=Nieuwe vormen
van
trekken sterk
ceramiek
de aandacht
Niet aan functie
gebonden werk
De Prawda wilde wel
eens 't naadje van de
(kapotte) kous weten
Latij nsamerikaanse
landbouw teil achter
bij bevolkingsgroei
Effectieve boycot
van Zuid-Afrika
niet mogelijk
is
LEIDSCH DAGBLAD DINSDAG 28 DECEMBER 1965 VIERDE BLAD
EXPOSITIE IN AMSTERDAM
Sabbatsheilirin»
C c
hindert vorming
Israëlisch kabinet
n (Van onze kunstredactie)
HZhy een deel van de Nederlandse pottenbakkers is de laatste
Jfen een duidelijke vernieuwing op te merken. Tentoonstellingen
m het museum Boymans van Beuningen in Rotterdam, de jaar-
Hse Contour-tentoonstellingen in Delft, waar ook een prijs voor
J beste ceramische prestatie wordt uitgereikt, de in 1963 door het
zmeentemuseum in Den Haag gegeven overzichtstentoonstelling
pottenbakkers van nu en meest recentelijk een deze zomer in de
■fn van het Gemeentemuseum in Arnhem gehouden expositie heb-
Jrc hier een niet mis te verstane illustratie van gevormd.
Deze techniek hebben zij gemeen
met collega's in Engeland en Scan
dinavië, aan welke landen verschil
lenden van hen werkbezoeken heb
ben gebracht.
Jolinny Rolf en Jan van der Vaart
laten architectonisch opgebouwde
vormen zien die ook als vaas kunnen
dienen. Helly Oestreicher en Jan de
Roeden leveren eveneens aan archi
tectuur verwante vormen. Marianne
Franken, Johan van Loon en Sonja
Landweer werken met motleven uit
de plantenwereld. Lies Cosijn en
Hans de Jong wekken met dier- en
mensfiguren associaties met de lite
ratuur en het toneel op. Huub Gom-
mans Leon v. d. Meyden en Kees van
kunst
Abstracte schilderkunst
Bij de uitgeverij Contact (Amster
dam/Antwerpen), verscheen in de
vertaling van L. P. J. Braat „Ab
stracte schilderkunst" van Michel
Seuphor. Daarin wordt een volledig
overzicht gegeven van de abstracte
schilderkunst, de belangrijke stro
ming die de kunst van deze eeuw een
geheel nieuw gezicht gegeven heeft.
Deze pocketuitgave (190 bladzijden)
is geïllustreerd met 131 afbeeldingen,
merendeels in kleur. Zij zijn zorgvul
dig gekozen uit het werk van de be
langrijkste kunstenaars uit vele lan
den. Michel Seuphor is een bevoegd
en bezielend auteur. Raymond Cog-
niat getuigde van dit boek: „Nog
nooit is er een zo nauwkeurig en
tegelijkertijd zo levendig historisch
overzicht van de abstracte schilder
kunst gegeven.
i In Israël staat de kwestie of op de
sabbat in de pas voltooide haven
I van de Israëlische stad Asjdod ge
werkt moet worden of niet op
het ogenblik de vorming van een coa
litieregering met deelneming van de
Renssen presenteren vrije kerami- Religieuze Nationale partij in de
sehe plastieken, die hier en daar aan weg. Deze partij staat erop, dat de
totempalen doen denken. By hen is sabbat wordt geheiligd, terwijl de
de afstand tot de beeldhouwkunst andere bij de coalitiebesprekingen
klein en voornamelijk bepaald betrokken partijen vinden, dat vol-
door de aard van het materiaal dat
een opbouw uit holle vormen ver
eist, die soms voorzien worden van
een geglazuurde huis.
Op de expositie zijn ook een aantal
werkstukken te zien van de 25-jarige
kverdien Smeenk, die „structuren in
jute" vervaardigt van naturelkleuri-
ge Juteweefsels. Zij verwerkt haar
materiaal in verschillende achter el
kaar liggende in houten lijsten ge
vatte lagen die zij openknipt en weer
doorwerkt, waardoor constructies
ontstaan die vrij in de ruimte toe
gepast kunnen worden.
„Nieuwe vormen van ceramiek" is
te bezichtigen tot 24 januari.
ledige arbeidsrust op die dag het
land teveel geld zou kosten en dat
minstens dringende werkzaamheden
moeten worden toegestaan.
Kabinetsformateur Levi Esjkol
ontving gisteren de twee opperrab
bijnen van Israël en deed een be
roep op hen de Religieuze Nationale
partij ertoe te bewegen
houding aan te nemen.
Israël zit al sinds de algemene
kiezingen van november zonder
gering. Bij die verkiezingen behaalde
De „Prawda" heeft zich bezig ge-teerd werd, dat er inderdaad reden
houden met de klacht van een Rus- tot klagen is Het bontst maakt het
sisch meisje, dat de kwaliteit van de volgens dit onderzoek een fabriek in
Russische kousen heel wat te wensen Russisch Georgië: deze leverde dit
overlaat. Mej. Krilowa had in een jaar 16.000 paar kousen aan het cen-
brief aan het blad geklaagd, dat zij trale warenhuis In Moskou, die geen
voor een paar kousen een dagloon van alle deugden. De „Prawda zegde
moest betalen en dat het dan* heel toe dat in 1966 beter garen gebruikt
gewoon was aan het einde van de dag zal worden, dat de machines ver
tot de ontdekking te komen, dat de nieuwd zullen worden (één fabriek
kousen vol ladders en gaten zaten. bleek met machines uit 1929 te wer-
Een paar kousen kost in Moskou ken) en dat de productie opgevoerd
2,40 roebel (2,64 dollar)het gemid- zal worden met elf procent,
delde dagloon van een vrouwelijke1 De .Prawda" heeft nog geen werk
kantoorbediende. gemaakt van de klacht van een an
dere ingezonden-stukkenschrijf ster,
De .Prawda" belegde een bijeen
komst om een onderzoek naar de
klacht in te stellen en bracht daar
gisteren verslag over uit. Aan die bij -
de socialistische partij van Esjkol 45 j eenkomst werd deelgenomen door kousen zouden moeten dragen,
van de 120 parlementszetels, zestien ambtenaren van vijf ministeries en dat zulke kousen in Jaroslaw niet te
te weinig voor de absolute meerder- vertegenwoordigers van de fabrieken koop zijn. Gewone kousen trouwens
heid. i en de winkels in Moskou. Geconsta- i ook niet, zo voegde ze eraan toe.
mej. Barsoekowa uit Jaroslaw. Deze
klaagde, dat de meisjes in haar stad
wel veel lezen over de nieuwe Rus
sische mode waarbij ze veelkleurige
(Advertentie)
Omz
»e directie van het Stedelijk Mu
ff) in Amsterdam, die als een van
eerste taken het tonen van nieuwe
men in de beeldende kunst ziet,
~yt nu gemeend ook op het gebied
de z.g. „toegepaste kunst" niet
te moeten blijven. Zich be
lt beperkend tot die pottenbak-
s die bezig zijn te zoeken naar
standige, niet aan een bepaalde
2ctie gebonden vormen, maar wel
1 typisch ceramische eigenschap-
heeft zy een tentoonstelling
vormen van ceramiek" in-
icht.
rao treft men werk aan van Lies
(rers-Cosijn (34), Marianne Fran-
(37), Huub Gommans (30), Leon
der Meyden (27), Hans de Jong
I, Sonja Landweer (32), Johan
Loon (31), Helly Groeneveld-
itrechter (27), Kees van Renssen
I, Johnny de Rooden-Rolf (39),
de Rooden (34), en Jan van der
U"t (24).
-iet zijn allen pottenbakkers, die
het toenemen van hun tech-
:he vaardigheid een groeiende be
fte hebben gekregen, niet persé
2) een functie gebonden ceramisch
-*te te maken. By sommigen
_jianne Franken, Sonja Landweer,
inn Rolf. Jan de Rooden en Jan
der Vaart is deze nieuwe ont-
kelrng bovendien een reactie op
vervaardigen van gebruiksgoed.
Johan van Loon kan mén haar
houwen als een reactie op werk-
nheid op ander gebied, in dit ge-
van de textiel.
Kleur ontbreekt
ehalve het zoeken naar nieuwe
hebben de exposerende pot-
>akkers gemeen dat in hun werk
grotendeels ontbreekt. Dit
gt samen met de techniek, die
meeste pottenbakkers tegenwoor-
toepassen, steengoed, een over-
„Magisch maangezicht"
van Marianne Franken
gang tussen aardewerk en porselein,
dat onder hoge temperaturen (1200
tot 1300 graden Celsius gebakken
wordt en waarbij het materiaal zo
veel mogeiyk voor zichzelf moet spre
ken.
Van Mander- en
Bucheliusprijs
uitgereikt
Tijdens een in Haarlem ge
iden vergadering van de Ver
ging van Nederlandse kunst-
torici zijn de Carel van Man-
-prijs, die wordt toegekend
r de beste in het afgelopen
verschenen kunsthistorische
die van een Nederlands au-
r beneden de 40 jaar en de
:helius-prijs voor belangrijk
umentair onderzoek uitge^
et.
De Van Mander-prijs kwam
jaar in het bezit van dr. J.
mens voor zijn ..Rembrandt
de regels van de kunst", de
chelius-prijs (die ook jaarlijks
jrdt uitgereikt) was voor dr.
J. Haslinghuis voor zijn studie
fer de Dom van Utrecht.
Verduistering van
schilderijen
Gerechtelijke autoriteiten te Bonn
hebben meegedeeld, dat het onder
zoek naar Hans Deutsch voltooid Is.
Deze wordt reeds meer dan een
jaar vastgehouden onder verdenking
de West-Duitse regering opgelicht te
hebben door het verkrijgen van ver
goeding voor een kunstverzameling
van vele miljoenen dollars, die aan
het einde van de tweede wereldoor
log uit Boedapest verdween.
Deutsch, is een uitgever van week
bladen in Connecticuut. Zyn advo
caten is meegedeeld, dat zij tot 10
januari hun bezwaren kunnen in
brengen tegen een voorgenomen ten
lastelegging.
Deutsch wordtt ervan beschuldigd
17,6 miljoen mark verkregen te heb
ben van de West-Duitse autoriteiten.
De borgstelling werd bepaald op 12
miljoen mark, maar hy kon die niet
bij eikaar krijgen.
De zaak waar het gaat is of de
nazi's enkele van de 200 schilderyen
uit de verzameling van baron Hat-
vany, de vooroorlogse Hongaarse
„suikerkoning" hebben meegenomen.
Deutsch trad op als agent voor de
I erfgenamen.
Han Bentz v. d. Berg
had inzinking
Voorstelling afgelast
De acteur Han Bentz van den
Berg heeft vrijdagavond tijdens
de voorstelling van het uitput
tende spel ,.Wie is bang voor
Virginia Woolf", waarin hij
met Ank van der Moer nu sinds
twee jaar een hoofdrol vervult,
zen geestelijke inzinking gehad.
Hij wis plotseling zijn tekst niet
meer en miste elke kracht om de
•ol te vervolgen.
De voorstelling moest worden af
gebroken, aldus de „Tel". Overver
moeidheid was hiervan de oorzaak.
De rol, die de acteur ln dit stuk ver
vult, is dan ook buitengewoon zwaar
en heeft een zeer depressieve wer
king. Het spel eist de ganse per-
soonlykheid op, het stuk is naar
bekend vol van macabere situ
aties. Het uiterste van de menseiyke
zenuwen wordt geëist, vooral ook
door de vreseiyke beledigingen, die
de acteur voortdurend van zyn te
genspeelster heeft is incasseren.
wervingen
van een gitaar
De gitaar waarop Franz
Gruber voor het eerst zijn
kerstlied Stille Nacht" heelt
gespeeld, is in het Oostenrijk
se Hallein (Oostenrijk) te
ruggekeerd na een lange reis
door het buitenland.
Ook is het originele manus
cript terug muziek van
Gruber en tekst van Josef
Moor dat in 1818 geschre
ven werd.
In oktober zijn de gitaar en
het manuscript uit het mu
seum van Hallein gehaald
voor een reis naar de Ver.
Staten. Canada en West- i
Duitsland. 1
Polen wijst
Amerikaanse
journalist uit
De Poolse regering heeft gisteren
de correspondent van de New York
Times in Warschau, de 31-jarige Da-
vlo Halberstam, verzocht het land
binnen een week te verlaten. Een
woordvoerder van het Poolse mini
sterie van Buitenlandse Zaken ver- j
klaarde, dat deze maatregel het ge
volg is van de „lasteriyke en bele
digende berichtgeving" van Halber
stam en diens voortdurend vyandige
houding jegens Polen. Halberstam,
d)e byna- een jaar geleden in Polen
airiveerde, is de tweede correspon
dent van de New York Times in
zes jaar tyd, die door Polen is uit
gewezen. In 1959 overkwam dit Abe
Rosenthal.
In het byzonder wordt Halberstam
een artikel verweten, dat een week
geleden werd gepubliceerd en waarin
hij het had over „de ideologische
passiviteit van het Poolse volk". Een
half jaar geleden trad hy in het
huwelijk met Elzbieta Czyzewska.
een populaire ster van film, tv en
toneel. Eerder dit jaar stak er in
de Poolse pers een storm van ver
ontwaardiging op. toen hij schreef,
dat er in Polen nog steeds van een
wijdverbreid antisemitisme sprake
was. Voordat hy naar Polen kwam
werkte Halberstam in Kongo en ver
volgens in Vietnam, zyn kritische
beschouwingen over de Amerikaanse
politiek in laatstgenoemd land be
zorgden hem een Pulitzer-prijs.
Slaolieprijzen
lopen uiteen
(Van
Haagse correspondent)
raad, en met oudjaar voor de deur,
een prijsvergeiyking van de in han
del zynde sla-oliemerken samenge
steld. ,£r is een twintigtal merken en
soortén in de handel.
Voor de oliebollen, zo biykt, kan
men grote flessen kopen, waarvan
de prys varieert van f 1,09 tot f 1,78.
Grote flessen bevatten 780 centiliter,
weggooiflessen 30 centiliter minder.
Voor kleine flessen loopt de prijs
Mr. dr. J. Donner werd
voorzitter kiesraad
Vrydag verstrykt de vierjarige ter-
myn, waarvoor de leden en de
plaatsvervangende leden van de
Kiesraad werden benoemd.
Het Consumenten Contact Or- De voorzitter, mr. L. A. Nypels in
gaan heeft weer, in overleg met hetWarmond, heeft zich niet langer als
ministerie van Economische Zaken,1 zedanig beschikbaar gesteld. In zyn
'erking met de Huishoud- plaats is by Koninklyk Besluit van
21 december 1965 benoemd tot voor
zitter met ingang van 1 januari 1966
mr. dr. J. Donner in Den Haag tot
dusverre plaatsvervangend voorzit
ter. In de plaats van mr. Donner
zal dr L. A. H. Albering in Rysber-
gen met het plaatsvervangend voor
zitterschap worden belast.
Bij hetzelfde KB. zyn met in
gang van 1 januari 1966 herbenoemd
de leden mr. H. K. J. Beernink in
uiteen van f 0,85 tot f 1,25. In kleine j Ryswyk en prof. mr. J. ran der
flessen zit 390 centiliter, in kleine Hoeven in Amsterdam. Als plaatsver -
wcggooiverpakklngen 15 centiliter vangende leden zyn herbenoemd dr.
minder. Omgerekend per liter liggen P. Bakker in Heemstede, mr. A. F.
de sla-olieprijzen tussen f 1,40 en C. L. Kievits in Ammerzoden en dr.
f 3,33. |M. Albrecht in Beverwyk.
Conclusie van Brits vakverbond
Onduldbaar'
W
„Perzië kan deze toestand niet
langer dulden en zal vanaf heden
elke Iraakse agressie op Perzisch
grondgebied onmiddelyk met wapen
geweld beantwoorden", aldus zei de
Perzische minister van Buitenland
se Zaken, Abbas Aram, gisteren in
het parlement.
Een Iraakse woordvoerder ontkende
gisteren dat vliegtuigen van zyn
land het Perzische luchtruim waren
binnengedrongen. De Perzische be
schuldigingen noemde hy volkomen
ongegrond. In Teheran was zaterdag
bekendgemaakt, dat Perzië krachtig
by Irak had geprotesteerd tegen
luchtaanvallen van Iraakse mig
straaljagers tijdens acties tegen re
bellerende Koerden op grensdorpen
ln Perzië, waarby een dode en acht
gewonden zouden zyn gevallen.
De algemene vergadering van het
grote Britse vakverbond T.LT.C. (Tra-
de Union Council) is tot de conclu
sie gekomen, dat de instelling van
een effectieve boycot van Zuidafri-
kaanse goederen niet mogeiyk is.
aldus een mededeling van de heer
J. A. Grobbelaar van de Zuidafri-
kaanse T.U.C. „Volgens het verslag
over 1965 heeft de T.U.C. een gron
dige studie gemaakt van de mogelijk
heid een boycot op Zuidafrikaanse
goederen in te stellen, doch is daar-
hy tot de overtuiging gekomen, dat
Zuid-Afrika's economie in die mate
steunt op overvloedige natuuriykc.
bronnen, een zodanig bloeiende land
bouw en een zo snel groeiende in
dustrie bezit, dat boycotacties op
korte termyn en selectieve grondslag
slechts zeer geringe gevolgen zullen
hebben".
Het rapport vermeldt verder, dat
Engeland, Zuid-Afrika's voornaam
ste handelspartner, de zwaarste ver
liezen zou lyden als gevolg van
sancties en dat zyn betalingsbalans
zo zwaar zou worden getroffen, dat
andere landen die deze sancties
ondersteunen. Groot-Brlttannië hier
voor schadeloos zouden moeten stel
len.
Voorts voegde de T.U.C. hieraan
toe. dat het onmogelyk is met zeker
heid te beoordelen welke houding de
Zuidafrikaanse arbeiders tegenover
deze economische boycot zullen in
nemen, aangezien de voornaamste
multlraciale arbeidersvereniging ln
Zuid-Afrika, de TUSCA zich sterk
verzet heeft tegen het nemen van
economische boycotacties en sanc
ties. De redenen zyn, dat dergeiyke
maatregelen ln het verleden nooit
enig succes hebben gehad en onmid-
deliyke en ernstige gevolgen zouden
hebben voor de laagst-betaalde ar
beiders in verschillende industrieën.
Anne Ford. dochter véh Hen
ry Ford 11. gaf gisteravond een
feest in New York ter gelegen
heid van haar aanstaande huwe
lijk. Zij zal a.s. dinsdag in het
huwelijk treden met Giancarlo
Uzielli (rechts).
De voedselproduktie in Zuid-
Amerika houdt niet gelijke tred
met de bevolkingsgroei en
zelfs in verscheidene belangrijke
landen is de produktie per hoofd
van de bevolking gedaald. In de
periode van 1950 tot 1963 is de
agrarische produktie in Mexico
en Columbia gemiddeld met min
der dan één procent per jaar toe
genomen en de stijging voor ge
heel Zuid-Amerika was slechts
een a twee procent per jaar.
Het probleem heeft de voortduren
de aandacht van de Interamerikaan-
se Ontwikkelingsbank, de Wereldbank
particuliere banken en andere fi
nanciële instellingen en regeringen
op het westelyke halfrond en in
Europa. Een aantal economen is
beducht voor werkelijke hongers
nood in sommige gebieden van Zuid-
Amerika. Zij wijzen er op, dat de in
Zuid-Amerika toegepaste landbouw
methoden ver achter gebleven zyn.
Hierbij komt nog de uittocht van
landoouwarbeiders naar de steden.
De bevolking van Zuid-Amerika
groeit met ongeveer 3 procent per
jaar, hetgeen één procent boven het
gemiddelde voor de gehele wereld
Deze houding van de TUSCA werd
vorig jaar direct onder de aandacht1*6*
gebracht van vooraanstaande buiten- Een kwart van de leningen van de
landse vakbondleiders door middel Interarnerikaanse ontwikkelingsbank
boekje, getiteld: „Waarom I is bedoeld om de agrarische produk-
sancties is", tie te verbeteren. Deze bank,
TUSCA tegen boycot
de Voedsel- en Landbouworganisatie
der VN (FAO) en de Economische
commissie voor Zuid-Amerika hebben
200.000 dollar byeengebracht om
een studie te maken hoe de agrari
sche produktie vergroot kan worden.
In een recente studie van de Cha
se Manhattan Bank van New York
wordt gezegd: „De agrarische pro
duktie in Zuid-Amerika stygt lang
zaam en biyft in gebreke om een
byd rage van enige betekenis tot de
economie van het gebied te leveren.
Deze povere prestatie is de voor
naamste reden van de economische
problemen welke vele Latynsameri
kaanse landen thans ondervinden".
De werkmethoden op het land zyn
ouderwets, evenals de manier waar
op de produkten aan de man ge-
braent worden.
De Amerikaanse president Johnson
heeft op 17 aug. in een toespraak
tot Zuidamerikaanse diplomaten ter
gelegenheid van het vierjarig bestaan
van de .Alliantie voor de vooruit
gang", het denkbeeld geopperd, dat
dc Zuidamerikaanse landen ge
zamenlijk de produktie van kunst
mest, insecticiden en andere produk
ten zullen aanpakken om de land-
bouwproduktle te vergroten.
Er bestaat een plan een regionale
kunstmestfabriek op te richten, maar
de plaats waar deze gevestigd moet
worden en andere byzonderhe-
den zyn nog niet bekendgemaakt.
(Advertentie)
m MORGEN
NAAR mi
m GARANT
n.i^'Fun -hi
llll'ITIllliijijijo-.
LlMIWifiugooo?;
NIEUWE RIJN 41
Zes Duitse
Gestapo-mannen
veroordeeld
Een rechtbank ln Bonn heeft
gisteren zes Duitsers, die kort voor
het einde van de oorlog elf dwang
arbeiders zonder vorm van proces
hadden doodgeschoten, tot gevange
nisstraffen variërend van zeven tot
drie Jaar veroordeeld. De veroordeel
den is bovendien voor de tyd van
twee jaar hun burgerrechten ontno-
De misdaad kwam aan het licht
toen spelende kinderen in 1960 in de
Eiffel een hand boven de grond za
gen uitsteken. Er werd toen een mas
sagraf gevonden met de ïyken van
elf dwangarbeiders. Hun nationaliteit
heeft men niet kunnen vaststellen
maar vermoedeiyk waren er enige
Belgen by.
De veroordeelden behoorden tot het
„Gestapo-Einsatzkommando-4" De
voornaamste beklaagde, de thans 71-
jarige vroegere majoor van de politie
Arthur Hennecke, zal '-'er terecht
moeten staan omdat hy .nstlg ziek