dl 7 20 30 Burkes
•ngehis 12 08 Licht ork. 12224 Markt- j Law. TV-film. 2120 Mies en sc.-na- ge-
berichten. 12.27 Meded.
I progr. NTS: 22.05-22.10 Journ,
