Oosterscheldebrug open
Meer verkooppunten
boeken in april 1966
alles kan met CEtBËMir in dewinkel
Wilson zal tal van
problemen aansnijden
Sporttoto
DOE UW KERSTPOST AL DIT WEEKEINDE IN DE BUS! In verband m
de kerstdrukte geeft PTT u een goede raad: Post uw corresponds
wat eerder. PTT heeft dan ruimte voor tijdige bestelling,
Landbouw heeft nog
toekomstook hier
Beschouwing over de
Franse litteratuur
LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 16 DECEMBER 1965 VIERDE BLAD
oningin betaalde eerste rijksdaalder aan tolgeld
Van onze Rotterdamse
correspondent)
«ïingin Juliana heeft gister-
ag met een druk op de knop
ngste brug van Europa, de
erscheldebrug geopend Bui-
e provincie kan men nauwe-
schatten, wat de Ooster-
debrug voor de Zeeuwen
:ent. Die vijf kilometer lan-
tug unieke prestatie van
ïlandse waterbouwkundi-
bevrijdt Zeeland uit zijn
nent die brug geeft Zee-
de aansluiting met de rand-
Holland, die zoveel sneller
uit is gegaan dan de uit ei-
tn bestaande provincie.
Oosterscheldebrug is de schoen-
i een paar zevenmijlslaar-
stappen. Zeeland voelt
geen kleinduimpje meer. Het
zich sinds gisteren met de reus.
Feest
was het gisteren feest in
Zeeland. Overal vlaggen, elke
>nte die zich respecteert had
legenheid van de opening van
l een winkelweek. Van heinde
was heel Zeeland rond de brug
toen de Koningin gisteren die
tige Oosterscheldebrug voor het
er openstelde. Een kwartier la-
eden meer dan 200 bedryfs-
;en indrukwekkende stoet
de brug, uitdagend feestbetoon
groep Zeeuwen, voor wie de
e oeververbinding een nieuwe
Ie inluidt.
niet sterk gezegd, dat de
naar deze dag hebben toe-
d. Ook die paar mannen, die
an de brug van dag tot
net steeds meer weemoed heb-
gevolgd. Het is de bemanning
Koningin Emma, de pont tus-
lierikzee en Kats. Om vier uur
iet leve de brug. De pont was
Incident
Was dit een vertederende noot in
het louter feestelijke programma, het
incident" bleef ook niet uit, al is
het goed afgelopen. Om niets aan
het toeval over te laten, was de chef
monteur zelf in het brugwachters
huisje aanwezig om verzekerd te zijn
van een feilloze bediening van de
apparatuur. Maar door een misver
stand sloot hij de bomen te snel,
waardoor H. A. A. baron Collot d'Es-
cury, kamerheer in buitengewone
dienst van de Koningin, in een moei
lijk parket kwam. Hij dreigde bekneld
te raken tussen afsluitboom en de
trede van een trapje waar hij over
heen moest.
„Een klein foutje, een misver
stand", luidde na afloop het com
mentaar van de commissaris van de
Koningin in Zeeland mr. J. van
Aartsen. „De baron is niet gewond
en niet ontstemd". In het draaiboek
stond dat drie heren de Koningin
naar het brugwachtershuisje zouden
volgen, maar men had over het
hoofd gezien dat er nog drie heren
tot het gevolg van de Koningin be
hoorden. Toen dus drie heren de
bomen waren gepasseerd, werden de
bomen neergelaten tot schrik van
iedereen.
In Zierikzee hebben de genodig
den geluisterd naar de officiële re
devoeringen. Mr. Van Aartsen, schil
derde het belang van de brug voor
de hele provincie en het land. En zo
moest hij wel zijn noodkreet slaken
over de zo gewenste bouw van een
vaste oeververbinding over of onder
dé Westerschelde.
De heer M. J. van Poelje, lid van
Gedeputeerde Staten en voorzitter
van de Provinciale Zeeuwse Brug-
maatsohappij herdacht in het bij
zonder ir. J. G. Snip, in leven hoofd
ingenieur-directeur van de Provin
ciale Waterstaat van Zeeland, zon
der wie de brug er niet zou zijn ge
komen. De eerste rijksdaalder aan
tolgeld heeft de brugmaatschappy al
binnen. Nadat zij het ANWB-we-
genwachtstation had geopend, be
taalde de Koningin een rijksdaalder
aan tolgaarder M. Klaassen uit Kats.
-jr Nadat Koningin Juliana de
Oosterscheldebrug had geopend,
door met een druk op de knop de
basculebrug te laten zakken,
wandelde de Koningin aan de
zijde van mr. J. van Aartsen als
eerste over de nieuwe brug.
Twee miljoen
Men rekent erop, dat de brug vol
gend jaar al ruim twee miljoen gul
den opbrengt. Dat moet ook wel,
want voor 1978 moet de brug zichzelf
betaald hebben. Dan is namelijk de
dam in de monding van de Ooster-
schelde gereed. Overigens behoeft
men de toekomst niet somber in te
zien. Op de dag dat de Oosterschel
debrug werd geopend, verlaagde de
Haringvlietbrug zyn tolgeld van 3.50
gulden tot een rijksdaalder per per
sonenauto. Op Haringvlietbrug en
Oosterscheldebrug liggen de tarieven
voor personenauto's nu gelijk. Wie de
vijf kilometer lange brug wil bewan
delen een uur lopen betaalt
een gulden.
Onregelmatigheden
bij ruilverkaveling
Duel Biesheuvel-
Harmsen in Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Biesheuvel en de boeren -
afgevaardigde Harmsen hebben giste
ren in de Tweede Kamer een discus
sie gevoerd over de vraag of bij de
ruilverkaveling in Kamperveen een
ambtenaar geprobeerd heeft de stem
ming te beïnvloeden. De heer Harm
sen hield vol, dat bij de stemming
een ambtenaar van de cultuurtech
nische dienst gezegd zou hebben
„stem maar voor. want niemand
komt het te weten", hetgeen hij als
een poging tot beinvloeding bleek
te beschouwen. Minister Biesheuvel
hield staande, dat de betrokken amb
tenaar in antwoord op een vraag had
gezegd, dat de stemming geheim was.
„De beschuldigingen van de heer
Harmsen zijn dus ondeugdelijk", al
dus de minister, waarop de heer
Harmsen interrumpeerde „ik protes
teer tegen dit antwoord. De minis
ter zet my hier voor leugenaar".
Minister Biesheuvel: „O nee, dat
zou hoogst ongepast zijn voor een
minister".
Kamervoorzitter Van Thiel: „Als
de minister dat zou hebben gedaan,
zou ik direct hebben geprotesteerd".
Volgens de heer Harmsen zyn er
bij de stemming over deze ruilverka
veling veel onregelmatigheden be
gaan. De Heidemaatschappij zou
een aantal oproepen achtergehou
den hebben. Aan een groot aantal in
middels overleden personen zouden
oproepen gezonden zijn. De minister
gaf in zyn antwoord een zeer nauw
keurig overzicht van de stemoproe-
pen, waaruit bleek, dat van de 811
stemgerechtigden er 11 niet meer ble
ken te leven. De minister wilde in
het midden laten of het verzenden
van deze elf oproepen het gevolg was
van achterstanden in het kadaster
dan wel nalatigheden van de be
trokken erfgenamen. De Heidemaat
schappij had volgens de minister
geen oproepen achtergehouden, maar
was als gemachtigde opgetreden voor
zes stemgerechtigden.
BEZOEK AAN JOHNSON
(Van onze Londense correspondent)
Het bezoek dat premier Wilson
morgen aan president Johnson
brengt, betekent niet dat hy met de
Amerikaanse president diepgaande
gesprekken over alle brandende pro
blemen zal voeren.
Wilson kreeg van Jan en alleman
oen lange waslijst met vaak tegen
strijdige verzoeken mee om aan de
president voor te leggen. Een grap-
pemaker merkte in dit verband op,
dat indien Wilson deze raad opvolgt
Johnson de psychiater van het Wit
te Huis er bij zou moeten halen om
geestelyk weer uit de knoop te ko-
Natuurlijk maakt Engeland zich
vooral om Vietnam bezorgd, maar er
is weinig dat Wilson kan uitrichten.
De Britse regering steunt formeel de
Amerikaanse Vietnam-politiek, voor
al omdat zy zelf in Maleisië in een
soortgelijk bootje zit.
Dit betekent echter niet dat Lon
den niet kritisch staat tegenover de
trapsgewijze opvoering van de Ame
rikaanse actie in Vietnam. Wilsons
vredespogingen hebben tot nu toe
geen succes gehad. Zijn Gemenebest
missie kwam niet van de grond. De
onder-minister Davies bereikt niets
in Hanoi en Moskou, dat samen met
Londen het voorzitterschap van de
Indochina- conferentie van 1954
deelt, gaf evenmin thuis.
De Britse regering hoopt dat de
door de Vietcong voorgestelde sta
king op kerstdag zal kunnen wor
den uitgebreid en dan een aanlei-
duig zal vormen voor onderhande
lingen.
Solidariteit
Overigens lykt wat de Britse re
gering betreft het algemeen gevoel
van Brits-Amerikaanse solidari
teit groter dan alle aarzeling en
voorbehoud.
Engeland is het enige Europese
land met wijd vertakte militaire ver
plichtingen over de gehele aardbol.
Het wenst vast te houden aan zyn
defensieve rol ten oosten van Suez,
mede om diplomatiek mee te blijven
tellen en daardoor de speciale intie
me verhouding tot de Verenigde Sta
ten te bestendigen. Maar het wordt
voor de Britten steeds moeilijker al
deze lasten NAVO, Midden-Oos
ten, Maleisië, Hongkong, Rhode6ië
alleen te dragen.
Vandaar dat de Britse regering al
een vol jaar bezig is met een nieuw,
realistisch defensieplan.
Wilsons besprekingen met John
son kunnen op de definitieve vorm
van dit plan, dat in februari zal
worden aangekondigd, een beslissen
de invloed uitoefenen.
Wilson zal zich in zyn gesprek
verre houden van technische details,
maar trachten principiële overeen
stemming te bereiken over een Brits-
Amerikaanse taakverdeling in het
Verre Oosten. Wilson zal waar-
schijrJyk voorstellen dat Engeland
mede met het oog op Afrika ver-
antwoordelyk zal worden voor de
verdediging van de westelyke kus
ten van de Indische Oceaan, wan
neer de V.S. de verantwoordelykheid
voor de oosterse sector daarvan wil
len dragen.
Het aantal deelnemers aan de
sporttoto van het afgelopen week
einde was 704.958. Zü legden bruto
f. 995.745,60 in. Voor prijzen kwam
beschikbaar f. 328.596. De eerste prijs
van f. 180.727,80 wordt door 42 feil
loze voorspellers gedeeld. Bruto ont
vangen zij f. 4.408. Voor de tweede
prijs van f. 98.578,80 meldden zich
899 goede inzenders, van wie 15 met
2 goed ingevulde rijtjes. Per kolom
wordt f.f 107 uitgekeerd.
De derde prijs leverde slechts
f. 14.75 per goed ingevulde kolom op.
Voor deze prijs van f. 49.289,40 kwa
men 3277 deelnemers (61 met 2 en
8 met 3 goed ingevulde kolommen)
In aanmerking.
Arii
MASSA-LECTUUR VIA „B-BOEKHANDEL"
(Van
i Amsterdamse correspondent)
Het aantal verkoopplaatsen van boeken in ons land zal worden
uitgebreid met winkeliers, die zich B-handelaar mogen noemen. Zij
krijgen toestemming een beperkt aantal boektitels te verkopen, die
door de uitgever als zogenaamde B-uitgaven worden aangewezen.
Vanaf de brug keek de
tingin over het wijde water
de O o ster schelde, bijna
meter onder haar.
feite is er maar
ïts van dit trieste afscheid van
•eerlieden moet hebben gevoeld.
Koningin Juliana zelf. Het
uboek gaf er geen ruimte voor.
uit eigen beweging ging zy
de veerpont om de kapitein de
d te drukken. Een betere troost
de kapitein niet kunnen krij-
De B-handelaar blijft een niet-
erkende boekverkoper. Hij kan geen
lid worden van de „Vereniging ter
bevordering van de belangen des
boekhandels", hij mag geen boeken
verkopen van niet-erkende uitgevers,
hy moet zich onderwerpen aan de
regels die de uitgevers samen met
ue erkende boekhandelaren opstellen,
en hy kan met boeten tot een be
drag van 10.000 gulden worden ge
straft, als hy deze regels overtreedt.
Dit is de kern van de voorstellen
die de Koninklyke Uitgeversbond en
de Nederlandse Boekverkopersbond
vandaag aan hun leden toezenden,
die een oplossing moeten brengen
de impasse, waarin het boeken
vak in Nederland is geraakt. Beide
organisaties zullen in de loop van
februari hun leden om goedkeuring
vragen. Als beide bonden akkoord
gaan, zal de nieuwe werkwyze wor
den voorgelegd aan de „vereniging
ter bevordering van de belangen des
boekhandels".
De bedoeling is, het nieuwe „regle
ment voor het handelsverkeer" per
1 april 1966 te laten ingaan. Als deze
procedure tot een goed einde is ge
bracht, zal het boekenkartel zyn te
gemoet gekomen aan de wens van
meer verkoopplaatsen van boeken,
en tegelykertyd zijn machtige posi
tie hebben behouden.
Marktonderzoek
De nieuwe regels die de leden van
de vereniging vandaag ten bestude
ring worden toegezonden, zyn de
vrucht van een diepgaande studie.
Basis voor marketing-analyses". Er
is grondig uitgezocht wie wel en wie
niet boeken koopt, en waarom die
boeken worden gekocht.
Het rapport concludeert dat er een
onder-consumptie bestaat, en dat de
behoefte aan boeken niet kan wor
den opgevangen door de huidige
twee erkende boekwinkels. Als
belangrijkste aanbeveling stelt het
j rapport, dat de erkende boekhandel
1 T-,r.citiof *7q 1 mnpfpri st.ji.fln tetrenover
vensmiddelenbedryven. kleinere
boekhandelaren zullen moeten om
schakelen naar een nieuw type win
kel met een beperkt assortissement,
en minder service-verlening, uitge
vers zullen meer moeten standaardi
seren wat betreft prys, uiterlyk en
omvang van het boek, en uitgevers
zullen ook meer reclame moeten ma
ken by de consument.
B-boeken
Als de voorstellen worden aan
vaard, zal er naast de erkende boek
handelaar, dus de B-handelaar ont
staan. Iedereen die zich by het han
delsregister laat inschrijven kan in
principe verkoper van B-boeken wor
den.
De uitgever krygt voor de distribu
tie van zijn produkten straks twee
mogelykheden. De eerste is de tra
ditionele distributie, het boek wordt
dan uitsluitend via de erkende boek
handel verkocht. Meent hy echter
dat het boek zich leent voor een
grotore verspreiding, dan geeft hy
by de vereniging op, dat het boek
een B-boek wordt. In dat geval kan
het boek, ongeacht de verkoopprijs
worden verkocht by de B-boekhan
delaren, maar daarnaast ook nog by
de erkende boekhandel.
De uitgever verplicht zich voor ie
dere B-uitgave een bedrag, variërend
van 10 tot 250 gulden, in het fonds
van de „Collectieve propaganda van
het Nederlandse boek" te storten. Als
tegenprestatie zal de collectieve pro
paganda zich o.a. tydens de boeken
week ook uitstrekken tot de B-boek
handel. By navraag bleek ons, dat
de uitgevers van pocketboekenseries
weinig enthousiast waren voor deze
bijdrage in de collectieve propagan
da. Zy zyn immers gewend veel geld
te steken in de reclame rond hun,
voor de massa bestemde boeken.
Klantenverlies
Voor de kleine (erkende) boekhan
delaar die het toch al niet te breed
heeft, zal de uitbreiding van de dis
tributie- mogelykheden klanten-
verlies kunnen opleveren. Hy zal
daardoor meer aandacht dan in het
verleden moeten hebben voor de om
schakeling in de zin van een beperkt
assortissement, gericht op een breed
publiek. Die omschakeling kan fi
nanciële problemen meebrengen. In
de voorstellen is daarom de oprich
ting van een fonds van 5.000.000
gulden genoemd, waaruit boek
handelaren tot een bedrag van 50.000
gulden tegen normale rente kunnen
lenen.
Het ziet er naar uit dat de voor
stellen in grote lynen zullen worden
geaccpteerd. De uitgevers die een nog
ruimere markt wensen, zullen besef
fen dat zy het laatste woord moe
ten laten aan de boekhandelaren:
in de vereniging zyn de boekhande
laren verre in de meerderheid.
Jürgen May
zegeviert
opnieuw
Het nog niet officieel erkende we
reldrecord op de mijl van de Frans
man Michel Jazy heeft de aanval
van de Afrikaan Kipchoge Keino en
dc Oostduitser Jurgen May maar
ternauwernood doorstaan.
De 23-jarige Oostduitser liep ty
dens internationale atletiekwedstrij-
den in Auckland de myi in de we-
reldtyd van 3.54.1 en versloeg met
slechts 0,3 sec verschil voor de twee
de maal in vyf dagen zyn naaste
concurrent en wereldrecordhouder op
de 3.900 en de 5.000 m. Kipchoge
Keino. Even leek het erop of de lo
per uit Kenia het wereldrecord van
Jazy, dat deze op 9 juni van dit jaar
in Rennes op 3.53,6 bracht, zou gaan
breken. Hy startte met een hoog
tempo en legde driekwart van de af-
^tandaf in 2 min 55,5 sec. Maar
zyn pogingen om de Oostduitser voor
te blyven vergden teveel van zyn
krachten en ongeveer 45 meter voor
de finish moest hy zich gewonnen
geven. Hy finishte met nog geen
meter verschil als tweede.
(Van onze correspondent).
De Zuidhollandse gedeputeerde mr.
H. van Riel. heeft gisteren in een
stampvolle conferentiezaal van het
Scheveningse Kurhaus de stelling ge
poneerd, dat in Zuid-Holland en
trouwens in geheel West-Europa de
agrariër nog een grote toekomst
heeft. Hy sprak voor de algemene
vergadering van de Hollandsche
Maatschappy van Landbouw, spe
ciaal over „de agrariër in de Rand
stad", en stelde zich daarby tegen
over degenen, die menen, dat
in Zuid-Holland de land- en tuin
bouw wordt bedreigd, of terugge
drongen. Wel erkennend dat het
leeglopen" van oude stadskernen de
landelyke ruimte gaat bedreigen,
nam mr. Van Riel als uitgangs
punt, dat deze „bedreiging" het pro
bleem is van de wal, die het schip
keert, dus zware eisen stelt aan de
planologische verdeling van de ruim
te In de verwachte bevolkingsgroei
tol 20 miljoen in ons land, zal Zuid-
Holland tot 4 miljoen deel hebben,
aldus mr. Van Riel en dan biyft
de agrarische oppervlakte niet ver
van 200.000 ha. een voor moderne
bedrijfsvoering voldoende ruimte, al
zullen beschermende maatregelen
nodig zyn, meende hy. De toekomst
verwachtingen in groter Europees
verband grondde hy op de verwach
tingen, dat de onderontwikkelde lan
den zich eerlang voldoende zullen
gaan voeden en dus meer behoefte
gaat bestaan.
gevallen De 36-jarige
sonoorsteenveger J. Gelück Is gister
middag tijdens zijn werkzaamheden
het dak van een woning
Ditmaal had het „Centre Culturel
de Leyde" zich de medewerking ver
zekerd van het Unesco Comité Leiden,
hetgeen resulteerde in het gezamen-
lyk doen optreden (in de Universi
teit) van de in Parys werkzame
landgenoot-criticus jhr. mr. R. de
Wykersloóth de Weerdesteyn. Deze
gast-spreker behandelde het onder
werp „Les Prix Littéraires francais,
leur origine. leur arrière-plan et leur
signification".
Als voorzitter van het Unesco-co
ma té was het aan ds. Mackenzie voor
behouden de heer De Wijkerslooth
voor te stellen aan de niet ontalryke
belangstellenden, onder toelichting
van diens functionele betekenis en
dit doende in de Franse taal. Ds.
Charensol werd nadien woordvoer-
het Centre Culturel.
Daar spiekers voorlezing een sterk
documenterend en statistisch karak
ter droeg valt het moeiiyk om daar
van een de draad volgende excerpe-
rende schets weer te geven. Ook
brengt de aard van het onderwerp
mee, dat gegeven krakteristieken
maar een los verband onderhouden,
wy zullen derhalve moeten volstaan
met wat geïsoleerde kanttekeningen.
De letterkundige prys neemt by
de intellectueel ingestelde Fransen
een enorme plaats in en men mag
heden rekenen op drie bekroningen
gemiddeld per dag. Spreker heeft de
aandacht echter bepaald bij de jaar-
ïykse topbekroningen als Prix Gon-
court, Prix Renaudot, Prix Fémina
en Prix Medicis. Het concrete belang
daarvan ligt in de oplagen, waartoe
de uitgevers onverwyid besluiten
kunnen en die variëren van 100 tot
200 duizend, oplagen die na enkele
weken reeds in kopershanden zyn
overgegaan. Een normale oplage van
een onbekroonde roman beloopt 5000
of veel minder.
In het algemeen is een ideale werk
verdeling tussen de voornaamste ju
ry's wel gegarandeerd. Wat de ro
man betreft mag men het bekroon-
bare aantal daarvan op 200 per jaar
gevalt
zijn hoofd op
was op slag dood. schatten. Dit als fractie
(Advertentie)
jaarlykse boektltelproduktie van
13.500 (voor Parijs).
Spreker gaf zyn mededelingen over
de contacten tussen jury's en uitge
vers, de jury-competenties, de stro
mingen in de literatuur, de speciale
literatuur-categorieën die ontstaan
door oorlogen, allerlei facetten daar
van en door onwentelende ideeën.
Na een pauze heeft jhr. De wyker-
slooth nog af zonder lyk actueel stil
gestaan by de in de loop van deze
maand met Prix Goncourt, Prix Fé
mina enz, te bekronen
Ongebroken door
terreur en nu
onderscheiden
De Sowjetrussische regering heeft
by decreet de orde van Lenin ver
leend aan de bewoners van de auto
nome republiek Tsjetsjen-Ingoesj in
de noordelyke Kaukasus, waarvan de
bevolking in de tweede wereldoorlog
onder Stalin naar Siberië en de
Centraalaziatische republieken wer
den gedeporteerd. De hoge onder
scheiding werd verleend voor succes
sen bij de ontwikkeling van de plaat
selijke
De voornameiyk mohammedaanse
bewoners van de streek hebben zich
langdurig tegen het communisme
verzet. Na de revolutie bestreden zy
de bolsjewisten en wisten vele jaren
in de bergen een guerrilla te voeren.
Toen in 1943 de Duitse troepen na
derden, begonnen zy een nieuwe op
stand, die met kracht door Staling
geheime politie werd ondérdrukt. De
autonome republiek werd opgeheven
en de overgebleven bewoners wegge
voerd. In 1957, vier jaar na de dood
van Stalin, werd de minderheids
groep in ere hersteld en mocht zij
naar haar oorspronkeiyke gebied
terugkeren. De republiek is 20 000
vierkante km groot en telt ongeveer
300.000 inwoners, die hoofdzakelyk
van de veeteelt leven.
Ultwtyztng Een Argentijnse fede-
lnrtchting voor geestelijk eestoorden
en anderen tijdens de tweede wereld
oorlog. Bohne werd meer dan een jaar
geleden gearresteerd door de Argen-
