lomer set Maugham -91-
is heengegaan
kunst
IBOLS
kAleiÖOSCQQP
MOZARTFEEST VAN „SOLI
DEO GLORIA" IN NOORDWIJK
HUYGENSPRIJS UITGEREIKT
AAN DE DICHTER LUCEBERT
DIEPVOELEND EN DIEPLEVEND MAN
Grote successen
na teleurstellingen
Maugham en
de critici
héérlijk
bij eïke
brood
maaltijd
LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 16 DECEMBER 1965 ZESDE BLAD
(Van onze kunstredactie)
EN van Engelands grootste schrijvers, William
Somerset Maugham, is op 91-jarige leeftijd
in liet Anglo-American Hospital in Mon Boron
de Cote d'Azur overleden.
merset Maugham, die in Parijs werd geboren,
ingeland de school bezocht, in Heidelberg en
it. Thomas's medicijnen studeerde en in Lon-
ook zijn medische graad behaalde, heeft zich
zeer vele zijner collega's onderscheiden door
kleine 70 jaar (en met succes) de pen te voeren.
Vier Jaar na de verschijning van
„Of human bondage" publiceerde hü
„The moon and sixpence" dat. ge
baseerd op voorvallen in het leven j
van de schilder Paul Gauguin, het j
conflict tussen de artiest en de con
ventionele maatschappij tot onder- i
werp heeft. "The painted veil" in
1925 uitgegeven en later verfilmd
behoort tot een van rijn minder ge-
slaagde werken, hetgeen te wijten is
aan het drastisch veranderde tijds- I
beeld dat die geconfijte, overtrokken
romantiek niet meer toelaat.
j Zijn eerste succes
L hij 23 jaar was publiceerde
k eerste roman „Liza of Lam-
I waardoor hij het materiaal
l zijn studentenjaren in de
Inse achterbuurten verzamelde,
ioon dit boek met veel reserve
Ksntvangen, besloot Maugham
loktersainbt eraan te geven en
Ifcneel aan zijn schrijven te
C Zijn tweede in 1915 uitgege-
■oman "Of human bondage",
welk verhaal hij eveneens in de
tunrten op onderzoek uitging,
■en reeds als een van de bes-
Éli&tlsche romans van de eer-
jpwhelft beschouwd, waarmee
Weldfaam verwierf.
is merkwaardig dat Maug-
roor hü bekend werd als ro-
sterker nog voor hü
l^ening kreeg die hem toekwam,
•rst als toneelschrijver moest
telden. Tien jaar na het ver-
n van zijn eerste boek be-
hü, na enkele mislukte pogin-
|n eerste grote succes met het
uk „Lady Frederick", waar-
elükertüd zün schrüverspad
ieffend en gebaand. Somerset
tam werd als toneelschrijver
romancier ontdekt, gewaar-
geroemd en beroemd.
idrukwekkend oeuvre
rel kwantitatief als kwalitatief
i oeuvre indrukwekkend te noe-
In de ruim zestig Jaar dat
fcam als schrüver door het le
gegaan, heeft hij werken ach-
iten die miljoenen lezers en
ïburgbezoekers respect af-
Van zün ongeveer 25 to-
ukken worden „The circle",
of Suez", „Our betters", „The
„The constant wife", „The
flame" en "For services ren-
als zün bekendste en be-
beschouwd. Doch ondanks
icessen die hij met zijn satiri-
Dlyspelen wist te boeken, blijft
ons toch in eerste instantie
lirijver van het boek en van
arte verhaal.
nour" benoemd, is ook recht ge
schied. Door zijn toneelstukken werd
hü meermalen vergeleken met Oscar
Wilde en door zün verhalen met Guy
de Maupassant. Als letterkundige
gaf hü zich reeds enige tüd gele
den ter ruste. Nu hü zich ook als
otcrfelüke ter ruste heeft begeven,
heeft hij ons een onsterfelijk oeuvre
nagelaten waarmee hij heeft bewe
zen dat een schrijver die op hoog
niveau ontspanning biedt, voor de
lezer van heel wat meer betekenis
kan zür dan hy, die in literaire
vormgeving zo knap vernieuwend
werkt, doch universeel minder wordt
begrepen en gewaardeerd.
Toen W. Somerset Maugham 91
werd, doof was en nog maar héél
weinig zag, zei hij:
Jk heb schoon genoeg van dit
leven. De verveling en de droef
heid van de ouderdom maken het
ondraaglijk".
In deze geest naderde het einde
van een lange carrière als schrij
ver.
Toen hij al een eind in de 60
was zei hij zich geen illusies te
koesteren over zijn plaats in de
Engelse letterkunde en dat slechts
twee vooraanstaande Britse critici
hem serieus namen.
In een „samenvatting" die hij
in 1938 over zijn leven, zijn werk
en zijn vooruitzichten schreef, zei
hij: „In mijn twintiger jaren zei
den de critici dat ik ivreed was. In
mijn dertiger jaren vonden zij mij
te weinig ernstig. In mijn veerti-
ger jaren zeiden ze dat ik een
cynycus was. In mijn vijftiger ja
ren uchtten ze mij bekwaam en
thans, nu ik een zestiger ben, vin
den ze mij overbodig Ik vind
het daarom een natuurlijke zaak,
dat de wereld der letterkunde
geen groot belang aan mijn werk
hecht".
Maugham streefde er altijd
naar zich te verbeteren: Een
voud is niet zo'n voor de hand lig
gende verdienste als duidelijk
heid".
Maugham, die geen enkele illu
sie over de mérites van zijn wer
ken koesterde, noemde zich „een
sprookjesverteller bij de haard".
Cesar Gonzalez
Ruano overleden
Beroemd Spaans
schrijver
Cesar Gonzalez Ruano, een bekende
Spaanse schrijver, Is gisteren op 62-
jarige Ieeftyd aan een hartziekte ge
storven. Hü schreef meer dan 70 boe
ken en won drie Spaan-se literaire
pryzen. Hü is voor en tijdens de
tweede wereldoorlog dagbladcorres
pondent in Rome en Duitsland ge-
oud moet
0. GENEVER zijn?
ien paar eeuwen!"
re#/ Je oude Lucas Bols
Bever stoken is niet zo gemak-
K. Een paar eeuwen ervaring
pen die echt gezellige drank
ifónd en zacht te maken. Milde
■twijn, uit gouden granen ge-
>kt, zorgt voor de moutzachte
is. De wereldbekende stenen
ik, met z'n gezelligheid uitstra-
de karakter, helpt u deze Z.O.
bever goed gekoeld te serveren,
ten dag een glaasje, zeg ik in
öZ.O. spelling. Dat betekent:
Pweek een kruikje.
Uitmuntende romans
Een voortreffelük spionageverhaal
„Ashenden", dat drie jaar later ver
scheen, ontstemd doordat hü gedu
rende de eerste wereldoorlog aan de
Britse Inlichtingendienst was ver
bonden.
Behalve zün vele en uitmuntende
romans, waaronder „Cakes and ale",
„The razor's edge", „The Casuarina
tree", „Christmas holiday", „Catali-
"Creatures of cirumstance",
schreef Maugham een groot aantal
korte verhalen die onder de titels
"First person singular", 'Altogether",
„Here and there", „Quartet" en „The
trembling af a leaf" werden gebun
deld. In laatstgenoemde verzameling
werd zün door hem vrijwel ongeëve
naarde verhaal „Rain" opgenomen,
dat tevens werd verfilmd.
Ook schreef hü een uitsteken
de autobiografie 'The summing up"
genaamd, alsmede een verslag van
zijn ervaringen in de tweede we
reldoorlog, getiteld „Strictly personal"
en „A writer's notebook", observaties
van een schrijver ten opzichte van
het schrijverschap. Een Juweel van
waarnemingen, filosofische beschou
wingen en wijsheden van een diep
voelend en dieplevend man.
Bewonderd en
verguisd
Somerset Maugham werd gelezen,
verslonden, bestudeerd en ln een
kleine kring van „eliteschrüvers",
die nochtans te groot voor hem was,
verguisd. Die kring van letterkun
dige beoefenaars en beoordelaars be
schouwde hem niet als literator,
doch als een „goed verteller", met
welke uitlating een statusvonnls over
hem werd geveld.
De vermeende toonaangevers on
der de schrijvers en critici deden
hem het onrecht hem het versleten,
doch nog steeds zeer goed leesbare
etiket van „verteller" op te plakken.
Een woord dat denigrerend werd zo
dra zün meer gesublimeerde colle
ga's het in de mond namen. En on
danks de roem die Maugham maakte
tot een schrijver van wereldformaat,
ging hü zün gehele leven onder dit
onverdiende, scheldwoordachtlge eti
ket gebukt.
Ontspanning
op hoog niveau
William Somerset Maugham, In 1954
tot lid van de „Companions of ho-
Biljartuitslagen
De Bollenstreek
CIA: LutoDe Engel 0—9Berg
en Dal—De Taveerne 36; Concor
dia—Passage 90; ViosDe Turk
09; Amicitia—Centraal 72.
C 1B: Soldaatje—Plet Güs 4—5,
De Turk 2—De Turk 3 4—5: Wel
gelegenPlet GÜB 54; Royal Spoit
Oude Haven 72; FloraSoldaatje
2—7.
C 2: ZeekantConcordia 2 7—2;
De Turk 4—Luto 2 7—2; Piet Güs 2
—Sport 7—2; Amicitia 2—Amicitia 3
7—2.
C 3A: SportrustPiet Güs 3 90;
Soldaatje 2—Oude Post 9—0; De
Engel 2—KSA 7—2; KOT—De Ta
veerne 2 72.
C 3B: De Parel—KOT 2 6—3:
Passage 2Oude Haven 2 45;
Royal Sport 2—Concordia 3 7—2;
Luto 3—De Beurs 0—9.
C 4A: Sport 2—Zeekant 2 4—5;
De Engel 3—De Parel 2 7—2; Sport
rust 2—KSA 2 0—9.
C 4 B: Vlos 3—De Taveerne 3 2—7;
De Engel 4—Zeekant 3 54; KOT 3
—Oude Post 3 9—0; Passage 3Sol
daatje 3 72.
C 4C: Amicitia 4—8portrust 3
7—2; De Engel 5—Welgelegen 4 9—0;
Zeekant 4—Vios 4 5—4; Plet Oüs 4
—Luto 4 2—7.
SOMERSET MAUGHAM
„Soli Deo Gloria" de zang- en ora
toriumvereniging te Noordwijk gaf
met solisten en het Znid-Hollands
Kamerorkest een grootse uitvoering
i van twee Mozart werken. Als solisten
werkten mede Leny StevensRid
derhof, sopraan, Thea Ekkerv. d.
Pas, sopraan. Gerard van Dolder, te
nor en Jan Hulsbos, bas.
Voor de korte pauze hoorden wij
„Vesperae Solennes de confessore"
met het bekende „Laudate Domi-
num" dat heel mooi door Thea Ekker
—v. d. Pas werd gezongen. Ook in
het „Beatus Vir" toonde zü een zan
geres te zün. die Mozart uitstekend
kan vertolken. Vooral in het midden-
register ligt haar grootste expressie-
kracht.
De overige solisten lieten zich ho
ren in enkele kwartetten. Zü pasten
zich uitstekend aan elkander aan.
Het overgrote deel was koorwerk. On
gelofelijk wat H an eg raaf met een
amateurkoor presteert. Zowel orkest
als koor volgden stipt zyn indicaties.
Zün tempi waren goed en de poloy-
fonie kwam nergen ln het gedrang.
Enkele schommelingen tussen koor
en orkest in het begin waren spoedig
overwonnen.
OOK BEKRONINGEN VOOR WILLEM
HUSSEM, K0SSMANN EN ENDT
De Constantijn Huygensprijs van de Jan Campertstichting is
gisteravond in Den Haag uitgereikt aan de dichter Lucebert voor
zijn gehele oeuvre „waaruit blijkt dat zijn poëzie een signaal en een
stimulans zijn geweest voor een gehele dichtersgeneratie"zoals in
het juditium van de jury stond.
Deze prijs, een der hoogste literaire onderscheidingen in ons
land, werd Lucebert uitgereikt in de Raadzaal door burgemeester
mr. H. A. M. T. Kolfschoten, die ook de overige prijzen van de
Stichting uitreikte, de Jan Campertprijs aan de schilder-dichter
Willem Hussem voor diens bundel „Schaduwen van de hand", de
Vijverbergprijs aan Albert Kossmann voor zijn boek „De smaak
van groene kaas" en de bijzondere prijs aan Enno Endt voor zijn
documentair boek over Herman Gorter.
De voorzitter van de Jan Cam pert
Stichting mr. A. Mout had op de
druk bezochte feestelyke büecnkomst
in de Haagse raadzaal in zün wel
komstwoord de schrüver mr. H. Bor-
dewijk herdacht. Nadat de laureaten
de jury voor de toekenning en de
burgemeester voor de uitreiking had
den bedankt bracht het kwartet
Mlscha Mengelberg-Piet Noor dijk
met medewerking van de schrijver
Jaap Harden, die gedichten las, een
muzikaal programma „jazz en poe
try". De Jury voor toekenning van de
prüzen werd gevormd door: mr. A.
Mout, Pierre H. Dubois, Gerrit
Kamphuis, Adrlaan van der Veen en
Gerrit Borgers.
In het juryrapport heet het, dat
in de vernieuwingsperiode van de Ne
derlandse poëzie, die als „de bewe
ging van vüftig bekend staat. Lu
cebert door zün werk de leidende
rol heelt gespeeld. Er is in het werk
van Lucebert een levendige variatie,
een duidelyke ontwikkeling, maar te-
geUikertJjd vertonen de afzonderlüke
bundels en ook de bundels tezamen
een sterke samenhang, waardoor de
indruk wordt gevestigd van een dich
terschap dat ondanks een adembe
nemende lenigheid en durf toch
door een uitgangspunt wordt bepaald.
De Jury zegt dat de poëzie van de
Haagse dichter Willem Hussem een
geheel eigen plaats in de Nederlandse
letteren heeft ingenomen. Aanvan
kelijk was Hussem een dichter met
jterke affiniteiten tot de vooroorlogse
crlteriumgroep, op wiens werk de In
vloed van grote voorgangers zoals J.
C. Bloem, nog merkbaar was. Na de
oorlog kregen zün gedichten in steeds
sterkere mate een eigen signatuur.
Het meest opvallende, uiterUJke
kenmerk van de jongste gedichten
var. Hussem is hun kortheid en ge
concentreerdheid.
Over „De smaak van groene kaas"
merkt de Jury o.a. op, dat Alfred
Kossmann er een boeiende gevarieer
de menseUJke werkelükheld ln op
roept, vol contradicties, die hü her
schept 'ot een nieuwe realiteit, waar
in de tegenstelilingen in een speels,
subtiel en ironisch evenwicht zün
gebracht. De persoonlijke, verrassen
de wüze waarop Alfred Kossmann ln
„De smaak van groene kaas" leven
en schrijverschap heeft geïntegreerd
wettigt de toekenning van de Vüver-
bergprijs voor dit werk.
Ondanks het ver doorgevoerde
streven naar objectiviteit en het
strikt documentaire karakter van het
werk vormt volgens de Jury het boek
„Herman Gorter documentatie over
de Jaren 1864 tot en met 1897" een
boeiende lectuur. Deze lectuur is bo
vendien, mede door de publikaties
van allerlei tot nu toe weinig of niet
bekende stukken, onmisbaar voor
ieder die van de persoon en het werk
van Gorter studie zal maken, aldus
de jury.
Tüdens „Jazz and poetry" llel bur
gemeester Kolfschoten op ondubbel-
Burgemeester Kolfschoten van
Den Haag temidden der win
naars van de prijzen van de Jan
Campertstichting. V.l.n.r. Luce
bert. Enno Endtburgemeester
Kolfschoten. Willem Hussem en
Alfred Kossmann.
zinnige wüze zün misgenoegen over
dit programma-onderdeel blüken. Na
afloop van de prijsuitreiking ontving
hü niemand en verliet onverwü'd
zün gasten.
Haagse burgemeester
ere-voorzitter
Haagse Kunstkring
De Haagse burgemeester mr. H. A.
M. T. Kolfschoten heeft gistermiddag
van het bestuur van de Haagse
Kunstkring graag het ere-voorzitter
schap aanvaard. Mr. P. Cleveringa,
voorzitter van de Kunstkring, zette
de overwegingen uiteen, die leidden
tot 't besluit om bü het 75-Jarig be
staan van de kring de eerste burger
van de residentie het ere-president-
I schap aan te bieden.
Van die tüd maakte Marijke de
Wit, Peter Blokhuis en Ton Hoo
gendoorn gebruik om portretten van
burgemeester Kolfschoten te teke
nen. Deze werken werden na de In
stallatie van de ere-voorzitter aan
geboden.
Mr. Cleveringa vertelde, dat de
Kunstkring 75 Jaar geleden is ge
sticht als een ontmoetingscentrum
voor alle kunstenaars. De laatste ja-
I ren is de Kunstkring ook het pad
I opgegaan om de contacten tussen
kunstenaars en het publiek te be-
j vorderen, ook omdat hier een taak
ligt: „De rol van de kunst en de
kunstenaar wordt belangrijker in
deze tüd. waarin men zich te weer
moet stellen tegen de gemakzucht",
meende mr. Cleveringa.
j Burgemeester Kolfschoten, die ter
j bezegeling van het accepteren van
I het ere-voorzitterschap het Gulden
I Boek van de Kring tekende, sprak
woorden van dank en wees er nog
op, dat de Kunstkring onder leiding
l van mr. Cleveringa bloeit.
In Rijnsburg:
Jubileumconcert
van „Wilhelmina"
Een ruime hal, waarin de aanvan
kelijk aanwezige bloemengeur gaan
deweg werd verdreven door sigaret
tenrook „kletsende" jeugd op de
achterstoelen. een aandachtiger
luisterend publiek vooraan, heldere
fanfareklanken, die de ruimte vullen:
zo was gisteravond de juibileum-
uitvoerlng van de muziekvereniging
„Wilhelmina" in Rünsburg, die 65
jaar bestond.
Hiervan gewaagde wethouder W.
L. v. d. Gugten, die namens burge
meester en ere-voorzitter B. H.
Koomans de vereniging gelukwenste,
en de samenwerking by tal van
evenementen memoreerde. Tevoren
had de beschermheer, de heer P.
Ravensbergen, aan voorzitter Note-
boom namens de RUnsburgse burgerU
het complete stel nieuwe uniformen
overhandigd, waarin de leden trots
het podium bezetten.
Over de muzikale prestaties vrijwel
niets dan lof. Alles was grondig in
gestudeerd en werd met verve ten
gehore gebracht. Dick Anderson, die
slechts vüf weken te voren de wegens
studie-redenen verhinderde dirigent
Bosveld moest vervangen, was zeer
wel tegen deze taak opgewassen.
In een levendige directie wist hü
zün muzikanten duidelük te in
strueren. zodat het tot genuanceerde
vertolkingen kwam: de Suite „Rustic
Holiday" van Rimmer, de diverse
marsen, de fantasie op een volks
liedje van Altink, het slaagde alles.
In de „Marche triomphale" van
Wagner werd de sfeer niet helemaal
getroffen, en de ouverture „Rule
Brittania" van Rimmer is beduidend
minder geslaagd als compositie dan
zün suite .Rustic Holiday". Niette
min was het een plezierige avond,
waar de na de pauze gedraaide film
„Het zit in de lucht", zeker toe bij
gedragen zal hebben.
Ad int.
Na de pauze luisterden wü met
grote aandacht en bewondering naar
de beroemde O moll Missa van Mo
zart. Vol bewondering voor het koor
dat zich vaak als dubbelkoor of 5
stemmig deed horen en zich glans
rijk door alle Mozartiaanse moeilijk
heden heensloeg, maar ook voor de
sopraan Leny StevensRidderhof
voor wie Mozart geen problemen
meer biedt.
Hoe ontroerend b.v. zong zü het be
kende „Et Incarnatus est" en hoe In
tensief van uitdrukking het „Agnus
Dei". Deze zangeres beheerst met het
grootste gemak alle registers alsmede
alle sterktegTaden. De moeilijkste
overgangen en intervallen worden
moeiteloos genomen.
De tenor van Dolder hoorden wü in
een kort solodeel in „Et in spiritum
Sanctum". HU heeft een mooi open
geluid en goede dictie in een van de
mooiste solokwartetten die geschre
ven zün is wel het „Benedictus". Het
werd «*>k een parel in de gezongen
„Missa".
Met grote veldoening kan Chris
Hanegraaff met al zün medewerkers
op deze geslaagde uitvoering terug-
Ad. Int.
Zelfs als Kerstman ver
momd herkenbaar was de
beroemde filmster Ingrid Berg
man als eregast bij de Variety
Club Christmas Lunch in het Sa
voy-hotel in Londen, waar zij
geschenken in ontvangst nam
voor zieke kinderen.
